PRAWO PRACY 2 Zbiorowe prawo
pracy
SSA - PRAWO PRACY 2
Dr Jacek Borowicz
ZBIOROWE PRAWO PRACY (ZPP)
BRAK USTAWOWEJ DEFINICJI ZPP
SPORY WOKÓŁ POJĘCIA ZPP
ROZPROSZENIE PRZEPISÓW ZPP
( …obecnie –ale jak będzie w przyszłości?)
Zbiorowe prawo pracy
ZBIOROWE PRAWO PRACY (ZPP) Założenia wstępne
Istnieją prawa i interesy o charakterze
grupowym, znajdujące odniesienie do określonej zbiorowości pracowników i/lub pracodawców
Istnieje rozbieżność /brak tożsamości interesów partnerów społecznych
Zbiorowe prawo pracy
INDYWIDUALNE PRAWO PRACY (IPP) A
ZBIOROWE PRAWO PRACY (ZPP)
IPP – pierwotne historycznie i genetycznie!
ZPP – pojawia się w pewnym momencie historycznym i istnieje ze względu na
potrzebę optymalizacji funkcjonowania IPP
Powiązanie IPP i ZPP
Zbiorowe prawo pracy
ZPP
ODRĘBNA CZĘŚĆ PRAWA PRACY
ODRÓŻNIAJĄCA SIĘ PRZEDMIOTEM REGULACJI
Zbiorowe prawo pracy
PRZEDMIOT ZPP
Stosunki prawne, których treścią są prawa i interesy o charakterze grupowym odnoszące się do określonej grupy/zbiorowości pracowników i/lub pracodawców - nie zaś do konkretnego pracownika i/lub pracodawcy.
Zbiorowe prawo pracy
PRAWO PRACY
IPP ZPP
Zbiorowe prawo pracy
ZPP
UJĘCIE FUNKCJONALNE
Zbiorowe prawo pracy
Indywidualne prawo pracy
Zbiorowe prawo pracy
Zbiorowe prawo pracy
ZPP (W UJĘCIU FUNKCJONALNYM) TWORZY:
organizacyjne i prawne warunki
optymalnego funkcjonowania IPP, oraz
ramy organizacyjno-prawne dla:
- artykułowania rozbieżnych interesów stron stosunku pracy,
- uzgadniania - typowo negocjacyjnego możliwości realizacji tych interesów,
- rozwiązywania konfliktów - jeśli wystąpią.
Zbiorowe prawo pracy
ZPP JAKO CZĘŚĆ PP
WYRÓŻNIANA ZE WZGLĘDU NA
SPECYFICZNĄ KATEGORIĄ STOSUNKÓW PRACY:
Czyli na ZPP składają się tzw.
zbiorowe stosunki pracy
Zbiorowe prawo pracy
Podmioty zbiorowych stosunków pracy:
związki zawodowe
załoga zakładu pracy
pracodawca/pracodawcy
organizacje pracodawców
Uwaga - niektóre mogą występować zarówno w IPP jak i ZPP
Zbiorowe prawo pracy
Podmioty zbiorowych stosunków pracy:
CZYLI JAKICH?
ZSP USTALANIA WARUNKÓW PRACY I PŁACY
ZSP WSPÓŁZARZĄDZANIA ZAKŁADEM PRACY
ZSP ROZWIĄZYWANIA SPORÓW ZBIORÓW
ZSP ŚWIADCZEŃ SOCJALNYCH
Zbiorowe prawo pracy
ZAKRES REGULACJI ZBIOROWEGO PRAWA PRACY Prawo
koalicji
Prawo porozumień zbiorowych
Rozwiązywanie sporów zbiorowych Partycypacja
pracownicza
Zbiorowe prawo pracy
PRZEDMIOT ZBIOROWEGO PRAWA PRACY:
Prawna regulacji działalności związków zawodowych,
Uprawnienia załogi zakładu pracy
(współzarządzanie - PARTYCYPACJA),
Prawna regulacji działalności organizacji pracodawców
Rozwiązywanie sporów zbiorowych
Tworzenie norm autonomicznego prawa pracy
Zbiorowe prawo pracy
Źródła ZPP
KONSTYTUCJA
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Zbiorowe prawo pracy
Art. 12.
Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków
zawodowych, organizacji społeczno- zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych
dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.
Zbiorowe prawo pracy
[Zasada społecznej gospodarki rynkowej]
Art. 20.
Społeczna gospodarka rynkowa oparta na
wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i
współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Zbiorowe prawo pracy
Art. 59.
1. Zapewnia się wolność zrzeszania się w związkach zawodowych, organizacjach
społeczno-zawodowych rolników oraz w organizacjach pracodawców.
2. Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w
szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień.
Zbiorowe prawo pracy
Art. 59.
3. Związkom zawodowym przysługuje prawo do organizowania strajków
pracowniczych i innych form protestu w granicach określonych w ustawie. Ze
względu na dobro publiczne ustawa może ograniczyć prowadzenie strajku lub zakazać go w odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w określonych
dziedzinach.
Zbiorowe prawo pracy
Art. 59.
4. Zakres wolności zrzeszania się w
związkach zawodowych i organizacjach pracodawców oraz innych wolności
związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom ustawowym, jakie są
dopuszczalne przez wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe.
Zbiorowe prawo pracy
USTAWA Z DNIA 26 CZERWCA 1974 R.
KODEKS PRACY
Zbiorowe prawo pracy
KP - ZASADY PRAWA PRACY
Art. 18
1. § 1. Pracownicy i pracodawcy, w celu reprezentacji i obrony swoich praw i
interesów, mają prawo tworzyć organizacje i przystępować do tych organizacji.
Art. 18
1. § 2. Zasady tworzenia i działania organizacji, o których mowa w § 1, określa ustawa o związkach zawodowych, ustawa o organizacjach pracodawców oraz inne
przepisy prawa.
Zbiorowe prawo pracy
KP - ZASADY PRAWA PRACY Art. 18
2. Pracownicy uczestniczą w
zarządzaniu zakładem pracy w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych
przepisach.
Zbiorowe prawo pracy
KP - ZASADY PRAWA PRACY Art. 18
3. Pracodawcy oraz organy
administracji są obowiązani tworzyć warunki umożliwiające korzystanie z uprawnień
określonych w przepisach, o których mowa w art. 18
1i 18
2.
Zbiorowe prawo pracy
KP - ROZMAITE SZCZEGÓŁOWE UPRAWNIENIA ZAKŁADOWEJ
ORGANIZACJI ZWIĄZKOWEJ
W INDYWIDULANYCH SPRAWACH PRACOWNICZYCH
Zbiorowe prawo pracy
KP - ZASADY TWORZENIA REGULAMINÓW (PRACY,
WYNAGRADZANIA ) ORAZ
ZAWIERANIA UKŁADÓW ZBIOROWYCH PRACY (ZAKŁADOWYCH I
PONADZAKŁADOWYCH)
Zbiorowe prawo pracy
INNE (NAJWAŻNIEJSZE) USTAWY ZPP:
Ustawa z dn. 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych
Ustawa z dn. 23 maja 1991 r. o
rozwiązywaniu sporów zbiorowych
Ustawa z dn. 23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców
Zbiorowe prawo pracy
Ustawa z dn. 13 marca 2003 r. o
szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie
Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego
Ustawa z dn. 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i
przeprowadzaniu z nimi konsultacji
Zbiorowe prawo pracy
Ustawa z dn. 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego
Ustawa z dni. 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych.
Zbiorowe prawo pracy
Ustawa z dn. 5 kwietnia 2002 r. o europejskiej radzie zakładowej
Ustawa z dn. 22 lipca 2006 r. o spółdzielni europejskiej
