Surowce skalne Roztocza między Werchratą a Hutą Różaniecką

(1)

ZENON GAJEWSKI Instytut Geologiczny

SUROWCE SKALNE ROZTOCZA

MIĘDZY WERCHRATĄ

A

HUTĄ RÓŻANIECKĄ

O

MAWIANY TEREN, na którym w 1954 r.

. Instytut Goologic@y prowadził badania geologiczne, stanowi odgałęZiienie Roztocza

Ra'wskie~, w marfol·ogii .zaznaczające się jako

wąsk;ie pasmo wzniesień o kJenmku NW~SE.

~aj-wyższe W2llliesienia nie przekraczają 400 m

n;pm. Ku NW pasmo to obmli:a· się ~ w okolicy Huty Różanieckiej, gdzie zanika, wysokość je-go wynosi ok. 300 m npm. Najstarszymi utlWo-raini występującymi na tym ,terenie są margle kredowe siłnie zatpiaszczone, barwy szaro2'Jielo-nawej lub szarożółtej z dość litCZIIlą fauną.

Po wschodnjej :stronie .pasma Roztoc~a., utwo-ry kredowe występują dość powszechnie na powier.zchni w poziomie ok. 300 m IIlipm. P.o .!';tranie zachodniej Odsłaniają się jedynie w Ucz-nych parowaCh i wąwozach w .po21iomie 320 --,--270 m · npm koło miejSCO\WIOŚci Nowiny, Po-lankal, .Brusno Stare, Łotwcza oraz przy drodze

~ . Hiity Róri:laniecldej do · Rabizenlt. Te dwa ostałlnie purikty majdują się jUż poza linią

gra-niczną :występowania u~orów ·kredowych za-znaczoną przez· A.· M~ Łomnickieg-o. Według

niego utwory kredowe ,między Łowczą a Na-:-rolem przecinają Rootooze i dalej proobiegają

®liną·

Tanwi.

.

· .

.

: Na·.· utworach kredowych miejscami ~y wają piaskJ glaukonitowe w postaci

odimlo-'ę'anych płatów, niekiedy priZe!Chodząoe rw iłow ~e. PiaskJ glaukonitowe mają barrwę od. z;g.niło~. zielonej do jaSnJOżóM;ej i odiZ!laczają się

bra-kiem

·

fauny, w ;związku · li JCZym .trudno jest ustalić dch wiek. W literatwrze geólog1cmej analogicznie wyksztakon.e utwory zaliooane są do. osadów morza . dolnoo1i•góceńskiego. Osady te na· omalWilanym terenie

w

.przeważającej części zostały zniS'lJCzone.

DU!Ży płat pLasków glaulronitowych przewar-stwtionych iłami występuje w wąwozie Łowczy.

Miąż,w.ość . i~·. ~ęga 1tu ok. l O m. Poza .t.YJll

drobniej$Ze · i.JCh występowania n10tuje się koło miej~i Młodowce i Werchra1ta. Na mar-glach kredowych,

.a

C?Jasami na :wyżej w~· nian~h. ;piasklach glauJronitowy!Ch spoczywają

utWIOI'y doJ.Mtortońskie, reprezJe~ntowane prZieiZ jasnożółte piaski, na kitórych spocozywają wa-pienie Utotanmiowe . . Utwory do1n0itortońskie występujące· między WerchTart:ą a Hutą Róża niecką odznaczają się dużą zmiennością Jd,

tolo-giczną. Na podstawie badań mikroskopowych oraz obserwacji terenowyJCh wyrÓŻinić tu

można:

l """":"" w.p,pień litot.amniowy c4-obnodetrY\tycz-:hy1 . średniodetrytyczny i grubodeb:y-tyczn.y; _2 -:-_wapień· U.wtammow.o-,pi.asżc.zysty, 3 - . wap~ń litol;amniowoi-mszyWioławy, · 4 .._ wapień erwiliowy, · 5 - zl€1Pieniec. ootrygowy, 6 _:_ zle-pieniec htotaiiiliiliowo-,piaszczysty, 7 - piaskowdec kwarcytowy,

8 - piaskowiec kruchy ~ lepiszczem

wa-pienn~, 9 ~ pi:asek.

Największe pmestrzenie ·zajmuje wapień lito-tamniowy, detrytycmy oraz wapień i .. · zlepi~

ndec Jitata.rnniowlo-pias2Jczysty. Te· ostatnie Wy-: stępują głównie koło Huty RóżaniecJ:ciej. or.aż'. Huty Starej.

Wapień . 1itatamn:iow~piaSz.czysty przeehodd

miejscanii w .piaslrowiec. Wapień 1i.totarimiQWIO-·

msz~ołiowy, er:wiliowy oraz ~Zlepieniec ostry-:-, · gowy występują IJXX4-zędnie .. Rierwszy ·z ni~h, występuje :na niedużej przestrzeni w miejsco-wości Płaz6w, Pozx>st,ałe łroło PłazJOwa oraz. mię~

dzy Brusnem Starym a Młodowc.arild.

Pia.ski, piMirowce k!ruche i :p~e kwar•

cytowe występują pod wa.pi:eniami. Główną· rolę odgrywają tu pi:aski, ~ sZćtZ!ególniee

w południowo-wschodniej części OllliaiW'ianegiO: pasma osiągają, podobnie jak wapienie, zmacz-ne miążs:zJOŚOi pT'Zekraczające nie.Jriedy

:

?o

m.~

Utwory •tortońsklie, a szczególnie wapienie

są bardzo rz:różniC'OWane HtoLogiczriie, zarówilid

w

swym · r<YLprzestrzeni.eniu ,poziomym, jak:

i pionowym. . ·

Na ljJ(l(istawiie obserwacji. terenoWych ogól;.. nie. można :powiedzieć, że środkowa li ({)ÓłllioCno-· zachodnia ozęść omawianego· pasma,

wy:ksitat-oona. jest głównie w facji-węglanowej,: a p6ł.:. nocno-<WschJOd.nia :w facji węgla:nowo-p:La.szo~ys...:

tej. Oczywiście jest

to

bardrw generalne" uję

cie, gdyż ~iany 1i!ł;ologiczne urtwWórw tOrto~:=:. skioh Rozt:ióoza są !t:alk z:n:ac-:zme'

ie

.

na

'

_prze-

_

strzeni ki.1k.usest metrów, a C\Zęsto nawet-na' kiUrunastu metr.a.ch trUdno jest :spOtkać p~ob ne profile. P.rzykładem ·bardro ~acznego zróż

nicowania Utologicznego utworów tortóńSkich' Roztocza na ni €dużym prnestrrendach marże 'być

wzgórze "Góry B:rusno".

Po południowej .stronie w:zmiesienia tuż przy drodze prowadzące:j do Brusna w wą:wome

'

o4-

.

słania się następujący IProfoil: · 0,00- 1,50

m -

rumOsz wapienia litotain""

iilliOWiego :wymieszany _'Z gli-ną piaSZ~C.Zystą; · 1,50- 8,50 m·- wapień Htotarnm.iowy śred

nio i drobnodetry.tycZIIiy,

wyr.aźnie uławicony,_. 8,50 ~ 9,80 m -wapień . litotammowy luź

ny (dużo gałek

litotamnio:-wych), ..

191, ~' •. '!.

(2)

9,80- 10,80 m - wapień ostrygowy w gór-nej części przechodzi w

wapień gru.bodet:rytyc.zny, 10,80- 16,00 m - piaskowliec kruchy żółty i

.żółtordzawy. W górnych

partiach .przewa;rstwi€(!1ia piasku ll'OOmoziarnistego z dobrze 10bto.c-ronymi ziar-nami. W piasku ~jdują się okruchy H.totamni, 1.6,00- 30,00 m - piasek drobnooiarnisty

bar-wy brudno:białej do .żółto

rdzawej.

W dnie wąWOIZu występują maTigle kredowe. Nieco dalej na zachód po tej samej stronie wzniesienia w profilu nie notuje się już wystę

powania ·wapienia ostrygowego, a zamiast pias-kowca występuje piasek. ·

Po zachodniej stronie ~esienia "Góry Brusno" profiL zbocza odznacza się występo

waniem białych kwarcowych piasków

przecho-dzących w .piaskowce kwarcytowe, leżących na:

kompleksie piasków barwy żółtej. Wapień li.to-tamniowy, ~tóry" jest tu zredukowany od 2 do 3 m grubości, jest silnde zapiaszczony. Profil po półnoonej stronie wzniesienia różni się

znacznie od pozostałych tym, że wśród kom-pleksu utworów piaszczystych występują cien-kie ławice wapieli'llia. 1itotamniowego.

Zasięg utworów t:rtZeCiomęd.owych omawia-nego odcinka roztocza przedstawia ryc. l.

Ze skał budując~h Rorz.ltJOcze ~Itajwliększe za-interesowanie z punktu widzenia surowcowego

budzą utwory węg1anowe ze względu na duże

przestr.zenie, jakie zajmują, oraz ewentualną swoją praktyczną użytec:mość, a więc waJpie-nie litotamniowe, det·rytyczne, wapień i

zlepie-ciec 1itotamniowo-pi:aszczysty, niekiedy zaś ~lepieńce ostrygowe. Poza JS~kaŁami węglanowy

mi pewne znaczenie surowcowe mają także

piaski glaukonitowe, piaski kwarcowe oraz piaskowce kwarcytowe.

Z wymienionych skał praktyoznie stosoW'raJle

były i częściowo są obecnie, wapienie litotam-niowe detrytycZinle, zlepieńce ostrygowe,

wa-pień i zrepietndec utotamniowo-piaszczysty oraz piaski kwa:rcowe d. glaukomtowe.

Wapień litotamniowo-detrytyczny był e~loatowany już od dawna przez miejscową

ludność na wzniesieniu "Góra Brusno".

Po-czątkowo używano go do wyrobu pomników,

a

z biegiem czasu i do budownictwa gOOipodar-czego. Najstarsze pom.ndki pochodzą rz 1920 r. i spotkać je można w okolicach Brusna na sta-rych cmentarzach i przy dlrogach. Obecnie wa-pienie te ekspLoatowane są przez okoliczną

lud-ność w dość dużej ilości. Przeważnie używa się

ich do budowania pomieszczeń gospodarskich.

w,apd.eń litotamniowo-detrytyazny w partiach

szczytowych wmiesienia "Góra Brusno"

wy-stępuje w postaci płytowej. Wapień ten składa

się z okruchów litotamni, podrzędnie zaś z po-kruszonych skorup małży, ślimaków oraz ziarn kwarcu. Wielkość okruchów waha się od

ułam-192

t

X 2

Ryc. 1 . . F-ragment przegl'qdowe:i mapy geologicZ.ne:i Polski odciwka Roztocza !Lwb. między W erciJ,ratq

a Hutq RóżanlieCikq. Wg A. Jahna i E. Riihlego

l - piaski, piaskowce i wapienl!e lltotamniowe, 2 -

lokall-zac.ja łomu

Fig. 1. Fragment ot the General Geological Map of Poland ot the Roztocze Region between W erchrata and

Huta Różaniecka (after A. Jahn and E. Riihle)

l - sands, sa1;1dstones and llthotamnian llmestones, :z -

sl-tuation ot the qual'll'y.

ka mild.metra do kilku milimetrów. Poszczegól-ne odmiany wapienia drobno-, średnio- i gru-bodetrytycm.ego przewarstwiają się nawzajem.

Często w obrębie jedlilej ławicy zaobserwować

moŻlrul; klrzyżowe, a niekiedy wichrowate war-stwowanie. W górnych paTitiach odsłari:i.ęcia występuje przeważnie wapień cienkopłytowy,

w dolnych ~ś grubopłytowy o grubości

przEt-kraczającej ln:iekiedy 1,5 m. Między

wapienia-mi występują cienkie wkładki Hów lub łupków

wapienn~ilastych.

Wyżej opisany sposób wyksz.takend.a wa-pieni Htotanmiowych iłustruje tyc. 2.

o 2

ĘP ~2

Ryc. 2. ProfrU ściany naj'Większego odslcmięcia

wa-pieni na wzgórzu góry Brusno

1 - próbki technologiczne, 2 - Wlapdeń Hto~y. 3

-zwietrzelina, nadkład i zsuwy.

Fig. 2. Section ot the wall ot the bigg,est limestone exposure on the Brusno hill ·

1 - technploglcal samples, .2 - llithotamnhin llmestone, 3

(3)

W . łomach położonych na wschodnim d

za-chodnim kirańcu omawianego wzniesi·enia

spo-tyka się odmienny sposób wykształcenia serii

węglanowej. W pierwszym ;przy;p.adku wystę

puje wapień bardZio siln:ie pi.aswzysty w

po-staci

mało ;wyraźnych ławic, w drugim zaś

występuje wapień luź.ny, przeważnie w pMtad

gałek litot.amn.iowych, zupełnie 111ie uławicony.

Nr

l

Części nie-

l

pró.b- rozpuszczał- Si08 C a O Fe803 AI208

ki · ne 2 5,62 - 51,63 0,89

-4 5,0 - 49,20 0,30 -- -- 6 -- -6,40 51,90 0,43 0,60 - - 8 - _- _2,50 _53,70 _0,25 _0,40 9 4,38 - 52,29 0,85 -12 3,94

-

52,46 0,74

-. Z łomu znajdującego się na "Górze Brusno"

(ryc. 2) ·pobrano próbkidoibadań

technologicz-nych i chemicznych. Próbki do obu irodzajów

badań pobrra111e 'ZIOStały z .tych samych

punk-tów. Otflzymane wyniki .pl'IZiedst.awione są w

ta-beli I.

Na podst.aiWlie badań technologiocznych

stwier-dzono, że ni.Je wszystkie w.a.opienie poddane

ba-daniom wytrzymały

25

cykli :zamrażalnia. Na

ogólną loiJC.zbę 14 próbek tylko 5 wytrzymało

cały cykl zamrażania.

Tabela D

l

Wapienie Własności wapienia . -Brusno St. Pińczów 1 -

l

ciężar objętościowy ciężar właściwy porowatość nasiąkliwość suchego wytrzymałość suchego na ściskanie nasiąk. 1,78-2,04 2,63-2,72 25,00- 30,04 7,60-16,01 92-352 62-217 1,71-1,92 2,67-2,71 28,6-36,90 11,7-15,80 115-148 61-103 Analizy wykonało I. T. B.

Tabela II proodstawia nam .z.estawiooie

wy-ników z ranalogiCZillych badań lte.chnologioZillych

wapieni

z

Brusna z wapieniami · z Plńazowra

stosowanymi powszechnie w budownictwie.

. Wyniki badań technol.QgiCZillych wa.pieoni

z B:rusn.a i Pińoezowa są do siebie zbHcl;one,

z tym że pierwsz,e wy kaizują nawet większą

wytmymałość na śdskanie. F.a.kt ten śwJ.ad

czyłby, mimo części01WI0 negatywnej o;Hna

I.T.B. o tym, że wapierue z Brusna St. mogą

być stooowa111e w·budOIWlldctwie. Według M.

Kra-mieńskiego i W. Skalmowsmiego surowiec do

produkcji bloków budowlanych powinien mi·eć

wytrzymaŁość na ściskaai.ie 60 km/ocm2 •

Wyma-ganiom tym odpowiadają wszystkie poddane

badaniom próbki, poza tym IWszyst.ki.e badane

próbki wy,trzymały minimum 15 cykli

zamra-l

żania. PQrównując wyniki oora1iz chemiOZiilych

z wynikamd. technologicznymi, nie można

usta-lić .związlku między składem chemicznym

wa-pi.Jenia, ra jego wytrzymałrośclą na zamrażanie.

Z ogólnych obserwacjO. moŻina by jednak są

dzić, że wapienie zawierające znaczne

do-mieszki ziarn kwarcu są odporniejsre na

za-mrażanie.

Tabela l

co

2

l

Odporność na zamrażanie

41,26 próbka l rozpadła się po 20 cyklach; próbka 2

roz-padła się po 22 cyklach; próbka 3 rozpadła się

po 23 cyklach

39,10 rozpadły się po 16 - 20 cyklach 39,40 wytrzymały 25 cykli

41,20 wytrzymały 25 cykli

41,65 po 25 cyklach nieznaczne uszkodzenie krawędzi

41,80 l rozpadło się po 24 cyklach;

2 i 3 wytrzymały 25 cykli, ale z nieznacznymi uszkodzeniami krawędzi

Z ser·i!i. wapienia płytowego ogramc:zxm.eg<>

od dołu !p['óbką 2, a od góry 9 {patrz ryc. 2)

pobrano próbkę bruzdową, którą następnie

poddano analrilzie chemicznej. Otrzymane wyni-ki p.rzedsta;wira talbela III.

Tabela

m

Si021 CaO

l

Fe208

-

~

Al2031 C02

l

MgO

l

StratyJ:aże-4,4

l

52,21 0,2

l

0,8

l

40,1

l

1,1

l

40,5

Wyniki an.al·Lz chemicZillych wapienia

de-trytyc.znego całego wzniesienia "Góra Brusno"

ilustruje ,tabela IV.

Tabela IV CaC03

l

Si02

l

Fe208 91,3-96,2

l

2,5-7,8

l

0,65-1,1

Zestawienite

to

wykaozuje pewne zróżtnkowa

nie składu chemiCQ:Ilego wapienia, jakk!Olwiek

prowadzone badania nie obejmowały próbek

z wapieni siln.ie zapiaszczonych crz.y też

luźnych. Podolbną zmienność poza nielicznymi

wyjątkami wykazują wapienie na porzostałym

. odcinku omawianego fragmentu Roztocza.

Tabela V

Dz~ewię-

_c1erz

l

SiO ₂

l

CaO

l

Fe O ₂ _a

l

Al O ₂_s

l

MgO

l

_prazewaStt:atr

próbka l 1,53 53,28 0,54 0,85 0,52 43,00

próbka 2 5,48 52,65 0,84 0,84 1,48 42,90

(4)

.. Podobny skład chemkmy jak

w

Dzioewię

cieTZU .wykazują wapienie z :miejscowości

No-Wiiny Horynieckie. Do badań .brano w~pień

litotarnni.owy detrytyczny z istniejących łomów.

· Dciść interesujące wyniki ;ze względu na

ma-łą zaw:arrtx>ść Si02, a dużą CaO dały a·nali.zy wapieni z Łowiozy i Płazowa.

Tabela VI

Łowcze-

.

l

Si021

C~O

l

Fe2031 Al2031 MgO

l

C02 .

- Płazów

próbka 11/1 .1.3 54,3 0,11 0,49 1,2 41,5

.próbka 11/2 0,4 55,2 0,09 0,71 0,9 42,3

,próbka 7a 1,6 54,3 0,20 0,80 0,9 41,2

l

wg J. Kozłowskiego

Ze w21ględu na kor.zystny skład cherniemy

tych wapieni oraz dość duże rozprz.estrzenie- .

nioę powinny . one zainteresować pmam.ysł.

:rstnaejące w Pławwie małe wapienniki świad

czą O możliwości uzyda wapieni. i Zl€1pieńca do

produkcji wapna. Poza .tym mogą .być one

~ane jako surowlec do .produ.k!cji cementu.

Do badań ·pobrano próbk:i z płytkich

wko-póW d. dlatego trudno jest US~talić, czy w głęb

szyCh

·partiach występuje surowiec jakościowo

podO:ooy. Wykonane w tym rej0111ie w ostatruch latach. prace .pr:zez :przemysł wskazują, że p:>:l

względem jakościowym występujące tu

;wapie-nie-są .. surQW!Cem dość dobrym.

Zlępieńce i wa:pięn:ie

li.Jtotamniowo-piasz-czyste

.

Iókalnie eksploatowane były już dość

dawno w Hucie Różanieckiej. Największe

na-silenie eksp1oall;.acjd. miało miejsce w czasie.

okupacji, kiedy .użyto łch na dużą skaJ.ę do bu-·

dowy dróg. Obecnie z istniejących- łomów lud-ność ~loatuje .zle.pieniec na potrooby

bu-downictwa lokalnego i naprawy dróg. Ze

względu na dość duże ;pNestrzenie, jaJcle

zaj-mują, oraz ich przydatność do budownictwa

za-sługują na większą uwagę przemysłu.

Białe piaski woMOOWe eksploatowane były

w okresie przedwojennym w okolicy Młodow

ców, wżyrt;lrow:nikiem drch była huta szkła ;w Mił

lrowie. Do nieda'W!Ila !Pi.aski .te e~loatawane

były na małą skalę, ostatnio przerwano .jednak eksploatację z niem.aneogo bli.żej powoc:Lu. Wy-konane analizy z ,piasku kwarcowego, pobra-nego z .partii przypowierzchniowych dość sil-nde oonieczyS'ZJCoZOil~h, wykazały za.wa.rtf;aść FEo.!Os do 0,05°/o T.i02 do 0,03°/().

. Piaski g.lawlronit.owe eksploatowane były w czasie ostatniej 'WIOjny w miejscowości Młodow

ce i używane jako materiał faxobi..alrski do

ma-skowania bunkrów. Na po:lkreśleni.e zasługuje.

fakt, że do obecnej chwili utrozymuje się ich

intensywność zabarwienia. PJ.aski glaulroniltowe

można by ~również rozpatrywać .pod ·aspektem

zastosowania ich w .przemyśle odlewniczym. ·

Bod.sumOiwując, należy podkreśl·ić, że oma-wiany odcinek roztocza z .punktu. w.idrLenia surowcowego jest interesujący, jednakże pro-blematyCZillie jest wykorzystanie przede wszyst-kim utworów węglanowych na skalę proomy-.

słową, g~e zachod~ koniec-mość

.zmechani-zowania produ.lreji, ze w.zględu na ich duźe ,

Zlróimkowanie liltologicme. ·

LITERATURA

l. Ar e ń B.- Miocen Roztocza LubelskiegÓ w okolicy

W~w.isk. IG Biiul. 130. WaiiSua.wa 195.9.

2. B ti e d a iF. - Utwory oligoceńskie na RoZlOOC7JU

IJwOW1Sklo-R-aiWiSiclm. Biuil. Inf. PAU serLa A. K·

m-tków :19.1·0.

3. Gad·eiwsk i z. - SipmlwdZlda.nie z pr21c

poozu-'

kilw.awtczyoh za wapienLami oklłiadrz:i.nOiWymi w tre\i.

. B'l11.lSn.a St. Amchiiwturn IG, rękooa:lois.

4. KoiW'alew.slk•i K. - Miooen międa.y Fram.poilem

· d B~em·. LG Binltl. 147. Wa~rszawa 1959.

5. KoZiłiow:s-lk:d J .. Niedmiell.tSk.i H . - Su.'l"'OWCe

• · iSikJalllne .tl1zeclior.zęd'Oiw'e rw majonie BituiSnoa N~

-SUMMARY

Geo1ogioal invest11i:gartliKms .carr.1ed out in the Roz-tocze between Werchtrata and Huta Różaniecka sho-wed the OCOUII'l'ence of Torotoniłan deposUs consisoting

of . detr.itic liitbotamn.ian lli.mes·bones, oonglomemtes s~mdlston~ .and soods.

· From · the ecoriomic poin.t <>f view carbonacoous i. e. detri.tk: ltbthotamnian ldmes1xmes and lit ootamnian-arenaoeous limestones and conglomerates are the most arbti1active. · Glauronliitk: sands a re also of s.ome

eoooomilc vałrue.

Hulty ·RÓ'ŻJalnieiC'kiej na Roołlotcrzru. Rękopis pracy

dyplomowej.. AGH. K.raków 1955.

6. K 11" a o oh W. - Maitelr'ialły do UHlijaroości ml.ocOOu

ziemi lubelskiej. Rocznik PTG t. XIX, z. 2. Kra-ik~ 195{).

7. Lom:n::ilckd A. - A1flla5 Geologkimy Gailqi.

--t-ekl!t. Zeszyt 1.J2., Klreków 1900.

8. ·MOil"OIZi-Kop.o.zyńsika M., KoiZłowski S.,'

Ma.łe!k J. - WISitępnoe O!PU'aJddw'atnlie 2lłoia wapieni

il:iftot.amniowyoclh rw Ptłarzow.ile • .Airlc'hmum P.G.S.S ..

Kiralków 1o957.

PE310ME

reoJIOrHąeCKHMH HCCJie,QOBaHH.HMH, npoBO,QHMhiMH Ha TeppHTOpHH Po3Toąa Me>K.QY BepxpaTOlł H I'yTolł

PymaHe~Kolł 6hJJIO BhJ.HBJieHo npucyTcTBHe

TOpToH-CKHX o6pa30BaHHił, CJIO>KeHHhiX ,QeTpHTOBhiMH JIHTO-TaMHHeBhiMH H3BeCTH.HKaMH, KOHrJIOMepaTaMH, necąa

HHKaMH H necKaMH.

H3 acex nopo.Q, cnaraiO~Hx Po3Toąe HaH60Jih-lllHfi HHTepeC C CbipbeBOJł TOqKH 3peHH.H npe,QCTaBJI.HIOT Kap6oHaTHhie o6pa30BaHH.H, T. e. ,QeTpHTOBbJe JIHTOTaM-.

HHeBhie H3BeCTH.HKH, JIHTOTaMHHeBo-necąaHHCThle H3-BeCTH.fiKH H KOHrJIOMepaTbl. ł\poMe Kap60HaTHhiX no-pO,Q ChlpbeBOe 3HaąeHHe HMeiOT TaK>Ke rnayKOHHTOBbie H KBap!~eBhle neCKH. .