1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI 2 DLA GMINY DĘBOWIEC

(1)

UCHWAŁY RADY GMINY DĘBOWIEC NR 177/XVIII/04 Z DNIA 7.12.2004 R.

1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI 2 DLA GMINY DĘBOWIEC

Zamawiający:

Gmina Dębowiec

Wykonawca:

Eko – Land Consulting ul. Andrychowska 3/96 43 – 300 Bielsko – Biała tel. 600-086-976, 502-268-223 e-mail: eko-land@inside.net.pl www.eko-land.inside.net.pl

NIP: 547-104-14-84; REGON 072350942

ZESPÓŁ AUTORSKI:

Jakub Nowak – konsultant d/s merytorycznych Ewa Strzałkowska

BIELSKO-BIAŁA, GRUDZIEŃ 2004

(2)

SPIS TREŚCI

1PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ... 1

2DLA GMINY DĘBOWIEC... 1

3Wprowadzenie...6

4Charakterystyka gminy Dębowiec...8

4.1Położenie...8

4.2Krótki rys historyczny... 9

1.1.1Uwarunkowania społeczno-środowiskowe... 9

5Stan aktualny, prognozy, określenie celów w gospodarce odpadami oraz planowane zadania.. 14

5.1Odpady komunalne...14

5.1.1Stan aktualny...14

5.1.2Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych... 21

5.1.3Stan docelowy i plan działań związanych z gospodarką odpadami komunalnymi w gminie Dębowiec...28

5.1.4Cele krótko i długoterminowe w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi... 31

5.1.5Zadania do realizacji...32

5.2Odpady opakowaniowe... 33

5.2.1Stan aktualny gospodarki odpadami opakowaniowymi... 33

5.2.2Prognoza wytwarzania odpadów opakowaniowych...33

5.2.3Cele przewidywane w gospodarce odpadami opakowaniowymi... 34

5.3Osady ściekowe...36

5.3.2Prognoza wytwarzania odpadów w postaci osadów ściekowych...36

5.3.3Cele przewidziane w gospodarce osadami ściekowymi...36

5.3.4Kierunki gospodarki osadami ściekowymi zgodnie z zaleceniami Regionalnego Systemu Zagospodarowania Osadów Ściekowych w Województwie Śląskim... 37

5.3.5Wytyczne dotyczące gospodarki osadami ściekowymi zgodnie z założeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami ... 37

5.4Odpady powstające w sektorze gospodarczym... 39

5.4.2Obiekty oraz instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego...40

5.4.3Podmioty gospodarcze zajmujące się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów z sektora gospodarczego... 40

5.4.4Prognoza wytwarzania odpadów w sektorze gospodarczym... 51

5.4.5Cele w zakresie gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym...51

5.5Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych... 53

5.5.1Odpady zawierające PCB... 53

5.5.2Oleje odpadowe... 54

5.5.3Baterie i akumulatory...55

5.5.4Odpady zawierające azbest... 57

5.5.5Odpady pestycydowe... 59

5.5.6Zadania do realizacji z zakresu gospodarki szczególnymi rodzajami odpadów niebezpiecznych... 60

5.6Odpady medyczne i weterynaryjne...63

5.6.2Prognoza odpadów medycznych...65 Eko-Land consulting, ul. Andrychowska 3/96, 43-300 Bielsko-Biała,2

(3)

5.6.3Cele i zadania z zakresu gospodarki odpadami medycznymi... 66

5.7Inne odpady... 66

5.7.1Zużyte pojazdy samochodowe... 66

5.7.2Zużyte opony...68

5.7.3Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne... 69

5.7.4Zużyty sprzęt gospodarstwa domowego... 70

6Edukacja ekologiczna społeczności lokalnej...72

6.1Program edukacji ekologicznej... 72

6.1.1Edukacja dzieci i młodzieży... 72

6.1.2Rola nauczycieli w edukacji ekologicznej... 73

6.1.3Formy edukacji ekologicznej... 74

6.1.4Szkolenie kadr zajmujących się gospodarką odpadami... 74

7Uwarunkowania finansowe realizacji zadań Planu Gospodarki Odpadami na terenie Gminy Dębowiec... 76

7.1Możliwości finansowania zadań inwestycyjnych w zakresie ochrony środowiska w Polsce... 76

7.1.1Fundusze krajowe... 76

7.1.2 Fundusze Unii Europejskiej...77

7.2Proponowane źródła finansowania zadań Planu Gospodarki Odpadami Gminy Dębowiec.... 83

7.3Koszty operacyjne (eksploatacyjne) zadań inwestycyjnych... 93

8Analiza oddziaływania planu na środowisko... 95

9Monitoring i ocena realizacji założonych celów...96

10Streszczenie ... 97

11Literatura... 99

SPIS TABEL

Tabela 2-4.1 Zasoby mieszkaniowe gminy Dębowiec w latach 1995-2002...12

Tabela 3-5.1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych [kg/M/rok]...14

Tabela 3-5.2 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury [%]... 15

Tabela 3-5.3 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich dla roku 2001[kg/M/r]...16

Tabela 3-5.4 Bilans odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dębowiec w 2002 r. [Mg/rok]...16

Tabela 3-5.5 Wyniki selektywnej zbiórki odpadów w 2003 r. [kg]... 18

Tabela 3-5.6 Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych na terenie Gminy w 2002 roku [Mg]...18

Tabela 3-5.7 Ilość odpadów budowlano-remontowych wytworzonych na terenie Gminy w 2002 r. [Mg]... 19

Tabela 3-5.8 Ilości odpadów niebezpiecznych wytworzonych w 2002 r. wchodzących w skład odpadów komunalnych...20

Tabela 3-5.9 Liczba ludności Gminy Dębowiec w okresie perspektywicznym...21

Eko-Land consulting, ul. Andrychowska 3/96, 43-300 Bielsko-Biała,3

(4)

Tabela 3-5.10 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów do roku 2015 w Mg/rok...23

Tabela 3-5.11 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych do roku 2015 w Mg/rok...24

Tabela 3-5.12 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji do roku 2015 w Mg/rok... 24

Tabela 3-5.13 Prognoza ilości odpadów wielkogabarytowych wytwarzanych na terenie gminy Dębowiec w latach 2006, 2010, 2015 w Mg/rok... 25

Tabela 3-5.14 Ilość odpadów wielkogabarytowych przewidzianych do odzysku i recyklingu na terenie gminy Dębowiec... 26

Tabela 3-5.15 Prognoza ilości odpadów budowlano-remontowych wytwarzanych na terenie gminy Dębowiec [Mg/rok]...26

Tabela 3-5.16 Prognoza ilości odpadów budowlano-remontowych przewidzianych do odzysku [Mg/rok]... 26

Tabela 3-5.17 Prognoza ilości odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych [Mg/rok]... 27

Tabela 3-5.18 Prognozowane ilości odpadów niebezpiecznych przewidzianych do selektywnego zbierania na terenie Gminy [Mg]... 27

Tabela 3-5.19 Szacunkowa ilość odpadów opakowaniowych wytwarzanych przez jednego mieszkańca Gminy [kg/M/rok]...33

Tabela 3-5.20 Szacunkowa ilość odpadów opakowaniowych wytwarzanych na terenie Gminy Dębowiec [Mg/rok]... 33

Tabela 3-5.21 Prognoza ilości odpadów opakowaniowych wytwarzanych na terenie Gminy [Mg/rok]... 33

Tabela 3-5.22 Zakładane poziomy odzysku poszczególnych rodzajów odpadów wg rozporządzenia Ministra Środowiska...33

Tabela 3-5.23 Zestawienie przedsięwzięć dotyczących gospodarki osadami ściekowymi...37

Tabela 3-5.24 Wykaz firm posiadających zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwienie odpadów całego powiatu cieszyńskiego... 40

Tabela 3-5.25 Zezwolenia na zbieranie odpadów... 41

Tabela 3-5.26 Zezwolenia na transport odpadów... 45

Tabela 3-5.27 Zezwolenia na zbieranie i transport odpadów... 48

Tabela 3-5.28 Dopuszczalne sposoby unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych...64

Tabela 3-5.29 Zakłady unieszkodliwiające odpady medyczne w województwie śląskim... 64

Tabela 3-5.30 Średnie wskaźniki wytwarzania odpadów medycznych...65

Tabela 3-5.31 Prognoza ilości odpadów medycznych powstających na terenie Gminy Dębowiec... 66

Tabela 3-5.32 ilość przetworzonych samochodów w latach 2000–2002... 67

(5)

Tabela 4-6.1 Proponowane zagadnienia z zakresu gospodarki odpadami w ramach

poszczególnych przedmiotów...72 Tabela 5-7.1Programy operacyjne przygotowane w ramach NPR oraz instytucje zarządzające poszczególnymi programami...78 Tabela 5-7.2 Priorytety i działania w ZPORR związane z inwestycjami w ochronę środowiska...

79 Tabela 5-7.3 Zestawienie priorytetów środowiskowych proponowanych do wsparcia z

Funduszu Spójności w ramach NPR 2004-2006...81 Tabela 5-7.4 Instytucje zarządzające i wdrażające Fundusz Spójności w sektorze środowiska...

82 Tabela 5-7.5 Proponowany montaż finansowy dla zadań Planu Gospodarki Odpadami...84 Tabela 5-7.6 Przewidywany harmonogram realizacji zadań...88 Tabela 5-7.7 Zestawienie zadań inwestycyjnych według rodzaju...93

(6)

3 Wprowadzenie

Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Dębowiec sporządzony został jako realizacja ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62, poz. 628, z późniejszymi zmianami), która w rozdziale 3 art. 14-16 wprowadza obowiązek opracowania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Szczegółowy zakres, sposób oraz formę sporządzania Planu Gospodarki Odpadami (PGO) zawarty został w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. nr 66 poz. 620 z 2003 r.).

Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Dębowiec określa:

 aktualny stan gospodarki odpadami,

 rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

 prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,

 rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mogą być poddawane systemowi odzysku lub unieszkodliwiania,

 działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami,

 instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów,

 system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów i zadań zdefiniowanych w Planie Gospodarki Odpadami.

Zgodnie z wymogami prawa – art. 15.7 ustawy o odpadach oraz Planu Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Dębowiec obejmuje wszystkie rodzaje powstających odpadów:

1. Odpady komunalne, w tym:

 odpady biodegradowalne,

 odpady wielkogabarytowe,

 odpady budowlano-remontowe,

 odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych.

2. Odpady powstające w sektorze gospodarczym, w tym:

 odpady inne niż niebezpieczne,

 odpady niebezpieczne.

3. Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych, w tym:

 odpady zawierające PCB,

 oleje odpadowe,

 baterie i akumulatory,

 odpady zawierające azbest,

 pestycydy,

 odpady medyczne,

 odpady weterynaryjne.

4. Inne odpady, w tym:

 zużyte pojazdy samochodowe,

 zużyte opony,

 zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne,

 zużyty sprzęt gospodarstwa domowego.

Opracowany plan obejmuje okres 2004-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2015.

Zasady postępowania z odpadami opisane w niniejszym Planie Gospodarki Odpadami spełniają wytyczne zawarte w prawodawstwie polskim i unijnym. Przyjęte zasady postępowania z odpadami obejmują:

(7)

 zapobieganie i minimalizację powstawania odpadów,

 zapewnienie odzysku, w tym głównie recyklingu odpadów, których w danych warunkach techniczno-ekonomicznych nie da się uniknąć,

 unieszkodliwianie odpadów z wyłączeniem składowania,

 bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których ze względu na swój charakter bądź z uwagi na warunki techniczno-ekonomiczne nie da się poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania.

Z realizacji niniejszego Planu Gospodarki Odpadami Wójt Gminy składa Radzie Gminy co 2 lata sprawozdanie, natomiast aktualizację planu przeprowadza się nie rzadziej niż co 4 lata.

Wzorem Planu Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, dla potrzeb konstrukcyjnych niniejszego dokumentu dokonano podziału odpadów na cztery zasadnicze grupy:

a. odpady powstające w sektorze komunalnym, b. odpady powstające w sektorze gospodarczym, c. odpady niebezpieczne,

d. inne odpady.

(8)

4 Charakterystyka gminy Dębowiec 4.1 Położenie

Gmina Dębowiec leży w zachodniej części Pogórza Cieszyńskiego, w trójkącie miast: Cieszyn- Skoczów-Strumień, w dolinie dopływu rzeki Wisły – Knajki, która bierze początek pod górą Chełm.

Rysunek 2-4.1 Lokalizacja gminy Dębowiec Teren Gminy obejmuje następujące sołectwa:

 Dębowiec,

 Gumna,

 Iskrzyczyn,

 Kostkowice,

 Łączka,

 Ogrodzona,

 Simoradz.

o łącznej powierzchni 4 297 ha.

(9)

4.2 Krótki rys historyczny

Pierwsze wzmianki dotyczące terenów należących obecnie do gminy pochodzą z XIII w. Iskrzyczyn i Ogrodzona wymieniane były w dokumentach już w 1223 r., a Simoradz w 1286 r.

W tych też sołectwach znajdują się najstarsze zabytki gminy. Gotycki kościół pod wezwaniem św. Jakuba, wzniesiony został w XV w. w Simoradzu, a rozbudowany w 1892 r. W kościele tym jest barokowy ołtarz z pierwszej połowy XVII w. i również barokowe organy z XVIII w. W Ogrodzonej najstarszym zabytkiem jest kościół św. Mateusza z 1885 r. Nieco młodsze wiekiem są pozostałe sołectwa gminy. Zapisy o Kostkowicach i Dębowcu pochodzą z 1305 r., Łączkę wymieniano w 1466 r., a najmłodsze sołectwo gminy - Gumna w 1523 r. Na terenie wsi Dębowiec do ciekawych i oryginalnych pozostałości zabudowań folwarcznych należy spichlerz zbudowany na przełomie XVIII i XIX w. Jest to budowla z kamienia i cegły, wzniesiona na planie ośmioboku i okryta dachem gontowym. Gminę Dębowiec tworzy obecnie siedem sołectw, które ogółem liczą 5.407 mieszkańców i zajmuje powierzchnię ok. 43 km². Ponad 50% terenów Gminy to grunty orne stąd też rolniczy charakter tego obszaru. Wiodącymi kierunkami produkcji rolnej jest uprawa roślin zbożowych i pastewnych, produkcja zwierzęca oraz drobiarstwo.

Okolice Simoradza i Dębowca słyną z bogatych pokładów gazu ziemnego oraz solanek jodowo - bromowych. Złoża metanu odkryte zostały tu na początku XX w. Po wojnie w 1946 r.

kontynuowano prace geologiczne, w wyniku których zlokalizowane zostały nowe złoża. Część z nich jest eksploatowana do dziś. Warzelnia soli została uruchomiona w Dębowcu w 1963 r.

produkując tzw. zabłocką sól jodowo - bromową, której skład chemiczny sprzyja leczeniu chorób kończyn i dróg oddechowych oraz rehabilitacji stawów. Dzięki tym właściwościom solanki stanowią bazę leczniczą wielu uzdrowisk w Polsce, w tym położonego nieopodal Ustronia.

1.1.1 Uwarunkowania społeczno-środowiskowe 1.1.1.1 Zasoby ludzkie

W 2003 roku gmina Dębowiec liczyła 5 332 mieszkańców, z czego ok. 2700 stanowiły kobiety.

5225 5263 5295 5302 5318 5407

5 100 5 150 5 200 5 250 5 300 5 350 5 400 5 450

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Rysunek 2-4.2. Ludność gminy Dębowiec w latach 1998-2003 Źródło: Urząd Gminy Dębowiec

Z przedstawionych danych wynika, iż od roku 1998 obserwowano ciągły wzrost liczby mieszkańców. W roku 2003 odnotowano zwiększenie stanu ludności gminy Dębowiec o ok. 1,6%

w stosunku do roku poprzedniego. W relacji do roku 1998 liczba mieszkańców badanego obszaru zwiększyła się o ok. 3,3%.

Ogólna liczba ludności gminy Dębowiec w 2003 roku stanowiła około:

 3% liczby ludności powiatu cieszyńskiego,

 0,22% liczby ludności województwa śląskiego,

(10)

 0,014 % liczby ludności kraju.

110,3 110,5 110,8

112,6

109,6 108,9

106,0 107,0 108,0 109,0 110,0 111,0 112,0 113,0

1998 1999 2000 2001 2002 2003

Rysunek 2-4.3 Gęstość zaludnienia w gminie Dębowiec w latach 1998-2003.

Gęstość zaludnienia (liczba mieszkańców na km²) w Gminie od 2003 roku wzrosła i wynosiła ok.

113 mieszkańców na km². Gęstość zaludnienia liczona dla całego województwa wyniosła 393.

22 15

23 21

12

21

-9

23

-16 -3

20

66

0 5 10 15 20 25

1998 1999 2000 2001 2002 2003

-40 -20 0 20 40 60 80

Przyrost naturalny Saldo migracji

Rysunek 2-4.4 Wpływ przyrostu naturalnego oraz salda migracji na liczbę mieszkańców gminy Dębowiec

Na wzrost liczby ludności w latach 1998-2003 wpływ miało dodatnie saldo migracji (za wyjątkiem lat: 1998, 2001 oraz 2003 (w tym czasie więcej osób osiedliło się na terenie Gminy niż z niej wyjechało), ale przede wszystkim decydujący wpływ miał utrzymujący się w badanym okresie dodatni przyrost naturalny.

Dane dotyczące struktury wiekowej ludności gminy Dębowiec wykazują, że na 5 407 mieszkańców Gminy w 2003 roku, osób w wieku przedprodukcyjnym było 1 434, co stanowi 26,5% ogółu mieszkańców Gminy, osób w wieku produkcyjnym było 3 178 (58,7% ogółu mieszkańców), a osób w wieku poprodukcyjnym było 749 (10,4% ogółu mieszkańców). Strukturę wiekową ludności Gminy na przestrzeni ostatnich 6 lat przedstawia Rysunek 2-4.5 .

(11)

28,9% 28,1% 27,3% 26,8% 27,0%

58,0% 58,9% 59,3% 59,3% 59,7%

13,3% 13,4% 13,5% 14,0% 14,1%

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

100,0%

1998 1999 2000 2001 2002

% ludności w wieku poprodukcyjnym

% ludności w wieku produkcyjnym

% ludności w wieku przedprodukcyjnym

Rysunek 2-4.5 Ekonomiczne grupy wiekowe mieszkańców gminy Dębowiec w latach 1998-2002

Z przedstawionych danych wynika, że struktura wiekowa ludności w analizowanych latach ulegała zmianom. Udział ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym generalnie wzrastał na niekorzyść ludności w wieku przedprodukcyjnym.

Analogiczne wskaźniki dla ekonomicznych grup wiekowych w odniesieniu do całego powiatu cieszyńskiego kształtują się na poziomie:

 odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym: 23,3%

 odsetek ludności w wieku produkcyjnym: 62,2%

 odsetek ludności w wieku poprodukcyjnym: 14,5%

1.1.1.2 Gospodarka mieszkaniowa

Jednym z rozstrzygających kryteriów atrakcyjności miejscowości jest relacja między poziomem osiąganych dochodów osobistych a poziomem kosztów utrzymania. Im ta relacja jest korzystniejsza na rzecz dochodów osobistych, tym atrakcyjność lokalizacyjna miejscowości wzrasta. Obecnie w dużych miastach w Polsce ta relacja kształtuje się niekorzystnie, przede wszystkim ze względu na bardzo wysokie koszty zamieszkania, wynikające z niedostatecznego tempa rozwoju i drogiego cenowo budownictwa mieszkaniowego. Tylko osoby o wysokich dochodach mogą w obecnej sytuacji zbudować, kupić lub wynająć mieszkanie lub dom.

Występuje zaś znaczny niedobór mieszkań tańszych (do kupienia lub na wynajem). Jest to jedna z głównych przyczyn zahamowania tempa migracji ludności do miast. Jednocześnie w przyległych do miast gminach notuje się wzrost liczby ludności, będący wynikiem zwiększonych ruchów migracyjnych. Motywami decyzji migracyjnych są m.in.:

 lepsze warunki zamieszkiwania - domy jednorodzinne o względnie dobrej dostępności komunikacyjnej, głównie przez własny samochód,

 możliwość budowy, kupna mieszkania lub domu po niższym koszcie niż w miastach (niższa cena za 1 m² powierzchni działki oraz niższe koszty budowlane) o względnie dobrej dostępności komunikacyjnej (własny samochód oraz środki komunikacji publicznej) - dotyczy to osób o ponadprzeciętnych dochodach; dla tej kategorii osób relacja między uzyskiwanymi dochodami a kosztami utrzymania jest korzystniejsza na obszarach podmiejskich.

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku gminy Dębowiec. Od połowy lat 90 notowany jest ciągły wzrost liczby mieszkańców wywołany przede wszystkim dodatnim przyrostem naturalnym.

Na proces ten główny wpływ ma atrakcyjność lokalizacji Gminy pod względem mieszkaniowym Eko-Land consulting, ul. Andrychowska 3/96, 43-300 Bielsko-Biała,11

(12)

(bezpośrednie sąsiedztwo z dużymi aglomeracjami miejskim w połączeniu z niższymi kosztami lokalowymi oraz dużymi walorami krajobrazowymi).

Tabela 2-4.1 Zasoby mieszkaniowe gminy Dębowiec w latach 1995-2002

Wyszczególnienie 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Liczba mieszkań

Gmina Dębowiec 1348 1358 1375 1384 1391 1395 1406 1411

Liczba izb

Gmina Dębowiec 5414 5477 5569 5628 5669 5696 5758 6450

Powierzchnia użytkowa mieszkań [m²]

Gmina Dębowiec 107491 108803 111006 112578 113428 114166 115699 139004 Liczba mieszkań oddanych do użytku

Gmina Dębowiec 6 10 17 10 7 4 11 29

Liczba izb oddanych do użytku

Gmina Dębowiec 32 63 92 63 41 27 62 153

Mieszkania oddane do użytku - powierzchnia użytkowa

Gmina Dębowiec 666 1312 2203 1702 850 738 1533 3801

Źródło: GUS

Analizując przedstawione dane, należy stwierdzić, że z roku na rok wzrasta liczba mieszkań oddawanych do użytku. Rekordowym pod tym względem był rok 2002, w którym oddano 29 nowych mieszkań (wobec 11 w roku poprzednim). Należy również zwrócić uwagę na fakt, iż tempo wzrostu powierzchni użytkowych mieszkań przewyższa tempo wzrostu liczby mieszkań na terenie gminy Dębowiec. Oznacza to, iż poprawie uległy warunki lokalowe mieszkańców Gminy.

0,79%

0,36%

7,88%

0,74%

1,25%

0,65%

0,51% 0,29%

0,99%

1,60% 1,38% 1,60% 1,48% 1,66%

0,00%

1,00%

2,00%

3,00%

4,00%

5,00%

6,00%

7,00%

8,00%

9,00%

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

dynamika liczby mieszkań dynamika powierzchni użytkowych

Rysunek 2-4.6 Dynamika liczby mieszkań oraz powierzchni użytkowych w gminie Dębowiec (1996-2002)

4.2.1.1 Struktura utrzymania i zatrudnienia 4.2.1.2 Działalność gospodarcza

Na koniec 2002 roku w systemie REGON zarejestrowanych było 515 podmiotów działających na terenie gminy Dębowiec. W porównaniu z liczbą podmiotów funkcjonujących w połowie lat 90. Oznacza to przyrost na poziomie 124%.

(13)

230 286

293 354

401 462

493 515

0 100 200 300 400 500 600

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

Rysunek 2-4.7 Jednostki zarejestrowane w systemie REGON na terenie gminy Dębowiec

W rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie funkcjonowało ok. 5,4% podmiotów z ogólnej liczby zarejestrowanych na terenie gminy Dębowiec, w przetwórstwie przemysłowym – 13%; w budownictwie – 14,5%, w handlu i szeroko rozumianych naprawach – 31%, w hotelarstwie i restauratorstwie – 3,8%, w transporcie, gospodarcze magazynowej i łączności – 8,8%, w pośrednictwie finansowym – 2%, w obsłudze nieruchomości i firm oraz nauce – 8,4%, w administracji publicznej i obronie narodowej oraz obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnych – 1,6%, w edukacji – 1,8%, w ochronie zdrowia i opiece społecznej – 2,4%, w pozostałej działalności usługowej, komunalnej, społecznej i indywidualnej – 6,8%.

(14)

5 Stan aktualny, prognozy, określenie celów w gospodarce odpadami oraz planowane zadania

5.1 Odpady komunalne

Według definicji umieszczonej w Ustawie z dnia 27 kwietnia o odpadach (Dz. U. 2001 nr 62 poz.

628 z późn. zm.) odpady komunalne to: „odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”. Obok gospodarstw domowych odpady komunalne wytwarzane są w wyniku funkcjonowania:

 obiektów handlowo – usługowych,

 restauracji, stołówek, punktów gastronomicznych,

 instytucji i urzędów,

 innych obiekty infrastruktury komunalnej.

Odpady komunalne to także odpady powstające podczas utrzymania zieleni miejskiej, czyszczeniu placów i ulic, a także cmentarzy.

Do odpadów komunalnych zaliczamy także odpady wielkogabarytowe oraz budowlano- remontowe.

5.1.1 Stan aktualny

Przedstawiony w opracowaniu stan aktualny gospodarki odpadami na terenie gminy Dębowiec został opracowany na podstawie danych z roku 2002 i 2003. Gospodarka odpadami na terenie Gminy regulowana jest zapisami zawartymi w Uchwale Rady Gminy nr 156 (XXIII)97 i nr 165 (XXIV) 97 z dnia 26 czerwca i 14 czerwca 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości

i porządku w Gminie.

5.1.1.1 Ilość i rodzaj powstających odpadów komunalnych

Z uwagi na fakt, że w Polsce nie jest prowadzona ewidencja wytwarzanych odpadów komunalnych (poza sprawozdawczością firm zajmujących się wywozem odpadów – kierowaną do GUS) w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego bilans odpadów ustalono w oparciu o dane wskaźnikowe. Z uwagi na pewne różnice zarówno w ilości jak i jakości wytwarzanych odpadów komunalnych w zależności od wielkości jednostki administracyjnej – przyjęto podział na:

 miasta duże (powyżej 100 tys. mieszkańców),

 miasta średnie i małe (poniżej 100 tys. mieszkańców),

 jednostki o charakterze wiejskim.

Tabela 3-5.1 przedstawia przyjęte wskaźniki w odniesieniu do statystycznego mieszkańca.

Tabela 3-5.1 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych [kg/M/rok]

Rodzaje odpadów Przyjęty wskaźnik nagromadzenia [kg/M/rok] ^* wieś

1) odpady z gospodarstw

domowych ¹¹⁶

(15)

Rodzaje odpadów Przyjęty wskaźnik nagromadzenia [kg/M/rok] ^* wieś

2) odpady z obiektów

infrastrukturalnych ⁴⁵

3) odpady wielkogabarytowe 15

4) odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów

budowlanych

30

5) odpady z ogrodów i parków 5

6) odpady z czyszczenia ulic i

placów ⁰

7) odpady niebezpieczne wchodzące

w strumień odpadów komunalnych

2

Razem: 213

* kg/M/rok – kg/Mieszkańca/rok Źródło: WPGO, Katowice 2003 r.

Dla potrzeb określenia niezbędnych zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi trzeba określić skład morfologiczny odpadów wytwarzanych na terenie Gminy. W związku z brakiem badań odpadów wytwarzanych na terenie Gminy założono skład morfologiczny odpadów przyjęty w WPGO dla obszarów wiejskich (Tabela 3-5.2).

Tabela 3-5.2 Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury [%]

Lp. Strumienie odpadów

Udział poszczególnyc

h rodzajów odpadów [%]

1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 12,09%

2 Odpady zielone 2,35%

3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 4,42%

4 Opakowania z papieru i tektury 4,42%

5 Opakowania wielomateriałowe 0,98%

6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 6,88%

7 Opakowania z tworzyw sztucznych 2,95%

8 Szkło (nieopakowaniowe) 0,91%

9 Opakowania ze szkła 5,14%

10 Metale 2,12%

11 Opakowania z blachy 0,61%

12 Opakowania z aluminium 0,30%

13 Tekstylia 2,27%

14 Odpady mineralne 7,56%

15 Drobna frakcja popiołowa 24,94%

16 Odpady wielkogabarytowe 7,04%

17 Odpady budowlane 14,08%

(16)

Lp. Strumienie odpadów

Udział poszczególnyc

h rodzajów odpadów [%]

18 Odpady niebezpieczne 0,94%

Razem: 100,00%

Źródło: WPGO, Katowice 2003 r.

Na podstawie składu morfologicznego wytwarzanych odpadów w WPGO przyjęto wskaźniki dla roku bazowego 2001 w podziale na 18 strumieni i na statystycznego mieszkańca województwa śląskiego. Tabela 3-5.3 przedstawia teoretyczne wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich:

Tabela 3-5.3 Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich dla roku 2001[kg/M/r]

Lp

. Skład morfologiczny

Wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów

wiejskich [kg/M/rok]

1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 25,76

2 Odpady zielone 5,00

3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 9,42 4 Opakowania z papieru i tektury 9,42

5 Opakowania wielomateriałowe 2,09

6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 14,65 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 6,28

8 Szkło (nieopakowaniowe) 1,93

9 Opakowania ze szkła 10,95

10 Metale 4,51

11 Opakowania z blachy 1,29

12 Opakowania z aluminium 0,64

13 Tekstylia 4,83

14 Odpady mineralne 16,10

15 Drobna frakcja popiołowa 53,13

16 Odpady wielkogabarytowe 15,00

17 Odpady budowlane 30,00

18 Odpady niebezpieczne 2,00

Razem: 213

Źródło: WPGO, Katowice 2003 r.

Uwzględniając przyjęty skład morfologiczny odpadów komunalnych określono ilości poszczególnych rodzajów odpadów wytwarzanych na terenie gminy Dębowiec (Tabela 3-5.4).

Tabela 3-5.4 Bilans odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dębowiec w 2002 r. [Mg/rok]

L.p. Nazwa strumienia Ilość odpadów

wytworzona w 2002 [Mg/rok]

(17)

1 Odpady kuchenne ulegające

biodegradacji 137

2 Odpady zielone 27

3 Papier i karton nieopakowaniowy 50 4 Opakowania z papieru i tektury 50

5 Opakowania wielomateriałowe 11

6 Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 78 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 33

8 Odpady tekstylne 26

9 Szkło nieopakowaniowe 10

10 Opakowania ze szkła 58

11 Metale 24

12 Opakowania z blachy stalowej 7

13 Opakowania z aluminium 3

14 Odpady mineralne 86

15 Popiół 283

16 Odpady wielkogabarytowe 80

17 Odpady budowlane 160

18 Odpady niebezpieczne 11

Razem: 1134

Z obliczeń wskaźnikowych wynika, że w 2002 roku na terenie gminy Dębowiec teoretycznie wytworzonych zostało 1 134 Mg odpadów komunalnych.

Według danych Urzędu Gminy Dębowiec bilans odpadów komunalnych wywożonych z terenu Gminy wynosił:

 W 2002 roku: 2875 m³, tj. ok. 575 Mg

 W 2003 roku 3588 m³, tj. ok. 718 Mg

Jak wynika z danych Urzędu Gminy Dębowiec oraz tabeli 3-4 ilość odpadów rzeczywiście wytwarzanych na terenie Gminy znacznie odbiega od teoretycznej ilości odpadów, która przewidziana jest do wytworzenia na opisywanym terenie. Różnica może wynikać przede wszystkim z ilości mieszkańców objętych systemem zorganizowanej zbiórki i wywozu odpadów oraz z pozbywania się odpadów niezgodnie z prawem (dzikie składowiska, spalania w przydomowych kotłowniach).

5.1.1.2 Zbieranie i wywóz odpadów

Obecnie w gminie Dębowiec 66,66% gospodarstw domowych objęta jest zorganizowanym wywozem odpadów, co daje liczbę ok. 800 gospodarstw. Do gromadzenia odpadów z budynków jednorodzinnych stosowane są pojemniki o pojemności 110 litrów natomiast placówki oświatowe posiadają pojemniki o pojemności 1,1 m³ (ogółem 9 sztuk).

Selektywna zbiórka odpadów na terenie gminy Dębowiec

W październiku 2002 roku na terenie Gminy wprowadzony został system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Mieszkańcy ze strumienia odpadów komunalnych wydzielają następujące frakcje odpadów:

 plastik,

 papier,

 szkło,

 metale.

(18)

Tabela 3-5.5 przedstawia ilości odpadów pozyskanych w wyniku prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów na terenie gminy Dębowiec.

Tabela 3-5.5 Wyniki selektywnej zbiórki odpadów w 2003 r. [kg]

Wyszczególnienie plastik papier szkło metale Razem Ilość odpadów

w 2003 roku [kg] 5 070 2 900 32 410 49* 40 429 Źródło: informacje będące w posiadaniu Urzędu Gminy

*rozpoczęto zbierać pod koniec 2003 r.

Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych stanowią opisane worki o pojemności od 80 do 110 litrów, które udostępniane są mieszkańcom nieodpłatnie.

Odpady pozyskane z selektywnej zbiórki odpadów odbierane są co dwa miesiące bezpośrednio od mieszkańców przez Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe „EKOM” z siedzibą w Zabłociu (Janota Zdzisław, ul. Tulipanów 3, 43-246 Zabłocie).

Obecnie na terenie Gminy 400 gospodarstw domowych włączonych jest do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, tj. ok. 50% gospodarstw objętych zorganizowanym wywozem odpadów.

Odpady zmieszane

Odpady zmieszane odbierane od mieszkańców wywożone są na składowisko poza teren Gminy: na składowisko odpadów komunalnych w Jastrzębiu Zdroju („COFINCO – Poland” Sp.

z o.o. Jastrzębie Zdrój) oraz składowisko w Knurowie („Komart” Sp. z o.o. Knurów) przez firmy koncesjonowane przez Urząd Gminy. Właściciele posesji zobowiązani są stosowną uchwałą Rady Gminy do zawierania indywidualnych umów na wywóz odpadów bytowych.

Wywozem odpadów zmieszanych zajmuje się firma „FANEX” S.C. A.M. Flaczek, E.F. Zieleźnk, z siedzibą w Międzyświeciu.

5.1.1.3 Obiekty i instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych

Aktualnie na terenie Gminy brak jest obiektów do odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

5.1.1.4 Odpady biodegradowalne

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o odpadach, przez „odpady ulegające biodegradacji rozumie się odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów”. Należą do nich:

 odpady kuchenne ulegające biodegradacji,

 odpady zielone,

 papier nieopakowaniowy,

 odpady z opakowań papierowych.

Na terenie Gminy nie prowadzi się selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych.

W związku z brakiem szczegółowych danych dotyczących ilości odpadów biodegradowalnych wytwarzanych na terenie Gminy, dla potrzeb Planu oszacowano ilości tego typu odpadów na podstawie przyjętego składu morfologicznego. Wartości te przedstawia Tabela 3-5.6.

Tabela 3-5.6 Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych na terenie Gminy w 2002 roku [Mg]

Lp. Nazwa strumienia

Ilość odpadów wytworzonych

w 2002 r.

[Mg/rok]

(19)

1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 137

2 Odpady zielone 27

3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 50

4 Opakowania z papieru i tektury 50

Łącznie ilość odpadów biodegradowalnych 264 Obliczenia na podstawie przyjętego składu morfologicznego

5.1.1.5 Odpady wielkogabarytowe

Odpadami wielkogabarytowymi są odpady pochodzące z gospodarstw domowych i obiektów infrastruktury, które ze względu na duże rozmiary można podzielić na:

 stare meble,

 zużyty sprzęt gospodarstwa domowego, tzw. sprzęt AGD,

 urządzenia elektroniczne.

Z obliczeń wskaźnikowych wynika, że w 2003 roku na terenie gminy Dębowiec wytworzonych zostało około 80 Mg odpadów wielkogabarytowych (dane teoretyczne, obliczenia na podstawie przyjętego składu morfologicznego). Według danych udostępnionych przez Urząd Gminy w Dębowcu odpady wielkogabarytowe zbierane są raz do roku w kilku wyznaczonych punktach na terenie Gminy. Mieszkańcy powiadamiani są poprzez ogłoszenia wywieszane na tablicy o terminie i miejscu zbiórki. W roku 2003 z terenu Gminy zebrano 106 m³ odpadów wielkogabarytowych, tj. ok. 21,2 Mg natomiast w maju 2004 roku wielkość ta wynosiła 137 m³, tj.

27 Mg.

5.1.1.6 Odpady budowlano-remontowe

W skład odpadów budowlano-remontowych wchodzą:

 odpady materiałów oraz elementów budowlanych i drogowych, takich jak: gruz ceglany, betonowy, ceramiczny, asfaltowy,

 odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych,

 odpady asfaltów, smół i produktów smołowych (pokrycia dachowe),

 złomy metaliczne,

 gleba i grunt z wykopów (kamienie i żwir),

 odpady materiałów izolacyjnych.

Na podstawie przyjętego składu morfologicznego oszacowano ilość odpadów budowlano- remontowych wchodzących w skład odpadów komunalnych. Tabela 3-5.7 przedstawia oszacowane ilości poszczególnych rodzajów odpadów budowlano-remontowych.

Tabela 3-5.7 Ilość odpadów budowlano-remontowych wytworzonych na terenie Gminy w 2002 r. [Mg]

Rodzaj odpadu Skład [%] Ilość odpadów

[Mg]

Gruz ceglany, betonowy ceramiczny,

asfaltowy 60% 96

Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych 8% 12,8 Asfalty, smoły, produkty smołowe (pokrycia

dachowe) 7% 11,2

Złom metaliczny 5% 8

Gleba i grunt, kamienie i żwiry 15% 24

Materiały izolacyjne 5% 8

Łącznie 100% 160

(20)

Źródło: obliczenia na podstawie przyjętego składu morfologicznego

Odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów budowlano-remontowych powinny zajmować się specjalne zakłady usytuowane w pobliżu lub na terenie składowisk odpadów komunalnych.

Takie zakłady powinny być wyposażone w linie do przekształcania gruzu budowlanego – kruszarki, przesiewacze wibracyjne – i doczyszczania dowiezionych odpadów budowlanych.

5.1.1.7 Odpady niebezpieczne

Odpady niebezpieczne wchodzące w skład odpadów komunalnych to między innymi:

 świetlówki,

 baterie,

 akumulatory,

 odpady fotograficzne,

 rozpuszczalniki, oleje itp.

Odpady te ze względu na swój charakter wymagają selektywnego gromadzenia i specjalnego systemu unieszkodliwiania odrębnego dla każdego typu odpadów. Aktualnie na terenie Gminy nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych. Odpady komunalne zawierające odpady niebezpieczne, mogą być obecnie kierowane na składowisko odpadów, co w sposób znaczący utrudnia jego funkcjonowanie oraz powoduje szkodliwe oddziaływanie składowiska na środowisko.

W roku 2003 wydano 13 postanowień opiniujących sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi na terenie Gminy.

W szkołach organizuje się zbiórkę baterii. Od października 2003 roku zebrano 130 kg tego odpadu.

Na podstawie przyjętego składu morfologicznego oszacowano potencjalne ilości odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych wytworzonych w 2002 r.

Wartości te przedstawia Tabela 3-5.8.

Tabela 3-5.8 Ilości odpadów niebezpiecznych wytworzonych w 2002 r. wchodzących w skład odpadów komunalnych

Kod

odpadu Rodzaj odpadu

Udział w masie odpadów niebezpiecznych

[%]

Ilość odpadów niebezpiecznych

[Mg]

20 01 33 Baterie i akumulatory 12% 1,32

20 01 29 Detergenty zawierające odpady

niebezpieczne 5% 0,55

20 01 19 Odczynniki fotograficzne 2% 0,22

20 01 27 Farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje

20 01 14

20 01 15 Kwasy i alkalia 1% 0,11

20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne odpady

zawierające rtęć 5% 0,55

20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4% 0,44

20 01 26 Oleje i tłuszcze 10% 1,1

20 01 19 Środki ochrony roślin 5% 0,55

(21)

Kod

Udział w masie odpadów niebezpiecznych

[%]

Ilość odpadów niebezpiecznych

[Mg]

20 01 35 Zużyte urządzenia elektryczne i

elektroniczne 10% 1,1

20 01 37 Drewno zawierające substancje

20 01 23 Urządzenia zawierające freony 3% 0,33

20 01 13 Rozpuszczalniki 3% 0,33

Razem 100% 11

Źródło: obliczenia na podstawie przyjętego składu morfologicznego

Udział poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych został przyjęty na podstawie danych przedstawionych w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, ponieważ na terenie Gminy nie zostały przeprowadzone badania dotyczące ilości odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych.

5.1.2 Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych

Przedstawiona w tym rozdziale prognoza odpadów komunalnych obejmuje lata 2004-2015.

5.1.2.1 Odpady komunalne i biodegradowalne

Rozważając przypuszczalne trendy zmian składu odpadów komunalnych – przyjęto, na najbliższe lata „optymistyczny” wariant rozwoju sytuacji, który w przyszłości będzie kształtował skład odpadów. Zmiany składu oparto m.in. na następujących przesłankach: rozwój gospodarki będzie postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie zbliżała się do gospodarki krajów zachodnioeuropejskich. Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności społeczeństwa, spowoduje m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji wpłynie także na wzrost ilości papieru w odpadach. Jednakże zakłada się, że przez najbliższe 5 lat coraz częściej obserwować będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni się to również m.in. spadkiem ilości tworzyw sztucznych na korzyść ilości szkła i wyrobów z drewna czy innych materiałów, przede wszystkim materiałów podatnych na recyrkulację (szkło) czy łatwo degradowalnych – jak papier czy drewno. Po początkowym okresie stagnacji nastąpi wzrost budownictwa oraz w szczególności prac remontowo-budowlanych, co z drugiej strony zaowocuje wzrostem ilości odpadów poremontowych (w tym gruzu), w strukturze odpadów da to wzrost ilości odpadów „innych mineralnych”.

Powyżej przedstawiony scenariusz rozwijał będzie się wolno, wobec czego założono też niewielkie – w skali rocznej – zmiany „emisji” poszczególnych składników nie większe niż 3%.

W niniejszym podrozdziale dotyczącym prognozy wytwarzania odpadów komunalnych został przedstawiony podział strumienia odpadów na 18 frakcji zgodnie z założeniami „Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego”.

W perspektywicznym okresie od roku 2005 założono wzrost liczby ludności. Prognoza taka została przyjęta w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Cieszyńskiego na podstawie danych demograficznych z okresu 1998-2003 oraz założenia zmian demograficznych na terenie Polski opracowanych przez GUS. Zmiany demograficzne przedstawia Tabela 3-5.9.

Tabela 3-5.9 Liczba ludności Gminy Dębowiec w okresie perspektywicznym Wyszczególnienie 2004 2005 2010 2015

Liczba ludności 5480 5550 5890 6250

(22)

(23)

Tabela 3-5.10 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów do roku 2015 w Mg/rok

Prognoza ilości odpadów w poszczególnych latach [Mg/rok]

2004 2005 2010 2015

1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 140 142 155 160

2 Odpady zielone 27 28 30 31

3 Papier i karton nieopakowaniowy 52 53 57 57

4 Opakowania z papieru i tektury 52 53 59 66

5 Opakowania wielomateriałowe 12 12 13 15

6 Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 81 82 85 77

7 Opakowania z tworzyw sztucznych 35 36 39 42

8 Odpady tekstylne 26 27 28 30

9 Szkło nieopakowaniowe 11 11 12 13

10 Opakowania ze szkła 61 62 69 77

11 Metale 25 25 25 25

12 Opakowania z blachy stalowej 7 7 8 8

13 Opakowania z aluminium 4 4 4 4

14 Odpady mineralne 88 89 99 110

15 Popiół 272 268 232 201

16 Odpady wielkogabarytowe 85 88 93 99

17 Odpady budowlane 170 175 196 218

18 Odpady niebezpieczne 11 11 12 12

Razem: 1159 1173 1216 1245

Źródło: Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Cieszyńskiego

(24)

Tabela 3-5.11 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych do roku 2015 w Mg/rok

2004 2005 2010 2015

2 Opakowania wielomateriałowe 12 12 13 15

3 Opakowania z tworzyw sztucznych 35 36 39 42

4 Opakowania ze szkła 61 62 69 77

5 Opakowania z blachy stalowej 7 7 8 8

6 Opakowania z aluminium 4 4 4 4

Razem: 171 174 192 212

Tabela 3-5.12 Prognoza ilości wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji do roku 2015 w Mg/rok

2004 2005 2010 2015

1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 140 142 155 160

2 Odpady zielone 27 28 30 31

3 Papier i karton nieopakowaniowy 52 53 57 57

5 Łącznie ilość odpadów biodegradowalnych 271 276 301 314

6 Poziom odzysku 20 22 28 32

7 Pozostałe odpady 251 253 272 282

8 Dopuszczalne składowanie 249 240 194 119

9 Dodatkowy konieczny recykling 3 14 77 163

(25)

Według wymogów prawa ilość odpadów biodegradowalnych deponowanych na składowisku musi ulegać stopniowemu zmniejszaniu. Przyjęte progi redukcji ilości odpadów biodegradowalnych deponowanych na składowiskach na terenie Polski kształtują się następująco:

 do 75% wagowo w 2010 roku,

 do 50% wagowo w 2013 roku,

 do 35% wagowo w 2020 roku.

Jako ilość bazową należy przyjąć ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych w 1995 roku. Dla gminy Dębowiec wartość bazowa została określona na poziomie około 586 Mg.

Wykres 3-5.1 przedstawia poszczególne poziomy redukcji odpadów biodegradowalnych dopuszczonych do składowania.

249 240

194

119

3 14

77

163

0 50 100 150 200 250 300

2004 2005 2010 2015

Dopuszczalne składowanie Dodatkowy konieczny recykling

Wykres 3-5.1 Prognoza wytwarzania odpadów biodegradowalnych oraz przewidywane ilości do odzysku i składowania

5.1.2.2 Odpady wielkogabarytowe

Zgodnie z założeniami Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego przewiduje się rozwój systemu selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych celem ich dalszego przekazania do odzysku i unieszkodliwienia.

W celu określenia potencjalnych ilości odpadów wielkogabarytowych, które powinny zostać przekazane do odzysku i unieszkodliwiania, opracowano prognozę ilości odpadów wielkogabarytowych w poszczególnych latach. Wartości te przedstawia Tabela 3-5.13.

Tabela 3-5.13 Prognoza ilości odpadów wielkogabarytowych wytwarzanych na terenie gminy Dębowiec w latach 2006, 2010, 2015 w Mg/rok

Rok Ilość odpadów [Mg]

2006 89

2010 93

2015 99

Zakłada się następujące poziomy odzysku odpadów wielkogabarytowych (zgodnie z WPGO oraz Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami):

 2006 rok - 20%,

 2010 rok - 60%,

(26)

 2015 rok - 80%.

Zakładane ilości odpadów wielkogabarytowych przeznaczonych do odzysku i unieszkodliwienia dla Gminy Dębowiec w poszczególnych latach przedstawia Tabela 3-5.14.

Tabela 3-5.14 Ilość odpadów wielkogabarytowych przewidzianych do odzysku i recyklingu na terenie gminy Dębowiec

Rok Ilość odpadów

wytworzonych [Mg] Poziom odzysku [%]

Ilość odpadów przewidziane do

odzysku [Mg]

2006 89 20% 17,8

2010 93 60% 55,8

2015 99 80% 79,2

5.1.2.3 Odpady budowlano-remontowe z sektora komunalnego

Zgodnie z założeniami Planu Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, przewiduje się następujące poziomy odzysku odpadów budowlano-remontowych w na terenie gminy Dębowiec:

 rok 2006 - 15% wytwarzanych odpadów budowlano-remontowych,

 rok 2010 - 40% wytwarzanych odpadów budowlano-remontowych,

 rok 2015 - 60% wytwarzanych odpadów budowlano-remontowych.

W celu określenia ilości odpadów budowlano-remontowych, które powinny zostać poddane systemowi odzyskowi i recyklingu, opracowano prognozę wytwarzania tych odpadów w poszczególnych latach. Prognozę przedstawia Tabela 3-5.15

Tabela 3-5.15 Prognoza ilości odpadów budowlano-remontowych wytwarzanych na terenie gminy Dębowiec [Mg/rok]

Rodzaj odpadu Skład [%] Ilość odpadów przewidzianych do wytworzenia [Mg/rok]

2006 r. 2010 r. 2015 r.

Gruz ceglany, betonowy ceramiczny,

asfaltowy 60% 108,0 117,6 130,8

Odpady drewna, szkła i tworzyw

sztucznych 8% 14,4 15,7 17,4

Asfalty, smoły, produkty smołowe

(pokrycia dachowe) 7% 12,6 13,7 15,3

Złom metaliczny 5% 9,0 9,8 10,9

Gleba i grunt, kamienie i żwiry 15% 27,0 29,4 32,7

Materiały izolacyjne 5% 9,0 9,8 10,9

Łącznie 100% 180 196 218

Prognozowane poziomy i ilości odzysku odpadów remontowo – budowlanych przedstawia Tabela 3-5.16.

Tabela 3-5.16 Prognoza ilości odpadów budowlano-remontowych przewidzianych do odzysku [Mg/rok]

Rok Poziom odzysku [%] Ilość do odzysku [Mg]

2006 15% 27,0

2010 40% 78,4

2015 60% 130,8

5.1.2.4 Odpady niebezpieczne wchodzące w skład odpadów komunalnych

Zgodnie z założeniami zawartymi w Planie Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego, na terenie gminy Dębowiec powinny zostać osiągnięte następujące poziomy

(27)

selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych (wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych) celem przekazania ich do obiektów odzysku/unieszkodliwiania:

 w roku 2006 - 15% odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych,

 w roku 2010 - 50% odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych,

 w roku 2015 - 80% odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych.

Uwzględniając powyższe dane oszacowano ilości odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych w układzie rodzajowym (Tabela 3-5.17) oraz potencjalne w latach 2006, 2010 oraz 2015 ilości odpadów tego typu gromadzonych selektywnie na terenie Gminy (Tabela 3-5.18).

Tabela 3-5.17 Prognoza ilości odpadów niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych [Mg/rok]

Kod

odpadu Rodzaj odpadu Skła

d [%]

Ilość odpadów wytworzonyc

h w 2006 r [Mg]

h w 2010 r [Mg]

h w 2015 r [Mg]

20 01 33 Baterie i akumulatory 12% 1,32 1,44 1,44

niebezpieczne 5% 0,55 0,6 0,6

20 01 19 Odczynniki fotograficzne 2% 0,22 0,24 0,24

20 01 27

Farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice

zawierające substancje niebezpieczne

35% 3,85 4,2 4,2

20 01 14

20 01 15 Kwasy i alkalia 1% 0,11 0,12 0,12

20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne

odpady zawierające rtęć 5% 0,55 0,6 0,6

20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 4% 0,44 0,48 0,48

20 01 26 Oleje i tłuszcze 10% 1,1 1,2 1,2

20 01 19 Środki ochrony roślin 5% 0,55 0,6 0,6

elektroniczne 10% 1,1 1,2 1,2

niebezpieczne 5% 0,55 0,6 0,6

20 01 23 Urządzenia zawierające freony 3% 0,33 0,36 0,36

20 01 13 Rozpuszczalniki 3% 0,33 0,36 0,36

Razem 100% 11 12 12

Tabela 3-5.18 Prognozowane ilości odpadów niebezpiecznych przewidzianych do selektywnego zbierania na terenie Gminy [Mg]

Kod

Ilości odpadów niebezpiecznych przewidziane do selektywnego zbierania w poszczególnych latach

[Mg/rok]

2006 r. 2010 r. 2015 r.

20 01 33 Baterie i akumulatory 0,20 0,72 1,15

(28)

niebezpieczne 0,08 0,3 0,48

20 01 19 Odczynniki fotograficzne 0,03 0,12 0,19

20 01 27 Farby, tłuszcze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające

substancje niebezpieczne

0,58 2,1 3,36

20 01 14

20 01 15 Kwasy i alkalia 0,02 0,06 0,10

20 01 21 Lampy fluorescencyjne i inne

odpadyzawierające rtęć 0,08 0,3 0,48

20 01 31 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 0,07 0,24 0,38

20 01 26 Oleje i tłuszcze 0,17 0,6 0,96

20 01 19 Środki ochrony roślin 0,08 0,3 0,48

elektroniczne 0,17 0,6 0,96

niebezpieczne 0,08 0,3 0,48

20 01 23 Urządzenia zawierające freony 0,05 0,18 0,29

20 01 13 Rozpuszczalniki 0,05 0,18 0,29

Razem 1,66 6 9,6

5.1.3 Stan docelowy i plan działań związanych z gospodarką odpadami komunalnymi w gminie Dębowiec

W dokumencie pt.: Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Cieszyńskiego zapisano:

„Projekt planu gospodarki odpadami dla powiatu cieszyńskiego zgodnie z przyjętymi kierunkami dotyczącymi gospodarki odpadami w „II Polityce Ekologicznej Państwa”,

„Krajowym Planie Gospodarki Odpadami”, „Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego” oraz

„Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami” zakłada odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich rodzajów odpadów powstających na terenie powiatu w długim horyzoncie czasowym, a także monitorowanie, ewentualnie usunięcie zagrożeń związanych z odpadami już nagromadzonymi, oraz rekultywację terenu.

W szczególności:

 ograniczenie materiałochłonności produkcji o 50% (w stosunku do ilości z 1990 roku)

i tym samym ograniczenie ilości powstających opadów przemysłowych,

 wycofanie z produkcji i użytkowania materiałów niebezpiecznych, ograniczenie ilości powstających odpadów niebezpiecznych o 20%,

 wdrożenie idei zrównoważonej produkcji i konsumpcji, między innymi w celu ograniczenia ilości powstających odpadów komunalnych na poziomie maksimum 300 kg/M/rok,

 likwidacja mogilników (magazynów) i „dzikich” składowisk śmieci,

 likwidacja odpadów azbestu oraz zawierających PCB,

 kompleksowe wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów oraz recyklingu w celu uzyskania co najmniej 15% recyklingu tworzyw sztucznych, szkła, papieru i tektury oraz 25% recyklingu materiałów opakowaniowych,

(29)

 ograniczenie ilości składowanych komunalnych odpadów ulegających biodegradacji-docelowo o 65% w stosunku do roku 1995,

 kompostowanie odpadów komunalnych oraz osadów ściekowych na terenach wiejskich oraz małych miast.

Najważniejszym zadaniem strategicznym powiatu w zakresie gospodarki odpadami jest wdrażanie technologii bezodpadowych. Jeśli nie udało się zapobiec powstaniu odpadów to należy zapewnić maksymalny stopień ich odzysku. Służyć temu będzie szereg przedsięwzięć, m.in. doskonalenie rozwiązań organizacyjnych w zakresie segregacji odpadów i gospodarowania odpadami opakowaniowymi oraz edukacja ekologiczna.

W realiach powiatu cieszyńskiego głównym celem gospodarki odpadami jest i będzie zintensyfikowanie działań organizacyjnych i technologicznych umożliwiających maksymalny, możliwy do osiągnięcia stopień odzysku wytwarzanych odpadów...”

Ograniczenie ilości powstających odpadów komunalnych jest trudne do osiągnięcia, ponieważ są to głównie odpady powstające w wyniku bytowania mieszkańców. Jedynie nacisk można położyć na edukację mieszkańców zmierzającą do ograniczenia ilości odpadów opakowaniowych jednorazowych w strumieniu odpadów komunalnych.

Stosowanie na większą skalę opakowań wielorazowych nie tyle spowoduje ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów, co przyczyni się do wzrostu stopnia odzysku surowców wtórnych poprzez powtórne wykorzystanie opakowań. Związane to jest bezpośrednio z rozwojem selektywnej zbiorki odpadów.

Osiągnięcie stanu docelowego musi zostać podzielone na kilka etapów:

 I etap – usystematyzowanie gospodarki odpadami na terenie Gminy, intensywna edukacja mająca na celu podniesienie świadomości ekologicznej,

 II etap – doskonalenie systemu gospodarki odpadami oraz poszerzenie jego zakresu.

I etap – usystematyzowanie gospodarki odpadami na terenie Gminy. Głównym celem tego etapu jest dążenie do objęcia wszystkich mieszkańców na terenie Gminy systemem selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Oprócz tego w tym etapie należy objąć wszystkich mieszkańców systemem zorganizowanego wywozu oraz zbierania odpadów komunalnych.

Objęcie zorganizowanym systemem gospodarki odpadami wszystkich mieszkańców gminy Dębowiec

Obecnie ok. 67% mieszkańców Gminy objęta jest takim systemem. Aby zwiększyła się liczba mieszkańców objętych systemem zorganizowanego wywozu odpadów należy przeprowadzić kontrolę posiadania przez mieszkańców posesji prywatnych umów na odbiór odpadów komunalnych.

Selektywna zbiórka odpadów

Wg danych będących w posiadaniu Urzędu Gminy wynika, że ok. 50% gospodarstw domowych objętych systemem zorganizowanego wywozu, tj. ok. 400 gospodarstw uczestniczy w selektywnej zbiórce odpadów. W celu zwiększenia skuteczności selektywnej zbiórki odpadów należy intensyfikować działania związane z edukacją ekologiczną.

Etap I powinien się zakończyć w I półroczu 2005 roku.

II etap – doskonalenie systemu gospodarki odpadami oraz poszerzenie jego zakresu.

W tym etapie przewidziane są 2 cele do zrealizowania:

 Objęcie większej ilości mieszkańców systemem selektywnego zbierania odpadów,

 Poszerzenie rodzajów odpadów selektywnie zbieranych na terenie Gminy.

Realizacja pierwszego celu polegać będzie przede wszystkim na zwiększeniu ilości worków rozmieszczonych na terenie Gminy. Oprócz tego w tym etapie planowane jest ustawienie dodatkowych pojemników na selektywna zbiórkę odpadów w miejscach często odwiedzanych przez mieszkańców (centrum, tereny rekreacyjno-wypoczynkowe).