Andrzej Wiśniewski
"Prawo wywłaszczeniowe. Ustawa z
dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i
trybie wywłaszczania
nieruchomości. Komentarz", W.
Ramus, Warszawa 1962 : [recenzja]
Palestra 6/10(58), 85-86
Nr 10 (58) Przegląd w y d a w n ic tw p ra w n iczych 85
i okupacji [(czynności prawnie z okresu okupacji, orzeczenia sądowe z okresu
okupacji, cyw ilnopraw ne skutki odstępstw a od narodowości, przepisy o m a ją t kach opuszczonych i porzuconych lub poniemieckich). Wreszcie przedstawienia je st lite ra tu ra z zakresu m i ędzynar od owego p ra w a pryw atnego oraz lite ra tu ra pośw ię cona obcem u p ra w u cywilnemu.
„Bibliografia” zaw iera 7 260 pozycji oznaczonych num eracją ciągłą. K ażda po zycja składa się z adresiu bibliograficznego w skazującego aiutora i ty tu ł pracy bądź
też rodzaj, d atę i num er orzeczenia oraz miejsce publikacji. Cennym uzupełnie niem 'adresu 'bibliograficznego są k ró tk ie n o tatk i om aw iające treść publikacji lub tezy onzelczeń.
Książka poza obszernym spisem rzeczy zaw iera także szczegiKorwy skorowidz rzeczowy o raz indeks nazw isk autorów .
S. S z e r : Prawo cyw ilne. Część ogólna. W yd. Prawn. W arszawa 1962 r., s. 318. Książka jest już trzecim w ydaniem 'podręcznika opracow anego przez profeso ra S. S zera po w ydaniu u staw y z 18 'lapcą 1950 r., zaw ierającej przepisy ogólne prawta cywilnego. Obecne w ydanie aktualizuje oczywiście m a te ria ł zaw arty w po przednich w ydaniach. A ktualizacja ta obejm uje zarów no zagadnienia doktrynalne, ja k i orzecznictwo sądowe i arbitrażow e.
Pmzy 'omawianiu poszczególnych zagadnień autor w szerokim zakresie uw zględ n ia ostatnią w ersją p ro jek tu kodekstu cywitaego iPIRiL.
Poza tym w obecniej p racy znacznie więcej miejisca niż w poprzednia«! w ydaniu
i 19®5 r. poświęcono om ówieniu izaisad współżycia społecznego i problem atyce soc
jalistycznych osób praw nych (sprzed siębóorstw państw ow ych, spółdzielni, kółek ro l niczych). W dość szerokim zakresie autor porusza tak że zagadnienia p raw a go spodarczego, w szteziególncści umów w gospodarce uspołecznionej. Pom inięte n a
tom iast zostały niektóre ogólne rozw ażania ż zakresu teorii państw a i praw a. Podręcznik om aw ia podstaw ow e dla nauki p ra w ą ‘Cywilnego pojęcia i in sty tu cje, stanow iące tzw. część ogólną. W kolejnych rozdziałach książki a u to r c h arak te ryzuje przedm iot, system atykę i źródła p raw a cywilnego, stosunki cywilmiotpraw- ne, p raw a podmiotowe, osoby fizyczne i osoby praw ne, d o b ra osobiste, czynności praw ne i ich składniki, przedstaw icielstw o, przedm ioty m ajątkow e, przedaw nie nie i prekłuzję.
W. R a m u s : Prawo wyw łaszczeniow e. Ustawa z dnia 12 marca 1958 roku o zasa
dach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Kom entarz. W yd. Prawn. Warszawa 1962 r., s. 190.
Wywłaszczeniem nieruchomości w rozum ieniu ustaw y z dn. 112 m arca 1958 r. o zasadach i try b ie wywłaszczania nieruchomości jest całkow ite odjęcie luib ogra niczenie w drodze a k tu adm inistracyjnego praw a własności lub innego p raw a rze czowego na nieruchomości, a nie generalne przejęcie na rzecz P aństw a określo nych kategorii nieruch omaści luib ipraw. Wywłaszczone mogą być nieruchom ości nie stanow iące w łasności państw ow ej lub spójdzieiczej oraz własności tych osób
86 A n d r z e j W i ś n i e w s k i Nr 10 (58)
praw nych, których miernie podlega w razie potrzeby przekazaniu n a własność lub w zarząd w (ramach adm inistracji pań-stwowej.
Wywłaszczenie nieruchom ości w try b ie u staw y z dn. 12 m arca 1958 r. może nasitąpić jedynie n a rzecz P aństw a, chociażby wywłaszczenia 'dokonywano z £>rze- znaczeniem obdelkitu dla organizacji spółdzielczej lub dla organizacji kółek rolnd- wzych. Nie może obecnie nastąpić, ta k ja k to było pod rządam i poprzedniego de k re tu z dn. 26 kw ietnia 1949 r., w yw łaszczenie n a rzecz poszczególnych jednostek adm inistracji lufo gospodarki państw ow ej posiadających sam odzielny b y t p ra w n y a n i też n a rzecz podm iotów niepaństw ow ych, naw et w ykonujących zadania
i funkcje państw ow e. W każdym w ypadku wywłaszczenia na podstaw ie ustaw y w ywłaszczeniowej nieruchom ość sta je się w łasnością p ań stw a i wchodzi w skład m ienia ogólnonarodowego.
W ywłaszczenie je st dopuszczalne, jeżeli wywłaszczana nieruchom ość niezibęd- n a je s t ubiegającem u się o wywłaszczenie na oele użyteczności publicznej, n a cele obrony P aństw a, d la w ykonania zadań określonych w zatw ierdzonych planach go spodarczych, d la plantowej realizacji n a obszarze m iasta lu b osiedla budow nictw a
ogólnomiejskiego i zorganizowanego budow nictw a mieszkaniowego oraz na potrzeby organizacji spółdzielczej lub organizacji kółek rolniczych, jeśli jest to uzasadnione ■intenesiem społecznym albo państwowym .
Przepisy dotyczące p ra w a wywłaszczeniowego nie były dotychczas w naszej l i te ratu rze kom entow ane. Więcej n aw et — n ie było żadnego zbioru ty ch przepisów w ra z z licznymi przepisam i w ykonawczym i do ustaw y. Książka opracow ana przez; W. Ram usa zaspakaja w ięc .potrzeby p rak ty k i w tym zakresie, dając do rą k od biorców ziarówno zbiór przepisów , ja k i w nikliw y kom entarz do nich.
W agę kom entarza podnosi fałot, że jego a u to r b ra ł czynny udział w opraco w yw aniu projektów zmian ustaw odaw czych oraz rozporządzeń wykonawczych do
ustawy, a prócz tego styka się on z problem atyką wywłaszczeniową w swej co dziennej p racy oraz w Kom isji Odwoławczej do S p raw Wywłaszczeniowych.
Układ książki jest typowo kom entarzow y. Pod arty k u łam i1 ustaw y zamieszczone są w yjaśnienia au to ra, uję te zw ięźle i' syntetycznie, ale dostatecznie w yczerpują co. K om entarz obejm uje zagadnienia ogólne dotyczące pojęcia i w arunków w y w łaszczenia, 'problem atykę odszkodowania za wywłaszczenie, postępow anie w y właszczeniowe oraz takie k w estie związane z wywłaszczeniem, ja k w ykonanie w ywłaszczenia, szczególny try b wywłaszczenia, zajęcie nieruchom ości, zwolnienia p o datkow e dtp.
Po przepisach ustaw y i kom entarzu zamieszczane są również w książce liczne rozporządzenia d inne przepisy wykonawcze. Między 'innymi zn ajdują się ta m ro z porządzenia R ady M inistrów : w spraw ie 'Określenia wysokości odszkodowania za • wywłaszczone grunty w m ieście lu b osiedlu oraz za/tugraniozenie p raw a w łasnoś ci- i za odjęcie lu b ograniczenie innego praw a rzeczowego n a nieruchom ości; w spraw ie organizacji, składiu i try b u postępow ania Komisji Odwoławczej do S praw Wywłaszczeniowych; w spraw ie zasad i try b u rozliczania się w razie zw rotu wywłaszczonych .nieruchomości rolnych; w spraw ie zasad i try b u przekazyw ania w ram ach adm inistracji państw ow ej przedsiębiorstw , in sty tu cji oraz zakładów, nieruchom ości i innych obiektów m ajątkow ych; w spraw ie przekazyw ania n ie ru - chcmośoi niezbędnych dla realizacji narodow ych planów gospodarczych; w sp ra w ie zasad odszkodowania za wywłaszczenie p ra w a wieczystego użytkow ania.
W książce zamieszczona jest także tabela w arlości drzew i krzew ów według w y ceny In sty tu tu Sadow nictw a w Skierniewicach.
