Nowotwory głowy i szyi Przegląd pomiarów czasu relaksacji w guzach głowy i szyi
inż. Lidia Bieniasz,
dr n. med. Wojciech Domka,
dr hab. n. med. inż. Dorota Bartusik-Aebisher, prof. UR, dr hab. n. med. David Aebisher, prof. UR,
Zakład Fotomedycyny i Chemii Fizycznej, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski
Uniwersytet Rzeszowski Wydział Medyczny
Nowotwory głowy i szyi
Nowotwory regionu głowy i szyi stanowią bardzo istotny problem kliniczny jak i społeczny, chociaż na tle raka płuc u mężczyzn czy raka piersi u kobiet nie są aż tak częste.
Obecnie stwierdza się, że nowotwory głowy i szyi (HNSCC) stanowią co najmniej 5% wszystkich zarejestrowanych w Polsce nowotworów złośliwych.
Rak głowy i szyi jest wysoce genetycznym i metabolicznym, heterogennym zbiorem nowotworów warg, jamy ustnej, ślinianek, gardła, przełyku, zatok
przynosowych i krtani, z pięcioletnimi wskaźnikami przeżycia wahającymi się od 12% do 93%.
Nowotwory głowy i szyi mimo różnego przebiegu klinicznego mają wiele wspólnych cech. Ze względu na umiejscowienie prowadzą do różnego stopnia dysfunkcji
dotyczących podstawowych czynności życiowych, takich jak oddychanie, odżywianie i mowa.
Wstępna ocena raka obejmuje ocenę wyglądu histologicznego, stopniowania guza, oceny stanu węzłów chłonnych i obecności przerzutów. Jednak tradycyjne metody diagnostyczne, takie jak histopatologia i radiologia, nie są wystarczająco czułe, aby wykryć niewielką liczbę komórek nowotworowych i mają ograniczone
możliwości przewidywania odpowiedzi na leczenie.
Opóźnienie między początkowymi objawami, rozpoznaniem i ostatecznym leczeniem raka głowy i szyi wiąże się z progresją guza i jego
zaawansowaniem. Opóźnienia te mogą prowadzić do złych wyników i mogą wymagać bardziej agresywnego leczenia z niepotrzebną zachorowalnością, a nawet śmiertelnością.
Wielodyscyplinarne podejście zespołowe do leczenia pacjentów z rakiem
głowy i szyi poprawiło organizację standardowych wytycznych klinicznych, ale rozwój ten nie przełożył się jeszcze na widoczny wpływ na przeżycie.
Techniki wykrywania i leczenia nowotworu głowy i szyi
Radioterapia lub leczenie chirurgiczne stosowane we wczesnym stopniu zaawansowania (I - II)
Leczenie operacyjne z rekonstrukcją oraz pooperacyjna radioterapia lub radiochemioterapia, lub radioterapia w skojarzeniu z leczeniem celowanym, Chemioterapia indukcyjna. Metody stosowane w przypadku miejscowo zaawansowanego raka głowy i szyi
Immunoterapia jest innowacyjną strategią leczenia nowotworów polegającą na aktywacji układu immunologicznego.
Tomografia komputerowa (CT) jest tradycyjnie metodą obrazowania pierwszego rzutu w stanach nagłych związanych z szyją, takich jak infekcje głębokiej szyi. Dzięki lepszemu kontrastowi tkanek miękkich obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) może być alternatywą dla CT, również w sytuacjach nagłych.
Literatura
McGurk, M., Goodger N. M. Head and neck cancer and its treatment:
historical review. British Journal of Oral & Maxillofacial Surgery. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery 2000
Jagielska, B. Leczenie wspomagające w nowotworach głowy i szyi. Supportive treatment in head and neck cancer. Onkol. Prak. Klin. 2012.
Gleich, L. L., Salamone, F. N. Molecular genetics of head and neck cancer.
Cancer Control Sep-Oct 2002.
Lee, J. W., Ban, M. J., Park, J. H., Lee, S. M. Visceral adipose tissue volume and CT-attenuation as prognostic factors in patients with head and neck cancer. Head Neck, 2019.
Troeltzsch, D., Niehues, S. M., Fluegge, T. V., Neckel, N., Heiland, M., Hamm, B., Shnayien, S. The diagnostic performance of perfusion CT in the detection of local tumor recurrence in head and neck cancer. Clin Hemorheol Microcirc, 2020.
Shyh-An Yeh. Radiotherapy for Head and Neck Cancer. Semin Plast Surg. 2010.
Gleich, L. L., Salamone, F. N. Molecular genetics of head and neck cancer.
Cancer Control 2002.
