5
Wprowadzenie
Wspó³czesne procesy rozwoju spo³eczno-gospodarczego i kulturowego, w ró¿nej skali uk³a-dów przestrzennych (od skali lokalnej poprzez regionaln¹, krajow¹, do skali wiatowej), wykazu-j¹ coraz silniejsze powi¹zania z procesami rozwoju globalnego. Procesy te z jednej strony pobudzawykazu-j¹ mechanizmy konkurencyjnoci podmiotów gospodarczych i instytucji, a z drugiej powoduj¹ podnoszenie atrakcyjnoci uk³adów przestrzennych dla generowania endogenicznych i przyci¹-gania egzogenicznych czynników rozwoju. Podejmowane w tym zakresie decyzje opieraj¹ siê na zasadzie optymalizacji, która pozwala najefektywniej realizowaæ za³o¿one cele rozwojowe firm, przy okrelonych rodkach kapita³owych, w danych uwarunkowaniach. Celowe dzia³ania zmie-rzaj¹ do stopniowego zwiêkszania efektywnoci ekonomicznej dzia³alnoci produkcyjnej i us³u-gowej oraz podnoszenia konkurencyjnoci firm, a tak¿e rozwijania wewnêtrznych czynników wzrostu okrelonej skali uk³adów przestrzennych oraz podnoszenia ich stopnia atrakcyjnoci dla nap³ywu zewnêtrznych czynników rozwojowych.
Przyjmujemy za³o¿enie, ¿e tymi procesami przemian, odnosz¹cymi siê zarówno do zarz¹dzania okrelonymi podmiotami gospodarczymi, jak i do rozwoju ró¿nej skali uk³adów przestrzennych, steruje cz³owiek. W zale¿noci od stopnia przygotowania zawodowego mo¿e on umiejêtnie wykorzystywaæ wspó³czesne procesy przemian i powodowaæ przyspieszanie rozwoju przedsiê-biorstw i uk³adów przestrzennych lub skazaæ je na recesjê czy upadek. Dlatego do odpowiednie-go zarz¹dzania tymi z³o¿onymi procesami jest potrzebna odpowiednio przyodpowiednie-gotowana przedsiêbiorcza osoba, która rozumie i zdoby³a umiejêtnoci pos³ugiwania siê z jednej strony mechanizmami kreowania i sterowania procesami rozwoju przedsiêbiorstw, a z drugiej mecha-nizmami intensyfikowania aktywizacji gospodarczej okrelonego obszaru.
W nawi¹zaniu do przedstawionych za³o¿eñ Zak³ad Przedsiêbiorczoci i Gospodarki Prze-strzennej Instytutu Geografii Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krako-wie, przy udziale Fundacji Edukacja dla Spo³eczeñstwa, przygotowa³ kolejny, trzeci tom prac z serii Przedsiêbiorczoæ Edukacja, powiêcony roli przedsiêbiorczoci w aktywizacji gospo-darczej. Zawarte w nim prace autorów pochodz¹cych z krajowych orodków naukowych podej-muj¹ analizê tego z³o¿onego problemu z ró¿nych punktów widzenia. Chcemy w ten sposób kontynuowaæ szersz¹ dyskusjê, która w przysz³oci powinna doprowadziæ do ca³ociowego ujêcia tej szczególnie wa¿nej kwestii, nie tylko od strony ujêæ modelowych, ale tak¿e od strony praktyki gospodarczej oraz dydaktyki przedsiêbiorczoci, by w konsekwencji przyspieszyæ pro-ces kszta³towania przedsiêbiorczych postaw ca³ego spo³eczeñstwa.
W nurcie tej bardzo z³o¿onej problematyki badawczej znajduj¹ siê prace prezentowane w ni-niejszym tomie, których autorami s¹ przedstawiciele wielu krajowych orodków akademickich (Katowic, Koszalina, Krakowa, Lublina, £odzi, Poznania, Rzeszowa, S³upska, Szczecina, Toru-nia, Warszawy, Wroc³awia) oraz nauczyciele przedsiêbiorczoci szkó³ ponadgimnazjalnych i doradcy metodyczni z województw: dolnol¹skiego, kujawsko-pomorskiego, ³ódzkiego, ma³o-polskiego, mazowieckiego, podlaskiego, l¹skiego i zachodniopomorskiego.
Chcemy w ten sposób z jednej strony doskonaliæ proces przenikania treci wypracowanych w krêgach akademickich, które powinny byæ wykorzystywane w procesie dydaktycznym z za-kresu przedsiêbiorczoci w szkole ponadgimnazjalnej, a z drugiej strony lepiej poznaæ aktualne potrzeby merytoryczne i dydaktyczne nauczycieli tego nowego przedmiotu.
6
Zdajemy sobie sprawê, ¿e zarówno proces kszta³cenia nauczycieli przedsiêbiorczoci, jak i metody przekazywania treci w procesie edukacyjnym wymagaj¹ ci¹g³ego doskonalenia. W wa-runkach nasilaj¹cych siê procesów globalizacji i integracji europejskiej, które przyspieszaj¹ roz-wój wiatowych i europejskich powi¹zañ ekonomicznych, technologicznych i organizacyjnych, niezwykle wa¿nym zagadnieniem jest rozwijanie postaw przedsiêbiorczych m³odzie¿y, które po-zwol¹ jej znaleæ dla siebie miejsce w coraz szybciej zmieniaj¹cym siê wiecie.
Prezentowane prace koncentruj¹ siê na kilku wa¿nych problemach dotycz¹cych: roli przedsiêbiorczoci w aktywizacji gospodarczej uk³adów regionalnych i lokalnych, rozwijania przedsiêbiorczoci dla aktywizacji obszarów wiejskich,
wizerunku przedsiêbiorcy i kszta³towania postaw przedsiêbiorczych, funkcji kapita³u spo³ecznego w rozwijaniu przedsiêbiorczoci, doskonalenia treci, form i metod w dydaktyce przedsiêbiorczoci.
Oddaj¹c do r¹k czytelnika trzeci tom serii Przedsiêbiorczoæ Edukacja, chcemy podziêko-waæ wszystkim osobom i instytucjom wspieraj¹cych nasze prace za pomoc finansow¹, która umo¿liwi³a publikacjê niniejszego tomu. Zainteresowanych prezentowan¹ problematyk¹ zachê-camy do wspó³pracy z Zak³adem Przedsiêbiorczoci i Gospodarki Przestrzennej Instytutu Geo-grafii Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Zwracamy siê z prob¹ o uwagi, które pomog¹ nam podnosiæ poziom prac i rozszerzaæ podjêt¹ problematykê badawcz¹ i edukacyjn¹.
