OPTYMALIZACJA PLANU ZBYTU I EKSPORTU
' W RAMACH ROCZNEGO PLANOWANIA PROGRAMU PRODUKCYJNEGO PRZEDSIĘBIORSTW, KOMBINATÓW I ZJEDNOCZEŃ
j:'-.:/:./' ?Л\ К ' ■ v'^-'U- - v‘= - .!'■7(.
V';:-Modelowanie optymalnego p l a n u zb y tu i e k s p o r t u w ramach ro cz n e g o p lan o w a n ia programu produkcyjnego p r z e d s i ę b i o r s t w ,k o m -b in a tó w i z je d n o c z e ń o p i e r a s i ę o -b e c n ie w NRD, w z a l e ż n o ś c i od warunków s p e c y f i c z n y c h , na dwu w a r ia n t a c h :
r » *
W ariant p ierw sz y
O p t y m a l iz a c ja p l a n u z b y tu i e k s p o r t u odbywa s i ę w ramach modelu p la n u p r o d u k c j i p r z e d s i ę b i o r s t w a . Model t e n uw zględnia - p r o d u k c ję i z b y t w z g lę d n ie e k s p o r t . S t o s u j e s i ę go n a j c z ę ś c i e j w
t y c h b ra n ż a c h p rze m y słu p r z e tw ó r s tw a m e t a l i , g d z i e p rz e d e wszy-s tk i m n i e ma p r o d u k c j i wyrobów "na magazyn". Na r y s . 1 p r z e d -s ta w io n o model, g d z ie zastosow ano zmienną w y r ó b - k r a j , a w b l o -ku wierszowym i ^ model zb y tu i e k s p o r t u w y s tę p u je w t a k i e j f o r m ie , że każdy w i e r s z r e p r e z e n t u j e j e d e n o b s z a r gospodarczy ( k r a j , grupa k rajó w , o b s z a r dewizowy), p o s i a d a j ą c y s p e c j a l n y w skaźnik eksoortow y b i 4l , k t ó r y n a l e ż y z r e a li z o w a ć lu b p r z e -k r o c z y ć . M o d e l t e n z o s t a ł ju ż w yczerpująco p rz e d s ta w io n y • we w s p ó l n e j ' p u b l i k a c j i z D. R o g a ls k ą . Rezygnujemy więc z Jego
do-k ład n e g o o p i s u . Z a l e t ą t a k i e j budowy modelowe! j e s t m e r y to ry -c z n a k o o rd y n a -c ja p lan o w a n ia p r o d u k c j i i zb y tu ł ą c z n ie z ekspor-tem . Wadą J e s t znaczne z w ię k sze n ie s i ę i l ó ś c i kolumn poprzez za»
\
P ro g ra m p ro d u k c ji (p ro d u kty gotowe i w y tw a -rz a n ie c e n t r a l n e K o o p e ra c ja Prawo O z n a c z e n i i p o w iaza n ie z c zę ś cia m i j = 1...
j = j...
j = n w s te r z e st r orie ' O i . . . / . . . Г...
t — I — r...
i / . . . r 1. . i f . . . uRs
£
planu CP 1) i . . . Xtj . . . X i j . . .X r j . . . X f „ ..X I„ ..X r n Xn*1..Xn*/1.-Xij*iŚ ro d ki 1 i - - • O t t . . . 1
...
. . . 0 i j ---I . . . o ł r t . . . ł - 1 < 1 b it p r a c y K P З А ) i ' i t ł . . . O l , / — 1 . . . 1 1 - - - a l , j. . . . 1 1 - • * O i f r t ” » 1 \ - 1 \ s ». < i í . .1 ■ u 1 О ц — . . . 0 ü J **" **I . . . O u n1 - 1 i » ’Ź ) S ity ro b o c z e (C P 6.7) '2 — o it r ~ . . ....
— 0i2 n — . 1 V 1 . . . ' i / i j j П н •g bk >3) Przedm ioty p r a c y (CP 5 ) '3 4 , -. -. -. 1 1 . . . a í i ľ . . . . . 1 " r Ą i » n " í . WP (CP 1 -в ) * *'* OfĄj - * - • • • ° U 1 j ° i y / a i^n / a I s , ' i l W ie lk o ś c i p la n u z b y tu (m o -d e l z b y tu ) (C P 2 ) 4Г
— r a tĄln % / n ° U r n * °i*r ■51 F C J W Z F C u zy s k i (C P 2.6) <}‘ cn — c l t ,. . c * t y<l .. .V l t ...v r l...
CtJ - C i j - Crj vlJ - - y l j • y r j...
c 1n— c ( n - crr V l „ - Y Ir - V r n - c t - 0 -. -. - C f f -.-.r C u . . 0 . . . 0 -*• -*■ m a x i m a x ! W arunki rów now agii p ro p o rcji S p e c y fik a p r z e d s ię b io r s t w a
---— - f i L l--- — ... SI b >9 lfi’1 d o ln y poziom ] z b y tu d tf— d i f . d r i -* 5*. d i j••• d i j - d rj . . . din-., d iff... dn . c r/f... rfw g ó rn y poziom z b y tu ei t — * (,-• e n . . . .
...
e m V • * / » — eu 1) Cześć planu (CP) CP 1 « produkcja CP 2 в zbyt CP 3 * náuka i technikaC P Í * reprodukcja środków trwałych CPS • ekonomiczne zastosowanie
materialb
CP 6 * wydajność pracy i sity robocze CP 7 * warunki pracy i kycia
. ,ОРЛ..щ Igutxty i finanse ___ ______ __ _______________________
R y s , 1 . U proszczona s t r u k t u r a m ikroekonom icznego m odelu planow a-n i a do optym ala-nego p laa-n o w a a-n ia program u p r o d u k c ji
WP ш wielkość planu
FC JWZ s funkcja celu "jednolity wynik przedsiębiorstwa" FC uzyski a funkcja celu " uzyski
ze zbytu “
/ • U U n ; indeks bieżący wyrobów n * u * liczba wyrobów zmiennych
W ariant d r u g i
Model p la n u p r o d u k c j i p r z e d s i ę b i o r s t w a r o z d z i e l o n y 2c s t a j e n a model p r o d u k c j i i model zb y tu i e k s p o r t u . T akie r o z d z i e l e n i e m odeli s t o s u j e s i ę w pierwszym r z ę d z i e w b r a n ż a c h przem ysłu c ń e aic sftag o i. prze m ysłu surowcowego, g d z i e p rze w aż a p ro d u k cja
' ** *
n a "magazyn" i p r z y i s t o t n i e s i l n e j zm ienności terminów zbytu v: porównaniu ze względną s t a ł o ś c i ą terminów p r o d u k c j i . G e n e r a l -ną p r z e s ł a n k ą d l a o d d z ie ln e g o s to s o w a n ia modelu z b y tu i e k s p o r -t u stanow i o k r e ś l e n i e g ó r n e j g r a n i c y w i e l k o ś c i p r o d u k c j i w mo-d e l u z b y tu : + x2j +• • • • *■ * 2 j + • • • ♦ xr j “ c z y l i tzw . w arunki kolumnowe. I l o ś c i o w e w y ra ż en ie g ó r n e j g r a n i c y p r o d u k c j i p r z e j ę t e z r y s . 1 prowadzi je d n a k ż e do u s z ty w n ie n i a n i e z b ę d n e j z m ie n n o ś c i a s o rty m e n to w e j. S k u tk i t e j wady można częściow o wy-rugować w t e n sp o só b , że f o r m u łu j e s i ę t e g ó r n e g r a n i c e we w skaźnikach - p r o d u k c j i towarowej wg cen zb y tu d l a k a ż d e j grupy a s o rty m e n to w e j' к i o g ó l n i e d l a w s z y s tk i c h wyrobów, j a k m iało t o m ie js c e n a s z c z e b l u p r z e d s i ę b i o r s t w a - co wynika z r y s . 2. Funkcjami c e l u są w tym wypadku m ak sy m a liza cja zysku z e k s p o r -t u o r a z maksyma-lizacja wpływów walu-towych n e -t -t o .
Stosow anie f u n k c j i c e l u " j e d n o l i t y wynik p r z e d s i ę b i o r s t w a " ma s e n s t y l k o wówczas, j e ś l i sformułowane z o s t a ł y ta k ż e g ó rn e o t w a r t e g r a n i c e w i e l k o ś c i p r o d u k c j i ( r y s . 1 ) . W wypadku kombi-natów i z je d n o c z e ń z dwu- lu b t r z y s z c z e b lo w ą h i e r a r c h i ą z a -r z ą d z a n i a można zredukować t e n n a g ł y skok П с г Ь у zmiennych wy- r ó b - k r a j e do teg o s t o p n i a , aby s t a ł a s i ę ona r e p r e z e n t a t y w n ą i «stosow alną m i a r ą . S t o s u j e s i ę zmienne grupy asortym entowe
k r a j e x1}t na wyrób s , a w ie lk o ś ć p r o d u k c j i wyraża s i ę n i e I - l o ś c i o w o , l e c z w t y s . p r o d u k c j i towarow ej wg cen z b y tu . W-przy-padku a n a l o g i c z n e j budowy w ie rs z o w e j (co o d n o s i s i ę do modelu z b y tu i e k s p o r t u - r y s . 2) w s z y s tk i e w sp ó łc z y n n ik i f u n k c j i c e l u odnoszą s i ę do 1000 marek p r o d u k c j i tow arow ej, s ą zatem znormo- wane zgodnie z d e f i n i c j ą i s ą ze sobą porównywalne. Można t o wy-k o r z y s t a ć w wypadwy-ku n a s t ę p u j ą c y c h t r z e c h s y t u a c j i d e c y zy jn y c h , gdy p lanow anie e k s p o r t u odbywa s i ę p o p rze z p r o s t e u s z ere g o w a n ia
( b e z u ż y c ia maszyn cyfrow ych):
1. W ramach jednego k r a j u i m p o r tu ją c e g o ( g r u p a k rajó w , obs z a r dewizowy), d l a k t ó r e g o podano w obskaźnik e k obs p o r t u , planować n a -l e ż y p r o d u k c ję n a j b a r d z i e j efektyw nych w e k s p o r c i e wyrobów.
Po-Gr.l) wyr. к r 1 k * 2 O znaczenia Wyr. / « * j * 2 j - j __ j - n Gr. kraj- i . .- / -. . r 1 . . . I . r 1 . . . I . . . r í - . . I - . . . r PV x 111 - - - * Н 1 -..X Г11 * 121— * 4 1 - -.*г21 . . . x ijZ - -.x i j i . . . XrjZ . . . x m Z.. . x i n Z - - XrnZ R S W skaźniki zb y tu i ek sp o rtu ( dla obszaru go - s p o d a r c z e g o -j'j 1 1 / ł - 1 < Г у * 4 1 * Г11 V I2i Yrll v <j2 v ijZ vrj2 v 1nZ */n2 VrnZ > > > vi . v l Vr
Górne gran ice w ielk o ści prod u
-na gr-wyr Pi P* Pi Р » • Px Pz PJ Pj ' PJ Pn Pn Pn ( < ) К )Ä P i P* kcji o go?. Pi P i P i P z P i Pz PJ PJ Pj « . . . Pn Pn Pn = p - (AWPi Warunki p ro d u k cy jn e i • * # • i » ° i i 1 ’ ł 1 O il • i i 0,1 0 . 2 1 * t o \ i 1 1 1 C i Z O ij i t Oij I I i ° U Oir> 1 1 t O /n 1 t 1 a in < b i *> с 1 ! ° Zysk z eksportu i)
Jed. wynik dzioľ.prz- Wynik dew. n etto
4 С 11 C11 УМ СИ С и v i l C r1 C r l V r i 1 c 1Z C1Z v i z c 12 CIZ ViZ C ’r 2 ; CrZ ‘ vrZ — c ‘lj c 1j V ij c <j e 4 vtj c ’rJ Crj Vrj --- C1n Vín c ’lr> C In CLn Crr, Crn Crn —*► —► —*► M ax!) Man’ Max ! O graniczenia d oln e d i i d u d r i d i ż d tz d r i d i j d tj d r j í__ d in d in drn i zb y tu g órn e е -м е й e r i e 42 e i a e r z j__ e i j * 4 e i„ e < „ e m ; t) J edn olity wy
---'nik d zh fatn oéci p rze d się b io rstw a 2 }W celu uproszczenia p re zen ta cji p rzy jęto } ż e w g ru p ę 1 -s z O j pozostafe w yroby w grupę
ď#a . 2 - 9 4
pierw sze w yroby wchodzą^
p r z e z p r o s t e z e s t a w i e n i e w i e r s z y wg w ybranej f u n k c j i c e l u r o z -s t r z y g a -s i ę w -spo-sób Jednoznaczny o k o l e j n o ś c i p lan o w a n ia g ru p a sortym entow ych.
2 . W ramach d a n e j w i e l k o ś c i p r o d u k c j i d l a o k r e ś l o n e j , grupy a s o rty m e n to w e j n a l e ż y zaplanować j a k n a j e f e k t y w n i e j s z y r o z d z i a ł n a p o s z c z e g ó ln e k r a j e i m p o r t u j ą c e . Należy t o r o z s t r z y g n ą ć po-p r z e z po-p r o s t e z e s t a w i e n i a kolumnowe k o l e j n o ś c i k rajów do z a p la n o -wani a . 3. Cały p l a n e k s p o r t u u s t a l i ć n a l e ż y r ę c z n i e w z g lę d n ie sko-rygować we w s z y s tk i c h Jego c z ę ś c i a c h , co z p u n k tu w id z e n ia t e -c h n i k i o b l i -c z e n i o w e j n a s t ę p u j e p o p r z e z wybór k o l e j n o ś -c i , krajów i g ru p a sortym entow ych.
