Katarzyna Kaczmarczyk-Kłak
Rezygnacja marszałka województwa.
Zagadnienia ustrojowe
Katarzyna Kaczmarczyk-Kłak
doktor habilitowany nauk prawnych
profesor Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
ORCID – 0000-0001-6135-7677 Słowa kluczowe:
marszałek województwa, sejmik województwa, rezygnacja marszałka województwa, cofnięcie rezygnacji marszałka województwa
Key words:
voivodeship marshal, voivodeship parliament, resignation of voivodeship marshal, withdrawal of voivodeship marshal
https://doi.org/10.36128/priw.vi35.85
Resignation of the Voivodeship Marshal. Constitutional
Issues
The article concerns the issues of the voivodeship marshal’s resignation from his function, including the mode of its submission and effectiveness. The author also analy-zes the possibility of withdrawing the resignation statement. According to the author, the marshal of the voivodeship has the right to withdraw the resignation until the start of voting on the acceptance of this resignation. Until that moment, the voivodeship marshal is the disposer of the statement, which admittedly relates to the public law sphere. This does not exclude the possibility of its withdrawal. The author indicates that the freedom of work referred to in Article 65 section 1 of the Polish Constitution of April 2, 1997, favors granting the voivodeship marshal the right to withdraw the resignation statement until the voting in the voivodeship parliament has commenced its adoption. The declaration of resignation does not automatically produce any legal effects, which makes it possible to be evaded by the statement of the one who made it.
1. Wprowadzenie
Niniejszy artykuł po-wstał w odniesieniu do następują-cego stanu faktycznego. Marszałek województwa podlaskiego złożył pisemną rezygnację z pełnienia funkcji Marszałka. Pismo (z dnia 04 lutego 2019 r.) zostało skierowane do Przewodniczącego Sejmiku Wo-jewództwa Podlaskiego i wpłynęło w dniu 05 lutego 2019 r. do Biura Sejmiku Województwa Podlaskie-go. W treści przedmiotowego pis-ma znalazło się następujące sformu-łowanie: „Oświadczam, że składam rezygnację z pełnionej funkcji Mar-szałka województwa podlaskiego”. Pod oświadczeniem znalazł się wy-raźny podpis składającego oświad-czenie. Pismo nie zawierało żadne-go uzasadnienia. Dnia 07 luteżadne-go
2019 r. Marszałek województwa podlaskiego złożył pisemne oświadczenie, w którym wycofał rezygnację z pełnienia funkcji marszałka. Pismo w przed-miocie cofnięcia rezygnacji złożone zostało (adresowane do Przewodniczą-cego Sejmiku Województwa Podlaskiego) w Biurze Sejmiku Województwa Podlaskiego. Pismo w sprawie odwołania rezygnacji zawiera sformułowanie: „Oświadczam, że wycofuję swoje pismo z dnia 4 lutego 2019 r. (data wpły-wu do Biura Sejmiku 5.02.2019 r.) o rezygnacji z pełnionej funkcji Mar-szałka województwa podlaskiego”. Pod oświadczeniem widnieje znalazł się wyraźny podpis składającego oświadczenie. Także i to pismo nie zawierało żadnego uzasadnienia. Przewodniczący Sejmiku Województwa Podlaskiego zwołał sesję Sejmiku Województwa Podlaskiego na dzień 18 lutego 2019 r., z porządkiem obrad, którego punkt 4 otrzymał brzmienie: „Podjęcie uchwa-ły w sprawie przyjęcia rezygnacji Zarządu województwa podlaskiego”. Dnia 11 lutego 2019 do Biura Sejmiku Województwa Podlaskiego wpłynęło pismo od Marszałka województwa podlaskiego – adresowane do Przewodniczące-go Sejmiku Województwa PodlaskiePrzewodniczące-go, w którym Marszałek województwa podlaskiego wskazuje, że „pismo z dnia 7.02.2019 r. należy traktować jako cofnięcie oświadczenia o rezygnacji z pełnionej funkcji Marszałka wojewódz-twa podlaskiego”. Jednocześnie Marszałek wojewódzwojewódz-twa podlaskiego wniósł o „umieszczenie w porządku obrad najbliższej sesji Sejmiku Województwa Podlaskiego planowanej na dzień 18.02.2019 r. punktu wyrażającego zgo-dę na cofnięcie…” oświadczenia o rezygnacji z pełnionej funkcji. Marsza-łek województwa podlaskiego wskazał również, że „punkt ten należy umieś-cić przed punktem czwartym dotyczącym podjęcia uchwały w sprawie przy-jęcia rezygnacji Zarządu województwa podlaskiego”, wnosząc jednocześnie o przygotowanie projektu stosownej uchwały. Pod treścią pisma widnieje nie-czytelny podpis.
Zarysowany stan faktyczny skłania do szerszej refleksji prawnej, odnoszącej się do problemu rezygnacji marszałka województwa z pełnio-nej funkcji, w tym trybu jej złożenia, formy, skutków prawnych, jak rów-nież do rozważenia problematyki możliwości cofnięcia takiego oświadczenia i jego skuteczności. Problematyka ta nie była dotąd przedmiotem pogłębio-nej analizy doktrynalpogłębio-nej, tym bardziej zatem podjęcie przedmiotowych roz-ważań jawi się jako interesujące naukowo, mając przy tym walor praktycz-ny. W publikacji wykorzystano dostępną literaturę przedmiotu oraz orzecz-nictwo, choć analizowany problem (rezygnacja marszałka województwa) nie był przedmiotem rozstrzygnięć sądów administracyjnych, inaczej niż w przy-padku odwołania marszałka województwa1.
1 Zob. wyrok WSA w Rzeszowie z 28 listopada 2013 r., II SA/Rz 994/13, LEX nr 1411077.
2. Tryb złożenia rezygnacji przez marszałka województwa
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa2 (dalej:
u.s.w.) zna instytucję złożenia rezygnacji przez marszałka województwa (art. art. 37 ust. 4 oraz art. 38 ust. 1 i 2). Jak wynika z art. 37 ust. 4 u.s.w. złoże-nie rezygnacji przez marszałka województwa jest równoznaczne ze złożezłoże-niem rezygnacji przez cały zarząd województwa, zaś art. 38 ust. 1 u.s.w stanowi, że w przypadku złożenia rezygnacji przez marszałka województwa, jej przy-jęcie następuje zwykłą większością głosów. W przypadku rezygnacji marszał-ka województwa sejmik województwa na najbliższej sesji podejmuje uchwałę o przyjęciu rezygnacji całego zarządu (art. 38 ust. 2 u.s.w.). Analogiczne roz-wiązanie przewiduje ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiato-wym3 (dalej: u.s.p.), także wyraźnie przewidując możliwość złożenia
rezygna-cji z pełnionej funkrezygna-cji przez starostę oraz określając procedurę związaną z jej przyjęciem4.
Złożenie rezygnacji przez marszałka województwa nie wymaga po-dania powodów jej złożenia, inaczej niż np. w przypadku wniosku o odwo-łanie marszałka województwa, który musi zawierać uzasadnienie przyczyny odwołania (art. 37 ust. 2 u.s.w.). Art. 38 ust. 1 u.s.w. nie zawiera rozwiązania analogicznego do tego, które wynika z art. 37 ust. 2 u.s.w. Tym samym, skła-dając rezygnację marszałek województwa może ograniczyć się wyłącznie do sformułowania swego oświadczenia w przedmiocie rezygnacji, bez podawania jakichkolwiek motywów podjętej decyzji. W piśmiennictwie trafnie wskano, że art. 38 ust. 1 u.s.w. wprowadza tryb dobrowolnego wyrażenia woli za-przestania pełnienia funkcji przez marszałka województwa5.
Ustawa o samorządzie województwa nie określa formy, w jakiej mar-szałek województwa może złożyć rezygnację, w tym nie zastrzega, że bez-względnie należy w takim przypadku zachować formę pisemną. Taki waru-nek sformułowano w odniesieniu do wniosku o odwołanie marszałka woje-wództwa, co jednoznacznie wynika z art. 37 ust. 2 u.s.w. Wskazany przepis wyraźnie stanowi, że wniosek o odwołanie marszałka województwa wymaga formy pisemnej. W ten sposób ustawodawca wykluczył możliwość sformuło-wania przedmiotowego wniosku w innej formie, w tym np. ustnie podczas sesji sejmiku województwa. Trafnie w piśmiennictwie wskazuje się w związ-ku z tym, że oświadczenie marszałka województwa o rezygnacji może mieć 2 T.j. Dz. U. 2019, poz. 512 z późn. zm.
3 T.j. Dz. U. 2020, poz. 920.
4 Zob. Marcin Dąbrowski, „Pozycja prawna starosty powiatowego, czy-li ustawowe mydło i powidło” Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 5 (2015): 91.
5 Czesław Martysz, [w:] Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, red. Bogdan Dolnicki (Warszawa: Wolters Kluwer, 2012), teza 1 do art. 38.
formę zarówno pisemną, jak i ustną (wygłoszenie oświadczenia podczas sesji sejmiku), co jest konsekwencją braku zastrzeżenia w ustawie o samorządzie województwa formy pisemnej6. Inne rozwiązanie przyjęto w ustawie z dnia 5
stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy7 w odniesieniu do zrzeczenia się (a więc
rezygnacji) mandatu przez radnego. W tym przypadku ustawa wyraźnie wy-maga formy pisemnej (art. art. 383 § 1 pkt 4)8, co eliminuje jakąkolwiek
inną formę złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się mandatu. W piśmienni-ctwie w odniesieniu do rezygnacja marszałka województwa dopuszcza się także złożenie przedmiotowego oświadczenia w formie elektronicznej – jak podniesiono nie jest wykluczona możliwość złożenia rezygnacji w formie do-kumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, doręczanego środ-kami komunikacji elektronicznej9. Skoro art. 38 ust. 1 u.s.w. nie określa
my, w jakiej marszałek województwa składa rezygnację, to ograniczenie for-my elektronicznej wyłącznie do dokumentu elektronicznego, w rozumieniu przepisów ustawy o informatyzacji podmiotów realizujących zadania pub-liczne, nie jest uprawnione, nie znajduje bowiem umocowania w przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Do złożenia rezygnacji może być wyko-rzystana także inna forma elektroniczna, niż ta wskazana powyżej, ustawa nie wprowadza tu bowiem żadnego rozróżnienia. Nie może jednak ulegać żadnej wątpliwości, kto składa rezygnację, w związku z powyższym brak autoryzacji przesłanego dokumentu może eliminować możliwość uznania, że rezygnacja została skutecznie złożona. W takim przypadku niezbędne będzie uzyskanie oświadczenia marszałka województwa w przedmiocie tego, czy pismo złożo-ne w formie elektroniczzłożo-nej inzłożo-nej niż ta wskazana powyżej pochodzi właśnie od niego.
Ustawa o samorządzie województwa nie wymaga wyrażenia opinii w przedmiocie złożenia rezygnacji przez marszałka województwa, w tym nie jest wymagana opinia komisji rewizyjnej. Skoro nie jest wymagane przez ustawę ujawnienie motywów złożenia rezygnacji przez marszałka województwa, to nie jest formalnie możliwa ocena oświadczenia marszał-ka województwa przez sejmik województwa. Oświadczenie marszałmarszał-ka wo-jewództwa może być ocenione jednie z punktu widzenia tego, czy w spo-sób wyraźny (jednoznaczny) wyraża wolę rezygnacji z pełnionej funkcji – w tym zakresie nie może być żadnych wątpliwości. Akt rezygnacji nie może mieć bowiem charakteru dorozumianego. W przeciwnym wypadku nie bę-dzie możliwe ustalenie – na jego podstawie – woli marszałka województwa. 6 Ibidem.
7 T.j. Dz. U. 2020, poz. 1319.
8 Zob. Jarosław Galicki, „Przesłanki wygaśnięcia mandatu radnego”
Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 3 (2013): 211.
Nie chodzi tu o ocenę zasadności złożenia rezygnacji, ale tego, czy doszło do takiego faktu. Tym samym oświadczenie o treści – np. „Negatywnie oce-niam współpracę z sejmikiem województwa i nie widzę możliwości jej konty-nuowania w zaistniałych warunkach” – jest wprawdzie wyraźne, bo wynika z niego brak woli kontynuowania współpracy marszałka województwa z sej-mikiem województwa „w zaistniałych warunkach”, ale owa wyraźność nie dotyczy kwestii samej rezygnacji z zajmowanego stanowiska, a ściślej oświad-czenia w tym zakresie. Na podstawie analizy treści tego oświadoświad-czenia nie można sformułować wniosku, że marszałek województwa złożył rezygnację, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. W tej materii wyraźne oświadczenie nie zostało sformułowane, a sama ocena jakości współpracy z sejmikiem województwa (w zaistniałej sytuacji z pewnością jest to ocena negatywna) nie jest wystarczająca do przyjęcia, że została złożona rezygnacja w rozumie-niu ustawy. Nie chodzi tu o to, że marszałek województwa nie posłużył się sformułowaniem „rezygnacja”, ale o to, że oceniając jakość współpracy z sej-mikiem województwa, marszałek nie wskazał, że konsekwencją takiej oceny jest zrzeczenie się sprawowanej funkcji. Takie oświadczenie może być prze-cież interpretowane, jako chęć dalszej współpracy, ale nie w „zaistniałych wa-runkach”, a zatem jako oświadczenie zmierzające do zmiany przyjętego mo-delu współpracy. Tym samym można uznać, że w „zmienionych warunkach” ta współpraca byłaby możliwa. Oczywiście jest to tylko interpretacja, ale już sam fakt, że jest ona możliwa i nie jawi się jako nieracjonalna, powoduje, że brak jest wyraźnego (jednoznacznego) oświadczenia marszałka województwa o rezygnacji w rozumieniu art. 38 ust. 1 u.s.w.
Samo złożenie rezygnacji przez marszałka województwa nie oznacza, że z tym dniem przestaje on pełnić dotychczasowe obowiązki. Jak wynika bowiem z treści art. 38 ust. 1 u.s.w., organem uprawnionym, a zarazem zo-bowiązanym do przyjęcia rezygnacji marszałka województwa jest sejmik wo-jewództwa. Złożenie rezygnacji przez marszałka województwa nie wywołu-je zatem automatycznie żadnych skutków prawnych w odniesieniu do statu-su prawnego składającego rezygnację. Skutki takie wywołuje dopiero podję-cie uchwały o przyjęciu rezygnacji marszałka, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w., z zastrzeżeniem art. 38 ust. 3 u.s.w. W przepisie tym – jak trafnie wskazano w piśmiennictwie – wprowadzono gwarancję, że, składając oświad-czenie woli o rezygnacji ze swej funkcji, marszałek województwa będzie peł-nił tę funkcję najpóźniej do ostatniego dnia miesiąca, w którym odbyła się sesja sejmiku województwa poświęcona przyjęciu jego rezygnacji10.
Wyrazić należy pogląd, że sejmik województwa nie może skutecz-nie uskutecz-niemożliwić marszałkowi województwa złożenia rezygnacji. Nie pod-jęcie uchwały o przyjęciu rezygnacji złożonej przez marszałka województwa, bez względu na przyczynę tego stanu, czy też podjęcie uchwały odmawiającej 10 Ibidem, teza 2 do art. 38.
przyjęcia rezygnacji (co jest równoznaczne z niepodjęciem uchwały o przyję-ciu rezygnacji) nie spowoduje, że rezygnacja marszałka województwa nie bę-dzie skuteczna. Brak podjęcia uchwały, o której mowa w art. 38 ust. 2 u.s.w. i tak wywoła skutek w postaci przyjęcia rezygnacji marszałka województwa, co jednoznacznie wynika z treści art. 38 ust. 3 u.s.w., brak podjęcia takiej uchwały jest bowiem równoznaczny z przyjęciem rezygnacji marszałka woje-wództwa (fikcja prawna).
3. Dopuszczalność cofnięcia rezygnacji przez marszałka województwa Żaden z przepisów ustawy o samorządzie województwa nie wyklucza możliwości cofnięcia przez marszałka województwa oświadczenia o rezygna-cji ze swej funko rezygna-cji. Art. 38 tej ustawy, regulujący kwestie związane z rezyg-nacją marszałka województwa, nie zastrzega, że oświadczenie marszałka wo-jewództwa o rezygnacji nie może być cofnięte. Można natomiast uznać, że skoro nie wywołuje ono automatycznie żadnych skutków prawnych, dotyczą-cych statusu prawnego składającego oświadczenie o rezygnacji, w szczególno-ści złożenie rezygnacji nie prowadzi do natychmiastowego rozwiązania z mar-szałkiem województwa stosunku pracy, marszałek nie przestaje być organem administracji publicznej, nadal posiada prawo do wydawania decyzji admini-stracyjnych, i nadal jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego, to do czasu przyjęcia jego rezygnacji przez sejmik województwa w trybie, o którym mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w., marszałek województwa może cofnąć złożone przez siebie oświadczenie o rezygnacji. Jeżeli bowiem rezygnacja nie została jeszcze przyjęta – nie podjęto w tym przedmiocie uchwały wymaganej przez usta-wę, a w obrocie prawnym funkcjonuje jedynie oświadczenie marszałka woje-wództwa o rezygnacji, które nie wywołało jeszcze skutków prawnych zgod-nych z jego treścią – to zachowuje on możliwość jego cofnięcia. Jak wskazano w piśmiennictwie, można wyrazić pogląd, że bez względu na to, kiedy przed-miotowy wniosek zostanie złożony, wycofanie go przez marszałka wojewódz-twa może nastąpić najpóźniej przed aktem głosowania w tej sprawie11. Jest to
stanowisko racjonalne, uwzględniające okoliczność, iż dopiero przyjęcie re-zygnacji przez sejmik województwa wywołuje skutek w postaci rozwiązania stosunku pracy z marszałkiem województwa, dotychczasowy marszałek prze-staje być organem administracji publicznej, nie ma prawa wydawania decyzji administracyjnych, przestaje być kierownikiem urzędu marszałkowskiego12.
Za powyższą interpretacją dodatkowo przemawia art. 65 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.13. Zgodnie z jego brzmieniem, każdemu zapewnia się
wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa. Jak trafnie wskazuje się w piśmiennictwie konstytucyjnym, 11 Ibidem, teza 1 do art. 38.
12 Ibidem, teza 2 do art. 38.
zasada wolności pracy odnosi się do szerokiego, socjologicznego pojęcia „pra-ca” i w jego ramach mieści się zatrudnienie realizowane w ramach stosunku pracy, jak również obejmuje ono pracę nieodpłatną14. Innymi słowy,
konsty-tucyjna zasada wolności pracy nie powinna być postrzegana wyłącznie przez pryzmat zatrudnienia realizowanego w ramach stosunku pracy15. Jak wskazał
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 23 lutego 2010 r., P 20/0916,
kon-stytucyjny termin „praca” obejmuje wszelką pracę zarobkową na rzecz inne-go podmiotu bez względu na formalne zakwalifikowanie stosunku łącząceinne-go te podmioty. Tym samym, w rozumieniu konstytucyjnym termin ten ozna-cza więc zarówno świadczenie pracy w ramach zatrudnienia obejmującego nie tylko stosunek pracy (zawarty na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru, spółdzielczej umowy o pracę), ale także zarówno inne formy zatrudnienia (na podstawie umów cywilnoprawnych – zlecenia, agen-cyjnej, o dzieło, menadżerskiej czy umowy nienazwanej), jak i wykonywanie zawodu, w tym także zawodów zaufania publicznego17. Marszałek
wojewódz-twa może być pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru, jeżeli statut województwa tak stanowi (art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. a usta-wy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządoa usta-wych18), ale statuty
poszczególnych województw mogą przewidywać, że w miejsce zatrudnienia pracowniczego wszystkie lub tylko niektóre osoby wchodzące w skład zarzą-dów województwa (a więc także marszałek województwa) będą wykonywać swoje funkcje bez nawiązywania stosunku pracy, a więc jedynie w ramach tzw. stosunków organizacyjnoprawnych. W przypadku skorzystania z takiej możliwości wymienione osoby nie będą posiadały statusu pracowników sa-morządowych19. Bez względu na przyjęte w danym województwie
rozwiąza-nie, nie może ulegać wątpliwości, że prawo do wyboru miejsca pracy przysłu-guje także marszałkowi województwa, bo zarówno w przypadku, gdy jest on pracownikiem samorządowym, jak i w przypadku, w którym nie posiada on 14 Jacek Borowicz, „Wolność pracy”, [w:] Prawa i wolności obywatelskie
w Konstytucji RP, red. Bogusław Banaszak, Artur Preisner (Warszawa:
C. H. Beck, 2002), 508.
15 Arkadiusz Sobczyk, Karol Kulig, [w:] Konstytucja RP, t. I, red. Marek Safjan, Leszek Bosek (Warszawa: C. H. Beck, 2016), 1468.
16 Publ. OTK A 2010, nr 2, poz. 13.
17 Leszek Garlicki, Sylwia Jarosz-Żukowska, [w:] Konstytucja
Rzeczypospo-litej Polskiej. Komentarz, t. II, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik
(War-szawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2016), teza 11 do art. 65. 18 T.j. Dz. U. 2019, poz. 1282.
19 Jakub Stelina, [w:] Artur Rycak, Magdalena Rycak, Jerzy Stępień,
Usta-wa o pracownikach samorządowych. Komentarz (WarszaUsta-wa: Wolters
takiego statusu, obejmuje go konstytucyjne prawo do wyboru miejsca pracy, o którym mowa w art. 65 ust. 1 Konstytucji RP, gdyż, jak wskazano, dotyczy ono wszelkiej pracy zarobkowej, bez względu na formalne zakwalifikowanie stosunku łączącego dane podmioty. Skoro ustawa nie wyklucza możliwości cofnięcia przez marszałka województwa oświadczenia o rezygnacji z pełnio-nej funkcji, to takiego zastrzeżenia nie można wyprowadzić w drodze wy-kładni prawa, prowadziłoby to bowiem do naruszenia konstytucyjnego pra-wa do wolności wyboru i wykonypra-wania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Pozbawiałoby to bowiem marszałka województwa możliwości zmiany decy-zji, a na taką zmianę decyzji ustawa stwarza warunki temporalne (arg. ex art. 38 ust. 1 i 2 u.s.w.). Zakładając racjonalność ustawodawcy należy przyjąć, że warunki te zostały stworzone m.in. w tym celu, aby składający rezygnację z pełnionej funkcji mógł skutecznie cofnąć swe oświadczenie w tym przed-miocie, co jest rozwiązaniem zapewniającym mu swobodę podjęcia decyzji o rezygnacji z pełnionej funkcji. Swoboda ta obejmuje nie tylko prawo do zło-żenia rezygnacji, ale i prawo do jej cofnięcia. Odebranie tego ostatniego ozna-czałoby w istocie zawężenie możliwości decyzyjnych marszałka województwa i uniemożliwiało korektę pierwotnego oświadczenia, nadając mu charakter ostatecznego. Taki charakter oświadczenia o rezygnacji z pełnionej funkcji nie wynika z ustawy o samorządzie województwa. Wskazać w tym miejscu należy, że aspekt podmiotowy wolności pracy, o której mowa w art. 65 ust. 1 Konstytucji RP, należy rozumieć, jako swobodę wyboru pracodawcy, co oznacza nie tylko możliwość wyboru podmiotu zatrudniającego, ale także zmiany czy rezygnacji z zatrudnienia20. W moim przekonaniu owa wolność
obejmuje także cofnięcie złożonej rezygnacji z pełnionej funkcji, co mieści się w zakresie przedmiotowym prawa do rezygnacji z zatrudnienia. Skoro moż-na zrezygnować z zatrudnienia, to możmoż-na również cofnąć (odwołać) złożoną rezygnację z pełnionej funkcji, oczywiście gdy zachodzą ku temu wymagane prawem warunki. Takie oświadczenie z pewnością wpisuje się w istotę kon-stytucyjnej wolności pracy, jak również mieści się w prawie do podejmowania decyzji odnośnie do zmiany czy rezygnacji z zatrudnienia.
Dla zupełności wywodu należy wskazać, że złożenie rezygnacji przez marszałka województwa – w świetle art. 38 ust. 1 i 2 u.s.w. – nie jest jedno-stronną czynnością prawną. W przypadku jednostronnej czynności przepis prawny nie uzależniałby skuteczności rezygnacji od jej przyjęcia, ani też nie określałby trybu postępowania, będącego następstwem złożenia oświadcze-nia woli w przedmiotowej kwestii, w szczególności nie obligowałby do przy-jęcia rezygnacji. Art. 38 ust. 1 u.s.w. przewiduje dwustronny charakter czyn-ności – z jednej strony wystąpić musi rezygnacja z pełnionej funkcji (oświad-czenie o rezygnacji), a z drugiej – przyjęcie rezygnacji przez sejmik wojewódz-twa. Inne rozwiązanie przyjęto np. w art. 202 § 4 czy też w art. 369 § 5 20 Wyrok TK z 23 czerwca 1999 r., K 30/98, OTK 1999, nr 5, poz. 101.
Kodeksu spółek handlowych21, na których gruncie to przepisów wskazano
w piśmiennictwie, że zestawienie art. 38 u.s.w. z tymi przepisami nie po-zostawia wątpliwości, że rezygnacja członka zarządu spółki kapitałowej jest jednostronną czynnością prawną. Żaden przepis kodeksu nie tylko bowiem nie uzależnia skuteczności rezygnacji od jej przyjęcia, ale też nie określa try-bu postępowania, będącego następstwem złożenia oświadczenia woli w tej sprawie, w szczególności nie obliguje spółki do przyjęcia rezygnacji. Brak ta-kiej regulacji – przy założeniu dwustronnego charakteru omawianej czynno-ści – pozbawia oświadczenie woli o rezygnacji waloru zdarzenia prawnego, stanowiącego samodzielną podstawę wygaśnięcia mandatu22. Skoro art. 38
ust. 1 u.s.w. przewiduje dwustronny charakter czynności, wygaśniecie man-datu marszałka województwa nie następuje do czasu przyjęcia jego rezygna-cji (z zastrzeżeniem art. 38 ust. 3 u.s.w.). Dopóki nie dojdzie do rozpoczęcia głosowania w przedmiocie przyjęcia rezygnacji marszałka województwa, dys-ponentem oświadczenia o rezygnacji jest sam marszałek województwa, który złożył rezygnację. Będąc nadal marszałkiem województwa (do czasu przyję-cia jego rezygnacji, z zastrzeżeniem art. 38 ust. 3 u.s.w.) zachowuje on pra-wo do zmiany pierpra-wotnej decyzji, na tym bowiem etapie występuje tylko i wyłącznie jego oświadczenie, które jako złożone dobrowolnie, może być również i dobrowolnie cofnięte, nie stało się bowiem przedmiotem uchwały sejmiku województwa, nie wystąpiło zatem zachowanie drugiego podmiotu – uchwała sejmiku województwa, powodująca, że nie jest już możliwe cofnię-cie pierwotnego oświadczenia. W takim bowiem przypadku skutek prawny wywołuje nie samo oświadczenie marszałka województwa, ale uchwała sej-miku województwa, której skuteczność nie zależy od zachowania składające-go rezygnację. Innymi słowy, w takim przypadku skutki prawne wywołuje już uchwała sejmiku województwa o przyjęciu rezygnacji marszałka. W wy-niku rozpoczęcia głosowania przez sejmik województwa w przedmiocie re-zygnacji marszałka województwa przestał być on dysponentem (wyłącznym) swego oświadczenia o rezygnacji, jest to wprawdzie nadal jego oświadczenie, ale już stało się przedmiotem głosowania sejmiku województwa i w związku z tym stracił możliwość ingerowania w jej treść i skuteczność. Przyjęcie re-zygnacji złożonej przez marszałka województwa definitywnie kończy postę-powanie wywołane jej złożeniem, w wyniku czego marszałek województwa przestaje pełnić dotychczasową funkcję. Przystąpienie do przedmiotowego głosowania nad przyjęciem rezygnacji marszałka województwa oznacza, że rozpoczął się ten etap, na którym do tego oświadczenia odnosi się uprawnio-ny podmiot – sejmik województwa – przy czym nie ma on innej możliwości, 21 T.j. Dz. U. 2019, poz. 505 z późn. zm.
22 Zob. szerzej: Zbigniew Kuniewicz, „Rezygnacja jako przesłanka wygaś-nięcia mandatu członka organu spółki kapitałowej” Studia Prawnicze, nr 2 (2007), 33 i n.
jak „przyjąć” taką rezygnację. Z pojęcia „przyjmuje”, którym posłużono się w art. 38 ust. 1 u.s.w. wynika, po pierwsze, że sejmik nie może „nie przy-jąć” złożonej rezygnacji, a po drugie, że na tym etapie żadna inna ewentual-ność niż „przyjęcie rezygnacji” nie wchodzi już w grę. Nie ma tu zatem tak-że i miejsca na żadne oświadczenia składającego rezygnację. Przystąpienie do głosowania nad przyjęciem rezygnacji marszałka województwa zamyka etap „jednostronny” i otwiera etap, gdzie jedynym podmiotem „decyzyjnym” jest sejmik województwa, przy czym treść tej „decyzji” jest wyraźnie określona przez ustawę („przyjęcie rezygnacji”).
W orzecznictwie wskazano, że waga aktów wyborczych sprawia, że ewentualne cofnięcie oświadczenia woli o zrzeczeniu się mandatu nie może być swobodne, może mieć miejsce tylko w sytuacjach szczególnych i tylko przed podjęciem przez organ stanowiący uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu. Ocena, czy wystąpiły takie szczególne okoliczności, uzasadniają-ce – z uwagi na poważną wadę oświadczenia woli – dopuszczalność jego cof-nięcia, należy do organu stanowiącego, który powinien posiłkowo posłużyć się przepisami k.c. Taki pogląd Naczelny Sąd Administracyjny wyraził m.in. w wyroku z dnia 8 maja 2012 r., II OSK 401/1223 oraz w wyroku z dnia 21
maja 2013 r., II OSK 880/1324, a dotyczył on możliwości cofnięcia
oświad-czenia o zrzeczeniu się mandatu radnego. Zbliżony pogląd do ww. wyra-ził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 12 marca 2014 r., III SA/ Łd 1216/1325, wskazując, że „ewentualne cofnięcie
oświad-czenia woli o zrzeczeniu się mandatu nie może być swobodne, ale jest dopusz-czalne tylko w sytuacjach wyjątkowych, gdy mają miejsce szczególne okolicz-ności. Radny nie może zatem swobodnie i dowolnie cofać oświadczenia woli o zrzeczeniu się mandatu”. Taka i ta sytuacja nie została wyraźnie uregulowa-na w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, tj. przepisy nie stanowią ani o możliwości cofnięcia złożonego oświadczenia, ani też wyraźnie takiej możliwości nie wykluczają. We wskazanych judykatach Naczelny Sąd Admi-nistracyjny nie zanegował możliwości cofnięcia oświadczenia o zrzeczeniu się mandatu radnego, wskazując jednakże, że jest to możliwe „w szczególnych okolicznościach” i w takim przypadku należy posiłkowo stosować przepisy Kodeksu cywilnego26 lub też, że jest to możliwe „w wyjątkowych
okolicznoś-ciach”. Z kolei w wyroku z dnia 6 czerwca 2013 r., II OSK 992/1327
Naczel-ny Sąd AdministracyjNaczel-ny przyjął, że „do wniosku o odwołanie starosty zło-żonego przez uprawnioną do tego grupę radnych nie można stosować reguł 23 Publ. LEX nr 1219151.
24 Publ. LEX nr 1369024. 25 Publ. LEX nr 1488878.
26 T.j. Dz. U. 2019, poz. 1145 z późn. zm. 27 Publ. LEX nr 1329160.
wynikających z prawa cywilnego w zakresie oświadczeń woli ani też kon-struować zasady swobody składania wniosku i wycofywania go w dowolnym momencie, bez ograniczeń i konsekwencji prawnych, a tylko wskutek oceny, że nie ma on szans na wywołanie oczekiwanego rezultatu – odwołania sta-rosty”. Wskazano w nim również, że „niezasadne jest zatem stanowisko (…), że na gruncie przepisów ustawy o samorządzie powiatowym brak jest prze-szkód prawnych do cofnięcia wniosku o odwołanie starosty”. Zbieżny pogląd z wyżej wymienionym wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzo-wie Wielkopolskim w wyroku z dnia 1 września 2016 r., II SA/Go 504/1628,
podkreślając, że „braku regulacji w zakresie możliwości cofania przez radnych oświadczeń woli (w tym przypadku wniosku o odwołanie starosty) nie można traktować jako luki prawnej, wydaje się on raczej wynikiem wielu uwarunko-wań, w tym aksjologicznych, oraz potrzeby (której wyrazem są przepisy art. 31 u.s.p. ustawy o samorządzie powiatowym – przyp. K. Kaczmarczyk-Kłak) zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organu kolegialnego – zarządu powiatu. Ustawodawca, nie wypowiadając się w przedmiocie możliwości cof-nięcia wniosku o odwołanie starosty uprzednio skutecznie złożonego przez grupę radnych, stanął na stanowisku, że z uwagi na skutki, jakie pociąga za sobą złożenie takiego wniosku, jego cofnięcie nie jest dopuszczalne, wymaga-ne jest przeprowadzenie głosowanie”.
W moim przekonaniu – odnosząc się do tych poglądów w kontekście możliwości cofnięcia przez marszałka województwa oświadczenia o rezygna-cji z pełnionej funko rezygna-cji – w pierwszej kolejności należy wskazać, że z żadnego przepisu nie wynika brak możliwości cofnięcia rezygnacji przez marszałka województwa, tak samo jak w przypadku zrzeczenia się mandatu radnego czy też cofnięcia wniosku o odwołanie starosty. Ustawa wyraźnie takiego rozwią-zania nie wprowadziła. Ustawodawca nie wskazał również, że cofnięcie rezyg-nacji czy też zrzeczenia się mandatu lub cofnięcie wniosku o odwołanie staro-sty możliwe jest jedynie wyjątkowo, w szczególnych okolicznościach. Także takiej regulacji brak. Nie tylko zatem wskazana możliwość nie została wy-łączona (cofnięcie zrzeczenia, wniosku), ale również nie wprowadzono w tej materii żadnego ograniczenia, w tym nie stworzono żadnych podstaw praw-nych do dokonania oceny takiego oświadczenia. Art. 38 ust. 1 u.s.w. nie daje żadnych podstaw do przyjęcia, że oświadczenie marszałka województwa o re-zygnacji podlega jakiejkolwiek ocenie, tak samo jak nie podlega takiej oce-nie oświadczeoce-nie o zrzeczeniu się mandatu radnego, w szczególności z punk-tu widzenia jakichkolwiek wyjątkowych, szczególnych okoliczności. Nie ma też wyraźnego odesłania do przepisów prawa cywilnego, nie ma zatem żad-nej podstawy, aby sięgnąć do tych przepisów. Odwołanie się do analogia legis także jest nieuprawnione, nie można bowiem odnaleźć tu elementu wspól-nego (podobieństwa). Złożenie rezygnacji przez marszałka województwa ma 28 Publ. LEX nr 2104759.
charakter publicznoprawny, rodząc skutki w obszarze prawa publicznego, a nie cywilnego. Nie oznacza to jednak, że taki charakter tego oświadcze-nia pozbawia marszałka województwa możliwości jego cofnięcia (odwołaoświadcze-nia). Nie negując poglądu, że funkcjonariusz publiczny powinien z rozwagą i od-powiedzialnością podejmować działania wywołujące skutki publicznopraw-ne, nie można jednocześnie uznać, że wzgląd na ową rozwagę i odpowiedzial-ność wyklucza możliwość cofnięcia złożonego oświadczenia. Wyznaczni-kiem rozwagi i odpowiedzialności nie jest nieodwoływalność oświadczenia. Taki jego charakter nie chroni bowiem przed pochopnością jego złożenia. Jednocześnie wskazać należy, że różne okoliczności mogą przemawiać za cofnięciem złożonego oświadczenia o rezygnacji z pełnionej funkcji i właś-nie wzgląd na odpowiedzialność za podejmowane działai właś-nie może ostatecz-nie przemawiać za odwołaostatecz-niem pierwotnego oświadczenia. Cofnięcie złożo-nej rezygnacji może być właśnie wyrazem odpowiedzialności, przemyślenia zaistniałej sytuacji i podjęcia decyzji – zapewne trudnej – o kontynuowania misji na stanowisku marszałka województwa. Nie można uznać, że, co do za-sady, nieodpowiedzialne jest cofnięcie złożonego oświadczenia, to bowiem ta druga decyzja może być bowiem przemyślana, racjonalna i leżeć w inte-resie samorządu wojewódzkiego, a ta pierwsza może być wyrazem emocji, uniesienia, itp. Ustawodawca w tym celu zakreślił ramy czasowe na podjęcie uchwały przez sejmik województwa, aby w kwestii przyjęcia rezygnacji mar-szałka województwa nie było żadnego automatyzmu i pochopności. Istotne jest zarazem to, aby stworzyć marszałkowi województwa możliwość podjęcia samodzielnej decyzji, a w przypadku uznania, że była ona błędna – uchyle-nia się od jej skutków w czasie, w którym jest to jeszcze możliwe, w sytua-cji, gdy pierwotne oświadczenie nie wywołało jeszcze żadnych skutków, poza uruchomieniem procedury zmierzającej do przyjęcia rezygnacji. Nie można odebrać marszałkowi województwa konstytucyjnego prawa do wyboru miej-sca pracy, co miałoby miejsce w sytuacji, w której w ramach wykładni prawa zostałoby uznane, że złożona przez niego rezygnacja, która nie wywołała jeszcze żadnych skutków prawnych odnośnie do statusu danej osoby, nie może być cofnięta, mimo zmienionych okoliczności i uwarunkowań. Wolność wy-boru miejsca pracy daje możliwość zmiany pierwotnej decyzji w przedmiocie rezygnacji z pełnionej funkcji, tylko bowiem w takim przypadku dana osoba ma zapewnione warunki do rzeczywistego korzystania z tego prawa. Publicz-noprawny charakter aktu rezygnacji nie stoi na przeszkodzie wskazanej inter-pretacji. Nie wynika bowiem z niego żaden automatyzm, a wręcz przeciwnie – skutek w postaci rozwiązania stosunku pracy z marszałkiem województwa następuje dopiero w wyniku podjęcia uchwały, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. (z zastrzeżeniem art. 38 ust. 3 u.s.w.). Jak wskazał TK w wyroku z dnia 24 stycznia 2001 r., SK 30/9929, konstytucyjna wolność pracy łączy się
„z adresowanym do władz publicznych generalnym zakazem wprowadzania ograniczeń w swobodnym decydowaniu przez jednostkę o podjęciu, konty-nuowaniu i zakończeniu pracy w określonym zawodzie, o miejscu i rodzaju wykonywanej pracy oraz o wyborze pracodawcy”. Przyjęcie w ramach wy-kładni prawa braku możliwości cofnięcia rezygnacji złożonej przez marszał-ka województwa pozostawałoby zatem w sprzeczności z tak ujętą wolnoś-cią, marszałek województwa pozbawiony zostałby bowiem możliwości kon-tynuowania pracy na dotychczasowym stanowisku, w przypadku gdy jest to obiektywnie możliwe (ze względu na brzmienie art. 38 ust. 2 u.s.w.), i to bez wyraźnej ku temu podstawy prawnej.
4. Skutki cofnięcia rezygnacji przez marszałka województwa
Cofnięcie rezygnacji przez marszałka województwa do czasu rozpo-częcia głosowania w tym przedmiocie powoduje, że bezprzedmiotowe jest procedowanie w trybie art. 38 ust. 1 u.s.w. W sensie prawnym nie istnieje już bowiem rezygnacja marszałka województwa, sejmik nie ma zatem podstawy prawnej do głosowania w przedmiocie jej przyjęcia. Art. 38 ust.1 u.s.w. wy-raźnie stanowi, że w „przypadku złożenia rezygnacji przez marszałka woje-wództwa jej przyjęcie następuje większością głosów”. Do tego, aby sejmik wo-jewództwa procedował na podstawie tego przepisu, niezbędne jest więc, aby istniała skutecznie złożona przez marszałka województwa rezygnacja. Cof-nięcie rezygnacji powoduje, że nie zachodzi przypadek złożenia rezygnacji przez marszałka województwa, ta bowiem została wycofana, co oznacza, że nie zachodzi już przypadek, o którym mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. Skoro zaś brak jest rezygnacji marszałka województwa, to podjęcie uchwały o przyjęciu rezygnacji całego zarządu jest bezprzedmiotowe. Podjęcie uchwały, o której mowa w art. 38 ust. 2 u.s.w., możliwe jest bowiem wyłącznie w sytuacji, gdy złożona zostanie rezygnacja przez marszałka województwa, co oznacza, że jej skuteczne cofnięcie, eliminuje możliwość podjęcia uchwały o przyjęciu rezyg-nacji całego zarządu. Przewodniczący sejmiku województwa nie może zigno-rować faktu cofnięcia rezygnacji przez marszałka województwa. Nie może również odmówić przyjęcia takiego oświadczenia, jak również nie może sa-modzielnie dokonać jego oceny, uznając np. że marszałek województwa nie dysponuje prawem do cofnięcia swojej rezygnacji. Art. 38 ust. 1 u.s.w. wyraź-nie stanowi, że rezygnację marszałka województwa przyjmuje sejmik woje-wództwa, a to oznacza, że wyłącznie sejmik województwa dysponuje prawem do oceny, po pierwsze, czy rezygnacja została skutecznie złożona, jak rów-nież oceny, czy rezygnacja została skutecznie cofnięta. Sejmik województwa nie dysponuje przy tym możliwością oceny merytorycznej treści złożonego oświadczenia, a jedynie ma kompetencję do oceny, czy oświadczenie pocho-dzi od osoby uprawnionej i czy jest ono wyraźne (jednoznaczne). Art. 38 ust. 1 u.s.w. nie zawiera bowiem żadnej podstawy do merytorycznej oceny zarów-no oświadczenia o rezygnacji, jak i oświadczenia o jej cofnięciu.
Cofnięcie rezygnacji przez marszałka województwa powoduje, że oświadczenie o rezygnacji (pierwotne oświadczenie marszałka województwa) nie może wywołać żadnych skutków prawnych, w tym nie może doprowa-dzić do przyjęcia rezygnacji przez sejmik w trybie, o którym mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. Bezprzedmiotowe staje się procedowanie przez sejmik wojewódz-twa na podstawie tego przepisu, nie ma bowiem oświadczenia, które pro-wadzi do podjęcia uchwały o przyjęciu rezygnacji marszałka województwa. Nie ma przy tym żadnej podstawy prawnej, na podstawie której sejmik wo-jewództwa mógłby odmówić marszałkowi wowo-jewództwa prawa do cofnięcia rezygnacji i procedować nadal w trybie art. 38 ust. 1 u.s.w. Ustawodawca nie przewidział bowiem żadnego trybu oceny skuteczności złożenia przez mar-szałka oświadczenia o cofnięciu rezygnacji, nie przyznał zatem sejmikowi wo-jewództwa kompetencji do ingerowania w jego prawo do złożenia oświadcze-nia o cofnięciu rezygnacji. Pisemne oświadczenie o cofnięciu rezygnacji z peł-nionej funkcji – jeżeli w sposób wyraźny (jednoznaczny) odwołuje pierwotne oświadczenie marszałka województwa – nie podlega żadnej weryfikacji przez sejmik, nie może on zatem nie uznać skuteczności jego złożenia, a w związku z tym pominąć, z powołaniem się na argument, że takie prawo marszałkowi województwa nie przysługuje. Treść tego oświadczenia pozbawia skuteczno-ści oświadczenia o rezygnacji, co z kolei eliminuje to oświadczenie z obrotu prawnego. Odmienna interpretacja oznaczałaby, że sejmik województwa dys-ponowałby kompetencją, która nie została mu wyraźnie przyznana, a to kłó-ciłoby się z konstytucyjną zasadą legalizmu (art. 7 Konstytucji RP z 2 kwiet-nia 1997 r.), jak również pozostawałaby w sprzeczności z art. 65 ust. 1 Kon-stytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., pozbawiając marszałka województwa prawa do cofnięcia oświadczenia, które jeszcze nie wywołało (bo ze względu na treść art. 38 ust. 1 u.s.w. wywołać nie mogło) skutków prawnych i które jako takie mogło być jeszcze przez niego cofnięte.
W analizowanej sytuacji faktycznej w wyniku cofnięcia rezygna-cji przez marszałka województwa nie ma rezygnarezygna-cji, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. (bo oświadczenie w tej materii zostało cofnięte), dlatego też nie ma podstaw do podjęcia uchwały, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. – przyjęcie rezygnacji marszałka województwa. W takiej sytuacji nie istnie-je przedmiot obrad sejmiku woistnie-jewództwa. Porządek obrad zaproponowany przez przewodniczącego sejmiku nie może ignorować faktu cofnięcia rezyg-nacji przez marszałka województwa, sejmik nie może procedować w tej ma-terii, bo samej rezygnacji nie ma (została cofnięta). W takiej sytuacji najbar-dziej racjonalnym rozwiązaniem jest zmiana porządku obrad poprzez skre-ślenie punktu dotyczącego przyjęcia rezygnacji marszałka województwa, ze względu na cofnięcie rezygnacji przez marszałka województwa. Sejmik wództwa nie może głosować w kwestii przyjęcia rezygnacji marszałka woje-wództwa, bo przed rozpoczęciem sesji sejmiku rezygnacja została skutecznie cofnięta. Skoro wyraźny i jednoznaczny charakter oświadczenia o cofnięciu
rezygnacji nie może budzić wątpliwości, to dalsze procedowanie w trybie art. 38 ust. 1 u.s.w. nie jest dopuszczalne. W zaistniałych okolicznościach Sejmik Województwa Podlaskiego nie tylko nie powinien, ale przede wszystkim nie mógł procedować punktu dotyczącego przyjęcia rezygnacji marszałka woje-wództwa. Ten punkt porządku obrad sejmiku stał się bezprzedmiotowy wo-bec oświadczenia marszałka województwa o cofnięciu rezygnacji. Jednocześ-nie należy wskazać, że art. 38 ust. 1 i 2 u.s.w. ani żaden inny przepis tej usta-wy nie przewiduje trybu kontroli przez sejmik do oświadczenia marszałka województwa o cofnięciu rezygnacji. W tej materii ustawa nie przewiduje podstawy prawnej, która pozwalała by np. na nieprzyjęcie takiego oświad-czenia. Wyrazić należy zatem pogląd, że złożenie niebudzącego wątpliwości oświadczenia przez marszałka województwa o cofnięciu rezygnacji, wywołuje skutek automatycznie, eliminując pierwotne oświadczenie o rezygnacji w ten sposób, że zostaje ono pozbawione skuteczności. Tym samym pkt 4 zapropo-nowanego porządku obrad nie mógł być zrealizowany, nie było już bowiem przedmiotu obrad, o którym mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w. (rezygnacja mar-szałka województwa). Na marginesie należy wskazać, że sama redakcja pkt 4 zaproponowanego porządku obrad była pierwotnie wadliwa. W punkcie tym bowiem przewidziano „Podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia rezygnacji Za-rządu Województwa Podlaskiego”, ale najpierw należało przewidzieć podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia rezygnacji marszałka województwa (art. 38 ust. 1 u.s.w.), a dopiero w następnej kolejności podjęcie uchwały w sprawie przy-jęcia rezygnacji zarządu województwa (art. 38 ust. 2 u.s.w.). Taka jest logika podejmowania uchwał w oparciu o art. 38 u.s.w., co znalazło też swój wyraz w sekwencji podejmowanych przez sejmik czynności, a wymienionych odpo-wiednio w ust. 1 (przyjęcie rezygnacji marszałka) i ust. 2 (przyjęcie rezygnacji zarządu województwa). Od początku zatem pkt 4 zaproponowanego porząd-ku obrad zredagowany był wadliwie, w jednym punkcie połączono bowiem kwestie, które w rozumieniu ustawy o samorządzie województwa stanowią osobną (odrębną) materią i wymagają osobnych uchwał, podejmowanych na podstawie innego przepisu.
Wnioski
1. Marszałek województwa podlaskiego złożył rezygnację z zajmowanego stanowiska (w dniu 5.02.2019 r.). Oświadczenie w tej materii było wyraźne i jednoznaczne. Wola rezygnacji została zatem wyrażona w sposób pozwalający na przyjęcie, że wystąpiła rezygnacja, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w.
2. Oświadczenie Marszałka województwa podlaskiego o rezygnacji z zaj-mowanej funkcji zostało prawidłowo złożone Przewodniczącemu Sej-miku Województwa Podlaskiego, to bowiem sejmik województwa po-dejmuje uchwałę, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w.
3. Oświadczenie Marszałka województwa podlaskiego nie wywołało au-tomatycznie żadnych skutków prawnych ze względu na swą treść, tj. z dniem jego złożenia nie doszło do wygaśnięcia mandatu marszałka województwa.
4. Złożenie oświadczenia o rezygnacji przez Marszałka województwa podlaskiego spowodowało konieczność podjęcia uchwały przez sejmik w przedmiocie przyjęcia rezygnacji marszałka województwa, stosownie do treści art. 38 ust. 1 u.s.w.
5. Do czasu podjęcia uchwały przez sejmik, o której mowa w art. 38 ust. 1 u.s.w., marszałek województwa może cofnąć złożone oświadczenie o rezygnacji. Wynika to z faktu, że nie wywołało ono jeszcze skutków prawnych, te wynikają bowiem dopiero z uchwały sejmiku wojewódz-twa o przyjęciu rezygnacji marszałka wojewódzwojewódz-twa, a jego dysponentem do czasu podjęcia przedmiotowej uchwały jest marszałek województwa. 6. Z ustawy o samorządzie województwa nie wynika brak możliwości cof-nięcia przez marszałka województwa oświadczenia o rezygnacji z zajmo-wanego stanowiska, a skoro marszałek województwa może złożyć rezyg-nację i jest to akt jego woli, to również – do czasu przyjęcia rezygnacji – może cofnąć pierwotne oświadczenie, co także stanowi akt jego woli. Pozbawienie możliwości cofnięcia oświadczenia o rezygnacji pozostawa-łoby w sprzeczności z art. 65 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. 7. Nie jest sprzeczne z Konstytucją wprowadzenie ograniczenia
temporal-nego, związanego z możliwością cofnięcia oświadczenia o rezygnacji. Na gruncie art. 38 ust. 1 u.s.w. takie oświadczenie o cofnięciu rezygna-cji przez marszałka województwa może być złożone do czasu podjęcia uchwały o przyjęciu rezygnacji przez sejmik województwa. Po podjęciu takiej uchwały cofnięcie oświadczenia o rezygnacji nie jest możliwe, re-zygnacja jest bowiem czynnością o dwustronnym charakterze i po zre-alizowaniu przewidzianego prawem zachowania drugiej strony (w tym przypadku sejmiku województwa) cofnięcie oświadczenia o rezygnacji jest wykluczone z tego względu, że na skutek przyjęcia rezygnacji przez uprawniony organ wywołała ona (tj. rezygnacja) określone skutki praw-ne, wynikające z ustawy, a są one zależne od woli składającego rezyg-nację.
8. W sytuacji, w której marszałek województwa cofnął oświadczenie o re-zygnacji i uczynił to przed podjęciem uchwały przez sejmik wojewódz-twa o przyjęciu jego rezygnacji, jest ona skuteczna i pozbawia mocy prawnej oświadczenie o rezygnacji z zajmowanej funkcji. Pierwotne oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji nie może wywoływać żad-nych skutków prawżad-nych, co wynika z faktu jego cofnięcia.
9. Skuteczne cofnięcie przez marszałka województwa oświadczenia o re-zygnacji z pełnionej funkcji bezprzedmiotowym czyni procedowanie w trybie art. 38 ust. 1 u.s.w. W takim przypadku nie ma przedmiotu
uzasadniającego podjęcie uchwały przez sejmik województwa (nie ma rezygnacji marszałka województwa), sejmik nie może zatem procedo-wać w przedmiocie oświadczenia marszałka województwa o rezygnacji z zajmowanego stanowiska ze względu na to, że rezygnacja została sku-tecznie cofnięta.
10. Wyrazić należy pogląd, że nie jest konieczne podjęcie uchwały przez sejmik o wyrażeniu zgody na cofnięcie rezygnacji przez marszałka wo-jewództwa. Do czasu podjęcia uchwały przez sejmik o przyjęciu rezyg-nacji złożonej przez marszałka województwa (art. 38 ust. 1 u.s.w.) dys-ponentem oświadczenia o rezygnacji jest składający je marszałek woje-wództwa i może je wycofać, co podlega jedynie notyfikacji przewod-niczącemu sejmiku województwa. Ten zaś informuje o tym fakcie rad-nych, nie czyniąc oświadczenia marszałka przedmiotem ani debaty, ani też głosowania. Ustawa nie zna bowiem takiego trybu. Sejmik woje-wództwa powinien podjąć uchwałę o zmianie porządku dziennego ob-rad i skreśleniu punktu dotyczącego podjęcia uchwały o przyjęciu re-zygnacji marszałka województwa, jako bezprzedmiotowego.
11. Skuteczne cofnięcie przez marszałka województwa oświadczenia o re-zygnacji z zajmowanego stanowiska bezprzedmiotowym czyni procedo-wanie w trybie art. 38 ust. 2 u.s.w., jest ono bowiem dopuszczalne wy-łącznie w sytuacji, w której doszło do przyjęcia rezygnacji złożonej przez marszałka województwa.
Bibliografia
Borowicz Jacek, „Wolność pracy”, [w:] Prawa i wolności obywatelskie
w Kon-stytucji RP, red. Bogusław Banaszak, Artur Preisner. 507-550.
Warsza-wa: C. H. Beck, 2002.
Dąbrowski Marcin, „Pozycja prawna starosty powiatowego, czyli ustawowe mydło i powidło”, Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 5 (2015): 87-109. Galicki Jarosław, „Przesłanki wygaśnięcia mandatu radnego” Przegląd Prawa
Konstytucyjnego, nr 3 (2013): 195-216.
Garlicki Leszek, Sylwia Jarosz-Żukowska, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej. Komentarz, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik, t. II.
komen-tarz do art. 65. Warszawa: C. H. Beck, 2016.
Kuniewicz Zbigniew, „Rezygnacja jako przesłanka wygaśnięcia manda-tu członka organu spółki kapitałowej” Smanda-tudia Prawnicze, nr 2 (2007): 33-42.
Martysz Czesław, [w:] Ustawa o samorządzie województwa. Komentarz, red. Bogdan Dolnicki. komentarz do art. 38.Warszawa: Wolters Kluwer, 2012
Sobczyk Arkadiusz, Karol Kulig, [w:] Konstytucja RP, t. I, red. Marek Safjan, Leszek Bosek. komentarz do art. 65. Warszawa: C. H. Beck, 2016.
Stelina Jakub, [w:] Artur Rycak, Magdalena Rycak, Jerzy Stępień, Ustawa
o pracownikach samorządowych. Komentarz. komentarz do art. 4.
War-szawa: Wolters Kluwer, 2016.
This article is published under a Creative Commons Attribution 4.0 International license.
For guidelines on the permitted uses refer to
