PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE

$UNXV]]DZLHUDLQIRUPDFMHSUDZQLHFKURQLRQHGRPRPHQWXUR]SRF]ĊFLDHJ]DPLQX

GM-P1-142

8NáDGJUDILF]Q\‹&.(3

EGZAMIN

W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM

&=ĉĝû0$7(0$7<&=12-PRZYRODNICZA

PRZEDMIOTY PRZYRODNICZE

Instrukcja dla ucznia

1. 6SUDZGĨF]\]HVWDZ]DGDĔ]DZLHUD 16 stron (zadania 1–24).

(ZHQWXDOQ\EUDNVWURQOXELQQHXVWHUNL]JáRĞQDXF]\FLHORZL

2. Na tej stronie wpisz swój kod, numer PESEL i przyklejQDNOHMNĊ]NRGHP

3. 1DNDUFLHRGSRZLHG]LZSLV]VZyMNRGLQXPHU3(6(/Z\SHáQLMPDWU\FĊ

znaków oraz przyklej QDNOHMNĊ]NRGHP

4. &]\WDM XZDĪQLH ZV]\VWNLH WHNVW\ L ]DGDQLD :\NRQXM ]DGDQLD ]JRGQLH

z poleceniami.

5. 5R]ZLą]DQLD ]DGDĔ ]DSLVXM GáXJRSLVHP OXE SLyUHP ] F]DUQ\P

WXV]HPDWUDPHQWHP1LHXĪ\ZDMNRUHNWRUD

6. : DUNXV]X ]QDMGXMą VLĊ UyĪQH W\S\ ]DGDĔ ,FK UR]ZLą]DQLD ]D]QDF]DM QD

NDUFLHRGSRZLHG]LZQDVWĊSXMąF\VSRVyE

x wybierz MHGQą ] SRGDQ\FK RGSRZLHG]L L ]DPDOXM NUDWNĊ

zRGSRZLDGDMąFąMHMOLWHUąQSJG\Z\EUDáHĞRGSRZLHGĨ$

8=83(à1,$=(63Ïà

1$'=258-Ą&<

miejsce QDQDNOHMNĊ

z kodem 8=83(à1,$8&=(ē

dysleksja

.:,(&,(ē

Czas pracy:

60 minut

KOD UCZNIA PESEL

x Z\ELHU] ZáDĞFLZą RGSRZLHGĨ L ]DPDOXM NUDWNĊ ] RGSRZLHGQLPL

OLWHUDPLQSJG\Z\EUDáHĞRGSRZLHGĨ)3OXENT:

lub

x GR LQIRUPDFML R]QDF]RQ\FK ZáDĞFLZą OLWHUą GRELHU] LQIRUPDFMH

R]QDF]RQH OLF]Eą OXE OLWHUą L ]DPDOXM RGSRZLHGQLą NUDWNĊ QS JG\

wybieraszOLWHUĊ%LOLF]EĊOXEOLWHU\1%

lub

7. 6WDUDMVLĊQLHSRSHáQLDüEáĊGyZSU]\]D]QDF]DQLXRGSRZLHG]LDOHMHĞOLVLĊ

pomylisz, EáĊGQH]D]QDF]HQLHRWRF]NyáNLHP i ]D]QDF]LQQąRGSRZLHGĨnp.

8. 5R]ZLą]XMąF ]DGDQLD PRĪHV] Z\NRU]\VWDü PLHMVFH RSDWU]RQH QDSLVHP

Brudnopis=DSLV\ZEUXGQRSLVLHQLHEĊGąVSUDZG]DQHLRFHQLDQH

Powodzenia!

pobrano z www.sqlmedia.pl

Eten (etylen) jest hormonem URĞOLQQ\PSU]\ĞSLHV]DMąF\PGRMU]HZDQLHRZRFyZ:\G]LHODQ\

MHVWQDSU]\NáDGSU]H]niektóre dojrzDáHRZRFH$E\VSUDZG]LüF]\MDEáNDZ\G]LHODMąHWHQ, XF]QLRZLH ]DSODQRZDOL GRĞZLDGF]HQLH ] XĪ\FLHP QLHGRMU]Dá\FK zielonych pomidorów iGRMU]Dá\FK MDEáHN, które XPLHV]F]RQR Z V]NODQ\FK VáRLNDFK : VáRLNX , XPLHV]F]RQR

GRMU]DáH MDEáND Z VáRLNX ,, QLHGRMU]DáH ]LHORQH SRPLGRU\ Z VáRLNX ,,, GRMU]DáH MDEáND

iQLHGRMU]DáH, zielone pomidory, VáRLN,9E\áSXVW\

: NWyU\P ZLHUV]X WDEHOL ZáDĞFLZLH wskazano SUyEĊ EDGDZF]ą L SUyEĊ NRQWUROQą do GRĞZLDGF]HQLD":\ELHU]RGSRZLHGĨVSRĞUyGpodanych.

Próba badawcza Próba kontrolna

A. III IV

B. III II

C. II I

D. II III

Zadanie 2. (0–1)

Na rysunkach przedstawiono trzech przedstawicieli stawonogów.

Czy zZLHU]ĊWD przedstawione na rysunkach QDOHĪą GR RZDGyZ" :\ELHU] RGSRZLHGĨ

T (tak) albo N (nie) i jej uzasadnienie A, B albo C.

T

SRQLHZDĪ

A. LFKFLDáRZ\ND]XMHSRG]LDáQDJáRZRWXáyZLRGZáRN

B. u owaGyZRE\GZLHSDU\VNU]\GHá PDMąSRGREQąEXGRZĊ

N C. RZDG\PDMąSDU\RGQyĪ\LMHGQąSDUĊF]XáNyZ

II

I III IV

pobrano z www.sqlmedia.pl

Zadanie 3. (0–1)

Pan Karol hoduje w swojej szklarniPLĊVLVWHSRPLGRU\MHGQDNZW\PURNXSRWHQFMDOQH]ELRU\

Vą]DJURĪRQHSODJąZFLRUQDVWNyZ– RZDGyZNWyUHZ\V\VDMą VRNLURĞOLQ, co prowadzi do ich obumarcia. W tej sytuacji RJURGQLN SRVáXĪ\á VLĊ ÄEURQLą ELRORJLF]Qą´ 8PLHĞFLá Z V]klarni saszetki z dobroczynkami – UR]WRF]DPL NWyUH Ī\ZLą VLĊ RZDGDPL EĊGąF\PL szkodnikami pomidorów pana Karola.

.WyUą ]DOHĪQRĞü PLĊG]\ RUJDQL]PDPL wykorzystuje pan Karol do walki ze szkodnikami?:\ELHU]RGSRZLHGĨVSRĞUyGSRGDQ\FK

A. SymbiozĊ

B. 'UDSLHĪQLFWZo.

C. KoQNXUHQFMĊPLĊG]\JDWXQNRZą

D. .RQNXUHQFMĊZHZQąWU]JDWXQNRZą

Zadanie 4. (0–1)

,QVXOLQDLJOXNDJRQWRKRUPRQ\UHJXOXMąFHSR]LRPFXNUXZHNUZL

'RNRĔF]]GDQLH:\ELHU]RGSRZLHGĨ$DOER B i jej uzasadnienie 1. albo 2.

Insulina

A. REQLĪDSR]LRP

cukru we krwi,

SRQLHZDĪ

1. SRZRGXMHUR]SDGJOLNRJHQXQDF]ąVWHF]NLJOXNR]\

i wydzielenie jej do krwi.

B.

SRGZ\ĪV]D

poziom cukru we krwi,

2. SREXG]DNRPyUNLZąWURE\LPLĊĞQLGRZFKáDQLDQLD

glukozy i przekV]WDáFDQLDMHMZ glikogen.

Zadanie 5. (0–1)

Jedwabnik morwowyMHVWMHG\Q\PZSHáQLXGRPRZLRQ\PJDWXQNLHPRZDGD-HJRJąVLHQLFH

SU]HG SU]HSRF]ZDU]HQLHP SU]ĊGą NRNRQ ] MHGZDEQHM QLFL NWyU\ RVáDQLD SRF]ZDUNĊ

W porównaniu ze swoim dzikim przodkiemMHGZDEQLNPRUZRZ\Z\WZDU]DZLĊNV]HNRNRQ\

V]\EFLHMVLĊUR]ZLMDXWUDFLáWDNĪH]GROQRĞüdo ORWXRUD]OĊNSU]HGGUDSLHĪQLNDPLFRXáDWZLD

MHJRKRGRZOĊ

Która z cech jedwabnika morwowego jest efektem doboru naturalnego? Wybierz RGSRZLHGĨVSRĞUyGpodanych.

A. Utrata]GROQRĞFL do lotu.

B. =ZLĊNV]HQLH ZLHONRĞFL kokonu.

C. Wytwarzanie nici jedwabnej.

D. ZanikOĊNXSU]HGGUDSLHĪQLNDPL

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

pobrano z www.sqlmedia.pl

:WDEHOLSU]HGVWDZLRQRLQIRUPDFMHGRW\F]ąFHG]LHG]LF]HQLDJUXSNUZLZSHZQHMURG]LQLH

Allele ojca

Allele matki I^A I^B

I^A I^AI^A I^AI^B

i I^Ai I^Bi

6.1.-DNLHJUXS\NUZLPDMąURG]LFH" :\ELHU]RGSRZLHGĨVSRĞUyG podanych.

A. 2E\GZRMHURG]LFHPDMąJUXSĊNUZL$

B. 2MFLHFPDJUXSĊNUZL$PDWND – 0.

C. 0DWNDPDJUXSĊNUZL$, ojciec – AB.

D. 2MFLHFPDJUXSĊNUZL$%PDWND– 0.

6.2.-DNLH MHVW SUDZGRSRGRELHĔVWZR XURG]HQLD VLĊ Z WHM URG]LQLH G]LHFND ] JUXSą

krwi A?:\ELHU]RGSRZLHGĨVSRĞUyG podanych.

A. 25%

B. 50%

C. 75%

D. 100%

Zadanie 7. (0–1)

: WDEHOL SU]HGVWDZLRQR LQIRUPDFMH GRW\F]ąFH JĊVWRĞFL Z\EUDQ\FK VXEVWDQFML JD]RZ\FK w temperaturze 25 ^o&LSRGFLĞQLHQLHPK3D

Substancja *ĊVWRĞü ¸

¹

¨ ·

©

§ dm3

g

wodór 0,082

powietrze 1,185

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2004.

pobrano z www.sqlmedia.pl

Który rysunek przedstawia wáDĞFLZ\ VSRVyE ]ELHUDQLD ZRGRUX" :\ELHU] RGSRZLHGĨ

A albo B i jej uzasadnienie 1. albo 2.

A. Rysunek I,

SRQLHZDĪ

wodór jest gazem

1. RJĊVWRĞFLZLĊNV]HMRG JĊVWRĞFL

powietrza.

B. Rysunek II, 2. RJĊVWRĞFLPQLHMV]HMRG JĊVWRĞFL

powietrza.

Zadanie 8. (0–1)

3RQLĪHMSU]HGVWDZLRQRIUDJPHQWXNáDGXRNUHVRZHJRSLHUZLDVWNyZ

1 18

1

1H Wodór

1

2He Hel 4

2 13 14 15 16 17

2 ³Li Lit 7

4Be Beryl

9

5B Bor

11

6C :ĊJLHO

12

7N Azot

14

8O Tlen

16

9F Fluor

19

10Ne Neon 20 3 ¹¹Na

Sód 23

12Mg Magnez

24

13Al Glin 27

14Si Krzem

28

15P Fosfor

31

16S Siarka

32

17Cl Chlor

35,5

18Ar Argon

40

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2004.

Której informacji QLHPRĪQDRGF]\WDü z zamieszczonego fragmentu XNáDGXRNUHVRZHJR"

:\ELHU]RGSRZLHGĨVSRĞUyG podanych.

A. 1DWXUDOQ\ZRGyUVWDQRZLą izotopy.

B. Atom magnezu ma 2 elektrony walencyjne.

C. :MąGU]HDWRPX sodu ]QDMGXMHVLĊ11 protonów.

D. 0DNV\PDOQDZDUWRĞFLRZRĞü chloru Z]JOĊGHPWOHQX jest równa 7.

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

1H Wodór

1

liczba atomowa symbol pierwiastka

masa atomowa, u nazwa pierwiastka

Rysunek I gaz

gaz Rysunek II pobrano z www.sqlmedia.pl

:WDEHOLSU]HGVWDZLRQRUR]SXV]F]DOQRĞü soli i wodorotlenków w wodzie.

Jony Na⁺ K⁺ Mg²⁺ Ag⁺ Cu²⁺

OH^ R R N N N

Br^ R R R N R

NO^₃ R R R R R

Na podstawie: T. Szymczyk, S. Rabiej, A. Pielesz, J. Desselberger, Tablice chemiczne, Warszawa 2003.

W dwóchSUREyZNDFK]QDMGXMąVLĊwodne roztwory soli.

.RU]\VWDMąF ] WDEHOL UR]SXV]F]DOQRĞFL wybierz VSRĞUyG SRGDQ\FK MHGQą VXEVWDQFMĊ

której dodanie poskutkujeZ\WUąFHQLHm osadu ZNDĪGHM]W\FKSUREyZHN

A. KBr B. Mg(NO3)2 C. HBr D. NaOH

Zadanie 10. (0–1)

8]XSHáQLM VFKHPDW UHDNFML HVWU\ILNDFML :\ELHU] VSRĞUyG SRGDQ\FK wzór kwasu karboksylowego A albo B oraz wzór alkoholu 1 albo 2.

A. CH₃ C O OH

1. CH₃ OH 2. CH₃ CH₂ OH B. CH₃ CH₂ C

O OH

A / B

+

VWĊĪ+2SO4

1 / 2

+

kwas karboksylowy alkohol ester woda

CH₃ CH₂ C O O CH₃ R – rozpuszczalny, N – nierozpuszczalny

AgNO3

Cu(NO3)2

H2O pobrano z www.sqlmedia.pl

Zadanie 11. (0–2)

W celu identyfikacji wodnych roztworów trzech substancji: NaOH, C₆H₁₂O₆oraz CH₃COOH, zbadano ich odczyn ]D SRPRFą ZVNDĨQLND uniwersalnego oraz fenoloftaleiny. Barwy ZVNDĨQLNyZ w badanych roztworach zapisano w tabeli.

Roztwór

:VNDĨQLN Roztwór nr 1 Roztwór nr 2 Roztwór nr 3

:VNDĨQLNXniwersalny ĪyáW\ czerwony niebieski

Fenoloftaleina bezbarwny bezbarwny malinowy

11.1. 2FHĔ SUDZG]LZRĞü SRQLĪV]\FK ]GDĔ :\ELHU] 3 MHĞOL ]GDQLH MHVW SUDZG]LZH

lub F –MHĞOLMHVWIDáV]\ZH

Do identyfikacji substancji wymienionych w zadaniu wystarczyXĪ\ü

ZVNDĨQLND uniwersalnego. P F

3RXĪ\FLX W\ONRIHQRORIWDOHLQ\PRĪQD VWZLHUG]LüĪHZUR]WZRU]HQU

]QDMGRZDáa VLĊsubstancja o wzorze C6H₁₂O₆. P F

11.2. 8]XSHáQLM ]GDQLH tak, aby RSLV\ZDáR ono ZáDĞFLZRĞFL UR]WZRUX QU . Wybierz RGSRZLHGĨ$DOER%Ljej uzasadnienie 1. albo 2.

Wodny roztwór nr 3 ma odczyn

A. kwasowy,

SRQLHZDĪZZ\QLNXG\VRFMDFMLHOHNWUROLW\F]QHM

zwiĊNV]DVLĊw badanym roztworze VWĊĪHQLHMRQyZ

1. H_.

B. zasadowy, 2. OH_.

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

pobrano z www.sqlmedia.pl

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200

0 20 40 60 80 100

temperatura, ºC

UR]SXV]F]DOQRĞüZJJZRG\UR]SXV]F]DOQRĞüZUR]SXV]F]DOQRĞü

1D ]DMĊFLDFK NRáD FKHPLF]QHJR 3LRWU EDGDá ]DOHĪQRĞü UR]SXV]F]DOQRĞFL D]RWDQX9 VRGX

w wodzie od temperatury. Na podstawie otrzymanych wyników pomiarów sSRU]ąG]Lá

SRQLĪszy wykres.

'RNRĔF]SRQLĪV]H]GDQLD:\ELHU]RGSRZLHG]LVSRĞUyG podanych.

-HĞOLroztwór nasycony w temperaturze 10 qC ogrzejemy do 30 qC^{, to} UR]SXV]F]DOQRĞüsoli ]ZLĊNV]\VLĊRA / B.

W temperaturze 30 ºC UR]WZyUWHQEĊG]LHC / D.

A. 15 g/100 g wody C. nasycony

B. 35 g/100 g wody D. nienasycony

pobrano z www.sqlmedia.pl

Zadanie 13. (0–2)

:WDEHODFK]DSLVDQRGDQHGRW\F]ąFHUXFKXSURVWROLQLRZHJRdla GZyFKFLDá: drogi i czasu dla FLDáD C1orazSUĊGNRĞFLi F]DVXGODFLDáDC2.

C1

t (s) 0 2 4 6

s (m) 0 1 2 3

13-DNLPUXFKHPSRUXV]DMąVLĊFLDáD&1i C2?:\ELHU]RGSRZLHGĨVSRĞUyGSRGDQ\FK

A. 2E\GZDFLDáDSRUXV]DMąVLĊUXFKHPMHGQRVWDMQ\P

B. 2E\GZDFLDáDSRUXV]DMąVLĊUXFKHPMHGQRVWDMQLHSU]\Ğpieszonym.

C. &LDáR &1 SRUXV]D VLĊ UXFKHP MHGQRVWDMQ\P D FLDáR C2 – ruchem jednostajnie SU]\Ğpieszonym.

D. &LDáR &1 porus]D VLĊ UXFKHP MHGQRVWDMQLH SU]\Ğpieszonym, a FLDáR C2 – ruchem jednostajnym.

13.2. Na wykresach A–D SU]HGVWDZLRQR]DOHĪQRĞFLSUĊGNRĞFLRGF]DVXlub drogi od czasu.

Który wykres MHVW LOXVWUDFMą ruchu FLDáD C2? :\ELHU] RGSRZLHGĨ VSRĞUyG

podanych.

A. B. C. D.

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

C₂

t (s) 0 2 4 6

v ¸

¹

¨ ·

©

§ s

m 0 1 2 3

v

t v

t s

t

s

t pobrano z www.sqlmedia.pl

„Dekonstrukcja bieli”.

[…] 2GFLQDMąF VLĊ RG ĞUHGQLRZLHF]QHM WUDG\FML RSW\NL ZáRVNL OHNDU] *XLGR

6FDUPLJOLRQL GDá SRF]ąWHN ZVSyáF]HVQHPX Z\UyĪnieniu trzech barw podstawowych, SRVWXOXMąF QD SRF]ąWNX ;9,, ZLHNX ĪH MHVW SLĊü EDUZ: ELDáD ĪyáWD QLHELHVND F]HUZRQD

i czarna, z którycKPRĪQD]HVWDZLüZV]\VWNLHLQQH

Newton, dąĪąFGR SR]QDQLDQDWXU\ĞZLDWáD RGNU\áĪH oGSRZLDGDMąFHUyĪQ\PEDUZRP

SURPLHQLH X]\VNDQH SR SU]HMĞFLX ĞZLDWáD VáRQHF]QHJR SU]H] SU\]PDW QLH Vą QDVWĊpnie rozszczepiane przez kolejny pryzmat L QD]ZDá te nieredukowalne, MHGQREDUZQH ZLą]NL

ĞZLHWOQHczystymi albo prostymi. 1HZWRQZ\UyĪQLáVLHGHPEDUZ […].

Na podstawie: J. Karpiuk, Dekonstrukcja bieli, „:LHG]DLĪ\FLH”, nr 7/2011.

Na podstawie tekstu oFHĔ SUDZG]LZRĞü SRQLĪV]\FK ]GDĔ :\ELHU] 3 MHĞOL ]GDQLH MHVW

prawdziwe, lub F –MHĞOLMHVWIDáV]\ZH

'RĞZLDGF]HQLDNWyUHSU]HSURZDG]Lá1HZWRQ, SRWZLHUG]Lá\SRJOąG

Scarmiglioniego. P F

ĝZLDWáRjednobarwne SRSU]HMĞFLXSU]H]SU\]PDWQLHUR]V]F]HSLDVLĊ P F

Zadanie 15. (0–1)

W tabeli przedstawionoZDUWRĞFLFLHSáDZáDĞFLZHJRLJĊVWRĞFLWU]HFKZ\EUDQ\FKVXEVWDQFML

Substancja

&LHSáRZáDĞFLZH

¸¸¹·

¨¨©§

˜ K kg

J

*ĊVWRĞü

¸¹

¨ ·

©

§ m3

kg

woda 4 180 1 000

rWĊü 140 13 534

gliceryna 2 400 1 258

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice fizyczno-astronomiczne, Warszawa 2005.

2FHĔSUDZG]LZRĞüSRQLĪV]\FK]GDĔ:\ELHU]3MHĞOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHOXE)– MHĞOL MHVWIDáV]\ZH

Krople glicerynyXWU]\PXMąVLĊQDSRZLHU]FKQLZRG\ P F

'RVWDUF]HQLHWHMVDPHMLORĞFLFLHSáDrównym masom UWĊFLLZRG\

powoduje ZLĊNV]\ wzrost temperatury UWĊFLQLĪZRG\. P F

pobrano z www.sqlmedia.pl

Zadanie 16. (0–1)

Worek wykonany z folii ponacinano na paski (rysunek 1DQDVWĊSQLHSRWDUWRJRZHáQLDQ\P

V]DOLNLHP&]ĊĞüSDVNyZZ\FK\OLáDVLĊGRSU]RGXDF]ĊĞü – do W\áXU\VXQHN.).

2FHĔSUDZG]LZRĞüSRQLĪV]\FK]GDĔ:\ELHU]3MHĞOL]GDQLHMHVWprawdziwe, lub F – MHĞOL

MHVWIDáV]\ZH

Zadanie 17. (0–1)

&RG]LHMHVLĊ]FLĞQLHQLHP, które F]áRZLHNZ\ZLHUD QDSRGáRĪH podczas zmiany pozycji FLDáD ] OHĪąFHM QD VWRMąFą" :\ELHU] RGSRZLHGĨ $ B albo C oraz jej uzasadnienie 1. albo 2.

A. 5RĞQLH

SRQLHZDĪ

1. FLĊĪDUFLDáDVLĊnie ]PLHQLá w wyniku zmiany pozycji.

B. Maleje,

2. maleje pole powierzchni nacisku FLDáDQDSRGáRĪH

C. 1LH]PLHQLDVLĊ

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

Paski folii sąVLDGXMąFH]HVREąQDHOHNWU\]RZDá\VLĊMHGQRLPLHQQLH P F Podczas pocierania szalik i foliaQDHOHNWU\]RZDá\VLĊMHGQRLPLHQQLH P F

Rysunek 1. Rysunek 2.

pobrano z www.sqlmedia.pl

8F]QLRZLH XVWDZLOL QD VWROH LJáĊ PDJQHW\F]Qą QD SRGVWDZFH *G\ LJáD SU]\MĊáD XVWDORQą SR]\FMĊUR]FLąJQĊOLQDGQLąSU]HZyG zgodnie z kierunkiem wyznaczonym SU]H]LJáĊ (patrz rysunek). KRĔFHSU]HZRGXSRáąF]\OL]ELHJXQDPLRJQLZD2EVHUZRZDOL]DFKRZDQLHVLĊLJá\

1DVWĊSQLH SRZWyU]\OL GRĞZLDGF]HQLH, ale zmienili NLHUXQHN SU]HSá\ZX SUąGX elektrycznego w obwodzie.:SREOLĪXXNáDGXGRĞZLDGF]DOQHJRQLHE\áRFLDáQDPDJQHVRZDQ\FK

2FHĔSUDZG]LZRĞüSRQLĪV]\FK]GDĔ:\ELHU]3MHĞOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHOXE)– MHĞOL

MHVWIDáV]\ZH

3RSRáąF]HQLXNRĔFyZSU]HZRGX]ELHJXQDPLogniwa LJáDPDJQHW\F]QD

odFK\OLáDVLĊZ]JOĊGHP przewodnika. P F

ZmianaNLHUXQNXSU]HSá\ZXSUąGX HOHNWU\F]QHJRVSRZRGRZDáD ]PLDQĊ

kierunku wychyleniaLJá\PDJQHW\F]QHM. P F

Zadanie 19. (0–1)

Na mapie w skali 1:5 000RGOHJáRĞüpoPLĊG]\GZRPDPLDVWDPLZ\QRVLFP

'RNRĔF] ]GDQLH WDN DE\ RWU]\PDü ]GDQLH SUDZG]LZH :\ELHU] RGSRZLHGĨ VSRĞUyG

podanych.

Na mapie, opracowanej w tym samym odwzorowaniu, w skali 1:2 500 RGOHJáRĞü

poPLĊG]\W\PLVDP\PLPLDVWDPLZ\QRVL

A. 0,5 cm. B. 2 cm. C. 5 cm. D. 20 cm.

+

– pobrano z www.sqlmedia.pl

Zadanie 20. (0–1)

1DU\VXQNXSU]HGVWDZLRQRRĞZLHWOHQLH=LHPL

2FHĔSUDZG]LZRĞüSRQLĪV]\FK ]GDĔ:\ELHU]3MHĞOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHOXE)– MHĞOL

MHVWIDáV]\ZH

1DU\VXQNXSU]HGVWDZLRQRRĞZLHWOHQLH=LHPLZGQLXF]HUZFD P F Na rysunku pokazano moment, gdy na SyáNXOLSyáQRFQHMLSRáXGQLRZHM

G]LHĔLQRFWUZDMą po 12 godzin. P F

Zadanie 21. (0–1)

1DPDSLHQXPHUDPLRG,GR9R]QDF]RQRSRáRĪHQLHSDVPJyUVNLFK

Zaznacz zestaw, w którym podano oznaczenia pasm górskich o przebiegu SRáXGQLNRZ\P

A. III, IV B. I, III, V C. V, IV D. I, II, V

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

90°N

90°S 66°33ƍ6

90 90 66°33ƍ1

23°27ƍ6 23°27ƍ1

0°

pURPLHQLHVáRQHF]QH

I

II

III IV

V pobrano z www.sqlmedia.pl

3RQLĪV]H LQIRUPDFMH GRW\F]ą Z\EUDQ\FK FHFK ĞURGRZLVND SU]\URGQLF]HJR i gospodarki UyĪQ\FKNUDMyZ europejskich.

3LĊWURZRĞüNOLPDW\czna i URĞOLQQD

2. Liczne rzeki i potoki górskie.

3.6áDER UR]ZLQLĊWDOLQLDEU]HJRZD.

4. Liczne wiadukty i tunele na szlakach komunikacyjnych.

5.'XĪ\XG]LDá JUXQWyZRUQ\FKZVWUXNWXU]HXĪ\WNRZDQLD]LHPL

Wybierz zestaw, w którym podano cechy krajów alpejskich: Austrii i Szwajcarii.

A. 2, 3, 4 B. 1, 2, 5 C. 3, 4, 5 D. 1, 2, 4

Zadanie 23. (0–2)

3RQLĪHMZ\PLHQLRQR wybrane atrakcje turystyczne Polski.

Zaznacz w NDĪG\P ZLHUV]X WDEHOL OLWHUĊ NWyUą R]QDF]RQR DWUDNFMĊ WXU\VW\F]Qą

FKDUDNWHU\VW\F]Qą dla NDĪGHJR]wymienionych regionów. Wybierz odpowiedzi VSRĞUyG

podanych.

A. *RáRERU]DQDà\VHM*yU]HEĊGąFHQDVWĊSVWZHPZLHWU]HQLDPUR]RZHJR.

B. 0DV\Z*LHZRQWXNRMDU]RQ\]V\OZHWNąĞSLąFHJRU\FHU]D

C. 5R]OHJáHJyUVNLHáąNL]ZDQHSRáRQLQDPLQS3RáRQLQD&DU\ĔVND

D. ĝQLHĪNDPQSP]NWyUHMPRĪQDSRG]LZLDüZVSDQLDáąSDQRUDPĊ.

E. )DQWDVW\F]QHNV]WDáW\RVWDĔFyZZDSLHQQ\FKQS0DF]XJD+HUNXOHVD,JáD'HRW\P\

Krainy geograficzne Atrakcje turystyczne

23.1. *yU\ĝZLĊWRNU]\VNLH A B C D E

23.2. :\Ī\QD.UDNRZVNR-&]ĊVWRFKRZVND A B C D E pobrano z www.sqlmedia.pl

Polska

Rosja

Szwecja Finlandia

àRWZD

Estonia Dania

Litwa Niemcy

Zadanie 24. (0–1)

1D GLDJUDPLH NRáRZ\P SU]HGVWDZLRQR SURFHQWRZ\ XG]LDá SDĔVWZ Z zanieczyszczaniu wód 0RU]D%DáW\FNLHJR]ZLą]NDPLD]RWX w 2008 r.

Na podstawie danych HELCOM

OFHĔSUDZG]LZRĞüSRQLĪV]\FK]GDĔ. Wybierz 3MHĞOL]GDQLHMHVWSUDZG]LZHOXE)– MHĞOL

MHVWIDáV]\ZH

3DĔVWZDSRáRĪRQHQDSRáXGQLHLZVFKyGRG%DáW\NXZSURZDG]DMą

ponad SRáRZĊ ]ZLą]NyZD]RWX]DQLHF]\V]F]DMąF\FKMHJRZRG\. P F 8G]LDá]ZLą]NyZD]RWXwprowadzanych GR%DáW\NXSU]H]NDĪGH]SDĔVWZ

jest proporcjonalny do powierzchniWHJRSDĔVWZD. P F

35=(1,(ĝ52=:,Ą=$1,$1$.$57ĉ2'32:,('=,

pobrano z www.sqlmedia.pl

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

...

pobrano z www.sqlmedia.pl