L. I. Rowniakowa
Polonistyka w Leningradzie
Biuletyn Polonistyczny 17/53, 107-109
- 107
-dawano w prasie tylko "z polskiego" - wtedy trzeba było orien tować się po dacie przekładu i jego treści, dokonać penetracji materiałów, zbadać dokładnie twórczość danego pisarza itd. Do konując takich zabiegów stwierdzono autorstwo utworów W.Gomu- liokiego, Hajoty, M.Gawalewioza i in.
W chwili obecnej przygotowany został maszynopis tomu I ozę- ści I (część ogólna i szczegółowa, dotycząca przekładów posz czególnych pisarzy).
Oprać, dr Cecylia Gajkowska (na podstawie autopsji, rozmów oraz artyku łu I.A.Szmielkowej: "Polska literatura pięk na w piśmiennictwie rosyjskim", ogłoszonego w: "Polsko-russkije litieraturayje swiazi", Moskwa 1970)
Polonistyka w Leningradzie
W ostatnich latach nastąpił znaczny rozwój gałęzi litera turoznawstwa zajmującej się związkami między różnymi literatu rami. Związki między literaturą rosyjską i polską badane są przy tym ze szozególną uwagą. Hosnące w latach 1970-1973 nasi lenie zainteresowań uozonych z Instytutu Literatury Rosyjskiej
(Dom Puszkinowski) AN ZSRR w Leningradzie problemami literatu ry polskiej pozostawało w związku z przygotowaniami do VII Mię dzynarodowego Kongresu Slawistów, na który Instytut przygoto wał szereg prac. Dział związków literatury rosyjskiej z lite raturami obcymi, na czele którego stoi akademik M.P.Aleksiejew, wydał pracę zbiorową "Sławianskije strany i russkaja litiera tura", Leningrad 1973* Ustawienie problemu romantyzmu w cen tralnym punkcie zainteresowań Kongresu określiło charakter wy mienionej publikacji. Szereg artykułów (ff.N.Baskakow, W.E.Wa- c u r o ) poświęcono wczesnym przekładom dzieł Mickiewicza, poda
jąc nowe informacje o poetyckich tekstach Mickiewicza i ich ro syjskich tłumaczach. Szkic L.I.Rowniakowej poświęcony jest jed nej z najlepszych przedrewolucyjnych tłumaczek rosyjskich (na terenie Rosji) - A . G .Sacharowej-. Autorka ukazuje duże zainte
- 1 0 8
-resowanie Saeharowej beletrystyką polską, podkreśla jej szose- gólne zasługi dla ugruntowania znajomości twórczości E . O r z e s z kowej wśród czytelników rosyjskich końca XIX wieku.
Na pracę zbiorową Instytutu pt. "Tiekstołogija sławianskich litieratur* złożyły się materiały konferencji (maj 1971) zor ganizowanej z inicjatywy Komisji Tekstologicznej Międzynarodo wego Komitetu Slawistów. Ze strony polskiej wystąpił z r e f e r a tem poświęconym tekstologicznym praoom nad wydaniem dzieł A. Mickiewicza członek PAN prof. Konrad Górski.
Zbiór artykułów "Eossija i Zapad", przygotowany przez Dział związków literackich, składa się z referatówi komunikatów w y głaszanych w ostatnich latach na publicznych posiedzeniach Działu. Temat polski reprezentuje tu praca L.I.Bowniakowe j "Si- bir* w tworczestwie Adama Szymanskogo".
Badacze Instytutu wystąpili na Kongresie z referatami, z których kilka dotyozyło bezpośrednio literatury i kultury p o l skiej (J.D.Lewin, G.N.Moisiejewa, A.H.Panczenko).
Problemy badań nad literaturą polską, a także teorii i me todologii badań porównawczyoh nad literaturą polską i rosyjską, znajdują odbicie na łamach czasopisma "Eusskaja litieratura". W latach 1972-1974 opublikowano tam trzy recenzje prao u c z o nych polskich. I tak, w numerze 2 z 1972 r. kand. nauk filolo gicznych W.N.Baskakow zamieścił reoenzję opracowanego przez polskich badaczy podręcznika "Eusskaja litieratura" ("Litera tura rosyjska") w dwóoh tomach, w której ogólnie scharaktery zował i ooenił tę praoę, a także zamieścił o niej szereg kry tycznych uwag, dotyozącyoh m.in. periodyzacji rosyjskiego pro cesu literaokiego, kompozyoji całości i jej informacyjnego za sobu. Doktor L.P.Jerszow opublikował w "Eusskoj litieraturie"
(1973, nr 2) artykuł recenzyjny "Nowy je raboty polskich russis- tow" i recenzję (1973, nr 3) pierwszego tomu studiów "Litera tury słowiańskie o drugiej wojnie światowej", wydanych przez PAN. Aktualnym problemom polsko-radzieckich związków literao-kich poświęcone są wywiady, których udzielił dr Jerszow
poi-/ skim dziennikom i czasopismom: "Wychowanie" (1973,nr 15),"Kie runki" (1973, nr 37), "Słowo Powszeohne" (1974, nr 32); na ła mach najpoważniejszego periodyku poświęconego literaturoznaw stwu - "Eusskoj litieratury", opublikował on w minionym roku
- 10 9
-przegląd zawartości ozasopisma "Slavia Orientalis", obejmujący chronologicznie okres od powstania pisma do r. 1973.
22 stycznia 1974 r. Instytut uroozyśoie obchodził 175 rocz nicę urodzin Adama Mickiewicza. Wygłoszono dwa referaty: W.E. Waouro, "Miokiewioz w Rossii" i J.L.Lewkowicz, "Puszkin - pie- riewodczik Mickiewicza". W dniu uroczystości w Muzeum Instytu tu otwarto wystawę ukazująoą utwory Miokiewicza pochodzące z osobistej biblioteki Puszkina, w tym pierwsze petersburskie wy danie "Konrada Wallenroda" (1828) i czterotomowe wydanie utwo rów Miokiewicza (Paryż - Genewa 1828-1832), zakazane w Rosji, które nielegalnie przywiózł i ofiarował Puszkinowi jego przy
jaciel S.A.Sobolewski. Wielkie zainteresowanie zwiedzających wzbudziły bruliony Puszkina przechowywane w oddziale rękopisów Instytutu, zawierająoe autografy jego przekładów dzieł Mio kiewicza ("Trzech Budrysów", "Czaty", "Oleszkiewioz","Do przy jaciół Moskali", "Pomnik Piotra Wielkiego"), oraz listy Pusz kina do różnych osób ze wzmiankami o Mickiewiczu. Wśród mate riałów ilustracyjnych wystawy uwagę zwiedzających przykuwały: oryginalna grawiura paryskiego miniaturzysty Pichona, wykonana na kości słoniowej (lata pięćdziesiąte XIX w.), i portret Mic kiewicza pędzla I.T.Chruckiego z tego samego okresu.
W najbliższych latach kontynuowane będą prace nad zagad nieniami historii i teorii literatury polskiej. Kand. nauk fi lologicznych L.I.Rowniakowa ukończyła i złożyła do druku pra cę "Antoni Edward Odyniec i russkaja romantiozeskaja litiera tura I-j połowiny XIX w.", przygotowała również do druku sze reg nieznanych listów pisarzy polskich do rosyjskich korespon dentów. Dr J.D.Lewin planuje na najbliższe lata przygotowanie do druku listu Z.Jordana do ks. A.J.Czartoryskiego, rzuoającego nowe światło na związki A.I.Hercena z polskim ruchem wolnoś
ciowym. '
Kand. nauk filologicznych L . I . Rowniakowa
