POLACY Z A G R A N I C A
M I E S I Ę C Z N I K ■■■— - O R G A N Ś W I A T O W E G O Z W I Ą Z K U P O L A K Ó W Z Z A G R A N I C Y
Spis treści
z a r o k
Styczeń - 1 9 3 8 - Grudzień
v - . . .
1001966457
„POLACY ZAGRANICĄ"
R O K 1938
Nr. styczniowy Nr. lutowy Nr. marcowy Nr. kwietniowy Nr. majowy Nr. czerwcowy
omawia zagadnienia K S ią Z K I
teatru kobiece sportowe turystyczne młodzieżowe
Nr. sierpniowy Nr. wrześniowy Nr. październikowy Nr. listopadowy Nr. grudniowy
nienia muzyki i tańca świetlicowe szkolne
samokształceniowe prasowe
gospodarcze
A rtykuły program ow e i ogólne
Broszkiewicz Tadeusz — Polonia Zagraniczna troskg Rządu i społeczeństwa .
Fularski Mieczysław — Czekam y na W as . Ges. — Dziecko polskie zagranicą Grudziński Kazimierz — W ęgrzy zagranicą Laskowski-Hulka Paweł — Z przeszłości czerp
my wskazania na przyszłość .
Kowalski Tadeusz — Służba narodowa mło d z i e ż y ...
Oszelda Władysław — Rok 1938 rokiem książk polskiej zagranicą . . . . . Oszelda Władysław — Każdy Polak zagranicą
w polskiej o r g a n iz a c ji...
Oszelda Władysław — Jedność narodu poi s k i e g o ...
Oszelda Władysław — Książka polska zagra nicą odzyskuje należne jej prawa i przy w i l e j e ...
Oszelda W ładysław— Prasa polska zagranicą i jej współpraca z M acierzą .
Oszelda Władysław — Polska czci uroczyście
„Dzień Polaka z Zagranicy" . S. St. — C zy nas słyszycie . . . . Siedlikówna Józefa — Książka polska łączy
nas z M a c i e r z ą ...
Stebelski Adam — Podstawowe postulaty .
Nr. str.
2 — 3 5 — 6 11— 17 10— 9 ó — 11 ó - 2 1— 2 7 — 2
10— 6
8- 2 11— 19 2- 2 1 — 19 10 — 20 12— 7
Nr, str.
Świetlik Franciszek — Polskę zwiedzić to obo
wiązek ...5 — 9 W. B. — Polacy rozsiani po całym świecie . 12 — 21 Wierzbiański Bolesław — Wykonajmy posta
nowienia naszych zjazdów . . . . 7 — 5 Wierzbiański Bolesław — Bogaty sezon imprez,
poświęconych sprawom rodaków z poza granic . . ... ...10— 12 Wojnacki Kietlicz Wacław — Jak za czasów
niewoli kółka samokształcenia utrzymywa
ły ducha n a r o d o w e g o ... 10 — 18 Zachariasiewicz Władysław — Młodzież która
wytrwała i z w y c i ę ż y ł a ...11— 15 Zachariasiewicz Władysław — Centralny
Okręg P r z e m y s ł o w y 8 — 14
Zachariasiewicz Władysław — Rola i zadania
terenowych komisji stypendialnych . . 7 — 10 Zachariasiewicz Władysław — O przyszłość
młodzieży polskiej zagranicą . . . . 6 — 17 Zielińska-Studzińska Halina — Przez ocean do
Legionów ...5 — 2 O powrót śląska Zaolzańskiego do Polski . 10— 2 Szczytne zadania n a u c z y c ie la ...9 — 2 O rganizacja turystyki w Polsce . . . . 5 — 10 Polonia Zagraniczna wita Zaolzie w granicach
P o l s k i 11 — 4
W ielkie święto jedności narodowej . . . 3 — 10
Ze Św iatow eg o Zw iązku Polaków z Z agranicy
Dobrowolska Alina — Kadrówka Młodych Po
laków z Z a g r a n i c y ...
Ges. — Światowy Związek dla szkół polskich zagranicą ...
Jakubowski Józef — Akcja gospodarcza Św ia
towego Związku Polaków z Zagranicy . Kowalski Tadeusz — Bilans prac Światowego Związku Polaków z Zagranicy w 1938 r.
Nr. str.
ó — 19 9 — 14 12 — 32 12— 3
Mirtyński Zbigniew — Słuchacze Kursu W iedzy o Polsce mówią o wynikach swej całorocz
nej pracy ...
Mirtyński Zbigniew — Akcja letnia Światowego
Związku. . . . . . . . . .
Moszczeńska Stefania — Rola kobiety polskiej w rozwoju polskiego życia gosnoaarczego zagranicą ...
Nr. str.
6 — 46 ó — 43
12 — 40
Oszelda Władysław — Praca światowego Związku Polaków z Zagranicy na odcinku p r a s o w y m ...
S. M. — Doroczne O brady Rady Naczelnej Światowego Związku Polaków z Zagranicy S. K. — Musimy się znać wzajemnie
S. K. — Z przeszłości czerpiemy wskazania na p r z y s z ł o ś ć ...
Wierzbiański Bolesław — Zbliża się III Zjazd Polaków z Z a g r a n i c y ...
Wierzbiański Bolesław — Termin fll-go Zjazdu Polaków z Zagranicy i Imprez Zjazdowych już u s t a l o n y ...
Wierzbiański Bolesław — Wykonajmy postano
wienia naszych z j a z d ó w ...
Wacławski Stefan — Dorobek Światowego Związku Polaków z Zagranicy na odcinku szkolenia z a w o d o w e g o ...
Zachariasiewicz Władysław — Rzucamy zapo
wiedź III-go Zlotu Młodzieży Polskiej z Z a g r a n i c y ...
Zachariasiewicz Władysław — Kadrówka mło
dych Polaków z Zagranicy . . . . Zachariasiewicz Władysław — Propaganda
i kolportaż książki polskiej zagranicą w ra
mach prac Światowego Związku Polaków z Zagranicy ., . . . • ■ • Akcja Światowego Związku w zakresie filmu . Budowa Domu Polaków z Zagranicy w W a r
szawie ...
Dom Polaków z Zagranicy w W arszaw ie dzie
łem całego' n a r o d u ...
11 — 34 3 - 2 7 — 8 6 — 11 9 — 11
11 — 11 7 — 5
12 — 38
9 — 13 8 — 12 Nr. str.
1— 7 2 — 16 3 — 12 2 — 55 10 — 53 10 — 54
11— 63
Nr. str.
Dar Świat. Zw. dla rolników polskich w Brazyli Dzień 6 sierpnia! w Kadrówce . !)
Kursy dla Sióstr-nauczycielek ze Stanów Zjed noczonyćh w P o l s c e ...
T e le g r a m y ...
Podpisanie aktu erekcyjnego o wzniesieniu Do mu Polaków z Zagranicy
Poświęcenie Ośrodka W ychowawczego dla Polaków z Z a g r a n i c y ...
Poświęcenie Ośrodka W ychowawczego dla młodzieży polskiej z Zagranicy . Pożegnanie przedstawicieli Śląska Zaolzańskie
go ze Światowym Związkiem Polaków z Z a g r a n i c y ...
Przekazanie Ośrodka Obozowego na Groniku Świat. Związkowi Polaków z Zagranicy Uznanie i podziękowanie P. Ministra Spr. Zagr,
Józefa Becka dla Świat. Związku Polaków z Z a g r a n i c y ...
Uchwała Rady Naczelnej Światowego Związku Polaków z Z a g r a n i c y ...
Akcja gospodarcza Świat. Zw. Pol. z Zagr.
W ycieczka księży polskich z zagranicy Na zjazdowym f r o n c i e ...
Kronika -1 Nr. 1 str. 48, 49 — Nr. 2 str. 4, 53, 55 — Nr, 3
str. 52 — Nr. 4 str. 4, 8, 54, 55, 56 — Nr. 5 str. 59, 60 — Nr. 6 str. 20, 49, 50
— Nr. 7 str. 4, 15, 19, 44, 45, 46 — Nr. 8 str. 10, 54, 46, 47 — Nr. 99 str. 40, 45, 46 — Nr. 10 str. 8, 9, 52, 53, 54 — Nr. 11 str. 10, 14, 58, 60, 61, 62 — Nr. 12 str. 54.
ID
Artykuły kulturalno-oświatowe
Ambroziewicz Wiktor — Szkołę polską na obczyźnie może zastąpić samouctwo _ Bajorek Franciszek Dr. — Znajomość przepisów
prawnych w pracy kulturalno-oświatowej . Batko Walerian — Zespoły instrumentalne w
służbie pieśni' . • . •
Bieliński Zygmunt — Rola świetlicy w pracy samokształceniowej . . . . • Bieliński Zygmunt — Jak przygotować rękop
do d r u k u ...
Bieliński Zygmunt — Praktyczne zajęcia swietl c o w e ...; • • .• . Bieliński Zygmunt — Planowość w ozdabiani
‘ś w i e t l i c y ... . • . • Chmielewska Emilia — K o r e s p o n d e n c ja m ię d z y
s z k o ln a ... • . Daszkiewiczowa Maria — S a m o w y c h o w a n ie
p r z e z h a r c e rs tw o . . y ■ ; •
De Latour Bogusław — Jak podróżować do Ko s k i ...
Dołęga H. — Czytajm y razem
E. — Teatr d z ie c i ę c y ... ...
Emgar — Dekoracja sceniczna w teatrze Ko
lonii Zagranicznej . : D
Gąsiorowski Stanisław — Związek Pisarzy i Ku blicystów Emigracyjnych . • • • . Ges. — Samokształcenie drogą korespondenci Ges. — Świetlica polska zagranicą . Giergielewicz Mieczysław Dr. Drogi naucza
nia w kraju, a szkolnictwo polskie zagranice Greniuk Piotr — Tańczymy po harcersku . Greniuk Piotr — Jak zorganizować zespół tea
tralny ...
Grostern Stefan — O rganizacje dziennikarskie
10 — 32 w P o l s c e ...11— 45 Gutry Maria — Jak zachęcić do czytania . i — 35 6 — 39 Jakiel Albin Dr. — Kształtowanie się światopo
glądu przez s a m o u c t w o ...7 — 42 7 — 30 Jarkowski Stanisław — O braz współczesnej
prasy p o l s k i e j ... 11— 39 10 — 35 Kacprzak M. Dr. — Izba szkolna . . . . 9 — 35
Karnicka Halina — Wktad młodych do kultury 11— 53 n a r o d o w e j...8 — 40
Karnicka Halina — Piękno W ileńszczyzny, zie- 8 — 34 mi M a r s z a ł k a ... 5 — 40
Kownacka Maria — Najmniejszy i najstarszy t e a t r ... 2 — 40 Koz. F. — Samokształcenie robotnika . . . 10 — 45 K. F. — Jak prowadzić dział gospodarczy
w d z i e n n i k u ... 12 — 51 Krawczyńska Jadwiga — Co warto zwiedzić
w P o l s c e ...5 — 36 K. _S. — Musimy się znać wzajemnie . . . 7 — 8 Kujawska Wanda — Znaczenie i wartość
p r z e d s z k o l a ... 99 — 33 Lutosławski Wincenty — Co czytać na wy-
_ c h o d z t w ie ...6 — 5 Łasiewicka Alina — Biblioteka w szkole . . 9 — 36 Łasiewicka Alina — Książka dla naszej mło
dzieży 1 —.41
Łasiewicka Alina — Książka harcerska . . 1 — 43 Marso Józef — Kult mowy ojczystej . 2 — 37 Majewski Tadeusz — O rganizacja uroczystości
w świetlicach . . . . . . . . 8 — 30 Mierzejewska Jadwiga — Tańczymy w świetlicy
2 — 31 krakowiaka ...8 — 40 . 8
9
1 0-
5- 8- 22- 2-
11 -
10-
-33
— 41
— 48 - 3 4
— 38
— 44 - 3 6
-38 -41 -25 -30 -36
Nr. str. Nr. str.
Mierzejewska Jadwiga — Widowisko na wol
nym p o w ie tr z u ... 2 — 42 Mirski Józef — Film jako pomoc szkolna i oświa
towa . . . ... 2 — 50 Mirtyński Zbigniew — Rola nauczyciela pol
skiego z a g r a n i c ą ... 9 — 28 M. O . — Muzyka w widowiskach teatralnych . 7 — 26 Morcinek Gustaw — Boski uśmiech 5 — 42 Moszczeńska Stefania — O dczyty w pracy
o ś w ia to w e j... 10 — 39 Muszkowski Jan Dr. — Rada Książki . 1 — 28 Muszkowski Jan Dr. — Piękno książki polskiej . 1 — 30 Nogal M. — Świetlica to serce kolonii . . 8 — 28 Osmańczyk Edmund — Jak w ydaw ać i jak re
dagować polskie pismo młodzieżowe z a granicą ...6 — 37 Oszelda Władysław — Samokształcenie w ż y
ciu Polaków Zagranicą . . . . 10 — 30 Oszelda Władysław — Teatr polski w życiu Po
lonii Z a g r a n ic z n e j...2 — 5 P. J. — Kilka słów o kostiumach . . . . 2 — 13 Parnowska D. M aria—• Teatr kukiełkowy w ży
ciu dziecka przedszkolnego . . . . 2 — 48 Radlińska Halina — Służba narodowa książki 1 — 26 R. K. — Zagadnienie teatru wśród Polonii Zagr. 2 — 30 R. S. — O dczyty z przeźroczami . . . . 2 — 52 Rassalski Stefan — Sztuka jako czynnik kształ
cący 10 — 46
Rudniański Stefan Dr. — Samokształcenie nau
czyciela 10 — 33
Sarnowska Alina — Planowanie pracy kultural
no-oświatowej 10 — 43
S. K . — Zespoły dobrego czytania . . 8 — 36 Schuchowa Stefania — Książka małego dziecka 1 — 44 Stemler Józef — Rewolucja w bibliotekarstwie 1 — 33 Szymański Adam — Rozpowszechniajmy książ
kę p o l s k ą 1 — 36
Syrokomski Zygmunt — N ajżyw szy teatr —
ogniska harcerskie . . . . . . 2 — 46 Świeżawski Ludwik — W zaraniu polskich liter
i lit e r a t u r y 1 — 39
Świeżawski Ludwik — Tańce polskie . . . 7 — 37 St. R. Dr. — O umiejętności wyzyskiwania czasu 10 — 37
Z ż y c i a p o l s k i
ARGENTYNA
Kronika:
Nr. 3 str. 40 — Nr. 3 str. 53 — Nr. 4 str. 56 — Nr. 5 str. 60 — Nr. 6 str. 50 — Nr. 8 str. 46, 47 — Nr. 10 str. 42, 55.
AUSTRIA
Kronika:
Nr. 1 str. 49 — Nr. 2 str. 6 — Nr. 3 str. 53 — Nr. 5 str. 60 — Nr. 11 str. 42.
AUSTRALIA
Hogg Joanna' — Praca społeczna Polek w Au
stralii ...3 — 20 BELGIA
Bochenek Władysław — śpiew, muzyka i tańce
wśród Polaków w B e l g i i 7 — 18 Brzoskówna Zofia — Praca społeczna kobiet
polskich w B e l g i i 3 — 14
Sport polski w B e l g i i ...4 — 11
4
Turowiczówna Jadwiga — Repertuar teatru a m a t o r s k ie g o ...2 — 33 Turowiczówna Jadwiga — Teatr, jego rola i
z n a c z e n i e ... 2 — 28 Wilecki Alfred — Służba agencyjna w prasie 11— 51 Wasowski Józef — Zawód dziennikarza . . 11— 43 Wionczek Mieczysław — Układ graficzny i ilu
stracja w p r a s i e ...11— 55 Wolert Władysław — Organizacje dziennikar
skie w P o l s c e ... 11— 47 Wieczorkówna Irena — Kształcenie i dokształ
canie zawodowe warunkiem poprawy bytu Polonii Z a g r a n ic z n e j ... 6 — 26 Zawiejski Je rz y — Nasze cele (teatr ludowy) . 2 — 24 Zawilska Irena — Dziennikarz polski zagranicą
stróżem czystości języka polskiego . . 11— 52 Zelwerowicz Aleksander — Reżyser-samouk . 2 — 25 Zembrzuski Witold —- Książka a turystyka . 5 — 52 Zygler Tadeusz — O nauczaniu tańców ludo
wych ... ... 7 — 34 Kuminek Henryk — Ponęty ziemi bydgoskiej . 5-— 38 Z. O . — Biblioteka dziennikarza polskiego z a
granicą ... 11— 57 Czytajm y książki p o l s k i e ...10 — 50 Alma Mater Dziennikarstwa w Polsce 11— 44 Jak redagować pismo młodzieżowe 11— 49 Zajęcia towarzyskie w świetlicy . . 8 — 32 G azetka ścienna w ś w i e t l i c y ...8 — 39 Dzień książki polskiej w świetlicy . . . . 8 — 42 O rganizacje szkolne w życiu młodzieży . . 9 — 43 Organizujmy kursy dla przodowników pracy
m ło d z ie ż o w e j... 6 — 30 Utwory kompozytorów polskich na zespoły In
strumentalne ... 7 — 32 Kurs pracy kulturalno-oświatowej . . . . 7 — 45 Uzdrowiska polskie i ich właściwości lecznicze 5 — 43 Kalendarzyk ważniejszych imprez w Polsce
w. r. 1938 ... 5 — 50 I. Z. — Kącik ję z y k o w y ... 6 — 48
7 — 43 8 — 44 10 — 51 11— 59 1 2 - 5 3
e g o z a g r a n i c ą
Kronika:
Nr. 2 str. 56 — Nr. 11 str.63.
BRAZYLIA
Ćwikła Józef — Pszczelarstwo polskie w Bra
zylii ...12— 19 Mikowski Karol — Rolnicza młodzież polska
z Brazylii na kursach w Polsce . . . 6 — 16 Centralna Biblioteka Polsko im. W ładysław a
Raczkiewicza . 1 — 12
Kromka:
Nr. 1 str. 49, 50 — N r. 2 str. 55 — Nr. 3 str. 53, 55 — Nr. 4 str. 32, 55, 57 — Nr. 6 str. 10, 20 Nr. 9 str. 25 — Nr. 10 str. 22.
CZECHOSŁOW ACJA
Ad. F. — Prasa polska za O lzą . . . 11 — 23 K a b e — Teatr kukiełkowy w Czechosłowacji . 2 — 10 Kabe — Polskie życie teatralne w Czecho
słowacji ...(■ 2 — 12 Kubisz Paweł — Z martwych liter płomienne
polskie serce... 1 — 15
Kubisz Paweł — O muzyce i tańcu za O lzą . Ludność polska w Czechosłowacji domaga się a u t o n o m ii...
Życie organizacyjne Polek w Czechosłowacji Izby Pracy przy Kołach Gospodyń Polskiech
w C z e c h o s ło w a c ji...
Sport polski w Czechosłowacji . . . . Polacy z Czechosłowacji odwiedzają Polskę Utworzenie Związku Polaków w Czechosłowacji Młodzi duszpasterze polscy z Czechosłowacji
Kronika:
Nr. 1 str. 50 — Nr. 4 str. 34, 52, 55 — Nr. 4 str. 56, 51 — Nr. 5 str. 27, 59 — Nr. 6 str. 20
— Nr. 7 str. 11, 19, 46 — Nr. 8 str. 20, 47, 48 — Nr. 9 str. 25, 45, 47 — Nr. 10 str. 2, 22, 55.
DANIA
Kronika:
Nr. 4 — str. 34 — Nr. 6 str. 23 — Nr. 8 str. 45, 51 — Nr. 9 str. 32, 34 — Nr. 9 str. 37, 47 — Nr. 10 str. 22.
EKWADOR
Nr. 4 str. 34.
ESTONIA
Nr. str.
7 — 14 LITWA
Nr. str.
Kronika:
Kronika:
Kronika:
Kronika:
I R A N
Nr. 6 str. 23.
JUGOSŁOW IA
Nr. 7 str. 47.
KANADA
Wojnacki Kietlicz Wacław — Dni Polaków w K a n a d z i e ...
Kronika:
Nr 3 str. 54 — Nr. 5 str. 62 — Nr. 8 str. 48 — Nr 9 str. 48 — Nr. 10 str. 56 — Nr. 11 str.
48, 69 — Nr. 12 str. 57.
6 — 14 3 — 15 3 — 16 4 — 20 5 — 12 5 — 61 5 — 61
Nr. 1 str. 50 — Nr. 4 str. 34, 58 — Nr. 10 str. 22
— Nr. 11 str. 63.
FRANCJA
Obrębski Franciszek — O książce polskiej we F r a n c j i ...
Rozmarynowski Henryk — Taniec i muzyka wśród emigracji polskiej we Francji . Siecłlikówna Jozefa — Książka polska łączy
nas z M acierzą ...
Kronika:
N r 1 str. 51 — Nr. 2 str. 34, 56 — Nr. 3 str. 37, 53 Nr. 4 str. 34, 50 — Nr. 4 str. 56, 58 — Nr 5 str. 62 — Nr. 6 str. 51 — Nr. 7 str. 47 N r. 8 str. 15, 20, 22 — Nr. 8 str. 46, 48, 49 — Nr. 11 str. 52, 55 — Nr. 12 str. 57.
HOLANDIA
Kronika:
Nr. 1 str. 51 — Nr. 4 str: 13 — Nr. 9 str 26 —
N r. 11 str. 63 — Nr. 12 str. 57.
Jarzębecki Witold — Sport polski w Litwie Kronika:
Nr. 1 str. 51 — Nr. 4 str. 36 — Nr. 12 str. 58.
ŁOTWA
Sport polski w Ł o t w i e ...
Kronika:
Nr. 2 str. 56 — Nr. 6 str. 51 — Nr. 7 str. 47 —•
Nr. 9 str. 25, 47.
MANDŻURIA
Juszkiewiczowa M aria — Dzielna Polka orę
downiczka Polaków na Dalekim Wschodzie Szukiewicz Tadeusz — Jak pracuje Związek
Młodzieży Polskiej w Charbinie . Szukiewicz Tadeusz — Polskie szkolnictwo na
Dalekim W s c h o d z i e ...
Z działalności Związku Młodzieży Polskiej w C h a r b i n i e ...
Kronika:
Nr. 3 str. 54 — Nr. 4 str. 28 — Nr. 5 str. 60 — Nr. 6 str. 52 — Nr. 8 str. 47 — Nr. 9 str. 46.
N IEM CY
J. K. — Szkolnictwo polskie w Niemczech J. K. — Teatr polski na Śląsku Opolskim W iktor Jan — Jak ojce — myśmy Polakami Święto ludu polskiego w Niemczech (15-lecie
Z w. Polaków) ...
Życzenia dla1 Związku Polaków w Niemczech Polski teatr amatorski w Niemczech . Lud polski w Niemczech święci jubileusz swe
naczelnej o r g a n iz a c ji ...
Towarzystwo Polek na Śląsku Opolskim . Pięć prawd Polaków1 w Niemczech Imponujący kongres Polaków w Niemczech Pod'znakiem kongresu Polaków w Niemczech Polacy z Niemiec jeżdżą do Polski . . . Muzyka i taniec wśród Polaków w Niemczech
Kronika:
Nr. 3 str. 54 — Nr. 4 str. 55, 56, 58 — Nr. 5 str.
62 — Nr. 6 str. 38, 52 — Nr. 7 str. 6, 9, 19 — Nr. 8 str. 20, 49 — Nr. 9 str. 47 — Nr. 11 str. 29, 63, 64 — Nr. 12 str. 50.
RUMUNIA
Rachrmstet Jó zef — Czytelnictwo polskie w R u m u n ii...
Rom. — Teatr polski w Rumunii . . . . Schwan Stanisław D r .— Gospodarcze położe
nie ludności polskiej na Bukowinie Kronika:
Nr. 3 str. 54 — Nr. 4 str. 34, 58 — Nr. 6 str. 4, 52 — Nr. 7 str. 47 — Nr. 8 str. 50 — Nr. 9 str. 48 — Nr. 10 str. 56.
9 — 6 STAN Y Z JED N O C Z O N E A . P.
Czajczyńska W and a — List młodej Polki do ro
dziców w A m e r y c e ...
Culen Konstanty — Z dziejów polskiego i sło
wackiego wychodztwa w Ameryce Półn- 1 — 9
7 — 16 10 — 20
Kórnicka Halina — Przed zjazdem Polskiej Ra dy Międzyorganizacyjnej . . . . Karnicka Halina —■ Rola książki polskiej v\
w A m e ry c e ...
Karłowiczowa Jadwiga — 40 lat Związku Po lek w A m e r y c e ...
Ł. J. — Sprawa kupiectwa polskiego na Kon gresie Duchowieństwa w Pittsburgu Majewska Halina — Teatr polski w Chicago Orzelski Władysław — 5 mil. Polaków U.S.A
pod jednym sztandarem . . . . Paluszkówna Anna — Sport polski w Stanach
Zjednoczonych ...
Skowrońska Hanna — Przyszłość Polonii w Ameryce zależy od narodwego uświado mienia młodzieży . . . .
Stryjewski Janusz — Na marginesie 40-lecia Zw. Polek w A m e r y c e ...
Stryjewski Janusz — Polski Klub Artystyczny w C h ic a g o ...
S. Z. — Kajakarstwo jako nowy sport w Ame r y c e ...
Tyszka Ap. ks. — Kongres Duchowieństwa poi s k i e g o ...
Wołowska Honorata — Kobieta Polka jako działaczka społeczno-narodowa w Ame r y c e ...
Złoty Jubileusz Śpiewaków Polskich w Ameryce Od Polek zależy przyszłość Polonii Amery
kańskiej ...
Kobiety czuwają nad utrzymaniem polskość w A m e ry c e ...
Skwer Polonii Amerykańskiej w Równem . Hołd Stanów Zjednoczonych dla zasług Puła
s k i e g o ...
4 — 12 1— 11 5 — 16
12 —
2 — 7 6 — 8 4 — 17
6 — 12
5 — 22 1 0 - 1 6
2 — 6 Nr. str.
5 — 14 9 — 9 3 — 11 5 — 20 10— 17
Nr. str.
Kronika:
Nr. 1 str. 22, 51 — Nr. 2 str. 15, 47, 56 — Nr. 3 str. 9, 49, 55 — Nr. 4 str. 27,56,59 — Nr. 5 str. 24, 27, 35, 47 — Nr. 6 str. 9, 20, 25
— Nr. 6 str. 36, 45, 47 — Nr. 6 str. 50, 52 — Nr. 7 str. 45, 48 — Nr. 8 str. 5, 22, 29 — Nr. 8 str. 21, 46, 50 — Nr. 9 str. 4, 12, 25, 45, 46 — Nr. 10 str. 44, 54, 56 — Nr. 11 str. 26, 29, 46, 64 — Nr. 12 str. 50.
64.
SZWAJCARIA
Nr. 8 str. 50.
SZWECJA
Nr. 8 str 50 - URUGWAJ
Nr. 8 str. 51.
WĘGRY
Nr. 8 str. 51.
WŁOCHY
Kronika:
Nr. 4 str. 58 — Nr. 6 str. 23.
Kronika:
Kronika:
Nr. 9 str. 46.
Kronika:
Kronika:
M ł o d z i e ż P o l s k a z Z a g r a n i c y
Coleman Artur Dr. Prof. — O młodzieży pol
skiej w A m e r y c e ... 6 — 47 Karnicka Halina — Wkład młodych do^ kultury
n a r o d o w e j... 6 — 40 Kowalski Tadeusz — Służba narodowa mło
dzieży ... 6 — 2 Mikowski Karol —• Rolnicza młodzież polska
z Brazylii na kursach w Polsce , . . . 6 — 16 Mirtyński Zbigniew — Słuchacze kursu W iedzy
o Polsce mówią o wynikach swej cało
rocznej p r a c y ...6 — 46 Paszkiewicz Henryk — Kursy W iedzy o Polsce
dla młodzieży Polskiej z Zagranicy . . 6 — 32 Skowrońska Hanna — Przyszłość Polonii
w Ameryce zależy od narodowego uświa
domienia m ł o d z i e ż y ...6 — 12 Szukiewicz Tadeusz — Jak pracuje Związek
Młodzieży Polskiej w Charbinie . . . 6 — 15 W. St. — Kluby Młodzieży Polskiej z Zagranicy , .6 — 42 W. W. — Rola Polskiej M łodzieży Akademic
kiej Zagranicą . . . . . . . 6 — 34 Zachariasiewicz Władysław — O przyszłość
młodzieży p o i s k i e j ... 6 — 17 Rontaler Zofia — Dzieci stamtąd w Pclsce 5 — 48
Z. M. — Akcja letnia Światowego Związku Młodzież Polska z Zagranicy musi być zorga
n i z o w a n a ...
Organizujmy kursy dla przodowników pracy m ło d z ie ż o w e j...
Młodzież polska z Ameryki na kursach waka cyjnych w P o l s c e ...
Pierwsza Olimpiada Polaków w Ameryce Kurs żeglarski dla! młodzieży polskiej z Za
granicy
Młodziedzież polska z zagranicy święci 15-lecie Związku Polaków w Niemczech . Doroczne W alne Zebranie Klubu Młodzieży
Polskiej z Z a g r a n i c y ...
Tradycyjny wieczór Młodzieży Polskiej z Za granicy ...
Poświęcenie ośrodka wychowawczego dla młodzieży polskiej zagranicą .
Z Brazylii na studia do Polski . . . . Koto Studentów Polaków „Jagiellonia" w Buka
reszcie ...
Kursy prasowe dla młodzieży polskiej z zagra nicy ...
-28 -30 6 — 8 — 29 8 — 46 1 — 47 1— 47 1 — 49 2 — 53 2 — 55 6 — 4 .3 — 52
Sport i w ych o w an ie fizyczn e
B. J. — Rola i metody pracy instruktora wycho
wania f iz y c z n e g o 4 — 43
Gąsiorkiewicz Henryk— O rganizacja kursów
i obozów letnich . 5 — 53
Grodzki Marian Dr. — Opieka lekarska w
s p o r c ie ... 4 — 46
Jarzębecki Witold — Sport polski w Litwie 4 — 23 Junosza Wiktor — O rozumne wykorzystania
c z a s u ... 4 — 45 H. E. — Sport i wychowanie fizyczne . . 4 — 31 Kwast W. — Biblioteczka sportowca polskiego
z a g r a n i c ą ...4 — 48
M. F. — Polacy z Zagranicy w marszu szlakiem K a d r ó w k i ... 4 — 49 M. F. — Turystyka s p o r t o w a ...5 — 49 Oszelda Władysław — Sport jednym z czynni- .
ków wychowania narodowego zagranicą 4 — 3 Paluszkówna Anna — Sport polski w Stanach
Zjednoczonych ... 4 — 17 Napierała Bronisław -—■ Mistrz polskiego kolar
stwa ...4 — 39 Pefkiewicz Stanisław — Aby być dobrym
lekkoatletą ... 4 — 40 Srocki Bolesław — Nowe ziemie przywrócone
P o l s c e ... 12 — 12 Stokowski Zygmunt — Polska O dznaka Spor
towa ...4 — 15 Stokowski Zygmunt — Przegląd dorobku spor
tu polskiego z a g r a n i c ą ...12— 9
Nr. str. Nr.
Szybowicz Teofil — Zadanie organizacji spor
towej ...
S. Z. — II Igrzyska Sportowe Polaków z Zagra
nicy ...
Syrokomski Zygmunt — Sport w wychowaniu n a rcia rsk im ...
Trojanowski Wojciech — Zdobycze sportu pol
skiego w r. 1937 ...
Sport polski w B e i g i i ...
Sport polski w Limburgii Holenderskiej . Sport polski i wychowanie fizyczne w Czecho
słowacji ...
Sport polski w Ł o t w i e ...
Centralny Instytut W ychowania Fiz. im. Mar
szałka Piłsudskiego...
O typ sportowca polskiego zagranicą . Pierwszy polski klub szybowcowy w Stanach
Zjednoczonych ...
Zagadnienia kobiece
Bełcikowska Alicja — Jak pracują organizacje kobiece w P o l s c e ...
Browińska Sława — Jak organizować i zrze
szać k o b i e t y ...
Goszczyńska St. — Współpraca kobiecych or- ganizacyj z instytucjami społecznymi i in
nymi o r g a n iz a c j a m i ...
Kórnicka Halina — Kobieta polska zagranicą . Kujawska Wanda — Matka i dziecko .
Moszczeńska Stefania — Praca kulturalno-
3 — *48 oświatowa w organizacjach kobiecych . 3-- 3 5 Nal. H. — Siła t r a d y c j i ... 3-- 4 6 3 — 38 Polerska Zofia — Zadania i obowiązki za rz ą
dów i członkiń organizacyj . . . . 3-- 4 4 Skrońska Zofia — Kobieta, gospodyni domu . 3-- 4 2 3 - 4 1 S. M. — Główne zasady pracy społecznej
- 2 9 3 — 28 k o b i e t ... 3- 3 — 32 Szulczewska Danuta — Kobieta w harcerstwie 3-- 5 1
H arcerstw o
Daszkiewiczowa K. Maria — Samowychowanie przez h a r c e r s t w o ...
Kapiszewski Henryk — Harcerstwo polskie z a granicą ... ...
Syrokomski Zygmunt — Sport w wychowaniu h a r c e r s k im ...
10 — 48 ó — 44 4 — 53
Syrokomski Zygmunt niu harcerskim
■ Turystyka w wychowa- S. — Wiedeński Hufiec harcerski . . . . Wilk — Ćwierć wieku w służbie idei harcer
skiej
S p ra w y g osp od arcze
Pokrzywnicki Józef St. — Turystyka jako z a gadnienie gospodarcze . . • • • Przegaliński Bolesław — O rganizacja spół
dzielcza Polaków z Zagranicy
Oszelda Władysław — Życie gospodarcze a prasa polska z a g r a n ic ą ...
Szukiewicz Tadeusz — Rola młodego pokole
nia w ekspansji na rynki Dalekiego Wscho
du ...
Mirski Józef — i oświatowa
12 — 43 12 — 49 12 — 35
Wichrowski Ludwik — Rolnictwo wśród osadni
ków polskich z a g r a n i c ą ...
Wieczorkówna Irena — Rola rzemiosła w życiu gospodarczym Polonii Zagranicznej Biuletyn g o s p o d a r c z y ...
W alne zebranie Koła Eksportowego . Kurs spółdzielczości kredytowej . O twarcie VI kursu eksportowego
Konferencja w sprawie rozwoju gospodarcze
go Polonii Z a g r a n i c z n e j...
Film jako pomoc szkolna
1 2 - 3 7
F i l m
Sukces filmów „Tańce polskie w Ameryce"
2 — 50 Akcja Świat. Związku w zakresie filmu . W i e r s z e
Iłłakowiczówna Kazimiera — Pieśń do Matki Bo
skiej W a l e c z n e j ...
Konopnicka Maria — Nasz sztandar .
Jaworski K. Stefan 2 okł. . ziemi
5 — 16
Polskie kłosy na obcej
W ie ści sportow e z Polski
Nr. 1 str. 23 — Nr. 2 str. 22 — Nr. 3 str. 23 — Nr. 4 str. 29 — Nr. 5 str. 28 — Nr. 6 str. 22
— Nr. 7 str. 22 — Nr. 8 str. 23 — Nr. 9 str.
26 — Nr. 10 str. 27 •
■i . 12 str. 30.
Nr. 11 str. 30 — Nr.
2 — 55
2 — 56 2 — 16
11— 50
Echa z Polski i o Polsce
Nr. str. Nr. str.
Nr. 1 str. 22 — Nr. 2 str. 21 — Nr. 3 str; 22 — Nr. 4 str. 33 — Nr. 5 str. 31 — Nr. 6 str, 21
— N r . 7 str. 20 — N r . 8 str. 17 — N r . 9
str. 23 — Nr. 10 str. 25 Nr. 12 str. 27.
Nr. 15 str. 27 —
Prasa polska w kraju o Polakach zagran icą
Nr. 3 str. 21 — Nr. 4 str. 35 — Nr. 5 str. 27 — Nr. ó str 20 — Nr. 7 str. 19 — Nr. 9 str. 25
— Nr. 8 str. 20 — Nr. 11 str; 29 — Nr. 12 str. 24.
F i l a t e l i s t y k a p o l s k a
N r. 1 str. 48 — Nr. 2 str. 54 — Nr. 3, str. 26 — Nr. 4 str. 36 — Nr. 5 str. 32 — Nr. 6 str 26
— Nr. 7 str. 24 — Nr. 8 str. 21 — Nr. 9
str. 22 — Nr. 10 str. 26 • Nr. 12 str. 29.
Nr. 11 str. 31
E. H. — Polskie fale radiowe
E. H. — Audycje gospodarcze
R a d 4 — 31 5 — 29 6 — 24 7 — 23 8 — 24 9 — 21 1 0 - 2 3 1 1 - 2 5 12 — 25 12 — 25
I O
K. G . Z. Za kulisami radia
St. S. — C zy nas słyszycie . . . . St. S. — Nasz program ramowy . Radio dla kobiety — Kobiety dla radia Nowe krótkofalówki dla Polonii Zagranicznej Przez radio do Polaków zagranicą
9 — 24 12— 25 1 — 19 2 — 15 3 — 19
3 — 24
o z n e
Konkurs; Polacy sławni na wychodztwi© . 2 — 27 9 — 18 9 — 20 11— 58 Konkurs K r a jo z n a w c z y ... 5 — 44 Konkurs F o to g r a fic z n y ...9 — 8 Konkurs na budowę Domu Polaków z Zagr. . 2 — 55 konkurs R a d i o w y ... 2 — 47
Rozstrzygnięcie konkursu na nazwę ośrodka w y c h o w a w c z e g o ...4 — 54 W ycieczka księży polskich z zagranicy . . 9 15/5 Fundusz Szkolnictwa Polskiego- Zagranicg . 2 — 8 Polacy na Dalekiej P ó ł n o c y ...11— 48 Znaczek pocztowy na Trzeci Zjazd Polaków
Zagranicą ... 10 — 13
Nagrody za „Pamiętnik Emigranta" . . . 2 — 39 O pieka polska nad Rodakami na Obczyźnie . 7 — 33 Telegramy do M in.,Becka, Marsz. Raczkiewicza
i Dyr. Drymmera . ...8 — 10 Kurs korespondencyjny nauki o Polsce W spół
czesnej ...8 — 45 Kurs Żeglarski dla Młodzieży Polskiej z Za
granicy ... 8 — 46 7 — 21 8 — 21 1 0 - 2 8 10 — 53 Polski Związek K a j a k o w y ... 4 okł.
S. p. Józef R o b a k o w s k i ...3 — 24
Zakłady Graficzna-lntroligatorskie J. DZIEWULSKI, Warszawa, Mariensztadt 8.
POLCY
ZAGRANICA
, w
Rok IX
1
STYCZEŃ 1938
POCHWAŁA
iiiiiNiiiiiiiiiiiiniiiiiiiii K S I Ą Ż K I iiaiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii i
„Książka, to cudo prom ieniste, to złota iskierka, to okruch serca, to prom ień w ie
czystego słońca, co świeci na drodze do w ieczności. Ona jest z nami, k ied y jest sm utno, i śm ieje się razem z nami. B ez niej w yglądałoby nasze życie jak lodowa pustynia, twar
da, straszna i śmiertelna, życie bez marzeń, bez poezji, bez złudzeń, bez tęczy, bez tego, co rzuca blask na jego okrutność. M ożna w książce cudow nej pow ażnym spojrzeniem dostrzec w szystko, co p ięk n e: duszę tęczową, serce p ełn e słodyczy, uśm iech piękności nie
zrów nany, w zruszenie aż do łez, w spółczucie nieskończone, jasność spojrzenia, m ądrość serdeczną, cierpienie głębokie, ból niew ypow iedziany, sm utek przedziw ny. G d zie nie ma książki, tam w życiu człowieka czyni się zła pustka, której niczym w ypełnić nie można, tam bez jej prom ienia włóczą się m gły i sen n e opary, rodzi się oschłość i najstraszniejsza choroba d u sz y : nuda. Człow iek w iędnie bez dob rej książki i bez słonecznej jej iluzji, bez przeczystej jej poezji i bez śpiew u jej serca, jak w iędnie kwiat bez słońca. Książka naucza serce dobroci i miłości, naucza świętości cierpienia i p o go d y bólu. K siążka jest to m ędrzec łagodny i pełen sło d y czy ; puste życie napełnia światłem, a puste serce w zruszeniem ; miłości dodaje skrzydeł, a trudow i ujm uje ciężaru; w martwotę dom u wprowadza życie, a życiu nadaje sens“ .
v_Kornel ^Makuszyński
01029002020002020001000102000201020002010200000202010201000102232302020002020200000100020202000053534823234800008902020201020102
CENA 70 GR Opłata- p o c z to w a u is z c z o n a r y c z a łte m
P O L A C Y Z A G R A N I C Ą
O R G A N Ś W I A T O W E G O Z W I Ą Z K U P O L A K Ó W Z Z A G R A N I C Y
Nr 1 S T Y C Z E Ń 1 9 3 8 R. R O K I X
} i u m £ X p o ś u u Ą c & n y , tia Ą & ch /iL o M JU L I c s i a jilc L p c r ź s lc i& j.
T R E Ś Ć :
W ŁADYSŁAW OSZELDA — ROK 1938 — RO KIEM KSIĄŻKI POLSKIEJ Z A G R A N IC Ą . 2 Ś W IĘ T O LUDU PO LSKIEG O W N IEM C ZEC H 5 Z. — PRO PA G A N D A I KO LPO RTAŻ K S IĄ Ż
KI POLSKIEJ Z A G R A N IC Ą W RAM ACH PRAC Ś W IA T O W E G O ZW IĄ Z K U . . 7 FRANCISZEK OBRĘBSKI — O K S IĄ Ż C E POL
SKIEJ W E FRANCJI . . . . . . 9
HALINA KARNICKA — ROK KSIĄ ŻKI POL
SKIEJ W AM ERYCE . . . . . . I I JULIAN RACHMISTER — C Z Y T E LN IC T W O
POLSKIE W RUMUNII . . . . . . 13
PAWEŁ KUBISZ — Z M A R TW YC H LITER...
PŁO M IENN E POLSKIE SERCE . . . 15 KONSTANTY SYM O N O LEW ICZ JR. — P O LA
C Y NA ŚLĄSKU ZA O L Z Ą ...17 ST. S. — C Z Y N A S S ŁY S Z Y C IE ? . . . . 19 K. GR. — EC H A Z POLSKI I O PO LSCE . . 22 G O T — W IE Ś C I SP O R T O W E Z POLSKI . . 23 PRZEW O D N IK O Ś W IA T O W O - W Y C H O
W A W C Z Y ... 2 5 -4 7 FILATELISTYKA P O L S K A ... 48 ZE Ś W IA T O W E G O ZW IĄ Z K U P O LAKÓ W
Z Z A G R A N I C Y ... . . 49 K R O N IK A P O LO N II Z A G R A N IC Z N E J . . 49 R O Z M A W IA M Y Z CZYTELN IKA M I . . . 52
ROK 1938-RO KIEM KSIĄŻKI P O L S K I E J Z A G R A N I C Ą
Vlczoka4, dziś i jutko poźskej k&LaJzId. zagkanLcą
iezm iernie wielką rolę przypisuje się książce w Polsce, ale o ileż w iększe znaczenie ma książka dla rodaków , braci naszych, m ieszkających poza linią politycznych granic państwa.
P oddani obcym wpływom, zdani na samostanow ienie o sobie, g d y w sercach ich na o b c z y ź n e po latach wielu i wielu polskość, zda się jakby przygasać, g d y dusze ich osnuwa jakby mgła zobojętnienia— książka, polska książka w yryw a ich z tej matni uczuć, spulchnia oschłą g leb ę patriotycznej jaźni, m ądrym , d ob rym , kochanym słowem mówi o O jczyźnie odległej, o Je j pięknie i wielkości. Przed, oczy
ma duszy rozsnuwa niby czarowną bajkę, niby uśm iech boski— P olskę lat dziecinnych, Pol
sk ę, wyczarowaną w um yśle głębią praw dziw ych a przedziw nych uczuć. — Ona to, ta książka polska, staje się piastunką najmilszą, ona koi tęsknoty, ona niesie myśli z dale
kiej polskiej krainy.
A czym była i czym jest polska książka dla naszych braci, odciętych od M acierzy m iedzą politycznych granic, dla tych, którzy przez w ieki trwali, trwają i wytrwają, dla tych, których nie ima się wroga propaganda, którzy zawsze mimo trudy i walki swoją polskość wyznają nieo d m ien n ie? Lata niewoli, p ró b strasznych, lata rozterki, lata, które spłynęły krwią bohaterską, oto pom niki ich chwały, ich wielkości. D la nich książka pol
ska była synonim em O jczyzny, Je j praw dziw ym w izerunkiem , w ywołanym geniuszem naszych poetów i pisarzy; O jczyzny, którą w szystkim i mackami, każdym nerw em wchła
niały dusze polskie, urastające w harcie i du m ie narodow ej, pojone krwią serdeczną,, karm ione nasieniem myśli niepodległej, myśli o w ielkiej Polsce. D ziś, g d y żyją w cieniu Polski, P olski - państwa, g d y czują na sobie jej ciepłe, ożywcze, m acierzyńskie tchnienie, przecież książka polska pozostała dla nich nie tylko w spom nieniem , ale drogą duchow ej jedności z M acierzą.
G d y pom yślim y o tym , czym jest i czym jeszcze być może książka w życiu naszej Polonii Zagranicznej, g d y przytem uzm ysłow im y sobie ile pracy i trudów stoi jeszcze p rzed nami, aby tę książkę polską w szystkim Polakom m ieszkającym zagranicą udostępnić, p o dać do ręki, zachęcić d o czytania, głęb o k iego zastanowienia, aby odrzucić na bok p rzy p a d ek , wytrącić z ręki książkę złą i lichą a zastąpić ją dobrą i wartościową lekturą, ogar
nia nas radość. B o książka polska na obczyźnie tak często zapomniana, brudna i zni
szczona, traktowana p o m acoszem u, biedna i opuszczona, błąkająca się po przedsionkach narodow ej św iadom ości i oceny, jeżeli dla niej odnajdziem y w swym patriotycznym sum ieniu iskierkę uczucia, jeśli zajm iem y się nią, i przyjm iem y p o d swój dach z otwartymi ramionami, jeśli znajdzie ona nie przytułek ale, g d y stanie się członkiem rodziny pol
skiej zagranicą — ileż uczuć wywoła, ile serc rozpali żarem praw dziw ym , ile myśli zrodzi niecodziennych, ile zapału w ykrzesze, pobudzi do pracy, do wytrwania, doda hartu, żelazem okuje stopy, którym i gn ieść b ędziem y gadzinę bezwoli, om am ień, szamotań — nauczy k o chać i m yśleć po p olsku, ogarniać horyzonty w iedzy, urabiać jasne szlaki, spiżow e d ro g o w skazy: d o k ą d iść i jak czynić należy. W potopie zjawisk, w zalewie w ydarzeń, w grom a
dzie wskazań, zaleceń, zachęceń i namawiań książka polska nie pozwoli nam zatonąć, zgubić się, będzie ona tym kołem ratunkow ym , za które uchw ycim y, ilekroć groźna fala zwątpie
nia w w ew nętrzną m oc i siłę narodową zalewać nas zacznie. Ona w yprow adzi nas na spokojne w o d y ...
In icjał Edw arda O kunia z m iesięczn ika „Chim era".
2
'pJifzeM IcsLążką polską ywOŁ^t kultuhą n.aJuo.cLotvą - oto za.cLtmLe MsteystldcA 'p.oia.kó.U) fzagjianLCą
Stw ierdziliśm y ponad wątpliwość, że książka polska zagranicą jest ową cudow ną bronią, praw dziw ym puklerzem polskości. Lecz zarazem pow iedzieliśm y sobie', że wielka czeka nas jeszcze praca nad tym, aby ta polska książka znalazła się w ręk u każdego Polaka zagranicą. K o m u ż przypadnie ten zaszczyt prawdziwy, to w ielkie posłannictwo kultu
ralne i narodow e w szerzeniu umiłowania rodzim ej książki polskiej na ob czyźnie? O rga
nizatorzy życia społeczno-naroclow ego, oświatowcy, nauczyciele, księża, dziennikarze, p re
zesi i nie prezesi, harcerze, instruktorzy, słowem w szyscy, którzy czują się na siłach, winni stanowić ową aw angardę pionierską, która pierwsza uderzy w m ur zobojętnienia dla sprawy narodow ej, rozniesie płoty nieporozum ień i niezrozum ień, udzieli innym zapału.
M eto d pracy nie zabraknie. P om oc z K raju, pom oc intensywna, czujna i żywa, jak najżywsza, wytworzy atm osferę, w której rozwinąć się musi praca wielka. A praca ta musi pójść nie tylko wszerz, ale i w głąb, sięgnąć do podstaw. Praca ta, m usi objąć jak najszersze masy, być wyrazem postępu wciąż niedoskonałego, b ędącego p o d obstrzałem krytyki, tej uczciwej, rzeczowej krytyki, zwiastującej wciąż doskonalszą, wciąż lepszą i lepszą pracę. Poprzez kluby, konku rsy , zespoły d o b rego czytania, wystawy, w ieczor
nice, pogadanki, artykuły, drukow ane na łamach pism polskich zagranicą, gruntow ać się musi potrzeba czytania, potrzeba nieuchw ytna, a jednak uparta i ciągła, czytania i posiadania polskiej książki. ,,R ok Książki i Prasy Polskiej w A m ery ce" , powstanie tamże ,.Kh-<hn K siążki Polskiej", to wszystko znam ionuje, że tam, po drugiej stronie oceanu książka polska zyskuje należne jej prawa i przyw ileje. R o k 1938 stać się winien rokiem książki polskiej nie tylko w A m ery ce, ale w śród całej Polonii Zagranicznej.
Mul JmpoMLruiftriLf. o po.oto.cA, piso.vza.cA i puftŹLcysta.cA poiskicA tea.ąh om ą
O w ocem wzrostu zainteresowania się książką polską, pisaną w języku ojczystym będzie niewątpliwie wyrastanie now ych, wciąż now ych talentów pisarskich. N ie będziem y gasili nieprzem yślaną krytyką nawet tych, którzy chw yciw szy spracowaną ręką za pióro nieudolnie wylewać będą swoje piękne myśli na papier. Polonia Zagraniczna tuż u schyłku 1937 roku dała znać o sobie, zwróciła uw agę opinii publicznej w Polsce, że w swym łonie kryje m oc praw dziw ych talentów, które odgrzebać niejako n a l e ż y o których trzeba dać znać szerokim rzeszom społeczeństwa polskiego.
C h cę tu w spom nieć o dw u poetach: głos jed n ego z nich biegnie z nad O lzy, tchnie hardością i narzekaniem . T o Paweł K ub isz, autor doskonałego cyklu w ierszy, p i
a n y c h w gw arze śląskiej, a w ydanych p o d w spólnym tytułem : „P rzednów ek". D ru gim P°etą, m łodym a utalentowanym, jest Polak z N iem ie c: E d m u n d O sm ańczyk. A ż się serce raduje, a dusza ulata gdzieś w o ddalę; te słońcem i miłością pisane zwrotki dodają otuchy nawet tym, którzy mieszkają w P clsce. Taka m oc ducha, taka wiara przeogrom na, taki zapał bucha z nich płom ieniem , że ogarnia człowieka i spala. „W o ln o ść jest słoneczna"
nj e jest takim sobie zw ykłym zbiorem wierszy, to d o k u m en t chwili, to trwały stygm at, hi
storia zmagań ludu polskiego w N iem czech , to do k u m en t jego m ocy, wiary i wytrwania.
Przez cały niemal rok z A m ery k i P ółnocnej i P ołudniow ej napływały d o Św iatow ego Zw iązku książki, takie m niejsze i w iększe, lepsze i gorsze. N a samą „gw iazdkę" spadła 2 p o d am erykańskiego nieba gw iazdka niepośledniej wielkości. A była nią pieczołow icie wydana książka popularnego w U . S . ks. S. A . Icieka z Pittsburgha — trzeci tom z cyklu opisów jego podróży autem po Stanach Z jednoczonych A . P . p. t.: ,,Sam ochodem przez Stany P ołudniow e". A u to r im ponuje brawurą nie tylko w jeździe autem , ale i w pisaniu.
Etylem prostym , potoczystym wozi nas po A m ery ce, zapoznaje z Polakami, spotkanym i w Texasie na Florydzie. Z p o d ostrym pługiem poznania odw alonej sk ib y codzienności w ydobyw a na światło dzienne rzeczy ciekaw e i niezw ykłe, zagłębia się w historię, wyrzuca
3
