Trzeci płat magurski synkliny Kołaczyc

R O C Z N I K P O L S K I E G O T O W A R Z Y S T W A G E O L O G I C Z N E G O A N N A L E S D E L A S O C I E T E G E O L O G I Q U E D E P O L O G N E

T o m ( V o l u m e ) X X X V I — 1936' Z e s z y t ( F a s c i c u l e ) 4 K r a k ó w 1966

ADAM TOKARSKI

T R Z E C I P Ł A T M A G U R S K I S Y N K L I N Y K O Ł A C Z Y C (3 fig.)

The Third Magura Outlier oj the Syncline of Kołaczyce (Polish Carpathian Mts)

( 3 F i g s . )

T r e ś ć . Trzeci płat magurski synkliny Kołaczyc wyróżnia się regularną budo­

w ą i wodonośnością. „Nie-karpacki” zrzut południowo-zachodniego skrzydła ukośnej dyslokacji tnącej trzeci płat może być odwzorowaniem odmłodzonego laramijskiego progu podkarpackiego, podmioceń.skiego podłoża zazębionego z synkliną fliszu.

C ztery p ła ty m agurskie synkliny Kołaczyc różnią się m iędzy sobą za­

rów no sytuacją, jak i w ew nętrzną budow ą geologiczną. W tym odpowia­

d ają one zasięgowi zm iennych stosunków jednostki m agurskiej z jej po d ­ łożem, jak to wielokrotnie rozpoznano m. in. dla okolic Jasła w polskich K arpatach fliszowych (fig. 1—2; K. K o n i o r , 1933; H. K o z i k o w s k i ; 1958; J. O b e r c , 1950; H. Ś w i d z i ń s k i , 1953; A. T o k a r s k i , 1953).

GEOLOGIA 1 HYDROGEOLOGIA TRZECIEGO PŁATA

Trzeci płat (zachodni Sieklówki) został w y k ry ty w r. 1956 przez stu ­ dentki AGH: K. Ł ę s k ą , A. K a b a j i K. S z c z e p a ń s k ą pod kie­

row nictw em autora i następnie skartow any przez niego w r. 1964 (fig. 3).

W ew nętrzną budowę geologiczną tego p ła ta tw orzy pły tk a synklina górnoeoceńskich w arstw magurskich, stwierdzona dodatkowo za pomo­

cą „kontroli hydrogeologicznej”. Tę ostatnią a u to r rozum ie w tsn sposób, że cztery źródła są usytuow ane w najniższych hipsom etrycznie punktach w zdłuż wychodni spągowej granicy przepuszczalnych górnych piaskow ­ ców, w łagodniej zapadającym południowym skrzydle synkliny płata. Są one dla autora dowodem ciągłości tych piaskowców w przegubie synkli- nałnym . P onadto jedynie skrajnym zachodnim źródłem „Z” w ypływ a woda wapienna. To zaś z kolei mówi o zasilaniu źródła przez skrajną za­

chodnią część podziemnego zbiornika wodnego, gdzie górne piaskowce są zapewne podcięte płaszczyzną nasunięcia magurskiego. Przez to zbiornik m a dno wapniste, utw orzone z góm©oligoceńskich łupków górnych w arstw krośnieńskich (F. H u s s, 1957; J. J a s i o n o w i e z, F. S z y m a k o w -

s k a, 1963; H. J u r k i e w i c z , 1960).

UKŁAD CZTERECH PŁATÓW SYNKLINY KOŁACZYC

Synklina trzeciego płata, zapewne oderw any fragm ent wyższej części pokryw y m agurskiej o bardziej regularnej budowie, jest nasadzona w po­

łożenia hipsom etrycznym średnio wyższym o kilkadziesiąt m niż trz y inne płaty.

Tym i ostatnim i są od zachodu płaty : pierw szy — Kluczowej (K. T o ł ­ w i ń s k i , 1921), drugi — Sowiny (J. J a s i o n o w i c z, 1961) i wschodni Sieklówki (czwarty, Z. P a z d r o , 1934). W szystkie trz y rozmieszczone są wzdłuż linii WNW—ESE, przechodzącej na południe od trzeciego płata (fig. ²).

Poza w spom nianym niższym hipsom etrycznym położeniem tych trzech płatów, ich w ew nętrzna budow a geologiczna jest bardziej skomplikowana, z dużym udziałem starszych utw orów jednostki m agurskiej: górnokredo- wych w arstw inoceramowych oraz eoceńskich i paleoceńskich pstrych łu p ­ ków (J. J a s i o n o w i e z, F. S z y m a k o w s k a , 1963). S kały te, b a r­

dziej plastyczne niż utw o ry serii m agurskiej trzeciego p łata mogą odpo­

wiadać niższej części nasuniętej jednostki m agurskiej. Mogą one być po­

zostałością swego rodzaju jej leżącego skrzydła lub naw et kom pleksu

„sm aru tektonicznego” (fig. 1 B, C, D).

Trzeci płat z jednej strony, a linia trzech innych płatów na południe od niego z drugiej zdają się być u ję te w w yniku potom nych przefałdow ań w dwie w tórne wklęsłe form y synkliny Kołaczyc jednostki śląskiej, w y­

pełnionej oligoceńskimi górnym i w arstw am i krośnieńskim i. Obie te w klę­

słe form y praw dopodobnie są rozdzielone antykliną. Ta zaś ze względu na niższą hipsam etrycznie sytuację południowej linii płatów pow inna mieć przeistromione południowe skrzydło.

W tórna antyklina Lubli zanurza się od wschodu osiowo w synklinę Kołaczyc. Jej oś w obrębie w ychodni górnych w arstw krośnieńskich m usi przebiegać ku zachodowi na południe od południow ej linii płatów, jeszcze bardziej uro zm aicając'tę stru k tu rę synklinorialną.

„NIE-KARPACKA” DYSLpKACJA

Trzeci p ła t je st przecięty od strony północno-zachodniej ukośną dyslo­

kacją Narożnika (fig. 2, 3). Jej ogólny k ierunek może być ekstrapolow any ku północnem u zachodowi, gdzie w odległości 12— 17 km w przełom ie Wisłoki koło K am ienicy Dolnej H. T e i s s e y r e (H. S w i d z i ń s k i , 1958) wyznacza strefę dyslokacyjną. K u południow em u wschodowi dyslo­

kacja ta, nazw ana przez autora dyslokacją Chrząstówki, wchodzi ukośnie we wschodnią peryklinalną część fałdu Podzamcza, skartow anego poprzed­

nio przez niego (A. T o k a r s k i , 1947). Wzdłuż środkowej strefy tego fałdu omawiana dyslokacja zakręca ku ESE.

Dyslokacja N arożnika — C hrząstów ki n a tym jej odcinku, gdzie tnie ona ukośnie synklinę Kołaczyc i północną strefę fałdu Podzamcza, zrzuca część południowo-zachodnią. Je st to cecha odbiegająca od norm alnych sto­

sunków tektonicznych tego obszaru.

O dw rotnie natom iast cecha ta zachęca do porów nyw ania ze sztyw nym i blokam i podmioceńskiego podłoża pod nasuniętym i m asam i fliszu. Podło­

że to należy do budow y geologicznej Przedgórza, zanurzającej się ku po­

łudniowi. Jego dyslokacje o kierunkach NW—SE są bądź w ieku m ioceń- kiego, bądź przedmioceńskiego, laram i jskiego, odmłodzone w miocenie.

Spowodowały one pow stanie schodów sztyw nej budow y podłoża, na ogół obniżających się ku południowem u zachodowi. Opór tych progów w sto­

sunku do nasuw ającego się fliszu m ógł — zdaniem au to ra — działać po­

przez m iękki płaszcz utw orów mioceńskich.

— 408 —

M

500

Fig. 1. T y p y stosunków jednostki magurskiej do podłoża. A •— szkic sytuacyjny pół­

w y s p ó w i płatów magurskich w okolicy jasła: K L — płat Kluczowej (pierwszy płat), S W — płat Sow i n y (drugi płat), S K — płat wschodni Sieklówki (czwarty), litery E — H, J w kółkach — lokalizacja odnośnych struktur synklinalnych.

U w a g a : cienkie linie doprowadzone do kropek wskazują na końce linii przekro­

jów B, C.

B, C — przekroje obrazujące na południu wyścielanie niezgodnie wyżłobionej p o ­ wierzchni podmagurskiej „ s m a r e m tektonicznym”, a na północy uj m o w a n i e u t w o ­ r ó w jednostki magurskiej w e wspólne synklinalne formy podłoża.

N a d b u d o w a : C z w a r t o r z ę d : 1 — osuwisko; 2 — terasy.

Jednostka śląska i dukielsko-michowska. O l i g o c e n i e o c e n : 3 — górne w a r ­ stwy krośnieńskie; 4 — środkowe i dolne warstwy krośnieńskie; 5 — w a r s t w y przej­

ściowe; 6 — łupki menilitowe; 7 — łupki cergowskie; 8 — piaskowiec cergowski.

Jednostka magurska. E o c e n i p a l e o c e n : 9 — wars t w y magurskie; 10 — w a r ­ stwy podmagurskie; 11 — łupki pstre. K r e d a : 12 — w a r s t w y inoceramowe łącznie z w k l i n o w a n y m i tektonicznie od dołu górnoeoceńskimi utworami jednostki R o p y — Pisarzowej.

Litery: M — nasunięcie magurskie; s m — „smar tektoniczny” towarzyszący nasu­

nięciu magurskiemu; P — nasunięcie przedmagurskie; Z — dyslokacje; FI — wier­

cenia Folusza; PI — wiercenia Pielgrzymki; D (w kółku) •— wiercenie z rdzeniem D;

(cienka linia z kropką wskazuje miejsce rdzenia); D — rdzeń wiercenia Pielgrzym­

ka 103, wzięty z kontaktu „smaru tektonicznego” z podłożem jednostki magurskiej:

a — łupki zielone „smaru” z wtrąceniami czerwonymi (poprzeczne prążkowania); b — łupki zielone „smaru”, zbrekcjowane, c — łupki zielone s m a r u zbrekcjowane, z centymetrowymi p o r w a k a m i ł u p k ó w wars t w krośnieńskich podłoża; d — łupki w a r s t w krośnieńskich podłoża z centymetrowymi wgniecionymi fragmentami zielo­

nych ł u p k ó w „smaru”; e — łupki w a r s t w krośnieńskich podłoża, zbrekcjowane;

E — H, J — struktury synklinalne „normalnej” p o k r y w y magurskiej: E — Górki, F — Harklowa, północ, G — Skołyszyn, H — Lipnica Dolna, J — Trzeci płat (zachodni Sieklówki).

E o c e n i p a l e o c e n (warstwy magurskie, podmagurskie oraz seria pstra): 1 — łupki szare i oliwkowe; 2 — piaskowce; 2a — wkładki piaskowcowe w pstrych łup­

kach; 3 — pstre łupki. K r e d a: 4 — w a r stwy inoceramowe (także górnoeoceóskie łupki jednostki R o p y — Pisarzowej zaklinowane tektonicznie od dołu w jednostkę magurską).

Litery: M — nasunięcie magurskie; W — nasunięcie wtórne; Z — dyslokacje.

Fig. 1. Relation types of the M a g u r a Unit to its substratum. A — situation sketch of M a g u r a peninsulas as well as outliers in the vicinity of Jasło: K 1 — the outier of Kluczowa; S W — the outlier of Sowina; S k — the eastern outlier of Sieklówka (the fourth one); the letters E — -H, J in circles — localization of corresponding synclinal structures.

R e m a r k : thin lines ended by points lead to the ends of lines B, C.

B, C — geological cross section showing: to the south, a lining of the discordantly carved out sub-magura surface by a tectonic „lubricant”; to the North, a c o m m o n synclinal re-folding of the M a g u r a Unit with its1 substratum.

Y o u n g Cover. Q u a t e r n a r y : l — landslide; 2 — terraces.

Silesian and Dukla — M i c h o w a Units. O l i g o c e n e and Eocene: 3 — U p p e r Krosno beds; 4 — middle and lower Krosno beds; 5 — passage beds; 6 — menilitic shales;

7 — C e r g o w a shales; 8 — C e r gowa sandstone.

M a g u r a Unit. E o c e n e and P a l e o c e n e: 9 — M a g u r a beds; 10 — sub-Magura beds; 11 variegated shales; C r e t a c e o u s : 12 — Inoceramus beds together with upper Eocene complexes of the Ropa-Pisarzowa Unit, the latter ones being tectomcally pinched at the bottom.

Letters: M — M a g u r a overthiust; s m — tectonic „lubricant” lining the surface of the M a g u r a overthrust; P — fore-Magura overthrust; Z — dislocations; FI — F o ­ lusz bore holes; PI — Pielgrzymka bore-holes; D (in circle) — bore-hole w h e r e the core D w a s got (tne thin line with a point leads to the position of this core); D — the core of the bore-hole Pielgrzymka 103, got across the very contact of the tectonic

„lubricant with the substratum of the M a g u r a Unit: a — green shales of the „lubri­

cant” with red intercalations (cross stripping); b — green shales of the „lubricant”, brecciated; c — green shales of the „lubricant”, brecciated, with centimeter large fragments of the Krosno-shales of the substratum pressed in; d — shales of the Krosno beds of the substratum with centimeter-large fragments of green shales of

•e+ t j e s s e d in; e shales of the Krosno beds of the substratum, brec- 7 “ ate(ł>; ~7 ’ J synclinal structures of the „normal” M a g u r a cover: E — Górki:

,Hai;kl0S;a North; G — Skołyszyn; H — Lipnica Dolna; J — T h e „third” outlier (Sieklowka West).

E o c e n e and P a l e o c e n (Magura and submagura beds as well as variegated series). 1 — - grey and olive shales; 2 — sandstone; 2a ■— • sandstone inlayers in varie­

gated shales; 3 — - variegated shales; C r e t a c e o u s : 4 — Inoceramus beds (also upper-Eocene shales of the R o p a — Pisarzowa Unit pinched tectonically into the bottom side of the M a g u r a Unit).

Letters: M M a g u r a overthrust; W — secondary overthrust; Z — dislocations.

\ m v

Fig. 2. Geologiczna sytuacja czterech piatów magurskich synkliny Kołaczyc. A — szkic całości; B — r ó w tektoniczny Niepli z obramowaniem.

Stratygrafia. Jednostka magurska: 1 — utwory płatów (dla trzeciego płata wy r ó ż ­ nione d w a kompleksy piaskowcowe) (a).

Jednostka śląska. O l i g o c e n , e o c e n i p a l e o c e n ; 2 — górne w arstwy krośnień­

skie; 3 — środkowe warstwy krośnieńskie; 4 — dolne wars t w y Krośnieńskie; 5 — łupki menilitowe z rogowcami (a) u spągu (wydzielonymi na rys. B); 6 — łupki pstre:

(a) — piaskowce ciężkowickie, (b) — całość u t w o r ó w r o w u tektonicznego Niepli;

K r e d a g ó r n a : 7 — górne łupki istebniańskie, szare; (a) — piaskowce w środku i u spągu; 8 — dolne łupki istebniańskie, czarne, lokalnie z wkładka piaskowca; 9 — piaskowce istebniańskie.

Znaki: 10 — lupki jasielskie na granicy środkowych i dolnych warstw krośnieńskich;

11 — pionowe ustawienie warstw; 12 — upad powyżej 75°; 13 — upad 75— 3 5 1 4 — upad poniżej 35c; 15 — upad odwrócony oraz (dla rysunku B) oznaczenie nachylenia, 16 — przypuszczalna oś antykliny; 17 — dyslokacje (poprzeczne prążkowanie — k a ­ wałki rogowców z łupków menilitowych w obrębie wychodni wars t w krośnieńskich);

18 — nasunięcia (ząbki zwrócone są w stronę kompleksu nasuniętego); 19 — aluwia i cieki; 20 — wskazanie odpowiadających sobie p u n k t ó w na rys. A i B.

Litery i liczby: L — • laid Lubli; K — synklina Kołaczyc; K D — Kamienica Dolna (kierunek); P — fałd Podzamcza; R — r ó w tektoniczny Niepli; X — X — dyslokacja Kamienica Dolna — Narożnik — Chrząstówka; I — płat Kluczowej, II — płat Sowi- ny; III — płat zachodni Sieklówki (trzeci); IV — płat wschodni Sieklówki (czwarty) Fig. 2. Geological situation of the four M a g u r a outliers of the Kołaczyce syncliue.

A — General geological sketch; B — tectonical trench of Niepla and its structural frames.

Stratigraphy. M a g u r a Unit: 1 — rock series of the outliers (for the „third” one two sandstone complexes distinguished) (a).

Silesian Unity. O l i g o c e n e, E o c e n e and P a l e o c e n e : 2 — upper Krosno beds; 3 — middle Krosno beds; 4 — lower Krosno beds; 5 — menilitic shales (with silex on their bottom (a) — on the drawing B only); 6 — variegated shales; (a) — Ciężkowice sandstones; (b) — the undifferenciated rock series of the tectonical trench of Niepla.

U p p e r C r e t a c e o u s : 7 — upper Istebna shales (grey); sandstones (a); 8 — lower Istebna shales (black), locally sandstone intercalation; 9 — Istebna sandstones; 10 — Jasło shales between the middle and the lower Krosno beds; 11 — vertical beds;

12 — dips above 75°; 13 — dips 75— 35°, 14 — dips below 35°; 15 — reverse dips as well as dip jvalues m a r k e d (on the drawing B); 10 — anticlinal axis presumed; 17 — dislocations,' (cross stripping ma r k s silex appearing along the fault line inside outcroppings of the Krosno beds); 18 — overthrusts (teeth towards the overthrusted complex); 19 — valley fillings and w^ater courses; 20 — connection of correponding points on drawings A and B.

Letters and numbers. L — Lubla fold; K — Kołaczyce syncline; K D — direction to­

wards Kamienica Dolna; P — Podzamcze fold; R — tectonical trench of Niepla;

X — X — dislocation Kamienica Dolna — Narożnik — Chrząstówka: I — the Kluczo­

w a outlier; II — the Sowina outlier; III — the western outlier of Sieklówka (the

„third'’ one); IV — the eastern outlier of Sieklówka (the „fourth-’ one)

g ? 3 I

4

mm

S3

n

m

20 9 bo2'*’ 10

, A ¹¹

} \l

13 H r <5

Fig. 3. Geologiczna b u d o w a trzeciego płata. Stratygrafia: I — mapa, II — przekroje.

C z w a r t o r z ę d : 1 — osuwiska; 2 — akumulacja dolinna; 3 — trawertyn Jednostka magurska. E o c e n (warstwy magurskie): 4 — górne łupki; (a) — o d w z o ­ ro wana wgłębna strefa podcinania górnych pia skowców przez powierzchnią nasunię­

cia; 5 — górne piaskowce; 6 — dolne łupki; 7 — dolne piaskowce.

Jednostka śląska. O l i g o c e n : 8 — górne wa rstwy krośnieńskie.

Znaki na mapie. 9 — - upad; 10 — upad z uwidocznioną pierwotną spągową powierz­

chnią warstwy; 11 — upad obliczony z intersekcji; 12 •— w y b r a n e izohipsy spągowej powierzchni płata (w m npm); 13 — cieki; 14 — zmierzone wysokości brzegu piata (w m npm.); 15 — linie przekrojów.

Znaki na mapie i na przekrojach: falista linia — nasunięcie magurskie; ciągłe grube linie — dyslokacje; pełne kółka — źródła.

Litery na mapie i na przekrojach: X — dyslokacja Narożnika; 7 — zachodnie źródło Fig. 3 Geology of the „third” outlier. Stratigraphy: I — map, II — sections. Q u a ­ t e r n a r y : l — landslides; 2 — valley fillings; 3 — travertine.

M a g u r a Unit. E o c e n e (Magura series): 4 — upper shales; (a) — the zone of their d o w n w a r d abutting against the surface of the M a g u r a overthrust; 5 — upper sand­

stones; 6 — lower shales; 7 — lower sandstones.

Silesian Unit. O l i g o c e n e: 8 — upper Krosno beds.

Signs on the map, 9 — dips; 10 — dips, with m a r k e d primary bottom side of the bed; 11 — dips calculated by basing on intersection; 12 — selected isohypses of the bottom surface of the outlier (above sea level); 13 — water courses; 14 — altitudes measured of the boundary of the outlier (above sea level); 15 — section lines.

Signes on the m a p and on sections: undulated line — M a g u r a over hrust; heavy lines — dislocations; full dots — springs.

Letters on the m a p and on sections. X — Narożnik dislocation; Z — western spring

— 409 —

A utor przypuszcza, że jedna z takich w głębnych dyslokacji jest bez­

pośrednio odwzorowana w dyslokacji N arożnika-Chrząstów ki, tnącej flisz n a jej odcinku pomiędzy trzecim płatem i północną strefą fałdu P odzam ­ cza włącznie. Odwzorowanie to dotyczyłoby zarówno kierunku, jak i zna­

k u zrzutu. P onadto a u to r prześledził wzdłuż linii tej dyslokacji na długo­

ści 500 m przed jej dojściem do NW do wychodni łupków m enilitow ych północnego skrzydła fałdu Podzamcza, kaw ałki rogowców z góm oeoceń- skich łupków m enilitow ych w obrębie w ychodni oligoceńskich dolnych w arstw krośnieńskich, To by mówiło o pow tarzaniu ruchów związanych z płaszczyzną te j dyslokacji i o zm ianie ich znaku, a więc znowu o cechach charakterystycznych dla budow y geologicznej Przedgórza.

ZRÓŻNICOWANY WPŁYW PODŁOŻA PODKARPACKIEGO

W spom niany w yżej próg sztyw nego podłoża z jego przepuszczalnym kierunkiem północno-zachodnim i zrzutem południowo-zachodnim może n ie tylko być p o ś r e d n i o odwzorowany fliszową dyslokacją k a ­ m ienicy Dolnej — Narożnika — Chrząstówki. Na głównym odcinku jej ukośnego biegu przez synklinę Kołaczyc i północną strefę fałdu Podzam ­ cza dyslokacja ta może w p r o s t naśladow ać próg sztyw nego podłoża dzięki zarówno głębokiemu uw ypukleniu w dół dna slynkliny, ja k i głęb­

szem u sięganiu w dół korzeni fałdu Podzamcza 1 utw orzonego z dostatecz­

nie grubej powłoki fliszowej. M iałoby tu m iejsce obopólne zazębienie fli­

szu i sztywnego podłoża.

N atom iast zazębienie to może być przezwyciężone u obu końców om a­

w ianej dyslokacji fliszu. I tak na północnym zachodzie w zdłuż przełom u W isłoki koło K am ienicy Dolnej (H. T e i s s y e r e , in Ś w i d z i ń s k i , 1958) fałd Chełmu czołowego spiętrzenia jednostki śląskiej na północ od synkliny Kołaczyc (Z. P a z d r o , 1929) jest n asu n ięty ku północnem u wschodowi na u tw o ry następnej k u północy jednostki skibowej. Znak nierówności przypuszczalnego progu sztyw nego podłoża byłby tu przez­

wyciężony zapewne na sk u tek ogólnego, płytszego sięgania m as fliszo­

w ych ku dołowi w m iarę zbliżania się do brzegu nasuniętych m as fli­

szowych.

N atom iast ku południowem u wschodowi zapew ne to sztyw ne podłoże z kolei zanurza się szybciej od grubienia m as fliszu. Dlatego a u to r uważa, że tam , gdzie dyslokacja Chrząstów ki na północ od tektonicznego row u N iepli zakręca ku ESE równolegle wzdłuż osiowej stre fy fałdu Podzamcza, zaczyna działać „autonom iczna” tektonika m as fliszowych tego obszaru.

Mianowicie ku wschodowi rów tektoniczny Niepli w yklinia się i dysloka­

cję Chrząstów ki w ym ienia d ruga równoległa do niej, w zdłuż której po­

łudniow a część p ery k lin y fałdu Podzamcza nasuw a się n a północną (S. J u c h a , 1961).

REPEROWA ROLA CZTERECH PŁATÓW

Całość powyższych wniosków nie byłaby możliwa do przedstaw ienia, gdybyśm y nie dysponowali układem czterech „przew odnich” płatów. P o­

zwoliły one na rozpoznanie w ew nętrznej budow y synkliny Kołaczyc, w y ­

1 Dr S. J u c h a uprzejm ie poinform ow ał autora, iż szurfow aniem w y k ry ł on rozdzielenie południow ej perykliny fałd u Podzamcza przez w ą sk ą sm ugę w ych odn i łu p k ów pstrych w yciągn iętą ku w schodow i, co zostało w n iesion e na m apę geologicz­

ną fig. 2.

— 410 —

pełnionej poza tym m onotonnym i m asam i łupkow ym i górnych w arstw krośnieńskich, dodatkowo pokrytych na wychodniach płaszczem lessu.

Wnioski w ysunięte z układu czterech płatów sy n k lin y Kołaczyc w ska­

zują, że w m iarę obecnego szybkiego postępu rozpoznania geologicznego K arp at i Przedgórza, n aw et n a j p ł y t s z e elem enty tektoniczne fliszu zyskują na ważności. W rzeczy samej, jeżeli mogą się one okazać odwzo­

rowaniem stosunków w głębnych, nie jest to bez znaczenia dla akcji po­

szukiwawczej.

K a te d r a Złóż Ropy i Gazu A G H K r a k ó w

WYKAZ LITERATURY REFERENCES

H u s s F. (1957), Stratygrafia jednostki W ęglów ki na p odstaw ie m ikrofauny (Stra­

tigraphy of the W ęglów ka U nit in th e light of its microfauna). Acta geol. pol. 7, z. 1.

J a s i o n o w i c z J. (1961), N ow y płat m agurski S ow in y (A n ew Magura detached patch at Sowina). K w a r t . geol. 5, nr 3.

J a s i o n o w i c z J., S z y m a k o w s k a F. (1963), Próba w y ja śn ien ia genezy płatów m agurskich okolicy Jasła oraz płata podśląskiego z okolicy W ielopola Skrzyńskie­

go (An attem pt to exp lain the origin of Magura nappe outliers from th e vicin ity o f Jasło and of the subsilesian nappe from th e vicin ity of W ielopole Skrzyńskie).

Rocz. Pol. Tow. Geol. 33, z. 1— 3.

J u c h a S. (1961), W schodnia część fałd u Podzamcza i jej znaczenie dla poszukiwań złóż ropy i gazu (Eastern part of Podzam cze fold and its sign ificance for oil and gas prospection). N a f t a nr 10.

J u r k i e w i c z H. (1960), N eogeńska m ikrofauna w Karpatach w D zielcu koło Jasła (N eogene m icrofauna in the v icin ity of D zielec near Jasło — Central Carpathians).

Rocz. Pol. Tow. Geol. 30, z. 2.

K o n i o r K. (1933), Z badań geologicznych w Karpatach środkow ych m iędzy Gor­

licam i a Sanokiem (Recherches geologiques dans les Carpates centrales entre

<!orlice et Sanok). Rocz. Pol. Tow. Geol. 9.

K o z i k o w s k i H. (1958), Stosunek płaszczow iny m agurskiej do podłoża (The M a­

gura nappe and its relation to the substratum). Acta geol. pol. 8, z. 2.

O b e r c J. (1950), Fałd gorlicki i brzeg płaszczow iny m agurskiej na w schód od Gor­

lic. Pol. Tow. Geol. prace spec.

P a z d r o Z. (1929), Z badań geologicznych z okolicy Brzostek (Etudes geologiques dans les environs de Brzostek). Kosmos 53 A.

P a z d r o Z. (1934), Sprawozdanie z badań geologicznych w yk o n a n ych w roku 1933 na arkuszu Brzostek— Strzyżów (C-R des' recherches geologiques, executees en 19i33 pour la feu ille Brzostek—Strzyżów). Post. Na uk . Państw. Inst. Geol. nr 33.

S w i d z i ń s k i H., (1953), Regionalna Geologia Polski T. I, z. 2. XI. Karpaty f li­

szow e m iędzy D unajcem a Sanem. Pol. Tow. Geol. Kraków.

^ 5 w i d z i ń s k i H., (1958), Mapa geologiczna Karpat polskich 1 : 2 0 0 000; część w schodnia (Carte geologique des Karpates Polonaises, part orientale). Inst. Geol.

Warszawa.

T o k a r s k i A. (1947), R am owa tektonika fałdów jasielskich (Frame tectonics of th e Jasło folds). P A U Soc. Physiogr. Pol. nr 7.

T o k a r s k i A. (195.3), L a decouverte de formes tectoniques nouvelles dans les Carpates Polonaises, C.-R. X I X Congr. Geol. Int. A lg e r.

T o ł w i ń s k i K. (1921), D yslokacje poprzeczne oraz kierunki tektoniczne w K a r­

patach polskich. Pr. geogr. wyd. przez E. R o m e r a , z. 6.

— 411 —

SUMMARY

There are four outliers of th e M agura U nit overthrust, preserved in th e Kołaczyce Syneline of th e Silesian Unit. These outliers differ from, one another in th e ir geological position as well as in th e ir in tern al stru ctu re. In this th e y correspond to the e x te n t of v ariab ility of in te r­

relations betw een th e M agura U nit and its substratum , as already repeatedly recognized also in th e vicinity of Jasło and Kołaczyce (Fig. 1, 2 — K o n i o r , 1933; K o z i k o w s k i , 1958; O b e r c, 1950; S w i - d z i ń s k i , 1953; T o ł w i ń s k i , 1921; T o k a r s k i , 1953).

The nom enclature of outliers is as follows to begin from the W est:

th e F irst one (Kluczowa, T o ł w i ń s k i , 1921), the Second one (Sowina, J a s i o n o w i c z , 1961; J a s i o n o w i c z , S z y m a k o w s k a , 1963), th e F ou rth and easterm ost one (Sieklówka East, P a z d r o , 1934). The T hird outlier (Sieklówka West) was found by the w rite r in 1956, assisted in field by students: K. Ł ę s k a , A. K a b a j and A. S z c z e p a ń s k a . It displays a synclinal stru c tu re (Fig. 3) its hypsom etrical position being generally some ten m eters higher th an th a t of all th ree rem aining outliers w hich are situated along a WNW—ESE line th a t passes by the T hird O utlier some h u n d red m eters to th e South-W est (Fig. 2).

The T hird O utlier on one side and the zone of th ree other outliers on another, seem to reflect as an u p p er stru c tu re tw o secondary longitudinal concave tectonical form s of (the Kołaczyce Syneline filled up w ith the upperm ost Oligocene U pper K rosno beds of the Silesian U nit (H u s s , 1957; J u r k i e w i c z , 1960).

The T hird O utlier is c u t on its n o rth eastern side by the oblique N a­

rożnik fau lt (Fig. 2, 3).-Its n o rth w estern tren d can be extrapolated fa rth e r in this direction. There, on a distance 12— 17 km, H. T e i s s e y r e , ( Ś w i d z i ń s k i , 1958) traced a dislocation zone along th e valley of the W isłoka riv e r n e a r Kam ienica Dolna ( P a z d r o , 1929). To th e South-E ast of th e T hird O utlier this dislocation, nam ed h ere by the w rite r the C hrzą- stów ka one, penetrates obliquely the com plicated eastern pericline of the Podzamcze fold, as previously m apped geologically by the wTrite r (T o k a r~

s k i, 1947) w ith some new contributions b y S. J u c h a (1961). Along th e central longitudinal zone of this fold the dislocation tu rn s to ithe ESE.

The 8 km long sector of this dislocation from the T hird O utlier on thje N orth-W est, to the tu rn in g point am idst th e Podzamcze fold on the South-East, presents its southw estern side throw n down. This is a ra th e r strange featu re w hen com pared w ith the „norm al” tectonics of th e Flysch of the area, as is th e L aram ian N orth-W est direction also.

I t seems to the w rite r th a t in this n o rth e rn zone of the C arpathian Flysch, th e L aram ian as w ell as renew ed post-L aram ian stru ctu re s of J u r a ­ ssic ałnd of Cretaceous rocks, influence th e tectonics of th e overthrusting Flysch, by interm ediary of th e soft Miocene cover w hich un d erlay s the la tte r. The rough stru ctu ra l relief of L aram ian steps of th e basem ent, facing to the South-W est, m ight in places have im m ediately generated the sam e stru c tu ra l relations am idst th e Flysch.

U nder these conditions, ithe v ery superficial tectonical featu res of th e Flysch are going to be of im portance for a deep research th a t leads to a subcarpathian prospection fo r oil and gas.

D e p a rt m e n t of Geology of the Oil and N a t u r a l Gas Resources School of M i n i n g and M e ta llu rg y

K r a k o w , translated by A u t h o r