ISSN: 1896-382X | www.wnus.edu.pl/pl/edu/ DOI: 10.18276/epu.2016.122-29 | strony: 311-320
(:$.8/,ē6.$ Politechnika Opolska1
SYSTEMY INFORMATYCZNE
$52=:,ą=YWANIE PROBLEMÓW FUNKCJONALNYCH
35=('6,Ċ%,2567:75$1SPORTOWO-SPEDYCYJNYCH – :<1,.,%$'$Ĕ
Streszczenie
Podniesienie MDNRĞFL XVáXJ Z EUDQĪ\ WUDQVSRUWRZR-VSHG\F\MQHM ]ZLą]DQH MHVW w GXĪHM PLHU]H ]H stosowaniem QRZRF]HVQ\FK PHWRG ]DU]ąG]DQLD SU]HGVLĊELRUVWZHP, RGSRZLHGQLHJR GRVWRVRZDQLD GR QLFK QDU]ĊG]L w postaci systemów informatycznych oraz zapewnienia U]HWHOQHMLQIRUPDFMLNOLHQWRP QDNDĪG\P HWDSLH Z\NRQ\ZDQLDXVáXJ Nowoczesne systemy informatyczne ZVSRPDJDMąFH ]DU]ąG]DQLH VWDQRZLą QLHEDJDWHOQH wsparcie w uspUDZQLHQLX SURFHVyZ ]DFKRG]ąF\FK Z SU]HGVLĊELRUVWZLH ZVSRPDJDMą SU]HSá\ZLQIRUPDFMLRJUDQLF]DMąPRĪOLZRĞFLZ\VWąSLHQLDEáĊGyZDWDNĪHVNUDFDMąF]DV Z\NRQ\ZDQLDRSHUDFMLLRGFLąĪDMąF]áRZLHNDG]LĊNLDXWRPDtyzacji powtarzalnych czyn- QRĞFLFRZUH]XOWDFLHSU]HNáDGDVLĊQDMDNRĞüĞZLDGF]RQ\FKXVáXJ:SXEOLNDFMLRPó-ZLRQRUROHL]QDF]HQLHV\VWHPyZLQIRUPDW\F]Q\FKZĞZLDGF]HQLXXVáXJORJLVW\F]Q\FK RUD] QD SRGVWDZLH EDGDĔ SU]HGVWDZLRQR QDMF]ĊĞFLHM VWRVRZDQH SU]H] SU]HGVLĊELRUVWZD transportowo-spedycyjne systemy LQIRUPDW\F]QH ] XZ]JOĊGQLHQLHP SUREOHPyZ IXQk-FMRQDOQ\FKZ\VWĊSXMąF\FKZEUDQĪ\
Celem DUW\NXáX MHVW DQDOL]D ZSá\wu systemów informatycznych na niwelowanie problemów funkcjonalnych SU]HGVLĊELRUVWZEUDQĪ\transportowo-spedycyjnej.
6áRZDNOXF]RZH systemy
inIRUPDW\F]QHXVáXJLORJLVW\F]QHWUDQVSRUWVSHG\FMDSUo-blemy funkcjonalne.
1
Wprowadzenie
3RVWĊSWHFKQRORJLF]Q\SR]ZDODQDVWRVRZDQLHFRUD]GRVNRQDOV]\FKUR]ZLą]DĔ informatycznych Z SU]HGVLĊELRUVWZDFK Ich wGUDĪDQLH Z\PXV]RQH MHVW ] MHGQHM strony SU]H] URVQąFH Z\PDJDQLD NOLHQWyZ RF]HNXMąF\FK V]\ENLHJR GRVWĊSX GR Ln-IRUPDFML RUD] VSUDZQHM L V]\ENLHM REVáXJL ]OHFHQLD, a z drugiej strony poprzez ro-VQąFąQDU\QNXNRQNXUHQFMĊ6WRVRZDQLHadekwatnych systemów informatycznych pozwala na ]DRIHURZDQLH Z\ĪV]HM RG NRQNXUHQFML MDNRĞFL XVáXJ RUD] ograniczenie NRV]WyZSU]HGVLĊELRUVWZD
'OD SUDZLGáRZHJR Z\NRU]\VWDQLD PRĪOLZRĞFL MDNLH GDMą V\VWHP\ LQIRUPa-tyczne, QDOHĪ\ MH RGSRZLHGQLR GREUDü GR SURILOX SU]HGVLĊELRUVWZD, a QDVWĊSQLH SU]HSURZDG]LüVSUDZQHZGURĪHQLH.
1. Rola i znaczenie systemów informatycznych
2GSRZLHGĨ QD S\WDQLH MDNą UROĊ V\VWHP\ LQIRUPDW\F]QH SHáQLą Z QRZRF]e-snej logistyce, MHVWWUXGQDEH]Z\MDĞQLHQLDMDNą UROĊ odgrywa logistyka we wspóá F]HVQ\PĞZLHFLH,VWQLHMHZLHOHGHILQLFMLORJLVW\NLa pRJUXSRZDüMHPRĪQDQD
– GHILQLFMH]RULHQWRZDQHQDSU]HSá\Z
– GHILQLFMH]RULHQWRZDQHQDF\NOXĪ\WNRZDQLDZ\UREyZ – dHILQLFMH]RULHQWRZDQHQDXVáXJL (=DZLáD-1LHGĨZLHcki 2010).
= SXQNWX ZLG]HQLD UHDOL]RZDQHJR WHPDWX EĊG]LH QDV LQWHUHVRZDáD RVWDWQLD kategoria. LRJLVW\ND XVáXJ to w pewnym sensie specyficzna logistyka dystrybucji, ]HĞZLDGF]HQLHP pracy UyĪQ\PLV\VWHPDPLLQIUDVWUXNWXU\LQWHOHNWXDOQHMLQIUDVWUXk-turalnej, technologicznej, transportowej itp. Logistyka dystrybucji, stosowana naj-pierw i przede wszystkim w sferze produkcji, coraz doskonalej wykazuje VZąSU]y- GDWQRĞüUyZQLHĪZXVáXJDFK=RULHQWRZDQDQDXVáXJLR]QDF]DRQDSURFHVNRRUGy-QDFML ZV]\VWNLFK F]\QQRĞFL QLHPDWHULDOQ\FK NWyUH PXV]ą ]RVWDü SU]HSURZDG]RQH GODZ\NRQDQLDXVáXJLZVSRVyEHIHNW\ZQ\SRGZ]JOĊGHPNRV]WyZL]JRGQ\]Zy-PDJDQLDPLNOLHQWD*áyZQ\NLHUXQHNW\FKG]LDáDĔREHMPXMHWU]\obszary: ]PLQLPDOL]RZDQLHF]DVXRF]HNLZDQLDF]\OLF]DVXUHDOL]DFML]OHFRQHMXVáXJL, ]DU]ąG]DQLHSRWHQFMDáHPXVáXJRZ\P, GRVWDZĊXVáXJL(http://www.logistyka.net.pl/). (IHNW\ZQDUHDOL]DFMDG]LDáDĔZZ\PLHQLRQ\FKREV]DUDFKPRĪHE\üZVSRPa-gana rR]ZLą]DQLDPLLQIRUPDW\F]Q\PLV]F]HJyOQHZQDVWĊSXMąF\FKREV]DUDFK LQLFMXMąFH SU]HWZDU]DQLH]DPyZLHĔWZRU]HQLHGRNXPHQWyZ planistyczne (prognozowanie zapotrzebowania),
NRQWUROQH SRUyZQ\ZDQLH Z\QLNyZ ] ]DáRĪRQ\PL VWDQGDUGDPL REVáXJL klienta),
NRRUG\QDF\MQH SODQRZDQLH VSU]HGDĪ\ KDUPRQRJUDPRZDQLH SURGXNFML SODQRZDQLH]DSRWU]HERZDQLDPDWHULDáRZHJR
LQWHJUXMąFH áąF]ąFH V\VWHP SU]HGVLĊELRUVWZD ] ]HZQĊWU]Q\PL V\VWHPDPL odbiorców, dostawców, usáXJRGDZFyZ QS V\VWHP\ (', (Majewski 2002).
TDN MDN QLH PRĪQD VRELH Z\REUD]Lü VXNFHVX SU]HGVLĊELRUVWZD bez sprawnie IXQNFMRQXMąFHM ORJLVW\NL QLHPRĪOLZH MHVW ]EXGRZDQLH HIHNW\ZQHJR V\VWHPX ORJi-stycznego bez wykorzystania nowoczeVQ\FK WHFKQRORJLL 2]QDF]D WR ĪH WHFKQROo-JLHORJLVW\F]QHVWDá\VLĊZHZVSyáF]HVQHMJRVSRGDUFHMHGQą] QDMZDĪQLHMV]\FKGe-WHUPLQDQWHIHNW\ZQRĞFLG]LDáDQLD]GRE\ZDQLDSU]HZDJLNRQNXUHQF\Mnej i rozwoju SU]HGVLĊELRUVWZ 'áXJRV] 2009).
:GURĪHQLH V\VWHPyZ LQIRUPDW\F]Q\FK SURZDG]L GR ]ZLĊNV]HQLD Z\GDMQRĞFL REVáXJLSU]HGVLĊELRUVWZDSRSU]H]UDFMRQDOL]DFMĊG]LDáyZORJLVW\F]Q\FKNRQFHQWUu-MąFZV]\VWNLHQDMZDĪQLHMV]HIXQNFje logistyki oraz kompetencje w zakresie organi-]DFMLL]DU]ąG]ania procesami logistycznymi (KuliĔVNDL5XW 2014). Ponadto syste-my informatyF]QH ZVSRPDJDMąFH ]DU]ąG]DQLH Z SU]HGVLĊELRUVWZLH SR]ZDODMą QD « ]DSHZQLHQLH Z\VRNLHM MDNRĞFL LQIRUPDFML Z\NRU]\VW\Zanych w procesach decyzyjnych (Adamczewski 2003).
3RGVXPRZXMąF, QDOHĪ\ X]QDü ĪH ]QDF]HQLH V\Vtemów informatycznych w IXQNFMRQRZDQLXG]LVLHMV]\FKSU]HGVLĊELRUVWZMHVWQLHEDJDWHOQHLQLHPRĪH]RVWDü ]OHNFHZDĪRQHSU]H]PHQHGĪHUyZSRZDĪQLHP\ĞOąF\FKRVNXWHF]Q\PNRQNXURZa- QLXQDU\QNXGyEULXVáXJ6\VWHP\WHSR]ZDODMąQDXVSUDZQLHQLHG]LDáDQLDSURFe-syZ SU]HELHJDMąF\FK Z SU]HGVLĊELRUVWZLH REQLĪHQLH NRV]WyZ RUD] SU]\VSLHV]HQLH realizacji procesów, a co za tym idzie podniesienie HIHNW\ZQRĞFLSU]HGVLĊELRUVWZD F]HJR QDVWĊSVWZHP MHVW Z]URVW NRQNXUHQF\MQRĞFL 'ODWHJR MDN QDMEDUG]LHM QDOHĪ\ ]JRG]Lü VLĊ ]H VWZLHUG]HQLHP ĪH NRPSOHNVRZH V\VWHP\ LQIRUPDW\F]QH VSHáQLDMą EDUG]R ZDĪQą UROĊ Z ]DU]ąG]DQLX D LFK EUDN XQLHPRĪOLZLD SUDZLGáRZH IXQNFMo-QRZDQLH RUJDQL]DFML =DVWRVRZDQLH V\VWHPyZ LQIRUPDW\F]Q\FK MHVW QLH]EĊGQH GR uzyskania przewagi konkurencyjnej, utrzymanLD RGSRZLHGQLHJR SR]LRPX REVáXJL NOLHQWD RUD] REQLĪHQLD NRV]WyZ G]LDáDOQRĞFL SU]HGVLĊELRUVWZD 5XW L .XOLĔVND 2012).
2. 3UREOHP\IXQNFMRQDOQHLV\VWHP\LQIRUPDW\F]QHQDMF]ĊĞFLHMZ\NRU]\VW\ZDQH ZSU]HGVLĊELRUVWZDFKWUDQVSRUWRZR-spedycyjnych
3U]HGVLĊELRUVWZD WUDQVSRUWRZR-VSHG\F\MQH Z\NRU]\VWXMą szereg systemów LQIRUPDF\MQ\FKLLQIRUPDW\F]Q\FKZVZRMHMG]LDáDOQRĞFLVąWRQDMF]ĊĞFLHM systemy dobierane GOD PDáych podmiotów, ale z IXQNFMRQDOQRĞFLą XPRĪOLZLDMąFD UR]ZyM w NLHUXQNXĞUHGQLFKLGXĪ\FKSU]HGVLĊELRUVWZ ]EUDQĪ\76/'RQDMF]ĊĞFLHMZ\No-rzystywanych systemów i aplikacji
QDOHĪąSURVWHDSOLNDFMHELXURZHSURJUDP\URz-OLF]HQLRZHV\VWHP]DU]ąG]DQLDIORWąRUD]DSOLNDFMHREVáXJXMąFHHOHNWURQLF]QąJLHá GĊWUDQVSRUWRZą
Proste systemy biurowe, jDNSDNLHW062IILFHVWDáy VLĊQLH]EĊGQ\PVWDQGDr-GHP Z NDĪGHM ILUPLH, VWDQRZLąF SRGVWDZRZH QDU]ĊG]LH SUDF\ ELXURZHM 7HQ W\S V\VWHPyZ]D]Z\F]DMGRVWDUF]DQ\MHVWGRSU]HGVLĊELRUVWZZIRUPLHSDNLHWyZDSOi-NDFMLZĞUyGQLFK]D]Z\F]DMPRĪQDZ\UyĪQLü HG\WRU\WHkstu, arkusze kalkulacyjne, DSOLNDFMH GR WZRU]HQLD L ]DU]ąG]DQLD ED]DPL GDQ\FK SURJUDP\ GR REVáXJL SRF]W\ HOHNWURQLF]QHM F]\ XPRĪOLZLDMąFH WZRU]HQLH SUH]HQWDFML 3DNLHW\ ELXURZH Vą So-ZV]HFKQLH]QDQHLQLHZ\PDJDMąV]HUV]HJRRSLVX
.ROHMQąJUXSąV\VWHPyZ VąDSOLNDFMHUR]OLF]HQLRZHGRNWyU\FK]DOLF]\ümoĪ na: programy kadrowo-SáDFRZH SURJUDP\ GR UR]OLF]DQLD F]DVX SUDF\ kierowców L REVáXJL WDFKRJUDIyZ V\VWHP\ VáXĪąFH NRQWURORZDQLX IORW\ SRMD]GyZ REVáXG]H ]OHFHĔQDJLHáGDFKHOHNWURQLF]Q\FK
Programy kadrowo-SáDFRZH, jak np. 53áDWQLN, to oprogramowanie dostar-czane na rynek polski SU]H]ILUPĊ5HVHW3rzeznaczone jest dla PDá\FKL ĞUHGQLFK SU]HGVLĊELRUVWZ ']LĊNL ]DVWRVRZDQLX WHJR SURJUDPX PRĪOLZH MHVW SURZDG]HQLH NDGUUR]OLF]DQLHF]DVXSUDF\L]ZLą]DQ\FK]QLąZ\QDJURG]HĔSURJUDPXZ]JOĊGQLD ZREOLF]HQLDFKRERZLą]XMąFHSU]HSLV\SUDZQHRUD]ZVSRPDJDDXWRPDW\F]QHUR]Oi-F]DQLHVLĊSUDFRGDZF\]=86LXU]ĊGHPVNDUERZ\P3URJUDPVNáDGDVLĊ]F]WHUHFK ]DVDGQLF]\FKPRGXáyZ ewidencja pracowników, rozliczanie czasu pracy, nalicza-QLHZ\QDJURG]HĔUaporty i zestawienia.
3URJUDPGRUR]OLF]DQLDF]DVXSUDF\NLHURZFyZ LREVáXJLWDFKRJUDIyZF\IUo-wych, jak np. TachoSpeed, to aplikacja pozwalaMąFD na wprowadzanie danych ] WDFKRJUDIyZ ]D SRPRFą VNDQRZDQLD WDUF]HN WDFKRJUDIX VNDQHUHP SáDVNLP EąGĨ dokumentowym oraz odczyt danych z kart chipowych kierowców, D QDVWĊSQLH Dr-FKLZL]RZDQLHGDQ\FK=DUFKLZL]RZDQHGDQHPRJą]RVWDüSRGGDQHDQDOL]LHSRSU]H] wygenerowanie raportów na temat czasu pracy kierowców, przerw czy odpoczyn-ków. RDSRUW\ PRJą REMąü WDNĪH ZVND]Dnie naruszenia przepisów wraz z wyliczo-Q\PLZHGáXJDNWXDOQHJRWDU\ILNDWRUDNDUDPL'ODSRWU]HENDGURZ\FKPRĪOLZHMHVW JHQHURZDQLH UDSRUWyZ UR]OLF]DMąF\FK JRG]LQ\ QDGOLF]ERZH RUD] RGELyU JRG]LQ nadliczbowych, D WDNĪH UR]OLF]DQLe noclegów oraz diet kierowców. Analiza czasu SUDF\ NLHURZFyZ PRĪH E\ü WDNĪH GRNRQDQD SRSU]H] SRUyZQDQLH SU]HE\W\FK NLOo-metrów i czasu SUDF\UyĪQ\FKNLHURZFyZQDWHMVDPHMWUDVLH3URJUDPSR]ZDODQD GRGDZDQLH SRMD]GyZ RUD] DOHUWyZ R ZDĪQ\FK WHUPLQDFK ] QLPL ]ZLą]DQ\FK MDN FKRüE\GDWDZ\JDĞQLĊFLD2&$&EDGDĔWHFKQLF]Q\FKOHJDOL]DFMLWDFKRJUDIXZi-QLHW\ UyĪQHJR URG]DMX ĞZLDGHFWZ, lub XPRĪOLZLD ]DSURJUDPRZDQLH DOHUWX R No-QLHF]QRĞFL SU]HJOąGX SU]\ GDQ\P VWDQLH OLF]QLND 3URJUDP XZ]JOĊGQLD QDMQRZV]H SU]HSLV\ SUDZD GRW\F]ąFH F]DVX SUDF\ NLHURZFyZ L Z IRUPLH DOHUWyZ LQIRUPXMH o ich przekroczeniu. Na rysunku 1 przedstawiono okno dialogowe TachoSpeed SRND]XMąFH]HVWDZLHQLH]ELRUF]HGRW\F]ąFHNRQNUHWQHJRNLHURZF\
Rys. 1. TachoSpeed – zestawienie czasu pracy kierowcy ħUyGáR (http://technospeed/).
-DNPRĪQD]DXZDĪ\üQDrysunku 1, program pozwala na raportowanie wszyst-NLFK ZDĪQ\FK SURFHVyZ ]ZLą]DQ\FK ]DUyZQR ] ]DáRJą, MDN L SRMD]GDPL G]LĊNL F]HPX]QDF]QLHXáDWZLRQHMHVW]DU]ąG]DQLH]DVREDPLOXG]kimi i rozliczenia prowa-dzone w G]LDOHSáDFLNDGURUaz kontrola stanu pojazdów.
System\VáXĪąFH NRQWURORZDQLXIORW\SRMD]GyZRUD]REVáXG]H]OHFHĔQDJLHá dach elektronicznych QDOHĪąGRLVWRWQLHMV]\FKZWHMEUDQĪ\.
: ]DNUHVLH NRQWUROL IORW\ SRMD]GyZ GR F]ĊVWR Z\NRU]\VW\ZDQ\FK V\VWHPyZ QDOHĪ\ $FWLYH*36 MHVW WR ]HVWDZ QDU]ĊG]L SR]ZDODMąF\ QD NRQWUROĊ L ]DU]ąG]DQLH IORWą SRMD]GyZ G]LĊNL ]DLQVWDORZDQLX QD LFK SRNáDG]LH RGELRUQLNyZ *36 VRQG paliwowych oraz innych czujników. Na rysunku 2 przedstawiono okno dialogowe PRQLWRULQJXZSURJUDPLH$FWLYH*36SR]ZDODMąF\m QDĞOHG]HQLHSRáRĪHQLDLVWDQX pojazdu zobrazowane na interaktywnej mapie.
Rys. 2. Monitoring GPS programu ActiveGPS ħUyGáR (http://activeo.pl).
$FWLYH*36 SRVLDGD ZLHOH IXQNFML GRGDWNRZ\FK SR]ZDODMąF\FK QD NRQWUROĊ IORW\SRMD]GyZGRQDMZDĪQLHMV]\FK]QLFKQDOHĪą monitoring GPS, kontrola pali-wowa, QDU]ĊG]LD VáXĪąFH DQDOL]LH GDQ\FK zebranych podczas pracy programu oraz przedstawieniu ich w formie graficznej, mRGXáDOHUWyZ,
mRGXáSR]ZDODMąF\QDĞOe-dzenie czasu pracy kierowców oraz pojazdu pozwala na odczyt danych z tachografu i przedstawienie danych w formie graficznej wykresu.
Mimo PRĪOLZRĞFL X]\VNDQLD NRPSOHNVRZHM LQIRUPDFML QD WHPDW SRMD]GyZ kierowców, MDNLFDáHMIORW\]DSRPRFąSURJUDPX$FWLYH*36SRVLDGDSHZQHEUDNL i QLH PRĪQD JR X]QDü ]D SHáQRSUDZQHJR SU]HGVWDZLFLHOD JUXS\ V\VWHPyZ 706 Przede wszystkim brak w nim funkcji pR]ZDODMąF\FK QD REVáXJĊ ]DPyZLHĔ RUD] ]ZLą]DQ\FK]QLPLED] klientów i kontaktów. Posiadanie informacji na temat tras, VWDQXSRMD]GyZF]\LQIRUPDFMLWHFKQLF]Q\FKQDLFKWHPDWWR]DPDáRDE\VNXWHFz-QLH]DU]ąG]DüSU]HGVLĊELRUVWZHPWransportowo-spedycyjnym, jednak MDNRQDU]ĊG]LH informacyjno-NRQWUROQHSRZ\ĪV]DDSOLNDFMDVSUDZG]DVLĊGRVNRQDOH
1DMV]HUV]H]DVWRVRZDQLHZĞUyGRJyáXV\VWHPyZLQDU]ĊG]LLQIRUPDW\F]Q\FK SU]HGVLĊELRUVWZD PDMą DSOLNDFMH SR]ZDODMąFH REVáXJLZDü HOHNWURQLF]QH JLHáG\ transportowe. TimoFRPFRP RUD] 7UDQVHX Vą WR QDMZLĊNV]H HXURSHMVNLH JLHáG\, a ]DUD]HPQDMSRSXODUQLHMV]HZ3ROVFH]HZ]JOĊGXQDLORĞüáDGXQNyZRIHURZDQ\FK WDNĪHSRSROVNLHMVWURQLHJUDQLF\ Ogromna LORĞü ZROQ\FKáDGXQNyZRUD]RIHUWSo-MD]GyZ SR]ZDOD QD RSW\PDOL]DFMĊ SURFHVyZ WUDQVSRUWRZ\FK Z SU]HGVLĊELRUVWZLH, MHGQRF]HĞQLHSR]ZDODMąFRJUDQLF]\üSXVWHSU]HELHJL'ODVSUDZQHMREVáXJLL wyszu- NLZDQLDZĞUyGWDNZLHONLHMLORĞFLRIHUWZ\PDJDQHMHVWSRVáXJLZDQLHVLĊRGSRZLHd- QLPLQDU]ĊG]LDPLLQIRUPDW\F]Q\PL2ELHJLHáG\WUDQVSRUWRZHRIHUXMąVZRLPNOLHn- WRPVSHFMDOLVW\F]QHRSURJUDPRZDQLHZZLĊNV]RĞFLSU]\SDGNyZV\VWHP\WHSRVLa-GDMąSRGREQHIXQNFMHLJáyZQLHUyĪQLąVLĊV]DWą JUDILF]QąRUD]LQWHUIDFH’em. Ofe-URZDQ\SU]H]JLHáGĊ7LPRFRPV\VWHP7UXFN & Cargo, w skrócie TC, mDEXGRZĊ PRGXáRZą NDU]ĊG]LH WR SR]ZDOD QD Z\V]XNLZDQLH RUD] VRUWRZDQLH QD SRGVWDZLH ZLHOX F]\QQLNyZ MDN FKRüE\ PLHMVFD F]DVX URG]DMX SRMD]GX F]\ áDGXQNX ZDJL F]\ UR]PLDUX 3R Z\EUDQLX LQWHUHVXMąFHM RIHUW\ LVWQLHMH PRĪOLZRĞü VSUDZG]HQLD GRNáDGQ\FKGDQ\FKRUD]NRQWDNWu ]RIHUHQWHPSRSU]H]NRPXQLNDWRUJLHáGRZ\EąGĨ LQQąZ\EUDQąIRUPĊ$SOLNDFMDSRVLDGDPRĪOLZRĞFLSR]ZDODMąFHQDĞOHG]HQLHVWDQX UHDOL]DFML ]OHFHQLD QD LQWHUDNW\ZQHM PDSLH Z F]DVLH U]HF]\ZLVW\P PRĪOLZRĞü No-PXQLNDFML SRPLĊG]\ ILUPDPL SRSU]H] NRPXQLNDWRU JLHáGRZ\ ]DU]ąG]DQLH ED]ą NRQWUDKHQWyZLNRQWDNWyZ'RGDWNRZ\PLPRGXáDPLV\VWHPXVą:
7UDQV5LVN SR]ZDODMąF\ VSUDZG]Lü ZLDU\JRGQRĞü ILUP\ SRPDJD Z elimi-nowaniu z obrotu firm nierzetelnych.
7&3URILOHMHVWWRQDU]ĊG]LHSR]ZDODMąFHQDZ\V]XNLZDQLHILUPĞZLDGF]ą F\FK XVáXJL WUDQVSRUWRZH L VSHG\F\MQH G]LĊNL Z\V]XNLZDUFH REVáXJXMąFHM indeks europejskich firm transportowych.
7&&RQQHFWSR]ZDODMąF\QDDXWRPDW\F]QHSU]HU]XFDQLHDNW\ZQ\FK]OHFHĔ ] LQQHJR SURJUDPX 706 DNWXDOQLH XĪ\ZDQHJR SU]H] ILUPĊ GR V\VWHPX Truck & &DUJR FR SR]ZDOD QD OHSV]H ĞOHG]HQLH ZV]\VWNLFK ]OHFHĔ RUD] XáDWZLDSUDFĊ
7&H0DSSRVLDGDMąF\IXQNFMHSODQRZDQLDWUDV\RUD]SU]HOLF]DQLDNRV]WyZ
SU]HZR]XRUD]]ZLą]DQ\FK]QLPNRV]WyZGRGDWNRZ\FK)XQNFMHWUDFNLn-JRZHH0DSQDWRPLDVWSR]ZDODMąQDĞOHG]HQLH SU]HELHJXDNWXDOQ\FK]OHFHĔ i pozycji SRMD]GyZ ']LĊNL WHPX PRĪQD Z áDWZ\ VSRVyE VSUDZG]Lü, czy ZSREOLĪXZ\V]XNDQHJRáDGXQNX]QDMGXMHVLĊZROQ\SRMD]G
6\VWHPRIHURZDQ\SU]H]JLHáGĊ7LPRFRP MHVWQDW\OHUR]EXGRZDQ\ĪH] po-ZRG]HQLHPPRĪH]DVWąSLüUHQRmowane oprogramowanie TMS, szczególnie w nie-wielkich firmach transportowych, JG]LHQLH]DZV]HPRĪQDSR]ZROLüVRELHQDGURJLH UR]ZLą]DQLD LQIRUPDW\F]QH )XQNFMRQDOQRĞü V\VWHPX 7UXFN & Cargo wsparta po-SU]H] LQQH DSOLNDFMH PRĪH SRNU\ü ZLĊNV]RĞü DVSHNWyZ G]LDáDOQRĞFL SU]HGVLĊELRr-VWZDL]DFKRG]ąF\FKZQLPSURFHVyZ
$QDOL]XMąF UR]ZLą]DQLD LQIRUPDW\F]QH SU]HGVLĊELRUVWZ RPDZLDQHM EUDQĪ\, PRĪQD]DXZDĪ\üĪHF]ĊĞüDSOLNDFMLVSHáQLDSRGREQHOXEWDNLHVDPHIXQNFMHMHVWWR GRV\üSUREOHPDW\F]QH]SXQNWXZLG]HQLDLFKREVáXJLLPRĪHSURZDG]LüGRLFKQLH-HIHNW\ZQHJR Z\NRU]\VWDQLD 2Jyá DSOLNDFML MHVW UR]GUREQLRQ\ EUDN MHVW LQWHJUDFML SRPLĊG]\ V\VWHPDPL ELXURZ\PL NVLĊJRZ\PL NDGU\-SáDFH RUD] REVáXJXMąF\PL IORWĊ7DNLHUR]GUREQLHQLH]DNáyFDLRSyĨQLDSU]HSá\ZLQIRUPDFMLlub wymaga wy-konywania dodatkRZ\FKF]\QQRĞFL, jak np. eksport danych z jednego programu do GUXJLHJROXEZUĊF]UĊF]QHZSURZDG]DQLHGDQ\FKQDQRZR=DXZDĪDOQ\MHVWWDNĪH EDUG]RQLHZLHONLRGVHWHNILUPVWRVXMąF\FKV\VWHP\NODV\:06REVáXJXMąF\FKSUa-cĊ magazynów.
3U]HGVLĊELRUVWZD G]LDáDMąFH na rynku transportowo-spedycyjnym PXV]ą HOa-VW\F]QLH VLĊ ]PLHQLDü FR Z\PXV]D VSHF\ILND WHM EUDQĪ\. Obecnie wysoka konku-UHQFMDSRZRGXMHĪHQDZHWQLHZLHONLHSUREOHP\ZILUPLHPRJąSRZRGRZDüWUZDá\ XE\WHN XG]LDáX Z U\QNX FR ] NROHL PRĪH SURZDG]Lü GR NáRSRWyZ ILQDQVRZ\FK 3UREOHP\ SRZRGXMąFH VSDGHN IXQNFMRQDOQRĞFL PRJą E\ü VSRZRGRZDQH ]DUyZQR F]\QQLNDPL]HZQĊWU]Q\PL, MDNLZHZQĊWU]Q\PL
Czynnikiem ]HZQĊWU]Q\P PDMąF\P ZSá\Z QD funkcjonowanie przedsiĊ ELRUVWZEUDQĪ\ jest spadek EH]URERFLDXWU]\PXMąFDVLĊWHQGHQFMDVSDGNRZDSRZo-dująFD powstanie rynku pracy, na NWyU\PWRSUDFRZQLF\G\NWXMąZDUXQNL2G]Dw- V]HGODILUPWUDQVSRUWRZ\FKSUREOHPHPE\áRSR]\VNDQLHRUD]XWU]\PDQLHZSU]Hd-VLĊELRUVWZLH Z\NZDOLILNRZDQ\FK NLHURZFyZ EUDN Z\VRNLHM SRGDĪ\ SUDFRZQLNyZ Z ]DZRG]LH QLHQDOHĪąF\P GR ]E\W SRSXODUQ\FK SRZRGRZDá WUXGQRĞFL ] Z\NRU]y-VWDQLHPSU]H]ILUP\SU]HZR]RZHQDGDU]DMąF\FKVLĊV]DQV]ZLą]DQ\FK]URVQąF\P SRS\WHP QD XVáXJL WUDQVSRUWRZH 2EHFQLH SUREOHP WHQ SU]\ELHUD QD VLOH L DE\ utrz\PDü SUDFRZQLNyZ, ILUP\ PXV]ą RIHURZDü Z\ĪV]H SHQVMH L OHSV]H ZDUXQNL SUDF\3UREOHPWHQMHVWQLH]DOHĪQ\RGSU]HGVLĊELRUF\LZSá\ZDQDFDá\VHNWRUEUDn-Ī\76/
3RĞUyG F]\QQLNyZ ZHZQĊWU]Q\FK PDMąF\FK QDMZLĊNV]\ ZSá\Z QD VSDGHN IXQNFMRQDOQRĞFLILUP\EUDQĪ\7SL MHVWQLHZąWSOLZLHSU]HSá\ZLQIRUPDFMLRUD]No-PXQLNDFMDSRPLĊG]\SUDFRZQLNDPL:EDGDQ\FKSU]HGVLĊELRUVWZDFK pomimo do-brego SU]HSá\Zu informacji w relacji SU]HGVLĊELRUVWZR – NOLHQWRUD]SRPLĊG]\SUa-FRZQLNDPLELXURZ\PLLVWQLHMHSUREOHPXWUXGQLRQHJRSU]HSáywu informacji na polu
dyspozytor – NLHURZFD'ODSU]HGVLĊELRUVWZDWUDQVSRUWRZHJRZáDĞFLZHZ\NRQ\Za-QLHLQVWUXNFMLVSHG\WRUDSU]H]NLHURZFĊMHVWVSUDZąRSLHUZV]RU]ĊGQ\P]QDF]HQLX W\ONRSRSUDZQLHRWU]\PDQDLSHáQDLQIRUPDFMDR]OHFHQLXSURZDG]LGRjego bezpro-blemowego wykonania.
Znacznym problemem, z jakim VSRW\NDMąVLĊSU]HGVLĊELRUVWZD, jest gospodar-NDPDJD]\QRZD']LDáDOQRĞüWD co prawda nie stanowi priorytetu w firmach trans-portowo-spedycyjnych, MHGQDN QLHSUDZLGáRZH G]LDáDQLH PDJD]\QX PRĪH SRZRGo-ZDüQLHSRWU]HEQHproblemy'REU]H]DU]ąG]DQ\PDJD]\QPRĪHVWDüVLĊSROHPGR uzyskania przewagi konkurencyjnej, DWDNĪHSR]ZROLüQDRJUDQLF]HQLHF]DVXLNRVz-WyZ]ZLą]DQ\FK]HVNáDGRZDQLHPWRZDUyZ
Wyszczególnione problemy funkcjonalne ]DSUH]HQWRZDQH]RVWDáy w tabeli 1. Tabela 1 ProbleP\IXQNFMRQDOQHSU]HGVLĊELRUVWZWUDQVSRUWRZR-spedycyjnych oraz ich skutki
Problem funkcjonalny Objawy
%UDNLNDGURZHZĞUyG kierowców
1. 3UREOHP\]Z\NRQDQLHPURVQąFHMQDU\QNXOLF]E\]OHFHĔ transportowych.
2. .RV]W\]ZLą]DQH]Hszkoleniem nowych kierowców, którzy SU]\FKRG]ąQDPLHMVFHSRSU]HGQLFKV]XNDMąF\FKSUDF\ w ZLĊNV]\PSU]HGVLĊELRUVWZLHZZ\SDGNXQLHVSHáQLHQLD Z\PDJDĔ
3. 5RVQąFHNRV]W\]DWUXGQLHQLDVSRZRGRZDQHURVQąF\PLZy-nagrodzeniami.
4. Spadek kwalifikacji kierowców.
6áDE\SU]HSá\ZLQIRUPa-cji na kierunku dyspozy-tor-kierowca
1. 1LHGRNáDGQHZ\NRQDQLHLQVWUXNFMLSU]H]NLHURZFĊ 2. 0RĪOLZRĞüZ\VWąSLHQLDRSyĨQLHĔZUHDOL]DFML]OHFHQLD 3. 2EQLĪHQLHMDNRĞFLXVáXJLWUDQVSRUWRZHM
Brak odpowiedniej go-spodarki magazynowej
1. Wzrost kosztów magazynowych poprzez nieoptymalne wy-korzystanie powierzchni. 2. :\GáXĪHQLHF]DVXREVáXJLSRGF]DV]DáDGXQNXOXEUR]áDGXn-ku. 3. =DU]ąG]DQLHPDJD]\QHPNLHURZDQHZ\áąF]QLHSU]H]F]áo-ZLHNDSURZDG]LGRSRZVWDZDQLDEáĊGyZ Niejednolity system informatyczny 1. Pogorszony SU]HSá\ZLQIRUPDFMLSRPLĊG]\G]LDáDPL 2. 0RĪOLZRĞüSRZVWDQLDEáĊGyZ 3. :\GáXĪHQLHF]DVXSU]HELHJXSURFHVyZZHZQąWU]SU]HGVLĊ biorstwa. 4. 3RJRUV]HQLHNRQWDNWXSU]HGVLĊELRUVWZD]RWRF]HQLHP ħUyGáR (Szarata 2016).
Pierwszy z wymienionych w tabeli 1 problemów, F]\OL EUDNL NDGURZH ZĞUyG kierowców, nie jest EH]SRĞUHGQLR ]DOHĪQy RG G]LDáDĔ ILUP\ L ZLąĪe VLĊ ] REHFQą V\WXDFMą QD U\QNX SUDF\ .ROHMQH problemy PDMą FKDUDNWHU ZHZQĊWU]Q\ L PRJą ]RVWDüXVXQLĊWHSRSU]H]zmiany w systemie zarządzania.
Podsumowanie
%UDQĪDWUDQVSRUWRZDZ\ND]XMHZRVWDWQLFKODWDFKFLąJá\Z]URVWVSRZRGRZa- QHMHVWWR]ZLĊNV]DMąF\PVLĊSRS\WHPQDXVáXJLWUDQVSRUWRZH3RS\WWHQMHVWZ\Qi-NLHP VWDELOQHJR Z]URVWX JRVSRGDUF]HJR ZLĊNV]RĞFL SDĔVWZ 8QLL (XURSHMVNLHM Transport, XZDĪDQ\ ]D GRVNRQDá\ EDURPHWU JRVSRGDUNL, reaguje bardzo szybko na ZV]HONLH]PLDQ\NRQLXQNWXU\7UZDMąFHRGGáXĪV]HJRF]DVXVSDGNLFHQSDOLZZy- GDWQLHSRPDJDá\REQLĪ\üNRV]W\G]LDáDOQRĞFLSU]HGVLĊELRUVWZZNWyU\FKNRV]WSa-OLZDSRWUDILVWDQRZLüQDZHW1
/3generowanych kosztów. Jednak od niedawna notuje
VLĊWUHQGZ]URVWRZ\QDU\QNXFHQURS\VSRZRGRZDQHWRPRĪHE\üQDVLODMąF\PVLĊ NU\]\VHP EOLVNRZVFKRGQLP QD WHUHQLH 6\ULL L ]DDQJDĪRZDQLHP VLĊ Z QLHJR 5RVML, nie wiadomo, MDNGáXJRXWU]\PDVLĊWHQZ]URVW, jedQDNQLHMHVWWRGREUDZLDGRPRĞü dla rynku transportowego.
&HOHPDUW\NXáXE\áDDQDOL]DZSá\ZXV\VWHPyZLQIRUPDW\F]Q\FKQDQLZHORZa-QLHSUREOHPyZIXQNFMRQDOQ\FKSU]HGVLĊELRUVWZEUDQĪ\WUDQVSRUWRZR-spedycyjnej.
WDĪQ\PF]\QQLNLHPGODG]LDáDQLDSU]HGVLĊELRUVWw MHVWSUDZLGáRZ\SU]HSá\Z LQIRUPDFMLNWyU\]DSHZQLüPRĪHsprawny V\VWHPLQIRUPDW\F]Q\REHMPXMąF\VZo-LP G]LDáDQLHP ZV]\VWNLH DVSHNW\ L SURFHV\ ]DFKRG]ąFHZ SU]HGVLĊELRUVWZLH Uzy-skany w badaniach obraz SU]HSá\Zu informacji jest przyzwoity, aczkolwiek wyma-JDMąF\NLONXXVSUDZQLHĔ
6WRVRZDQH Z SU]HGVLĊELRUVWZDFK systemy informatyczne pokrywaMą QLHPDO wszystkie aspekty ich G]LDáDQLD, MHGQDN UR]ZLą]DQLa w nich zawarte prowadzą do GXEORZDQLD F]\QQRĞFL QLHVSyMQRĞFL GDQ\FK L PRJą SURZDG]Lü GR SRZVWDZDQLD EáĊGyZOXEQLHĞFLVáRĞFL5R]GUREQLHQLHSRGZ]JOĊGHPLORĞFLVWRVRZDQ\FKDSOLNDFML QLHVLH]HVREąVWUDW\F]DVX]ZLą]DQH]NRQLHF]QRĞFLąREVáXJLNLONXRNLHQGLDORJo-Z\FK]QDMGXMąF\FKVLĊZZLHOXDSOLNDFMDFK]SHZQRĞFLąQLHMHVWWRXáDWZLHQLHPGOD pracowników. ZaobseUZRZDQR WDNĪH EUDN ZVSDUFLD LQIRUPDW\F]QHJR Z QHZUDl-gicznych dla wykonywaniD XVáXJ WUDQVSRUWRZ\FK SXQNWDFK F]\OL EUDN QDU]ĊG]L informatycznych w kontaktach kierowca – dyspozytor.
.RQNOXGXMąF DQDOL]Ċ problemów funkcjonalnych: ZLĊNV]RĞü ] problemów przedsLĊELRUVWZ WUDQVSRUWRZR-spedycyjnych PRĪH ]RVWDü UR]ZLą]DQ\FK G]LĊNL ]a-VWRVRZDQLX RGSRZLHGQLR GREUDQHJR RSURJUDPRZDQLD WZRU]ąFHJR zintegrowany system informatyczny.
Literatura
1. Adamczewski P. (2003), Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, Wy-dawnictwo MIKOM, Warszawa, s. 5, 8, 25, 47.
2. .XOLĔVND ( 5XW - 6\VWHP LQWHU/$1 63((' MDNR QDU]ĊG]LH XVSUDZQLDMąFH IXQNFMRQRZDQLHSU]HGVLĊELRUVWZWUDQVSRUWRZ\FK, Logistyka-nauka nr 4, s. 2059–2068.
3. Majewski J. (2002), Informatyka dla logistyki, Wydawnictwo Biblioteka Logisty-ND3R]QDĔ, s. 17–18, 51–53.
4. Nowoczesne technologie w logistyce, red. J. 'áXJRV], Polskie Wydawnictwo Eko-nomiczne, Warszawa 2009, s. 9, 19, 33, 57, 75.
5. 5XW - .XOLĔVND ( 6\VWHP LQIRUPDW\F]Q\ D IXQNFMRQDOQRĞü ORJLVW\F]QD – studium przypadku, „Logistyka”, nr 5, s. 46–50.
6. Szarata A. (2016), Systemy informatyczne a rozwój wybranego pU]HGVLĊELRUVWZD transportowo-spedycyjnegoSUDFDG\SORPRZDLQĪ\QLHUVND2SROH
7. =DZLáD-1LHGĨZLHcki - 5RVWHN . *ąVLRUNLHZLF] $ Informatyka gospo-darcza, t. II, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, s. 434, 480–481.
8. http://www.logistyka.net.pl/bank-wiedzy/pozostale-zagadnienia/item/6417-logistyka-uslug-zarys-obszarow-wspoldzialania [GRVWĊS]. 9. http://activeo.pl/#news [GRVWĊS2.2015].
10. http://tachospeed.pl/pliki/Instrukcja_obslugi_programu_Tachospeed.pdf [GRVWĊS 20.12.2015].
INFORMATION SYSTEMS IN FUNCTIONAL TROUBLESHOOTING OF ENTERPRISES TRANSPORT-FORWARDING – RESEARCH RESULTS
Summary
Improving the quality of services in the transport-forwarding is associated largely with the use of modern methods of management, necessary adaptations to these tools in the form of systems and to provide reliable information to customers at every stage of execution services. Modern systems management support are a considerable assist in streamlining processes in the enterprise, enhance information flow, reduce the possibil-ity of error and reduce the operation time and relieve human by automating repetitive tasks, which in turn translates into the quality of services provided. The publication discusses the role and importance of information systems in logistics services and on the basis of the most frequently used by enterprises freight forwarding information systems, taking into account functional problems occurring in the industry.
This article aims to analyze the impact of information systems on eliminating functional problems enterprises in the transport and shipping.
Keywords: information systems, logistics, transportation, shipping, operational problems.
