Dziennik Bydgoski, 1939, R.33, nr 6

Cena egz. 20 _groszy 24 stron.

DZIENNIK BYDGOSKI

t)o ,,Dziennika" dołączamy ^co tydzień. Tygodnik !Sportowy ^{i Dodatek} powieściowy Przedpłata ,wynosi ^w ekspedycji ⁱ agenturach ^{2.95 zł.} miesięcznie;

Redakcia otwarta od godziny ^8-12 przed południem i od 4—7 po południu, 8,35 ^zł. kwartalnie; przezpocztę ^wdom 3.34 zł. miesięcznie; ^lo.OOzł.kwartalnie.

Oddział w Bydgoszczy, ^{ul. Dworcowa 5.} Przedstawicielstwa: w Toruniu, ^{ul. Pod} opaską: ^w Polsce H.95 zł., zagranice ^{9.25 zł.} miesięcznie.

Mostowa17; ^wGrudziądzu. ul.Toruńska22; ^wInowrocławiu, ^Król.Jadwigi22/23; Redakcja ⁱ Administracja ^w Bydgoszczy, ^{ulica Poznańska 12/14.}

w Gdyni, ^{Skwer Kościuszki 24, I} ptr. Rękopisów niezamówionych ^{nie zwraca} się

Telefony: ^Nr Zbiorowy ²⁶⁵⁰ (trzyprzewody). ^{- Oddział w} Bydgoszczy ^1299. Założyciel ^{Jan Teska. Telefony} Przedstaw.: Tornń 1546, Grudziądz 1294, Gdynia ^1460, Inowrocław 594.

Numer g BYDGOSZCZ, ^{niedziela dnia 8} stycznia ^{1939 r. Rok XXXII!.}

Na święto Rodziny(

,,Z ^{bólem serca stwierdzić} musimy, ^{że !} wielu bardzo ludzi... albo nie zna zupeł- ^!

nie przepotężnej świętości małżeństwa |

chrześcijańskiego, ^{albo bezczelnie} jej ^|

przeczy, albo też^na podstawie ^zasadfał-f szywej ⁱ niecnej etyki powszechnie jąs

zwalcza": |

s

Słowa powyższe popłynęły ^{w świat=}

szeroki z wyżyn Watykanu ^{w ostatni=}

dzień roku 1930. Wypowiedział je Ojciec|

św. Pius XI. w słynnej encyklice ^{o ma!-=}

żeństwie chrześcijańskim, zaczynającej!

się ^{od słów} ,,Oasti connubil".

8 latjuż minęło ^od pamiętnego wypo-E

wiedzenia się Głowy chrześcijaństwa ^na=

temat rodziny. ^{— Zdawać} się więc po-f winno, ^{że dziś} chyba dużo od owego ^cza-=

su zmieniło się ^na lepsze. ^Nie mogły ^| przecież minąć ^{bez echa w} życiu ^co-!

dziennym wywody ^Sternika chrześcijań-|

stwa, które ^z tak żywym spotkały się|

odzewem serc ludzkich w chwili ich 5

ogłaszania.

Tak by się zdawać winno! I niestety ^|

-, tylko powinno! ^Bo rzeczywistość!

wręcz ^smutno się przedstawia. Śmieje^|

się ^{do nas} szyderczo, krocząc ^triumfal-=

nie po gruzach rozbitych ^w wielkie,j⁼

liczbie rodzin.

Źle _się dziś dzieje pod tym względem⁼ wszędzie ^{— na} całym ^{świecie. I w na-=} szejdrogiej Ojczyźnie ^— sprawa rodzi-|

ny nie przedstawia ^{.się tak,} jak powin- ⁼

na. Dó czasów nam współczesńyćh ^o|

wiele słuszniej jeszcze, ^{niż do} niecałego!

dziesiątka ^{lat temu zastosować można|}

w całej pełni bolesny wyrzut Ojca§

świętego. ^|

Zapomniał^{świat, że} ,,małżeństwo so-f

stało ustanowione i odrodzoneprzez Bo-f

gu, twórcę samego stworzenia, ⁱ tegoż 1 stworzenia odnowiciela Chrystusa ^{Pana |} prawamiobwarowane, ^wzmocnione i wy- | ńiesione; prawa ^te nie mogą więc podle- ^| gaćżadnym zapatrywaniom ^{ludzkim ani |}

umowie wzajemnej małżonków". (Enc.) ⁼ Dziś dobrom prawdziwego ^małżeń-=

stwa przeciwstawia się dobra, ^które=

czarną plamą pokrywają karty ^historii!

wieku XX-go. ^A więc ^— zamiast wier-⁼ ności wprowadza śię ^{różne wolne=} z.wiązki, ,,na próbę" lub dla koleżeństwa!

zawierane. Dobrodziejstwo potomstwa⁼

ma zastąpić zupełnie pozbycie ^{się dzieci!}

i uwolnienie od zbytecznego kłopotu!

,,nowoczesnej matki". Musi się ^ona!

przecież zajmować tylu przeróżnymi!

obowiązkami społecznymi ⁱ kulturalny-!

mi, ^{że o założeniu} własnego ogniska ^do-!

mowego, które by promieniowało ^cte-|

płem ^uśmiechu niewinnego ^{dziecka, nie!}

ma mowy. ^Z dobrodziejstwa ^sakramen-=

tu małżeństwa korzystają wszys.cy ka-!

tólicy. ^{Ale z} wypływającego ^z tego ^do-|

bra węzła nierozerwalności ,,oswoba-!

dzają ^się" niektórzy ^wnet po złożeniu!

przed ^ołtarzem świętej przysięgi. ^Prze-1 cięż ^{i u nas - w} ukochanej ^{Polsce —|}

spotyka się już także takie dziwactwa,^| jak: ,,trzeci mąż czwartej żonyJ"

Złe siły, wrogie Kościołowi i jedno-1

ści narodowej poszczególnych państw,|

prowadzą ^iście szatańską robotę, maja-!

cą doprowadzić ^do katastrofy ^małżeń-s

stwo katolickie. Skutki tej kreciej pra-s cy ^są widoczne: zamiera dziś życie ^ro-|

dzinne. Publicysta ^{niemiecki A. M.|}

Weiss nazywa życie współczesnego ^czło-|

wieka życiem mysim, pędzonym ^zaw-|

sze w cudzych mieszkaniach, życiem ^ża-|

bim, skrzeczącym ^w restauracjach ^i|

miejscach rozrywek, życiem przelotnego5 ptaka ^na kolejach, życiem ^{wróbla na|}

ulicach. Ileż w tych określeniach słu-|

(Ciąg dalszy ^{na stronie} 2). ⁵

Wojna czesko-węglerska!?

Atak oddziałów pancernych ⁸ artylerii ^{czesk?eS na Munkacz.}

Budapeszt, ^{7. 1.} (PAT). ^W godzinach południowych nadeszły ^tu następujące szczegóły ^ataku wojsk czesko-słowackich

na "Munkacz: Wczoraj ^{,rano, o} godz. ^3.30 trzy czołgi ⁱ samochody ^{,pancerne czeskie,} których załogę ^{stanowili zarówno żołnierze}

czescy jak ⁱ oddziały Wołoszyna ^w pobliżu węgierskiej gminy Oroszweg przekroczyły linię graniczną ⁱ posunęły ^{:się ok. 1.000 m} wgłąb terytorium węgierskiego. Zająwszy wieś, napastnicy posunęli się następnie

na odległość 200 od Munkaczu.

Czołgi ⁱ samochody ^pancerne uzbrojone były ^w karabiny maszynowe. Węgierska

straż graniczna natychmiast otworzyła ^o- gień ^na napastników. ^Żołnierze czescy ^z samochodów pancernych opuścili ^{wozy i}

ze swe.j strony otworzyli ogień ^{w kierunku} węgierskej straży graniczne.j. Węgrzy wy­

trzymali ^natarcie tak, ^iż pierwsze ^czeskie

auto pancerne ^zmuszone zostało do zawró­

ceni_a, przy czym utknęło ^w przydrożnym rowie. Węgierska ^straż graniczna otoczyła

auto i wzięła ^{do niewoli} jego załogę.

Równocześnie straży granicznej przy­

szły ^{na pomoc} oddziały polic.ji państwowej

oraz oficerowie ^— członkowie węgierskiej komisji delimitacyjnej ^oraz żandarmeria,

wytrzymując walkę ^{z coraz to} liczniej na­

pływa.jącymi wojskami cze,skimi ⁱ oddzia­

łami Wołoszyna. ^O godz. ^{5 rano} oddziały artylerii czeskiej otworzyły ogień ^na mia­

sto Munkacz. Ostrzelany ^{został hotel} Cśilłay, ^teatr miejski ^{oraz kilka domow} prywatnych. ^W międzyczasie ^nadszedł od­

dział wojska wenierskiego ^{i w ten} sposób zwiększonymi ^{siłami udało} się pozycje ^u- trzymać.

Że strony^,węgierskiej poległo dotych­

czas w walce 4 oficerów i 5 żołnierzy.

Żwłoki 5 zabitych żołnierzy ^{czeskich i z} oddziałów Wołoszyna leżą bezpośrednio ^w pobliżu granicy miasta Munkaczu. Inny^cli zabitych ^{Czesi unieśli z} sobą. Dotychczaso­

we śledztwo zdołało ustalić, ^{że członkowie} oddziałów Wołoszyna jeszcze wczoraj wie­

czorem przedostali się ^do Oroszweg,_ukry­

wając się częściowo ^w pustych, częściowo

w zamieszkałych domach, czyniąc przygo­

towania do zając!a ^Munkaczu.

Wczoraj ^o godz. ^{9 rano trwała} jeszcze strzelaniną ^{z karabinów} maszynowych ^o-

raz słychać było wybuchy granatów ⁱ

bomb ^— po krótkiej przerwie ^ok. godz. ¹⁰ ogień ^został ponownie podjęty.

W’ okolicznych ^winnicach stoją ^liczne

Salamanka, ^7. l, (PAT). ^Komunikat głównej kwatery wojsk gen. ^{Franco ż} nocy ubiegłej: ^nasze wspaniale posu­

wanie śię ^{w Katalonii} kontyn,uowane było ^{również w dniu} wczorajszym. Woj­

ska nasze zajęłń ^ogremne obszary ^{i są}

w posiadaniu całego kraju ^doko!a rze­

ki Segre, ^w szczególności ^{Sero, Torre du} Segre, Sudanel, Monsonis, Suner, Puig-

vert de Lerida, Cuneda, Serbia i ważne­

go miasta Borjas ^Blancas prócz licz­

nych ^{stanowisk zwłaszcza na odcinku}

na południe ^{od Sierra du Torno.} Nie­

przyjaciel pozostawił ^na polu bitwy wie­

lu zabitych ⁱ obfity ^materia! wojenny.

Liczba jeńców, wziętych wczoraj ^do nie­

woli przekracza ^{1.200 ludzi, Wśród} zdobytego ^materiału wojennego znajdu­

je się kompletna stacja ^{nadawcza. Na}

odcinku Granjuela nieprzyjaciel zaata­

kował nasze wysunięte linie, ^lecz zo­

stał energicznie odparty.

Lotnictwo nasze bombardowałoobiek­

ty wojskowe ^{na dworcach Torre de} Sarra, ^z Tarragony ^{i- Castel Delfes} jak

również port ^{i miasto w} Barcelonie, gdzie trafiony ^został pałac rządu cywil­

nego. ^W Katalonii strącony ^został wczo­

raj jeden samolot czerwony.

Paryż ^{bez kin.}

W Paryżu zastrajkowały ^kina. Właściciele kinoteatrów ^na znak protestu przeciw podniesieniu opłat podatkowych ^zawiesili przedstawienia. ^{Ponieważ -} paryżanie przepadają ^{za kinem,} przed ^afiszami strajkowymi gromadzą się

szczerze zmartwione tłumy.

oddziały Wołoszyna, ^{zaś w} okolicy gminy Podhering skoncentrowane są ^w pogotowiu regularne oddziały wo]sk ^czeskich.

Budapeszt, ^{7. .1.} (PAT) ^O godz. ^17.20 do­

noszą ^z Munkacza: Czeski o.gień artyleryj­

ski trwa bez przerwy nadal. Żołnierze wę­

gierscy ^dostali rozkaz, ^że tylko wtedy mogą

strzelać, gdy zostaną zaatakowani. Z do­

kumentów, znalezionych przy j!eńcach ^{i z}

zeznań jeńców wynika, ^{że atak} podjęty re­

gularne wojska ^czeskie. Dotychczas Wę­

grzy zdób/li 6 ’-arabinów maszynowych

iwielką ilość karabinów.

Czech sie dziwi

dlaczego ^Czesi strzelają.

Budapeszt,^7.1. (PAT) Węgierska agencja telegraficzna ^w piątek ^o godz. 16,25 komuni­

kuj!e ^{z Munkacza:}

O godz. 15,10 przybyli do Munkacza dwaj parlamentarmsze ^czescy: pułkownik.i pod­

pułkownik ^sztabu generalnego, Oświadczy­

li chi, ^{że nie} wiedzą ^o żadnym ^ataku. Jest tylko możliwe, ^że któryś ^z podoficerów

przez pomyłkę ^{dał rozkaz} wyruszenia od­

działów czołgów.

Podczas pertraktacyj ^wratu,szu artyleria

czeska w dalszym ciągu ostrzeliwała mia­

sto. Na pytanie, jak ^to jest ^{możliwe, że} podczas gdy pariamentariusze prowadząro­

kowania, artyleria ^czeska oetrzeliwuj!e’

miasto, pułkownik ^czeski odpowiedział, ^że

ien to uważa zadziwne, ^{ale niemoże} wpły­

nąć ^na zaprzestanie ognia(!).

Tymczasem ^{w mieście} wybuchło nowych

6 pocisków, przy czymjedno dzie.cko zostało zabite, ^a j!eden ^żołnierz ciężko ra,nny. Na prawym, i lewym skrzydle wojsk cz,eskich, otaczaj!ących półkolem ^Munkacz, daje się zauważyć grupowanie ciągle napływaj!ących oddziałów wojskowych.

Co wykazało ^śledztwo.

Budapeszt, ^{7. 1.} (PAT) ^W wyniku śledz­

twa,przeprowadzonego ^{przezwładzew}Mun­

kaczu, ^{ustalono m. in. co} następuje: ^W czwartek wieczorem przybył ^{do wsi Koelsce-}

ny, położonej ^{po stronie} czeskiej! ^w okolicy Munkacza, pewien ^czeski major, wydając jednej ^z kompanii ³⁶ pułkn piechoty ^rozkaz zaatakowaniawe wczesnych godzinach ran­

nych miejscowości Oroszweg ^{i Munkacza.}

Kompanię ^tę uzupełniono ^oddziałami cze­

skiej straży granicznej! ^{orazoddziałami} żan­

d,armerii. Oddziały ^te poz,ostawały pod do­

wództwem oficerów czeskich.

Czesi mobilizują?

Praga, ^{7. 1.} (PAT) ^{W kołach} poinformo­

wanych ^rozeszła si,ę pogłoska ^o częściowej mobilizacji ^{w drodze} powołań imiennych specjalistów ^do wojsk technicznych.

Czesi zaprze ^:zeja.

Praga, ^{7. 1.} (PAT) Miarodajne ^koła cze­

skie zaprzeczają^stanowczo pogłoskom^orze­

komych zarządzeniach mobilizacyjnych ^w Czechosłowacji ^{ora,z o} przesu,nięciach wojsk

w kierunku wschodnim.

Wojna tylko wypadkiem granicznym.

Budapeszt,^7.1. (PAT) Węgierska agencja teleg-raficzna komutnikujle: ^Wzwiązku ^z ata­

kiem czeskim naMunkacz charge ^d’affaires poselstwa węgierskiego ^{w Pradze} złożył wczor_aji_na ^ręce posła ^K-mo, który przyjął

go ^w imieniu ministra. spraw zagran,icznych Chvalkovskyego, ^notę protestacyj!ną.

Poseł_ Krno, odebrawszy ^notę, wyra.ził ^u- bo,lewani_e_ r_ządu czeskósł,owackiego ^wzwią­

zku z zaj!ściem ^w Mu,nkaczu. Oznajmił ^on,

żem,imo, ^{iż—zdaniem}ministerstwa^—cho­

dzi tu o wypadek ^o charakterze lokalnym, wysłano, ^namiej,sce wyższego ^oficerasztabu, generalnego, by ^ze strony czeskosłowackiej poł,ożył ^kres dalszej akcji. ^{W imieniu} swe­

go rządu p,oseł ^Kmo zaproponował powoła­

nie węgiersko-czeskiej komisji mieszanej

dła zbadania sprawy i przy.rzekl ^suro.wo u_karać ewentualny.ch winnych.. Rząd wę­

gierski zgod,ził się ^na powołan,ie koni:śji.