Interwencja główna Interwencja uboczna Przypozwanie

(1)

Interwencja główna Interwencja uboczna

Przypozwanie

(2)

Zasada dwustronności nie ogranicza liczby podmiotów

mogących brać udział po stronie powodowej lub pozwanej.

Dlatego też w procesie możemy mieć do czynienia z instytucją interwencji głównej polegającej na osobnym pozwaniu obu stron dotychczasowo oraz interwencji ubocznej, to jest

przystąpieniu do udziału w toczącym się postępowaniu osoby trzeciej, która przystępuje do jednej lub drugiej strony

postępowania albo współuczestnictwie procesowym gdy stronę procesową tworzy grupa podmiotów.

Zasada dwustronności

w procesie cywilnym

(3)

 Istota: jest powództwem osoby trzeciej (interwenienta głównego) o rzecz lub prawo wytoczonym przeciwko stronom, które o tę rzecz lub prawo toczą już spór sądowy (art. 75 k.p.c).

 Termin: pozew interwencyjny może być wniesiony do momentu zawisłości sporu w sprawie „głównej”, czyli od momentu doręczenia pozwu pozwanemu (art. 192 pkt 1 kpc), aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji.

 Forma: pisemna lub ustna do protokołu– art. 466 k.p.c – tylko uprawnienie pracowników i ubezpieczonych działających bez profesjonalnego

pełnomocnika.

 Właściwość sądu: sąd, w którym toczy się proces główny o tę samą rzecz lub prawo.

Interwencja główna

(4)

 Sprawa główna i sprawa wszczęta pozwem interwencyjnym są

odrębnymi sprawami, zatem sąd nie powinien prowadzić ich niezależnie od siebie, by nie doprowadzić do wydania dwóch sprzecznych orzeczeń.

Zatem uzasadnione jest:

1) zawieszenie postępowania w pierwszej sprawie (art. 177 § 1 pkt 2 kpc). Uwzględnienie interwencji głównej z reguły spowoduje cofnięcie pozwu w sprawie głównej i umorzenie postępowania (art. 355 k.p.c), a w przypadku popierania powództwa sąd powinien wyrokiem oddalić powództwo z powodu braku czynnej legitymacji procesowej,

2) albo połączenie obu spraw do wspólnego rozpoznania (art. 219 kpc).

Jakie czynności podejmuje sąd po

wniesieniu pozwu interwencyjnego?

(5)

 Istota: polega na przystąpieniu przez osobę trzecią zwaną interwenientem ubocznym do jednej ze stron procesu cywilnego, co służy pośrednio lub bezpośrednio ochronie własnych praw interwenienta, gdyż wygranie lub przegranie danej sprawy może wpłynąć na jego własną sytuację prawną.

 Cel interwencji: prewencyjna ochrona własnego interesu prawnego

interwenienta ubocznego, który jest zagrożony negatywnym rozstrzygnięciem sprawy dla jednej ze stron procesu.

 Pojęcie interesu prawnego w przypadku interwencji ubocznej – rzeczywiście istniejąca – w ramach obowiązującego prawa – potrzeba rozstrzygnięcia sprawy na korzyść jednej ze stron, wpływająca jednocześnie na ochronę sfery prawnej interwenienta (Uchwała SN z 28.4.1982 r. III CZP 12/82, OSNC, Nr 11- 12, poz. 165).

Interwencja uboczna

(6)

 wynajmujący, kiedy osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy najętej przeciwko najemcy;

 sprzedawca, jeśli osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanej przeciwko kupującemu ;

 współwłaściciel w sprawach dotyczących współwłasności;

 małżonek dłużnika jeśli istnieje współwłasność ustawowa między

małżonkami i odpowiedzialność z majątku wspólnego za długi małżonka;

 Z konkretnego wskazania w ustawie - interwencja uboczna wspólnika spółki jawnej po stronie pozwanej spółki z uwagi na jego

odpowiedzialność subsydiarną – art. 31 § 1 k.s.h.

Przykłady zgłoszenia

interwencji ubocznej

(7)

 Termin końcowy – to moment zamknięcia rozprawy w drugiej instancji.

 Forma pisemna jest obligatoryjna, ustna do protokołu (art.

466 k.p.c).

 Wraz ze wstąpieniem do sprawy interwenient może dokonać innej czynności procesowej.

 Od interwencji należy pobrać 1/5 opłaty od pozwu (art. 19 ust. 3 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach

cywilnych).

Interwencja uboczna

(8)

 Cel: zakwestionowanie przystąpienia interwenienta ubocznego do rozprawy.

 Termin: najpóźniej przy rozpoczęciu najbliższej rozprawy następującej po zgłoszeniu interwencji ubocznej.

 Uprawnieni do zgłoszenia opozycji: każda ze stron, interwenient uboczny, który już działa w sprawie, prokurator (art. 7 kpc) czy organizacja pozarządowa (art. 61 § 2, 62, 462 kpc).

 Terminowe zgłoszenie opozycji skutkuje wyznaczeniem przez sąd osobnej rozprawy między interwenientem a zgłaszającym opozycję. Po przeprowadzeniu tej rozprawy sąd postanowieniem albo oddala opozycję, jeśli uzna, ze interwenient

uprawdopodobnił swój interes prawny w zgłoszeniu interwencji ubocznej, albo uwzględnia opozycję i nie dopuszcza interwenienta w sprawie (wówczas czynności interwenienta uważa się za niebyłe). Na każde z tych postanowień przysługuje

zażalenie.

Opozycja (art. 78 k.p.c)

(9)

Rodzaje interwencji ubocznej

 Interwencja uboczna niesamoistna (zwykła) Wyrok zapadły w sprawie oddziałuje na sferę prawną interwenienta pośrednio.

 Interwencja uboczna samoistna

Wyrok zapadły w sprawie odnosi bezpośredni skutek między interwenientem a przeciwnikiem strony, do której przystąpił - odpowiednie

zastosowanie przepisów o współuczestnictwie jednolitym.

Zatem do powoda/pozwanego przystąpił podmiot, który mógłby być od samego początku w sprawie powodem lub pozwanym, np. w przypadku

interwencji ubocznej małżonka pozostającego we wspólności ustawowej po stronie współmałżonka pozwanego o zapłatę długu.

Interwenient uboczny samoistny nie może być przesłuchany w charakterze świadka (art. 259 pkt 4 w zw. z art. 81 k.p.c).

(10)

 Jest uprawniony do dokonywania wszelkich czynności procesowych na równi ze stroną, ale nie mogą one pozostawać w sprzeczności z czynnościami i

oświadczeniami strony, do której przystąpił (w przypadku interwenienta ubocznego samoistnego zob. art. 73 § 2 k.p.c.).

 W sytuacji gdy interwenient nie wiedział o toczącym się procesie, a strona nie zawiadomiła go o nim i nie wezwała do udziału w sprawie albo uczyniła to zbyt późno, albo strona umyślnie lub przez niedbalstwo nie skorzystała ze środków, które nie były interwenientowi znane (art. 82 k.p.c), interwenient będzie mógł podnieść zarzut błędnego rozstrzygnięcia sprawy spowodowanego wadliwym prowadzeniem procesu przez stronę.

 Interwenient uboczny samoistny może za zgodą stron wejść na miejsce strony do której przystąpił, wchodzi wówczas w sytuację procesową strony istniejącą w momencie jego wejścia i nie może żądać powtórzenia czynności procesowych.

Uprawnienia interwenienta ubocznego

(11)

 Istota: polega na zawiadomieniu osoby trzeciej

o toczącym się procesie i wezwaniu jej przez stronę do wzięcia udziału w sprawie.

 Cele: osoba przypozwana dowiaduje się o procesie, którego wynik może oddziaływać na jej sferę prawną oraz zabezpieczenie strony przed zarzutem wadliwego prowadzenia procesu (art. 82 k.p.c).

Przypozwanie

(12)

 Art. 573 k.c. – kupujący, przeciwko któremu osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanej, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić

o tym sprzedawcę i wezwać go do udziału w sprawie pod rygorem utraty roszczenia z tytułu rękojmi za wadę prawną.

 Art. 665 k.c. – jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko najemcy roszczeń dotyczących rzeczy najętej, najemca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wynajmującego.

 Art. 884 k.c. – poręczyciel, przeciwko któremu wierzyciel dochodzi roszczenia, powinien niezwłocznie zawiadomić dłużnika.

 Art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego – w sprawie opróżnienia lokalu sąd

z urzędu zawiadamia gminę właściwą ze względu na miejsce położenia lokalu

podlegającego opróżnieniu celem umożliwienia jej wstąpienia do sprawy. Gmina nie musi wykazywać interesu prawnego, a jej przystąpienie następuje po stronie powoda.

Interwencja główna Interwencja uboczna Przypozwanie

Interwencja główna Interwencja uboczna

Przypozwanie

Zasada dwustronności nie ogranicza liczby podmiotów

mogących brać udział po stronie powodowej lub pozwanej.

Dlatego też w procesie możemy mieć do czynienia z instytucją interwencji głównej polegającej na osobnym pozwaniu obu stron dotychczasowo oraz interwencji ubocznej, to jest

przystąpieniu do udziału w toczącym się postępowaniu osoby trzeciej, która przystępuje do jednej lub drugiej strony

postępowania albo współuczestnictwie procesowym gdy stronę procesową tworzy grupa podmiotów.

Zasada dwustronności

w procesie cywilnym

 Istota: jest powództwem osoby trzeciej (interwenienta głównego) o rzecz lub prawo wytoczonym przeciwko stronom, które o tę rzecz lub prawo toczą już spór sądowy (art. 75 k.p.c).

 Termin: pozew interwencyjny może być wniesiony do momentu zawisłości sporu w sprawie „głównej”, czyli od momentu doręczenia pozwu pozwanemu (art. 192 pkt 1 kpc), aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji.

 Forma: pisemna lub ustna do protokołu– art. 466 k.p.c – tylko uprawnienie pracowników i ubezpieczonych działających bez profesjonalnego

pełnomocnika.

 Właściwość sądu: sąd, w którym toczy się proces główny o tę samą rzecz lub prawo.

Interwencja główna

 Sprawa główna i sprawa wszczęta pozwem interwencyjnym są

odrębnymi sprawami, zatem sąd nie powinien prowadzić ich niezależnie od siebie, by nie doprowadzić do wydania dwóch sprzecznych orzeczeń.

Zatem uzasadnione jest:

2) albo połączenie obu spraw do wspólnego rozpoznania (art. 219 kpc).

Jakie czynności podejmuje sąd po

wniesieniu pozwu interwencyjnego?

 Cel interwencji: prewencyjna ochrona własnego interesu prawnego

interwenienta ubocznego, który jest zagrożony negatywnym rozstrzygnięciem sprawy dla jednej ze stron procesu.

Interwencja uboczna

 wynajmujący, kiedy osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy najętej przeciwko najemcy;

 sprzedawca, jeśli osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanej przeciwko kupującemu ;

 współwłaściciel w sprawach dotyczących współwłasności;

 małżonek dłużnika jeśli istnieje współwłasność ustawowa między

małżonkami i odpowiedzialność z majątku wspólnego za długi małżonka;

 Z konkretnego wskazania w ustawie - interwencja uboczna wspólnika spółki jawnej po stronie pozwanej spółki z uwagi na jego

odpowiedzialność subsydiarną – art. 31 § 1 k.s.h.

Przykłady zgłoszenia

interwencji ubocznej

 Termin końcowy – to moment zamknięcia rozprawy w drugiej instancji.

 Forma pisemna jest obligatoryjna, ustna do protokołu (art.

466 k.p.c).

 Wraz ze wstąpieniem do sprawy interwenient może dokonać innej czynności procesowej.

 Od interwencji należy pobrać 1/5 opłaty od pozwu (art. 19 ust. 3 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach

cywilnych).

Interwencja uboczna

 Cel: zakwestionowanie przystąpienia interwenienta ubocznego do rozprawy.

 Termin: najpóźniej przy rozpoczęciu najbliższej rozprawy następującej po zgłoszeniu interwencji ubocznej.

 Uprawnieni do zgłoszenia opozycji: każda ze stron, interwenient uboczny, który już działa w sprawie, prokurator (art. 7 kpc) czy organizacja pozarządowa (art. 61 § 2, 62, 462 kpc).

 Terminowe zgłoszenie opozycji skutkuje wyznaczeniem przez sąd osobnej rozprawy między interwenientem a zgłaszającym opozycję. Po przeprowadzeniu tej rozprawy sąd postanowieniem albo oddala opozycję, jeśli uzna, ze interwenient

uprawdopodobnił swój interes prawny w zgłoszeniu interwencji ubocznej, albo uwzględnia opozycję i nie dopuszcza interwenienta w sprawie (wówczas czynności interwenienta uważa się za niebyłe). Na każde z tych postanowień przysługuje

zażalenie.

Opozycja (art. 78 k.p.c)

Rodzaje interwencji ubocznej

 Interwencja uboczna niesamoistna (zwykła) Wyrok zapadły w sprawie oddziałuje na sferę prawną interwenienta pośrednio.

 Jest uprawniony do dokonywania wszelkich czynności procesowych na równi ze stroną, ale nie mogą one pozostawać w sprzeczności z czynnościami i

oświadczeniami strony, do której przystąpił (w przypadku interwenienta ubocznego samoistnego zob. art. 73 § 2 k.p.c.).

 Interwenient uboczny samoistny może za zgodą stron wejść na miejsce strony do której przystąpił, wchodzi wówczas w sytuację procesową strony istniejącą w momencie jego wejścia i nie może żądać powtórzenia czynności procesowych.

Uprawnienia interwenienta ubocznego

 Istota: polega na zawiadomieniu osoby trzeciej

o toczącym się procesie i wezwaniu jej przez stronę do wzięcia udziału w sprawie.

 Cele: osoba przypozwana dowiaduje się o procesie, którego wynik może oddziaływać na jej sferę prawną oraz zabezpieczenie strony przed zarzutem wadliwego prowadzenia procesu (art. 82 k.p.c).

Przypozwanie

 Art. 573 k.c. – kupujący, przeciwko któremu osoba trzecia dochodzi roszczeń dotyczących rzeczy sprzedanej, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić

o tym sprzedawcę i wezwać go do udziału w sprawie pod rygorem utraty roszczenia z tytułu rękojmi za wadę prawną.

 Art. 665 k.c. – jeżeli osoba trzecia dochodzi przeciwko najemcy roszczeń dotyczących rzeczy najętej, najemca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wynajmującego.

 Art. 884 k.c. – poręczyciel, przeciwko któremu wierzyciel dochodzi roszczenia, powinien niezwłocznie zawiadomić dłużnika.

 Art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego – w sprawie opróżnienia lokalu sąd

z urzędu zawiadamia gminę właściwą ze względu na miejsce położenia lokalu

podlegającego opróżnieniu celem umożliwienia jej wstąpienia do sprawy. Gmina nie musi wykazywać interesu prawnego, a jej przystąpienie następuje po stronie powoda.

Przykłady przypozwania