Marian Płachecki
"Pomysły do teorii odbioru
literackiego", Stefan Żółkiewski,
"Pamiętnik Literacki" z.3 (1976) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 20/1 (63), 171
(i) ŻÓŁKIEW SKI S tefan : Pomysły do te o rii odbioru lite ra ck ie g o . "Pam iętnik L ite ra c k i" 1976 z. 3 s . 3 - 4 1 .
D efiniując krytykę lite ra ck ą jako d ziałaln ość p olegającą na ferow a niu analitycznie uzasadnianych ocen dzieł lite ra c k ic h , stw ierdza au tor, iż z krytyką zawodową mamy do czynienia jedynie w XVIII i zw łaszcza XIX wieku. Przedtem spraw ności k rytyczn oliterackie wchodziły w skład ró l in telektu alisty, r e to r a , ca u scu ra . W wieku XX co ra z w yraźniej funkcje krytyczne sp ełniają przygodni re ce n z e n ci, przypisani do instytu c ji rozpow szechniania, skupieni na reklam ie, a nic ocenie dzieł li t e r a c kich. Zarazem zaś w zrosło znaczenie pozafachow ej, cz y te ln icze j aktyw n o ści krytycznej - i steru jący ch nią mechanizmów kultury lite r a c k ie j. T e j też problem atyce poświęcony je s t arty k u ł.
B P /63/11 .
M. P .
(Ił) BACHÓRZ Jó zef: Z dziejów p o lskiej sławy Luisa Camóesa w XIX w. "Pam iętnik L ite ra c k i" 1976 z. 3 s . 4 3 - 6 0 .
W XIX wieku nazwisko poety (1 5 2 4 -1 5 8 0 ) uznawanego za n ajw ięk sze go w lite r a tu r z e ’p o rtu g alsk iej stało s ię w P o lsc e w ręcz symbolem tego k ra ju . A rów nocześnie - "znakiem au tentycznej, s z c z e r e j p o ety cz n o ści". N ajpopularniejszy był obszerny poemat "Os L u siad as" (polski przekład 1790 pt. "L u zjad y "), funkcjonujący w Oświeceniu polskim jako wzór epo p e i. Romantycy ce n ili u ję cie egzotyki w poemacie Camoesa (zw łaszcza motywy morza i żeglugi u naszych romantyków p ozostają pod wpływem tego au tora), o raz wiązanie poetyczności z indywidualnością narodową. B io g rafię poety odczytywali jakó modelową r e a liz a c ję w zorca bohatera r omanty c zne go.
