• Nie Znaleziono Wyników

Głos Pomorza, 2011, luty, nr 44

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Głos Pomorza, 2011, luty, nr 44"

Copied!
28
0
0

Pełen tekst

(1)

Zamów prenumeratę i zwiększ swoje szanse

Jeszcze tylko 2 dni pozostały na zamówienie prenu­

meraty „Głosu" na marzec, aby zyskać dodatkowe szanse na wygranie jednego z dwóch mieszkań w naszej loterii. Nie przegapcie tej wyjątkowej okazji.

6-latek w pierwszej klasie:

rodzice są sceptyczni

W słupskich przedszkolach trwają spotkania rodziców 6-latków z dyrektorami szkół. Dyrektorzy zachęcają, by posłać dzieci do szkoły, ale rodzice są pełni obaw.

Wyjaśniamy wszystkie „za" i „przeciw".

S5

Już jutro w Głosie Pomorza płyta z programem do PIT-ów

i Z naszym programem bez problemu przejdziesz przez roczne rozliczenie p z fiskusem. Łatwo wypełnisz ze­

znanie i unikniesz najczęściej popeł-

™ nianych błędów.

GŁOS

Dziennik Pomorza Środkowego

POMORZA

Bs r" " o > -

Sroda 23 lutego 2011 www.gp24.pl | redaktor wydania: Wojciech Napruszewski ROK V - ISSN 0137- 9526 • Indeks 348570 • Wydanie A • Nakład 40.687 egz. nr 44 (1253) 1,70zł(z8%VAT)

ssc - np

Walka o łączenie szkół

OŚWIATA Młodzież wieszczyła śmierć liceum, dyrektorzy prosili o czas na działanie, a radni powiatowi nie ukrywali wątpliwości. Tyle że po burzliwej dyskusji nic nie zdecydowali.

Zbigniew Marecki

zbigniew.marecki@mediaregionalne.pl Tak wyglądała wczoraj de­

bata o przyszłości szkół ponad- gimnazjalnych w Ustce, która odbyła się wczoraj na sesji Rady Powiatu Słupskiego.

Mimo trzygodzinnej dyskusji radni nie wypracowali osta­

tecznej decyzji. Mają to zrobić dopiero w poniedziałek, bo wó­

wczas ma dojść do zakończenia sesji, którą wczoraj przerwał Ryszard Stus, przewodniczący rady powiatu.

- Pośpiech nie jest wska­

zany. Trzeba jeszcze wszystko przemyśleć - uzasadniał swoją decyzję.

Starosta Sławomir Ziemia- nowicz chciał ograniczyć wy­

datki na oświatę o ponad 1,2 miliona zł, bo, jak argumen­

tował, powiatu nie stać na do­

płacanie do subwencji, którą na utrzymanie podległych mu placówek dostaje od państwa.

W związku z tym zapropo­

nował połączenie Liceum Ogól­

nokształcącego z Zespołem Szkół Technicznych w Ustce.

Zespół szkół miałby wspólnego dyrektora, wspólną radę peda­

gogiczną, ale działałby w osob­

nych budynkach.

Radni zarzucili staroście, że ten nie przedstawił konkret­

nych wyliczeń, które by poka­

zywały skutki ekonomiczne Proponowanych zmian.

- Wychodzi na to, że tak na­

prawdę zaoszczędzimy tylko na jednym dodatku funk­

cyjnym dyrektora. W grę Wchodzi około 600 złotych. Mo­

żemy się złożyć na tę sumę

**• ironizował radny opozycyjny Andrzej Kordylas.

W sesji uczestniczyli dyrek­

torzy obu placówek. Była też grupa młodzieży, która poja­

wiła się z symbolicznymi ne-

8 Społeczeństwo Równe chorobowe

Rząd przyjął założenia do projektu Ustawy obniżającej zasiłki choro­

bowe służb mundurowych.

Podczas wczorajszej sesji rady powiatu młodzież przyszła wyrazić swoje niezadowolenie z pomysłu starosty.

krologami, które miały ob­

wieszczać koniec usteckiego li­

ceum.

Zarówno Barbara Koła­

kowska, dyrektor LO im. Mi­

kołaja Kopernika w Ustce, jak i uczniowie tej szkoły wspie­

rani przez rodziców apelowali do radnych o rozwagę i odpo­

wiedzialne decyzje. Powoływali się na 51-letnią tradycję pla­

cówki i sukcesy, jakie osiągają jej uczniowie i absolwenci.

Wtórował im Józef Masłowski, dyrektor ZST.

- Dajemy młodym dobre wykształcenie i zawody, które są potrzebne w Ustce i okolicy.

Na dodatek dajemy szansę na ich zdobycie młodym ludziom, którzy inaczej w ogóle nie po­

szliby do szkół ponadgimna- zjalnych - mówił. Wspomagała go przedstawicielka admini­

stracji z tej placówki, która mówiła o tym, że oszczędności

II

trzeba szukać nie w oświacie, a w administracji starostwa.

Wypowiadali się także dzia­

łacze Usteckiego Towarzystwa Oświatowego, którzy chcieliby przejąć liceum i jego siedzibę, zapewniając, że będzie ono bez­

płatną szkołą niepubliczną.

Według nich, wówczas staro­

stwu starczy pieniędzy na utrzymanie ZST.

- Wasza propozycja jest cie­

kawa, ale nie otrzymaliśmy do­

kładnych wyliczeń bizneso­

wych, które by nas przekonały, że to rozwiązanie się sprawdzi - ripostowała radna Barbara Podniczna, choć i ona przy­

znawała, że z roku na rok ma­

leje zainteresowanie liceum i ZST.

- Dyrekcja obu szkół wyko­

nała spory wysiłek oszczędno­

ściowy. Może należy dać im rok na sprawdzenie, czy to daje skutek - prosiła starostę Ga-

briela Bereżecka, szefowa słup­

skiego oddziału ZNP.

Mimo burzliwej dyskusji do rozstrzygnięcia nie doszło.

Starosta podtrzymał, że nadal jest zwolennikiem utrzy-

Komentarz

Fot. Łukasz Capar

mania ponadgimnazj alnego szkolnictwa publicznego w Ustce. Dyrektor Kołakowska zapytana o to, czy woli związek z UTO, czy ZST, odmówiła od­

powiedzi. 11

Reforma z opóźnieniem

Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@mediaregionalne.pl

M iż demograficzny i rosnące 1 1 koszty utrzymania szkół po­

kazały, że w strukturze gminnej i powiatowej edukacji przez całe

lata nic się nie zmieniło. A zmiany są nieuniknione. Przekonują się o tym kolejne samorządy. Wygląda na to, że rządzący już drugą ka­

dencję starosta Ziemianowicz wy­

raźnie przespał cztery lata malejącej koniunktury. Teraz w poszukiwaniu pieniędzy posta­

nowił na szybko przeprowadzić oświatową rewolucję. Ale chyba nie spodziewał się, że wywoła tak silny opór i niezadowolenie. Na do­

datek pokazał, że słabo się przygo­

tował do zasadniczych zmian.

Tydzień Ofiar Przestępstw

Jak się dobrze poskarżyć

Zokazji Tygodnia Ofiar Prze­

stępstw przedstawiamy ko­

lejny odcinek naszego redak­

cyjnego cyklu.

Dziś m.in. radzimy, kto i na co może się poskarżyć do Eu­

ropejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Pod­

powiadamy również, jak na­

pisać samą skargę i pod jaki adres ją wysłać.

Już jutro odpowiemy na py­

tanie, czy policjant może od­

mówić przyjęcia zgłoszenia przestępstwa, (NK)

WIĘCEJ CZYTAJ na stronie 15.

Już od soboty

Poradnik Emeryta

Od 1 marca ZUS przepro­

wadzi waloryzację rent i emerytur. My od soboty, 26 lu­

tego, do piątku, 4 marca, pu­

blikować będziemy Poradnik Emeryta.

W sobotę napiszemy, o ile wzrosną emerytury i renty, a także różne dodatki, między in­

nymi pielęgnacyjny, dla sie­

roty, kombatancki, za tajne na­

uczanie. Podamy także dwa sposoby na samodzielne wyli­

czenie sobie kwoty nowego, podwyższonego świadczenia.

Od poniedziałku do czwar­

tku w Poradniku Emeryta na­

piszemy, jakie dokumenty trzeba mieć, żeby starać się o emeryturę, jak i gdzie odwołać się od decyzji ZUS, gdy się z nią nie zgadzamy, jakie okresy pracy liczą się do emerytury i na jakich zasadach można do­

robić do świadczenia z ZUS.

Podamy także ważne infor­

macje dotyczące emerytur na­

uczycielskich i pomostowych.

Jednocześnie zapraszamy do zgłaszania wątpliwości, pytań i problemów na dyżur z eks­

pertem z ZUS. Pytania można zgłosić telefonicznie lub e-ma- ilem. Kontakt: Zbigniew Ma­

recki, tel. 697 770122, e-mail:

zbigniew.marecki@mediare- gionalne.pl (MARA)

770137 952138

ii Zwierzęta

Ludzie nie znają litości

W poniedziałek wieczorem w Re- dęcinie grupa miejscowych chciała zabić łopatą psa. Przeżył, bo znalazł się jeden człowiek, który sprzeciwił się reszcie. Zapłacił za to podbitym okiem. Wczoraj w Damnicy ktoś za­

strzelił dwa duże psy i zostawił je na pastwę losu. Oba wykrwawiły się na śmierć.

B i ę b o r k 3 2 B o k s

Dworzec się zmieni Kobiety na ringu powalczą o medale

Rozpoczął się kolejny etap remontu dworca PKP w Lęborku. Już pojawiły się nowe, rozsuwane drzwi, a wkrót­

ce rozpocznie się remont dachu. Jest szansa, że po remoncie powróci duża drewniana tablica z wyraźnym roz­

kładem jazdy. Nie ma natomiast pewności, czy pojawi się nowy dzier­

żawca dworcowego baru.

Trzy zawodniczki Czarnych Słupsk wyjeżdżają jutro do Grudziądza na mistrzostwa Polski. Jak mówi Jerzy Walczuk, który zajmuje się szkole­

niem słupskich zawodniczek:

- Dziewczyny chcą namieszać i po­

dobno już rwą się do boksowania.

Jak będzie, zobaczymy, ale wszystkie mają szansę na medale.

(2)

kraj opinie

środa 23 lutego 2011 r.

łona krzywo spogląda na twoje ulubione stare auto na parkingu?

Czas przesiąść się do nowego...

www.regiomoto.pl

Rząd: chorobowe jednakowe

WARSZAWA Rząd przyjął we wtorek założenia do projektu ustawy obniżającej zasiłki chorobowe służb mundurowych.

Funkcjonariusze i żołnierze mieliby dostawać - tak jak cywile - zamiast 100 proc., tylko 80 proc. pensji.

Z danych Komendy Głównej Policji wynika, że na prawie 100 tys. policjantów każdego dnia na zwolnieniu le­

karskim przebywa około 6 tys.

funkcjonariuszy.

Projektowane przepisy mają dotyczyć funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu, Cen­

tralnego Biura Antykorupcyj- nego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Agencji Bezpie­

czeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Celnej, Służby Więziennej oraz żołnierzy zawodowych.

Oszczędności powstałe w wyniku zmniejszenia upo­

sażeń mają być przeznaczone w całości na fundusz nagród i zapomóg dla wykonujących za­

dania służbowe w zastępstwie nieobecnych w pracy.

Według propozycji rządu, przebywanie na zwolnieniu będzie wpływać na wysokość nagrody rocznej - proporcjo­

nalnie do czasu przebywania

na chorobowym. Obniżenie uposażenia z powodu zwol­

nienia lekarskiego nie będzie podstawą do zmniejszenia wy­

sokości innych świadczeń pie­

niężnych związanych ze służbą i naliczenia świadczeń emery­

talnych (z wyjątkiem funkcjo­

nariuszy Służby Celnej).

Rzeczniczka MSWiA Mał­

gorzata Woźniak podkreśliła, że podobne przepisy wprowa­

dzają kraje Unii Europejskiej.

Przykładem jest Litwa, gdzie od 1 sierpnia 2010 roku wpro­

wadzono nowe zasady wypła­

cania wynagrodzenia podczas choroby.

- Rozwiązanie to przyczy­

niło się do znacznej redukcji zwolnień lekarskich - powie­

działa Woźniak.

Przeciwne obniżeniu do 80 proc. zasiłków chorobowych są związki zawodowe służb mun­

durowych. Ich zdaniem, przy­

gotowane przez rząd propo­

zycje nie uwzględniają specyfiki służby, ryzyka zawo­

dowego wynikającego z nara­

żania zdrowia. Premier Donald Tusk i sekretarz Kolegium ds. Służb Specjalnych Jacek Cichocki przed posiedzeniem rządu.

Fot. PAP/Radek Pietruszka

- Jeżeli ustawa zostanie przyjęta w tym kształcie, za­

skarżymy ją do Trybunału Konstytucyjnego zapowie­

dział - przewodniczący NSZZ Policjantów Antoni Duda. - Nie możemy się zgodzić na rozwiązania proponowane przez rząd. Ta ustawa jest niedopuszczalna i źle przygo­

towana. Jeśli rząd chce, aby funkcjonariusz miał takie obowiązki jak inni pracow­

nicy, to musi także mieć prawo do dodatków za pracę w nocy, w święta czy w nie­

dziele. Mundurowi nie mogą być obywatelami piątej kate­

gorii.

Według rządu, propono­

wane rozwiązania mają zapo­

biec przypadkom nieuzasad­

nionego przebywania na zwolnieniach lekarskich.

Obecnie nie ma uregulowań prawnych umożliwiających sprawdzenie, czy przebywanie na zwolnieniu funkcjona­

riusza lub żołnierza jest uza­

sadnione.

(PAP)

Marszałek zawieszony

PODLASKIE Prokuratura stawia zarzuty urzędnikom.

Marszałkowi województwa podlaskiego Jarosławowi D.

(PO) postawiono zarzuty prze­

kroczenia uprawnień i przy­

jęcia obietnicy korzyści osobi­

stej. - W związku ze śledztwem został zawieszony w czynnościach służbowych - podała prokuratura.

Marszałek jest podejrzany o dokonanie w 2009 r. pięciu przestępstw. Cztery z nich to tzw. przestępstwa urzędnicze, polegające na zatrudnianiu pracowników z naruszeniem zasad naboru. Piąty z za­

rzutów dotyczy przyjęcia obiet­

nicy korzyści osobistej w za-

J Śląskie

Pozowała nago na cmentarzu

Bielscy policjanci zatrzymali kobietę, która pozowała nago na grobach, a następnie zamieściła zdjęcia w Inter­

necie. 26-letnia mieszkanka Bielska- Białej usłyszała już zarzut zniewa­

żenia miejsca spoczynku zmarłych, za cogrożą jej 2 lata więzienia.

Policjanci otrzymali sygnał od jed­

nego z oburzonych internautów.

Mężczyzna odnalazł na jednym z por­

tali zdjęcia nagiej kobiety, pozującej nocą w wyzywających pozach nad grobami zmarłych.

Kiedy policjanci podali jej powód za­

trzymania, nie kryła zdziwienia. Nie są­

dziła, że pozując do zdjęć popełnia przestępstwo. Twierdzi, że nie zna oso­

biście fotografa, który wykonał zdjęcia.

(PAP)

mian za zatrudnienie krewnej byłego wicemarszałka Igna­

cego J.

We wtorek w olsztyńskiej prokuraturze przesłuchiwani byli również dwaj inni urzęd­

nicy podlaskiego samorządu - członek zarządu województwa Jacek P. oraz dyrektor gabi­

netu marszałka - Zbigniew N.

Oni również zostali zawieszeni w czynnościach służbowych.

Dzień wcześniej przedstawiono w tej sprawie zarzuty byłemu wicemarszałkowi Ignacemu J.

i sekretarzowi województwa podlaskiego Andrzejowi K.

(PAP)

Chcą wyższych świadczeń dla emerytów i rencistów

F6NANSE Postulaty związkowców skierowane do rządu.

Pięcioletni chłopiec zagryziony przez psy

WARMIŃSKO-MAZURSKIE Dramat na wsi.

W ocenie Solidarności, po­

ziom życia emerytów i renci­

stów pogarsza się. Dlatego związkowcy zwrócili się do rządu o podniesienie m.in. mi­

nimalnych świadczeń emery­

talno-rentowych i wypłatę do­

datku „drożyźnianego".

Związkowcy wskazują, że najniższa emerytura wynosi obecnie 706 zł; po waloryzacji w marcu wynosić ma 728 zł; w przypadku rent są to odpo­

wiednio kwoty: 543 zł przed waloryzacją i 560 - po niej.

( K a t o w i c e

Szukała go rodzina, on ukrywał się 765 metrów pod ziemią

Zaginionego mężczyznę, poszukiwa­

nego od pewnego czasu przez ro­

dzinę, znaleziono w poniedziałek 765 metrów pod ziemią w należącej do Katowickiego Holdingu Węgłowego kopalni „Wujek". 46-latek we wrze­

śniu został zwolniony tam z pracy.

Jak poinformował rzecznik Katowic­

kiego Holdingu Węglowego Woj­

ciech Jaros, były górnik z prawie dwudziestoletnim stażem pracy - ukrywał się w rudzkiej części tego zakładu, dawniej samodzielnej ko­

palni Śląsk.

Mężczyznę znaleziono w komorze sanitarnej w pobliżu przekopu głów­

nego, w miejscu, gdzie na co dzień nie ma wielu osób. Nie wiadomo na razie, jak długo przebywał pod

Rada Krajowa Sekretariatu Emerytów i Rencistów NSZZ Solidarność postuluje znie­

sienie podatku dochodowego od świadczeń, wprowadzenie minimalnej kwoty, która nie byłaby opodatkowana, podnie­

sienie świadczenia minimal­

nego, w okresie przejściowym (do wprowadzenia nowych roz­

wiązań) - wprowadzenie do­

datku drożyźnianego dla świadczeniobiorców otrzymu­

jących do 1600 zł.

(PAP)

LOTTO e

ziemią, a także czy cały czas był w tym samym miejscu. Przewieziony na powierzchnię, został ze względu na odwodnienie i osłabienie odwie­

ziony do szpitala w Chorzowie.

Według domysłów pracowników ko­

palni, byłemu górnikowi musiało pomóc doświadczenie. Znał bowiem drogi, sposoby wejścia, procedury związane ze zjazdami oraz metody omijania systemu kontroli.

Istnieje podejrzenie, że 46-latek mógł przebywać pod ziemią nawet kilka ty­

godni. Nie wiadomo, co skłoniło go do ukrycia się w dawnym miejscu pracy; zgłaszająca zaginięcie rodzina sygnalizowała jedynie, że poszukiwa­

nego dręczył fakt utraty pracy.

(PAP)

KURSY W A L U T

EUR USD CHF G B P

kurs średni 3,9632 2,9198 3,0924 4,7170 KflffOWftHlA GIEŁDOWE

W i G 2653,51 -0,30%

obroty 904 min zł

• 169 • 143 • 289

Pięcioletni chłopiec został zaatakowany na ulicy i śmier­

telnie pogryziony przez psy we wsi Katlewo (woj. warmińsko- mazurskie). Zwierzęta, jak twierdzi właściciel, uciekły mu z gospodarstwa.

Do tragedii doszło w ponie­

działek po południu. 5-letni Kuba wyszedł z domu, żeby po­

bawić się na pobliskiej huś­

tawce. Miał spotkać się tam z rówieśnikiem z przedszkola.

Jak poinformował Dawid Stefański z warmińsko-mazur­

skiej policji, jeden z miesz­

kańców wsi zauważył trzy psy biegające bez nadzoru. Wyda­

wało mu się, że ciągną coś przez drogę. Kiedy do nich pod­

biegł, okazało się, że zwierzęta szarpały ciało dziecka. Męż­

czyzna odgonił agresywne czworonogi i zaalarmował mieszkańców pobliskich domów, w tym rodzinę chłopca. Kiedy na miejsce przyjechała policja i służby ra­

tunkowe, chłopiec już nie żył

(PAP)

Multi Multi z 22.02 godz. 14 8,10,17,20,22, 27,35,36, 38, 41,42, 44,45,48,51, 54, 55, 60, 65 plus 29

Multi Multi z 21.02 godz. 22.15 1,2,3,7,10,12,14,17,20,31, 33,35, 38,41,48, 58, 63, 69, 80 plus 67

zmiana jm

0,86% A 1,54% A 1,99% A 1,15% A

GŁOS

Dziennik Pomorza

Dyrektor zarządzający oddziału

Piotr Grabowski

Redaktor naczelny

Krzysztof Nałęcz

Zastępcy

Przemysław Stefanowski

Bogdan Stech (internet)

med a

reg onalne

Wydawca:

Media Regionalne Sp. z o.o.

ul Prosta 51,00-838 Warszawa Drukarnia

Media Regionalne

ul. Słowiańska 3a, 75-846 Koszalin tel. 94 340 35 98, drukamia@mediaregionalne.pl

IZBA W Y D A W C Ó W

PRASY mmi) mnoioniiy

Ź*IAZEKKDIITROUDYST»YBUCJIWUSV

Głos Koszaliński - www.gk24.pl ul. Mickiewicza 24

75-004 Koszalin tel. 94 347 35 99 fax 94 347 35 40 tel. reklama 94 3473512 redakcja.gk24@mediaregionalne.pl

reklama.gk24@mediaregionalne.pl Głos Pomorza - www.gp24.pl ul. Henryka Pobożnego 19

76-200 Słupsk

tel. 59 848 8100

fax 59 848 8 1 0 4

tel. reklama 598488101 redakcja.gp24@mediaregionalne.pl

reklama.gp24@mediaregionalne.pl Głos Szczeciński - www.gs24.pl ul. Nowy Rynek 3

71-875 Szczecin

tel. 91 4813 300

f a x 9 1 43 3 4 8 6 4

tel. reklama 91 481 3392 redakcja.gs24@mediaregionalne.pl

reklama.gs24@mediaregionalne.pl PRENUMERATA:

tel. 94 34 73 537

Na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 1 b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Media Regionalne Sp. z o.o zastrzega, że dalsze rozpowszechnianie materiałów opublikowanych w „Głosie Dzienniku Pomorza" jest zabronione bez zgody Wydawty

(3)

Takie okazje w życiu się nie zdarzają.

Z jednym jedynym wyjątkiem, który znajdziesz pod tym adresem

www.sweetdeal.pl

Europa świat

środa 23 lutego 2011 r

Świat wciąż patrzy na Libię

AFRYKAŃSKIE REWOLUGE Kolejne demonstracje w kilku arabskich krajach. Przywódca Libii Mu- ammar Kadafi zapowiedział, że nie ustąpi i nakazał armii i policji, by przejęły kontrolę nad sytuacją.

KRÓTKO

Nie milkną antyrządowe protesty w Libii, Bahrajnie i Jemenie.

Kadafi we wtorkowym wy­

stąpieniu telewizyjnym do na­

rodu oznajmił, że jest nadal Przywódcą Libii i nie zamierza ustępować. Zapowiedział, że będzie nadal walczyć z demon­

strantami domagającymi się jego odejścia i umrze jako mę­

czennik. Rozkazał armii i po­

licji by przejęły ponownie kon­

trolę nad sytuacją. Zagroził też użyciem siły. Zaapelował do swych zwolenników, by wyszli Ra ulice i przejęli je od prote­

stujących.

Powiedział też, że nie ma nic przeciwko temu, by naród miał nową konstytucję i nowe prawa. Zapowiedział utworzenie nowych komi­

tetów ludowych i władz lo­

kalnych.

Demonstracje przeciwko reżimowi Kadafiego, który rządzi Libią od 42 lat, roz­

poczęły się tydzień temu na wschodzie kraju, m.in. w Bengazi. Następnie gwał­

towne zamieszki objęły Try- polis. Przeciwko demonstru­

jącym brutalnie wystąpiły siły bezpieczeństwa i wojsko. Telewizja Al-Dża-

zira mówiła nawet o 250 za­

bitych.

W Trypolisie w ciągu ostat­

nich dwóch dni zginęły co naj­

mniej 62 osoby - poinformo­

wała we wtorek organizacja praw człowieka Humań Rights Watch, powołując się na źródła szpitalne.

Według wojskowych źródeł wschodnia część Libii, w tym miasto Tobruk, jest poza kon­

trolą Kadafiego.

Sytuacja na rynku ropy po­

gorszyła się w związku z kry­

zysem libijskim. We wtorek rano terminale naftowe w Libii były zablokowane.

W stolicy Bahrajnu Ma- namie setki osób kolejny dzień okupowały Plac Per­

łowy, odrzucając ustępstwa władz.

Około 5 tysięcy ludzi de­

monstrowało w mieście Al- Sziher na wschodzie Jemenu, domagając się ustąpienia pre­

zydenta Alego Abd Allaha Sa- laha. Policja nie interwenio­

wała, gdy demonstranci skandowali „Precz z Salahem".

Także w stolicy Jemenu, Sanie, odbyła się we wtorek wielotysięczna demonstracja antyprezydencka.

(PAP)

Samolot zabierze Polaków

Dziś, najprawdopodobniej w godzinach porannych, do Try- polisu poleci rządowy em- braer, który zabierze tych Po­

laków mieszkających w Libii, którzy zgłosili chęć powrotu do Polski. Chętnych jest około 70 osób. Rzecznik rządu Marcin Bosacki zaapelował też, by Polacy, którzy miesz­

kają w innych niż stolica czę­

ściach Libii, m.in. w jej wschodniej części, nie opusz­

czali swych domów.

Miedwiediew:

uwaga na fanatyków Na posiedzeniu Narodowego Komitetu Antyterrorystycznego prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew ostrzegł, że nie­

pokoje, które dotknęły wiele państw arabskich, mogą wynieść do władzy fa­

natyków i doprowadzić do dezinte­

gracji tych krajów. Zaznaczył, że ekstre­

miści próbują też siać niepokój w Rosji.

Komorowski z Neczasem o UE, gospodarce i Afryce 0 Unii Europejskiej, Partnerstwie Wschodnim, gospodarce i sytuacji w krajach Afryki Północnej rozmawiali we wtorek rano w czasie śniadania roboczego prezydent RP Bronisław Komorowski i premier Republiki Cze­

skiej Petr Neczas.

Amerykanie z jachtu nie żyją

Czworo Amerykanów z jachtu upro­

wadzonego przez piratów zostało zabitych w pobliżu Somalii. CNN po­

dała, że Amerykanów zastrzelono, gdy trwały negocjacje.

(PAP)

Ziemia znów trzęsie się w raju. I zabija ludzi.

NOWA ZELAN DIA Co najmniej 65 osób zginęło w trzęsieniu ziemi, które nawiedziło wczoraj drugie co do wielkości miasto w kraju, Christchurch.

Liczba ofiar może wzrosnąć.

W ruinach uwięzionych zostało co najmniej 200 ludzi, jest też wielu rannych.

Amerykańskie służby geo­

logiczne podały, że podziemny Wstrząs miał siłę 6,3 w skali Richtera.

Do trzęsienia ziemi do­

szło około południa czasu miejscowego (godz. 0.51 czasu polskiego) na głębo­

kości 4 km. Epicentrum znajdowało się 100 km na Południowy zachód od Chri­

stchurch.

To drugie trzęsienie w tym fieście w ciągu ostatnich Pięciu miesięcy. Jednak we Wrześniu ubiegłego roku, choć wstrząsy miały siłę 7,1

w skali Richtera, to nikt nie Zginął. Według naukowców, konstrukcja budynków, które Przetrwały poprzednie Wstrząsy była osłabiona i nie Wytrzymały one kolejnego, zwłaszcza tak płytkiego trzę­

sienia.

(PAP) W Christchurch zawaliła się m.in. katedra (z lewej). - Zawalił się cały front a ze środka uciekali ludzie - relacjonował jeden ze świadków. Z prawej - akcja ratunkowa.

Już jutro tylko w „Głosie"

PITY 2010

Płyta CD z programem do rozliczania PIT-ów za 2010 rok

Rozlicz się z fiskusem szybko i bez błędów

- skorzystaj ze specjalnie przygotowanego programu komputerowego.

Dodatek w cenie gazety!

(4)

wydarzenia

środa 23 lutego 2011 r. Głos Pomorza www.gp24.pl

Jesteś świadkiem ważnego wydarzenia, zrobiłeś ciekawe zdjęcie? Skontaktuj się z nami

alarm@gp24.pl

@ 24.pl

Ludzie nie znają litości

ZWIERZĘTA W poniedziałek wieczorem w Redęcinie grupa miejscowych chciała zabić łopatą psa. Wczoraj koło Damnicy ktoś zastrzelił dwa duże psy i zostawił na pastwę losu. Wykrwawiły się na śmierć.

Redętińska psinka, niedoszła ofiara wiejskich zabobonów i łopaty, w lecznicy doktora Andrzeja Baczyńskiego w Słupsku. I dramat zwierząt koło Damnicy.

Bogumiła Rzeczkowska bogumila.rzeakowska@mediaregionalne.pl

Wioskowy włóczęga, bisz- koptowo-czarny, z długą sie­

rścią okrywającą chude gnaty, przybłąkał się przed sklep w Redęcinie. Najpierw na swoje nieszczęście, ale w końcu na szczęście. W poniedziałek późnym wieczorem sklep tętnił jeszcze życiem. Kolejni miesz­

kańcy przychodzili po nie­

zbędne sprawunki. Wśród swo­

jaków był obcy. Przyjezdny, który tymczasowo zamieszkał we wsi. Młody człowiek o imieniu Łukasz.

- Wtedy przed sklep ostat­

kiem sił wyszła z mroku ta psina - Renata Cieślik, sze­

fowa Straży Ochrony Zwierząt w Słupsku, przekazuje relację Łukasza. - Nie wiadomo, jak długo pies się błąkał. Był wy­

czerpany. Na oczach' klientów przewrócił się, a ci uznali, że Jest chory, a właściwie to wściekły i trzeba iść po łopatę, żeby załatwić sprawę".

Łopata już się znalazła, ale sprawy na szczęście skutecznie nie załatwiono, bo sprzeciwił się młody człowiek. Nikt jednak go nie chciał słuchać.

- Idź do diabła, boś ty przy­

jezdny i nie mieszaj się w sprawy wsi - usłyszał.

Kiedy wybawca próbował wziąć psa na ręce, razy spadły na niego. Wczoraj pracownicy SOZ zastali go z podbitym okiem. Jednak zanim psina do­

tarła do lecznicy, trzeba było przebić mur obojętności.

- Łukaszowi udało się w końcu zabrać psa do domu, ale wycieńczony zwierzak nie chciał jeść, tylko trochę pił.

Widać było, że jest umiera­

jący i Łukasz szukał kon­

taktu z kimś, kto mu pomoże - opowiada Renata Cieślik.

- Z jego relacji wynika, że in­

formację o zdarzeniu kom­

pletnie zlekceważył dyżurny słupskiej komendy policji, który - delikatnie mówiąc - posłał go do wszystkich świętych.

Sytuacja zmieniła się wczoraj rano, gdy... zmienił się dyżurny. Ten bez problemu podał numer do Straży Ochrony Zwierząt.

- Kiedy jechaliśmy po tego pieska, Łukasz cały czas pisał do nas SMS-y i przysyłał zdjęcia psa - mówi szefowa SOZ. - Sierotka jest w lecznic^, dostaje leki i odżywki. Czekamy, aż będzie

miała siłę chodzić, bo teraz z ledwością podnosi łepek. Pies ma około pięciu-sześciu lat.

Może ktoś wie, do kogo na­

leżał? Albo znajdzie się ktoś, kto go przygarnie.

Jednak podłość ludzka nie zna granic i trwa bez końca.

Wczoraj późnym popołud­

niem Straż Ochrony Zwierząt interweniowała w pobliżu Damnicy.

- Dostaliśmy sygnał z po­

licji, że ktoś wyrzucił z samo­

chodu dwa psy. Jeden z nich zamarzł - mówiła Renata Cieślik, jadąc na interwencję z weterynarzem, doktorem

Fot. Kamil Nagórek

Andrzejem Baczyńskim- Jednak na miejscu okazało się, że drugi pies też nie przeżył.

- Psy leżały na polu obok szosy. Znalazł je kierowca au­

tobusu. Pierwszy, wychu­

dzony owczarek niemiecki, miał ranę na szyi. Wy­

krwawił się, a mróz zrobił swoje. Druga, dosyć zadbana suczka syberian husky, leżała z otwartym złamaniem tylnej łapy - relacjonuje Renata Cieślik.

Po badaniu weteryna­

ryjnym okazało się, że oba psy zostały zastrzelone. •

Na razie mało ofiar przestępstw poszukuje pomocy

PRAWO Dziś półmetek Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw. Ogólnopolska akcja nie cieszy się jednak wielką popularnością w regionie. Prokuratury odwiedzają pojedyncze osoby, sądy i policję na razie nikt.

Sądu Rejonowego w By­

towie jeszcze nikt nie odwie­

dził w ramach Tygodnia Po­

mocy Ofiarom Przestępstw.

Podobnie w komendzie policji w Słupsku.

- W komendach mamy wy­

znaczonych policjantów, którzy czekają na osoby po­

szkodowane - mówi Wojciech Bugiel, rzecznik prasowy słupskiej policji. - Rozdajemy też bezpłatne książki - Infor­

matory dla osób pokrzywdzo­

nych przestępstwem. Jeśli ktoś nie chce osobiście nas od­

wiedzić, może zadzwonić pod numer 112 lub 997, dyżurny skieruje go do policjanta, z którym będzie mógł poroz­

mawiać o swojej sprawie.

Jeśli ludzie już się zgła­

szają, to sporadycznie i nie są ofiarami przestępstw, ale ra­

czej osobami zagubionymi w meandrach prawa.

- W poniedziałek przyszły

do nas trzy osoby, we wtorek jedna - mówi Jadwiga Ro- kicka-Ostapko, prokurator rejonowa w Lęborku. - Lu­

dzie pytają o sprawy spad­

kowe, testamentowe, skarżą się, że ich pozew do sądu nie został jeszcze rozpatrzony.

Nieco więcej osób odwiedza słupską prokuraturę. W po­

niedziałek było ich sześć, wczoraj dziesięć. Jednak ofiar jest jak na lekarstwo.

- Akcja dotyczy osób po­

krzywdzonych w sprawach

karnych - przypomina Jacek Korycki, rzecznik prokura­

tury okręgowej w Słupsku.

- Tymczasem pytają nas o to, czy i jak zaskarżyć decyzję lub orzeczenie sądu, czy jak się odwołać od decyzji bie­

głego, o prawo pracy, a nawet o rozwody.

Mimo że z tygodnia ofiar przestępstw korzystają przede wszystkim nie ofiary, prokuratorzy zapewniają, że nikt nie jest odsyłany z kwit­

kiem i każdy otrzymuje kom­

petentną odpowiedź na swoje pytanie.

Policjanci, prokuratorzy i sędziowie dyżurują w swoich miejscach pracy jeszcze przez trzy dni, serdecznie zapra­

szają pokrzywdzonych, którym będą się starali pomóc.

PIOTR KAWAŁEK 0 OFIARACH PRZESTĘPSTW 10 TYM JAK NAPISAĆ SKARGĘ DO STRASBURGA

czytaj na stronie 15

Słupsk, 2 2 l u t e g o 2 0 1 1 m k u , 7

Byle do weekendu

W najbliższych dniach słupki rtęci będą zdecydowanie poniżej zera.

W dzień temperatura spadnie od -5 do -7. Jednak dzięki promieniom słonecznym odczuwalna temperatura będzie nieco wyższa. Gorzej będzie nocami, kiedy możliwe będą prawdziwe mroźne rekordy: od - 15 do nawet -20 stopni Celsjusza. Mroźna aura utrzyma się do soboty. W weekend termometry wskażą w ciągu dnia od 0 do plus 1.

Prognozowane są za to przelotne opady śniegu, (nk) b u w u u o M

Idź po pomoc

• Prokuratury: Słupsk, ul. Lesz­

czyńskiego 10, tel. 59 844 53 00, Człuchów, ul. Szczecińska 1, tel. 59 834 24 22, Lębork, ul. Przyzamcze 2, tel. 59 862 25 40,59 862 22 73 Miastko, ul. Grunwaldzka Ib, tel.

59 857 25 27, Bytów, ul. Przemy­

słowa 32, tel. 59 822 27 31.

W prokuraturach porady udzielane są w godzinach od 8. do 15.

• Sądy: Lębork, pl. Kopernika 4. Dy­

żury pełnią kuratorzy sądowi od godz. 7.30 do 15.30, w pokojach nr 203,211,212,213,214 i 215.

Słupsk, ul. Szarych Szeregów, Mias­

tko, ul. Armii Krajowej 30, Bytów ul.

Zamkowa 1 w godz. 8-15.

• Policja: Słupsk, osobiście w ko­

mendzie przy al. 3 Maja w godz.

7.30-15, tel. 112 lub 997, Lębork, ul. Toruńska 5 w godzinach od 8 do 21, Bytów, ul. Styp-Rekowskiego 2, w godz. 10-18, Miastko, ul. Sikor­

skiego 3, godz. 15-18.

N C ) E

Wyrazy serdecznego współczucia Pani

Jolancie Kamińskiej

dyrektor Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Słupsku

z powodu śmierci

Teścia

składają pracownicy poradni

11K03A ;

(5)

Trwają studniówki tegorocznych maturzystów. Zobacz fotorelacje z niektórych imprez

www.gp24.pl/studniowki

Napisz lub zadzwoń do nas

~ Marcin Prusak

martin.prusak@it)ediareqionalne.pl 598488124 wgodz. 9.00-17.00

temat dnia

www.gp24.pl Głos Pomorza środa 23 lutego 2011 r.

Dylemat rodziców: posłać

sześciolatka do szkoły czynie

EDUKAGA W słupskich przedszkolach trwają spotkania rodziców sześcioletnich dzieci z dyrektorami szkół. Zachęcają oni, aby posłali swoje pociechy we wrześniu do I klasy. Rodzice się boją.

Magdalena Olechnowicz

ma9dalena.olechnowia@mediaregionalne.pl W 2012 roku edukację w Podstawówkach obowiązkowo Rozpoczną wszystkie sześcio­

latki. W tym roku rodzice mają jeszcze wybór, ale i dylemat,

C o zrobić - posłać dziecko do szkoły w wieku sześciu lat i skrócić m u dzieciństwo czy zrobić to rok później, kiedy dzieci w szkołach będzie już dyżo i spotkają się dwa rocz­

niki.

W słupskich szkołach we Wrześniu zeszłego roku naukę

w I klasach rozpoczęło tylko 58 sześciolatków.

- Liczyliśmy na to, że więcej

r°dziców zdecyduje się posłać dzieci do szkoły wcześniej, bo Prowadziliśmy wśród rodziców kampanię zachęcającą - mówi Bogdan Leszczuk, dyrektor Wydziału oświaty w słupskim ratuszu. - We wrześniu oka­

zało się jednak, że w I klasach

U czy się tylko 10 procent Wszystkich sześciolatków. Wię­

kszość rodziców zdecydowała o Pozostawieniu dzieci jeszcze na rok w przedszkolnych lub szkolnych zerówkach - mówi Leszczuk.

Także teraz w przedszko­

lach rozpoczęła się kampania,

W SP nr 2 w Słupsku dzieci młodsze mają swoją świetlicę, aby uniknąć konfliktowych sytuacji ze starszymi kolegami. Fot. Łukasz Capar

której celem jest zachęcenie ro­

dziców do wysłania sześcio­

latków do I klasy. Dyrektorzy szkół przekonują, że warto.

- W tej chwili w naszej szkole w I klasie uczy się 11 dzieci w wieku 6 lat. Radzą sobie bardzo dobrze. Taka jest opinia zarówno nauczycieli, jak i rodziców - mówi Ewa Ma­

leszka, wicedyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 w Słupsku.

- W naszej szkole młodsze dzieci są bezpieczne. Mamy od­

dzielną świetlicę dla 5- i 6- -latków wyposażoną w nowe zabawki i pomoce edukacyjne, które zakupiliśmy w ramach programu ^Radosna szkoła" - mówi dyrektor.

Mniejszymi entuzjastami są dyrektorzy przedszkoli.

- Każdy rodzic powinien sam ocenić, czy jego dziecko jest gotowe do podjęcia nauki w szkole. Sześciolatek na pewno poradzi sobie z programem I klasy, bo został on dostoso­

wany do dzieci w tym wieku.

Jednak nie każdy sześciolatek

jest dojrzały emocjonalnie, aby pójść do szkoły - mówi Małgo­

rzata Jaworska, dyrektor Przedszkola Miejskiego nr 4 w Słupsku. - Dużo też zależy od szkoły, do której chcemy dziecko wysłać. Jeśli zapewnia ono uczniom bezpieczeństwo, to można się nad tym zasta­

nowić. Bo dla rodziców to bez­

pieczeństwo dziecka jest naj­

ważniejsze. Warto też wziąć pod uwagę diagnozę, którą przygotowują nauczyciele w przedszkolu dla każdego dziecka - dodaje Jaworska.

W Słupsku zameldowanych jest obecnie 828 dzieci z rocz­

nika 2005, które mogą już we wrześniu iść do szkoły.

- Przewidujemy, że przy­

najmniej połowa pójdzie do pierwszej klasy teraz. Je­

steśmy na to przygotowani. Za­

trudnimy dodatkowych na­

uczycieli. Mamy nadzieję, że powstaną osobne klasy dla dzieci sześcioletnich, o ile będzie ich wystarczająco dużo.

Rodzice mają jednak czas na podjęcie decyzji do końca sierpnia - mówi Bogdan Lesz- czuk.

Samorządy w ten sposób chcą uniknąć problemu, który może wystąpić w roku szkolnym 2012/2013. Wtedy do pierwszych klas pójdą sied­

miolatki i sześciolatki, a więc dzieci będzie dwa razy więcej niż normalnie.

Urzędnicy samorządowi ostrzegają, że będą one musiały uczyć się na dwie zmiany i grozi to tłokiem w szkolnych stołówkach i świe­

tlicach. •

Każde dziecko trzeba potraktować indywidualnie, bo każde jest inne

ROZMOWA z Hanną Czeiwińską-Szulc, zastępcą dyrektora Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Słupsku.

POŻyCZKI DLA OSÓB

BEZ ZDOLNOŚCI KREDyTOWtiCH

^ O O T A K Ż E D L A O S O B Z E Z Ł Ą HISTORIĄ W BiK

- Wysyłać sześciolatka do I klasy w e wrześniu czy jednak poczekać rok?

Nie odpowiem jedno­

o c z n i e na to pytanie, bo nie

*&a takiej odpowiedzi. Każde dziecko trzeba potraktować in­

dywidualnie, bo każde jest Uine.

-W Słupsku trwa kampania, która ma zachęcić rodziców dzieci sześcioletnich do wysyłania ich do I klasy.

- Kampania kampanią, ale

^ rodzic podejmuje ostateczną decyzję. Należy wziąć pod JJWagę, że dziecko może być bardzo dobrze przygotowane jtierytorycznie, ale może nie [W dojrzałe emocjonalnie i spo­

łecznie. Każdy sześciolatek to

*ały człowiek, a każdy czło­

n e k to indywidualność i nie

!%ożna wszystkich wrzucić do Jednego worka.

- A jak to sprawdzić?

- Od tego są pedagodzy i Placówki takie jak nasza. Jest

Hanna Czerwińska-Szulc, wicedy­

rektor Poradni Psychologiczno-Pe­

dagogicznej W Słupsku.Fot Kamil Nagórek

wiele metod, aby sprawdzić dojrzałość emocjonalną dziecka. Ważne jest jak dziecko funkcjonuje w grupie, jak przyjmuje obowiązujące na­

kazy i zakazy jak znosi izolację od rodziców oraz jak sobie radzi ze złością, gniewem czy radością. Na pewno ważny będzie tu wywiad z rodzicami i obserwacja dziecka w przed­

szkolu.

-Wybitnie zdolny sześciolatek w grupie siedmiolatków może się okazać dzieckiem przeciętnym. Czy to go nie zniechęci do nauki?

- Może tak być, ale nie musi. Często tak jest, że ro­

dzicom wydaje się, że ich dziecko jest najzdolniejsze, bo czyta napisy na murach pod­

czas spaceru i pięknie recytuje wierszyk, ale później okazuje się, że takich dzieci jest w klasie 20.

- Ale sześciolatkowi może być przykro, że

dotychczas był ciągle chwalony, a w grupie dzieci starszych wciąż musi je gonić.

- Może, ale z drugiej strony może go to zmotywować do pracy.

- Co jest lepsze dla dziecka? Osobne klasy dla sześciolatków czy mieszane z

siedmiolatkami?

- Też nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Poziom klas dzieci sześcioletnich nie powinien być niższy, bo podstawa progra­

mowa jest taka sama. Z drugiej strony siedmiolatki mogą cią­

gnąć w górę i zachęcać do pracy. Moim zdaniem nie ma to większego znaczenia, bo nawet jeśli w klasie jest tylko jeden rocznik, to i tak spotka się tam dziecko urodzone w styczniu z tym urodzonym w grudniu, a to jest prawie rok różnicy.

ROZMAWIAŁA MAGDALENA OLECHNOWICZ

Przykładowa tabela rat na okres do 30 lat*

25 tys. zł 75 tys. zł 150 tys. zf 300 tys. zt

rata 155,27 zł

rata 465,80 zt

rata 931,60 zł

rata 1863,19zt Co zyskujesz?

• Możliwość spłaty nawet d o 3 0 lat.

• Komfort i bezpieczeństwo - działamy o d 9 lat!

• Dla sektora MŚP bez zaświadczeń z ZUS i US

Przy pożyczce 150 tys. zł miesięczna rata tylko 932 zt!

> g. „ r \ V ,j*

z tel. stacjonarnych z tel. komórkowych

INFOLINIE: 801 0 0 3 160 6 0 8 921 6 0 8 ZNAJDŹ SWÓJ ODDZIAŁ:

BIAŁYSTOK 85 6537060 ŁÓDŹ 42 6319370 BIELSKO BIAŁA 33 8164346 NOWY SĄCZ 18 4145353 BYDGOSZCZ 52 3455123 OLSZTYN 89 5321060

BYTOM 32 7876109 OPOLE 77 4022005

CZĘSTOCHOWA 34 3611475 PŁOCK 24 2623229 GDAŃSK 58 3074316 POZNAŃ 61 8352234 GLIWICE 32 2315611 RADOM 48 3623123 KALISZ 62 7671009 RZESZÓW 17 8621320 KATOWICE I 32 7826060 SIERADZ 43 8225303 KATOWICE II 32 2000434 SŁUPSK 59 8485305 KIELCE 41 3434711 SZCZECIN 91 3594053 KRAKÓW I 12 4331035 ŚWIDNICA 74 8519763 KRAKÓW II 12 4261081 TARNÓW 14 6277175 KROSNO 13 4251343 WARSZAWA I 22 4203340 LUBIN k/Wroclawia 76 8443302 WARSZAWA II 22 5929460 LUBLIN 81 5323237 WROCŁAW 71 7970370 ŁOMŻA 86 2166111 ZAMOŚĆ 84 6392720

www.dobrapozyczka.com.pl

Rt-kUrna n* stanowi otaty handlowe; w rozumieniu kodeteu tywłifle#» * RHSP dli przyjętych atawfi wynosi /JX% ~ kowt pof*reoi« ng. stawki operatora 4 0 1 5 7 1 0 K 0 1 D

Cytaty

Powiązane dokumenty

Fiołkowa 1a , Bydgoszcz .( ogłoszenie ilustruje mniejsza figura z napisem pojazd czterokołowy nakładająca się na koło poprzednie ) OGŁOSZENIE 3.. W okolicy supermarketu

W jaki sposób narzędzia TIK wspierają rozwijanie u uczniów umiejętności pracy

Cele wynikające z podstawy programowej: uczeń doskonali ciche czytanie ze zrozumieniem, wyszukuje w tekście informacje, dokonuje selekcji, Doskonali różne formy zapisywania

ją się w Polsce oraz stanu gospodarki w okresie przejścia. Charakter i strategia transformacji systemowej.. Transfom1acja systemowa, która dokonuje się w Polsce, podobnie

Leszek Kłosowicz gnuplot – czyli jak zrobić wykres, żeby się nie narobić.. kulturalne zamknięcie gnuplota lub przerwanie

Jak podkreślił SądApelacyjny w swym uzasadnieniu, odwołanie obwinionej podlega odrzuceniu z uwagi na niedo- puszczalność drogi sądowej, która wyklucza rozpatrywanie przedmioto-

W Copenhagen Study zaobserwowano, że u osób spożywających od 14 do 21 jedno- stek alkoholu rozłożonych na 5-7 dni ryzyko zgonu z powodów sercowo-naczyniowych było nawet 50%

Jak osiągnąć cel, czyli jak uczyć się skutecznie 20.. Pomocne bezpłatne