Natale, czyli Boże Narodzenie, to święto chrześcijańskie oznaczające narodziny Jezusa, ale także zesłanie na świat pokoju. Włochy są krajem katolickim, a święto Bożego Narodzenia jest jednym z największych świąt religijnych w roku w tym kraju.
Również włoska tradycja nakazuje, żeby spędzać je w gronie rodziny, jednocząc się, szczególnie przy stole podczas wesołego ucztowania.
Natale
in Italia
l’albero di Natale
• We Włoszech zwyczaj ubierania choinki nie jest tak rozpowszechniony jak Polsce. Obecnie jedynie co w czwartym włoskim domu staje Albero di Natale. We Włoszech w zależności od upodobań kupuje się zarówno żywe choinki jak i sztuczne, które następnie ozdabia się pięknymi, kolorowymi ozdobami gotowymi kupionymi w sklepie lub na targach przedświątecznych, ale również ręcznie wykonywanymi przez dzieci.
• We Włoszech nieco inaczej niż w Polsce choinkę ubiera się 8 grudnia, a rozbiera 6 stycznia, czyli od Niepokalanego poczęcia NMP do Trzech Króli.
Oprócz ozdób typowo choinkowych są innego rodzaju elementy dekoracyjne, którymi przyozdabia się na ten okres niemal cały dom, są to np. girlandy, wieńce, dekoracje z szyszek, świeczek, jak również figurki św. Mikołaja, czy aniołków a nawet mini szopki. Oprócz choinki dom dekoruje się również jemiołą.
la Vigilia di Natale
Włosi 24 grudnia wspólnie z rodziną zasiadają do kolacji wigilijnej.
Jest to czas rodzinnego spożywania posiłku oraz wyczekiwania na pasterkę, będącą kulminacyjnym punktem wieczoru. W trakcie kolacji, składającej się z 13 postnych dań, w których skład wchodzą ryby, owoce morza oraz w zależności od regionu – wszelkiego rodzaju makarony. Włosi jednak podczas wieczerzy nie przełamują się opłatkiem ani nie składają sobie życzeń. Po kolacji gra się w karty lub tombolę albo od razu przechodzi do wymiany prezentów (w niektórych rejonach bywa tak, że otwieranie otrzymanych prezentów następuje dopiero po pasterce). Po powrocie z kościoła wszyscy składają sobie wzajemnie życzenia, otwiera się przy tym butelkę szampana lub wina.
• Każdy region Włoch wyróżnia się swoją typową
kuchnią lokalną i w zależności od regionu mogą
to być to spaghetti, lasagne, tortellini, ravioli,
gnocchi i innego rodzaju kluski przyrządzone z
rybami, także owocami morza, do tego podawane
z sosami, serami typu parmezan.
il Natale
25 grudnia, czyli pierwszy dzień świąt to dzień najbardziej uroczysty podczas którego rodzina ponownie gromadzi się przy wspólnym stole podczas Pranzo di Natale. Jest to prawdziwa uczta, która potrafi trwać godzinami. Na obiad często bywa podawany rosół oraz indyk. We Włoszech do tych posiłków pije się wino, w okresie świąt
powinno być jak najlepsze
z możliwych, wznosi się
toasty szampanem , a
także w niektórych
przypadkach pija się wino
grzane z przyprawami.
Często je się soczewicę le lenticchie, bo powinna
przynieść bogactwo, a można ją dodać np. do lo
zampone świńskiej nóżki. Na stole można również
spotkać owoce morza i makaron, a nawet pizzę (choćby
na Sycylii typowe sfincione) Ze smaków podobnych do
naszych możemy ewentualnie uświadczyć panettone i
pandoro (podobne do naszej babki z bakaliami) oraz
może coś jak nasz piernik i pierniczki pan di zenzero.
i dolci
Na południu Włoch, szczególnie w okolicach
Neapolu niesłabnącą popularnością cieszą się małe
pączusie – struffoli. Na święta przysmak ten
układany jest w piramidy na talerzach i na końcu
obsypywany cukrowymi kolorowymi kuleczkami.
il Giorno di Santo Stefano
26 grudnia, czyli Dzień poświęcony ś więtemu Szczepanowi – pierwszemu męczennikowi, jest tak jak w
Polsce dniem świątecznym i wolnym od pracy. W
niektórych miejscach jest tradycyjnie dniem, w którym
wielu Włochów odwiedza
szopki w kościołach. W
różnych częściach Włoch są
organizowane targi i festiwale.
Kto we Włoszech przynosi prezenty?
• Tak jak w Polsce, w poszczególnych regionach Włoszech występują różne postacie rozdające dzieciom prezenty.
• Mikołaj – Babbo Natale (albo Dzieciątko Jezus - Gesù Bambino) do Włochów przychodzi rano 25 grudnia.
We Włoszech postać
świętego Mikołaja można tłumaczyć na dwa sposoby:
San Nicola to biskup, którego święto obchodzi się 6 grudnia w Bari oraz Babbo Natale, czyli pana w czerwonym ubraniu na latających saniach.
San Nicola di Bari
• Relikwie św. Mikołaja zostały
skradzione przez Włochów w 1087
roku oraz przywiezione do Bari (na
południu Włoch) i od tego czasu stał
się on patronem tego miasta. San
Nicola przynosi prezenty 6 grudnia
dzieciom w Trieście, w Gorycji, w
dolnym Friuli i w Górnej Adydze.
Santa Lucia di Siracusa
• Również przed Bożym
Narodzeniem do mieszkańców
Werony, 13 grudnia, w odpowiedzi na
list, przychodzi
Santa Lucia - Święta Ł ucja patronka
Syrakuz.
La Befana
• Okres świąteczny we Włoszech kończy się w dniu 6 stycznia, czyli w Święto Trzech Króli nazywane Epifania. W noc poprzedzającą to święto do grzecznych
dzieci przychodzi La Befana, czyli stara, brzydka, latająca na miotle wiedźma,
która przynosi prezenty, a dla niegrzecznych dzieci ma węgiel - il
carbone.
• Według legendy Befana, kiedy dowiedziała się o narodzinach Jezusa od Trzech Króli, chciała się udać, by złożyć Mu pokłon. Jednak zabłądziła po drodze i od tego czasu nieustannie lata po świecie, podrzucając po drodze prezenty do skarpet zawieszonych na kominku przez małe dzieci, licząc na to, że któreś z nich jest Dzieciątkiem Jezus.
Buon Natale e felice Anno
Nuovo!
Marta Bronikowska IIB
