AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA
WYDZIAŁ PALIW I ENERGII
ROZPRAWA DOKTORSKA
DOBÓR TECHNOLOGII UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
NIEBEZPIECZNYCH W ASPEKCIE OCHRONY ŚRODOWISKA
NA PRZYKŁADZIE WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO
JUSTYNA PYSSA
Promotor:
dr hab. inż. Wojciech SUWAŁA, prof. AGH
Pracę dedykuję moim ukochanym Rodzicom
dziękując za wiarę
i wsparcie w trudnych chwilach.
Dziękuję mężowi Robertowi oraz córeczce Ewuni
za wsparcie oraz cierpliwość
w czasie mojej pracy nad doktoratem.
Pragnę wyrazić słowa wdzięczności
Panu dr hab. inż. Wojciechowi Suwale
za cenne rady i wskazówki udzielone podczas
redagowania pracy oraz okazaną mi życzliwość.
Dziękuję wszystkim, którzy pomocą i radą
przyczynili się do powstania tej pracy.
Dziękuję również
Dziekanowi i Radzie Wydziału Paliw i Energii
za możliwość realizacji pracy doktorskiej.SPIS TREŚCI:
1. WPROWADZENIE 3
2. PODSTAWOWE CHARAKTERYSTYKI ODPADÓW 6
2.1. Rodzaje odpadów niebezpiecznych 6
2.1.1. Definicja 6
2.1.2. Klasyfikacja odpadów 10
2.2. Charakterystyki chemiczne odpadów 13
3. TECHNOLOGIE UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH 19 3.1. Klasyfikacja technologii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych 19
3.2. Metody unieszkodliwiania odpadów 23
3.2.1. Metody fizyczne 25
3.2.1.1. Adsorpcja 25
3.2.1.2. Odparowanie i destylacja 27
3.2.1.3. Stripping parowy (steam stripping) 27
3.2.1.4. Procesy membranowe 27 3.2.2. Metody chemiczne 29 3.2.2.1. Neutralizacja 29 3.2.2.2. Strącanie 29 3.2.2.3. Koagulacja 30 3.2.2.4. Flokulacja 31 3.2.2.5. Utlenianie i redukcja 31 3.2.2.6. Dezynfekcja 32 3.2.2.7. Wymiana jonowa 33
3.2.2.8. Immobilizacja - zestalanie (cementacja) i witryfikacja 34
3.2.3. Metody biologiczne 38
3.2.3.1. Systemy tlenowe 39
3.2.3.1.1. Osad czynny 39
3.2.3.1.2. Stawy ściekowe (laguny) 40
3.2.3.2. Systemy beztlenowe 41 3.2.3.2.1. Fermentacja metanowa 42 3.2.3.2.2. Denitryfikacja 44 3.2.3.2.3. Desulfurikacja 44 3.2.4. Metody termiczne 44 3.2.4.1. Piroliza 47
3.2.4.2. Uwęglanie (wytlewanie, odgazowanie) 48 3.2.4.3. Spopielanie (zgazowanie, spalanie) 49 3.2.5. Metody termochemiczne - uwodornienie i hydroliza 51
3.2.6. Składowanie odpadów 52
3.2.6.1. Składowiska naziemne 53
3.2.6.2. Zatłaczanie głębinowe - iniekcja 55
3.2.6.3. Lokowanie odpadów na dnie morskim 55
3.2.6.4. Składowanie odpadów w wyrobiskach podziemnych 56
5. ODPADY ORAZ INFRASTRUKTURA GOSPODARKI ODPADAMI
NIEBEZPIECZNYMI W MAŁOPOLSCE 74 5.1. Charakterystyka województwa małopolskiego 74
5.2. Przemysł zlokalizowany na terenie województwa małopolskiego 74 5.3. Odpady wytwarzane na terenie województwa małopolskiego 75
5.4. Dynamika zmian i struktury wytwarzania 78
5.5. Infrastruktura gospodarki odpadami niebezpiecznymi w Małopolsce 93 6. ZASADY I KRYTERIA DOBORU TECHNOLOGII UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW
NIEBEZPIECZNYCH 103
6.1. Uwarunkowania przyrodniczo-techniczne 105
6.2. Kryteria ekonomiczne 107
6.3. Kryteria technologiczne 115
6.4. Uniwersalność technologii 118
6.5. Koncepcja gospodarki odpadami według "Kompleksowego programu gospodarki
odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski południowej" 119 6.6. Koncepcja gospodarki odpadami z 2007 r. według "Planu gospodarki odpadami
województwa małopolskiego 2010" 123
7. KONCEPCJA AUTORSKA GOSPODARKI ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI 125
7.1. Aspekty prawne 125
7.2. Zapobieganie powstawaniu odpadów 126
7.3. Minimalizacja wpływu instalacji na człowieka i środowisko 131
7.4. Zasada bliskości i samowystarczalności 133 7.5. Maksymalne wykorzystanie obecnej infrastruktury 134
7.6. Zdolności produkcyjne zakładów odzysku/unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych 136 8. DOBÓR TECHNOLOGII DLA WARUNKÓW MAŁOPOLSKI 139
9. WNIOSKI 153
SPIS LITERATURY 156
SPIS AKTÓW PRAWNYCH 169
WYKAZ WŁASNYCH PUBLIKACJI ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ PRACY
DOKTORSKIEJ 172
SPIS RYSUNKÓW 173
SPIS TABEL 175
.
1. WPROWADZENIE
Przez wiele lat procesy produkcyjne przeprowadzane były bez zwracania uwagi na środowisko naturalne, efektem czego było wytwarzanie ogromnych ilości odpadów niebezpiecznych. Taki sposób prowadzenia polityki, polegający na poświęcaniu środowiska naturalnego na rzecz gospodarki okazał się niezmiernie krótkowzroczny. Problem został zauważony, gdy w wyniku ekspansywnej działalności człowieka znacznie zmniejszyły się zasoby naturalne oraz w zatrważającym tempie postępowała dewastacja środowiska naturalnego. Pierwszym etapem, na drodze wyjścia z tej sytuacji, było rozpoczęcie kontroli stopnia zanieczyszczenia środowiska. Konsekwencją tych kontroli było wprowadzenie różnych metod oczyszczania ścieków oraz odpadów. Niestety, następstwa tego kroku nie były zadowalające. Kolejnym etapem stało się zapobieganie powstawaniu odpadów, efektem czego było wprowadzanie tzw. czystych produkcji (Kowalski Z., Kulczycka J. 2005, s. 23). Czyste produkcje oznaczały konieczność opracowania efektywniejszych technologii, mało- i bezodpadowych oraz mniej energochłonnych. Udoskonalone technologie miały przynieść, po ich wdrożeniu, określone rezultaty zarówno ekonomiczne, jak i środowiskowe. Efektem tego stało się stosowanie coraz doskonalszych metod organizacyjnych zapobiegania powstawaniu odpadów, kreowania czystych produkcji oraz zarządzania odpadami (Kowalski Z., Mazanek C. 2000, s. 134).
W miarę pogłębiania się dysproporcji między rosnącym w szybkim tempie zapotrzebowaniem na surowce i materiały, a ograniczonymi możliwościami ich pozyskiwania, gospodarka surowcowo-materiałowa staje się podstawowym problemem współczesnej polityki społeczno-gospodarczej. Jedną z ważnych dziedzin zmniejszenia tej dysproporcji jest ograniczenie ilości odpadów oraz pełniejsze zagospodarowanie zgromadzonych i powstających na bieżąco odpadów, przy równoczesnym uwzględnieniu możliwości pozyskiwania surowców wtórnych i ochrony środowiska. Są to kluczowe
problemy w skali całej Polski, a w szczególności wymagają szybkiego rozwiązania w województwie małopolskim, które jest liderem w wytwarzaniu odpadów niebezpiecznych.
W zawiązku z powyższym w Katedrze Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego na Wydziale Paliw i Energii przygotowana została niniejsza rozprawa doktorska, w której postawiono tezę:
Ze względu na największą ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych (województwo małopolskie zajmuje pierwsze miejsce w Polsce w ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych) system unieszkodliwiania tych odpadów wymaga modernizacji, głównie poprzez zwiększenie wykorzystania najnowszych technologii opartych szczególnie na immobilizacji odpadów niebezpiecznych.
Dla uzasadnienia tej tezy sformułowane zostały dwa zasadnicze cele pracy:
1. Opracowanie zasad postępowania przy doborze metod i technologii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Podstawą realizacji tego celu jest analiza: właściwiości odpadów i technologii ich unieszkodliwiania, zmian wytwarzania i struktury odpadów niebezpiecznych oraz istniejącego stanu ich zagospodarowania.
.
2. Określenie najlepszych technologii ich unieszkodliwiania oraz racjonalnego poziomu wydajności tego typu technologii dla osiągnięcia maksymalnych efektów w zakresie ochrony środowiska (cel utylitarny).
Jako obiekt badań wybrano województwo małopolskie, które mimo tego, że nie jest
najbardziej przemysłowo rozwiniętym regionem Polski, cechuje się największą w kraju ilością wytwarzanych odpadów niebezpiecznych. Ponadto, odpady te są silnie
zróżnicowane, co wymaga specyficznych działań zarówno dla ich odzysku, jak i unieszkodliwiania. Dobór technologii właściwego postępowania z odpadami
niebezpiecznymi jest procesem złożonym, wymagającym uwzględnienia szeregu warunków o różnorakim charakterze. Najważniejszymi są dobór odpowiedniej metody unieszkodliwiania w zależności od właściwości odpadów oraz ich oddziaływania na środowisko. Inne kryteria, takie jak ekonomiczne, nie są pomijane, ale mają mniejsze znaczenie.
Model teoretyczy doboru technologii oparto na analizie prac badawczych oraz własnej koncepcji rozwiązania tak postawionego problemu. Podstawowym źródłem danych były materiały statystyczne zebrane w bazie SIGOP – udostępnione przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, oraz dane udostępnione przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska i Rozwoju Wsi. Do badań wykorzystano dane za lata 1998-2005. Umożliwiło to analizę kształtowania się pewnych kierunków w zakresie zarówno ilości, jak i struktury wytwarzanych odpadów niebezpiecznych.
Praca składa się z dziewięciu rozdziałów. W rozdziale 2 omówiono szczegółowo pojęcia związane z odpadami niebezpiecznymi, scharakteryzowano cechy, które świadczą, że dany odpad zakwalifikowany jest do grupy odpadów niebezpiecznych. Przeanalizowano na podstawie literatury zarówno polskiej jak i światowej klasyfikację odpadów niebezpiecznych. Dokonując szczegółowej analizy prawodawstwa zarówno europejskiego jak i amerykańskiego wskazano na cechy (na podstawie charakterystyk chemicznych odpadów), które świadczą o przynależności danych odpadów do grupy odpadów niebezpiecznych. W rozdziale 3 przedstawiona została klasyfikacja metod unieszkodliwiania odpadów. Na podstawie bogatej literatury szczególnie dokładnie przeanalizowano technologie związane z unieszkodliwianiem oraz odzyskiem odpadów niebezpiecznych. W rozdziale 4 dokonano analizy techniczno-ekonomicznej dostępnych
technologii zarówno unieszkodliwiania, jak i odzysku odpadów niebezpiecznych. W kolejnym rozdziale (rozdział 5) sporządzono (na podstawie dostępnych danych)
dokładną charakterystykę województwa małopolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji zakładów przemysłowych wytwarzających odpady niebezpieczne. Prześledzono dynamikę zmian ilości oraz struktury wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w latach 1998-2005. W celu dokonania wyboru co do potencjalnych technologii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w województwie małopolskim szczegółowo przeanalizowano
obecną infrastrukturę gospodarki odpadami niebezpiecznymi. W rozdziale 6 przeanalizowano kryteria doboru technologii, takie jak: wpływ na środowisko
przyrodnicze, ekonomiczne, technologiczne. Przedstawiono koncepcje proponowane w opracowaniach „Kompleksowy program gospodarki odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski południowej” (2002) oraz „Plan gospodarki odpadami województwa małopolskiego 2010” (2007). W rozdziale 7, zaproponowano własną koncepcję gospodarki odpadami oraz (rozdział 8) wskazano na potencjalne technologie, których zastosowanie w znaczącym stopniu przyczyni się do zmniejszenia ilości składowanych odpadów
.
niebezpiecznych oraz zmniejszy negatywne oddziaływanie na środowisko przyrodnicze. Rozdział 9 stanową wnioski z przeprowadzonych badań.
Zgromadzony i przeanalizowany w rozprawie doktorskiej materiał obejmuje wiedzę na temat niezwykle ważnych i aktualnych problemów, które wiążą się przede wszystkim z ograniczeniem wytwarzania odpadów niebezpiecznych oraz ekologicznych skutków ich unieszkodliwiania. Zaproponowana przez Autorkę metoda doboru technologii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych może stanowić swego rodzaju przewodnik postępowania w podobnych przypadkach.
.
9. WNIOSKI
Procesy społeczno-gospodarcze, jakie zachodziły w ciągu minionych dziesięcioleci (w wielu przypadkach trwają nadal), spowodowały wiele strat w środowisku. Do najistotniejszych procesów należą uprzemysłowienie oraz urbanizacja. Nasiliły one ujemne
przekształcanie wszystkich komponentów środowiska, co się najbardziej uwidacznia w przypadku wód, powietrza oraz zanieczyszczenia odpadami.
Odpady są atrybutem nie tylko współczesnego życia, ale są również przejawem niedoskonałości gospodarki substancją materialną w środowisku. Racjonalna gospodarka odpadami pozwala zarówno na poprawę stanu środowiska, jak też na powiększenie zasobów surowcowo-materiałowych. Rosnące ceny surowców oraz energii w długich okresach oraz krytyczny stan środowiska wskazują na to, że bezpowrotnie minęły czasy beztroskiego stosunku do zasobów surowców i środowiska naturalnego. Wyczerpywanie się surowców i ostry wymóg ochrony środowiska muszą być brane pod uwagę jako
czynniki rozstrzygające przy decyzjach podejmowanych przez producentów i użytkowników dóbr. Jest rzeczą naturalną, że coraz częściej dąży się do odzyskiwania
z odpadów wielu surowców. Czyste powietrze, woda, piękno krajobrazu, nieskażona żywność z niezanieczyszczonych gleb, wymagają wysiłków i sporych nakładów nie tylko od przedsiębiorstw, ale również od społeczeństwa.
W pracy, na podstawie literatury naukowej przeanalizowano dostępne i powszechnie stosowane technologie unieszkodliwiania i odzysku odpadów
niebezpiecznych. Przeprowadzono również szczegółową analizę miejsc wytwarzania,
ilości oraz sposobu postępowania z odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi w Małopolsce. Województwo małopolskie należy do rejonów kraju o najwyższym
wskaźniku wytwarzania i nagromadzenia odpadów niebezpiecznych. Pomimo, że jest to jedno z najmniejszych województw, to właśnie tu powstaje najwięcej odpadów niebezpiecznych w Polsce. W wyniku przeprowadzonej analizy zwrócono uwagę na konieczność zmian w sposobie postępowania poszczególnych przedsiębiorstw z odpadami powstającymi w wyniku procesów technologicznych – zmiany technologii na małoodpadową, a w najbliższej przyszłości także na bezodpadową. Niezbędne jest także zwiększenie wykorzystania wytworzonych w wyniku procesów przetwórczych odpadów, jak również unikanie składowania odpadów niebezpiecznych.
Przeprowadzone przez Autorkę badania pozwalają na sformułowanie następujących wniosków końcowych:
1. Wysoce niekorzystny stan gospodarki odpadami niebezpiecznymi wynika z:
⎯ nierównomiernego skupienia przemysłu małopolskiego, wytwarzającego odpady niebezpieczne: przede wszystkim w Krakowie – 83,8%, w Tarnowie – 4,1% oraz w powiatach: olkuskim (8,1%), chrzanowskim (1,6%) oraz wadowickim i bocheńskim (po 0,2%) – razem 98%;
⎯ struktury małopolskiego przemysłu – przemysł przeważnie surowcowy – wybitnie odpadotwórczy o zdecydowanie niewystarczającym stopniu wykorzystania wytworzonych i nagromadzonych przez lata odpadów niebezpiecznych, rzutujący na uciążliwość zarówno dla środowiska przyrodniczego jak i życia społeczeństwa;
⎯ uwarunkowań minionego okresu, charakteryzujących się niekontrolowanym rozwojem przemysłu w największych miastach regionu oraz brakiem racjonalnych działań na rzecz skutecznej ochrony środowiska szczególnie przed odpadami niebezpiecznymi.
.
2. Najlepsze efekty w ograniczeniu ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych, a przez to działań w zakresie zmniejszenia uciążliwości związanych z tymi odpadami, przynosi modernizacja w zakresie technologii produkcji pod kątem wprowadzania technologii małoodpadowych a następnie bezodpadowych. Potwierdzają to wieloletnie doświadczenia krajów wysokorozwiniętych
3. Analiza danych dotyczących instalacji odzysku/unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, ich rozmieszczenia, wydajności projektowej, jak również obciążenia pozwala uznać, że w zasadzie wszystkie instalacje znajdujące się w Małopolsce posiadają obecnie wolne moce przerobowe.
4. Stwierdzono również, że struktura wytwarzania odpadów niebezpiecznych w ciągu najbliższych lat ulegnie zmianie. Przewiduje się największy wzrost wytwarzania odpadów niebezpiecznych z grup 05, 11 oraz 07, natomiast największy spadek z grup 10 oraz 14.
5. Wychodząc z założeń analizy systemowej i stosując zasady zrównoważonego rozwoju,
zaproponowano autorskie (rozdział 7) zasady postępowania przy doborze metod i technologii odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, ustalając na
wstępie warunki i ograniczenia realizacji celu. Proponowane podejście wymaga przeprowadzenia dla rozważanych wariantów zagospodarowania odpadów
wielostronnej analizy rozwiązywanego problemu, to jest analizy wielu aspektów i oceny zgodności z postawionymi założeniami.
6. Wykazano, że zaproponowane zmiany w sposobie postępowania z odpadami gromadzonymi obecnie na składowiskach odpadów niebezpiecznych, w znaczący sposób przyczynią się do ograniczenia tej najmniej korzystnej dla środowiska praktyki. 7. Uznano, że metoda immobilizacji (zestalania) odpadów niebezpiecznych winna być zastosowana jako podstawowy sposób zagospodarowania tych odpadów. Zestalone
odpady niebezpieczne nie stanowią zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi, a dodatkowo mogą być wykorzystane jako:
• uszczelnianie składowisk odpadów, ze względu na to, że spełniają wymagania co do dopuszczalnej wymywalności substancji szkodliwych z materiałów budowlanych wytworzonych z odpadów i spełniają fizyczne kryteria, takie jak przepuszczalność i odporność na ściskanie;
• osłony betonowe przed promieniowaniem jonizującym. Jedną z możliwości zagospodarowania niebezpiecznych odpadów hutnicznych i przemysłu maszynowego (trudnych do utylizacji ze względu na duże uwodnienie oraz zawartość olejów) jest wykorzystanie jako dodatków do betonów osłonowych w celu zwiększenia ich właściwości wytrzymałościowych i adsorpcyjnych.
9. Procedura autorska zaleca, aby zakłady immobilizacji odpadów niebezpiecznych zlokalizowane były blisko źródeł powstawania tych odpadów. W Małopolsce proponuje się teren Huty Acelor-Mittal Steel w Nowej Hucie oraz powiat olkuski. W związku z tym, że największe ilości wyrobów azbestowych zlokalizowane są na terenie powiatu tarnowskiego (23%), miasta Kraków (16%) oraz powiatu limanowskiego (11%) proponuje się utworzenie właśnie na terenach tych gmin składowisk odpadów azbestowych.
10. Przeprowadzona analiza wskaźników: NPV – bieżacej wartości netto i IRR – wewnętrznej stopy zwrotu, pozwoliła ocenić ekonomicznie instalacje unieszkodliwiania przy zadanych cenach przyjęcia odpadów oraz wskazać racjonalne poziomy tych cen. Dla technologii immobilizacji cena unieszkodliwienia 1 Mg odpadów niebezpiecznych wynosi 469 zł. Wyliczone koszty spalania 1 Mg odpadów
.
kształtują się na poziomie 1758 zł, natomiast koszt składowania 1 Mg odpadów azbestowych to 87 zł. Technologia Obliczony koszt unieszkodliwienia [zł/Mg] Jednostkowe koszty unieszkodliwiania podawane w literaturze1 [zł/Mg] Immobilizacja 469 108,3 – 1 000 Spalanie odpadów stałych 1 758 187,2 – 16 280 Składowanie odpadów azbestowych 87 150 – 600 1– por. tabela 4.2
Wyliczone wartość mieszczą się w przedziale cen rzeczywistych, przy czym cena składowania odpadów azbestowych jest o 42% niższa. Kryteria ekonomiczne, choć ważne nie mogą jednak decydować o metodzie odzysku czy unieszkodliwiania, najważniejsze pozostaje właściwe zneutralizowanie odpadów. Wybrane metody nie generują nadmiernych kosztów, a więc nie stwarzają zagrożenia dla rozwoju gospodarczego i jednocześnie znacząco obniżają zanieczyszczenie środowiska.
.
SPIS LITERATURY
1. Al-Ansary M.S. Al-Tabbaa A., 2007 – Stabilisation/solidification of synthetic petroleum drill cuttings. Journal of Hazardous Materials 141. Elservier B.V., p. 410-421.
2. Aleksandrowicz A., Borkiewicz J., Kempa E., Mieczkowska E., Morgen-Lewińska E., Polkowski J., Sieja L., Siuta J (red.) Szpadt R., Wasiak G., 1993 – Jednolita klasyfikacja odpadów. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.
3. Alloway B.J., Ayres D.C., 1999 – Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
4. Alwaeli M., 2005 – Gospodarcze wykorzystanie niektórych odpadów hutniczych jako dodatków do betonów osłonowych przed promieniowaniem gamma. [W:] Paliwa z odpadów V. Praca zbiorowa pod redakcją Janusza W. Wandrasz i Krzysztofa Pikonia. Wydawnictwo Helion S.A. Gliwice. s. 391-394.
5. Ambrożewicz P., 1999 – Zwarty system zagospodarowania odpadów. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.
6. Arocha M.A., McCoy B.J., Jackman A.P, 1996 – Immobilization in soil by adsorption, absorption and encapsulation, Journal of Hazardous Material 51. Elservier. p.131-149.
7. Bandrowski J., Merta H., Zioło J., 2001 – Sedymentacja zawiesin. Zasady i projektowanie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
8. Bansal K.M., Sugiarto, 1999 – Exploration and Production Operations – Waste Management A Comparative Overview: US and Indonesia Cases. SPE54345, SPE Asia Pacific Oil and Gas Conference, Jakarta, Indonesia, April 20-22.
9. Barański A., 1993 – Podstawowe rozwiązania technologiczne w procesach unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Eko-problemy utylizacji odpadów przemysłowych i komunalnych, nr 1.
10. Barchański B., 1999 – Składowisko odpadów specjalnych Herfa-Neurode – RFN. Materiały Konferencji Naukowej pt. Nowe technologie w gospodarce złożami soli kamiennej w Polsce. Rytro, Chemkop, Kraków.
11. Bartoszewski K., Kempa E., Szpadt R. 1987 – Systemy oczyszczania ścieków. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
12. Bazy danych SIGOP (dane za lata 1998-2005, udostępnione przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie)
13. Bendkowski J., Wengierek M., 2002 – Logistyka odpadów, t. 1. Procesy logistyczne w gospodarce odpadami. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
.
14. Bendkowski J., Wengierek M., 2004 – Logistyka odpadów, t. 2. Obiekty gospodarki odpadami. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
15. Białoń L., 1993 – Rachunek ekonomiczny. [W:] Marciniak S. (red.): Elementy makro i mikroekonomii dla inżynierów. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. s. 153-168.
16. Bilitewski B., Härdtle G., Marek K., 2003 – Podręcznik gospodarki odpadami. Teoria i praktyka. Wydanie pierwsze. Wydawnictwo Seidel - Przywecki. Spółka z o. o., Warszawa.
17. Blackman, Jr. W.C., 2001 – Basic Hazardous Waste Management. Third Edition. Library of Congress Cataloging–in–Publication Data. Lewis Publishers. Boca Raton, London, New York, Washington, D.C.
18. Bogutyn W., 2000 – Odpady niebezpieczne w świetle przepisów polskich i Unii Europejskiej. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Sympozja i Konferencje nr 44, Rytro, 18-22 września. s. 17-26.
19. Borkiewicz J., 1993 – Gospodarka odpadami przemysłowymi a ekologia. Biblioteka Fundacji Ekologicznej Silesia, tom VI, Katowice.
20. Buraczewski G., 1989 – Fermentacja metanowa. PWN, Warszawa.
21. Cervinkova M., Vondruska M., Bednarik V., Pazdera A., 2007 – Stabilization/solidification of mention destruction waste by asphalt emulsion. Journal of Hazardous Materials 142. Elsevier B.V. p. 222-226.
22. Chaaban M. A., 2001 – Hazardous waste source reduction in materials and processing technologies. Journal of Materials Processing Technology, N° 119, Elsevier. p. 336-343.
23. Chrzanowski Z. 1999 – Czy w przypadki zagospodarowania popiołu mamy do czynienia z syndromem „NIMBY”? III Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami. Techniczne i społeczne aspekty gospodarki odpadami. Poznań, 9-12 maja, s. 141-147.
24. Chu, J.P., Hwang, I.J., Tzeng, C.C., Chen, Y.S., 2002 – Treatment and recycling of incinerated ash using thermal plasma technology. Waste Management 22, Elsevier Ltd. p. 485-490.
25. Ciechanowicz W., 1995 – Energia, środowisko i ekonomia. Wyd. Instytut Badań Systemowych PAN, Warszawa.
26. Colombo P., Brusatin G., Bernardo E., Scarinci G., 2003 – Inertization and reuse of waste materials by Vitrification and fabrication of glass-based products. Current Opinion in Solid State and Materials Science 7. Elsevier Ltd. p. 225-239.
.
27. Combs G. D., 1989 – Emerging Treatment Technologies for Hazardous Waste, Section XV. Environmental System Company, Little Rock, AR.
28. Çoruh S., Ergun O.N., 2006 – Leaching characteristic of copper flotation waste before and after vitrification. Journal of Environmental Management, N° 81, Elsevier. p. 333-338.
29. van Deventer J.S.J., Provis J.L. Duxson P, Luckey G.C., 2007 – Reaction mechanisms in the geopolymeric conversion of inorganic waste to useful products. Journal of Hazardous Materials A139. Elservier B.V. p. 506-513.
30. Dulewski J., 1999 – Droga formalnoprawna dla lokowania odpadów w wyrobiskach podziemnych i odkrywkowych. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami, Rytro, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 129-138.
31. Dutré V., Vandecasteele C., 1995 – Solidification/stabilisation of hazardous arsenic
containing waste from a cooper refining process. Journal of Hazardous Materials, N° 40, Elsevier. p. 50-68.
32. Dutré V., Vandecasteele C., Opdenakker S., 1999 – Oxidation of arsenic bearing fly ash as pretreatment before solidification. Journal of Hazardous Materials B68. Elservier Science B.V. p. 205-215.
33. Dziewański J. (red.), Pietrzyk-Sokulska E., Sokołowski T., Wacławik S., Sroczyński W., Migała J., Skrzypczak R., 1993 – Encyklopedyczny Słownik Sozologiczny (ochrony środowiska). Wydanie drugie rozszerzone i poprawione. Wydawnictwo Centrum Podstawowych Problemów Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków.
34. Edelman A., 1997 – Hazardous Waste and Chemical Substances – Statutory Review. [W:] Hazardous Waste Management Engineering. Van Nostrand Reinhold Comapany Inc., New York, p. 9-36.
35. Encyklopedia Popularna PWN. 1999. Wydanie siódme. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
36. Fernandez Jimenez A.M., Lachowski E.E. Palomo A., Macphee D.E. 2004 – Microstructural characterisation of alkali-activated PFA matrices for waste immobilization. Cement&Concrete Composites 26. Elsevier Ltd. p. 1001-1006.
37. Findeisen W. (red.), 1985 – Analiza systemowa - podstawy i metodologia. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
38. Fitch J.R., Cheeseman C.R., 2003 – Characterisation of environmentally exposed cement-based stabilised/solidified industrial waste. Journal of Hazardous Materials N° A101, Elsevier. p. 239-255.
.
39. Gajdzik B., 2007 – Strategia Czystej Produkcji w przedsiębiorstwie hutniczym. Problemy ekologii. Wydawnictwo GWSP Mysłowice. vol. 11, nr 4, lipiec-sierpień 2007, s. 184-187.
40. Garcia-Valles M.,Avila G., Martinez S., Terradas R., Nogués J.M., 2007 – Heavy metal-rich wastes sequester in mineral phases through a glass–ceramic process. Chemosphere 68. Elsevier Ltd. p. 1946-1953.
41. George G.A., 2000 – Treatment Technologies in Hazardous Waste Management. [W:] Cox D.B., BorgiasbA.P.(Eds.) Hazardous Materials Management. McGraw-Hill, NY. p. 556-557.
42. Geysen D., Vandecasteele C. Jaspers M., Wauters G., 2004 – Compatision of immobilisaqtion of air pollution control residues with cement and with silica. Journal of Hazardous Materials B107. Elservier. p. 131-143.
43. Glasser F.P.1997 – Fundamental aspects of cement solidification and stabilization. Journal of Hazardous Materials 52. Elservier Science B.V. p. 151-170.
44. Gollinger-Tarajko M., 2005 – Gospodarka odpadami w świetle wymagań pozwoleń zintegrowanych. [W:] Wzorek Z., Kulczycka J., Fečko P., Kušnierová (red.): Odzysk odpadów – technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. s. 14-22. 45. Granados A.J., Peterson P.J., 1999 – Hazardous waste indicators for national decision
makers. Journal of Environmental Management 55, Academic Press. p. 249–263. 46. Grochowicz E., Korytkowski J., 1998 – Ochrona przed odpadami. Wydanie pierwsze.
Ochrona Środowiska 4. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
47. Gumiński A., 2004 – Rachunek sozoekonomiczny w ocenie efektywności ekonomicznej projektów inwestycyjnych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzanie. z. 21. Gliwice.
48. Halim CH.E., Amal R., Beydoun D. Scott J.A., Low G., 2004 – Implications of structure of cementitious wastes containing Pb(II), Cd(II), As(V), and Cr(IV) on the leaching of metals. Cement and Concrete Research 34. Elservier Ltd. p. 1093-1102. 49. Hartman L., 1999 – Biologiczne oczyszczanie ścieków. Wydawnictwo Instalator
Polski, Warszawa.
50. Haas Ch.N.,Vamos R.J. 1995 – Hazardous and Industrial Waste Treatment. Prentice-Hall, Upper Saddle River, NJ.
51. Hills C.D., Pollard S.J.T.,1997 – The influence of interference effects on the mechanical, microstructural and fixation characteristics of cement-solidified hazardous waste forms. Journal of Hazardous Materials 52.Elservier. p. 171-191.
52. Holtzer M., 2001 – Gospodarka odpadami i produktami ubocznymi w odlewniach. AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków.
.
53. Jachna T., Sierpińska M., 1991 – Ocena bieżącej i rozwojowej działalności firmy. Wydawnictwo Naukowe PWN, P.W. Stabill, Kraków.
54. Johnson Ch. D., Feldmann J., Macphee D.E., 2007 – The use of ‘exotic’ framework structures in waste management. Waste Management 27. Elsevier. p. 375-379.
55. Jarmusz M., Barzyk G., 1997 – Techniczno-ekonomiczne i ekologiczne uwarunkowania syntezy systemów regulacji i automatycznego nadzoru ciepłowni zrębków małych i średnich mocy. Międzynarodowa Konferencja Energetyków. Ustronie.
56. Jędrczak A., 2007 – Biologiczne przetwarzanie odpadów. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa.
57. Jurasz F., 1998 – Kompleksowa gospodarka odpadami w gminie. IGO, Warszawa. 58. Kacperski W.T., 2003 – Inżynieria środowiska. T.2 Gospodarka odpadami.
Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom.
59. Kanafek J., Fojcik E., 1999 – Zestalanie odpadów metodą Solitex® – unieszkodliwianie niektórych odpadów niebezpiecznych. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami, Rytro, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 149-154. 60. Karamanov A., Aloisi M., Pelino M., 2007 – Vitrification of copper flotation waste.
Journal of Hazardous Materials 140. Elsevier Ltd. p. 333-339.
61. Kociołek-Balawejder E., Ociński D., 2005 – Arsen w odpadach z oczyszczania wód naturalnych. [W:] Wzorek Z., Kulczycka J., Fečko P., Kušnierowá M., (red.): Odzysk odpadów – technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 88-93. 62. Kłopotek B., 1999 – Spalanie odpadów niebezpiecznych w Polsce w świetle wymagań
Unii Europejskiej. III Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami. Techniczne i społeczne aspekty gospodarki odpadami. Poznań, 9-12 maja, s. 131-139.
63. Kompleksowy program gospodarki odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski Południowej. Katowice 2002.
64. Kowal A.L., Świderska-Bróż M., 1998 – Oczyszczanie wody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław.
65. Kowalski Z., Kulczycka J. 2005 – Ocena cyklu życia LCA jako podstawowy czynnik oceny czystych produkcji. [W:] Wzorek Z., Kulczycka J., Fečko P., Kušnierowá M., (red.): Odzysk odpadów – technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 23-33.
66. Kowalski Z., Mazanek C., 2000 – Perspektywa i ocena zagospodarowania odpadów chromowych. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Sympozja i Konferencje
.
67. Kozłowska B., 1998 – Dlaczego piroliza? Termiczna utylizacja odpadów. Wymiana doświadczeń i poglądów. V Jubileuszowa Konferencja Naukowo-Techniczna, Poznań, s. 87-96.
68. Kreiner K., Nodzeński A., 1992 – Ćwiczenia laboratoryjne z chemii fizycznej. Skrypty Uczelniane 1293. Wydanie drugie. Wydawnictwo AGH, Kraków.
69. Kuczyńska I., 2000 – Odpady niebezpieczne i przygotowanie ich do wykorzystania
lub unieszkodliwiania. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Sympozja i Konferencje nr 44, Rytro, 18-22 września, s. 145-156.
70. Kudełko M., 1995 – Koszty ekologiczne w strukturze kosztów polskiego przemysłu węglowego. Projekt badawczy nr 0789/P1/93/05. Studia, Rozprawy, Monografie 36. Wydawnictwo CPPGSMiE PAN. Kraków.
71. Kudełko M., 2003 – Efektywna alokacja zasobów w krajowym systemie energetycznym. Studia, Rozprawy, Monografie 121. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
72. Kumpiene J., Lagerkvist A., Maurice Ch., 2008 – Stabilization of As, Cr, Cu, Pb and Zn in soil using amendments. –A review. Waste Management 28. Elsevier. p. 215-225. 73. Loranger T., Delistraty D., 1999 – Over- and under-regulating hazardous waste.
Economic/Market Regulatory Requirements. Environ Impact Assess Rev (19). Elsevier Science Inc. p. 99-108.
74. Małysa E., Oruba E., Ociepa Z., Sanak-Rydlewska S., 1981 – Ćwiczenia laboratoryjne z flotacji. Wydawnictwo AGH, Kraków.
75. Marciniak S., 1993 – Ekonomia, ekologia i postęp techniczny. [W:] Marciniak S. (red.): Elementy makro i mikroekonomii dla inżynierów. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. s. 28-49.
76. Martin E.J., Johnson J.H. Jr., 1987 – Hazardous Waste Management Engineering. Van Nostrand Reinhold Comapany Inc, New York.
77. Martin E.J., Oppelt E.T., Smith B.P., 1987 – Chemical, Physical, and Biological Treatment of Hazardous Waste. [W:] Edited by: Martin E.J., Johnson J.H. Jr.: Hazardous Waste Management Engineering. Van Nostrand Reinhold Comapany Inc., New York, p. 81-226.
78. Manahan S. E., 1994 – Environmental Chemistry. Sixth Edition. CRC Press, Boca Raton, Florida.
79. Mazurkiewicz M., Piotrowski Z., Tajduś A., 1997 – Lokowanie odpadów w kopalniach podziemnych. Część I (ekologia i technologia). Biblioteka Szkoły
.
80. Mazurkiewicz M., Piotrowski Z., Poborska-Młynarska K., 2000a – Próba określenia
możliwości utworzenia podziemnego składowiska odpadów niebezpiecznych w polskich kopalniach podziemnych. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami.
Sympozja i Konferencje nr 44, Rytro, 18-22 września, s. 181-184.
81. Mazurkiewicz M., Piotrowski Z., Poborska-Młynarska K., 2000b – Przegląd światowych koncepcji składowania odpadów niebezpiecznych w wyrobiskach podziemnych. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Sympozja i Konferencje nr 44, Rytro, 18-22 września. s. 185-197.
82. Mazurkiewicz M., Piotrowski Z., Poborska-Młynarska K., 2003 – Sozotechniczne warunki podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych. Biblioteka Szkoły Gospodarki Odpadami, Kraków.
83. Mączka W., 2002 – Analiza istniejących sposobów oceny surowców wtórnych i odpadowych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN,
Kraków. tom 18, zeszyt 3, s. 65-76.
84. Meegoda J.N., 1999 – Stabilization/solidification of petroleum-contaminated soils with asphalt emulsions, Pract. Period. Hazard. Toxic Radioact.Waste Manage.3. Elsevier. p. 46-55.
85. Miksch K., 1999 – Biotechnologia w inżynierii środowiska. Materiały IX Międzynarodowej Konferencji „Nauka i technika w restrukturyzacji terenów przemysłowych”, Gliwice 25-27 IX, s. 17
86. Misra V., Padey S.D., 2005 – Hazardous waste, impact on health and environment for development of better waste management strategies in future in India. Environment International N° 31, Elsevier. p. 417-431.
87. Mokrzycki E., Uliasz-Bocheńczyk A. 2004 – Paliwa alternatywne dla przemysłu cementowego. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków.
88. Montgomery J.M., 1985 – Water treatment principles and design. A Widley and Sons, Inc., Intersci. Public., New York.
89. Moustakas K, Fatta D., Malamis S., Haralambous K., Loizidou M., 2005 – Demonstration plasma gasification/vitrification system for effective hazardous waste treatment Journal of Hazardous Materials B123. Elsevier B.V. p. 120-126.
90. Musee N., Lorenzen L., Aldrich C., 2006 – An aggregate fuzzy hazardous index for composite wastes. Journal of Hazardous Materials N° A137, Elsevier. p. 723-733. 91. Nemerow N. L., 2007 – Industrial waste treatment. Contemporary practice and vision
for the future. Elsevier INC.
.
93. Obmiński A., 2000 – Odpady azbestowe, składowanie, neutralizacja, zagrożenia.
Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Rytro, 18–22 września. Sympozja i Konferencje nr 44, s. 207-217.
94. Ochrona środowiska 2007. Informacje i opracowania statystyczne. Zakład Wydawnictw Statystycznych. Warszawa.
95. Oropeza E.M., 2006 – SUWAMAS, A Decision Support Model For Sustainable Waste Management System, Dortmund (rozprawa doktorska).
96. Osmanlioglu A.E., 2006 – Treatment of radioactive liquid waste by sorption on natural zeolite in Turkey. Journal of Hazardous Materials B137. Elservier. p. 332-335.
97. Ościk J., 1983 – Adsorpcja. Wydawnictwo PWN, Warszawa.
98. Pawlarczyk-Szpilowa M., 1997 – Biologia i ekologia. Oficyna wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
99. Pazdro K.M., 1992 – Podstawy chemii dla kandydatów na wyższe uczelnie. Wydanie drugie. Wydawnictwo Edukacyjne, Warszawa.
100. Pera K., 2005 – O metodycznych podstawach kompleksowej ekonomicznej oceny bezodpadowej technologii produkcji. [W:] Wzorek Z., Kulczycka J., Fečko P., Kušnierowá M., (red.): Odzysk odpadów – technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 32-41.
101. Piecuch T., 2000 – Utylizacja odpadów przemysłowych. Wydanie II poprawione. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin.
102. Piecuch T., Juraszka B., Dąbek L., 2002 – Spalanie i piroliza odpadów oraz ochrona powietrza przed szkodliwymi składnikami spalin. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin.
103. Pikoń K., 2005 – Najlepsza dostępna technika – granice stosowalności. [W:] Paliwa z odpadów V. Praca zbiorowa pod redakcją Janusza W. Wandrasz i Krzysztofa
Pikonia. Wydawnictwo Helion S.A. Gliwice. s. 387-390.
104. Piontek F., 1993 – Metody i efekty badania strat ekologicznych w Polsce. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko nr 1(3), Białystok.
105. Pisciella P., Crisucci S., Karamanov A., Pelino M., 2001 – Chemical durability of glasses obtained by vitrification of industrial wastes. Waste Management 21. Elsevier Ltd. p. 1-9.
106. Plan gospodarki odpadami województwa małopolskiego 2010. (Część II Programu Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014). Zarząd Województwa Małopolskiego. Kraków, 2007.
.
107. Polprasert Ch., Liyanage L.R.J., 1996 – Hazardous waste generation and processing. Resources, Conservation and Recycling N° 16, Elsevier. p. 213-226.
108. Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2005–2012. Kraków 2005.
109. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski. Przyjęty przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polski w dniu 14 maja 2002 r. Warszawa, maj 2002.
110. Przewłocki T., Ślizowski K., 2004 – Składowanie wysokoaktywnych odpadów promieniotwórczych w formacjach geologicznych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. t. 20, zeszyt 1. s. 39-63.
111. Przybyła H., 2000 – Ocena oddziaływania na środowisko w gospodarce odpadami. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Sympozja i Konferencje nr 44, Rytro, 18-22 września, s. 239-248.
112. Puder M.G., Veil J.A. 2006 – Offsite Commercial Disposal of Oil and Gas Exploration and Production Waste: Availability, Options and Costs. ANL/EVS/R-06/5. Environmental Science Division. Prepared by Argonne National Laboratory for the U.S. Department of Energy, Office of Fossil Energy and National Energy Technology Laboratory, August 2006.
113. Pyssa J., Suwała W., 2003 – Zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie redukcji emisji i skutki dla sektora paliwowo-energetycznego. Polityka Energetyczna. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. t. 6 z. spec. s. 107-133.
114. Pyssa J., 2004 – Problemy utylizacji odpadów niebezpiecznych w województwie małopolskim. [W]: Paliwa i energia XXI wieku. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH. Kraków, s. 341-344.
115. Pyssa J., 2005a – Odpady z energetyki – przemysłowe zagospodarowanie odpadów z kotłów fluidalnych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 21. Zeszyt 3, s. 83-92.
116. Pyssa J. 2005b – Gospodarka odpadami przemysłowymi: oleje odpadowe – ekologiczna bomba? Nafta & Gaz Biznes, nr 4/5, s. 48-50.
117. Pyssa J., 2005c – Ekonomiczne aspekty ekologicznych zagrożeń. Oleje odpadowe i co dalej? Nafta & Gaz Biznes, nr 6/8, s. 44-48.
.
118. Pyssa J., 2006 – Gospodarka odpadami przemysłowymi na przykładzie odzysku ołowiu ze zużytych akumulatorów. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 22. Zeszyt 2, s. 15-26.
119. Pyssa J., Rokita G.M., 2006 – Wody lecznicze występujące na terenie Krakowa i okolic. [W:] Górnictwa w Małopolsce. Konferencja naukowa. Kraków, 28 września
2006, Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków, s.113-122.
120. Pyssa J., Rokita G.M., 2007 – Azbest – występowanie, wykorzystanie i sposób postępowania z odpadami azbestowymi. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 23. Zeszyt 1, s. 49-61.
121. Pyssa J., 2007 – Uwarunkowania prawne, organizacyjne i techniczne postępowania z zużytymi bateriami i akumulatorami. Problemy ekologii. Wydawnictwo GWSP
Mysłowice. vol. 11, nr 4, lipiec-sierpień 2007, s. 194-198.
122. Pyssa J., 2008 – Techniczno-ekonomiczne oraz ekologiczne aspekty odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi.
Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 24. Zeszyt 1/1, s. 113-125.
123. Randall P., Chattopadhyay S., 2004 – Advances in encapsulation technologies for the management of mercury-contaminated hazardous wastes. Journal of Hazardous Materials B114. Elsevier, p. 211-223.
124. Rogulski Z., Czerwiński A., 2004 – Zbiórka i recykling akumulatorów i baterii w Europie. Cz. II. Metody technologie utylizacji. Przemysł chemiczny. nr 5, tom 83,
s. 230-233.
125. Rosik-Dulewska Cz., 2007 – Podstawy gospodarki odpadami. Wydanie czwarte uaktualnione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
126. Russell D.L., 2006 – Practical wastewater treatment. Published by John Wiley& Sons, INC. Hoboken, New Jersey.
127. Saxena S.C., Jotshi C.K., 1996 – Management and combustion of hazardous wastes. Prog. Energy Combust. Sci. Vol. 22, Elsevier, p. 401-425.
128. Schwetlick W., Fengler M. 1999 – Alternatywy gospodarczego wykorzystania odpadów poprzez zestalanie trzeciej generacji. Techniczne i społeczne aspekty gospodarki odpadami, Materiały Forum, III Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami, 9-12. 05.1999, Poznań. s. 529-535.
129. Sheng J., Choi K., Song M.J., 2001 – Vitrification of liquid waste from nuclear power plants. Journal of Nuclear Materials N° 297, Elsevier, p. 7-13.
.
130. Shi C., Fernandez-Jumenez A., 2006 – Stabilization/solidification of hazardous and radioactive wastes with alkali-activated cements. Journal of Hazardous Materials B137. Elservier. p. 1656-1663
131. Sild M., Vondruska M., Koutny M., Bednarik V., 2004 – Stabilization/solidification of noncombustible industrial waste by asphalt emulsions, Pract. Period. Hazard. Toxic Radioact. Waste Manage. 8. Elsevier, p. 2-6.
132. Singh I.B., Chaturvedi K., Morchhale R.K., Yegneswaran A.H., 2007 – Thermal treatment of toxic metals of industrial hazardous wastes with fly ash and clay. Journal of Hazardous Materials N° 141, Elsevier, p. 215-222.
133. Słomka W., Marcinkowski T., 1999 – Badania unieszkodliwiania wybranych odpadów z przemysłu metalurgicznego. III Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami. Techniczne i społeczne aspekty gospodarki odpadami. Poznań, 9-12 maja, s. 537-548. 134. Sokół W.A., 2000 – Programowanie zrównoważonego rozwoju Regionalnego.
Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami. Sympozja i Konferencje nr 44, Rytro, 18-22 września, s. 269-279.
135. Stradowski Z., 2001 – Nowe technologie stabilizacji odpadów niebezpiecznych na wybranych przykładach. [W:] Odpady chemiczne i naftowe, odpady niebezpieczne. Materiały szkoleniowe. Wydawca PZITS. Poznań, marzec. s. 165/II–179/II.
136. Strategia rozwoju województwa małopolskiego. Kraków, październik 2000.
137. Szargut J., 2000 – Termodynamika. Wydanie VII poprawione. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
138. Szeszenia-Dąbrowska N., 2003 – Azbest a zdrowie człowieka. Materiał dydaktyczny na kurs specjalistyczny „Bezpieczne postępowanie z azbestem i materiałami zawierającymi azbest”. Kraków, AGH, 26.06.2003 r.
139. Ślizowski J., Lankof L., 2000 – Conceptual model of an underground radioactive waste repository in rock-salt and clay formations in Poland. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Tom 16, zeszyt 4, Kraków. s. 75-87. 140. Talinli I., Hamantürk R., Aydin E., Başakçilardan – Kabakçi S., 2005 – A rating
system for determination of hazardous wastes. Journal of Hazardous Materials N° B126, Elsevier. p. 23-30.
141. Testa S.M., 1994 – Hazardous Waste Management. Library of Congress Cataloging-in-publication Data. Lewis Publisher, Florida.
142. Uberman R., Ostręga A., Mikołajczak J., Olech B., 2006 – Gospodarka odpadami innymi niż wydobywcze w odkrywkowych kopalniach węgla brunatnego na przykładzie BOT KWB Bełchatów S.A. Kwartalny Biuletyn informacyjny „Węgiel brunatny” nr 2 (55) 2006.
.
143. Uliasz-Bocheńczyk A., 1999 – Zastosowanie betonów do utylizacji odpadów. Materiały Szkoły Gospodarki Odpadami, Rytro, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 449-455.
144. Waksmańska M., 2005 – Podstawowe pojęcia dla gospodarki odpadami w orzecznictwie ETS. [W:] Wzorek Z., Kulczycka J., Fečko P., Kušnierowá M., (red.):
Odzysk odpadów – technologie i możliwości. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków. s. 7-13.
145. Wandrasz J.W., 1995 – Spalanie odpadów i problemy rozprzestrzeniania się emisji. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Energetyk, z. 125, s. 153-167.
146. Wandrasz J.W., 1998 – Termiczna utylizacja odpadów. Nowoczesność czy zagrożenie
środowiska? Termiczna utylizacja odpadów. Wymiana doświadczeń i poglądów. V Jubileuszowa Konferencja Naukowo-Techniczna, Poznań, s. 11-37.
147. Wandrasz J.W., 1999 – Procesy termiczne w zamówieniach publicznych. III Międzynarodowe Forum Gospodarki Odpadami. Techniczne i społeczne aspekty
gospodarki odpadami. Poznań, 9-12 maja, s. 83-93.
148. Wandrasz J.W., Biegańska J., 2003 – Odpady niebezpieczne podstawy teoretyczne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
149. Wandrasz J.W., Hryb W., 2005 – Aspekty ekonomiczne związane z funkcjonowaniem zakładów zagospodarowania odpadów. [W:] Paliwa z odpadów V. Praca zbiorowa pod redakcją Janusza W. Wandrasz i Krzysztofa Pikonia. Wydawnictwo Helion S.A. Gliwice. s. 301-304.
150. Wang L.K. 2006 – In-plant management and disposal of industrial hazardous substances. [W:] Wang L.K., Hung Y.-T., Lo H.H., Yapijaks C.: Waste treatment in the process industries. RCR Press Taylor&Francis Group, Boca Raton, Fl. p. 63-131. 151. Wentz Ch.A., 1989 – Hazardous Waste Management. McGraw-Hill Book Company.
New York
152. WI BREF 2006 – Integrated Pollution Prevention and Control. Reference Document on Best Available Techniques for Waste Incineration. European Commission. August 2006.
153. Wiesmann U., Choi I.S., Dombrowski E.-M., 2007 – Fundamentals of biological wastewater treatment. Wiley-VCH Verlang GmbH &Co. KGaA, Weingheim.
154. Williams P.T., 1998 – Waste Treatment and Disposal. John Wiley & Sons Ltd., Chichester.
155. Wilusz W., 2006 – Gospodarka odpadami niebezpiecznymi. Zasady postępowania z odpadami niebezpiecznymi, z tym z azbestem oraz technologie odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Materiały szkoleniowe. Ekologus Sp. z o.o.
.
156. Wojewódzki plan gospodarki odpadami na lata 2003 – 2010, lipiec 2003
157. Wyniki negocjacji akcesyjnych o członkostwo Polski w Unii Europejskiej w obszarze „Środowisko” 18.04.2003
158. WT BREF 2006 – Integrated Pollution Prevention and Control. Reference Document on Best Available Techniques for the Waste Treatment Industries. European Commission. August 2006.
159. Visvanathan C., 1996 – Hazardous waste disposal. Resources, Conservation and Recycling N° 16. Elsevier. p. 201-212.
160. Zimmels Y., Kirzhner F., Lux K.-H., Zeller T., 2006 – Underground disposal of hazardous waste in Izrael – Design principles and conceptual approach. Tunnelling
and Underground Space Technology N° 21, Elsevier. p. 68-78.
161. Żelazny S., Jarosiński A., 2007 – Próby zagospodarowania odpadowego roztworu z procesu odmagnezowania blendy cynkowej. Problemy ekologii. Wydawnictwo
GWSP Mysłowice. vol. 11, nr 4, lipiec-sierpień 2007, s. 191-193.
162. Żygadło M., 2002 – Gospodarka odpadami komunalnymi. Skrypt nr 384. Wydanie III uzupełnione. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce.
163. Żygadło M., Schalk P., Orman Ł., 2004 – Czy warto segregować? – mechaniczno-biologiczna przeróbka odpadów komunalnych. Przegląd Komunalny. nr 11, s. 62.
.
SPIS AKTÓW PRAWNYCH
164. Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (jednolity tekst Dz. U. z 1994 roku nr 49, poz. 196 z późniejszymi zmianami) [U.31.01.80]
165. Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 3 sierpnia 1993 roku w sprawie ustalenia listy odpadów niebezpiecznych (Dz. U. nr 76, poz. 362) [RMOŚZNiL.03.08.93]
166. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 1993 r. (Dz. U. nr 133, poz. 638 z późniejszymi zmianami) w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i
wprowadzanie w nim zmian.
167. Ustawa o odpadach z dnia 27 czerwca 1997 r. (Dz. U. nr 96, poz. 592)
168. Rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 24 grudnia 1997 r. w sprawie klasyfikacji odpadów (Dz. U. nr 162, poz. 1135)
169. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. w sprawie szczegółowego zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. nr 145, poz. 942)
170. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2001 Nr 62, poz. 628) z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. nr 39, poz. 251)
171. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. nr 112, poz.1206)
172. Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2001 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju
oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do faktycznie uzyskanego poziomu recyklingu (Dz.
U. nr 131, poz. 1475).
173. Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. nr 62, poz. 627) z późniejszymi zmianami (Dz. U. 2006 nr 170, poz. 1217)
174. Uchwała nr 219 Rady Ministrów z dnia 29 października 2002 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami, Monitor Polski nr 11, poz. 159, Dziennik Urzędowy Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa, dnia 28 lutego 2003 r.
175. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz. U. nr 220, poz. 1858)
176. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. nr 122, poz. 1055)
.
177. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz. U. nr 61, poz. 549)
178. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 7 września 2005 r. w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz.U. nr 186, poz. 1552 i 1553)
179. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu (Dz.U. nr 121, poz. 832)
180. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i
opłacie depozytowej (Dz.U. nr 90, poz. 607)
181. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010. Załącznik do Uchwały nr 233 Rady Ministrów dnia 29 grudnia 2006 r. Monitor Polski nr 90, poz. 946 i 947
182. Dyrektywa Rady 75/442/EWG z 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów, następnie zmieniona Dyrektywą Rady 91/156/EWG z 18 marca 1991 r. oraz Decyzją Komisji 96/350/WE
183. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/12/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie odpadów
184. Dyrektywa Rady 75/439/EEC z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie usuwania olejów odpadowych – znowelizowana dyrektywą Rady 87/101/EEC z 22 grudnia 1986 r. w sprawie unieszkodliwiania olejów odpadowych oraz dyrektywą Rady 91/692/EEC
185. Dyrektywa Rady 78/176/EEC z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów z przemysłu ditlenku tytanu – znowelizowana dyrektywą Rady 82/883/EEC z 3 grudnia 1982 r., dyrektywą Rady 83/29/EEC z 24 stycznia 1983 r., oraz dyrektywą Rady 92/112/EEC z 15 grudnia 1992 r.
186. Dyrektywa Rady 78/319/EWG z 20 marca 1978 r. w sprawie odpadów toksycznych i niebezpiecznych
187. Dyrektywa Rady 86/278/EEC z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie
188. Dyrektywa Rady 87/217/EWG z dnia 19 marca 1987 r. w sprawie zapobiegania i zmniejszania zanieczyszczeni środowiska azbestem
189. Dyrektywa Rady 91/157/EEC z dnia 18 marca 1991 r. w sprawie baterii i akumulatorów zawierających szkodliwe substancje – znowelizowana dyrektywą Komisji
.
grudnia 1998 r. oraz dyrektywą 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów
190. Dyrektywa Rady 91/689/EWG z 12 grudnia 1991 r., w sprawie odpadów niebezpiecznych znowelizowana dyrektywą Rady 94/31/EWG z 27 czerwca 1994 r.
191. Decyzja Komisji 94/3/WE, tzw. Europejski Katalog Odpadów z dnia 20 grudnia 1993 r. znowelizowana decyzją Rady 94/904/EWG z 22 grudnia 1994 r. ustanawiającą listę odpadów niebezpiecznych a następnie decyzją Komisji 2000/532/WE z dnia 3 maja 2000 r., oraz decyzjami Komisji 2001/118/WE, 2001/119/WE i Decyzją Rady 2001/573/WE z dnia 23 lipca 2001 r.
192. Dyrektywa Rady i Parlamentu Europejskiego 94/62/EC z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych – znowelizowana dyrektywą
2004/12/WE z dnia 11 lutego 2004 r.
193. Dyrektywa 96/61/WE z dnia 30 października 1996 r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń (IPPC)
194. Dyrektywa 96/59/WE z dnia 16 września 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT)
195. Dyrektywa 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów 196. Dyrektywa 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie wyeksploatowanych
pojazdów zmieniona decyzją Komisji 2002/525/WE
197. Dyrektywa 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów
198. Dyrektywa 2002/96/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) – zmieniona dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/108/WE z dnia 8 grudnia 2003 r.
199. RCRA (Resource Conservation and Recovery Act) Information On Hazardous Wastes for Publicly Owned Treatment Works, United States Environmental Protection Agency, Office of Water Enforcement Permits, Washington.
.
WYKAZ WŁASNYCH PUBLIKACJI ZWIĄZANYCH Z REALIZACJĄ
PRACY DOKTORSKIEJ
Pyssa J., 2004 – Problemy utylizacji odpadów niebezpiecznych w województwie małopolskim. [W]: Paliwa i energia XXI wieku. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH. Kraków, s. 341-344.
Pyssa J., 2005a – Odpady z energetyki – przemysłowe zagospodarowanie odpadów z kotłów fluidalnych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 21. Zeszyt 3, s. 83-92.
Pyssa J., 2005b – Gospodarka odpadami przemysłowymi: oleje odpadowe – ekologiczna bomba? Nafta & Gaz Biznes, nr 4/5, s. 48-50.
Pyssa J., 2005c – Ekonomiczne aspekty ekologicznych zagrożeń. Oleje odpadowe i co dalej? Nafta & Gaz Biznes, nr 6/8, s. 44-48.
Pyssa J., 2006 – Gospodarka odpadami przemysłowymi na przykładzie odzysku ołowiu ze zużytych akumulatorów. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 22. Zeszyt 2, s. 15-26.
Pyssa J., Rokita G.M., 2007 – Azbest – występowanie, wykorzystanie i sposób postępowania z odpadami azbestowymi. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Wydawnictwo IGSMiE PAN. Kraków. Tom 23. Zeszyt 1, s. 49-61.
Pyssa J., 2007 – Uwarunkowania prawne, organizacyjne i techniczne postępowania z zużytymi bateriami i akumulatorami. Problemy ekologii. Wydawnictwo GWSP Mysłowice. vol. 11, nr 4, lipiec-sierpień 2007, s. 194-198.
Pyssa J., 2008 – Techniczno-ekonomiczne oraz ekologiczne aspekty odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi.
