prof. dr hab. in¿. Czes³aw WASZKIEWICZ mgr in¿. Jerzy LIPIEC
Katedra Maszyn Rolniczych i Leœnych, SGGW w Warszawie Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie
Streszczenie
Analiz¹ objêto zmiany, jakie wystêpowa³y w produkcji, imporcie, eksporcie i poda¿y na krajowy rynek ci¹gnikowych kosiarek rotacyjnych, kopaczek i kombajnów do zbioru ziemniaków, kombajnów do zbioru zbó¿ oraz pras zbieraj¹cych w latach 2001-2006.
ANALIZA ZMIAN KRAJOWEGO RYNKU MASZYN
DO ZBIORU
Analiz¹ objêto cztery grupy maszyn: ci¹gnikowe kosiarki rotacyjne, kopaczki i kombajny do zbioru ziemniaków, kombajny do zbioru zbó¿ oraz prasy do zbioru materia³ów objêtoœciowych. Zmiany, jakie nastêpowa³y w produkcji, imporcie i eksporcie poszczególnych grup maszyn w latach 2001-2006 przedstawiono w tabeli.
W ostatnim roku analizowanego okresu ponad trzykrotnie wzros³a produkcja ci¹gnikowych kosiarek rotacyjnych (6503 sztuki) w stosunku do roku poprzedzaj¹cego (2140 sztuk). Podobnie do produkcji, nast¹pi³ równie¿ wysoki import tych maszyn z 409 sztuk w roku 2005 do 2176 sztuk w roku 2006. Nale¿y przypuszczaæ, ¿e ponad trzykrotnie zwiêkszona produkcja i czterokrotnie zwiêkszony import ci¹gnikowych kosiarek rotacyjnych nie zosta³ wywo³any w takim stopniu krajowym popytem na te maszyny, lecz znalezieniem przez producentów i importerów nowych rynków zbytu poza granicami Polski. W analizowanym okresie ³¹czna produkcja ci¹gnikowych kosiarek rotacyjnych wynios³a 15 321 sztuk a import 7 218 sztuk.
W grupie maszyn do zbioru ziemniaków po gwa³townym spadku liczby wyprodukowanych maszyn w 2005 roku (544 sztuki), w 2006 roku odnotowano wzrost o 91,4% (1041 sztuk). W latach 2002-2006 ³¹czna liczba wyprodukowanych
kopaczek i kombajnów do zbioru ziemniaków przez krajowy przemys³ maszyn rolniczych wynios³a 6 413 sztuk. Import maszyn do zbioru ziemniaków w 2006 roku by³ nieznacznie mniejszy (96 sztuk) w odniesieniu do 2005 roku (127 sztuk), natomiast eksport nieznacznie wiêkszy (497 sztuk w 2006 roku przy 424 sztukach w roku 2005). W analizowanym okresie sprowadzono do kraju 457 sztuk maszyn do zbioru ziemnia-ków, co stanowi 7,1% ich krajowej produkcji. Natomiast eksport tych maszyn by³ ponad piêciokrotnie wy¿szy od importu (5,4) osi¹gaj¹c liczbê 2 484 sztuki. Uwzglêdniaj¹c produkcjê, import i eksport, poda¿ kopaczek i kombajnów do zbioru ziemniaków na rynek krajowy wynios³a 4 386 sztuk. W 2006 roku nast¹pi³a ponad 2,5-krotna (2,59) poda¿ (640 sztuk) w stosunku do roku poprzedniego (247 sztuk), w którym odnotowano najni¿sz¹ poda¿ w ca³ym analizowanym okresie.
W produkcji kombajnów do zbioru zbó¿ w ca³ym analizo-wanym okresie wystêpowa³a tendencja wzrastaj¹ca, natomiast w 2006 roku w stosunku do roku 2005 nast¹pi³o nieznaczne zmniejszenie importu i eksportu. W latach 2001-2006 ³¹czna produkcja kombajnów do zbioru zbó¿ wynios³a 4 887 sztuk, przy imporcie wynosz¹cym 7 162 sztuki i eksporcie 6 868 sztuk. W 2006 roku w odniesieniu do 2005 roku nieznacznie wzros³a poda¿ kombajnów do zbioru zbó¿ na rynek krajowy
Nazwa maszyny Rok Produkcja Import Eksport Poda¿
Prasy zbieraj¹ce Kombajny do zbioru zbó¿
Kopaczki i kombajny do zbioru ziemniaków Ci¹gnikowe kosiarki rotacyjne
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2002 2003 2004 2005 2006 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2002 2003 2004 2005 2006 914 1360 1625 2689 2140 6503 1280 1490 2058 544 1041 436 608 610 821 1197 1215 4317 3883 4693 7186 8328 572 1374 2574 113 409 2176 14 5 215 127 96 410 375 296 1938 2220 1923 517 165 1426 1386 1917 111 64 524 475 131 460 533 570 424 497 224 411 529 1323 2359 2022 451 1034 812 1476 1650 1375 2670 3675 2327 2418 834 962 1703 247 640 622 572 377 1436 1058 1116 4383 3014 5307 7096 8595 Tabela. Produkcja, import, eksport i poda¿ maszyn w latach 2001-2006
Table. Production, import, export and supply of machines in the years 2001-2006
(5,5%), z 1 058 sztuk do 1 116 sztuk. Ca³kowita poda¿ kombajnów do zbioru zbó¿ w latach 2001-2006 wynios³a 5 181 sztuk, co wskazuje na nieznaczny import netto tych maszyn przez Polskê w tym okresie.
W porównaniu do grup maszyn omawianych powy¿ej, nieco odmiennie wygl¹da³a sytuacja w przypadku pras zbieraj¹cych. W 2006 roku w odniesieniu do roku 2005, odnotowano wzrost w produkcji (15,8%), imporcie (38,3%), eksporcie (11,7%) i poda¿y pras zbieraj¹cych na krajowy rynek (21,1%). Po uwzglêdnieniu ca³kowitej produkcji pras zbieraj¹cych w latach 2002-2006 wynosz¹cej 28 407 sztuk, imporcie wynosz¹cym 5 411 sztuk i eksporcie 5 423 sztuki, na krajowy rynek trafi³o 28 395 sztuk tych maszyn. Przytoczone dane liczbowe wskazuj¹, ¿e w analizowanym okresie nast¹pi³o wyrównanie pomiêdzy importem i eksportem oraz produkcj¹ i poda¿¹ pras zbieraj¹cych na rynku krajowym.
Dokonuj¹c podsumowania przedstawionej analizy nale¿y stwierdziæ, ¿e krajowy rynek maszyn rolniczych do zbioru ziemiop³odów, podobnie jak rynek ci¹gników i przyczep [1] oraz pozosta³ych grup narzêdzi i maszyn rolniczych [2], charakteryzuje siê nadal du¿¹ niestabilnoœci¹, co z pewnoœci¹ stwarza du¿e k³opoty dla producentów i importerów tych maszyn.
W artykule wykorzystano dane G³ównego Urzêdu Statysty-cznego.
Waszkiewicz Cz., Lipiec J.: Analiza zmian krajowego rynku ci¹gników i przyczep rolniczych. TROL, 2008, nr 2. Waszkiewicz Cz., Lipiec J.: Analiza zmian na krajowym rynku narzêdzi i maszyn rolniczych do produkcji roœlinnej. TROL, 2008, nr 3.
Literatura [1] [2]
ANALYSIS OF CHANGES OF DOMESTIC MARKET OF AGRICULTURAL HARVESTING
MACHINERY
Summary
The analysis concerned the changes, which occurred in production, import, export and in supply on domestic market of tractor rotary mowers, potato diggers and harvesters, grain combine-harvesters and pick-up balers in the years 2001-2006.
