3. Kosacka E., Rajc.Z~y;k K.- MetOda spieko-wo-rozpadowa J. Grzymka wytwarzania tlenku glinu d. cementu z surowców
kraJowych.
Prz. geol. 1974, nr 5.4. J.{ozydr.a Z., •Wy.rw.ickli R. - Surowce ila-ste. Wy,J. Geo\., 1970.
5. Mazu.r J. - Wstąpoe wiadomości o trzeciorzę
dzie Sudetów Zachodnich. Przew. XL Zdazdu
PTG, Wyd. Geol., 1967.
6. M ak ar e w i c z B. - Studi'Wn mineralogicZltle
przeobrażonych ba.za,l.tów w kqpalni Tu·rów II. (maszynOI[)is) Praca magisterska. Inst. Geoch., Min. i Petr. UW, 1974. ··
7. M ej s n e r J. - .AalaLiza ren:tgawstr.uloturaJna
minerału o mie6'L811lej s.trukturze pa.kdetowej montmorylonitowo-i.Wtowej z Milowic. Prz. Geol., 1974, nr B.
B. Szpila K., Ifozłow.ski K. et ał. - Ba-dania geoche~Jłlcm<HnineraJ.ogiczne f·rada:dd. ziar-nowych pr~ iłów tU!l'osz.orwskicll w pow:iązaniu z ich własnośłiam.i ttechnologicmymi. (maseyno-pis) LMt. Szkła. i Cerem., 1974.
9. S z •P i l a K.,
W.
i c h r ow
ski Z. - Uwagio
wy-stąpowaniu i łkładzie mineralnym ltr:lleciorzędo
wyc.h iłów z zagłębia f,uroszowskiego. 2. Symp. Ceramiki, cz. 2, Sopot. 1973.
SUMMARY
Turoszów clays from three layers separated by brown coal seams. in the Zytawa Basin. They are highly WJriable :in gra.nu.Jation (Talble 1). Coarse grain fraction, represerning cunaminations in ·these c1ays, COMists of quartz, potassiurn felds,pa.r and brown cowl g.rains. Table 2 presents cheroical composition of clays separating coal seams. .
.X-ray and diffractometer analyses (Figs. 1-2)
. shOwed .that kaolinite is lthe malin cornponent and
t.hat
illite, · smectite and minerais with mixe,d-layered stl."'lCtUTe ocour in subordillate amounts !Ln these clays. A high var.iabiLi.ty in mineral compositdon is related to diversity of .rock.s foxmialg basemer.t of the Zytawa &sin and IMJIIPlyq !ll81terial !for forma-tioo of ,these clays a6 well as very rapid .trans,por.t and sedimentation of the sedimentary series.Variable techno~! IPr~l'lties of these clays a.nd especially high Vlisca&ity of water s~sioo of a low OOliiCellltration (Table 3) i~e selection of prqler enrich,meclt ·technique neoessary for malting them usable in ceramics industry. lt should be noted tha:t t.hese clays beloog to kaolin rew materials tu.rn!Lng white after tił'i.ng and characterized by very high resistance to bending. Some parts of these clays are also very highly incombustible. The re-sources of Turoszów clays are of the order of se-veral millions tons so their use may be highly ad-vantageous for the country's raw material basis, especially as exploitation of other deposits ceases.
10. Sz,pilla K., Wdchrowski Z . - O mażliwości
wys.ua>owania bok.syttów laterytowych w niecce żyltawslried. Prz. gedl., 1975, nr B.
11. Szpila K., 1Włcb·rowski IZ. et al. - Spra-wozdanie z wykona.nia podstawowych .be.dań geo-chemiemo-mineralogiemych iłów .turoszowskich.
(maszy~is) Lns.t. Szkła i. Ceram., 1975. 12. W i c ih r o w ski Z., S~ pil a K. - Gdhbsite iiD
clays !rom Turoszów (Lower Silesia). Buli. .Acad. Pol. Sc., ser. Sc. Terre, 1974 no. 3/4.
13. W d d aj B. - Uótyl.:izacja surowców i:las-tyc.h z X.WB Tu·rów do iPOO(iukcji W'J'IobóW cerarniki sz.lachetnej. Cz.. l. Badania lalboratorYane próbek z otworów 'Wiiertniceych. (maszynqpis) COBR PC "PoJ.tecer", 1974.
14. W i d aj B. - Opracowanie technologii
wzbogaca-w
ilów pokładu B KWB "'Durów". Skala 1/4 te-chniczna.15. W i d aj B. - Opracowanie technologii wzboga-cania !iłów pokładu B KWB "T·urów''. Skala 1/2 techniczna. (maszyn~is) Inst. Szlkła i Ceram., 1975.
PE310ME
TypowoBCKHe rnHH&l pacnpoCTPaHIIIOTCJl B lKHTaB -cKo:R Myn&.z.e B cpop11e TPex cnoeB pa3.z.eneHHblX nna-CTaMH 6yporo yrn11. OHM xapaKTepH3HPYIOTCJI 6onl>-wo:R pa3HOCTbiO rpaHyniii~HH (Ta6. 1). KpynHo:repHH-CT8Jl <PpaKqJUI, npe.z.CTasn1110wa11 CÓ6o:R :Jarpn3neHHe rnHH, COCTOHT H3 KBapqa, KanHeBOro no.ne11oro wnaTa H 6yporo yrn11. XJoiHąeCKHtł COCT8B rnHH H3 MeJKy-rOnbHblX nnacTOB npHBe.z.eH B Ta6. II.
H3 .z.epHBarorpa<PH'IeCKHX H .Z.H<PPaKTOMeTPH'łeCKHX aHanH30B (pHC. l H 2) BH.Z.HO, 'łTO OCHOBHblM rnHHH-CTblM KOMDOHeHTOM 3THX rnHH IIBnlleTCII KaOnHHHT, a cpe.z.H BTOpoCTeneHHblX KOMDOHeHTOB BCTpC'łaiOTCII HJinHT, CMeKTHT H .z.pyrHe IWIHep&Jlbl. Bon:&Wall H3MeH-'łHBOCTb MHJłepan:&HOrO COCTaBa TypoWOBCKHX rnHII
CBJł3aHa Q Heo.Z.HOpo.Z.HOCTbiO nopo.z. BblCTyoaiOIUHX
B OCHOB8HHH lKHTaBCKO:R MY ni>.Z.bl, KOTOp:&Ie .Z.OCTaBHnH MaTepHan .z.n11 o6pa30BaHHII rnHH, a TaKlfte c oąeH:& CKOpbiM TpaHCDOPTOM H ce.z.HMeHTaqHeH OC8.Z.0'1HO:R
cepHH. -e
H3MeH'łHBOCT:& TeXHOnorl!f'łeCKHX cso:RCTo rnHH, a
OC06eHHO BbiCOKall M3KOCTb BO.Z.HblX cycneH3JOi: DpH HX HHCKO:R KOHqeHTpaiUfH (Ta6. III), 3aTPY ~HIIIOT pa3-pa6oTKy TeXHOnOrHH of5oraiUeHHII Heo6XO.Z.HMOrO .z.n11 HX HCDOnb30BaHHII B Ka'łe&TBe Cblpb$1 .z.na
KepaiWl-ąeCKO:R DpoMblWneHHOCTH. Bon:&WaH 'ł8CTb ~HX rnHH npHHa.z.nelKHT K KaOnHHHTOBOMy CblpblO, KOTOpoe 06-lKHI'aeTCII Ha 6en:&I:R qBeT, H OTnH'łaeTCSi BeCbMa Bbl-COKO:R Dpo'łHOCTbiO Ha H3rH6. HeKOTOpble naPTHH rnHH xapaKTepH3HPYJOTCJI B:&ICOKO:R orHeynopHOCT:&IO. TaK, KaK 3aDaCbl TypoWOBCKHX rnHH OqeHHBaJOT Ha He-CKOn:&KO MHJinHOHOB TOHH, HX HCDOJlb30B8HHe MOlKeT 6:&rT:& oąeH:& none3HbiM .z.n11 Hapo.z.uoro xo3Sł:RCTsa, oco-6eHHO H3 3a H3paCXO.Z.OBałUUI 3aD8COB 3KCnnyaTHpo-BaHHbiX .Z.O CHX nop MeCTOpolK.z.eHJdi.
GERTRUDA BIERNAT, .WIESŁAW BEDNARCZYK Polska Akademia Nauk
O POTRZEBIE BADA8 BRACHIOPODOW BEZZAWIASOWYCH
Brachiopody bezzawiasowe (lnarticulata), podob-nie jak i podob-niektóre inne grupy zwierząt bezkręgowych,
wz'Judz!ły w c-statn:ch czasach szczególnie duże za-interesowanie wielu badaczy. Dotychczasowa znajo-mość ich morlologLi z.ewnętr.zned, budowy weWDętrz ~. systematyki, ekol<eld. it,p. była niedostatecma.
Do n.iedawna j.es:llCze głównym źródłem wiedzy o tej gro,pie zwierząt ·kopaLnych była mooografia Wal-cotta z 1912 ·r. (12). Ta dwutomowa praca, bardzc> iresr.tą cenna, obejmująca wszystkie znane wówczaF
·.
232
UKD M4.81.G'12:591.471.25(43a)
na świecie brachiopody bezzawiasowe, była prz.e1 długie lata trakt.owana jako podstawowe dzieło dl9 ich badań. Obecnie (od pewnego czasu rewidowane\ les.t ono jednak niewystarczające. Jest .to zrozumiałe. zważywszy na duży postęp w znajomości tej grupy bezkręgowców, jaki dokooał się w ostatnich latach dzięki nowym materiałom i ·nowym danym uzyska-nym nowYmi metodami badawczymi.
Monogrefia Walcotta obejmowała !Przede wszyst-kim te brachiopody bezzawiasowe, które można było
a
Ryc. l. Lingullena bullata Krause et Rowell 1975.
a - wnętrze skorupki brZUBZJlej z polem mięśniowym o kształcie do niedawna nie opisanym, b - wnętrze skorupki
· grzbietowej.
Fig. l. Lingulella bullata Krause et Rowell, 1975.
a - lnside ot ventral valve wlth mulcle area recently
descrlbed tor the flrlt tlme, b - lnslde ot dorsal :valve.
a
b
Ryc. 3. Ephippelasma spinasum Biernat 1973.
a - wnętrze skorupki grzbietowej z wldoczn4 płytk4
sep-taln4 opatn1on4 kolcami, b - skorupka brzuszna, c - pły
tka septalna z kolcami Widoczna od dołu.
Fig. 3. Ephippelasma spinosum Biernat, 1973.
a - lnslde ot dol'sal valve wlth vlalble septal plate
equip-ped ln splnes, b - ventral valve, c - septal plate with
1pines seen from below.
ro7P0U1ać w skale nawet bez -użycia szkła powięk
szadącego. A więc były
to
.fornny o stosunkowodu-żych rozmiaTach, mies.zczącycll &ię rw granicach od
oiroło 3 mm do pocad 16 mm dług<lŚCi, wydobyte ze
skały ILu'b częś.oiowo tY'llro odsłonięte metodą
mecha-nicznego prepM"owania. S~ąc tę metodę, na ogół
f.I-udno b)"ło uzyskać okazy zachowiująoe cechy
we-wnętrme mus:tJli. •Ws'kutek tEgo, w większości
przy-padków, kryteria di.agtllostyczne zarówno dla
rodza-jów, jak i gatunków poda.nych przez •Walcotta oparte
b)"ły .niematl wylącznie na drdbnych rócUlicach
zazna-czaJących &ię w mol'fol<lgid rr.ewnętl'Zilej mus2lli, jak np. zacys i ksdałt 'lllllSUi, mor-fol<Jgia jetJ tylnej
części, czasami omamentaqja powdeiV.C"hnd muszli.
Natomiast z cedh wewnętrznych mogły być brane pod
uwagę czasami .tytlko peWIIle ślady odcisków mięśni
niektórych ltorm, lub też septum środkowego, a
czad-Q
b
Ryc. 2. Torynelasma rosicum Gorjansky 1969.
a - wnętrze skorupki grzbietowej, b - skorupka brzuszna.
Fig. 2. Torynelasma rosicum Gor;ansky, 1969.
a - lnside ot dorsal valve, b - ventral valve.
a
b
Ryc. 4. Myotreta estoniana Biernat 1973.
a- wnętrze skorupki grzbietowej z widocznym pofałdowa
nym septum środkowym, b - lkorupka brzuszna.
wszystkie okazy poWiększone ok. 80 X, ryc. 3c X 100.
Fig. 4. Myotreta estoniana Biernat, 1973.
a - lnside of dorsal valve wlth vt.J.ble folded medlal
sep-tum, b - ventral valve.
AU speclmens x c. 80, except for Fig. 3 c - x 100.
ko odciski nacz.yń płaszczowyc-h (np. rodzaje
Lin-gulella, Obolus). Na <eół •bowdem odcisk.i te były
ni~, :bo nie zachowane w stanie k<~PQlnym
lub •bal'dzo t·l'ludne do oc:lsi<lllięclia.
Ta ograniczona ilość dos~ych cech o znaczeniu
taksonomim.nym była powodem dość powienchOVWlej
znad<moŚCi ł.eii g·rupy skamien.iaklści i QgrOCllllych,
niekiedy, trudności w popraw.nym ll'ozpoz.naniu
ga-tunków. a nawet i rodfĄJów. Należy dodać, .że
Sltoso-wana meWcła lllN!Chanicznego prepaa-owania w dutym
stopni·u ~aniczała ma!teriał !badawczy pod ~ę·
R11c.
s:
Torynelasma sp. fragment struktUT'JI po'llńerzchnt cięlct aPikalnej sko.rupkt wentralnei, pow. 2300 X.
Fig. S. Tor11nelasma sp., fragment of structure of
sur-face from apical part of ventral valve, X 2300.
dem taksonomic:znym. Przez długi czas brak odpo·
wiedniej metody prepa1"0Wania u.niemożliwiał
wydo-bycie ze skały brachiopodowych
,,mikroskamienia-~i", czyli okazów bez.z.awias.ccwych o dług{)l§ci od
około 0,2 mm do około 2 mm, które mogłyby
wzbo-gacić, pod względem jakościowym, dotychczasowe
ko-lekcje. Ten brak bogatszego (bardziej zróżnicowanego
taksonomicznie) materiału badawczego był jedną z
dodatkowych przyczyn małego, do niedawna,
zainte-resowania tą grupą kopalnych form, a nawet pewnej
niec;hęci do prowadzenia badań nad nimi. Powszech-ne też było mniemanie o małej przydatności
straty-gralicznej tbezzawiasowych braohiiqpodów.
W przeważadącej częśCi, większe okazy tych bra-chiopodów zachowanych w skale 1byty
identyfiko-wane, często onawet bez przekon:udącyoh podstaw
-bo ihiejedindkrotnie na podstawie ~ednej .tyLko cechy,
a mianowicie zarysu zewnętrznego muszli, jako np.
Lingula, Lingulella czy Obolus. Są to <formy dość
niewdzięczne z paleontologi~o pwnkt.u :widzenia,
madą bowliem nieskomplikowaną morfologię zewnętrz
nej musżli. Równd.eż i !budowa wewnętrzna, ac2lkol-w.iek słabo pvamana, wyda\Wła się necLy.wiście słabo
zró2mioowana.
Nowe badania wykazały jednak obecność nie Żna
nych dotychczac; ~ecth wewnętr.z.nych, między
my-mi w obr~e tldngulelll (np. Lingulella bullata
Krau-se, Rowell, 1977) (ryc. 1). Fakt ten zachęca do
dal-szych ich badań. Stawia też przed badaczami problem
systeiilćltyki otl."6z zwgadnD.enie doda'tkowe - wyjaśnie
nie fu.nkcj ooaloriiośCi tych ceoh n !Życia zwierzęt.'1a
(ryc. l, 2).
W t7lwiązku z prowad'ZoOilymi obeonie, ·również i w
Polsce, dmens~ymi IbMłaniami geol!Otgicz:nymi za
po-mocą głębokich wierceń dla celów UIŻy.tkowyclh
(po-swidwanie surowców), spośród ·ld.cznych gr~
mikro-skamieniał<JŚ.Ci 1\.1'\Wiee zwróciłv tbezzawia&Owe
ibraohio-pady, Te ootatnie, ze wz~ędu na ich
fos.foranOWt"-~waoierme sirorupiki, . mogą być wydObYWane ze
sk9-ł:v . anetodą pr-eparowania chemicmEgo. Sto&unkOIWo
niewielkie roimiary tych form (0,2 mm - 2 mm
długości) i częste występowanie w dużych nagroma-:
dZI!J!')Iiach oowoduje, że w rd~n.iac'h wiertniczych o
niewielkiej średnicy, można znaleźć nie tylko kom-.
pletne okazy poszczególnych skorupek, ale niekiedy
i całe muszle. Takie możliwości nie zawsze istnieją;
dla makroskamieniałośei, np. trylobitów,
brachiopo-dów zawiasowych, małżów i innych· okazów, wydo-'
bytyclr ze · skały mechl$ic:znie. Są one · najczęśCieS
zachowane fragmentarycZnie · i otrzymuje się je w
234
R11c. 6, Scczphelasma sp. 'llńdok zewnętrzn11 skorupkt
wentralne;. .
Ftg. 6. Scaphelasma sp., extemal side of ventral valve.
małych ilościach, bowiem ich liczba jest ograniczona w dużym stqlndu średnicą rdzenia.
Metoda chemiczna • .zaiPOC·zątitowana rw Polsce przez
prof • .R. !K<rlJłowskiego, aest powszechnie stO!:owan:t
również i w wielu krajach europejskich i
poza-t:uropejskich. Uzyskane w ostatnich latach tą
meto-dą brachiopody z osadów starszego paleozoiku (głów
nie z. ordowdku, w mniejszym stopndu z kambru)
dały rewelacyjne wyniki. Otrzymano bowiem nie
tytlko !kolekcje uzupełni&ljące dane o znanych już
ga.t\mlikaoh, ale ,też kolekcje nowych form o
zaska-~u.jących !Sit:rtukJturach wevwtętrmych i zewnętrznych
(9, 15, 8, 4, 7, 5, 2).
Wśród brachiopodów bezzawiasowych na szczególną uwagę zasługuje grupa akrotret (Acrotretidae) i si-foootret (Siphonotretidae). Cha.Tatkteryeuje je bardzo
duża dynamika rozw.odowa, której maksimum
przy-pada tna ordow.idl:. Akrotrety wy.k:.az.ują o.grornne zrórż
nioowa.nie, ~rzede wszysbltim budowy wewnętrmej
(ryc. <2-4) i w mnieószym nieco słqpni·u z·ewnęt.rznej,
włącmie z elementami mikl'loomaanemacYllnymi. W
:DW:iązku z ltym istnieją potencjalne mo.żiliw{)Śei
dal-szego uzlJipellnienia cech mol'lfclogicz.nych ti
stJ.'II.Ik,tu-ralnych nowymi danymi, k.tóre ;z; ca.łą pewnością
potLWolą na rO'llWiązan.ie !Problemów sys;tematykd,
ter-minologii, ewolucji itp. Należy przy tym podkreślić
przyp.isy:wa.ne obecnie tym ~ skamieniałości
dut.e Zllla.Czenie stra.tY®raiic7Jile, oo w korelacji z
ko-nod<mtami z. całą pe~MD~ią wnoożli~ &porządzenie
sD:zegółowyoh ·podziałów zooa•lnych w obrębie
sy-stemów. Duże r<n«>rz.estrzenienie geograficzne tych
brachiQPOdów już obecnie umożLiwia pr~owadze
n.ie korelacji ·w profilac-h ~rómyoh regionów świata.
•Poza wymieni'Onymi gr:u!Pami należy wiązać
pew-ne nadziede z malto :ma«tą gr.upą dbolidów.
Dotych-CzasoWy brak :wia.rygodl!lych .k:rylteriów
taksonomiCL-nyoh l(gatune'k, rodzaj), giówutie z pow!Odu
niedosta-tecznego stanu zachowania okazów (przy dużej
czasa-mi liczbie okazów), powoduje że są one nadal
trak-towane ~ako skamienialaki dość zagadkowe. lecz
lnllio !Przydatne dla szczegółowych badań.
.Zagad-nlienie opracowania cboLidów jest ;ibardzo warU!e.
-wy-stępują one bowiem często 'l1laSQ!wo w osadach Od
kambru .począws-zy i stanowią lllliejedn~rot.nie niemal
jedyne osiągalne (nawet makros.kqpowo)
&kamienia-k>śOi (6, 3, l, 13, 14, •12). •W 71Wi~u z tym służyły
óne i nadal będą służyć jako pomoc przy korelacjach
stratygraficznych.
W celu uzmysłowienia sobie roli, jaką mogą
ode-grać.· brachiopody bezzarwiasowe w sa><>rządzaniu
po-działów biostratygrafic:z.nych oraz dola badań pałean
tolQgticmyoh, wystarczy podać, że ;z; częściowo tyllko
qpulbliikowanych danych wynidta znaczne ich zróż
ordowiku. Dotycłl~ ·UdokurnentowaJno około 100
pew.nyc'h gatunkóW oreprezen:.tująeyoh 44 rodzade,
na-leżące do 14 :rodzin. Należy mieć nadzieję, że
zmajo-mość Charakterystyczmych zespOiłów brachiopodowyoh
zmacmie się :pogłębi, a liC21ba 1ga\luników - zwiększy.
Biorąc pod uwagę stwierdzoną dynamikę
rozwojo-wą pe\Wlych grup brachiopodów ł>Eizzawiasowych,
można już obecnie zaliczyć te briachiopody do
gru-py •tyCh skamieniabości, których rola w badaniach
biootoratmraficz.nyclh i np. ekologicznych nie będzie
Jll.Qgła hyr. ndedoceniooa.
Z powytszych rozważań wy.pływa jecLnomaczny
Vlll!ldosek - konieczne dest zillltensyf.ikow.anie badań
poszukiwawczych omawianych skamieniałości
zarów-no dla ·~zego QPraoo:wania;
.k!h
systematydci, jaki !badań 9traJtygraficznych:· ·Badania I!)Qleo.ntolQgiczne
powhmy być QParrte na dosta·tecz:.nie Jdc:mym
materia-le, d·obrze ·zachowanym ·dla ;przest;uddowama cech
zewnętrznych i wewnętrz.nych (również przy użyciu
mikrookopu sk~ingowego.).
. O WQ/Żilości .:p(no.uszaiiyeh • zagadnień św.iadczy mię
dzy .iJnnymi, pierwsze·
w
:
.hi.Soorii !badań ;tej gru.<pyzwtierząt .kqpalJnych kolokwium, ·które odbyło się ·W
Leningradzde ·W marcu ubiegłego ;roku. Zos·tało OO<'
zorganimwane prz.ez oś·rodki · ·na'l.j.}Wwe,
paleomolJO-gicz.ne d geologic:me Lendong.ra:du, M-oskwy,
Nowo-sybirska. Uczestniczyli w l[lim rprzei~awiciele z
ca-łe.~o ~ą.zku Radzieckiego. .Wzię],i · w nim równierż udział, zajmujący się tymi kopalnymi zwierzętami,
autorz.y tego artyk.ułu.
Głównym organ.izatnrem kolokwium był dr W. Gor- . ,ianskij, autor znanej monografii o bezzawia90wych
brachiopodacł} . z osadów kambryjskich d ordowickich
c•bszaru nadbałtyckiego Q'.SRR KlO). !Problematydta ko-.
l~um lbY'ła s;eroka i dbę,jmoweła zagadnienda
ek;o-logii .tej grupy IZiWierząt na podstawie fonn wSIP6ł-.
czesny~h, systematyki, (pa:leobiochemii oraz
!regional-nej stratyg·rafii . .Wygłoszono 16. referatów, co dowo-.
d?Ji duże!go millltęresowania grupą skamien.iał.ości
co-raz lic~niejszego zespołu specjalistów.
W .. końcowych wniosk-ach, przyjętych ·przez
uczest-ników, :podkreślono konieczność organizowania .
sta-łych, co najnmiej li:O. 2 lata, spotkań specja'l1st6w, w
celtk:pril.edyslrutowania ikierunków. prowadzonych
ba-dań i wymiany d<l6wtiadczeń, wsJ>P.lnych ustaleń
ter-minolo~cmych, a nawet wylronanJa wspólnych
opra-cowań. Drugie SIPOtkwie powinn~ _ zdan.iem autorów
te<t-o artykułu. mieć chara'lder międzynarodowy, re
względu na konieczność wymiany doświadczeń w
szer-szej skali, rtym ba:rdż.iej
te
istnieją dość silne oś-rodki, gdzie są prowadzone badania brachiopodów
bez-z.awiawwych. ···
Do
nlch naletą ośrodkiw
StanachZj.ednócz.onych · (Kansas, Washin·!!:.ton), · Wielkie:!
Bry-tanii (Lorid;Yn, Belfast), Nowej Zelandii (Christchurćh),
w ~ublice Federalnej Niemit!c (Mar'bUrg). Wydaje
się więc słusz.ne, aby następne kolokwium nt.
brachio-podó.w lbezzawiaSiowych odbyło się w Polsce,
:
w
War-szawie w 1979 r.
LITERATURA
l. Bednarczyk·
w. -
·
PrekiMnbr i kambrwy-niesiemą Leby· (NW P<>lska). ACta geol. pol., 197~,
vol. 22, no. 4 · ·
2. B e d !l a r c z Y k
W
.
.
-
~tralt~raphy andpaleo-~eo~raphv of the Ordovician · il[l the Holy
·
cross
·
· Mts. Ibidem, 1971. vol; 21, no. 4 ·
3. B e d on a r c z y k W. -'- Stratygrafia i fauna
tore-madoku i a·remgu · (oelandianu) ·regionu· kiele~
ckiego Gór świę'tokrzyskich. Bi.ul. geol. Wydz.
Geol. UW, 1964,
t.
4. . . ..4: Bierna t G. _;,
On
brQI[lched surface spines i•nsorne inarticulate br:u::hiqpods. Paleozodc
perspec-Uveś: A· paleontoloiica.l tribute to· G. Artliulf
Cooper. Smiths. Contr~ Paleobiol., Wa:s.hLngiton,
1971, no. 3. ·
5.' ·Bierna t G. - OrdoviciQI[l Inarticulate'
Brachio-'Oods fro~ Poland · nad Estonia. · Palaeont.
pot,
··1973, no. 28. · ·
6. Biernat G., Tomc'zykowa E. - On the
Upper Caombrian Ling;ulella Salter (Brachiopoda)
from the Holy Cross· Mountains, · Poland. Acta
palaęont •• pol., vol. 13, no. 2.
7. Biernat :G., •W.ilU.ams ·A . ..,-- Shell s:truoture
/.of the sip~ońotretace~ .. ~~~~rds.
Palaento-.logy, Londo.n, 1971, vol. 14, 'bQ" ~·
8~ B i.e r n a t ~l,' W i J,;l i a m 8:
A .
.
....
:::.
:
!U.lotrastruot.ureof the protegliłum · of 5ome · acrotretide
brachio-.pods. ·libidem, 1970, vol. 13,_ no. 3, .. ;
9. C o oper G .. A. - Chazyan and •related
obrachio-pods. Smiths Misc. CoJl., Washi:ngtoo, 1956, vol.
12'7.
10. G o r i a n ski j W. - BiezzattnkowyJe
brachio-pody kambnijskich i ordow1kskich otłożenij
sie-wiero-zapada Russkoj płatfol1Illy. Leningrad, 1969.
11 .. K·ra use F. F., Rowell A. J .. - Distribt.Ltion
and systematics of the inarticulate brachiopods of
:the Ordo:vioian cg.ribona;te mud mound o!
Meikle-john Poeak, Nevada. Paleo.nt. Cootrb. Ul[liV.
Kan-sas, 1975, a1.1t. 61.
12. Lendz:ion K. - Stratygrafia lkambnu dolne~o
na obszarze Podlasia. Biul. Inst. Geol. 1972, nr
233. . . . .
13. Orłowski S . - Kambr śr.cdkowy i' jego fau.na
we wschodniej częś(::.i Gór świętokrzySkich.
Stu-dia geol., pol. 1964, vol. 16. · · · ·
14. O r ł o w s k i
s. -
Ui!J9Eir Carrnbrdan ta una Ofthe
Holy Cross ·Mts. Acta ·.geol. poL, 1968, vol .. . 18,
no. 2. · · ·
15. Rowel'l A. J; - Revision ·ot sOOle' .Cambi:'ian
and· OrdoviCian ··inarticulate brachiop(:ids. Paleont.
Co.n:tr. u.n:iv. Kansas, 1966. ·: · · ·
16.. .W a l c o t t Ch. - Cambrian Brachiopoda. Mon.
U.S. Geol~ Surv., W.asbi-n.g.ton, 1912, vol. 5L
SU~MĄRY
Inarticu'la:te · brachiopods· ·a re nowadays the
s·ub-ject of a speciaJ illlterest of ·. nuinerous paleontolo- ·
gists rthrooghout tbe world. The · exisoting łmowled•cre
of their internal and · external sbructure and syst;_
maties is -sti11 insufficient .. In res·ult of mtense geo-·
logical studies carned out' in Poland there IWere
ga-thered .rich collections . of i-narticullate brachiopod s ..
extracta.ble from rock with t.he •use of chemica:t
me-thods on account of their phosphate-calcareous sheołls.
Using th:s mebhod of ext.raction there was gat'hei:-ed ·
a rich materiał· of brachiopods from older Paleozoic ..
rocks. The colleotions· comprise · speci.rriens
supple-mentin-~ avaoilable data on hithento k·novm· &Pecies
as well as numeroos new for.ms displayoilrig high~y
interestmg in•temal and ex.temal structures.
Inarti-cula,te. brachiopocis are nowadays oconsideroo as
rugh-lv important stra•Ug.ra.pbic tool and a:re used for
zo-nal . subdivi.si-ons . Ql[ld correlat.ions of pr.ofiles · fr-om ·
differenJt; pa'('lts of the world.·
The first symp.osium on inarticulate brachiopods
took place- in. Leningrad in. 1977. In the next
sym-posium, planned for .1979 in. Warsaw, should take
place noumęro\,ls specialists from Europy and ot.her
con.tinelllts.
PE310ME
Be3aMKOBhi 6paxHonO)lhi (Inarticulata) HBJJm<>TCH
npe)lMeTÓM ' HHTepeca MHOI'HX naJieOHTOJIOI'OB BO BCeM
MHpe .. 3HaKOMCTBO HX BHYTpeHHero H BHemHei'O
CTp<>-eHHJl, a 'i'aK:me CHCTeMaTHKH, 6&IJIO )10 CHX llOP
He-)lOCTaTO'łHO. B 3<f><t>eKre HHTeHCHBUhiX reoJIOrHąecKHX HCCJie,ztOBałilidi npoBe,zteHHhiX B IIOJihWe, 6hiJIH pa3Be-,ztaHDI MHOrHe 6e33aMKOBhie 6paXHODO,lthi C <l>OCQ>aTH0--H3BeCTKOBhiMH CTBOpKaMH, ,zt06hiBaeM'bie H3 rOpHhiX
nopo~ XHMH'łecKHM: -MeTo~oM. CaMaH 6oJI&ma.R
KOJI-JieKQHH 3THX 6paxH000)10B noJiy~eHa H3 OCa,ztKOB
CTapwero naJie030Jł. 0Ha ,ztOnOJIHHJia 3HaHHe O
HeKO-TOphiX H3BeCTHhiX <l>OpMax H 003BOJIHJia H3Y'łHTh
MHOI'O HOBhiX <l>OPM C HHTepeCHhiM BHeUIHHM H
BHY-TpeHHHV ·cTpoeHHeM. Be338MKOB&Ie 6paxHono,zt&I HMeJOT
6oJI&moe <::TpaTmpacpH'łeCKOe 3Ha'łeHHe. 0HH
SBJIH-JOTCH OCHOBOA ~JIJI 30HaJihHhiX pacnpe,zteJieHJdł H ,!tJIJł
npoBe,zteHWI KOppemJqHH npocpHneA B pa3HhiX
pa-AoHax MHpa.
B npoWJJOM I'O,zty D JleHHHrpa,tte COCTOJIJICJI nepBhrił
KOJIJIOKBHyM nocrunqeHHhrił 6e338MKOBhiM
6paxMOnO-,IIaM. CJie~YJO~Di KOJIJJOH'BHyM 6y.ne-r opraHH30BaH
B 1979 r. B BapmaBe. Ero y'łaCTHHKaMK 6y.nyT
cne-qHaJIHCTbi H3 pa3HhiX CTpaH. Mupa,