Stanisław Lorentz
Słowo wstępne
Ochrona Zabytków 1/1, 1-2
OCHRONA ZABYTKÓW
ROK I.
NR 1
SŁOWO WSTĘPNE
STANISŁAW LORENTZ
W okresie m iędzyw ojennego dw udziestolecia nie posiada liśm y periodycznego organu, poświęconego ochronie za b ytkó w . W r. 1930/3Î ów czesny konserw ator generalny, a obecny konserw a tor pom orski J e r z y Rem er zapoczątkow ał w p ra w d zie w y d a w nictw o czasopisma, poświęconego opiece nad za b ytka m i, in w enta ryza cji i geitgrafii za b y tk ó w p. t. „Ochrona za b y tk ó w s z tu k i“, ale u ka za ły się ty lk o cztery z e s zy ty tej cennej p u b lika cji, obejm ujące spraw ozdania z dzialabw ści urzędów konserw atorskich, a r ty k u ły na te m a ty organizacyjne i rozpraw y, poświęcone poszczególnym za b ytko m lub ich zespołom. Mimo p o z y ty w n e j opinii kół facho w y c h i pochlebnej oceny prasy, z pow odu b ra ku dostatecznych fu n d u szó w w y d a w n ic tw o musiało ulec zaw ieszeniu. Poniew aż ar chiw a konserw atorskie spalone zostały w czasie ostatniej w o jny, pozbaw ieni zostaliśm y dokum entacji, zw iąza n ej z pracam i ko n serw atorskim i i w ielu odkrycia m i n a u ko w ym i w latach 1931—39, co n iew ątp liw ie jest stratą nie do pow etow ania dla historii k u l tu ry polskiej.
Z w ią ze k M uzeów Polskich w yd a w a ł w okresie m ięd zyw o jen n y m coroczne spraw ozdania ze sw ej działalności w w yd a w n ictw ie p. t. „Pam iętnik M u zea ln y“, które w roku bieżącym przekształcone zostaje na kw artaln ik, pośw ięcony zagadnieniom m uzealnictw a pol skiego. Z w iązek H isto rykó w S z tu k i postanow ił w porozum ieniu z N aczelną D yrekcją M uzeów i O chrony Z a b ytk ó w M inisterstwa K u ltu ry i S z tu k i podjąć w yd a w n ic tw o periodyczne, które infor 1
m ow ać będzie o w szy stk ic h w ażniejszych zagadnieniach z d zie d zin y opieki nad za b ytka m i. P ragniem y system a tyczn ie przed sta w iać w ty m w y d a w n ictw ie rezu lta ty pracy organów konserw ator skich, oraz szy b k o p u b liko w a ć wiadom ości o n o w ych odkryciach n au kow ych , któ rych w yczerp u ją ce opracowanie w ym a g a często dłuższego czasu. Ze w zg lęd u na ogromne straty, ja kie ponieśliśm y w czasie ostatniej w o jn y w na szym stanie posiadania w dziedzinie za b y tk ó w k u ltu r y i s z tu k i i w zw ią zk u z ty m n ie zw y k le szeroki zakres p o d ję tych prac konserw atorskich, zm uszen i b ęd ziem y ogra niczać się do kró tkich a rty k u łó w i w zm ian ek, rezyg n u ją c z w ię k szych a rty k u łó w o charakterze teo retyczn ym lub d y s k u s y jn y m . Pismo nasze p rzezn a cza m y n ie tylk o dla specjalistów , ale i dla n a j szerszych rzesz m iłośników za b y tk ó w przeszłości, to też starać się b ędziem y przedstaw iać w s z y stk ie zagadnienia w sposób prosty,
p rze jrzy sty i zrozum iały.
D e p u is 1931, a u c u n e r e v u e e n P o lo g n e n e p a r la it d es p r o b lè m e s de c o n se r v a tio n . A fin d e c o m b ler c e tte la c u n e , l’A s s o c ia tio n d es H is to r ie n s d ’A rt a d é c id é , d ’a c c o r d a v e c la D ir e c tio n C e n tr a le d es M u sées et d e la P ro te ctio n des M o n u m en ts a u p rè s d u M in is tèr e d es B e a u x A r ts, d e c o m m e n c e r la p u b li c a tio n d ’un p é r io d iq u e qu i, d ’u n e m a n iè re s y s té m a tiq u e , p r é s e n te r a it a u x le c teu rs les r é s u lta ts d u tr a v a il d es c o n se r v a te u r s, a in s i q u e les p lu s r é c e n te s d é c o u v e r te s s c ie n tifiq u e s . É ta n t d o n n é les p e r tes im m e n se s q u e n o u s a v o n s su b ies p e n d a n t la d e r n ièr e g u e rre d a n s le s d o m a in e d es m o n u m e n ts a r tis tiq u e s et, par su ite , le tr a v a il fo r t é ten d u île c o n se r v a tio n , n o u s sero n s o b lig é s de n o u s b orn er à d e c o u r ts a r tic le s et à des m e n tio n s . C e tte r ev u e n ’est p a s d e stin é e u n iq u e m e n t a u x 'sp é c ia liste s, m a is é g a le m e n t a u x n o m b r e u x a m is d es m o n u m en ts du p a s sé ; a u s si n o u s e ffo r c e r o n s -n o u s d e p r é se n ter touis les p r o b lè m e s d ’u n e m a n iè re sim p le , c la ir e et a isé e à co m p r en d r e.
UDZIAŁ PAŃSTWA W OPIECE
NAD POMNIKAMI KULTURY
JAN ZACHW ATOW ICZ
Dorobek N arodu Polskiego w dziedzinie k u ltu ry uszczuplany stale w licznych w ojnach, które toczyły się na ziem iach naszych w ciągu w ieków , poniósł ciężkie stra ty w okresie w ojny 1914— 18. Nigdy jed n ak zniszczenia nie objęły ta k w szechstronnie w szystkich działów k u ltu ry i sztuki, ja k w latach ostatniej w ojny i okupacji