ROCZNIKI GLEBOZNAW CZE, T. X V DOD. W ARSZA W A 1965
ROMAN CZUBA
ZAWARTOŚĆ MANGANU AKTYWNEGO W GLEBIE PO OŚMIOLETNIM RÓŻNYM NAWOŻENIU
Stacja Chemiczno-Rolnicza w e W rocławiu
Jesienią 1956 r. założono doświadczenie nawozowe w Technikum Rol niczym w Namysłowie, które prowadzono w dwóch rotacjach według ośmiopolowego płodozmianu do 1964 roku. P rzy jęty w doświadczeniu pło- dozmian reprezentow any był przez następujące elem enty zmianowania, powtórzone dw ukrotnie w każdej rotacji: okopowe, zboże jare, motylkowe z traw ą lub strączkowe, zboże ozime.
Podstaw ę porów nywanych obiektów nawozowych stanow iła zaw ar tość NPK w oborniku, który stosowano w okresach czteroletnich w dawce odpowiadającej 100 q/ha rocznie. Nawożenie m ineralne stosowano każ dego roku. W obu rotacjach przyjęto następujące obiekty nawozowe:
A — bez nawożenia w okresie ośmioletnim,
В — 400 q obornika pod okopowe (co 4 lata, 2X w ośmioleciu),
С — nawożenie m ineralne rozłożone na 4 lata w ilości NPK zaw artej w 400 q obornika,
D — 200 q obornika pod okopowe (2X w ośmioleciu) + NPK w nawo zach m ineralnych, rozłożonych na 4 lata w ilości NPK równoważnej 200 q obornika.
Doświadczenie prowadzono na glebie bielicowej pyłowej średniej, w y tworzonej z utw orów pyłowych pochodzenia wodnego.
Badania nad zawartością m anganu w glebie wykonano w ósmym roku doświadczenia (1964). Próbki gleb pobierano 3 razy w okresie w egetacyj nym, tj. wiosną, latem i jesienią.
Zawartość m anganu aktywnego w glebie (tab. 1)-oznaczono metodą siarczynową (pH 8) według Schachtschabela.
Przeprow adzone badania wykazały, że ośmioletnie różne nawożenia wpłynęło tylko nieznacznie na zawartość m anganu w glebie. Zaznaczyła się pewna tendencja do nieco większej zaw artości m anganu w glebie obiektów nie nawożonych w ośmioleciu w ogóle (A), natom iast obiekty
342 R. CZUBA
T a b e l a 1 Zawartość manganu aktywnego w g l e b i e (Mn w mg/100 g gleb y, śr edn io z. 6 po let ek )
S o i l con ten t of a c t i v manganese (Mn in mg/100 g s o i l , mean from 6 p l o t s )
Obiekt - Plot
I ro ta c ja p ł.
Crop ro ta tio n I Crop ro ta tio n ЦII ro tac ja p ł. wiosna
spring
lato
summer jesieńautumn wiosnaspring
lato summer jesień autumn А 7, 93 8 , 0 4 8 , 0 0 7,15 7 ,9 0 7,7 7 В 7, 27 7, 1 3 7 ,4 0 7, 0 2 6, 88 7 ,1 1 С 7 ,7 8 7,15 7,8 7 7,38 7, 09 7,35 D 7,45 7 ,3 3 7 , 7 0 7, 28 6 ,7 7 7,23 P rzedział ufności
C on fid .in terv . СО» 05) 0 ,8 4 0 , 8 9 0 , 5 4 0 , 7 7 1,38 1 ,0 9
nawożone pełną dawką obornika (В) w ykazały najniższą zawartość m an ganu w glebie. Po obiektach nie nawożonych najwięcej m anganu zawie rała gleba nawożona w ciągu ośmiu lat wyłącznie nawozami m ineralny mi (C), natom iast gleba nawożona w połowie obornikiem i w połowie nawozami m ineralnym i (D) zaw ierała też pośrednie ilości m anganu w sto sunku do gleby nawożonej wyłącznie obornikiem lub wyłącznie nawozami m ineralnym i. Podkreślić jednak należy, że statystycznie udowodnione różnice w ystępują tylko między zawartością m anganu aktywnego w gle bie nawożonej wyłącznie obornikiem (B) i nie nawożonej w ośmioleciu w ogóle (A), w próbkach pobranych latem i jesienią — w I rotacji pło- dozmianu. Pozostałe różnice w zawartości manganu, chociaż pow tarzające się w obu rotacjach i we wszystkich okresach badania, nie są statystycz nie udowodnione. Różnice w zawartości m anganu w zależności od okresu pobierania próbek gleby są małe i statystycznie nie udowodnione.
Ilość m anganu w ystępująca w glebie w szystkich obiektów, według liczb granicznych podanych przez Shachtschabela, była w ystarczająca dla roślin (7 mg na 100 g gleby jest liczbą graniczną przy pH gleby 7,0, gdy tym czasem w w arunkach doświadczenia pH nie przekraczało 6,0).
Р. ЧУБА СОДЕРЖАНИЕ АКТИВНОГО МАРГАНЦА В ПОЧВЕ ПОСЛЕ ВОСЬМИЛЕТНЕГО РАЗЛИЧНОГО УДОБРЕНИЯ А грохим ич еская Станция, В роцлав Р е з ю м е Исследовали содерж ание активного марганца в почве удобряемой в те чение 8 лет навозом или минеральными удобрениями а такж е в половине наво зом и в полвине минеральными удобрениями. По соотношению к содержанию
ZAW ARTOŚĆ M A N G A N U W GLEBIE PO 8 LATACH N A W O ŻENIA 343 марганца в неудобряемой почве наименее содерж ала марганца почва удобрен ная навозом, немного больше — почва с органо-минеральным удобрением. Почва удобряемая усключительно минеральными удобрениями показывала сла бую тенденцию к высшему содержанию марганца, чем объекты удобренные ор ганическими удобрениями. Все разницы однако были низкого разряда и не всегда статистически доказаны. R. CZU BA
SOIL CONTENTS OF ACTIVE MANGANESE AFTER EIGHT YEARS OF DIFFERENT FERTILIZER TREATMENT
Station for Agricultural Chemistry, W rocław S u m m a r y
Contents of active m anganese w ere determ ined in soils dressed during 8 years w ith farm yard manure, w ith m ineral fertilizers and w ith V2 m anure — V2 minerals, respectively. Comparison w ith the Mn content of unfertilized control soil showed that the low est Mn quantities w ere present in m anured soil, som ew hat more in soil treated w ith organo-m ineral dressings. Soil treated exclu sively w ith m ineral fer ti lizers showed a slightly greater tendency to higher Mn content than plots dressed w ith organic fertilizers. The observed differences are how ever not significant and not alw ays provd by statistical evidence.
