Problemy stratygraficzne i identyfikacyjne pokładów grupy 200 z kopalni Bolesław Śmiały

UKD 1I111.735.22(083.7):553.9ł:1I81.332(438.312-201 Jaworzono

Krystyna KRUSZEWSKA

,Problemy stratygraficzne i identyfikacYine

," . ',

.

pokładów grupy 200 z kopalni B~lfl"łtlUl 5mltl.ł'l

WSTĘP

Pozycja ' stratygraficzna oraz rozprzestrzenie grupy

pokładówłąziskich występujących

w kopalpi

Bolesław

Smialy stanowi

już od

dawna przed- .miot

doCiekań i ~yskusji

geologów

zajmujących się

badaniem-karbonu

górnośląskiego.

Jak

dotąd

pr<?blemy fe lOie

umały

ostatecznie

wyjaśnio­

ne.

Arty.kuł

niniejszy ma za zadanie

naświetlenie

tych problemów z punk- tu widzenia

^badań

mikrosporowych z uwagi na ich

.przydatność

zarówno .do '

określania

,wieku warstw

karbońskich, jak

identyfi.kacji

pokładów.

Karbonem w'obszarze

Łazisk interesował się już

C. Gaebler (1900, 1909), który

Stawiał granicę dzielącą

warstwy orzeskie i

łaziskie

w tym

;rejonie vi

"9pągu pokładu

Józefina Dolna (obecna nazwa 302). S. Czar- _ nocki (1935)

dolną' granicę

warstw

ł'ażiskich umieszczał

(za Weberem)

w

spąg

u

pokładu

Albert, za strop warstw M.ziski.ch

(utożsamianych

z we-

.:Stfałem

' B)

uważał pokłlid Augusta

(obecnie 215). S. Z. Stopa

(1957a,

b)

.za E.

Beder~em

(1943)

grąnicę

warstw

orzeski~h

w obszarze kop.

Bolesław

: Smici.ly

umieszc~

o 30 m

wyżej niż

to

uczymł

S. Cz8m.ocki - ponad

·obecnym

^pokładem

301, w poziomie zmiany f>acj· alnej -

traktując poję­

.ciewarstw

łaziskich

jako

górną część

warstw

rrtikołOwskich odpowiadają­

cych westfalowi B. Odmienny

pogląd

na

korelację

warstw

'ła'ziskich

z

po-

·dżiałem międzynarodowym reprezentują

S. Doktorowicz..;Hrebnicki

i

T.

-Bocheński

(1952), 'którzy

utożsamiają

te warstWy z westfalem ·C.

, Na' temat

paralelizacjipokładów

200 z ko.palni'

Bolesław Smiały

'8. Z. Stopa (1957b) nie wypOwiada

się

oStatecmie. Z. Dembdwski, A. Ko- -tss

i

W. Ma1czyk (1964)

sugerują, że wią*a pokładów

215-218 znana

.z tej kopalni jest rozwidlonym

pokładem

216 z rejonu

Lędzin.

Jak z

powyższego krótkie~o przeglądu najważniejszych

prac wynika, . -zarówno pozycja stratygraficzna,

jak

i korelacja

wiązki pOkładów

215 -

218

występujących

w kop.

Bolesław

Smialy nie

została

jednoznacznie .

określona.

Opracowanie oparto na materiale •

wyjściowym,

tj. na próbkach bruz- ,dowych pobranych w

pokładach

215, 217, 218/1 i 218/2,

przecięt'nie

po

"trzy próbki z

każdego ·pokładu.

Próbki te

następnie uśredniono

i skru-

.xwartaln1k Geologiczn,., t. 13, nr J, 111118 r.

Pokłady grupy .MO IZ tkopaIiu ,,Boles.ław Smiały"

301 szono do odpowiedniej

wielkości,

tJ. do 0 0,5 -1,0 mm. Uzyskany

drągą

maceracji

(metodą

F. Schulzego

zmodyfikowaną

przez T.

Bocheńskiego)

czysty egzy:nit

pr.zeglądano pod

mikroskopem MBI-6 w

świetle przecłl~

dzącym, oznaczając przynależność rodzajową

i

gatunkówą.

'wszystkich stwierdzonych w preparatach okazów,

wyznaczając równoćześriie

procen- towy

udział

poszczególnych gatunków w analizowanych' preparatach na:

podstawie 400 okazów (liczonych) mikrospor i ziarn

pyłku.

Wyriiki

,badań

porównywano ze spektrami

ilościowymi·

uzyskanymi

zpokład6W

grupy

200 występujących

na obszarach Silesii, Brzeszcz,

Lędzi-n i

Jaworma: '.

OCENA . STRATYGRAFICZNA BADANYCH

'POKŁADÓW Całą wiązkę· pokładów

215 - 218 w rejonie.

Łazisk

cechuje'lliema1 identyczny

jakościowy skład

habitusu sporowego; w

związku

z czym

listę

oznaczonych rodzajów zestawiono dla

wszyst'kichpokładów iącznie.

Ogó-'

łem

oznaczono 115. gatunków

należących

do

następujących,rodzajów:

Sporonites (R. P o t.) I b

r

^{a h i m}

Punctatisporites (I b r.) P o t. et K r.

Calamospora S. W. et B.

Laevigatisporites D y b. et J a ch.

Granisporites D y b. et J a c h.

Planisporites, (K n o x) P o t.et K r.

Apiculatispodtes (I b r.) P o t. et K r.

Postulati8porites Po

C

et Kr.

VerrucosiBporites D y b. et J a ch.

Armatisporites D y b. et J a c h.

Raistrlckia S. W. et B.

Dictvotriletes (N a u m.) P o

t.

et K r.

Reticulatisporties (I br.) P o t. et K r.

CanceUatisporites D y b. et J a c h.

T'Uberculatisporites (I b r~) D y b. et J a c h.

CanaUculatisporites D y b, et J a c h.

Leiotriletes (N a u m.) Po t. et K r.

Granitrilete8 (I br.) D Y b. et J a c h.

ConverrucitrłZetes (P o t. et K r.) D Y b. et J a ch.

Spinositriletes D y b. et J a c h.

Triquitrites (Wilson et Coe) Pot. etKr.

Mrendsporites P o t. et K r.

CaUiBporites B u t t. et Will.

KnoxiBporites H o r s t

Lvcospora (8. W. et B.) P o t. et K r.

Kuhlensisporites K r u s z.

Simozonotriletes eN a u m.) :P o t. et K r.

Anulatisporites (Lo o s e) P o t. et K r.

Cingulizonates D y b. et J a c h.

Hvmenozonotriletes I s c h.

Cirratriradites' W i l s o n et C o e Reinschospora S. W. et B.

EurvzonotrUetes N a u m.

Lo'photriletes I s c b.

Kwartaln:lk Geologiczny -- ł

302 Krystyna !Ki'uszewska

Laemgatosporltes 1 br.

Lo.toBP01"ites P o t. et K r.

Granulatosporites (I b r.) D y b. et" J a c b.

BTachlluiliBtrium 1 s c h.

Alatisporites 1 b r.

EndoBp01"ites W i l s o n et C o e FloTonites S. V{. et B.

Wilsonie K o s a nke TOTispora?

Wszystkie oznaczone w omawianych

pokładach

gatunki

można

w opar- ciu o

literaturę

(A. Jachowicz, 1958, 1966; S. Dybova, A. Jachowicz, 1957) oraz z uwagi na ich

zasięg

stratygraficzny

podzielić

n'a cztery grupy.

1.

Gatunki znane z

całego

profilu karbonu produktywnego.

Należą

tu przede wszystkim gatunki

7Jaliczające się

do rodzajów tak pospolitych

jak

Lycospora czy Densosporites, a

także

mniej liczne gatunki, lecz regular- nie notowane w mniejszych luh czasem

większych ilościach

w profilu na- muru 1westfulu: Granisporites minor D y b. et J a c h., Laevigatisporite8 minimalis D

y

b. et J a c h., Calamospora liquida K o s., ApicuZatisporites apiculatus I br., Laevigatosporites vulgaris S br.

i

inne.

2. Drugą grupę stanowią

rodzaje

i

gatunki typowo westfalskie, któ- rych przedstawicielami

^są

gatunki

^należące

do rodzaju Florinites (Florini- tes similis J a c h., F. ovatus D y b. et J a c h., F. antiquus S c h o p f, F. triletus K o

s.),

a

także

ziarna

PIłku należące

do rodzajów: Wilsonia

(z

gatunkami: W. punctata n y b. et J

^a

c h.

i

W. granuZata D y b. et

J

a c

h.)

oraz Alatisporites

(A.

varius

K

o

S.,

A. hexalatus

K

o

^B.,

A. trial- tU8 K o

s.). Zaliczyć tu należy także

spory z rodzaju Latosporites (Lato- sporites latus Kos.

(P

o t. et

K

r.).

3.

Do trzeciej grupy

zaliczyć należy

znalezione we wszystkich . prze-

glądanych

preparatach okazy mikrospor zgatunk6w

kończących zasięg występowania

w westfalu B, a mianowicie: Cancellatisporites cancelZatus D

y

b. et J

a c

h., Ahrensisporites angulatus (K

o s.)

D

y

b.

et

J

a c

h., Reti- culatisporites s-plendens

K

o s., Cirratriradites trizonarius

D y b.

et J .a c

h.

i

Radiizonite8 (CingulizonateB) aBteroides + karczewBki

D y b.

et J a ch.

(tab. 1). Gatunki te na terenie

Zagłębia Górnośląskiego

nie

są ~nane

z ty-

powego westfalu C. . .

Do oota1miej grupy

zaliczyć należy

okazy mikrospor i ziarn

pyłku należą<:e

do gatunków Alatisporites punctatus K o

S.,

EndosporiteB plica- tUB Kos.

i

Reticulatisporites muricatuB K o

S.,

które

pojawiają się

po raz pierwszy dopiero w westfa1u C.

Bardzo charakterysty<:zny i

zasługujący

na osobne omówienie jest procentowy

^udział

poszczególnych gatunków w omawianej

wiązce pokła.;,

d6w. Szczególnie

interesujące są

proporcje

ilościowego występowania

dwu naj pospolitszych

w

karbonie produktywnym grup mikrospor, a

miano-

wicie: rodzaju Lycospora - reprezentowanego przez

zarodnik~ roślin

autochtonicznych, jak Lepidophytales, Lepidodendraceae, Lepidosperma- les

(R.

Potonie, G. Kremp. 1954) - oraz spor pochodzenia allochtonicz- nego -

należących

do rodzajów AnulatiBporites i DensoBporites.

Według

dotychczasowych

badań

mikroflory karbonu

górnośląskiego

(A. Jachowicz, 1966) od

początku

westf·alu A, a w

szczególnośc;'

w g6r-

Pokłady grupy .200

:z

.k.opelnd-,;Baleslaw Smiały"

303

Tabela 1

Stratygrafia

Warstwy

łazi.skie

C ^pokład 214 W"

(Komuna Paryska)

- - - -

" " -

pokl. 215 (Boi. Śmiały) Strefa przejścio-

~

^{B/C wa W3/4}

'"

pokl. 302

~

_(Komuna

Paryska)

- - ^- - -

pokład 303 (KDmuna, Paryska) W₃

B

W2

<

nej

części

warstw orzeskich

odpowiadających

westfalowi. B, zaznacza

się

- ogólnie rzecz

biorąc

- niezwy'kle silny rozwój

ilościowy

rodzaju Lycospora przy

dość

znacznej redukcji form pochodzenia allochtonicz- nego. Dopiero w warstwach

'łaziskich następuje

znaC7JIla redukcja spor z rodzaju Lycospora na

korzyść

ro9:zaj6w Densosporites

i

Anulatilpori-

tes. _

Pokłady

215, 217, 218/1 i 218/2 - zaliczane do warstw iaziskich po- dobnie

jak

grupa

pokładów

A.JE z kop. Silesia (K. Kruszewska, 1966) -

charakteryzują się niespotykaną

w

pozostałych pokładach

grup 200

liczbą

okazów z rodzaju Lycospora. Porównanie

średnich

procentowego

występowania

rodzaju LycoBpora

i

rodzajów Anulatisporites

i

Denso- sporites dla warstw - orzeskich,

'łaziSkich

i omawianej

wiązki pokładów

215 - 218 z kopalni

Bolesław

Smialy przedstawia

się następująco:

Warstwy łaziskie

Warstwy o.rzeslde

Pokłady 215 - 218- kop. Bolesław Smial1l

AnuZatisp07'ites

+

Densosporites 30°/, LycoBpora 7°/.

AnulatiBponteB

+

Dens08poriteB ISt/. Lycospora 3'1f11~

Anulatisporites

+

Densosporites 140/0 Lycospora 33°/.

304

W

pokładach

215 -218 w

ilościowym

rozmieszczeniu

dominujący~h

rOdzajów

zachowują się proporcję

typowe dla westfa1u B.

Drugą,

bardzo·

~ha~terystyczną cechą

ha'bitusu sporowego omawia- nych

pokładów

jest wspomniane

wyżej równocżęsne występowanie

obok siebie gatunków przewodnich dla westfalu B

i

gatunków typowych dla westfalu C (tab. 1).

Podobną sytuację

zaobserwowano w grupie

pokła­

dów· A + B do E

występujących 'W.

kop. Silesia· (K. Kru.szewska, 1968).

Jak

wy.kazałybadS!ni~

sporowe

pokładów łazisldch

w rejonie Jaworzna -

od

,opkładu

214, a

^'W

obszarze

Lędzin od pokładu

212

'W'7NVYŻ -

nie

mIlO--

towano

już. zupełnie.

gatunków

kończących swewystępowooie w

westfa- lu B.

Jedrnooześnie

w

pokładach

tych stwierdza

się gwałtowny

rozwój form allochtonicznych.

Występowanie

obok siebie gatunków przewodnich dla westfalu B i C stwierdzono

także

w górnych

pokładach

niedzieliskich (301 i 302) z kop.

Komuna Paryska, w

^pokładach

VI i VII z kop. Brzeszcze oraz w

pokła­

dach

A-B

w kop. Silesia. W wymienionych kopalniach nie zanotowano

poniżej

tych

pokładów występowania

gatunków ReticuZatiaporites mu- . ricatus, Alatisporites punctatus i Endo8porites plicatus (K. Kruszewska,

1966). .

Jak z

powyższego

wynika,

wiązka pokładów

215--218 z kop. Bo-.

lesław Smiały,

a

także

starsze

od

nich

pokłady

301

i

302 z kop. Komuna Paryska

zidentyfiłrowane

·na Jtopalni · Brzeszcze z

pokładami

VI

i

VII, a w kopalni Silesia z

pokładami A-B, zawierają

habitus sporowy o cha- rakterze

przejściowym

i z punktu widzenia

badań

mikroflorystycznych powinny

być uważane

za

strefę przejściową między

westfalem oB i C.

IDENTYFIKACJA POKŁADów

Jak

już wyżej

wspomniano

pokłady

215 - '218 z kop.

Bolesław

Smia-

łycechują się

bardzo charakterystycznym

składem

mikrospor

i

ziarn

!pylku.

Dokładne

dane (procentowe)

dotyczące średniego

rozmieszczenia

ważniejszych ilościowo

gatunków w poszczególnych

pokładach

zamiesz- czarno w tab. 2 .

. Jak z

załącwnych

procentowych danych wynikp, :z:aden z podanych w tabeli 2

pokł-adów

nie

może mieć

odpowiednika w

pokładach 'łaziskich

rejarnu Jaworzno (J. Kuhl, K. Kruszewslm, 1965; K. Kruszewska, 1966).

Z badanych w kopalniach Piast i Ziemowit

pokładów

211, 212,

i

215.

także żaden

nie odpoWiada

pod względem

sponwym

'Pokładom·z

kop.

Bolesław

Smialy. Omawiana

wiązka /pokładów

wykazuje natomiast wiel- kie

podobieństwo

do grupy

pokładów

C-:-D, ,,?", E? i E

występujących

w

lropalrni

Silesia, których wa2miejsze

ilościowe

wyniki analiz przedsta- wiono w tab. 3.

Jeżeli wziąć

pod

uwagę, że

dopuszczalna

odchyłka

w procentowej

zawartości

poszczególnych gatunków

występujących

w porównywanych

pokładach

wY1l1osi

4^% ,można

z

dużą dokładnością stwierdzić

identycz-

ność pokładu

215 (kop.

Bolesław

Smialy) z

pokładem

E+E? (kop. Sile- sia), przy czym wydaje

się

prawdopodobne,

^{że pokład}

216

występujący

w kop.

Bolesław Smiały

w

spągu pokładu

215 (nie badany mikroskopo- wo) ma swój odpowiednik (w

zredukowa~ej

postaci) w kopalni Silesia.

Jest nim

po~ład

E?

towarzyszący spągowd pd{ładu

E.

Pokł~

217 z kop.

I

'.Pokłady grupy 200. oZ ltoPll'lni ,,Bolesław Smlały" _ _ _ • _ _

300

---'..:.C

Tabela 2 Procentowy skład Dlłkrospor I ziarn pyllm z'pokładów 215-218 kop. Bolesław Śmialy

Nazwa gatunku

i

Numer

tl tl ~ ^~ tl tl tl ~

pokładu .~ ^{.~ ~} .-:: .-:: ."lI: .1::

2 ~~ .. lii ..

^{.. fi}

..

' .. ~

...

^{~. o Sl. .~ fi}

_{~l ~~}

2.~

~

i~

^{.13 ..}

_~~

^~

a

^{S' ~}

li

^{~ ::s}

^{lJi ~ §} _{~ ł} ^{~ a}

^lO

^{~ ~}

^..

~ł

^{~ fi}

G

~ ^t:l. E

.4'

.~ q~ q 2!

215 2,0 4,0 18,5 19,0 2,0 4,0 1,0' 4,0 0,5

217 3,0 6,0 12,Q 15,5 2,5 5,5 1,0 1,0 0,5

218/1 1.,5. 3,0 15,0 10,0 6,0 8,0 0,5 4,5 0,5

218/2 4,0 7,0 14,0 19,0 2,0 3,5. 0,5' . 4,0 0,5 . średnia

z pokładU

218 3,0 5,0 14,5 14,5 3,0' '1i0' 0,5 4,0 0,5

Tabe"ia ~ Procentowy skład mikrospor i ziarn pyBru z pokładów kop. Silesia

I Nazwa gatunku

,

Numer tl _.~ ^{.1:: ~}

..

.-:: tl .-:: tl ,... ~ _.~ tl _.

pokładu '-::

'-

^{~ ~S}

.. ~ ~

^{.. S}

..

'§ S

.. .. l

łlii

~. ~ o _{~ ~.st}

łJi

^s.~

.13. ~ .,~

...

^{~ lO ::s} . ]i

li ^{;g ..}

~ ~

~1

^~

.i ~I ~ 8

^{~ . ~ ::.}

~ł ile

^{~. ~}

_!~:

t;l. _{~ E'} .~I:\, ^{ą~ ~}

&

~ ~~ q ;.

E+E'l ^{1,0 5,0 20,0 20,0 6,0 8,0} O~5 3,0 . 0,5

" T' ^{3,0 4,0} 10,0 .18,0 6,0 9,5 2,0 3,5 0,5

C-D 2,5 6,0 14,0 16,5 '6,0 7,0 4,0 3,0 1,0

Bolesław Smiały.identyfikuje się

z

pokładem

oznaczonym w kop. Silesia symbolem ,,?", a

pokład·.218

z kop.

Bolesław Smiały

z

pokładem

C-.-n.

z kop. Silesia (fig.

1). Bezpośrednio pod pokłademC-D

w kop. Bilesia;

występują pokłady'

A---<B, miejscami

schodzące się

w obszarze kopalni w jeden

pokład,

. przedzielone grubym przerostem. Jak to

już wyżej­

wspomniano

pOkłady

te

zostały

zidentyfikowane z

pokładami

VI

i

VII w kopalni Brzeszcze, oraz

pokładami

301·

i

·302 w kop. Komuna' Paryska.

Jak wiadomo z literatury (S. Z. Stopa,

1957a,

b; Z. Dembowski, A: Ko- tas, W. Ma1czyk, 1964),

^pokładom

301 i 302 z rejonu Jaworzna

^:odpowia~

dają

w obszarze'

Lędzin pokłady

215

i

216,

^Powyższe

dane

^;po~alają

na wnioskowanie;

że pokład

218 z kop.

BolesławSmiały i występujące

nad ·mm

pokłady

217, 216'i 215, zidentyfikowane w kop •.

S~le8ia. Z grupą

306

pokładów ·C~D

do E,

są młodsze· od pokładów

A-B, a co zatem idzie od

odpowiadającym im pokładów

·301·

i

.302 z rejonu·

Jaworzna.j·pokła­

dów 215

i

216

z obszaru

Lęd

• .

Tabela 4 .zestawieuie pokładów zaliczonyeh do strefy przeJKłowej między westralem Ił i C w obszarach Łazisk­

SDesIi i Jalf'Ol'ZDll

, Następstwo pokładów

Stratygrafia

; obS7a1" Łazisk i Silesii

I

obS7a1" Jaworzna

I

westfal C p. H-G (Silesia)

=

214

i

j

^{p. 215} (Bolesław SiDiały)= E (Silesia)

p. 216 (Bolesław Smiały) p. E? (Si1esia)

i

^{westtal p. 217} (Bolesław Smiały)

=

p. ,,1" (SiIesia) pokład 210 p. 218 (Bolesław Smiały)

=

A-D (Silesia) pokład 214

~ - - - -

^----.--

,

^{B/C pokład} B (Silesia) pokład 301

pokład A (Si1esia) pokład 302

warstwy westfal B pokład l (Silesia) pokład 303·

! orzeskie ^pokład 304

Z

drugiej strony, bada·nia sporowe (K. Kruszewska, praca w przy- gotowaniu do druku)

wykazały, że pokład H - { } wYstępujący

w kop.

Silesia nad

pokładem E

charakteryzuje

Się składem

mikrospor i ziarn

pyłku poZwalającym

na

jł!go identyfikację.z pokładem 214

z rejonu Ja- worzna i

pokładem 212

z kop. Piast w

Lędzinach. Należałoby stąd

wnio- . skowae,

że wiązka pokładów 215 "'-:2'18 :l

kop. Boleslaw Smialy jest star- sza

od·

p.o:ldadu

214

z Jaworzna i

pokładu 212·

z· rejoriJl

Lędzin, zwłasz­

cza

że·

w ..

pokłiidzie

tym me zanotowano ókazów mikrospor

kończących zasięg występowania

w westfalu B.

WNIOSKI

Z punktu ·widzenia badań mikrospor owych przejś~ia między westfa- lem B i C w

Zagłębiu Górnośląskim

nie przebiega ostro, lecz w sposób

ciągły ,poprzez;całągrupę pokładów, ·od . pokładów

302 J 301 ·w rejonie

Jawof.2itla,> pokładu

2"15

i

prawdopodobnie

216

w rejonie

Lędzin

·oraz

po-

kład6wVI

i

VII

i kóp. Brzeszc,tEd·

A-B

z kop. Silesia,

idąc

ku górze po- przez

,pokłady 218

i

217 aż

do

215.W"

obszarze kopalni"

Bolesław Smiały

oraz

·wi4zkępokładów

C-,-D

^aż

'rlo·E w kop. Silesia (tab. 4). Wiek tych

pokładów

winieri·

być określony

jako westfal

BIC

z

^przewagą

cech west..;

falu B.. Dla celów praktycznych

pokłady

te

należy wdałszym ciągu

za-

licżać

do· warstw

łaziskich,

a

więc

zgodriie z

nomenklaturą cyfro.wądo

grUipY 200;- .

·Wiązk~ pokładów 215 - 218 ..

z kop.

Bolesław_ Smiały ciągnie się

ku

POAWnióW~mu.

wschodowi i jest

udostępniona

robotami górniczymi

W: :ebJ"ębie

.wyruesiema

karbońskiego

w kop. Silesia pod nazwami C-D;

Pokłady grupy 2m)

z

kopalni ,,~esław Smiały"

,,?", E? '

i

E. Istnieje

duże prawdOpodobieństwo, żewią*a

:ta

występuje

również

w obszarze górniczym kop. Brzeszcze nad

pokładem

VI, a w zre- dukowanej formie w rejonie

Lędzin między pokładami 212

i

215. ,W

tym ostatnim przypadku

należałoby może wziąć pod uwagę Wkładki węglo­

we i

pokład ,214

z kop. Ziemowit oraz

pokład 213

wraz z

nadległą wkład­

ką {O,5 m) węgla

z kop. Piast.

W

obszarze Jaworzna omawianej

wiązki

brak.

W

związku

z jej zanikiem w rejonie J awol'7JllQ

:należałoby wziąć pod

uwagę zaobserwowaną

przez S. Z.

^{Stopę (1957a,}

b)

^erozję

w

^skałach

otaczających, leżących

nad

pokładem 301

w kop. Komuna Paryska. Fakt ten

nasuwać może

przypuszczenia,

że wiązka pokładów ,215 - 218

z kop.

Bolesław

Smialy

została

zerodowana w rejonie Jaworzna. Ostateczne jednak ustalenie przyczyn jej zaniku wymaga dalszych

badań.

Tak

więc wiązka pokład.ów 215 - 218 występowałyby

prawdopodob- nie na obszarze:

Łaziska

- Silesia - Brzeszcze

(?) - LędziJny (?).

W wyniku

hadań

sporowych w profilu pionowym warstw karbonu produktywnego

grupę pokładów 215 - 218 należy usytuować

nad po-

kładem

o obecnej numeracji

301

z rejonu Jaworzna

i Poniżej pokładu 214.

Nasuwają się

w

związku

z

tym

wnioski

odnośnie

do nomenklatury

po-

kładów

w dolnej

części

warstw

łaziskich.

'

Z uwagi na fakt,

że pokłady 215 - 218

z kop.

Bolesław

Smialy w to- ku

rozważań

usytuowane

zostały poniżej pokładu 214, należałoby

przy-

jąć

ich

dotychczasową nomenklaturę

za

właściwą. Wymagają

natomiast poprawek numeracje

POkładów 301 i 302

z obszaru Jaworzna oraviden- tyfikowane z

nimi pokłady

z obszarów

Lędzin,

Brzeszcz i

Silesii.~onie­

waż

w wyniku

badań

sporowych

o~azało się, że są

one starsze od po-

kładu 218

z rejonu

Łazisk, byłoby rzeczą słuszną przyjęcie

nazwy "po-

kład 219"

dla

pokładu 301

z kop. Komuna Paryska,

215

z kop. Piast - Ziemowit, VI z kop. Brzeszcze i B z kop. Silesia; a dla

pokładu 302

i

od-

powiadających

mu

^pokładów 216

z

^Lędzin,

VII

^ż

kop. Brzeszcze i A z kop.

Silesia kolejnego numeru

220. '

Główny Instytut Górnictwa Katowice. Plac Gwarków 1

l'1adesłann dnia 8 marca 1988 r.

P!SMlENNICTWO

BEDERKE E. (1943) - Zur Stratigraphie und F16zg1eichstellung der Nikolaier Schi'Chten. Glfiokauf, 79, p. ,4--4'11. Essen.

CZARNOCKI S. (1935) - Polskie Zagłęb::e Węglowe w świetle badań geologicmych ostatnich lat dwudziestu 1914--1934, W: Mapa szczegół. 'Pol. Zagl. Węgl.,

z. l, Państw. Inst. Geol p. 1-214. Warszawa.

DEMBOWSKl Z., KOTAS A., MALCZYK W. (1964) - Identyfikacja pokładów

w Górooś1ąskim Zagłębiu Węglowym. Arch. Inst. Geol. (maszynopis).

Bosn<>wiec.

,DOKTOROWICZ-HREBNICKI S., BOC~SKI T. (1952) - POdstawy i niektóre

wyniki paralelizacji pokładów węgla w Zagłębiu Górnośląskim. Geo).

Biul. Im., l, p. 13--14. W8il'S'mwa.

308

Krystyna KIruszewska

Dy.aovA S., JAqHOWICZ A. ,(1957) - Strefy mikrosporowe w górnośląskim kar- .. :bOnie produlktywnyttn.Kw.8!I't. geoL, l, lP. 192-411, n!l" 3. W:aa:sza;wa~

GAEBLERC.(1900)-D!e SchatZlarer(Orzescher) Schichten des OberschlesisChen . SteirikQhlOObe~kE!ClS. Z. Berg - ,

Hot:t. - '

'u Sali.nenw., 48, p. 71-104.

BeiUD. . .

GAEBLERC. (10(9) - Das Oberschlesieche Seinkohlenbecken. Katowice.

JACHOWICZ' A. (U'58) ...,.... P,roblemy stratygraficzne w górnośląskim karbome

pro-

. dWdYWnY1n w, świetle badań mik!roskopowyeh. Kwart. gepl., Z, p .. 48s--;..

.506 .. nr 2. Warszawa. . ' . ,

JACHOWICZ.. A .. (1966) . - Charakterystyka mllo:oflorystyc~a górnOŚląskiego kar- bonu produktyWnego. Atch. Inst. Geol. (maszy,nopls). Sosnowiec.

KRUSZEWSKA K. (966) - Pozycja stratygraficzna IPdldadów z kop.aM· Brzeszcz,e i. Silesia na tle' badali, petrograficZnych' oraz r.ni:ła'Qflorystycznych.

Arch.

Głów. Inst. GÓN1. {maszynopis). KatoWice. .

KRUSZEwsKA K.. (11968) - :Pozycja słIr:atY'~alfi~'I1 pokłl8.dów z lkopai1ń Brzeszcze

1, StleSia. w śWietle ,badań mikroflarystycznych. Kom~ Głów. \Inst. Górn.

Katowice.

KRUSZEWSKA' K.

(w

przygotowaniu do' druku) - Identyfikacja metodą IDikro~

SPOl"ową pokładów węglowych poł\ldnio~Cl-'W~hodniej części Zagłt:b:.1 Górno~ląskiego z pozostałymi jego obszarami. Przegląd Górruczy. Ka-

towicę· . .

Kt.THL J., ,KRUSZEWSKA K. (1965) - . Łupki ogruotrwałe (nowce krystaliczne) z wiu"łitw łazlskich w Sląs~o-Krakowskim Zagłębiu Węglowym jako hO-

r~:z:onty przewod~ie pr:z:y paralelizacji węgla .. Acta geol. pol. ( .. ,). War' ..

szawa.

POTONIE R., KREMP' G. (1954) - D!e Gattungen der paliiozoischen Sporae dispersae und ihre Stratigraphie - Geol. .Jb., 69, Hanoover.

STOPA S. Ż. (1957(1) - P()dzlał stratygraficzny karbonu produktYWnego w Zagłębiu GórnośląB'ldm. Biul. Inst. Geol., 115, p. 195-238. Warszawa.

STOPA.S. Z. (ll95'1ib)- Gr.an:l.oca.:wrarBIIw Ol"ZiesImch :I. łazL!lk.LCh w okoHcy Jawórzna.

. Biui. Inst. Geol., 115, p. 263-288. Warszawa. .

KphICTłalHa KPYIllEBCKA

IlPOBJIEMId Cl'PATHI'PA.IłH· H JmEHTH.~IIJIACTOB I'Pl'IIIILI 200

HA IIIAX'TE EOJIECJIAB CMBJIId

1?e3lOMe

. BWIIOJJHeHDI MJIXl)OCJIopoBwe HCCJIe,QOBaBHJ[ DJI8CTOB 21S, 217, 218/1 • 218/2, 38JIeI'IUOlDl1X Ba DJ8XTe BOJICCJIaB CMJmw. B J'C3ym.TaTe H~OB8llHlł nOJIy'leRO, '!TO 3TH lIJlaC11aI OTHOCJITC.II J: 30He nepexo,Qa ~ BecTc)aneM B H C,.

B BepmKllJlbHOM pa3pe3C OTJIOlltCHllll: xap60Ha 3TH IIJI8CTLI ClIero'eT C'fIłTa~ 6on.ee MOJ1D- .QbIMII. "łeM nJI!lCT' 301 H 60JIee CTaplilMH, '1eM DJI8CT 214 Ba TePPJlTOpJIH HBol!tB&, r,Qe OUH·Be- pOJJl1l0 3PO,l\ilpoJl8HI,l. HCClIero'eMWeDJlllCTIoI 61ol.llH conOCTIlBJlCllld c DJI8CTOM C-D ,;''', E?

• E ^{B maxTe} C1me3HJl.

Sbreszczen.i!e

309

BooMolDlO OBB B.8X0~1I ~ B ~BpOB8BHOa 4JoPwe Ba TCPPHTOPBB JICS,ll3lDl.

HOMeBKJJ.aT)'pa IIJIaCTOJI 21S-218 JDaXTJoI BoJIeCJlllll CJ.urm.I JIBJIJIeTCJI COOTBe'I'CTByIOm;eI:, a 6on=

CTapIDBC II1I8CTJ>I 301 B 302' paIlOBa JIBomm BMeCTe C COOTBeTCTIIYIOJD;IIMII BM Aommw BMCTb CJIepyIOJD;Be BOMCpa 219 B 220.

Krystyna KRUSZEWSKA

STRATlGRAPIIY Mm IDENTIFICATION OF THE SEAMS OF THE GROUP 100

. ··IN .TlQ: MDmBoLESLAW 9MIAl..Y

1;'u:mDi'il:r.y

Microscope examinations ha'Vebeen made .on the seams 215, 217, 218/1 and 218/2 of the mine Boleslaw Smialy. The:'.3:esults of the examinations show that the seams belong to a transition zone between Westphal!:an Band C .

. As concerns the vertical secUon of. the. Carbomterous. strata, these seams should be thought to represent yo.ung~r members than the s~lUD .301, and older than the seam 214 found .to oecur in. the area of Jaworzno, w~ere, most probably, they were eroded. The seams h~e consi4ered ba'Ve been iden,tified with the seams C---aD, ,,?", E? '. and E. of : the miIle SideJia. Maybe, the. OOCIJI." in a reduced fGrm

also in the ·area of .Ledziny .. The no:rnenclattire of the seams 215. - 218 in the mine Boleslaw Smialy, seems to

Pe

r.igh.t, however, the :Older seams No 301 end 302, 'Wh~h occur in the .region of Jaworzno, ·and their equfJvalents, should bear numbers 219 and 220.