Edwards Ozorowski
"Zur Theologie der Zukunft", Karl
Rahner, München 1971 : [recenzja]
Studia Theologica Varsaviensia 10/2, 390-391
3 9 0 S P R A W O Z D A N I A I R E C E N Z J E [26] sji. P otrzeb a ta rysu je się szczególn ie w y ra źn ie na gru n cie polskim., gdzie p rob lem atyk a ch aryzm atów leży n iem a l ca łk o w icie odłogiem . A rty k u ł A. Ż y n e 1 a,
Charyzmaty,
Znak 33 (1971) s, 1331— 1356, pobudza je d y n ie apetyt, a nie zasp ak aja głodu.Edward Ozorowski
K arl R a h n e r ,
Zur Theologie der Zukunft,-
M ünchen 1971, B en- zinger V erlag, s. 256.N azw isk o K arola R a h n e r a nie w y m a g a rek lam y w e w sp ó ł czesnej teologii. Z nakom ity te n uczony, autor 9-ciu już to m ó w
Schriften
zur Theologie,
w sp ółred ak tor n ow ego w y d a n iaLexikon für Theologie
und Kirche
oraz en cyk lop ed iiSacramentum Mundi,
poza tym w sp ó łp ra co w n ik w ielu różn ojęzyczn ych czasopism , p od ejm u je tym razem proble m a ty k ę ch rześcijań sk iego w id zen ia p rzyszłości, czyli w y p o w ia d a się na jeden z najbardziej cen traln ych tem a tó w tak w teologii, jak i w filo z o fii. W iadom o b o w iem , że problem czasu, jeg o sen s i k ierunek, n u rto w a ł ludzkość od bardzo daw n a i zn ajd ow ał rozm aite rozw iązan ia w za leżn ości od rodzaju k u ltu ry i w y zn a w a n eg o św iatop ogląd u . M iędzy in n ym i na p ytan ia zw iązan e z trw a n iem św ia ta stara się dać odpow iedź filo zo fia m a rk sisto w sk a oraz w ie lu różnego rodzaju futurologów .K. R ahner podchodzi do tego zagad n ien ia ze sta n o w isk a teologa, ale teologa, który korzysta bardzo szeroko z filo zo fii i który u w zględ n ia w y n ik i n auk przyrodniczych. Stąd też w jego w y k ła d zie znaleźć m ożna n ie ty lk o stu d iu m P ism a św . i T radycji, lecz tak że p o lem ik ę z różnego rodzaju p ogląd am i filo zo ficzn y m i oraz bardzo ścisły zw iązek z całą k u l turą ludzką. D o tak iego rodzaju stan ow isk a zm usza autora pod p ew n ym w zg lęd em zakres treścio w y , jak i n ad aje pojęciu „przyszłość”. B ierze je m ia n o w ic ie w sen sie jak najbardziej szerokim . „P rzyszłość” w rozu m ie n iu R ahnera to p rzecież nie ty lk o czasy ostateczn e, ale całość rzeczy w isto ści, która zależy w sw o im istn ien iu od Boga, która p odlega n ie u stan n em u rozw ojow i i która zm ierza do ok reślonego celu.
W ram ach 4 -ech rozd ziałów om ów ił R ahner kolejn o zagadnienia zw ią zk ó w h istorii zb a w ien ia z d ziejam i św iata, teologiczn ych zasad h er m en eu ty k i w y p o w ied zi b ib lijn ych na tem at esch atologii, p ojęcia czasu w teo lo g ii i h istoryczn ego charakteru tej ostatn iej, n astęp n ie przed sta w ił k w e stie stosu n k u ch rześcija ń stw a do id eo lo g ii jako tak iej, ch rześcijań sk iej w iz ji czło w ie k a i jej k on fron tacji z nauką m a rk sisto w sk ą, dalej teologiczn ą p rob lem atyk ę „now ej ziem i” oraz d op ełn ian ia się św ia ta i w reszcie k on k retn e p ersp ek ty w y p rzyszłości K ościoła oraz przyszłości teologii.
T ego rodzaju zesta w ien ie tem a tó w czyni k sią żk ę jed n ą zw artą ca ło ścią , m im o iż je s t ona w rzeczy w isto ści zbiorem a rty k u łó w uprzednio
[ 2 7 ] S P R A W O Z D A N I A I R E C E N Z J E 3 9 1
już drukow anych. R ahner św ia d o m ie zgrom adził je w jed n ym tom ie, ażeby w ten sposób ukazać m o żliw ie w szech stro n n ie n u rtu jące go od d aw n a zagad n ien ie, i ażeby przez to słu żyć bardziej w yd a tn ą pom ocą czy teln ik o w i. O p u b lik ow ał je przecież w serii w y d a w n ictw k ieszo n k o w y ch (
Deutscher Taschenbuch Verlag
), czyli w form ie n astaw ion ej na jak najszerszy odbiór. W ydaje się, że d ziełko to m oże sp ełn ić rów n ież sw oją rolę na gru n cie p olsk im i z p ow od zen iem za słu giw ałob y na prze tłu m aczen ie go na nasz język.E d w a r d O z o r o w s k i
H ein rich S c h l i e r ,
Das Ende der Zeit. Exegetische Aufsätze und
Vorträge,
F reib u rg im Br. 1971, H erder, s. 320.O bok d zieł zb iorow ych zaczyna p o w o li p ojaw iać się na Z achodzie in n y rodzaj p u b lik acji, m ia n o w icie k siążk i złożone z całego szeregu zb li żonych do sieb ie tem a ty czn ie i n iek ied y ju ż dru k ow an ych a rty k u łó w jednego autora. Z tego rodzaju prak tyk ą m am y do czyn ien ia w p rezen to w a n y m tu d ziele H. S c h 1 i e r a. T en w y b itn y teo lo g -b ib lista w y d a ł już 3-ci z k o lei (dw a p ierw sze tom y to:
Die Zeit der Kirche
orazBesin
nung auf das Neue Testament)
tom rozpraw , który za ty tu ło w a ł „Ko n iec czasu ”. J a k k o lw iek autor zaczerpnął ty tu ł om aw ian ego tom u 3-ego z jednego z zam ieszczon ych w tym d ziele artyk u łów , to jed n ak n ie jest to ty tu ł przyp ad k ow y. P rezen to w a n a b ow iem wEnde der Zeit
p rob le m a ty k a m ieści się w ja k iś sposób w jego ram ach. O czyw iście „koniec czasu” rozum ie S ch lier sw oiście, jako czas obecny a zarazem u gru n to w a n y w w ieczn o ści, jako całość rzeczyw istości, która się d osk on ali i która sk u tk iem zbaw czego dzieła C h rystu sow ego stała się n o sicielk ą w ieczn ości. Stąd też udało się m u zm ieścić pod jed n ym ty tu łem zagad n ien ia pozornie sob ie obce.K siążka sk ład a się z 18 artyk u łów , tw orzących razem 18 k olejn o po sobie n a stęp u jących rozdziałów : 1. G łów n e rysy n o w o testa m en to w ej teo lo g ii sło w a Bożego; 2. S łow o B oże i sło w o ludzkie; 3. K rólestw o B oże i K ościół w ed łu g N o w eg o T estam en tu ; 4. P a n o w a n ie C hrystusa; 5. K o n iec czasu; 6. C hrystologia w e w a n g elii św . Jana; 7. J. 6 i J an ow e rozu m ien ie E u charystii; 8. M iłość b ratersk a w ed łu g e w a n g elii i listó w św J a na; 9. Z naczenie zm a rtw y ch w sta n ia Jezu sa C hrystusa w e d łu g św . P a w ła A postoła; 10. S ło w o Boże w e d łu g P a w ła A postoła; 11. „L iturgia'’ e w a n g elii a p ostolsk iej (Rz 15, 14—21); 12. S erce lu d zk ie w ed łu g P a w ła A p o stoła; 13. U czta P an a w lista ch P a w ło w y ch ; 14. W ezw an i ku w oln ości. P a w io w e ro zu m ien ie w oln ości; 15. C hrystus i św iat; 16. To, na co w sz y scy czekają. E gzegeza Rz 8, 18— 30; 17. A d h ortacja z R zym u. O rędzie 1-go listu św . Piotra; 18. K atolick ość, która trw a. W p oszu k iw an iu za sady k atolick ości.
