• Nie Znaleziono Wyników

Warstwy buhłowskie i ich pozycja stratygraficzna

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Warstwy buhłowskie i ich pozycja stratygraficzna"

Copied!
11
0
0

Pełen tekst

(1)

Warstwy buhłowskie· ·i ich pozyc;:ia stratygraficzna

Graniczne warstwy miocetlskie

pomiędzytortanem

i sannatem, odkry- te praWie

r6wnocześnieprzez

W.

ŁaSkariewa

(1'903) i N.

So1rołowa

(1'899') nazywane

były zależnie

od regionu rwarstwami kODkSkimi lwb

bu-hłQW­

Sk. imi.

·

Z

:u.w~

na specy!fic2llle

połażenie

tych warstw oraz

mieszaną fa'lllnę

Eilrawa

;przynałeżllaści

ich do furt.onu czy sannatu, a

także

do

środkowego

czy górnego miooeoo

była

przez IWiele lat przedmiJotem dyskusji 'licznej rzeszy geologów.

. W niniejszym artylkule

zajmuję

sta.nJOW.isko zgodne

:Ze znacmą grupą

geologów radzieckich i stVam siE: swój !punkt widzeriia

.w

sprawie· przy- nalemoBcl warstw

uzasad!o.ić.

Chodzi takie o

pod!kreślenlie udziału·

pol- skich· geologów w dySkusji !nad :przedstawianymi problemami naterim.ie PolSki .

. Nie

byłoby

celowe chronologiczne

~ólrnianie

wielu pozyej1l do-

tyczących

zagadndania 'W8Il'stw

buchiłowskiCh.

czy lkonlkSkidJ..

Za·znaczyć

tu

jednak

należy, że poza

!Podstawowymi pracami W.

Łaśk:ariewa,

'N.

Sakoł~

wa, ·D . .A!pdrusowa, W. Friedberga i .innych da:wmejszyeh autorów, mno-

gość opracowań ·zawdzięczać należy geologom Tadziecłkim,

o czym mo7m.a

się przekonać przeglądając

<l6tatnie prace z wykazami literatury z

waż-

. niejszymi pozycjami: B. P. Z:Iszczenlko

'~19513,

1959), R. L. Merkliin (19513), L. N. Kwdrin

~1954,

1

i

9661), [).

S.Wiaław i

W. A. Goredki lel965), O S. Wia-

łow

i G. :N. Grlszkiewb (1'9615), O. S.

·Wiarow (1965),

N:. lP. Paramonowa Cl9m} d :imrl.

'Ołrodziłol:>y

tu raczej o

podIltreślenie ważniejszych

momen-

tów,wynikającycl1

z tych

opraoowań, wyrwołu'jących

Ilrorrtrowersyjne qli- nie i dySklusje.

.

Z wyn:ilk:ów

badań

IW.

Łaskariewa przytoczyć

tu

należy

stanowiSko

mówiące

o daleko

idącej

analQgii warstw

bulhłowskich

z lkonkSkinii,prze-

jawiającej się·

w

współistm.Iien.u. gaturi!ków

fauny

Śf6dzienmamorskiej

z

formamj

sannactkimi oraz nowymi oom:imnami.

Reżim

ten spowodowany

był D.!l

dbydwu terenach pewnym

wysłodzeniem

przez rZElki.

Część

ga- twn!k6w morskich

wymarła, część przErtrwała

do sarmatu rw postaci

re~

tóW,

część przekształCiła Się

w nowe odmiBllly swoiste lub prasarmackie.

·

·rw~ Frieo!be~ ~119!29') badając

stratotyp

odsłonię6

nad

rzeką Buhłówiką

po zestawieniu liSty · fauny

wyraził się:

,,'" co do

ilości

osobników przewa-

(2)

831

żają

formy sarmaclkie, leCz domieszka

tortońSkich

jest jeszcze znaczna .•.. ".

Stwierdził

on ponadto,

że f~ ,właściwycll

dla warstw

!~łowSki.ich

jest

niewiele~

a dalej: " ... rt;lczej na podstawie fauny

!należałoby ~liczyć,je

do

najniższego

sannatu ...

iW lIl8Stępnych

wierszach

tej"

pracy orSlZ w pracy

.

z 1933 T.autor ten

skłaniał się

do

przyjęcia tortońakiego

wieku warstw

bulbłowskfuh.

W

późniejszych

badaniach na

czoło zagadnień wysuwają się

takie

m0-

menty, jalk

definicja warstw i ich zaIkres

jalko 08rii!Wa

stratygraficznego, ,gorariica

pomiędzy

tortonem i sarmatem,

środkowym ij

górnym miocenem,

:zgodność

stratygra!ficma wall'Stw

hu!hlłOWSkich j

!k:onIkSk.ich, geograficzne rozmieszczenie, analogie tych

. warątw

w

· sąsiedni~h

regianach. Ostatnie dwa zagad!Ilienia

należy uważaćtm najwa2miejsze, .mązane

z

pojęciem

warstw :buhlowskich, poniewat

po~ Wołyniem

8zulkalno odpoWrednilków

. tyCh

warstw

IW różnych podw.zględem

facjalnym utworach, w !których

wyst~wała

fauna mieszana

ło11bońsko-Sarmacka. Nasuwały się

przy tym

wątpliwości związa:ne z

brakiem

przewOdtnich ·

gatUlllk6w

~en.ws

konkemis media!) i .

!kwestią

pilerwotnegb czy ·wtamego

złoża

ga'tUlnlkÓW

tórtońSkich.

. Sprawa

*OIll!Pliikowała się

jeszcze ,wskutek wprowadzenia nOWEgo

pojęcia

i zakresu ·warstw

buhłowSldch

(m.m.. L. ,N. Kudriln, 11961; O

.

S.

W.iaław

i G. · N. GrlIszkiewiel:, 1966). Kluczowe

rozwiązanie pozOBtałych ~ad.nień wiązało się

z

analizą

:takich

przesłanek,

jalk charakter facjal!ny osadów,

ciągłoOŚĆ

czy.przerwa w sedymentacji, charakter mikro-

i

makrofauny, wa- TI.l!IlI1d e1rologiczne.

.

. !L. IN.

Kudri:n. na

pod'Stawie.ltortoń9kiego

SIcl:adu fauny

oddzilelił niżsżą część

,!piasków lbuhfuwskich i

wiączył

je ido tartanu (tzw'. warstwy wysze-,..

grod2lk:ie wydzielone przez O. S. ·

iWiałowa

i rw. iA.

Gorecldego),wyższą

(WOOlug G. lN .. Griszkiewicz, 1965 poziom G) z V. konkensis media

'iJ

mie-

Bzanąfauną

inni autorzy

uważali

za

właściwe

warstwy

lbuhłowSki~,

a war- siwy:górne (poziom D

według

G. N. GriszJkieWicz) przyd,zielano do sar-

matu. Oolitowe wapilenie i piaSki górne lilie

budziły wątpl.iWości, panreważ zawierały. typową faUJnę sarmacką· . .

. ł Granicę pomiędzy

tortanem a sannatem

sta,now1ły

warstwy. wyszo-

grodZkie

(L. N. Kudrln,.19611) IUlb warstwy z V. konkerr,sis media (0 : 5.

Wiaław,

G. N

.

Gl'iszJkiewicz,

1

19(5); Jak

często zresztą zmieniało Sj.łę położe­

!nie tej granicy i zakres warstw ibuMoWl!ikich,

świadczą

tablice por6W!IUiw- cze

'w

pracach 'L. N. Kudrina z lat lQ5l4---J1'966 i O. 18;

Wja~owa

(1965).

W.AJRfłDWY · Bum.oWBKillE

W

S'WlHl1[lUE

W1:iMOGóW tS'I'R:A.TYGłRlAiFtDI

. POjęcie

waTStw

buhłO'W*ich

w maczemu W.

Łask8riewa

(1900;), jalk-o

przejściowych pomiędzy.

tortanem

·

i sarmatem, po analizie stratotypu

IZO- stało

zmienione i. ostatec:mie

zawężone

do warstwy

środkowej

'z

V. kcm;"

kensis media.

Jeżeli

z pobudelk

:niżej

podanych Tgodzimy

się

na

zmianę tego. pojęcia, p()wi!llniśrny:-

lPQdobnie jak to

.miało·

miejsce w stOSUJnlku do warstwy

najnjższej _· ~proponować

:nowe na.zwy dla.warstwy

środ-

kowej i górnej.

.

.

~

.Warstwy graniczne w ' geologii zawsze

wywoływały. różnice zdań

.. Nie

ujmując

przy ;;akkh

H rozważaniach wartości CżyD!ników

· sedimentacyjnyCh,

(3)

832 Wilhelm IKrach·

tek!tanicznych i innych,

pierwszeństwo

w

przewOOząCeJ

roli

należy

przy-

pisać

organi'zmom

zwierzęcym.

Chodzi

o()

uchwycenie mQmenlf;óW zasad- niCzych ':zmian,

ujawniających się

w morfologii gatulników

podwpyłwem

-czymrllków

wewnętrznych

czy

środowiskowych

..

W wyniku analizy faunistycmej przeprowadZOillej przez G. N. Gmz- lkiewicz -(0.5. Wiarow, G. iN. Gris*iewicz, 1

1

965), a

następnie

;przez N. P.

ParamottllOWą

(1

1

96'7)

stw.ier.clżooo

efektywne 'ZllliaJny

.zachodzące

w

różnych

<Xicinlkach stratotypu. GłÓWln.ą

'ich

przyczynię

upatruje

.się

rW

stałym

dzia-

łaniu

czy.rmilka

wysłodzenia

i jp€'WIIlej izolacji 00.

głównego

basenu. rwy- n:ilki Illzyskane

pl"2'JeZ

wymieri.ionych. autorów zasadniczo· nie

zmieniają głównej

!koncepcji W.

Ł_arilewa.

W

łlronsełkwencji· należało

natomiast

lPrzyjąć

zmi·enioQlly

s~ek ilościowy

ikompo.nent6w faUlIly sw wydziel0- nychwarstwach. W warstwach

ibuhłow8ldChsen8u

stricto

i(]pozi<lm

G) G . . N. Griszlkiewicz

stwierdziia·faUlIlę mieszaną ~ tortońską

i

sarmadką.

Ailla..;.

.1izując ją według zasięgu

wiekowego

wyróżniła,

podobnie jak W.

Łaska-

. . riew, trzy .grupy gatunlków: 1 -

przejściowe pomiędzy

·tortonem i sar-

matem, przy czym pospolite

tu Ervilia dissita dissita i E .. trigcmula S o k. oraz przewodnia V

en.~

konkensis media 810

ik.;

2 . ..:- gatunki

tortoń.~lde Illiep;rzechod:zące wyżej,

które

meliczne i

ooZll:l.B.czają się małymi

rozmiarami i 3' - gatunki sarmaclkiie drobniejsze'

lriiż

normalne,

rÓW1l1.ież

nielic'zne (7

gatunlków~

w stosunku d'O 14-tu gatunlk6w grupy H

W.

Łaskarlewa.

W warstwie

wyższej

!(Poziom D wg G. IN. GriszkiJewicz) zjawia

się

normalna. . fau!tla sarmacka, przy czym

ąpatyka się

tu !kilIka relikltowych gatunków

tortońSkich. Wśród

otwornic

przewocfuią

staje

się

Cibicides ba- denesis

(=

Anomalinoides divide'M

Ł

u

C tZ tk:~).

: , .

. ' G. N. Gris1Jki.ewicz

argumentując

przydzielenie poziomu G dlO rtortonu opiera

się

na przewadze

elemerńów tortońSkic'h

faUlll:y, . regresywnym cha- rakterze <lS8du, braku

śUmalków

Oraz izolacji faunistycznej od. poziomu D. W

anałizie

faunistycmej G ..

[N,

GriSZl.dewi.cz

nal€Ży lpOdkTeślić

prawie

r6W!rią ilość

ga:tu'Ilków

rflol'!tońskich

i ISarmadldlch. oraznielicmych

~ecy-

. ficmych.

MOżna wysunąć

pr.zypi.tszC'zenie,

iż'

zmienna lista elementów 'bor-

:tańsldch'za!leża:m.·

Od.

przyiJ?adllrowości :naniesi.enda

,przez WIOdy i rozmycila.

osadów talk

często 'zdał'zających Się

w S'trefie

litorału.

Nie

można 'też

wy-

Ikllllczyć

. zamieszania

się

okazów

oz'

warStwy

'll'~szej,

przy czym :nie· wszy- s1ki.e elementy drugiego

złoża bywały

dbtoczone. . .; . . . , . Ewolucja organizmów

odJbywała ,się

!DDrmamie pod

'WlPływem

dwóch

czynn:ik.ów - wysłodzenia

i izolacji, a jej

efśt

to wymierame jednych form i

pOjaiWiahie się

noWych. Jest !llaro prawldopoddbne,

ażelby

gaiunlki sarmadlde

po\VStały IW

Ibaselnie

buhłowSkim.,

ich

'Ojczyznę należy

raczej .

upatrywać

w euXymcznym basenie lkIrym.o-1kaubSkilm ·lub jak to !PlI'ZY:Pusz- . .

~~ją!lliek'tórzy

geolodzy --- w lbasenie czokrakskim. W taikim .razie musia-

ły istriięć połączenia między

regionalnymi !basenami,

00 .

lnie

pdtWięrdza

opinili.. o

~egresywnym

charakterze osadów. W parze' z tym idzie

ciągłoCJŚĆ

sedymentacyjna

między

poziiOlmami G i D.

Dość nagłe

pojawienie

się VI

po- 'ziomie D faUlIly sarmaci1dej

można wytłumaczyć także

su.ibsedymentacyj- lIlymrozmyciem strwu poziomu G.

Rmpa'brując

to zagadnienie

nie·można sugerować' się sytuacją

Itzw. warstw

buhłowskich

w regkmacih

sąsiedInich..

gdyż leżą

one tam

!IlieztgodDJiIę

na starszym

!pOId~ożu. Chod:~y

tu raczej

9

U~'Ory

ana·l.czne. d'O pozi(l'lIlu

D

z

n:rllkro-

i

makTo;falU.ltlą sarmaCką

(4)

Warstwy buhlow.skiei ich .pozycja sbraty.grdczna ~33

- - - -

(z· Cibicides ,badenen.siSl), kt6ire

według

,G. N. ',Gri92Jkiewicz me

naJ.€Żą

do warstw

buhłowSkiC'h

sensu IJtricto.

,Ostatnilo N. p;

Pą.ramonowa

(1'96'7) na nowo

przebadała odsro.nięcia, przeanalizowała !faunę

i j-alkkolwiek

otrzymała dość różne

wy1iliki

jeśli

cho- dzi

Q

zakres

Ilrompleksów

f8'Ulny!POziomu 'G,'m.iemini.ej popiera ,StaJnOWiSkO

G. N.· Griszkiewicz. ,

, ZnacZne

różnibestanowisk

W.

Łaskariewa

--.,; z jednej strony, a G. N.

,Griszlkiewi<:z

iN.

P. \Paramonowej - z

drugiej -:-

mają swoją przyczynę

przede wszyst.ikiiD:i w

lZ8IWężelniu jpojęcia

warsliw

lbuhłowSkich,

nastEpIlie

VI różnym dlm"eślemu' zasię.gów

stratygraficznych gatun!ków.

Niewątpli­

wie

miał także, iWjpływ ;różny

zalkres badanych stanowiSk, wreszcie maj- dowanie

się

;fauny iIla

drtigó+Zęd!nym. złożu. Wśród

tych

wą'f:tpliw-ości

na

uwagę zasługuje falld; decydujący Q

!Usytuowaniu stratygraficznym pozio-

m~ 'G,

a mianowicie pojawienie

się

ia.wny prasarmackiej czy sarmackiej.

Falkt ten. nawet !przy przewadze

,faunytortońskiej

,1 braku

wyraźnej

przer- wy sedymentacyjnej

iIl1IiIęd.zy

IPOziom.a.mi. G i D pmema.wia za

ci.ągłmcią

tych warstw i decyduje o

!koniec'mości.

przeprowadzenia granicy torton-

-BaIl"ma

t na warstwach. wy-szog:rod2lkich, co dO' !których paa:lIUje 'zgocma QPi- nia,

że

powiilnIny

być

wliczane do tprtonu. Ta!l.de

post~wienie ~ra'wy

byiolby zgodne

oz

ogólnie

!przyjętymi

zasadami konstrukcji! ogniw stratygraficz-

nycn. ' .

. Mój

pogląd !Da l:pl'awę

warstw lOuhlowSkich, jalk

już wspomniałem,

zbiega

się:

ze stanowiskiem L.

iN.

Kurdina

j

ilnInych geologów radziec!ki.ch,

zwłaszcza.

mikropaleoortologów. 'L. N. KudJrin w pos"lJIlkiwaniu analogicz- nyoh wa·rstw na Podolu, ,w rejonie Opola i

IW

im:Lych db$zarach,

widział

je Vi

,różnych'

facjalinie utworach z

ufbogą flłllllIlą mieszaI)ą,

przy czym

większość

gatunków

torlońskich

wystEplje

według

iIliego na

drugorzęd­

nym7lożu. 'Ponieważ 'W

utworach

!tych

wystlWuje mik:roIauna anomaU- noWa, G. IN. oGJ.is2J].dewic7; iI o. S.

Wiaław

me

widzą

tu swoich warstw 'buhlowskich, lecz warstwy sarmackie.

odpowiadające

ich IPOziomowi D.

~,wtych

wmrStwaclh !przewodniej formy V. konkenJsis media i fa'Irl,

że leią

one Jruie2lg1Odn.i,e

tIlI8 statszympodłożum'OŻe nasuwać

przypUSZC?:e- nie,

nie

są'

to od.powiednikijp'Oziomu G,

które'będziemy

na:zywali dolny- mi ; warstwami

bu~owskimi,

a odpowiedn:ilk1J góme tych warstw. Opie-

rając się

na docielkaniach wielu: aurbor6w.

~rawę

genezY wal"Stw

buhłow"::

. skich mo(tima by

ująć następują"<;o:

'

Morze

g6motoroń*ie ustlłlPiło

ze macmychobszar6w· Europy, ogra-

niilczając się

do !basen,ów

wołyńSkiego

i iki'y'Ino--lkaulkaskiego (osady lito- ral!ne waorstw wyszogród:Zk::i.ch i ,sarlagamkich). ,W dolinyin

ibuhłowie

oscy- 'lacje

SPOwodowały cżęŚćiowe

,zniszczenie' dawniejszych, osad6w

i

:sedy- mentacji 'W.lbasanach typu

Suhł6wik:i

i Konk:i.

Zapanował

,tu, nowy

reżim

w stosUl'l!k:ach tfaU!Ilistycmych

ił·

e1rolagicmych, ,podyiktowany

odcięciem

od Morza Sródziemnego, ·ZIDian;ami

(k~imatycznymi

i nasileniem

działal­

na9ci,I'ZŚ wysładzających·

/basen. :mr6d

wygasającej

fauny

1iortońskief zjawiają się

nowe odmiany prasarmaclkile

'j gatunłki

sarmaCkie. Te ostat- nie

.wed'ług

przypuszczenia starszych autorów

mają swoją ojczymę

w dol-

notortońskim

basenie 'czdk:ralkSkim, gdzie

!przeżyły

okres niedogodny w pe-

.'ryferycznych. '2lbionn.iJkaclh. W' dkresie ,g6rnych warstw

'l>U!hłow.Skich

cha-

,raktertfauny staje

się ~amilej,sarmaclki

..

Tortońskie

relikty ostatecznie

..

wymierają.

Równolegle nastwuje

wzmożona

oscylacja w kieru'n«ru regio-

(5)

834 Wilhelm IKrach

nóW peryferycznych,

IltiSzcząca mięk!kie

osady .

doln~ buhłowu.

W :pod.-

piętrze wołYlIlu

<lSCylacja przybiera

postać

transgresji· W strefie

brzeżnej powstają

grube osady

płytik:owodne

oz

lPrzerobioną

ma'kro- i

milkrafauną tOrłońską,

a nawet

częściowo sannadką.

W

strefi!e zapadllśk:owej

iPrzed- karpaclkiej,

Skąd: kierowały się

oscyla<:je,· za· równo !bublow, jaki

wołyin są potężniell'lozwinięte

i

poza rozmywami.

nie

wytkazują większych·

luk.

Ilaste serie tzw. warstw krakowiookich

są Obecnie

korelowane oz utworami

: brzemymi. .

,

W Po1sce sprawa warstw

buhłowSki.ch

porusro.na

była głównie

przez J.

Czarnodkiego (1'935).lPodziełR 00.

torton górny na poziom dolny

,,podol-

ski", w /którym

wyr6mił

facje:

erwiUową, lI'afową, lkajzerwald1Jką,

gip-

sową

iJ

syndosmyawą

oraz

pożiom buhławski

z iacjami

/brzeżnymi.

Te ostatnie

miały O<;łpowiadać wołyńskim·

warstwom buhlowSkim.

K~·

cja ta

Ibyła. błędna, ponieważ

w IPO'ziomie domym

'Ujmowała wi€łkowo r6żne

poziomy; a w

obrębie

warstw

buhłowskich

rue

1iczyłasię

z 'ilstnleniem gatU!lik6w

toi1x>ńSkich

na

drugorzędnYm zrożu

w , facji brzerinej, ani

też

przestrzemlym

zazębialniem się

jej oz

facją ilasto-m~ sy:ndosmyową

(lK. KowalewSki, 1957,

11958a).,

. . . .. . . .

Podobnie jalk. w ZSRR

rozgorzały

dyskusje na . temat warstW

buhłow­

skich

r6wnież 'w

IP<llsce. Wiele miejsca

poświęcono

zagadnieniu

występo­

wania pierwszego czy drugiego

złoża

omz mikrofauny

iW

wamwach buh-

łowskich.

Z. iKirclmer (19516)

wiązał

warstwy anomaJ..iloowe zapadliSka

przedłk.arpookiego

oz wamtwami , buhrowskimi .

1m1i,

jak iE.

ŁuCZkowska

(19518) i S. ·Alexa.ndroW.icz IQ1958) .

wyrÓŻJIli:al<iJ

ty1lko .sarinat,

chociaż

ostatnd.o

wprowadzają :nazwę

warstw lbuhlowSkic'h na

1lkrEślenie.

dolnych ·

części

. samlatu.

Równocześnie zmieniał się też. pogląd

na

.g.ranicę między 1lorto-

nem i sanna tern; j.alk:

T6wnie.ż

na ogó1ny

podział straitygmfiłczny

miocem,l.

vi .Polsce. lNakollferencji

dużej

grupy 'geoologów, odbytej w Klrakowie . w 19&1 r., starano

się uzgodnić

zasadnicze

poglądy

na

ważnie'jsze

proble- my

.2lWiązane

z

pod-żiałem

miocer.w. W :dyskusji.

~'OWion.o pOdtPiętro

grabaw

pozostawK:

w

.obrębie

góm.ego tortonu,

buhłoW zaś·

i

wołyn

jakoO

r6wnQl"Zędne podjpiętra

-

WI

dol!nyni sarmacie. · . . ..

Niekt6rzy geolodzy radzieccy, jak O. ·S.

Wiałow,

G. IN. Griszki.ew.i.cz (1965) iI

.inni, opierając się lila własnej

detfilIlicji warstw

.buhłowskich

me

znajdują

tych warstw w Polsce. . . .

O

możliw.ości

kontynuowania

się

warstw

buhłowaldch

obszaru

Wołynia

.:na. Podole

wYlpowiadał się już

W.

ŁaSk.ariew ~19314)

na podsta, wie prac

stal'$zycll autorów, m.in.

lW~

Te:iSseyre'a (1900).

Późniejsze

badania przy-

niJosły dużo materiału

nowego.

Należy· nadmienić, -tż poza Wołyniem. 00.-

powiedtrliki waMw

buhłowskich

nie

mają

zasadniczo

wykształcenia

fac- jal!nego strato typowego, i 1io poza

różnym Składem

fauny

.byłlo przyczyną, że

lIlie nazywano icll oz

początku

warstwami

,buhł'OWskimi.

L, · N. K'Ildrin (1954, 19(6) warstwy te znajduje w wielu

ptJJdktach

na

PodoOlu;

w rej.

Opola iI wdkolicy Lwowa. W opisYWSJIlych przez niego

różnych

facjach

występuje

mieszana fauna, z tym

że

gatunki!

tortońSkie znajdują się ,we-

dług.

niego na

dru.gor7lędnym złożu

i z tego powodu, w oparciu

Q pozostałą faunę saTlIlaoką, zaliczył

je do sarmatu. Do talkich warstw

'llal~

niektóre

(6)

Warstwy'bułr1iow8kie i ich pozy.cja etraty.grati.czna

835

.

opisane przez W. Teisseyre'a .na Roztoczu warstwy

,,przejściowe" międzY

.tortonem i sarmatem,

char~eryzujące silę fauną mieszaną.

W. Fri.edlbeng

~19313) uwa·żał

je

·za

sa,nmackie, natomiast J. ICzal'lIliOCiki

~1005)

- mimo

.

pewnych

1Tóżm.ic

facjalnych i faunistycznych -

2a bulhłowBk.ie

(tortem).

Nigdzie w oOdp>wiedlIlikach tych lWarstw nie

~uje

przewodnda·

fawna

V. kOnkensis metd.ia. . .

. Ftg. 1. Przetklr6j .geol:ogiotmy miocenu ok·o-

!Jli.c Grzybow1a {według S; K!wdat- lrowtSkiego,

m'eCO

m:id.eniony)

GeologieaI sectloo of 'MiOlCene. SSW NNE

tfonn1rtions in the Grzybów vilci- _ - - - , nity (aocording to S. K:wia1lk:owsld,

s1i;glhtly ,dhaiDlgę.d) .

T t

il

a s: ole ... Jtlljfper, lb· - IWlIIPleń· muszlowy; m i o c e n, tartan d01ay:

2 - poziom lrtatam.D1owy, 3 - poziom oaclllJlatamn101WY, ł - po.zlom gipsowy:

ła - glpIy, łb - WIIl'Pien1e; górny tortoo: 5 ~ po7liom ~hodemcko-kaj­

zerwaldzk1; sarmat; 8a - podom buh-

łow8kI., 6 - poz1o,rn :wolyńakl

·T·r4aBBic: Il:a - Keu.per, l1b - lIItusobelka'lk. . M 1 o c e oli. e, Lower Tortod1an: :.I - iL1thothamn!l1.1illl Ill>- .1'1Z0IIII, Gl - au,per-lJ1thothamn.l.Ua1D. bOIri- zoo, ł - gJIP8UiJl hodzoo: 4a.- 1O'Il8IJIDS, łb - Umestcmes. UA>er . Torton1an: 5 - Chodenice - Ka1aer- wald horizon. Ser>matian: es - BubIov bor1zo.n. 6 - Volhynlllłn hor.1zOll

!Na Rozfxx:zu Lulbelskim i w

iIlajbliższej

alrolicy oznane

były

utwory de- trytyczne z

fa1l!llą mieszaną,

ogólnie

uważane

za ea:rma t. W naszych opra-

(,!owanięch część

tych utworów,

'Zl"esztą

niezbyt

wyraźnie

oddzielonych od podobnych facjalnie warstw

gómotortońSkichi

sarmackich,

uważano

za odpowiedniki warstw

lbuhłowSkich ~B; Areń,

1962;

IM ..

Bielec!ka,

1959;

W. Krach 1958, UJOO). lN'a lN'izinie Sandomi.erskjej K. Kowalewski (195171 ) znajduje w ot'W'Qrach wiertniczych Ibogate fa·U!DY· mieszane w facji

żwir­

·lkowej,

lecz w

przewarstwiającyclh

je

iłach

-

wyłącmie sa·rmaoką

syndos-

myową.

W Illie!których otworach

iły

$YIDdosmyowe

występują

w

spągu

pia-

sków

z

miesZ8!llą fauną. Rzadkie Ś'l:imaIk:i IW

ilach

są .Skadałe.

K..

Kowalew-

Ski stara

się udowod:nić, że

gatUJnkil

torlońskie,

triimo dobrego .zaohowania,

występują

na

id:rwgorzęqnym: ziłożu.

Kwestia

·

ta

jęst

w dalszym

ciągu

.

otwarta.

.

. .

W

obrzeżeniu

Qór

SWlę1iOkrzySkicłi

w otworach wiertniczych (K.Ko- walewski, 100t8a bj

E.łlUcZkowSka,

1'964; W. Krach,

1~

ponad wamwa-

mi

pektenowymi

. IZ Ch" elini stwierdZOIlD występowanie iłów

syndos-

.

myowych · z

fauną SarmaC!k:ą.

rw

~ie przechodzą

one w

i'ły

z

prżerostami

pmsków

z;

typową mJlkro-

ii

makrofauną sammaaką.

!MikrofaUna, anlOlnali-

Irlowa w

spągu jest

!l"ZadIka,

'wyżej

boga ta. . .

FaJktem duzej wagi jest stwierdzenie w

wa~wach

$y:ndosmyowych

n8g~ej

zmiany fauny morSkiej

g6rnoto~ońskiej

na

brakiczną. IPrzykładem może być załączony

IPrze!k:rój geologicmyz Gnybowa

koło

Staszowa, opra- cowany:na podsta·wie 'Otworów wiertniczych (fig. 1). Warstwy syndosmyo-

.we leżą tu

n:i.ezg<Jid!Il.ie na starszym

podłożu.

W talku polemiki z J. Czamoc-

!kim i K. KowalewBkim :na temat warstw syndosmyowych

wy,powied:zi1ał

.

się

W. ·Friedberg (1931);

.

ze ;, ...

mogą 'być IJlajniższym

6an.natem allboprzej-

.

(7)

Pod~ Piętro Pod- Oddział piętro

~ołyn.:

----

i .J' ,S". .g.

Z

buh-

J,:Q łow

U : O

....

)1

- - -.-'-'

~

'S'

gra-

~ 'i

baw

ł

~ ot!

,S'

opoI

.s

.Tabe1al sd.emat

stratygralu

JDłoeeaa (liIII'IDIlt ł

torton

g6rny) ~oJskł

poWaioweJ

i

t.JbainY

Zachodniej

Ukraina

Zaqiodnia Polska południowa

Po- ziom·

WołyÓ

I.'

Podole Wyżyna Lubelska

l

Obrzeżenie Gór

I

Zapadlisko NiziDa Sandomierska Świętokrzyskich przedkarpackie .piaski, wa- piaski, piaski, wapienie, żwirki . piaski, iły z fauną iły krakowieckie górne domY pi~e,'zlepy ·wapienie. z fauną mieszaną, z wkła- sarmacką

dkami iłów syndosmyo- wych .

--- --- ---

---~--- ---~---

---..,..---

piaski bUh- facje "pruj"-.. piaski, . wapienie detrjr- piaski, żWirki z fauną iły krakowieckie dolne

łowskie ściowe"z tyczo:e, iły syndosmyowe mieszaną, iły syndosmyo- z fauną syndosmyową

g6rny (poziom D) faunąpliemi- we

ną" warstwy . syndosmyo-

we

"

...

,

... .

,

...

... -

...

piaski bub- ...

.

...

-

...

dolny łowskie. .

"

, , ... '

... ...

-

...

-

...

-

... ...

.iP

óziom .G). luka' " . luka :-... ... luka ' ... _ luka ... ..., ...

'--

. -

bOgu- o wai:Stwy

vri-

piaski, mar- wapienie d~trytYc.me

cieki .$zogr6~e. 'gle pekte- i (spąg pias- noWe

k6w bUh- . warstwy pektenowe warstwy pektenowe luka?

kajzer- łoWsJrlch' wg wal~

W. Łaska-: '.

dzk:i . newa) .gipso-

seria gispowo-solna wy.

~ w

C)

!! ....

;- If·

~

~

.~

(8)

837

kiem od sarmat1,1 do ctortonu, poddbnie jak warstwy

buhłowskie' Woły­

nia". Mimo taOciej qlilllili W;

iFriedherg ujmował

warstwy

buhłowskie

zg, od- me z

definicją W~ ŁaSk:ariewa włączając

je dotortonu. .

Wzwią'Zku

z moim

poglądem

lila

definicję

warstw

buhłowSk:ich,

do kt6- rydh zalilczam poziomy G i D z

Wołynia,

i uwaZam za sarmat, sprawa

odpowi€dn:ilk6w

tych warstw :w Polsce sta,qa

się

bardzo alkwalllla. Z uwagi na

mieszaną

maJkro.. i

mikrofaunę

za takie odpowiedniki

mOŻl1la uważać brzeżne.'

utwO'l'y piaSków,

tiwirów, wapileni

detrytyc'mych,

przylegających

do masywu Gór

Swiętdk!rzyskich

i

utwarów

rafowydh

lIla

Roztoc7JU Lubel- skim,

iQra:z

.inJne

wype1Iniające NilZinę 'Sandomierską. 'Utwory

te !ku S za-

zębta·ją sję

z

facją sytodosm.y6wą,

w której

pzedłużeniu

dalej ku S w za- padlisku przedlawpackim

występują .iły lkralkowiedkie;Przyjmując

te

iIły

. za sannadld.e,

k!tóryd:t spąg mo~ 0cCip0wiad8Ć

wamwom

buhławskim,

wydaje

się słuszne uważać

'zapadliSko za

wł8ŚCiwyobszar

tw.orze.ilia

się

zarówno

warstw btihłowSldCh, jak.

i samnaclQili i

że

oscylacje

stąd

wy-

c'hodząeew zetilmi.ęc.iu

ze

stxrefą

lagun

dały poc-r.ątek Il"ównowrelk:owym

utworom brze1nym. Stwien:lrona lulka sedymerttacyjn& iW strefie brzebnej,

być może, wyjaśniia

w lIliektórych regkmach brak dojnych warstw bob- rowSkich,

które llLległy

rozmyciu lulb lilie

'osadziły się

w ogóle. W

śwjet1e

omówionych

tfalkt6w'

schen1:aJt

pozdiJału micOCeIlU

w Polsce

iPQłtudniowej

i Ukramy Zachodniej przedstawiono na

łaIb.

1 ..

PracowDU d '!Muzeum' GeoIlogH

Młodych struktur ZIN!P PIAN Krak6w, '111. Benach 3.

Nacles!ano dllL1a 116 lPIltdz4ernldl:a 1lIU8 1'.

PI9MIENNICTWO

.AlJEXiAlNmłIOW S. oCJ.96I&) - Zarys stratygrd iDIkrofatJltistyczn.ej mioc,emi" M,ą­

Bko-łtr~ego. IKwart. geoL, 2, P. 9ł-J17, l i r 1. 'Warszawa .

.MłiEN' B~: 1~1982) - Miocen !RoŻtocza !Lube~ poMiędzy 'Sanną : a Tanwią. Pr.

"iriSi.

Geo1., 30, ,p. 71.,

cz.

B. Warszawa.

BliEI..lECK:A M.!('1Il69) - GłÓ'Wllle problemy ctu:zetci,CJlIZęÓ1,i akoJd.c ZakII:llkawa. 1Kw:~rt.

geoł .. 3, !Po 688--8112, Illr 3. Waraza'WIB.~ .

0ZAIB.N0clKm

rJ. (1tD4) :.... IPozi<llD bt.rhłowśk!i

wlPol9ce,

~".8!tygraifla i zwią2IeIk z ibJw. sarmatem S;wc.i~ Sprawozd.

iPa6Stw.

lInst.

Geol.

nr.

S,

.

p. 437-41. 'Woll1'SZaW8.

CZA'R:NOCKlIJ. (l.9351) -

O

wrilża1dejszich ~enUloOh fł'trat~ i rparlea,gęognlltii

\polskiego tOrtonu. Biul.

PIL'6Bbw:

::llns't. G~ '5, lP. 99-~,

nr

2. War';' szawm.

FRmmBERG

ew.

rG1929) - studia: D8d tormacją młoce6Ską Polski. I{<*DOs, &4, P. 113

. :"':"'134, ICZ. V. Lwów. . . .

FRIEDBERG IW. ~lQ3l1~ - . UlW. D8d próbami pIodaJ/.ału naSzego miooenu. Rocz. Pol . . Taw. Geol, 7 .(:1980), p. 29lJ---.314, IKraków. . .

. FRim!lDBImłIG W. ('1933) - .Pmyczynki do majomaki hKlocenu lPdlSki •. lRacca Pol. Tow.

. .Geol., 9, p.

s-as.

cz.

!8.

1KIrak6w.

(9)

838

W:1lheJ.lm, . IU-ach ,

KlIRCHN.ER ,Z. (11l56) - Sliraltygralfia mdocenu jplrzedgórza Karpat SrodkoW;dh na . pad.st&wdemikrofauny. Acia geoL ,pdl., 5/8,

iP.

4i:D-64S. Wa'l\9Z8.w&

KotW ~ K: C1JB7I) - l1'rż.'BCimzęd lPol*i !J?Ioł:udnio~j. L. Stratygrafia 'trzecio-

~zęfdu poIłudn~owego obrzeżenia G6r Swlętoklrzyśldeh d iRC/zbocza. Cz. 1.

Trzeciorzęd lDoIl pMlnocnym dJszarze lN.iziny Sandomier$iej. Biul :Inst.

Geoł., 119,' W,s1'SZ8lWa.

KJOIWAiLliM'SKl'

x...

(11968a) -:-stratygrafia miocenu poh1dnio;wej lPoJ3ki ze szc~ól- , nym llwzgJ.ędnieniem południowego obrzeżenia Gór S.~ętokTzy*ich.

Kwart. geol., Z, p. Cł---34I~ litr l. lWłlIl'szawa.

KOIW'ALEWSKI K. (l958b). - Tr7leci'O'l'zęd lJ?QlIki ·Południowej. St:ca'ty.grafie 'trzecio-

l'IZęd'u południowego Obrzeżenia Gór Swię1lokrzysldch i !Roztocza. Cz. 2.

TrzecfOl'Zęd w okolicaCh lNiska i Rozwadowa. BiuI. Inst. Geol., 115. War":

ezawa.

KJQW,AiI.J!mTSKIIl K . e l . - Ti"zeolor·zęd !Po1Ski południowej. Straty,grafia 1n"zecio-

,

rzędu południowego ~ Gór Swięto'krzy.9k1ch ~ !Roztocza. Cz. 3.

Mi.ooen między Firam'Pdlem f. lBiiJuro:rajem. Bid\.. Ilost. GeoI1., 147. War'- ezawa.

KRACH W. (1Oi6) - stratygrafia md~u dorzecza gómej Wiely i g6tnej Odry oraz jej <2I\Viąze!k: z o~em 'Wschodnim.. Kwart. ;geol., 2, p. 82-104, nr. ,l.

Warszaowa.

KlRACHW. ~) - 'Zarys stratygrafii miocenu Po1Ski południowej. iRocz. Pol. Tow.

, Geol., ;1.2, p. 5:B--li67, IIlr 12. Kmków'. ,

KRACH W. {196'1O -lMioceą dko],ic Grzybowa. Acta geo1. pal., 17, lP. lf151--:US, ltl4' 1.

Warszawa.

LASKA.RiIEW IW. '('lSJł) - Sur les oouches lbouglovieIllIlleS le long du bord mer. des 'Qarpates. Am». Geol. de ~

.PenlIlS.

lBalcarrląue, H. Beagrad.

LUrOZJKOWBKA im. (l9Ii8) - .MilkrafaJUllla miooeńlSka ,przetdgórzalkar.packiego. XWA;rt.

ge<iL., I, p. lfi$...lUlO, m'l.

Warszawa. '

lJUC21K.OIWSKA E. (1964) - stratygrafia mjjkropaleon1lo1og1czna miocenu

w

rejonie TarndJrzag - CłmieJ.nik. 'Pr. Gęol. 1Pal. tAikad.

N.,

nr .28, Po 72. Kra- Ików.

TEISSE~ W. (1900) ,- .Ą~ GeaJ.ogicmy GaldICjl. ,T~ do ze6Zo."

8 .. 'Kom.,

h i .

',Alkad.,Uml.ej,.,

Po

329.lK.rak6w. ' , .

BJlJIOB O. C. (1965) -

Crpa'fBI'P84uu:

BCOI'CIIIOBlalX MOnacc n~oa'ICKoro opora6a. ~ . Hayx VIp. CCP,

reoi

B

reo4I.

rop. BCl:OD.,

m-j,.

191.

KH9. '

BJlJIOB O. C., I'PlłII(KEBH'ł r. H. (1965) - O BOOpacTC BOOr.eMe 6yrnoBCDX CJIoeB MBO:-

mma • .D;ou. AKa,z(. Ha)'K CCCP, 160, .NI 6, CTp. 1361-1364. Mocna.

BJłJIOB O. C.; roPEUKKA B. A. (1965) ...:.... K C'l'p&TBI'pa4»m TOPTOBĆQIX OTJIOlIrelDIB BOJI&IlQl B no~omm.

AOEJL

An,i(. Hayx CCCP; 161, CIp. in-139. M~

~b 'B.

n:,

(1953)':-' MaTepllBJIloi E pa:3paOOnre YHK4HIIKJIOB8HIIOI:

cW.a.r

~cnemi:I:

.DboooJłcJJlx OTnOlKCBldt. lOra. eBponebolt

omem

CCCP B ~oro ,Kama13a.

:Bonp:

reoJL B reaL

ue4n'B

B l'Ill8, CTp. 183-224.

Mocna. '

)J{~Ó'B. IL (1959) -:-- ATJIac cpe.znłeP.mOQeBoBo:lł (laym.t' CCBepBoro Kaua3a li KpHM&.

Tp. BHRI'A3. Mocua.

roKOJIOB

H.

(1899)"":'" CrrOB c Venus koMena/s. Tp. rC()JI. KOM., BOB.

cep.,

mm. S, cpT. 148.

MOCKBa. ,

KY.n;PHH' Ji; H. (1954) - O, KOuCtoM ropiDóuTe MIIO:QClla. HaY'DL. 3aD. JlI.BOBCIt. YBBB., cep.

reoJL, 31, BhlII. 7,

CIP.

144.' JlI.BOB.

KY.n;PHH JI. H. (1961) - O. ~ T0p10ua li C8pMllTa B npe.nenax TCpPB'l'OPBJI 3aoa,qa'oIt.

YEp8IIBLI. C6. reon. JII.BoBCX. reoiJ. 06m;.,'.NI'7/8,'crp. 183-196. JII.BoB.

(10)

.streszczenie

KY,llPHH]J. H. (1966) - Crpa'lB:I'P84om. c)e.QlmB 3I:OJIOIH'IeCUI: aIranB3 c)aym.

IDl.uOORIIIOm.ii

, B JmOI'eHOBIoIX OTJIOaemdł' npe,ąapoaT&JI. ~. .1II.BOBOk.

YBBB.'

Jh.BoB.

JIACKAPEB B. (1903) -

<hysa

'6yrJioBCtHx CJloes Bom.mu. '

'TP.

rCOJJ; f(oU;;JI()B: 'cep., mm.

S, crp. 148. Mocoa.

MEPKim:H P.

n.

(19S3) -!3T&J11,1 p83BBT1U1 ~BIL'CI!:oro 6acccIBa B MH~ aJOre CCCP.

BIOJUL MOCE. 06m;. HaL, 28, crp. 1-30. Mocoa. ' ,

nAPAMOHOBA H. ::n.'(1967)-K'BOUPOC1 o s<;3PacTe 'Bipyae 6yrJloBCKIIX

i::.nOes

BÓJILDDI.

, C6. t'eoix. Jh.BonYBIIIIli. I,

Hi

4,

C'Il'.' los-ill.:'Jh.BOB.

1łlr.m.xem.M ĄPAX"

BlTJloJicKuE CJIOH H HX CTPATHl'PA41IfłlECICOE nOJIOllCEllHE

Pe310MC

SyrJIOBCXlIC CJIOB lIBJIJIJIII;CI. ~eroB ~ ~eco BpeMelOI B. JIacxapeBa B B .. COKO- JJOBIL CMCIJTlllDtag TOPTOHo-capMan:x&s. c)ayua B pamOJIOlmme ~oea a~

Me'1IlJ1i

TOPTo-

iroM B capM8.TOM upep;CJ:aBJIJDm 3aTPY~ ,DPB ycrau:OBJIeJOOl rp~ Mt2,II;Y 3THMB 3TUWm, .. Tauce M9p;y cp~ B BCPXHBM MBOD;CIlOM: ' "

B. JIacxapeB' OTHOCJIJI 6yl-JJOBCme CJlOK K TOPTQllY, B O~ełńlO cpaBBBBaJJ DX C~­

MB CJIOJIMB.,np:B:m:m.t DOJIBJICHIIJI capM8.TCXOA

41ayuld

Olllllf.Z{eJI B Da.neoreorpa4lJl.'reC][OM coOTlto- 1I{emDI B D 'IaCTIl'IHOM oupecąemm BOP; npu DOMOID;B pel:.

nOCJI~~ BCCJrep;OBaJGm UPOBO,l(llJJJlCl., p;JJJI OupCP;CJICllRlI CBJI3B, 3'l'BX omoŻeJmlt c co-

~ peru01taMH, IIPJl'fCM';E 6yrJJOBCQIM CJlOJIM OTHOCll1lllCJ, '~ OTJIO:1Kel[Q, D IOTo- pwx BMC1JIICIt ~ TOPTOHo-cap~aTCJ:aJI

4tJay1la.

O,ll;BaJ:O CJIero'CT DO,l('lepKHyn.,' '!TO lIBTp;e D ~ 'OTJIOlECHRllX lle

6wn:

1Ill1ł.tiCll Op;Bl[ 113 H8B60JJCO Ba3lDaIX p;JJ8' 6yrJIOBCKIIX .cJIOeB ~OB Venus konkensis (= V. lobieskil).' BoiJpoc OCJIOlltHllJICJI ~ B3-3a BBC,lleBlDl HOBlolX

:DOJlJlTldł .;. rpamm; pacupocrp8.JlCHim 6ymoJICQIX CJIOCB.

n. H.

KyP;PIolllI>, corJI8CHO O. C. BlI-

JJODY, OT~ OT 3TIIX CJIoeB JDmBJOlo 'I8CT1o, B3BecnI:yJO DOP; JIlI3BIUDleM Jir,unOrpOP;CKHX CJIOCB, 'U JOOJ1O'DlJI DX B TOpTOH, a BCPxmolO ,1fBim, omec J capMaTY. O. C. BUOH ,B

r.

H. I'pBIDXCBIA '()THCClIB K 6yrJJOBCXHM CJIOJIM TO.ru.KO ~IO 'łRCTL (CJIołt "I"'), JWJIÓ'IBB co B TOpTOB, a BCpX-' .1010 (CJIołt ",n;") lo: capMaTY. ABTOp CTaTItB corn8ceB: c 'reM, '!TO 6yrJIosCme CJIOB CJlero'CT OTJICCTII

,li: caPMaTY (CJIOB

,,r"

B

,,,n;''),

T. L YlEC D CJIoe ,,r'~ DOJIBJJJICl'CJlllOBU c)ayua capM:a1'Ci:oro xa-

,parrepa.

ABTopoM npep;cT8BJlCHa ~

upnma

06pa30B8R1111 6yrJIOBCOx ciIOcm:

1 -perpcccaJl TOpTO:sa B EBpone. OTltO:EeBIIJI m.mrorpop;cDX R cap~ DJlBCTOB 'a YICpaRHe; 2-llOBU 0CD;HJIJIJIItHI 6accełtuoB :sa YICpaR1lC - Plł3PymeJDIe OOIIOB8llRJl R ~­

.MeHTaD;IIJI C!IOCB TBII& 6yrnoBCJ:IIX B KOBKCmX; 3-OT.u;eJIeJóIe'6acceIIua OT Cpep;ile3eMJroro MOpJl, 1faCTR'IHoe OIJpeCllmDle 3aJ1RBOB R, DOJlllJIeHlle capM8.TCKHX 4IoPM, U l [ peJIlmTOD" coxp8lUmlDBXCJI B IJ:OxpUcxOM

6aa:cm

B pa3BBJI8I9~R B COOTBCTCTByIODJ;BX YCJIOBIDIX; 4 -llOBu OCQIIJIJIJI- 'D;ItII D BCPmeM 6yrJIOBC, pa3pym:aIODJJ1J1 MlII'DIC OTJJOllrelDJJl OCHOB8lIRJI B nepcxo~ D TP8BC-' rpeccRIO '"fIlI"JUlCX'.8pMaTCXOrO WOPR' (D y3J:OM CMJ;lCJJe). ' ,

B DOm.me 6yrJJOBcme CJIOBOTMC'IC$l B ~CICMJIeBIJX DJIaC'1'8X o6ps.MJIemm CBairrOlW1ilCXBX rop, J:OTOpl>le OTROCBJlBCb J: TOpTO:ay RJIR 'caPMaTY. B iIpe.D;xapnaTCJ:OM upom6e 3TBM CJI~

-cOOTBeTCTByeT lOm1l8'iI: 'łRCTL TU a~ ICp8J:O~ rmm, J:OTOp!UI 6e3 nepepIolBlL nepe- , XO,II;RT D BCPXBlIe CJIOR I[HlItHe:capMaTCJ:oro B03pacTa (D y3J:OM CMlaICJIe). Ha P03TO~ JIJ06eJ:u,cxOM

J: 6yrJJOBOkRM CJlOJIM D IIOCIJC,II;IDIe rop;b1 OTROCJIT JDDDnOIO 1JaCT& ,u;eTpRTll'leCDlX R3IICC'l'BJII:OB, Ba3WB1lCMYX capMaTCJ:RMR

(11)

84Q

W:i1helln .lKrach

.

WMbelm

,\KJRACB

BlJBLOV BEDS' AND

TIIEIB.

STBATIGBAPMCAL PoSITION

Summary

Since the tlJnea fJl., V. Lastkerev and'N. SdkrOlov Ibhe iBuJHJIOv !Bedsbave been ,"', object

at :intense

diacUlS8l00s.

Bath iirlxed rrorlon.ian -- Satmatian

taooa'aod

paSttion

between the ~

arid

Satma1llan

.staeeS

we:e ~ for the dlffi'Cllttles in drawi.n.g the boundary between these'strqes, as· well as, between .tibe Middle and Upper :Md.ocene.

'Ilbe B1Jh[Ov IBedis rwere

:r6rred

by V. LaSkarev

:to

Torboalian and

oompared

'With :!!be tKonka 1Beds. '!'be appear.mce Of the Satmati8ll fBIma

was.m.terpr.d

by him iby lPallaeogeagrapblcal !J."eletiane and by

!lnc.rea:sme

iI!resh-water amount due

to

river-~

d!!iImIOw.

"

!Iil the later studies :IIbe orelatlana fJl. these :formations 110 the !leIJgDbouring e:reas were ,~gated, and as a a.-esUh <Xf tbis, 'ftlrious b'mIrtionsin awhiicb mixed 'I'artoind8lll --.: Sa1mati8ll ~

was

found, <Were referred

:to

the Buhlov Beds. It ehoulId, 'however, be I$'essed here 11bErt one of ottbe m-ost fmpaEItant :species

Vem..s

kcnikenBi8 (= V;, aobieB1cii), dJaracteristk of. the Bublov Beds,

.has not

been. fomd illl '1!he :t0lrlnati00s studied. The problem got, more comp1iItca'ted 'after 'introduction

of

new notions .anci a.-ange in the BllIlilov BedS. AIOOOrdillg

to

O. S. ¥jativ, L. ,N. iK'Udryn dfistin,gulshed in these beds '<the lOwer pa:r;t ealled il;he 'WyazogrM Beds, land l"I!Iferred this pam

to

'TortlOllian" ItIbe upper 'parlm' tum '"":' 110 SanDatian. To 1lbe B\iliI.~

Beds, Vjalav

and

Grisb'idevttsh referred only the middle 'pari Of :these dep~

~ed Beds ''0'', deten:nilUcg it 88

'Torboman"

end the upper part' (1ihe'so- -called BedS ''ID'') --.: as Samlatian. The aubJ:Jot of the presenrt PIIIP8t' ~oIIIiI an opjnioo that

i!he 'B1tti5oIV

Beds Bbould be !referred to Samurtian (!Beds' ''0''

.&Dd

"D''),

moo

already In the !Beds

,11"

Illew fauna appears, cl1a:ra'Cterlstic of. the, Sar·matlan.

'Dhe author presents the, ,way of ifOl'ma.'biOll 'of :the BU!blov Beck as

tomows:

il - regression ofT<rionian in EUI'<lpe ~ deoosl<blons Of IWY'SZOIItt6d

iBeds

and saitagaD Beds ill

!the

Ukraine,

2 - new osclh~oD.

at

ba:sins dill tIhe

lVik::raine,

destruetf:oai Of '1lhe substiratum, and sedhnentation of d~ of B1Jllilov o8I!lod lKoOIDka ~

3 - detachmen't of otbe basin from

the

lMeditemmean

sea.

partly lDcrease' in h-e~ter coo~ in bays and appearance of 4Ihe Sarrilatian forms as ~ HIV'iog

stm

in'flhe T&boIk:rak baBln .and develiaping ·under new eruvil'onmental oonditioos, 4 -

new oscmation in

the UpPer BahO.ovIian, de!tbructinlg Itbe d t de.po8i.ts of 'bile

substratum. I8Ild

Chlmei'"lI :into the transcreasioil .af rbhe

Lawer Satmaltian sea sensu

9trlclo.

- L1h P·~d, the Bu.1i1av !Beds

were

11houeh 11;0 be It'eliresen.ted

!by

Syi1.desmya Beds within t~ Swd~akie <Mts. maqin. These were

Il'efem!id.

'to TOl'toniari

Or

Sarmart1&n.

:nn

the Calrpattbian fure-deep':to these.beds oor.respoods ,1lb.e IJDWer pa!l"t .pt' the :SO-called ~akowliec relays :that unitem'uptedly lPatSS into

the

·upper beds of Lower SarmatLan age SeMU !Stricto. IJ:n rbbe area of the ILUibliin Roztocze, the lower patrt Of the detrital Hmestones, .oalJ.ed

SaIrtmi8t1aiJ.

~, have !1'eCeI1.1Jy been

referred to

Jt.he Buhlov

Beds. Jtoo..

'

Cytaty

Powiązane dokumenty

Natomiast na sieci Cu(111) dyfuzja monomeru jest znacznie szybsza niż dimeru, nawet w niskich temperaturach.. W funkcji odwrotności temperatury wszystkie krzywe stają się

ła badan,ia paleo.nltologicznenad galbtmildlem -Aogathammina ptLsiZZa (Gei- nitz). 'Cytowane stanowiSka otwornic 'grUIpują Się ,gł6W!Il1ie w dołln.ejczęślcl.. ~AUNA

S'I1RESZCZENIE: W okolicy Tyoh ,i Mikołowa zebrano z odsłonięć powierzchnio- wych niższej części warstw łaziskich otoczaki skał egzotycznych: kwarców, kwa

dowej. Okaz B' uległ częściowemu zgnieooniu w czasie diagenezy osadu, niektóre z pęknięć skorupki nastąpiły, jak się wydaje, na liniach wzmoc- rrlonych

Warto również zwrócić uwagę na fakt, że wśród osadów, w kt6rych występuje omawiany zespół otwornic, pojawia aię ~ utworów tufo- genicznych!. W przecdwieńBtwie do

.:ten poziom również do górnego-tortonu. Wyżej leżący poziom D zawiera zespół clbicidesowo-elfidiowy, czasem :miliolidowy oraz szereg gatunków, !które pojąwiają się

stępując~ masowo Anomalinoides dividens.Wysdk.ość odsłoo.ięcia wynosi. Z k.olei om6wianąlbędziie charakterystylka niektól'ychxejanów ,p zwięlk.., szających

W pó³nocnej czêœci Chorzowa wystêpuj¹ utwory triasowe reprezentowane przez ska³y stropowej czêœci profilu pstrego piaskowca oraz sp¹gowej czêœci profilu utworów