Lodowce górskie i lądolody
Warunki powstawania lodowców
● granica wiecznego śniegu
● niska temperatura powietrza
● duża ilość opadów śniegu
● rzeźba terenu
Powstawanie lodu lodowcowego
● śnieg
● firn
● lód firnowy
● niebieski lód lodowcowy
Budowa lodowca górskiego
●
Lodowce górskie osiągają stosunkowo małe rozmiary.
Składają się z wyraźnego pola firnowego i jęzora
lodowcowego.
Przemieszczanie lodu,
uwarunkowane stopniem nachylenia i rzeźbą podłoża, odbywa się w niech w jednym kierunku – od źródła (pola
firnowego) do końca jęzora
lodowcowego
Typy lodowców górskich
● Lodowce górskie przyjmują różne kształty w zależności od wielkości oraz
uwarunkowań
orograficznych. Jest to podstawa do ich dalszej klasyfikacji na cztery typy
Lodowiec alpejski (dolinny)
● Ma jedno duże pole firnowe i jeden długi jęzor lodowcowy.
● Przykładem lodowca
alpejskiego jest znajdujący się w Szwajcarii Aletsch
Lodowiec himalajski (dendryczny)
● Powstaje z połączenia kilku mniejszych
lodowców mających własne pola firnowe.
● Lodowce tego typu występują w
Himalajach,
Karakorum i Pamirze
Lodowiec norweski (fieldowy)
● Ma kształt czapy lodowej, z której wypływają krótkie jęzory lodowcowe
● Lodowce fieldowe występują m.in. w Górach
Skandynawskich
Lodowiec piedmontowy (podgórski)
● Powstaje na przedpolu gór w wyniku połączenia kilku jęzorów
lodowcowych, wypływających z
odrębnych pól firnowych
● Przykładem jest
lodowiec Malaspina na Alasce
Lądolody
● Lądolody zajmują ogromne powierzchnie. Tworzą olbrzymie, lekko wypukłe czasze lodowe, niezależnie od rzeźby podłoża
Występujące obecnie na Ziemi dwa lądolody – na
Antarktydzie i Grenlandii – są pozostałością po
ogromnych lądolodach istniejących w plejstocenie.
Lądolód antarktyczny
● Zajmuje obszar około 14 mln km2 i przykrywa niemal cały kontynent
● Jego miąższość dochodzi do 4,5 km
● Lądolód antarktyczny skupia w sobie aż 90%
światowych zasobów lodu
Lądolód grenlandzki
● Jest znacznie mniejszy – ma 1,7 mln km 2.
● Jego maksymalna grubość wynosi 3,5 km.
● Skupia w sobie 9%
światowych zasobów lodu
● Pod wpływem nacisku mas lodowych w obrębie
lądolodu tworzą się
wewnętrzne strumienie, które wyprowadzają masy lodu ku brzegom. Prędkość tych strumieni dochodzi do 35 m na dobę
Lodowce szelfowe
●
Lądolód może
przemieszczać się w kierunku morza. Lód zaczyna płynąć po dnie morza, a w pewnej
odległości od brzegu –
unosi się na powierzchni.
●
W takim przypadku
tworzą się lodowce
szelfowe.
Góry lodowe
● Od czoła lodowca szelfowego odłamują się fragmenty lodu (tzw. cielenie się lodowca) i przemieszczają dalej jako góry lodowe, niesione prądami morskimi ku niższym szerokościom geograficznym
Pak polarny
●
W okolicach bieguna północnego Ocean
Arktyczny pokrywają duże połacie lodu,
tworzące pak polarny.
●
Grubość pokrywy
lodowej waha się od 2 do 5m
.●
Powierzchnia zmienia się
od 11 mln km2 w zimie
do ok 8 mln km2 w lecie
Wieloletnia zmarzlina
● Nazywana również marzłocią stałą, to warstwa
zamarzniętego gruntu,
zawierającego w porach lód, który nie topnieje nawet w ciepłej porze roku
● Zajmuje ona około 14%
powierzchni lądów i występuje na obszarach o ekstremalnie mroźnych i suchych zimach, z długim okresem utrzymywania się ujemnej temperatury pow.
Lodowce na kuli ziemskiej
Ciekawostka
Skutki zaniku pokrywy lodowej
Zbadań naukowców wynika, że średnia temperatura powietrza powoli wzrasta. Skutki ocieplania się klimatu można zaobserwować na
obszarach okołobiegunowych, zwłaszcza w Arktyce.
Zanik pokrywy lodowej ma bezpośredni wpływ na życie wielu gatunków zwierząt. Dotyczy to między innymi niedźwiedzi polarnych, fok i
morsów, które wraz ze zmianami tracą naturalne siedliska życia, którymi są pływające kry lodowe
