Stefan Moysa
"Kirchenkampf und Ökumene
1939-1945 : Darstellung und
Dokumentation unter besonderer
Berücksichtigung der Quellen des
Ökumenischen Rates der Kirchen",
Armin Boyens, München 1973 :
[recenzja]
Collectanea Theologica 44/4, 202
202
R E C E N Z J EZ całej książki w ynika nieodparte przekonanie, że można dziś uprawiać historię Kościoła praw ie niezależnie od przynależności w yznaniowej. W ten sposób historia Kościoła staje się dyscypliną posiadającą duże znaczenie ek u m eniczne.
K s . S tefan M oysa SJ, W arszaw a
Armin BO YENS, K irch en k a m p f und Ö kum ene 1939—1945. D arstellung und
D okum en tation u n ter besonderer B erücksichtigung der Q uellen des Ö ku m e nischen R ates der K irch en , München 1973, Chr Kaiser Verlag, s. 463.
Autor przedstaw ia mało dotąd znany w ycinek historii ekum enii chrześci jańskiej, a m ianow icie działalność Światow ej Rady K ościołów w ciągu ostat niej w ojny. W prawdzie rada nie była jeszcze w ów czas form alnie ukonsty tuowana, istniała już jednak w zalążku, gdyż do 15.7.1939 roku 47 K ościo łów zadeklarowało przystąpienie do niej, a pierw sza ogólna konferencja m iała się odbyć w Stanach Zjednoczonych w e w rześniu 1941 roku. Istniały rów nież różne kom itety organizacyjne, byli ludzie, którzy m ieli później ode grać decydującą rolę w św iatow ym ruchu ekum enicznym , w pierwszym rzę dzie W. A. V i s s e r’ t H o o f
t-Szczególną uwagę poświęca autor stosunkom panującym m iędzy Ś w ia tową Radą a Ew angelickim Kościołem N iem ieckim (EKD) a także tak zw a nymi Kościołam i w yznającym i (Bekennende K irchen). W ydaje się że w tych ostatnich koncentrowała się opozycja przeciw hitleryzm owi, pod czas gdy kierow nik urzędu zagranicznego oficjalnego Kościoła, biskup H e - c k e 1, prowadził politykę prohitlerowską. Polaka zdziwi przede w szystkim fakt, że nie udzielił on żadnej pomocy polskiem u ew angelickiem u biskupo w i Teodorowi B u r s c h e , aresztowanem u i zm arłem u później w Dachau za w iarę chrześcijańską i polskość.
Autor przedstawia kolejno niezm ordowaną działalność Światow ej Rady głów nie w osobie jej przedstaw iciela V i s s e r’ t H o o f t a, na rzecz in ternowanych i uciekinierów , jej pomoc dla prześladowanych Żydów, kontak ty z podziem nym ruchem w Niem czech, uznanie przez Św iatow ą Radę is t nienia K ościołów w yznających.
Chcąc zapew nić sobie m ożliwość działania w okupowanej wów czas Eu ropie, m usiała Św iatow a Rada działać n iezw ykle ostrożnie w pewnego ro dzaju neutralizm ie, o którym dowiadujem y się z ciekawej w ym iany zdań między B a r t h e m a V i s s e r’t H o o f t e m .
Szczególnie cenna jest obszerna dokumentacja umieszczona w anekąach i zaw ierająca m iędzy innym i szczegóły o stanie okupowanej Europy, w tym również i Polski.
Książka jest konieczna dla każdego, kto pragnie lepiej zapoznać się z h i storią ruchu ekum enicznego, a także zrozumieć jego obecną działalność i sta- npwisko w w ielu kwestiach.
Ks. S tefan M oysa SJ, W arszaw a
Raymund SCHWAGER, W oraus leb t der Glaube? Jesus-N achfolge, Freiburg- -B asel-W ien 1973, Verlag Herder, s. 199.
Czy uzasadnione są absolutne roszczenia chrześcijaństwa? Czy w iara w Jezusa Chrystusa odpowiada obiektywnej prawdzie? Oto pytania, które stawia autor książki, członek redakcji „Orientierung”, jeden z niedawno „zdekonspirowanych” jezuitów szwajcarskich.
Podjęcie tych pytań wym aga odwagi m iędzy innym i dlatego, że trud ności związane z nimi w ostatnich czasach bardzo urosły, a odpowiedzi, ja kie daje tradycyjna apologetyka, stały się niezadowalające. Są to trudności