STEFAN ŚLĄZAK.
SZKIC BIOGRAFICZNY Z DZIEJÓW
DZIENNIKARSTWA MUZYCZNEGO
NA ŚLĄSKU
STRESZCZENIE
W artykule zaprezentow ano p ostać Stefana Ślązaka. Ten zapo mniany dzisiaj kompozytor, śpiew ak, dyrygent, pedagog, organi zator życia muzycznego, zbieracz folkloru oraz dziennikarz mu zyc zn y urodził się 21 marca 1889 roku w Puchaczowie na Lu- belszczyźnie. Po studiach w W arszawskim Konserwatorium Mu zyczn ym pracow ał jak o dyrygent, reżyser i śpiew a k w teatrach operetkowych w W arszawie i Lublinie. W 1918 roku zo sta ł zaa n gażow any w w arszaw skim Teatrze Nowości. W 1919 roku zo sta ł dyrektorem Teatru Wielkiego w Lublinie, rok później w stą pił je d nak na ochotnika do w ojska i zo sta ł odkom enderowany na Śląsk, gdzie brał czynny u dział w pow stan iach śląskich. Ze Śląskiem i pobliskim Zagłębiem Dąbrowskim zw ią za ł się od tego czasu na długie lata, zajmując się m iędzy innymi dziennikarstw em mu zyczn ym i krytyką. W 1923 roku z jego inicjatyw y p o w sta ło w Ka towicach Tow arzystw o Muzyczne, które rozpoczęło starania o ot warcie w tym mieście konserwatorium. D w a lata później W ydział Oświecenia Publicznego W ojewództwa Śląskiego udzielił Ślązako w i koncesję na założenie pryw atn ej szk oły m uzycznej w Katowi cach. W okresie m iędzyw ojennym b ył Ślązak reżyserem , dyrygen tem i śpiew akiem na scenach śląskich, w spółorganizow ał Teatr Polski w Katowicach (1923). Pracował m.in. w Teatrze Polskim w Katowicach, Teatrze Ludowym w Chorzowie, teatrze szkolnym w gimnazjum polskim w Bytomiu, a także w licznych teatrach amatorskich na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Już w ó w cza s planow ał założenie periodyku muzycznego.
W 1925 roku Ślązak za ło żył i redagow ał pism o „Nuta Polska. Mie sięcznik pośw ięcony literaturze, muzyce, sztuce i pieśn i polskiej”. Ostatni, podw ójny numer pism a u kazał się jak o organ Śląskiego Konserwatorium Muzycznego. K a żd y numer tego starannie w y d a wanego miesięcznika, obok autorów autorstw a znanych m uzyko logów, pieśn iarzy i pedagogów , zaw ierał dodatek nutowy opra cow yw an y p rze z Ślązaka i zaw ierający śląskie pieśni ludowe. D odatek ten zaw ierał cztery pieśn i na chór m ieszany i m ęski oraz cztery pieśni solowe z akompaniamentem fortepianu i był tak z a planow any, by k a żd y czytelnik mógł oprawić go w d w a osobne
tomy. W ydawcą czasopism a był Komitet Opieki nad W ydawni ctw em Pieśni Polskiej na Śląsku.
Współpracę z ruchem śpiew aczym na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrow skim rozpoczął Ślązak w 1925 roku, początkow o jako dyrygent chóru mieszanego „Ogniwo” w Katowicach. W tym sam ym okresie otrzym ał również nagrody na konkursie kompozytorów polskich w Chicago (1926 rok) z a pieśń Śpiew niewolnika, a w 1928 roku za ją ł p ierw sze miejsce w konkursie kompozytorskim to w a rzyszą cym W ystaw ie Krajowej w Poznaniu. W 1930 roku za ło ży ł i pro w a d ził chór m ieszany „Echo” w Sosnowcu.
Ślązak organizował liczne kursy dla nauczycieli szk ół p o w szech nych, a także koncerty i popisy. Jego recenzje m uzyczne za m iesz czały m.in. periodyki: „Polak”, „Polonia”, „Polska J u trzejsza”. B ył również założycielem Filharmonii Śląskiej w Katowicach, a także je j pierw szym dyrygentem do 1939 roku. Jako pedagog w y k s zta ł
cił wielu m uzyków.
Ślązak zm arł 23 listopada 1957 roku w Będzinie. Pozostawił p o sobie bogaty dorobek twórczy: m uzykę operową, operetkową, religijną, symfoniczną, pieśn i solowe i chóralne, sporo recenzji i omówień m uzycznych oraz cztery numery miesięcznika „Nuta Polska”.
SŁOWA KLUCZOWE: Stefan Ś lązak, dzien n ikarstw o m uzyczne, czasopiśm iennictw o n a Ś lą sk u .
Stefan Ślązak, p ostać dzisiaj praw ie zupełnie zap o m n ian a1, urodził się 21 m arca 1889 roku w Puchaczowie n a Lubelszczyźnie. J u ż od najm łod szych la t przejaw iał zainteresow ania m uzyczne rozwijane przez dziad ka, zawodowego m uzyka, w Pietrzykowie koło M ińska Mazowieckiego. Tutaj również ukończył rosyjską szkołę pow szechną. W la tach 1902— 1908 przebywał w Płocku, gdzie uczęszczał do gim nazjum . W mieście tym w 1907 roku ukończył z odznaczeniem szkołę m uzyczną I stop n ia w klasie gry organowej i dyrygentury chóralnej. W 1908 roku Ślązak zo stał zaangażow any n a stanow isko arty sty śpiew aka w sezonowym teatrze operetkowym w Płocku. W ystępował m .in. w rolach S kąpca w operetce
D ziew czyna z fiołka m i i J a n u s z a w Halce S tanisław a M oniuszki, a n a
stępnie otrzym ał stanow isko k ap elm istrza w teatrze płockim. W Płocku pracow ał również jak o o rgan ista katedralny.
W la tach 1909— 1914 studiow ał w W arszaw skim K onserw atorium M u zycznym n a wydziale wokalnym , gdzie uzyskał solidne w ykształcenie. Póź niej pracow ał jak o dyrygent, reżyser i śpiew ak w te a tra c h operetkowych w W arszawie i Lublinie. W 1918 roku został zaangażow any w w arszaw skim Teatrze Nowości. W 1919 ro k u został dyrektorem T eatru Wielkiego
1 Szczegóły biograficzne odtwarzam głównie na podstawie B. Oleś, Stefan Ślązak (1889-1957),
„Wiadomości Zagłębia” 32/1979, s. 1-16; W. Wroński, Stefan Ślązak, „Życie Śpiewacze” 3/1953, s. 15-17 oraz badań własnych.
w Lublinie, rok później w stąpił je d n ak n a ochotnika do wojska i został odkom enderowany n a Śląsk, gdzie b rał czynny udział w pow staniach ślą skich. Ze Śląskiem i pobliskim Zagłębiem Dąbrowskim związał się od tego czasu n a długie lata, zajm ując się między innym i dziennikarstw em m u zycznym i krytyką. W okresie od 1922 do 1923 roku dyrygował orkiestrą te a tru w Sosnowcu. W 1923 roku w Katowicach z jego inicjatywy powstało Towarzystwo Muzyczne, które rozpoczęło sta ra n ia o otwarcie w tym mie ście konserw atorium . Dwa la ta później Wydział Oświecenia Publicznego Województwa Śląskiego udzielił Ślązakowi koncesję n a założenie pryw at nej szkoły muzycznej w Katowicach. O trzym ała ona nazwę Śląskie Kon serw atorium Muzyczne. W momencie pow stania była to szkoła m uzyczna n a poziomie uczelni wyższej tego typu. W lutym 1927 roku przem ianowano j ą n a Pierwszą Ś ląską Szkołę M uzyczną im. Józefa E lsnera (ul. Szopena 16). Pod kierunkiem Ślązaka szkoła działała do w rześnia 1939 roku, pro w adząc bogatą działalność koncertową. Program szkoły był równorzędny z program em Konserwatorium w Warszawie. W szkole kompozytor prow a dził również chór. Zdolności organizatorskie Ślązaka przyczyniły się rów nież do założenia filii szkoły w Tarnow skich G órach (zainicjowała swoją działalność w 1934 roku, ul. Zamkowa, w Katolickim Domu Związkowym) 1 w Rybniku (działała w la tach 1928— 1932, PI. Wolności 1 7 ,1 p.), a w roku szkolnym 19 3 8 /1939 do założenia, za zgodą M inisterstw a W yznań Reli gijnych i Oświecenia Publicznego Szkoły Muzycznej w Sosnowcu-Pogonii (Dom Społeczny, ul. Żytnia 10). W szkole tej prowadzono klasy: fortepianu, instrum entów smyczkowych, instrum entów dętych, śpiewu solowego, m u zyki kościelnej i gim nastyki lytmiczno-plastycznej.
W okresie międzywojennym Ślązak był reżyserem , dyrygentem i śpie w akiem n a scen ach śląskich, w spółorganizow ał T eatr Polski w Katowi cach (1923). Pracował m .in. w Teatrze Polskim w Katowicach, Teatrze Ludowym w Chorzowie, teatrze szkolnym w gim nazjum polskim w By tom iu, a także w licznych te a tra c h am ato rsk ich n a Ś ląsku i w Zagłębiu D ąbrowskim. J u ż wówczas planow ał założenie periodyku muzycznego.
W ro ku 1924 w ystąpił do Towarzystwa T eatru Polskiego w Cieszynie o stworzenie stałego te a tru n a Ziemi Cieszyńskiej. D ługoletnie sta ra n ia przerw ał w ybuch wojny. W 1925 ro k u Ślązak założył i redagow ał pism o
„Nuta Polska. M iesięcznik pośw ięcony literaturze, m uzyce, sztu ce i p ieśn i p o lskiej”2. O statni, podwójny n u m e r p ism a u k aza ł się jak o organ Ś ląskie
go K onserw atorium Muzycznego. J a k czytamy: „Niech w ięc „Nuta P olska”,
która niniejszem kła d zie p o d w a lin y do b udo w y ta k potrzebnego gmachu, stanie się rzeczyw istością i spoi się w jed n o ogniwo św ia ta m uzycznego, a p lo n y z niej w y d a n e niech śp iew a cały naród p o lski w pokolenia”3.
Zw racano też uwagę, że „Nuta Polska” „będzie redagow ana ściśle w cha
rakterze polskim b ez dobierania obcych słów i w y s z u k a n y c h form ułek, a zrozum iała dla szerszego ogółu sp o łeczeństw a polskiego”.
2 Korzystałem z egzemplarzy czasopisma przechowywanych w zbiorach Biblioteki Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach (sygn. 112 279 C).
Każdy n u m e r tego staran n ie wydawanego m iesięcznika, obok tekstów au to rstw a znanych muzykologów, pieśniarzy i pedagogów, zaw ierał do datek nutow y opracowywany przez Ślązaka, zaw ierający śląskie pieśni ludowe. D odatek te n zawierał cztery pieśni n a chór m ieszany i m ęski oraz cztery pieśni solowe z ak om paniam entem fortepianu i był ta k zaplanow a ny, by każdy czytelnik mógł oprawić go w dw a osobne tomy. Pod koniec
1925 roku każdy p re n u m e rato r m iał otrzym ać „bezpłatny p ię k n y album
opraw ny z fotografiam i i życiorysam i n a szy ch św ietn ych kompozytorów, m uzyków , śpiew aków , dyrygentów , chórów zbiorow ych itd. (■■■)”. Tego
am bitnego założenia nie udało się je d n a k zrealizować.
O kładka dwóch pierwszych num erów opatrzona była kolorową litografią przedstaw iającą lirniczkę n a tle krajobrazu polskiego, nato m iast okładka ostatniego, podwójnego nu m eru , zdobił motyw kurtyny z U stronia, wyob rażającej sztan d a r oświaty, muzyki i ta ń c a ludowego. Dopiero w ostatnim , podwójnym num erze czasopism a, zamieszczono fotografie (8, z czego pięć z wycieczki chóru kolejowego do Zakopanego oraz zdjęcie Ślązaka).
Wydawcą czasopism a był Komitet Opieki n ad W ydawnictwem Pieśni Polskiej n a Śląsku. Komitet ten założono w 1923 ro k u z inicjatywy Śląza ka, Em ila Szram ka, S tanisław a Ligonia i E m an u ela Imieli oraz ówczesne go M arszałka Sejm u Śląskiego - K onstantego Wolnego. W tekście progra mowym K om itetu z dn ia 8 stycznia 1925 roku czytam y m .in.: „Komitet
je s t protektorem „Nuty Polskiej [...] Komitet p r z y s z e d ł do przekonania, iż dla ta k w ielkiej liczby, bo p rzeszło 3 0 000 zorganizow anych śpiew aków , za w o d o w ych artystów , m u zy kó w i m uzyka ln ych dom ów p olskich p o w s ta nie ta k kulturalnej placów ki ja k „Nuta P olska” p rzy czyn i się do rozwoju i uprzystępnienia nabycia z a n iską opłatą p o żą d a n ych p ie śn i”4.
M iesięcznik m iał być także w swoim zam ierzeniu „ sam okształcącym
organem dla kultu m uzycznego m łodzieży p o lskiej”5.
W „Nucie Polskiej” znajdujem y artyk u ły zachęcające do propagow ania śpiew u i k u ltu ry m uzycznej, między innymi: Em ila Szram ka, Śpiewaj,
ludu Górnośląski; E m an uela Imieli, Rozpow szechniajm y p ie śń polską;
C yrusa Sobolewskiego Zadania szkolnictw a m uzycznego na Śląsku. Obok tych dłuższych artykułów zam ieszczano także aforyzmy m uzycz ne i przysłowia ludowe, rubryki: Nasi goście, Wieści z kraju, Wiadomości
z Am eryki, Z Niemiec, Z Anglii, Goście zagraniczni, Z p r a sy zagranicznej, Krótko z Katowic, Kronika m uzyczna, Z ruchu w ydaw niczego. Omówiono
m.in. V Śląski Zjazd Kół Śpiewaczych, oraz wycieczkę ch ó ru kolejowego z Katowic do Zakopanego.
Niestety, ukazały się jedynie cztery n um ery „Nuty Polskiej”. N um er pierwszy, liczący 8 stro n był datow any n a luty 1925 roku, n u m e r d ru gi również o objętości 8 stro n n a m arzec 1925 roku, oba w ydrukow ane m etodą offsetową w Zakładach Graficznych Lepolda Nowaka w ówczesnej Królewskiej Hucie (Chorzów), a n u m er ostatni - podwójny (3-4), zawiera
4 Ibidem. 5 Ibidem.
jący 12 stro n - n a kw iecień i m aj 1925 ro k u , d ru k o w an o w d ru k a rn i „Polak” w K atow icach (ul. W arszaw sk a 20). W zam ierzen iach w ydaw cy każdy n u m e r m iał ukazy w ać się pierw szego d n ia m iesiąca. N um er kosztow ał 1,50 zł, a p re n u m e ra ta k w a rta ln a 4 ,0 5 zł. D od atek n utow y był każdorazow o sk a lk u lo w an y n a 4 zł. Z aplanow ano tak że dołączenie do n u m e ru grudniow ego skorow idza, zaw ierającego inform acje o z a w arto ści całego rocznika.
R edakcja i ad m in istracja p ism a mieściły się przy ul. M ariackiej 1, w n u m e ra ch 1 i 2 znajdujem y zapis, że S tefan Ślązak był red aktorem od powiedzialnym i założycielem, a w num erze 3-4 Ślązak funkcjonuje jako założyciel i wydawca.
Czasopismo zostało sympatycznie odnotowane w „Przeglądzie Muzyczny” (1925 n r 6), gdzie czytamy: „Nowe pism o w ychodzące p o d red. prof. Stefana
Ślązaka przeznaczone dla najszerszych kół czytelników. Wzięto sobie za- w dzięczne zadanie rozbudzenia drzemiącego dziś tylko na dnie d u szy ludu naszego - zam iłow anie do muzyki. Ż yczym y szczerze n a szym dzielnym ślą skim Braciom dalszego pow odzenia w ich zacnem przedsięw zięciu”6.
W spółpracę z ru ch em śpiewaczym n a Ś ląsk u i w Zagłębiu D ąbrowskim rozpoczął Ślązak w 1925 roku, początkowo jak o dyrygent chó ru m iesza nego „Ogniwo” w Katowicach7. W tym sam ym okresie otrzym ał również nagrody n a k o n k ursie kompozytorów polskich w Chicago (1926 rok) za pieśń Śpiew niewolnika, a w 1928 roku zajął pierwsze miejsce w k on k u rsie kom pozytorskim tow arzyszącym Wystawie Krajowej w Poznaniu. W 1930 ro ku założył i prowadził ch ó r m ieszany „Echo” w Sosnowcu.
Ślązak organizował liczne k u rsy dla nauczycieli szkół pow szechnych, a także koncerty i popisy. Docierał z nim i do najdalszych zakątków Ślą sk a i Zagłębia. Jego recenzje m uzyczne zam ieszczały m .in. periodyki: „Po lak ”, „Polonia”, „Polska Ju trz e jsz a ”. Był również założycielem Filharm onii Śląskiej w Katowicach (pierwszy k o n cert m iał m iejsce 6 listo p ad a 1932), k tó ra pow stała przy Śląskiej Szkole Muzycznej, a także jej pierwszym dy rygentem do 1939 roku. Ja k o pedagog w ykształcił wielu muzyków8.
Ślązak znan y je s t jak o a u to r operetki Czar nocy, Amelia, Donżuani, m uzyki do B alladyny J u liu s z a Słowackiego, wodewilu Krowoderskie z u
chy, satyry muzycznej Noc sylw estro w a i innych. U koronow aniem jego
twórczości była k a n ta ta Piastowie na Ś lą sku o p a rta n a utw orze J a n a Ni kodem a J a ro n ia Konrad K ędzierzaw y. K an tata sta ła się pierwowzorem opery Silesiana. O pera-epopeja w 3 ak tach , 4 odsłonach, której p ra p re m iera odbyła się w katow ickim Teatrze im. S tan isław a W yspiańskiego
12 m aja 1934 roku. Ślązak ukończył swoją operę dopiero w 1948 roku, a w październiku 1954 rok u dopisał jeszcze je d n ą arię. Akcja opeiy to czy się w XIII w ieku, a choreografia o p a rta je s t n a regionalnych ta ń cach śląskich. W praprem ierze wzięli udział artyści z całej Polski, połączone
6 „Przegląd muzyczny” 6/1925.
7 O działalności dyrygenckiej Ślązaka zob. szerzej : L. T. Błaszczyk, Dyrygenci polscy i obcy w Polsce dzia
łający w XIX i X X wieku, Kraków 1964, s. 302.
chóry, a reżyserem był Mikołaj Lewicki z O peiy W arszawskiej. Dyrygował Ślązak. Operę ze względu n a duży koszt wystawiono jedynie trzy razy.
Inne utw ory Ś lązaka to kilkadziesiąt pieśni n a fortepian oraz pieśni n a chór m ieszany. Dwadzieścia dziewięć pieśni zachowało się do dnia dzisiejszego w rękopiśm iennych zbiorach Akademii Muzycznej w Katowi cach. S taraniem kom pozytora ukazało się jedynie dziewięć pieśni, n a k ła dem „Nuty Polskiej” w 1925 roku, jak o d od atek to m iesięcznika.
W okresie drugiej wojny światowej Ślązak był szykanow any przez Niem ców, którzy bezskutecznie poszukiw ali p arty tu ry Silesiany, k tó rą prze chowali jego uczniowie w Niwce, Klimontowie i Sosnowcu. Ślązak odm ó wił objęcia kierow nictw a konserw atorium lub te a tru niemieckiego, jego rodzina została w ysiedlona z Katowic, a on sam stracił bogatą bibliote kę. W latach 1940-1945 prowadził w Sosnow cu ta jn ą szkołę m uzyczną, kształcąc około 150 uczniów. W 1940 roku był o rg an istą w kościele św. B arbary w Sosnowcu. Z tego o k resu pochodzą jego utw oiy o c h a ra k te rze religijnym, m.in. oratorium Feria Sexta in Parascere. Spośród innych utw orów religijnych Ś lązaka należy wymienić Pieśni wielkanocne i Wielko
p o stn e Oratorium Liturgiczne.
Po wyzwoleniu Katowic, 1 lutego 1945 roku otrzym ał zgodę n a zor ganizowanie i objęcie Śląskiego K onserw atorium Muzycznego, a także 6 m arca 1945 roku n a założenie In sty tu tu Muzycznego w Sosnowcu. 16 sierp nia 1945 roku ówczesny M inister K ultury i S ztuki powołał Ślązaka n a stanow isko dyrektora Państwowego In sty tu tu Muzycznego w Będzinie, a 22 w rześnia tego sam ego roku powołano go n a dyrektora Miejskiego In s ty tu tu Muzycznego w Sosnowcu. W m ieście tym utworzył również chór reprezentacyjny „Hejnał” oraz chór m ęski „Echo”, a n a terenie Zagłębia Dąbrowskiego - liczne am atorskie zespoły artystyczne. W 1954 roku P ań stwowy In sty tu t Muzyczny w Będzinie, Miejski In sty tu t Muzyczny w Sos nowcu. O sta tn ią założoną i kierow aną przez niego placów ką było Społecz ne Ognisko Muzyczne w Zawierciu. Ślązak m iał swój w kład w pow staniu wielu szkół muzycznych, m .in. w Katowicach, R ybniku, Tarnow skich Gó rach, Zawierciu, Sosnow cu i Będzinie.
Swoje zainteresow ania kierował Ślązak również k u folklorowi. W jego twórczości dom inował folklor Górnego Ś ląska, Ś ląsk a Cieszyńskiego i Za głębia Dąbrowskiego. W 1954 rok u Ślązak podjął staran ia, m ające n a celu opracow anie folkloru muzycznego ziemi olkusko-siew ierskiej. Korzystał tu taj m.in. z opracow ań O sk ara Kolberga. Zebrał ponad czterysta m oty wów pieśni i ta ń c a z tego regionu. Niestety, opracow anie całości przerw ał zawał serca. Do dzisiaj zachowały się zaledwie nieliczne pieśni. Folklor m uzyczny b ad ał i gromadził głównie n a podstaw ie zbiorów Kolberga oraz b ad ań terenowych, których wyniki grom adził ju ż w czasie okupacji hitle rowskiej. Zapisał m.in. oryginalne zagłębiowskie pieśni hutnicze. Zwrócił n a to uw agę m .in. Adolf Dygacz, pisząc: „(...) na terenie Zagłębia D ąbrow
skiego pieśn i ludow e grom adził sporadycznie Stefan Ślązak, za m ie szk a ły w ó w cza s w Będzinie, śpiew ak, dyrygent, w irtuoz organowy, kompozytor, pedagog, organizator życia m uzycznego w środow isku śląsko-dąbrow
skim . Pośród za p iskó w Ś lą za ka za ch o w a ły się d w ie pieśni, z których je d na je s t adaptacją hutniczą z chłopskiego folkloru, druga w ią że się gene tycznie z hutnictw em s z k ła ”.
Ślązak prowadził również zespoły pieśni i ta ń c a oraz chóry w Zawierciu i Dąbrowie Górniczej.
O statn im utw orem kom pozytora była pieśń n a chór m ieszany n a p isa n a n a prośbę sió str u rszu la n e k w Szpitalu Specjalistycznym w Katowicach w 1956 roku.
Ślązak zm arł 23 listopada 1957 roku w Będzinie. Pozostawił po sobie bo gaty dorobek twórczy: muzykę operową, operetkową, religijną, symfoniczną, pieśni solowe i chóralne, sporo recenzji i omówień muzycznych9 oraz cztery num ery miesięcznika „Nuta Polska”. J u ż w latach trzydziestych szesnaście jego pieśni zostało zarejestrowanych n a płytach gramofonowych.
Stefan Ślązak był wybitnym organizatorem życia muzycznego, doświadczo nym pedagogiem, dyrygentem chóralnym, organizatorem szkół muzycznych i Filharmonii Śląskiej w Katowicach. Propagował am atorski ru ch muzyczny, szczególnie chóralny, n a Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, zbierał i propago wał folklor, wykorzystując go twórczo w swoich kompozycjach muzycznych. Był krytykiem muzycznym i redaktorem miesięcznika.
W arto dzisiaj przypom nieć jego p o stać oraz b o gatą i różnorodną dzia łalność.
Summary
Dariusz Rott
STEFAN ŚLĄZAK. BIOGRAPHICAL SKETCH FROM THE HISTORY OF THE MUSICAL JOURNALISM IN SILESIA
Biographical sketch from the history o f the musical journalism in Silesia article a biography o f the forgotten today composer, a sin ger, a conductor, a teacher and an organizer o f the life o f musical Stefan Ślązak w ere introduced (1889-1957). In 1925 Ślązak e s tablished in Katowice journal “Note Poland. The monthly devoted to literature, the music, the art and son gs”[„Nuta Polska. Miesięcz nik pośw ięcon y literaturze, muzyce, sztuce i pieśn i polskiej”]. Only four numbers o f the monthly appeared, in it one double. So fa r
„Nuta Polska” w a s n ’t discu ssed by specialists in p re ss studies.
KEY WORDS: Stefan Ś lązak, m u sica l jo u rn a lism , p erio d ical p ress in S ile sia .
9 Zob. szerzej: S. Barman-Szulakowska, Polska kultura muzyczna na Śląsku Górnym i Cieszyńskim w latach
1922—1939. Próba syntezy, Katowice 1994 (tutaj m.in. biogram Ślązaka, s. 208 oraz katalog ważniejszych
