Grabowska Kazimiera

1

SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — M .? .L ...

G - U f t b O ^ S > i C f \

l C o ^ \ m i e r a

I. Materiały dokumentacyjna 1/1— rnlacja właściwa —

I/2 - dokumenty (sen su stricto ) dot. osoby relalora

I/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relalora —

II.

\J

|lj,

Inne materiały

1(1/1- doi. rodziny relatora__

!'l/2 - doi. ogólnie okresu sprzed 1939 r.-— - III/3 - doi. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) — 111/4 - doi. ogólnie okresu po 1045 r. —

III/G-Inne... —

IV. Korespondencja

V , Wypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe Icarty informacyjne”]

2

3

?> 8

j | K A ZIM IER A G R A B O W S K A (K a z im ie ra S ło w ik o w sk a) [

'rodziła się 29 V I I 1922 w Siedlisku pow. Kostopol, w oj. wołyńskie. Córka Marii i Aleksandra Gutowskich. Ukończyła siedem klas szkoły powszechnej.

.. W1945 r. straciła męża. Pracow ała jako telefonistka w W UBP w Lublinie

||ś 25 V 1945 r., razem z plut. Alojzym Grochowskim , zatrudnionym jako

^wartownik WUBP, zdezerterowała ze służby w urzędzie. Oboje ukrywali się

| we wsi Uścimów, gdzie w miesiąc po ucieczce zostali aresztowani,

i , W dwa tygodnie po aresztow aniu i ciężkim śledztwie, 10 VII 1945 r., K. Grabowska i A. G rochowski stanęli przed W ojskowym Sądem Okręgu .Lubelskiego. Sądził zespół w składzie: kpt. Kazim ierz Stojanowski (prze­

wodniczący), kpt. Zbigniew Zawistowski (sędzia) i ppor. Juliusz Titz (ławnik).

W rozprawie uczestniczyli: oskarżyciel podprokurator Rom an Targoński

$ .

i obrońca ppor. Bronisław Pupko. K. Grabowskiej zarzucono:

a) przynależność do A K w okresie od lutego do 25 VI 1945 (jej udział ' przejawiał się w kontaktowaniu z członkam i organizacji z Uścimowa: W ła­

dysławem Kobylańskim, Stanisław em Rorakiem i Kulikiem ); b) zdradę lujemnicy urzędu i ujaw nienie agentki resortu o pseudonim ie Boguśka;

c) „samowolne opuszczenie stanow iska służbowego w czasie wojny, celem walego uchylenia się od swego obowiązku”; d) ukrywanie się na terenie wsi Heimów. Podobne zarzuty postawiono A. Grochowskiemu. Obydwoje zostali 1 azani na karę śmierć iloraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw amorowych

g l Opiniując wyrok, prezes sądu ppłk Konstanty Krukowski napisał: „uwa­

żam, że skazani Grabowska Kazimiera i Grochowski A lojzy na łaskę nie za­

sługują i wnoszę o nieskorzystanie w stosunku do nich z praw a łaski” . Zopinią tą zgodził się dowódca Okręgu Wojskowego płk Włodzimierz Radzi- wanowicz, któiy w dniu 11 V I I 1945 r. wyrok zatwierdził.

t e :. Wyrok na Kazimierze Grabowskiej i Aloj zym Grochowskim wykonano f dnia 13 V II1945 r., w podziemiach lubelskiego Zamku. Zwłoki rozstrzelanych

‘grzebano w bezimiennej mogile na cmentarzu przy ul. Unickiej.

ŹRÓDŁA: M. Kielasiński, R aport. .., s. 44, 51,260-261; Więźniowie polityczni na Zam ku lubelskim

• 1944-1954, pod red. A. Gałan i Z. M ańkowskiego, Lublin 1996, s. 63; Z. Leszczyńska, Ginę. .., s. 68-69

4

5

GRABOWSKA Kazimiera (Kazimiera Słowikowska) (1922 VII 29 - 1945 V I I 13)

U ro d z iła się 29 V II 1922 w S ied lisk u pow . K o stop ol, w oj. w ołyńskie. C ó rk a M arii i A lek san d ra G uto w sk ich . U k o ń czy ła siedem klas szkoły pow szechnej. W 1945 r. straciła m ęża. P raco w ała ja k o telefo n istk a w W U B P w L ublinie.

25 V 1945 r. razem z plut. A lo jzy m G roch ow skim , zatrud n iony m ja k o w arto w n ik W U B P , zd e ze rte ro w a ła ze służby w u rzęd zie.. O b o je ukryw ali się w e w si U ścim ó w , gdzie w m iesiąc po u cieczce zostali aresztow ani.

W d w a tygodnie po areszto w aniu i cię ż k im śledztw ie, 10 VII 1945 r„ K .G ra b o w sk a i A. G roch ow ski stanęli przed W ojsk ow y m S ądem O kręgu L ubelskiego. S ad ził zesp ół w składzie: kpt. K azim ierz Stojanow ski (p rzew o d n icczący ), kpt. Z b ig n iew Z aw istk o w ski (sędzia) i ppor. Ju liu sz T itz (ław nik). W ro zp ra w ie uczestniczyli: oskarżyciel p o d p ro k u ra to r R o m an T argoński i o b ro ń ca ppor. B ro n isław P up ko . K .G rab ow sk a zarzucono:

a) p rzynależność do ĄK.w okresie od lu tego do 25 V I 1945 (jej ud ział p rze jaw ia ł się w k o n tak to w a n iu z czło n k am i organizacji z U ścim o w a: W ładysław K ó b ylew ski, S tan isław R o rak iem i K ulik iem ); b) zdradę tajem nic u rzę d u i ujaw n ien ie agentki reso rtu o p se u d o n im ie B oguśka; c) „sam o w o ln e o p u szczenie sta n o w isk a służbow ego w czasie w ojny, celem trw ałeg o uchylenia się od sw ego o b o w ią z k u ” ; d) ukryw anie się na terenie w si U ścim ó w . P od ob ne zarzu ty p o staw io n o A. G ro ch o w sk iem u . O bydw o je zostali skazani n a karę śm ierci o raz utratę p raw p u b liczny ch i ob yw atelskich, p ra w honorow ych.

O pin iując w yrok, prezes sądu p p łk K o n stan ty K rukow ski napisał: „uw ażam , że skazani G rab o w sk a K azim iera i G ro ch o w sk i A lo jzy n a łask ę nie z a słu g u ją i w n o szę o niesk o rzy stan ie w sto su n k u do n ich z p raw a ła sk i” . Z o p in ią tą zgodził się d o w ó d c a O k ręgu W o jsk o w eg o p łk W ło d zim ierz R ad ziw an o w icz, k tóry w dniu 11 VII 1945 r. w yrok zatw ierdził.

W yro k n a K azim ierze G rab ow sk iej i A lojzym G rao ch o w sk im w y ko n an o d n ia 13 VII 1945 r., w p o d ziem iach lu belskiego Z am ku. Z w łoki rozstrzelan y ch p og rzeb an o w bezim ienn ej m og ile n a cm entarzu przy ulicy U nickiej.

J. K iełboń, Z. Leszczyńska - Kobiety Lubelszczyzny represjonowane w latach 1944-1956, T. I, Lublin 2002. s. 135; M .K ielasiński, R aport... s. 44,51,260-261; Więźniowie polityczni na Zamku lubelskim 1944-1954 , pod red. A.G ałan i Z. M ańkow skiego, Lublin 1996, s. 63; Z Leszczyńska, Ginę..., s.68-69

6

7

8

9