Wydcmit A
CŁO
ję>
Inośó
Oana •o*«m pl»f*a 2 złota
9 społaeznal
P O N O R
Organ PPS na Pom orza północno, Warmię I Mazury
Rok 2
j
Crurfziądz-Kwidzyri-Sztum-Malbork-Elbląg, poniedziałek, dnia 1 lipca 1946 r.____j
Nr. 147Przebieg głosowaniawcałym kraju
Historyczny dzień
Po raz pierwszy w naszej historii Na
ród b e z p o ś r e d n i o wypowiedział się, w jakiej formie kształtować «ię ma
ją przyszłe dzieje Państwa Polskiego.
Wynik głosowania ugruntuje nowe re
formy polityczno-gospodarcze odradza- fącej się Ojczyzny i na szereg dziesią- fek łat zapewni jej pokojowy rozwój.
Wieści, jakie w ciągu niedzieli na
deszły z całego kraju, świadczą o spo- k o j n y m przebiegu głodowania.
Dowodzi to o tym, że Naród zdał egzami n ze «wej dojrzałości poli
tycznej.
Wszędzie panował poważny r a dos ny n a s t r ó j , w swobodny, nieskrępo
wany sposób odbywał się akt wyborczy, Wzorowy porządek i spokój są dal szym dowodem, że Naród polski w całej pełni zrozumiał doniosłość chwili.
Nie ziściły śię szeptaną propagandą powtarzane plotki o rozbiciu, o kłótniach i swarach, nie ziściły się pobożne życze
nia niektórych domorosłych polityków z pod znaku endecji itp„ że udział w gło
sowaniu będzie słaby.
Przeciwnie! F r e k we n c j a głosują
cych była wi el ka. W niektórych okrę
gach już w godzinach południowych głos oddali w«zydcy uprawnieni do gło
sowania. Z szeregu miast donoszą o nie
bywałej frekwencji już w godzinach po
rannych.
Jak sam akt głosowania, tak i wy
nik g ł o s o wa n i a niewątpliwie po
twierdzi na«zą dojrzałość polityczną.
Wszak nie może być inaczej!
Chłop głosował za utrzymaniem swe
go stanu posiadania, robotnik w obronie swych warsztatów pracy, za utrzyma
niem swych zdobyczy socjalnych, inte
ligencja pracująca i naukowcy za po
stępem. Jednym słowem: cała Polska wypowiedziała się za Ojczyzną wielką, wolną, demokratyczną — w imię szczę
ścia władnego Narodu i pokoju świato
wego, jako fundamentu dobrobytu ludz
kości. JW.
V . ... ...
M
Partyzantki"
dla Piaminia i W ittpiemiaia
W a r s z a w a . Prezydent B olesław B ie
rut cdznaczył „Krzyżem Partyzanckim'' pre
miera Edwarda Osóbkę-M oraw skiego i w ice
premiera W iesław a Gomułkę.
Przewsdiiczaty KCZZ powiódł z Możliwy
W a r s z a w a . W rócił z Moskwy do War- azawy t obrad Komitetu W ykonawczego Świa
towej Federacji Związków Zawodow. — tow.
poseł Kazimierz W itaszew ski, przew odpiczący KCZZ. (SAP)
R ealizacja pożyczki amerykańskiej
War «z a w a. — Minister Spraw Za
granicznych Wincenty Rzymowski przy- itf ambasadora Stan. Zjednoczonych w Warszawie, który oświadczył, że rząd Stan. Zjednoczonych je^t zdecydowany przystąpić do zrealizowania udzielonej Polsce w swoim czasię pożyczki w wyso
kości 90 milionów dolarów.
Jak wiadomo, przed kilku tygodniami Stany Zjednoczone zawiesiły realizację tychże układów. •
Warszawa,* 1. 7. — Napływające ze wszystkich stron kraju meldunki kores
pondentów PAP kreślą następujący przebieg głosowania ludowego.
Z województwa krakowskiego dono
szą o masowym udziale ludności. Do godz, 15 frekwencja we wszystkich po
wiatach przekroczyła 50%. W Lima
nowskim już o godz. 14 osiągnięto 80%
uprawnionych. Przebieg głosowania wszędzie sprawny i spokojny. W Kra
kowie szczególnie silna frekwencja wy
borcza zaznacza się w robotniczych dziel
nicach miasta. Młodzież akademicka głosuje masowo w lokalach obwodo
wych, którym podlegają wielkie dopiy akademickie Krakowa. Prezydent mia
sta i wojewoda oddają swe głosy w ko
lejce głosujących. W godzinach połud
niowych frekwencja osiąga około 60%
uprawnionych. W obwodach podmiej
skich zanotowano do 76%.
Łódź głosuje przy olbrzymiej frek
wencji we wzorowym spokoju i porząd
ku. W gmachu elektrowni już o godz, J 10 frekwencja sięga 45% uprawnionych, I Olbrzymi udział głosujących w robotni
czej dzielnicy Łodzi, Bałutach, gdzie do wczesnych godzin popołudniowych od
dano 70%. Bardzo rzadkie są wypadki pominięcia obywateli w spisach. Na te
renie województwa łódzkiego o godz. 15 ogólna frekwencja sięga 70%. Na czele kroczy Kutno i Opoczno. ; W dwóch ko
misjach obwodowych prawie zakończono składanie głsów przy 95% głosujących.
W atmosferze zupełnego spokoju i bar
dzo wielkiej frekwencji głosujących przebiega głosowanie w wiejskich obwo-' dach województwa.
W Katowicach już o godzinie 7 rano - spieszą do urn pierwsi głosujący, wy
przedzeni jedynie przez wojewodę gen.
Zawadzkiego. W południe frekwencja głosujących w mieście dochodzi do 50%, wzrastając z każdą minutą. Imponują
ca karność społeczeństwa zezwala na zupełne nieingerowanie władz bezpie
czeństwa. 4'
Napływają pierwsze meldunki z po
wiatów województwa śląsko-dąbrowskie
go. Mieszkańcy Tarnowskich Gór samo
rzutnie udekorowali domy zielenią. Uli
cami przejeżdżają samochody z orkie
strami robotniczymi. Wicewojewoda Arka-Bożek złożył swój głos w rodzin
nej wiosce Markowicach. O god.z, 13 powiat gliwicki dochodzi do 70% gło
sujących. Z pośród mia^t przoduje By
tom 80%, Do południa złożyło swe głosy w Katowicach około 90% upraw
nionych żołnierzy. •
Akcja głosowania na dolnym Śląsku przebiega sprawnie przy dużej frekwen
cji. We Wrocławiu panuje uroczysty nastrój, Do PUR-u nadeszły nowe trans
porty repatriantów, pragnących głoso
wać — wysłano tam zapasowe komisje celem umożliwienia im oddania głosów.
Repatrianci z transportów przybyłych o świcie zgłaszają się również w PUK-rzs w szeregu innych miejscowości. Manife
stacyjny udział bierze w głosowaniu lud
ność wiejska — niektóre gromady gło
sowały już w 100%. W mieście Śliwi
ce w południe oddano około 90% gło
sów do godz. 10 rano. O gdzinie 13 w Namysławiu oddano 70% głosów. W Opo
lu i powiecie opolskim spokój i powaga.
Już w godzinach rannych w wielu ob
wodach oddano 70% głosów.
Z powagą spełnia również 9wój obo
wiązek obywatelskie Pomorze Zachodnie, Szczecin, przybrany flagami, przed ko
misjami gromadzą się kolejki głosują
cych. Chorzy w szpitalach szczecińskich
oddali swe gło*y do południa. Repa
trianci przybyli po 21 czerwca masowo oddają głosy w wyznaczonych lokalach wyborczych, gdzie dokonuje się spisu ich nazwisk.
Na terenie województwa częstokroć mieszkańcy są dowożeni do lokalów wy
borczych samochodami, z których kilka
set je*t w ruchu. Do południa z tere
nu Pomorza Zach. nie napłynęły żadne meldunki o zakłóceniu spokoju.
Z Olsztyna meldują o licznym • zain
teresowaniu ludności. W głosowaniu gó
ruje miasto Szczytno, które do godz. 9 rano oddało 60% głosów. Sygnalizują o jedynym incydencie w miejscowości Stalibudy, pow, olsztyńskiego, gdzie banda leśna wtargnęła do lokalu i roz
biła urnę, porządek wkrótce został przywrócony.
Zakopane osiągnęło 60% do godz. 16, co jest cyfrą imponującą, zważywszy na wielkie odległości górskie. W tymże czasie w Nowym Targu ilość głosujących dochodzi do 80%.
W województwie poznańskim 80%
uprawnionych oddało głosy do godz.
14.30. W miejscowości Kra«owice pow.
Gobin po nabożeństwie niedzielnym wszyscy mieszkańcy z księdzem i sztan
darami kościelnymi na czele udali *ię do komisji obwodowej, spełniając w 100%
obywatelski obowiązek już przed godz.
9 rano. Starzy ludzie, którzy nie jeden raz w życiu głodowali, podkreślali wo
bec przedstawicieli PAP, że nigdy jesz
cze nie widzieli tak przykładnego i spo
kojnego przeprowadzenia akcji wybor
czej. Do godz. 14 prawie we wszystkich komisjach miasta Poznania osiągnięto 70 proc.
W Białymstoku już o godz. 14 odda
no 60% głosów uprawnionych do głoso
wania. W niektórych obwodach docho
dziła frekwencja do 75%. W Częstocho
wie o godz. 14 poszczególne komisje wykazują 75% uprawnionych do głoso
wania.
Na wybrzeżu do godz. 15 głosowało już 70% uprawnionych. Sprawność ko
misji i dyscyplina społeczeństwa impo
nująca, frekwencja w dalszym ciągu wzrasta.
W Lublinie do godz. 13 oddano 70%.
W Siedlcach — 75%. Zainteresowanie głosowaniem ludowym w całym wojew.
lubelskim je«t bardzo duże.
POPOŁUDNIOWY PRZEBIEG GŁOSOWANIA.
O godz. 18 Żabne osiągnęło 90%.
Mieszkańcy Jeleniej Góry głosują w 95 proc. Przeciętna głosujących na terenie wojew. śląsko-dąbrowskiego o godz. 18 dobiegała 80' % Prowadzi pow, Tarno- górski 90%. W Katowicach procent gło
sujących w śródmieściu osiągnął w go
dzinach popołudniowych ponad 88%.
W Radomiu przeciętna frekwencja przekroczyła w godz. popołudniowych 75%,’ dochodząc w niektórych miejsco
wościach w powiecie do 90%,
W Lublinie o godz. 19 — 90%, pow.
Lublin — 70%), Hrubieszó^ — 90%, Siedlce miasto — 90%, powiaT80%. Nie
które miasta na Pomorzu jak Szubin, Tuchola zakończyły o 18 g., osiągając 100% frekwencji,
W Częstochowie w dzielnicach robot
niczych zanotowano 90% głosujących, Kraków okóło godz. 19 — 90%. Prze
ciętna frekwencja w Łodzi osiągnęła 82 proc. Niektóre obwody osiągnęły 100%
np, pow. Końskie.
W godzinach wieczornych generalny komisarz wyborczy wiceprezydent Bar
cikowi: dokonał inspekcji niektórych komisji obwodowych na terenie m. War
szawy i województwa, stwierdzając pa
nujący wszędzie porządek i ład. Lud- ność'wykazuje zainteresowanie dla akcii, czego dowodem jest, że na parę godzin przed zakończeniem głosowania frek
wencja wynosiła około 90%.
Kiólkio wiadomości r zagranicy
B e r l i n . Sąd -wojskowy w Essen skazał
■ a śmierć 4 b. policjantów niem ieckich za za
mordowanie 3 oficerów lotnictwa brytyjskie
go w Holandii w lipcu 1944 r.
A t e n y . W całej Grecji odbyły się w dniu 29 czerwca br, w ielkie uroczystości w związki* z przyłączeniem do kraju Dodeka-
■ezu .
W a s z y n g t o n . Amerykański departa
ment wojny podał do w iadom ości, że Stany Zjednoczone straciły wskutek działań wojen
nych blisko 400.000 mężczyzn i kobiet.
W a s z y n g t o n . Izba Reprezentantów u- chw aliła wstrzymanie dostaw UNRRA dla krajów, które ukrócają działalność amerykań
skich reporterów, dostarczających w iadom o
ści o zużytkowaniu dostaw UNRRA przez te kraje.
W i ślin i na tiiłlerowigw
B e r l i n . Brytyjski sąd w ojskowy w HeJm- siedt na granicy bifytyjskiej' i radzieckiej stre
fy okupacyjnej, skazał na karę śm ierci le k a rza SS i starszą siostrę „domu’* dla dzieci, w którym 420 dzieci polskich i radzieckich ro
botników zmarło wskutek okropnego zanie
dbania. Dzieci w wieku od 10 dni do 6 m ie
sięcy były zabieraae robotnikom z łabryki Velkswagen w pobliżu Brunświktś 1 umie
szczane w tym „domu", prowadzonym przez
oskarżonych według program* partyjnego.
O sprowadzenie zwłok
sp. gen.Wiadysfawa Sikorskiego
Na posiedzeniu Rady Ministrów został zgłoszony wnio«ek treści na«tępu-
jącej: ' * - .m r' V ;
„Niżej podpisani ministrowie Rządu Jedności Narodowej, członkowie Stronnictwa Demokratycznego: minister spraw zagranicznych — Wincenty Rzy
mowski, minister komunikacji — Jan Rabanowski, wiceminister sprawiedliwości
— Leon Chairn5 wnoszą o przyjęcie następującej uchwały:
W związku z przypadającą w lipcu r. b, rocznicy tragicznej śmierci ś. p, gen. Władysława Sikorskiego, Rada Ministrów uchwała, po porozumieniu się z rodziną, zwrócić się do rządu J. K. M. Wielkiej Brytanii o wydanie zwłok g#n.
Sikorskiego, celem uroczystego sprowadzenia ich do kraju i pochowania w ziemi ojczystej."
Wniosek powyższy został uchwalony przez Radę Ministrów jednomyślnie przy jednym wstrzymującym się od głodowania wicepremierze Mikołajczyku.
Sfrona 2 „GLOS POMORZA* Sfrotia 2
Bomba atomowa!
Jak wiadomo, pierwszą doświadczal
ną bombę atomową rzucono w ubiegłym roku w stanie New Mexico. Dalsze dwie bomby, które stały «ię bezpośrednią przyczyną zakończenia drugiej wojny światowej, rzucono jedną na Iiiroshimę, następną na Nagasaki,
Wc zoraj departament marynarki Sta
nów Zjednoczonych obwieścił światu, że w niedzielę, dnia 30 czerwca o godz.
23.30 rzucono na atolu Bikini czwartą bombę atomową nowego typu,
‘ W próbie tej bierze udział ponad 40 C00 ludzi, 150 samolotów oraz 260 jednostek morskich. Ilość okrętów, na których wypróbowane będzie działami* * bomby atomowej, wyno«i 77.
Wyprawa ta ko«ztuje mili ony.
Miliony kosztowały okręty, które idą na zagładę. Są to lotniskowce, pancerniki, krążowniki, wyprodukowane w krwa
wym pocie twardymi dłońmi robotnika.
Miliony pożera produkcja bomb atomo
wych.
Wprawdzie wiceadmirał floty amery
kańskiej H. P. Blandy podkreśla, że wszystkie te kosztowne doświadczenia czyni się.., dla dobra nauki, w trosce o przyszłe pokolenia ludzkości w ogóle.
Czyżby za te wpro«t potworne nmsy, które sięgają astronomicznych cyfr, nie można uczyrć dla znękanej wojnami ludzkości wi ęcej dobrego, niż przez produkcję bomb atomowych?
Jakiż cel może mieć bomba atomowa o strasznej sile wybuchowej, wytwarza
jąca 109 milionów stopni - Fahrenheita, jeżeli nie zniszczenie i zagładę?
Z pewnością n i e uczyni ona ludzi sytych i szczęśliwych, n ie u»unie nędzy i ubóstwa, a i e zmieni puatyó świata w żyzne pola!
A zatymf Wtrąci świat w jeszcze wi ę k s z e ni eszczęści e, miliony istnień ludzkich pozbawi życia, a upraw
ne pola zmieni w pustynie, uprzemysło
wione tniasta i stolice świata obróci w ruiny i zgliszcza. To nam grozi!
Budujemy dziś nowy ś wi at po to, ażeby przywrócić ludzkości pokój, po
kój t r wał y. Nie chcemy żyć w oią- głej grozie śmierci i nico4», chcemy pra
cować w s pokoj u, i mieć tę pew
ność, że dzieci nasze nie będą już wię
cej ofiarami wojny,
Miliony szarych ludzi świata pracy p r z e c i ws t a wi ą się podziemnym siłom, które dążą do nowego wybuchu wojny, świat pracy, zorganizowany w związkach zawodowych i partiach poli
tycznych, nie dopuści do nowei zagłady.
My chcemy żyć ! życia tego broni
my, a raczej niech zginą ci, którzy w nowej zawierusze wojennej czyhają na naszą zagładę.
Wszak główny ciężar wszystkich wo
jen ponosił świat pracy, tak materialnie jak i w przelanej krwi.
To też hasłem naszym niech będzie:
Przenigdy wojny! Wo j n a wo j n i e !
Z procesu Grefsera
Widmo tortur ponurego średniowiecza
J W .
P o z n a ń . Z naw ca m edycyny sądow ej, d r S tanisław Laguna, ja k o biegły w przem ó
w ieniu d a ł ilu stra c ję d o zaw ieszonej w sali sąd o w ej m apy, d o ty c z ą c e j zbrodni niem iec
kich na terenie W arLhelandu.
P ro feso r L aguna d o k o n ał b ad a n ia w ielkiej ilości zwłok. B yły to zw łoki, w y d o b y te z m a
sow ych grobów n a te re n ie -okręgu. W arty.
Biegły stw ierd za, że -ot a ry zginęły śm ier
cią gw ałtow ną od kul. W w ielu w ypadkach stw ierdzono ślad y bicia, złam an ia czaszek, szczęk, piszczeli i żeber.
N iejed n o k ro tn ie ro d z a j ran w skazyw ał że ofiarę pogrzebano je szcze za życia. Ilości zw łok, ja k ie zn a:d o w a łv się w grobach m aso
wych, o b ecn ie już d o k ła d n ie o k re ślić nie mcż na, bow iem w w ielu w y p ad k ach zw łoki były z grobów w y d o b y te i sp alo n e. P alo n o ró w n ież zw łoki w k rem ato riu m w Poznaniu.
Liczbę sp alo n y ch tu zw łok biegły ustala n a 4900.
W pew nym g ro b ie w lesie W y p a la n k i koło S tęszew a znaleziono 98 osób, w ty m w ięk sz o ś ć k obiet. W skazał go m iejsco w y leśniczy, k tó ry oznaczał krzyżykam i, w ycinanym i na drzew ach, miejsce, gdzie ch o w an o , ofiary.
B iegły stw ierd za, że ja k P o lsk a długa i szero k a, w szędzie s ą g ro b y o fia r p om ordow a
nych przez N iem ców. Cyfrę z w ło k na terenie Poznańskiego b ie g ły u s ta la n a 6000. M ordo
w anie odbyw ało się w edług przyjętego sy ste mu. Był to s trz a ł w ty ł głow y lub w k ark.
N ie:ednokrotnie stw ie rd z o n o n a zw łokach dw a, a n aw et trz y s trz a ły . P rof. L aguna d o k o n a ł sekcji 48 o fia r p o w ieszen ia. S tw ierdził rów nież ścinanie gilotyną. T en sy stem był m asow ym znęcaniem się i b estialstw em , był to system pow szechnie p rz y ję ty 1 i stosow any.
O znęcaniu się m ów i b ie g ły w sp o só b n atę- pujący: b ito kijam i, b y kow cam i, sprężynam i.
C zęsto w sp e c ja ln y sposób d e lik w e n ta p rzy gotow yw ano do b ic ia, a w ięc k ła d zio n o na ko zła, zaw ieszano lub u k ła d a n o n a sto le, k tó ry zy sk ał 6obie ja ż h is to ry c z n ą nazw ę ,,Stół M arysi".
S taw ian o o fia ry tw a rz ą d o śc ia n y I u d e rzano znienacka w k a rk . O fiara d o zn aw ała straszliw eg o bólu, u d e rz a ją c tw a rz ą o ścianę.
B ito w serce. D uszono w ięźniów szalam i, bito p asam i w nerki. O d b ija n o n e rk i p rzy pom ocy sp ecjaln y ch przyrządów . W bijano drzazgi i i- gły za paznokcie. W yryw ano paznokcie. Spe- c:alną to r tu r ą b y ła »-aIow a o bręcz z kolcam i, k tó rą zak ład an o na głow ę i sto p n io w o zaci
sk a n o p rzy pom ocy śruby. S tosow ano p róby ognia. N ajp ierw w k ła d a n o w ogień jed en p a lec, potym dw a, w reszcie c a łą ręk ę. Zam y
k ano n a cza£-od 24—48 godzin w ciasnej*
p rzestrzen i, w ypełnionej po k o la n a Jo d o w ało zim ną w odą, gdzie w ięzień .m usiał p rzeb y w ać . w pozycji sk u rczo n ej. S zo ro w an o ryżow ym i szczotkam i sk ó rę czło w iek a, ju ż p oprzednio sk atow anego lub o k ry te g o ra n a m i i w rzo d a
mi. Jeżeli nie zm arł na V II F o rc ie , odw ożono nieszczęśliw ca d o Z abikow a. W szy stk ie te zb ro d n ie m iały n a celu w y d o b y cie zeznań.
W w ięzieniu p o zn ań sk im b ie g ły znalazł szubienicę do jedn o czesn eg o w ieszan ia trzech osób z au to m aty czn ie usu w an ą podłogą oraz gilotynę.
NOWI IWI A DK OW IE I NOWE DOWODY WINY
Na w stępie czyw artkow ego, p o sied zen ia Try b u n ał zakw alifikow ał szereg dalszych d o k u m entów , przedstaw ionych, p rz e z p ro k u ra to ró w
w celu w łą c z e n ia d o aktów spraw y. O kazuje się, że co d zien n ie w pływ a do sąd u 30— 40 zgłoszeń św iad k ó w z różnych stro n z woj. p o znańskiego, gotow ych p rzed staw ić d ow ody winv G re ise ra .
Ja k o p ie rw szy sk ła d a ł zeznania b. w ię
zień D achau, ks. d r B iskupski, prof. sem ina- r-ium inow ro cław sk ieg o . P rzedstaw ił on p rze
śladow anie k o śc io ła o raz szczególv are sz to w ania 44 k sięży , z ks. b :skupem K ozalą na
czele. G e sta p o szy k an o w ało w ów czas s p e cjalnie a reszto w an eg o biskupa, a n astępnie sk iero w ało d o obozu w D achau, gdzie zm arł
1941 r.
N astęp n ie z e z n a w a ł sę d z ia Horn, k tó reg o zadaniem b y ło zestaw ien ie listy niem ieckich przestęp có w w ojennych. P rz y tej robocie n a tknął s ię g n ą c ie k a w y d o kum ent, stw ie rd z a ją cy, że n a zjeadzie k iero w n ik ó w ,,A rbeitsam - tó w ’’ G re is e r n a w o ły w a ł do b ic ia Polaków .
BLUŻNIERCA
Św iadek A n d rz e j B yczek mówi n a tem at w y sad zen ia pom n ik a S erca Je z u sa C hrystusa w P oznaniu, tw ie rd ząc, że w idział kilka dni przed tym G re is e ra , sto ją c e g o w tow arzystw ie jakiegoś N iem ca p rzed tym pom nikiem i wy
śm iew ającego się z ludzi, 'k tó r z y oddaw ali h ołd Bogu.
Prok. S iew ie rsk i: Czy oskarżonem u w ia domo, że w y sad zo n y pom nik znajdow ał się n aprzeciw ko jego b iu ra ?
G reiser: T ak. R oźkazu w ysadzenia nie d a wałem . P rzypuszczam , że z o sta ł on p o d y k to w any w zględam i urbanistycznym i, poniew aż pom nik p su ł p e rsp e k ty w ę n a ,,dom kultury niem ieckiej", k tó r y m iał być zbudow any w po bliżu pom nika. W edług drugrej w ersji G rei
se ra , pom nik ten m iał być zbudow any z płyt daw nego p o m n ik a B ism arcka, zniszczonego p rzez P olaków .
Apel poległych
0 wolność
i
demokracjęW a r s z a w a . Ludność stolicy P olski o d d ała w ub. czw artek hołd poległym o w o ln o # ^ 1 dem o k ra c ję . Gdy syreny fabryczne i k olejt^'"-
o z n a jm iły p o czątek apelu, c ałe życie s to lic ^ na m inutę zam arło. W e w szystkich p rz e d się b io rstw a c h , urzędach i instytucjach o d b y ły się zeb ran ia, n a których, po uczczeniu je d nom in u to w ą ciszą w szystkich tych, k tó rz y o d dali zbycie za P olskę, urządzono a p ele p o le głych. P o w a żn y i uroczysty przebieg zeb rań św iadczy o tym, że n aró d polski zrozum iał le k cję h is to rii la t ostatnich.
P o d o b n e o bchody odbyły się w Lodzi, p rzy udziale p o n ad 200.000 ludzi, s ta ją c się m a n i
festacją św iata p ra c y na rzecz jed n o ści n a ro d u i n ie ro z e rw a ln o śc i ziem o d zy k an y ch z re s z tą k raju .
Hiszpania i Polska
War s zawa, 28. 6. — Premier Osóh- ka-Morawski otrzymał pismo od okręgu*,- południowego hiszpańskiej partii kciftu- nistycznej w Tuluzie z serdecznym po
dziękowaniem i wyrazami hołdu dla rzą
du i narodu polskiego za poparcie, uży
czone rządowi republiki hiszpańskiej przez zwrócenie uwagi całego świata na zbrodnie reżimu Franco i na niebezpie
czeństwo, jakie stanowi dla pokoju to ostatnie schronienie międzynarodowego faszyzmu.
Światowa Federacja Zw. Zawodowych
Z obrad Komitetu Wykonawczego
Moskwa. (PAP). Na posiedzeniu komitetu wykonawczego Światowej Fe
deracji Związków Zawodowych omówio
no sprawozdanie Komisji Federacji z po
bytu w Niemczech. Postanowiono zwró
cić «ię do sojuszniczej Rady Kontrolnej w Berlinie z postulatami, wskazującymi na konieczność rozwoju niezależnego, demokratycznego ruchu zawodowego we wszystkich strefach okupacji Niemiec, na
O s t a n M Fiisiji
Berlin. (ZAP) Francuska komisja, opracowująca francuski punkt widzenia na sprawy traktatu pokojowego z Niem
cami ustaliła o*tatecznie, że Ren ma być uznany granicą bezpieczeństwa zachod
niej Europy i jako taki odebrany Niem
com. Zagłębie Saary ma być oddane Francji. Komisja postawiła też żądanie oddania jednego z granicznych powia
tów niemieckich dla Luksemburga.
Zwyżka o przeszło 125.000 ton
Obroty tow arow e w portach Gdańskim I Gdyni w maju rb. w yniosły 775.719,4 ton, przedstawiając w ten sposób zwyżkę o przeszło 125.009,7-ton w porównaniu z miesiącem poprzednim, w którym obroty te w yniosły 650.709,7 ton. ZvHyżka ta przede wszystkim odno
si się do w ywozu, który w ynosi! 514.423,5 ton i przew yższył o o k o ło 123.000 ton wywóz m iesiąca poprzedniego w w ysok ości 391.842,3 ton. Przywóz osiągnął 261.295,9 ton wobec 258.867,4 ton w m iesiącu poprzednim. (BlMl
z ZSRR
Nowe odkrycie archeologiczne w Uzbekistanie
Um i a o u M łie ia Mil
zdiPtfzraia I katppfii
War szawa. (SAP), Ministerstwo Aprowizacji i Handlu komunikuje, że na karty zaopatrzenia I-ej kategorii z m-ca lipca oraz sierpnia br, wydawane będzie
— oprócz papierosów produkcji P, M, T. — po 100 sztuk papierosów amery
kańskich.
Poza tym w miesiącu lipcu przewi
dziany jest przydział tytoniu amerykań
skiego dla emerytów na terenie całego krajtf.
Ił
blisko 6 !! n i l ó w zl złowiono u l w le jo
N iezw ykła obfitość ryb, znajdujących się u naszych w ybrzeży, utrzymywała się nadal.
P ołow y w maju br. osiągały w ysok ości do
tychczas nigdy nie notowanej w P olsce. Łą
czna p ołow y polskie, bałtyckie i dalekom or
skie, wjyaioały w maju br. 2.383.637 kg.
W artość połow ów dalekom orskich w ynio
sła 399.S30 zł. Razem w artość polskich p o ło w ów bałtyckich i dalekomorskich w yniosła w maju br. zł 59,215.455. (BlM),
T ery to riu m o b ecn ej re p u b lik i U zbeckiej jest jedynym z n a jb a rd z ie j sta ro ż y tn y c h ognisk cyw ilizacji ludzkości.
B ad an ia arch eo lo g iczn e, p rzep ro w ad zo n e w ostatn ich latach w U zbekistanie, dow odzą że Środkow a A zja b y ła zalu d n io n a jeszcze w cza
sach p rzed h isto ry czn y ch i d z ia ła ln o ść człow ie
k a liczy tu dziesiątk i ty sięcy lat. Św iadczy o tym cały szereg w y k o p alisk . Szczególnie owoc ne okazały się b a d a n ia p rz e p ro w a d z o n e przez ek sp ed y cję arch eo lo g iczn ą w la ta c h 1937-1945.
E kspedycja ta p ra c u ją c p o d przew odnictw em znanego arch eo lo g a rad zieck ieg o prof. Sergi
usza T ołstow a, z b a d a ła ro z le g łe o b sz a ry nizin ne na praw ym b rzeg u A m u-D arii pustynię K yzył-Kum, i zn alazła tu c a ły szereg p o zo sta
łości z epoki neolitycznej. R esztki sy stem u n a w ad n iająceg o tej ep o k i św iad czą o w ysokim poziom ie k u ltu ry ro ln ej na n iz in ach u ujścia A m u-D arii p rzed 3500 laty .
U d ało się rów nież zb a d a ć i d alsze etap y rozw oju tej ku ltu ry . Z naleziono pogrzeb an e w p ia sk ach resztki d o ść w ielk ich osiedli z o k re su III w ieku p rzed nar. C h rystusa, a n a w e t z ok resó w pierw szych w ieków n aszej ery. Do ty c h w y kopalisk n ależy o d k ry c ie m artw ego m iasta T o p rak -K ała. Ze w zględu na suchy, p u sty n n y k lim at resztki te g o m ia sta d oskonale
się zachow ały. •
Jeszcze dziś w znosi się na 20 m p o n ad zie
m ią w ieźa-p ałac w ło d arza m iasta. E k sp ed y cja u ja w n iła w m artw ym m ieście p o n a d 400 ró ż
nych pom ników , w iele tw ierdz, o ddzielone o- sie d la i ruiny. O d k ry c ia e k sp ed y cji św iadczą r staro ży tn y ch p o c z ą tk a c h K ultur narodów A zji Środkow ej, w sk azu ją o n e n a to, że na te ry td riu m A zji Środkow ej k u ltu ra d o szła do S ysokięgo. rozw oju, że n a ro d y Azji umiałj już
budow ać sk o m p lik o w an e u rząd zen ia o dw ad
niające n a długo p rz e d plem ionam i germ an1 skim i, k tó re ja k o p isu je Ju liu sz C ezar, jeszcze w iele la t później chodzili po lasach dzikim i hordam i, p ę d z ą c p ry m ity w n e życie. N arody A zji n a d łu g o p rz e d tym b u d o w ały już m iasta i tw ierdze, zn ały rzem iosła, m iały ściśle o k re ślony u stró j sp ołeczny, znacznie w y p rzed za
ją cy p ry m ity w n y u stró j plem ion germ ańskich.
*
B a d a n ie w ulkanów n a K am czatce K am czatka i w y sp y K urylskie są jedynym m iejscem Z w iązku R adzieckiego, gdzie is tn ie ją czynne w ulkany. P rz e z dłuższy czas czynny by ł o statn io je d en z w iększych w ulkanów Szyw elucza.
Dla d o k ła d n e g o p o zn an ia m ało zbadanych w ulkanów ,. A k ad em ia N auk ZSRR organizuje dużą ek sp ed y cję lotniczą. K ierow nikiem n au kow ym tej e k sp e d y c ji b ę d z ie słynny w ulkano- iog A. Z aw orycki.
E kspedycja w y ru szy z M oskw y w połow ie lipca br.
Z djęcia te p ozw olą sp raw d zić praw dziw ość hip o tezy o p ę k n ię c ia c h k o ry ziem skiej. P o tw ierd zen ie te j h ip o tezy b ęd zie m iało duże n a ukow e znaczenie.
Po raz p ie rw szy m a być zasto so w an a k o lo row a fo tografia z w ysokości. Przew idziane ta k ie są 6erie aero m ag n ety czn y ch obserw acji.
Rów nolegle z fotografow aniem w ulkanów , ekspedycja b ęd zie się zajm ow ać także b a d a niem geograficznym o dcinków trasy. P o sta n o w iono ta k ż e zająć się poznaniem linii b rzeg o w ej K am czatki, ro ślin n o ści, hydrografii k ra ju itd. E k sp ed y cja p o trw a około trzech m iesięcy i p rzeleci w p o w ie trz u trasę długości 30.000
kilometrów.
konieczność udziału niezależnych związków zawodowych w akcji oczysz
czenia Niemiec z hitlerowców i na ko
nieczność usunięcia hitleryzmu z apara
tu państwowego i policji. Następnie ko
mitet wykonawczy Federacji uchwalił ogłosić odezwę do mas pracujących ca
łego świata ze sformułowaniem żądania Federacji o dopuszczenie jej przedsta
wicieli do organów ONZ, a w szczegól
ności do Rady Społeczno-Gospodarczej.
Komitet wykonawczy zatwierdził uchwałę biura wykonawczego, postana
wiającą w wypadku potwierdzenia faktu zamachu na swobodę działania greckich związków zawodowych, zwrócić się do ministrów spraw zagranicznych 4 mo
carstw z kategorycznym protestem i żą
daniem wyznaczenia przez 4 rządy ko
misji z udziałem przedstawicieli Federa
cji dla zbadania warunków panujących w Grecji. Wreszcie przystąpiono do rozpatrzenia sprawy sfosunku Federacji do reżimu Franco.
20 goili 88 o W izby Omin
L o n d y n (SAP)._ N ajw iększy zegar św ia
ta B ig-B en um ieszczony na w ieży W estm in- s te ru w ybijał 11-tą godzinę rano, d n ia 25 czerw ca, gdy 250 nieogolonych i n iew yspanych członków p a rlam en tu brytyjskiego opuszczało p o d w o je Izby Gmin po zakończeniu n a j dłuższej. od 10 la t se s ji p arlam entu, trw ającej 20 godzin i 20 minut.
R e k o rd d łu g o trw ało ści o b ra d zo sta ł u s ta now iony w 1881 roku, k ie d y p rzed staw iciele n a ro d u b ry ty jsk ie g o o b rad o w ali bez p rzerw y 41 i p ó ł godziny, f
ulem mm w iiis K lr y łe
' P a r y ż . W P aryżu baw i deleg acja rząd u w ęgierskiego z prem ierem N agy n a czele.
P rz e d s ta w ic ie le W ęgier rozm aw iali w czoraj z m in. M ołotow em , dziś b ę d ą p rzy jęci przez min. Bevin,a.
P o za n a d z ie ją na uzyskanie pożyczki, W ę
grzy liczą n a odzyskanie części Siedm iogro
du, przyznanego w całości Rum unii p rzez m i- nisrtó w sp ra w zagranicznych. (SAP)
119 lyslgty Mm ouekuje sgdu
N o r y m b e r g a. N aczelny p ro k u ra to r am e ry k a ń sk i, Ja c k so n , w rozm ow ie z d z ie n nik arzam i zagranicznym i ośw iadczył, i e s p o d ziew a się zakończeenia p ro cesu n o ry m b er
sk ieg o je szcze w lipcu. Ja c k s o n d o d ał, że w w ięzien iach na te re n ie stre fy a m ery k ań sk iej i p o d d o z o re m am erykańskiej policji zn ajd u je 6lę vz chw ili obecnej 3,30 tysięcy N iem ców, p o d ejrzan y ch o p o p ełn ien ie różnych z b r o i l i w ojennych. W szytkie t e osoby m a ją być ś- sta w io n e p rz e d sąd. (PAP) 1
Odroty lewarowe portów GóŚMiIynia
Im p o rt E k sp o rt O gółem Rok 1945
r, 1946:
styczeń luty marzec
staw ia się mniej w ięcej po połow ie,
. 367,7 540,7 917,4 139,0 177,9 316,9 172,8 240,8 413,6 155,5 378,4 533,9 258,7 391,8 650,5
Strona 3 „GŁOS POMORZA" Strona 3
Z Zi e m O d z y s k a n
...•y.ur.
Wzmaga się tempo repatriacji
Niemców
War s* awa, (ZAP). Akcja repatrio
wania Niemców z terenów polskich bi je obecnie tygodniowe rekordy. Z dnia na dzień odchodzą coraz większe trans
porty Niemców zagranicę. Do dnia 21 czerwca br. z punktu przejściowego w Szczecinie wysłano do niemieckich stref okupacyjnych 168.640 Niemców, a z punktu przejściowego w Kaławsku repa
triowano 473.197 Niemców, czyli razem 641.837 osób. W dniu 25 czerwca według ogólnych obliczeń opuścił Polskę 700 000 Niemiec.
Powołany dekretem z dnia 2 listopa
da 1945 r. Komunalny Fundusz Pożycz- kowo-Zapomogowy w krótkim czasie rozpocząć ma swą działalność. Fundusz przeznaczony jest głównie na zapomogi i pożyczki dla związków samorządo
wych. Pierwszeństwo w korzystaniu z Funduszu mają .mniejsze związki samo
rządowe.
Pożyczki bezprocentowe udzielane bę
dą w przypadkach ciężkiej sytuacji go
spodarczej tym związkom samorządo
wym, które mają warunki na odbudowa
nie swej gospodarki i finansów w przy
szłości do tego stopnia., że będą mogły spłacić zaciągniętą pożyczkę. Pożyczki krótkoterminowe udzielane będą zasad-
OLSZTYN
— Porądy prawne dla Warmiaków 1 Ma
zurów. Polski Związek Zachodni utworzył hiuro Porad prawnych dla ludne,ści autoch
tonicznej, gdzie od grudnia uh. r. do obec
nego 'czasu ulzielp.no ponad '6000 indywi
dualnych* porad, wniesiono skargi sądowe i załatwione różno kwestie sporne.
— O zwrot elektrowni. W związku ze znacznym podwyższeniem opłat za zużycie energii elektrycznej, Zarząd Miejski wy
stąpi z wnioskiem o z\\;rot dwóch elektrow
ni, które były własnością miasta, a któro są obecnie eksploatowane przez Zjednocze
nie Energetyczne Okręgu Mazurskiego Ze względu na to. że rozwój m iasta uzależnio
ny jest od dysponowania'tymi elektrownia
mi, wniosek należy uważać za uzasadniony.
Na marginesie warto zaznaczyć, że nowa taryfa zastosowania przez ZEOM jest tak nieżyciowa, że ludzie pracy absolutnie nie
Akcja repatriacyjna dałaby jeszcze większe wyniki, gdyby należycie był zorganizowany transport morski. Wła
dze brytyjskie — jak wiadomo — zobo
wiązały się zabierać repatriantów Niem
ców statkami, którymi do kraju przy
bywają Polacy z zachodu. Tymczasem od dłuższego już czasu nie odpłynął ani jeden statek brytyjski z Niemcami. Mi
mo to jednak jeszcze w tym roku Niem
cy zostaną z Polski usunięci.
niczo na okres cza6u do 12 miesięcy na skrypty dłużne przy oprocentowaniu 3 proc. bez żadnych dodatkowych kosz
tów.Uzyskanie pożyczki lub zapomogi dla wńelu związków samorządowych na Zie
miach Odzyskanych stanowić może za
sadniczą zmianę w sytuacji gospodar
czej, pozwoli bowiem uruchomić niewy
korzystywane dotąd źródła dochodu.
Dlatego też Ministerstwo Ziem Odzyska
nych zaleca zainteresowanym związkom samorządowym na terenie Ziem Odzyska
nych jak najwcześniejsze przygotowanie materiałów, wymaganych przez Komisję Komunalnego Funduszu Pożyczkowo- Zapomogowego. (ZAP).
będą mogli "korzystać z dobrodziejstw e- nargii elektrycznej, a miasto nie bęitzie w 'sta n ie oświetlić ulic miasta, co wpłynie u-
jeranie na stan bezpieczeństwa.
— O przedłużenie terminu skadania wniosków weryfikacyjnych, Polski Związek Zachodni wystąpił z wnioskiem -o przedłu
żeni^ terminu składania podań weryfika
cyjnych przez Warmiaków i Mazurów do dnia 31 sierpnia br. Stwierdzono bowiem, że istnieją skupiska ludności autochtonicz
nej, które nie są o samej akcji i o terminie zakończenia weryfikacji powiadomień?.
— Placówki kandlnwe. Na terenie m ia -:
sfia czynnych jest obecni* około 300 sklepów różnych branż i ponad 600 punktów sprzda- ży. Najwięcej jest zakładów gawtroaiomicz- nych, barów, kaw iarń itp. W handlu domi
nującą roilę odgrywa ludność Warszawy.
ELBLĄG
Komisja P op u laryzacji Praw a p rzy sądzie grodzkim
Aby nie dopuścić :lo anarchii i bezkar
ności, Państwo podtrzymuje zasadę, że nikt nie może zasłaniać się nieznajomością pra- wa. Państwo demokratyczna nie chce jed
nak utrzymywać fikcji społecznej i dlatego musi dbać, aby ignorancja prawa nie mia
ła miejsca, a w każdym razie aby ją ogra
niczyć i przełamać. Ten postulat- będą reali
zowały Komisje Popularyzacji Prawa przy Sąd a cli Grodzkich.
W dniu 19 czerwca br. odbyło się w El
blągu pierwsze konstytucyjne posiedzenia takiej Komisji.
W skład jej weszli:- sędzia okręgowy W. Kwiątko-wski. jako przewodniczący, przewodniczący MRN A. Duda — Dziawierz jako zastępca przewodniczącego, mgr. W.
Lewgond jako sekretarz, a nadto ad w. Z.
Gdulawiez, adw. dr. M. Kozakiewicz, dele
gat Urzędu Informacji i Propagandy St.
Róża, redaktor R. Walentowiez, sędzia gr.
L. Baranowski i delegat Paw. Rady Zw.
Zawodowych R. Sywula.
W realizacji zadań komisji wygłoszono w dniu 23 czerwca w sali kina ,.Bałtyk"
pierwszy referat ,,0 glosowaniu ludowym".
Praca stoczni nr. 16
W Elblągu p ra c u je uruchom iona częściow o sto czn ia nr 16. -dawna S chichaua. S tocznia la jedna z najw ięk szy ch w E uropie, zatirndn-a- ła przed w ojną 6 ty sięcy robotników i p o sia d a ła 46 b a ł fabrycznych. N a sk u tek d ziałań w ojennych zo stała p ra w ie całkow icie p o zb a
w iona urządzeń: s tra ty w b u d y n k ach w ynoszą 30 pro cen t. S to czn ia z a tru d n ia obeente 500 robotników ; liczba z atru d n io n y ch s ta le się zw iększa. C zynne s ą tylko d w a działy: ś lu sa rs k i i m echaniczny, reszta m ontuje się. O- b e c n a p ro d u k c-a m iesięczna p o siad a w a r
tość 2,5 mil. złotych.
PnriA tinb laDcro w ite g o
' W o k o lic y Elbląga w ydobyto i dna m or- s k :ego 2 sta tk i, zato p io n e przez Niemców.
O bydw ie jed n o stk i, po n ad a n iu im im ion.
G niew " i „K w id zy n ', p rzek azan e zostały P aństw ow ej Żegludze Śródlądowej.* S iatki pow iększą tabor*- w iślany
UNIEWAŻNIAM d o w ó d osobisty, w ydany M ińsku M azow ieckim , a k ta ślubne, m etry- ikę, odcinek zam eldow ania, ^ k a rty żywho- ściow e od lutego do czerw ca na nazw isko D o łb ak o w sk i A leksander,- Elbląg, K ościel
na n r 32.
Przy Ministerstwie Administracji Pu
blicznej powstaje centralna kartofeka istniejących na terenie państwra urzędów stanu cywilnego. W związku z tym Mi
nisterstwo Ziem Odzyskanych wydało polecenie przeprowadzenia- spisu urzę
dów stanu cywilnego na całym podleg
łym sobie terenie. Spis zawierać ma nazwy siedziby urzędu, wyszczególnie
nie wszystkich miejscowości wchodzą
cych w skład obwodu, przybliżoną licz
bę mieszkańców, datę rozpoczęcia dzia
łalności urzędu itd. (ZAP).
l i l i a M IIP
Ministerstwo Ziem Odzyskanych udzie
liło Związkowi Harcerstwu Polskiego ze
zwolenia na przeprowadzenie na terenie Ziem Odzyskanych zbiórki publicznej w dniach 1, 2 i 3 lipca. ZIIP zorganizuje zbiórkę przez rozsprzetlaż nalepek okien
nych.
Uzyskane tym sposobom wpływy Zwią- . zejk Harcerstwa-przeznaczy na akcję letnią, m. jn. na zorganizowanie obozów w okoli
cach zamieszkałych przez polską ludność autochtoniczną na terenie Ziem Odzyska
nych.
Pizy§G(
8W ii
3flo M ii żniwnej
u Ooleya to in
W r o c ł a w . (PAP) — W e w szystkich p o w iatach D olnego Śląska czyni się p rzy g o to w a
nia do ak cji żniwnej. W p rzygotow aniach b ie lą w dużej m ierze udział P aństw ow e P rz e d sięb io rstw a T rak to ró w i M aszyn Rolniczych, przygotow ując 1 rem o n tu :ąc m aszyny ro ln icze i trak to ry . PPT i MR będzie dysponow ać w o k re s ie żniw 368 m aszynam i rolniczym i oraz 1.6Q0\ trak to ram i, z k tó ry ch 1.200 zostanie u- żyfe do a k c ji żniw nej, 300 -do m łócki, reszta zaś p o zo stan ie to rezerw ie. A kcja żniwna ro z pocznie się w po ło w ie lipca i trw ać b ę d z e o k o ło 20 -dni. Do p rac żniw nych w m ajątkach' państw ow ych będzie p o trzeb a około 4 tys. lu dzi. W m niejszych gospodarstw ach osadnicy p rze p ro w a d z ą na ogół żniw a w łasnym i ś r o d kam i i silam i.
Ostrzeżenie
w sprawie k O i l M przejazdów
Dyrekcja O. K. P. w Gdańsku przesy
ła nam następujący komunikat-ostrzeże- nie dla osób, korzystających z usług ko
lei bez ważnego biletu. Przypomina 6ię przepis art. 265 Kodeksu Karnego z 1932 r. (Dz. U. R. P. nr. 60, poz. 571) o brzmieniu następującym: ,,Kto bez za
miaru uiszczenia należności wyłudza przejazd koleją lub innym środkiem ko
munikacji, o którym wie, że jest płat
ny, podlega karze aresztu do roku lub grzywny."
-Komunalny Fundusz Pożyczkowo-Zapomogowy
Polsko-prawosławna
D !a obyw ateli w yznania praw o sław n eg o m iast G rudziądza, K w idzynia, Elbląga, G d ań sk a i ic h okolic, z dniem 3-go czery/ca u tw o rzo n a została p o lsk o -p raw o sław n a p a ra fia etato w a z tym czasow ą sie d z ib ą w Sopotach., p rz y ul. K ościuszki 33 a (m ieszkanie ob, J.
K oładko).
Do czasu przy d zielen ia p rze z w ład ze w o
jew ódzkie jednego z k o ścio łó w p o n iem ieck ich w G dańsku, nab o żeń stw a p ra w o sła w n e od-
parafia wyznaniowa
p raw ian e b ęd ą w niedziele i św ięta o godz. 10 w k o ściele ew angelickim w S o p o tach nad mo
rzem.
P roboszczem gdańskiej p a ra fii p ra w o sła w nej z obsługiw aniem p o trzeb religijnych lu d ności p raw o sław n ej w yżej w ym ienionych m iast, , p rzezn aczo n y z o sta ł k6. N ajm ów z G rudziądza, m ag ister teologii i b y ły w ięzień polity czn y P aw iaka, M ajd an ek o raz innych o- bozów kon cen tracy jn y ch .
Z Pomorskie! Wystawy Przemysłowej
Przemysł pomorski w specjalnej hali
Wśród prac, prowadzanych obecnie na terenie Pomorskiej Wystawy Przemy
słu, Rzemiosła i Handlu w Bydgoszczy, tj. w parku Kazimierza Wielkiego i w szkołach przy ul. Konarskiego, wyróż
niają się prace nad wzniesieniem poważ
nej rozmiarami budowli, jaką będzie ha
la Dyrekcji Przemyślu Miejscowego, zimująca przestrzeń 600 m kw.
W hali tej znajdą pomieszczenie wszystkie zjednoczenia przemysłu miej
scowego, to znaczy: zjednoczenie galan- teryfno-wlókiennicze, ceramiczno-budo- włane, drzewne, metalowe, wikliniar-
>kie I chemiczne. Zjednoczenia te repre- u ją łącznie 108 przedsiębiorstw J7zemysfowych. Jest to przemysł pod
legający urzędowi wojewódzkiemu w
Bydgoszczy. Na czele Wydziału Prze
mysłowego Urzędu Wojewódzkiego Po
morskiego *toi naczelnik inż. Buczyński, który objął ogólne kierownictwo nad działem przemysłowym na wystawie.
Dział ten, ze względu na różnorod
ność eksponatów, wytworów i wykresów, będzie bardzo interesujący i da pogląd zwiedzającym na obecny stan przemysłu na Pomorzu.
Wykonanie techniczne stoisk Przemy
słu Miejscowego na Pomorskiej Wysta
wie spoczywa w ręku dyr. Rolirada i dyr. inż. Nowakowskiego.
Prące nad budową hali wystawowej zostaną ukończone w najbliższych dniach.
rnunwmu— i aiia i
W sprawie dzieci polskich w Niemczech
Oddział Bydgoski Polskiego Czerwo- tegc Krzyża, ul. 3-go Maja 24 posiada fclfabetyczną kartotekę dzieci polskich Znajdujących się w Niemczech, obejmu
jącą około 1500 nazwisk. Dzieci te po rzukują swoich rodzin.
. Zainteresowane osoby mogą się zgło
sić między gpd?jjią 9-tą a l i la*
Niemcy grabią Polaków
S z c z e c i n . W tych d n ia ch przybył do S zczecina ro b o tn ik ro ln y J a n K ieibasa razem z żoną i synem z N iem iec. K ieelbasa p ocho
d zi ze Ś ląska i do R zesz z e sta l w yw ieziony na przym usow e p race. W re onie Pozdaw .lku (na zachód od Szczecina) p raco w ał przez 3 la ta na roli u niem ieckiego gospodarza, aż do
Pom orska F a b ry k a T lenu w Bydgoszczy, z a o p a tru ją c a w tlen cały przem ysł w ojew ódz
tw a pom orskiego i Ziem O dzyskanych, p rz y s tą p iła -do p rzeb u d o w y urządzeń fabrycznych celem zw ięk szen ia m ożliw ości p ro d u k cy j
nych.
W obecnych w arunkach o siąg a się w fa
b ry c e przy' m aksim um w ydajności — 23.000 m etrów sześciennych tlenu i 8300 kg a c e ty le nu m iesięcznie. Po p rzeró b ce u rządzeń fab ry k a będ zie m ogła p ro d u k o w ać m iesięcznie 24 ty siące m etrów sześć, tlenu.
Poza tym w zak ład zie bydgoskim rem o n tu je się i u zupełnia część urządzeń ze zdew a
sto w a n e j fabryki tlen u w Szam otułach, k tó re udało się uchronić p rzed zupełnym zni
szczeniem i przew ieść. P o w stan ie z nich n o w a in stalacja tlenow a, k tó ra pozw oli na zw iększenie p ro d u k c ji fabryki do 60.000 m sześcien n y ch tlenu- m iesięcznie. (PAP)
chwili, gdy p rzy b y ły w olska rad zieck ie i w y
zw oliły te teren y . K iełbasa chciał w ów czas w racać do kraju , ale zachorow ał na tyfus i dlatego m u siał p o zo stać w N iem czech aż do chw ili w yzdrow ienia. W ostatnim czasie, gdy w reszcie p rzyszedł do sił, p o stan o w ił s p a k o w ać sw oje rzeczy i je c h a ć razem z ro d zin ą do kraju . G dy N iem cy zobaczyli, że K iełb asa p ą k u ją sw o je ruchom ości, zapow iedzieli mu, że do P o 1sk i w ra c a ć może, ale nie w olno mu ze so b ą niczego zab ierać. Niem cy ośw iadczyli K iełbasie, że P o lac y też w ypędzają N iem ców z Polski i w szystko im zabierała, w ięc i oni nie pozw olą n a zab ran ie czegokolw iek przez K iełbasę. W ójt niem iecki gminy, w k tó re j p raco w ał K iełbasa, p rzep ro w ad ził u niego re w izję w kieszeniach, poczym ośw iadczono mu, że może so b ie iść do Polski. P rzy rew izjj tej a sy sto w a ła niem iecka policja.
K iełbasa razem z żoną i synem ruszył p ie szo d o Polski, po zo staw iając N iem cem cały sw ój ciężko zap raco w an y m a:ątek. W śród przedm iotów , k tó re zostaw ili w N iem czech, znajduią s:ę rów nież rzeczy, k tó re przyw ieźli ze so b ą z Polski, gdy trzy la ta tem u z o stali przym usow o przesied len i do R zeszy na p ra cę. Po przeb y ciu 30 km drogi pieszo, ro d zin a K ielbasów zgłosiła się d o P olskiego Zw iązku Zacbodn ego w Szczecinie, gdzie został s p is a ny p ro to k ó ł. D zięki staran io m PZZ K iełb asa o trzy m ał w Szczecinie zajęcie, a w ydział o- pieki sp o łeczn ej zarządu m iejskiego zao p a trzył rodzinę w n ajp o trzeb n iejsze przedm ioty i odzież.
Kto zda Ottona Proecka?
Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Bydgoszczy wzywa wszy
stkie osoby, które mają jakiekolwiek wiadomości, odnoszące się zbrodniczej działalności Ottona Proecka, byłego pre
zydenta policji niemieckiej' w Bydgosz
c z dc możliwie natycłuniastowego zgło
szenia s ię na pokoju 54 w Sądzie Grodz
kim, w poniedziałki, wtorki i czwartki w godzinach od 8—12 w czasie do 12-go lipca br. celem złożenia zeznań.
Przewodn. Okr. Kom. Bad.
Zbrodni Niemieckich-
