Działania Naczelnej Rady Adwokackiej w sprawie podatku VAT

Działania Naczelnej Rady

Adwokackiej w sprawie podatku VAT

Palestra 38/1-2(433-434), 156-170

1994

K ro n ik a adw okatury

■ Działania

Naczelnej

Rady

Adwokackiej

w sprawie podatku VAT

► Uchwala Naczelnej Rady Adwokackiej Nr 1/VI/93

z dnia 12 XII 1993 roku

N R A w yraża pow ażne zaniepokojenie konsekw encjam i u ch w alo ­ nej przez Sejm R zeczypospolitej Polskiej w d n iu 8.12.1993 r. ustaw y o zm ianie ustaw y o p o d a tk u od tow aró w i usług oraz o p o d a tk u akcyzow ym , usług zw olnionych od p o d a tk u V A T n a p odstaw ie art. 14 ustaw y z 8.01.1993 r. o p o d a tk u od to w aró w i usług i p o d a tk u akcyzow ym Dz. U . 11 poz. 50 z późniejszym i zm ianam i. Przyczyny tego zan iep ok ojenia są za ró w n o n orm atyw nej ja k i społecznej n atu ry .

1

.

Św iadczenie usług praw niczych w ykonyw ane jest w o p arciu o dw a ak ty ustaw ow e, a m ianow icie: ustaw ę z d n ia 26.05.1982 r. P raw o o ad w o k atu rze Dz. U. 16 poz. 124 o raz art. 24 ustaw y z 23.12.1988 r. 0 działalności gospodarczej Dz. U. 41 poz. 324 z późniejszym i zm ianam i. Usługi praw ne n a podstaw ie art. 24 św iadczone są w yłącznie na rzecz p o d m io tó w g ospodarczych, przy czym ceny tych usług (w ynagrodzenia) są um ow ne, a d ziałalność ta w yko ny w ana jest w form ie spółek p raw a handlow ego i spółek p raw a cyw ilnego. Z asad niczo różny jest n a to m ia st cel i zakres p o dm iotow y usług praw niczych św iadczonych przez ad w o k ató w w ram ach ustaw y P raw o o ad w okaturze.

a) U sługi te m ogą być św iadczone jedy nie przez indyw idualne k ancelarie adw okack ie o raz zespoły adw o kack ie - z wyłączeniem spółek określonych w art. 24 cytow anej ustaw y o działalności gospodarczej;

b) W o dróżnien iu od usług św iadczonych w op arciu o przepis art. 24 - usługi św iadczone przez ad w o k ató w w zespołach adw okackich 1 k ancelariach indyw idualnych w przew ażającej m ierze w ykonyw ane są n a rzecz o só b fizycznych, a celem tej działalności - zgodnie z art. 1 ustaw y P raw o o ad w o k atu rze jest: „...u dzielan ie pom ocy praw nej, w spółdziałanie w ochro nie p ra w i w olności obyw atelskich oraz w kształto w an iu i stoso w an iu p ra w a ” .

K ro n ik a ad w o k atu ry

A d w o k a tu ra prezentow ała i nad al p rezentuje stano w isk o, że w ykonyw anie zaw od u ad w o k ata nie jest d ziałalnością gospodarczą. Z tej w łaśnie przyczyny w ynagrodzenie a d w o k a ta nie m oże być kształto w ane um ow nie, ale jest regulow ane R o zpo rząd zen iem M inis­ tra Spraw iedliw ości. G w a ran tu je to realizację o ch ro n y p raw i w o ln o ­ ści obyw ateli poprzez pow szechną d ostępn ość w ym iaru sp raw ied ­ liwości i pom ocy praw nej.

N ow e uregulow anie ustaw ow e nie uw zględnia w skazan ego wyżej, a w ynikającego z ak tó w n orm atyw nych rzędu ustaw ow ego, ro z ró ż­ nienia sposobu św iadczenia usług praw ny ch, z k tó ry ch tylko usługi praw ne św iadczone w ram ach i na p od staw ie art. 24 ustaw y 0 działalności gospodarczej są „działalno ścią g o sp o d a rc z ą ” w ścis­ łym znaczeniu tego pojęcia. P odrożenie usług p raw n y ch u tru d n i mniej zam ożnym kręgom społeczeństw a d o stęp d o w ym iaru spraw ie­ dliwości i fachow ej pom ocy praw nej. Z tych w łaśnie, uboższych w arstw społecznych rek ru tu je się zdecy do w an a w iększość klientów kancelarii i zespołów adw okackich i to ich sytuację now e ureg u lo w a­ nie pogorszy w pierwszej kolejności.

2.

R ozum iejąc cel, dla którego w p ro w ad zo n a zo stała zm iana ist­ niejącego stan u praw nego, polegająca na rozszerzeniu kręgu p o d a t­ ników p o d a tk u V A T, odnosim y w rażenie, że tw ó rco m nowelizacji ustaw ow ej nie było znane nie tylko w skazane wyżej zróżnicow anie praw n e i społeczne św iadczenia usług praw ny ch, ale rów nież efekty finansow e w prow adzonych zm ian dla b u d żetu P aństw a. N aczelnej R adzie A dw okackiej nie są znane przychody spółek praw niczych, prow adzących działalność go sp o d arczą na p o d staw ie art. 24 cy to ­ wanej ustaw y o działalności gospodarczej. M ożem y n a to m ia st p o in ­ form ow ać, że łączne do ch o d y zespołów adw o k ack ich i kancelarii indyw idualnych ad w o k ató w k ształtu ją się na poziom ie ok o ło 240 m ld zł rocznie w skali całego kraju, co oznacza, iż oczekiw ane wpływy z ty tu łu p o d a tk u V A T od tej grupy zaw odow ej m o g ą wynieść ok oło 40 m ld zł rocznie. N ie jest to sum a znacząca dla d o ch o d ó w P aństw a zważywszy cenę społeczną, ja k ą przyjdzie za d o ch ó d ów zapłacić. S kutki p ro p o n o w a n y ch zm ian w odniesieniu d o osób fizycznych d o tk n ą bow iem około 1 m ilion osób, klientów adw o k ack ich głównie w takich spraw ach jak: alim enty, roszczenia ze sto su n k u pracy 1 ubezpieczeń, spraw y rodzinne, rolnicze i inne szczególnie ch ron ion e przez polskie ustaw odaw stw o.

O d 4 lat obserwujemy systematyczny spadek ogólnej liczby spraw przyjm owanych przez adw okatów , a z drugiej strony zwiększa się ilość

K ronika adw okatury

spraw z urzędu, w których koszty zastępstw a adw okackiego ponosi Skarb Państw a. Jest to niewątpliwie wynik postępującej pauperyzacji społeczeństwa. Podrożenie usług adw okackich proces ten pogłębi, obciążając S karb Państw a kosztam i dodatkow ych spraw „z urzędu” .

3.

D ziałając na po d staw ie art. 1 ustaw y P raw o o ad w o k atu rze, zaw ierającego obow iązek działan ia w och ro n ie praw i w olności obyw atelskich N aczelna R ad a A d w o k ack a d o m ag a się uw zględ­ nienia w tekście now eli, w to k u dalszego to k u p ro cesu legislacyjnego, przedstaw ioneg o wyżej zróżn icow an ia c h a ra k te ru i p o d staw p ra w ­ nych św iadczonych usług praw nych przez:

a) um ieszczenie usług p raw nych św iadczonych przez ad w o k ató w w ra m ach i n a po d staw ie p raw a o ad w o k atu rze n a rzecz osób fizycznych nie będących p o d atn ik am i V A T w w ykazie stro n zw ol­ nionych od tego p o d a tk u ;

b) ustalenie staw ki p o d a tk u V A T dla pozostałych usług ad w o k ac­ kich na poziom ie 7 % z uw agi na ich niem aterialny ch a rak ter;

c) w p rojek to w an y m rozp o rząd zen iu w ykonaw czym m inistra fi­ n ansów d o k o n a ć zm ian w pozycji 19 (sym bol SW W 92401) przez następujące określenie usług adw okackich: „usługi św iadczone w yłą­ cznie na rzecz p o d m io tó w gospodarczych uiszczających p od atek V A T od własnej działalności g ospodarczej” .

N aczelna R a d a A d w o k a ck a zobow iązuje Prezydium N R A do podjęcia wszelkich sta ra ń w trakcie procesu legislacyjnego, zw iązane­ go z k ry ty k o w a n ą now elizacją, dla realizacji powyższej uchw ały przez podjęcie stosow nych interw encji w Senacie R P, K ancelarii P rezydenta R P i T ry b u n a le K onstytucyjnym .

* * *

Prezes

N aczelnej R ady A dw okackiej W arszaw a, 7.12.1993 r. P an M arek B orow ski

M inister F inansó w ul. Ś w iętokrzyska 12 00-050 W arszaw a W ielce S zanow ny Panie M inistrze,

Finan-K ro n ik a adw okatury

sów o p raco w an o p ro jek t ro z p o rząd zen ia o ulgach inw estycyjnych i zryczałtow anym p o d a tk u dochodow ym . Treść tego p ro jek tu nie została d o tąd w całości p o d a n a d o publicznej w iadom ości, z d o nie­ sień prasow ych w ynika jed n ak że, iż z ryczałtu p o d atk o w eg o w yłączo­ ne m ają zostać m.in. usługi adw okackie.

R ozw iązanie takie nie m oże zyskać a p ro b a ty sam o rz ąd u ad w o k ac­ kiego. O becnie na og ólną liczbę 7220 czynnych zaw odow o a d ­ w o k ató w w Polsce, 3075 w ykonuje zaw ód w form ie kancelarii indyw idualnych i zwykle sam odzielnie prow adzi księgow ość. O bjęcie ich usług ryczałtem p o d atk o w y m ułatw iłoby znacznie naliczanie p o d a tk u i u spraw niło by jego p o b ó r.

P ragnę zauw ażyć, iż zdecy do w ana w iększość a d w o k ató w świadczy swoje usługi na rzecz osób fizycznych - w zakresie p raw a karnego, cyw ilnego, rodzinnego, a ich p ra ca polega n a w ystępow aniu przed sądam i i innym i o rganam i władzy.

W obec pow yższego działając w im ieniu sam o rz ąd u adw okackiego, b ard zo uprzejm ie proszę o p o d an ie ratio legis w skazanego wyżej w yłączenia z ryczałtu usług adw o kack ich oraz o p on o w n e p rz ean ali­ zow anie zasadności takiego wyłączenia.

Z w yrazam i szacunku,

a dw . M a c ie j B e d n a r k ie w ic z

*

Prezes

N aczelnej R ady A dw okackiej W arszaw a, 7 g ru d n ia 1993 r. S zanow ny Pan

Prof. d r hab . W itold M odzelew ski S ek retarz S tan u

S zanow ny Panie M inistrze,

U przejm ie proszę o w yznaczenie term inu, w k tó ry m m ógłbym osobiście przedstaw ić w im ieniu N aczelnej R ad y A dw okackiej p ro ­ blem atykę szczegółow ą o p isan ą w piśm ie skierow anym do M in istra F inansów , M ark a B orow skiego.

C elow ość bezpośredniej rozm ow y w ynika z konieczności om ów ie­ nia różnych rozw iązań praw nych nie w yszczególnionych w wyżej w ym ienionym piśm ie o raz z p otrzeby przed staw ienia specyfiki i ró żnoro dn ości usług adw okackich .

K ro n ik a adw okatury

Proszę o p rzekazan ie inform acji o dn iu i term inie s p o tk a n ia pod num erem telefonu 635-27-09 lub 635-40-62.

Z w yrazam i sza cu n k u A d w . M a c ie j B e d n a r k ie w ic z

*

M arek B orow ski M inister F inan sów R zeczypospolitej Polskiej

Szanow ny Panie M inistrze,

Po zap o zn an iu się z treścią p rzedstaw ionego M arszałkow i Sejm u przez Prezesa R ad y M inistró w p ro jek tu ustaw y o zm ianie ustaw y z d n ia 8 stycznia 1993 r. o p o d a tk u od tow aró w i usług o raz o p o d a tk u akcyzow ym - pozw alam sobie podkreślić, iż p ro p o n o w a n e zm iany a w szczególności zm iana art. 14 ustaw y m ają zo stać w p ro w adzo ne nie tylko bez zasięgnięcia opinii ale i bez wcześniejszego zaw iado m ie­ nia N aczelnej R ady A dw okackiej ja k o re p rez en tan ta ad w o k a tu ry polskiej.

P ro p o n o w a n a zm ian a art. 14 w yw oła nie tylk o n iekorzystne sk utki dla sytuacji zarobkow ej ad w o k ató w ale także i przede w szystkim będzie stanow iła d o d atk o w e znaczne obciążenie finansow e dla obyw ateli korzystających lub m ających korzy stać z zastęp stw a ad w okackiego. P ro p o n o w a n a zm iana spow oduje niew ątpliw ie rezyg­ nację z pom ocy ad w okackiej w wielu spraw ach ze stro n y osób, k tó re o ta k ą pom oc m iały w ystąpić.

A dw okaci przyjm ujący spraw y od obyw ateli z uwagi na koniecz­ ność opłacan ia tego p o d a tk u b ęd ą bow iem zm uszeni d o u stalan ia h o n o ra riu m w g ranicach o p łat m aksym alnych przew idzianych ro z ­ porządzeniem M in istra Spraw iedliw ości z d n ia 4 czerwca 1992 ro k u w spraw ie o p łat za czynności ad w okack ie w po stęp o w an iu przed organ am i w ym iaru spraw iedliw ości (D z.U . N r 48, poz. 220) oraz uchw ałą N aczelnej R ad y A dw okackiej z 3 p aźd ziern ik a 1992 r. w spraw ie o p ła t za czynności adw okackie w p o stęp o w a n iu innym niż przed o rg an am i w ym iaru spraw iedliw ości (M .P . N r 34, poz. 244).

P od kreślam , że sk u tk i te są tym bardziej bezzasadne jeśli się uw zględni, że dotyczyć one b ęd ą m .in. i tak ich spraw ja k np.

K ronika adw okatury

o alim enty, o ustalenie ojcostw a, spraw ze sto su n k u p racy i ubez­ pieczeń społecznych, o b ro n w spraw ach karn ych . W ynagrodzenie w w ym ienionych wyżej spraw ach było zawsze u stalan e nisko, aby um ożliw ić osobom fizycznym k o rzystan ie z usług ad w o k ackich bez uszczerbku d la sytuacji m aterialnej i zarob ko w ej tych osób i ich rodzin.

K onieczność od p ro w ad zen ia p o d a tk u w tych sp raw ach d o p ro w a ­ dzi z jednej stron y do nieopłacalności ich p rzyjm ow an ia przez ad w o k ató w , z drugiej - do zm niejszenia ilości spraw zlecanych ad w o k ato m przez ubożejącą klientelę.

U zupełniając powyższe uw agi p ragn ę podkreślić, że obow iązek p o d atk o w y dotyczyłby także p arad o k saln ej sytuacji w zakresie w ynagrodzeń adw okackich przekazyw anych przez sądy w spraw ach pro w adzo ny ch z urzędu. W ynagrod zenia te są b a rd z o niskie a wręcz sym boliczne i w żadnym razie nie o d p o w iad a ją n ak ład ow i pracy adw okatów .

P o dając powyższe pozw alam sobie podkreślić, iż z przyczyn już d otychczas podniesionych p ro jek to w a n a zm iana ustaw y w ym aga w yraźnego rozdzielenia i różnego p o tra k to w a n ia usług adw okackich św iadczonych na rzecz o só b fizycznych i na rzecz o só b praw nych prow adzących działalność gospodarczą.

Uwagi wyżej przedstaw ione jed n o znaczn ie w sk azu ją n a p o trzebę dalszego zw olnienia od p o d a tk u ad w o k ató w , u któ ry ch w artość sprzedaży usług nie przekroczyła w p oprzednim ro k u p o d atk o w y m 1,5 m ld złotych. W tym bow iem przedziale mieści się właściwie po m oc p raw n a osobom fizycznym . A dw okaci prow adzący zaś do b rze p ła tn ą obsługę osób praw nych z reguły przek raczać będą pow yższą granicę i będą o d p ro w ad zać p o d atek . T a sam a sytuacja zachodzić będzie w p rzy p ad k u innych d o brze p łatn y ch usług p ra w ­ niczych, np. n otarialn y ch i radcow skich.

Podkreślam także - co również m a istotne znaczenie - że większość adw okatów wykonuje zawód w małych miejscowościach i zajmuje się głównie prowadzeniem spraw sądowych zlecanych przez osoby fizyczne.

W zw iązku z pow yższym uprzejm ie proszę o w prow adzenie następujący ch zm ian:

- przez d o d an ie w w ykazie to w arów i usług, k tó ry ch sprzedaż lub św iadczenie jest objęte staw ką p o d a tk u w w ysokości 7% (załącz­ nik N r 1 d o p ro jek tu ustaw y),

w dziale VI „U słu g i” pozycji 77 o treści:

„usługi praw nicze zlecane w yłącznie przez p o d m io ty g ospodarcze lub osob y p raw n e” .

K ronika adw okatury

jest zw olnione od p o d a tk u (załącznik N r 2 d o ustaw y z dnia 8 stycznia 1993 r.)

słów z wyłączeniem usług ad w o kack ich (K U 92 4)...” i zastąpienie ich słowam i:

„... usług ad w okack ich św iadczonych na rzecz o só b fizycznych” .

T a o sta tn ia p ro p o n o w a n a zm iana m a n a celu całkow ite zw olnienie usług ad w ok ackich św iadczonych n a rzecz o só b fizycznych od p o d a tk u VAT.

K onieczność całkow itego zw olnienia o sób fizycznych od w p łat z ty tu łu p o d a tk u o d sprzedaży tow aró w i usług jest u za sad n io n a także i z tej przyczyny, że oso by fizyczne nie m ają żadnej m ożliw ości odzy skania lub zaliczenia tych w płat, bow iem nie p ro w ad zą żadnej działalności gospodarczej.

T a k ą i do tego pełną m ożliw ość p o siad ają n ato m iast p o d m io ty gospodarcze w ram ach własnej działalności.

a dw . M a c ie j B e d n a r k ie w ic z

Do wiadomości:

1) P an M inister Spraw iedliw ości R P, 2) Sejm ow a K om isja Spraw iedliw ości,

3) Sejm ow a K om isja Polityki G ospodarczej, B udżetu i F inansów .

*

Naczelnej R ad y A dw okackiej W arszaw a 27 g ru d n ia 1993 r. Szanow ny P an

Prof, d r hab. W itold M odzelew ski S ekretarz S tan u

M inisterstw o F inansów

S zanow ny P anie M inistrze,

N aw iązując d o sp o tk a n ia z Panem M inistrem w dn iu 24 g ru d n ia 1993 r., pozw alam sobie przedstaw ić p o stu laty i propozycje d o ty czą­ ce now ych u reg ulo w ań praw nych w zakresie p o d a tk u od tow arów i usług.

Propozycje te m ają n a celu zw olnienie od tego p o d a tk u niektóry ch rodzajów spraw prow ad zo n y ch przez ad w o k ató w o raz zró żnicow a­

K ronika ad w o k atu ry

nia pozostałych ro dzajó w spraw p o d kątem w ysokości staw ki p o d a tk u VAT.

Przede w szystkim p od k reślam , że kry teriu m zaliczenia poszczegól­ nych rodzajów spraw d o poniższych w ykazów stanow iły względy społeczne, d o b ro S k arb u P aństw a, a także interes obyw ateli w za­ kresie k on stytucyjnego p ra w a do o ch ro n y praw nej.

P od kreślam także, że zastoso w ane k ry teria nie są w żad ny m razie p o d y k to w an e p arty k u la rn y m interesom a d w o k a tu ry ale ak c ep to w a­ ne są i realizow ane w dotychczasow ej prak ty ce przez sądy.

Spraw y, k tó re naszym zdaniem pow inny być zw olnione od p o d a t­ ku V A T k o rzystają bow iem z ustaw ow ego zw olnienia od kosztów sądow ych o raz ze szczególnej o ch ro n y ja k np. spraw y dotyczące m ałoletnich, spraw y rodzinne, spraw y ze sto su n k u pracy, rent i em ery tu r, spraw y z zak resu rolnictw a.

Z tych więc pow odów now e u reg ulow ania p raw n e w zakresie p o d a tk u od tow aró w i usług, k tórych rezultatem będzie niew ątpliw ie znaczne finansow e obciążenie obyw ateli - w żad n y m razie nie m ogą n aru szać gw arancji w zakresie realizacji o ch ro n y p ra w i w olności obyw ateli poprzez pow szechną d o stęp no ść w y m iaru spraw iedliw ości i pom ocy praw nej.

P ozw alam sobie w yrazić pogląd, iż nieuw zględnienie naszych propozycji d o prow ad zi w łaśnie do takiego n aru szen ia rów now agi pom iędzy przepisam i w zakresie p o d a tk u V A T a k on stytucyjnym praw em o byw atela do o b ro n y i pom ocy praw nej.

Jak ju ż p oprzed n io w yjaśnialiśm y większość ad w o k ató w w ykonuje zaw ód w m ałych m iejscow ościach i prow adzi w yłącznie spraw y zlecane przez osoby fizyczne. Ja k w ynika z załączonego zestaw ienia od wielu lat system atycznie zm niejsza się w znaczny sp osó b ilość spraw z w ybo ru p row ad zo n y ch przez ad w o k ato w przy rów noczes­ nym stałym znacznym w zroście ilości spraw p ro w ad zo n y ch z urzędu. W tych o statn ich spraw ach zasądzane ze śro d k ó w S k arb u P aństw a n a rzecz ad w o k ató w w y nag ro dzen ia są b ard zo niskie i o dbiegają naw et o d średniej w ysokości staw ek przew idzianych ro zp o rząd ze­ niem m in istra spraw iedliw ości. W y nagro dzenia te z uw agi n a b ra k środkó w w budżecie sądów przekazyw ane są ad w o k ato m z w ielo­ m iesięcznym , a naw et kilkuletnim opóźnieniem .

O bciążenie p o d atk iem V A T w szystkich usług adw o kack ich bez uw zględnienia naszych p o stu lató w co d o niezbędnego zróżnicow ania staw ek i co d o koniecznego zw olnienia od p o d a tk u V A T niektórych rodzajów spraw prow adzić będzie d o dalszego znacznego w zrostu i tak b ard zo dużej ilości spraw z urzędu. W konsekw encji więc stan taki spow oduje dalsze pow ażne obciążenie S k arb u P aństw a w y d at­ kam i z ty tu łu w ynagrodzeń w spraw ach z u rzędu.

K ro n ik a adw okatury

Z daniem naszym te o b ciążenia S k arb u P ań stw a będą przew yższały przew idyw ane wpływy z ty tu łu p o d a tk u V A T. T ak i przew idyw any w ynik o p a rty jest o następujące wyliczenie:

ogólny o b ró t w 1993 ro k u ze w szystkich prow ad zo n y ch sp raw (z w yboru i z urzędu) w o p arciu o wyniki z I pó łro cza 1993 r. - wyniesie ok o ło 360 m iliardów złotych, ta k więc bez koniecznego zw olnienia i zró żnicow ania staw ek w zakresie p o d a tk u V A T 22% p o d a te k płacony w 1994 ro k u w o p arciu o o b ró t z r. 1993 w yniósłby o k o ło 80 m iliardów złotych. Z ak ła d ając, iż w 1994 r. nastąp i dalszy w zrost ilości spraw z urzęd u i p ro c en to w o ilość tych spraw w s to su n k u do ilości spraw z w yboru wyniesie oko ło 40% - to ilość spraw z u rzęd u będzie w ynosiła oko ło 60 tysięcy.

Przyjm ując, że zasądzane przez sądy średnie w ynagrodzenie w je d ­ nej spraw ie wyniesie ok. 1.500.000 zł, to obciążenie S k arb u P ań stw a z tego ty tu łu wyniesie łącznie ok oło 90 m iliard ów złotych, a więc przekroczy przew idyw aną kw otę w pływ ów z p o d a tk u V A T do b u d żetu o d w szystkich spraw , prow ad zo n y ch przez ad w o k ató w .

W tym m iejscu pod k reślam , że wyliczenie pow yższe jest realne, bow iem o piera się o w yniki i d ane zaw arte w załączonych ze­ staw ieniach.

P ow ołując się n a pow yższe argum en ty o raz n a arg u m en ty zaw arte w pism ach składanych dotychczas M in isterstw u F inan sów - u p rzej­ mie proszę o w ydanie ak tó w w ykonaw czych uw zględniających poniższe propozycje:

P ropozycje te zgodne są z system atyką z a w a rtą w rozp o rząd zen iu m in istra spraw iedliw ości z d n ia 4.VI.1992 r. (D z. U. N r 48, poz. 220 z 1992 r.) i uchw ałą N aczelnej R ad y A dw okackiej z d n ia 3.X.1992 r. (M .P. N r 34, poz. 244 z 1992 r.) w spraw ie o p łat za czynności adw okackie.

W ykaz spraw od których nie pobiera się podatku od towarów i usług.

I. S praw y cywilne i k arn e z urzędu

II. S praw y cywilne zlecane przez osoby fizyczne:

1. dotyczące należności pieniężnych albo praw m ajątkow ych jeżeli w artość p rzedm iotu spraw y nie przekracza 100.000.000 zł, 2. spraw y rodzinne:

a) o rozw ód, uniew ażnienie m ałżeństw a,

b) o stw ierdzenie istnienia lub nieistnienia m ałżeństw a, c) o przysposobienie,

d) o pozbaw ienie, ograniczenie, zaw ieszenie lub przyw rócenie w ładzy rodzicielskiej,

e) o ustalenie ojcostw a, zaprzeczenie ojcostw a, uniew ażnienie uzn an ia dziecka i rozw iązanie przysposobienia,

K ro n ik a adw okatury

0 o ubezw łasnow olnienie,

g) o uznanie za zm arłego lub stw ierdzenie zgonu, h) o rozstrzygnięcie co do ak tó w stan u cyw ilnego,

i) o rozstrzygnięcie w istotnych spraw ach rodziny lu b co do za rzą d u m ajątkiem w spólnym ,

j) o zniesienie w spólności m ajątkow ej m iędzy m ałżon kam i, k) o podział m ajątk u w spólnego m iędzy m ałżo nk am i, 1) o alim enty, o n akazanie w y płacania w ynagrodzenia za

pracę d o rąk drugiego m ałżonka.

3. spraw y z zakresu w łasności i innych praw rzeczonych o raz z zak resu p ra w a o księgach wieczystych:

a) o stw ierdzenie zasiedzenia w łasności lub uży tk o w an ia wieczystego nieruchom ości,

b) o rozgraniczenie, c) dot. służebności,

d) o naruszenie posiad an ia,

e) o wpis w księdze wieczystej lub złożenie d o k u m en tó w do zb io ru d o k u m en tó w alb o o um orzenie h ipoteki,

f) o zniesienie w spółw łasności,

g) zw iązanych z korzystaniem lub zarządem rzeczą w spó l­ ną,

h) o usunięcie niezgodności m iędzy w pisem w księdze wieczy­ stej a rzeczywistym stanem praw nym .

4. spraw y z zak resu p raw a spadkow ego:

a) o zabezpieczenie sp ad k u , d o k o n an ie spisu inw entarza, przyjęcie i odrzucenie sp ad k u , ogłoszenie testam en tu i n a ­ kazanie jego złożenia, za rząd u sp ad k u nie objętego i w yja­ wienie przedm iotów spadkow ych,

b) o stw ierdzenie nabycia spadk u, c) o dział spadku.

5. spraw y z zakresu p raw a pracy:

a) o naw iązanie um ow y o p racę, o uznanie w ypow iedzenia um ow y o pracę za bezskuteczne, o przyw rócenie d o pracy lub ustalenie sposob u u stan ia sto su n k u pracy,

b) o w ynagrodzenie za pracę lub o dszkodow anie, c) o inne roszczenia niem ajątkow e,

d) o ustalenie w ypadku przy pracy, jeżeli nie jest po łączone z dochodzeniem o d szk o d o w an ia lub renty,

e) o św iadczenia odszkodow aw cze należne z ty tu łu w y padk u przy pracy lub ch o ro b y zaw odow ej.

6. spraw y o św iadczenie pieniężne z ubezpieczenia społecznego 1 za o p atrze n ia em erytalnego:

K ronika ad w o k atu ry

b) spraw y o d o d a tk i do em erytury i renty o raz zasiłku z ubezpieczenia społecznego i rodzinnego.

7. inne spraw y:

a) o opróżnien ie lo k alu m ieszkalnego, b) o opróżnienie lo k alu użytkow ego, c) o w ydanie nieruchom ości,

d) o uchylenie uchw ały o rg a n u spółdzielni, e) z zakresu p o stęp o w a n ia nieprocesow ego, f) o uchylenie w y ro k u sąd u polubow nego, g) o uznanie orzeczeń sądów zagranicznych, h) egzekucyjnych,

i) ze skargi n a czynności k o m o rn ik a,

j) o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności. III. Spraw y ad m inistracyjne zlecone przez o soby fizyczne:

a) dotyczące należności pieniężnych albo praw m ajątk ow ych jeżeli w artość przed m io tu spraw y nie p rzekracza

100.000.000 zł,

b) lokalow e d o t. lokali m ieszkalnych, c) inne spraw y

IV. C zynności jednorazow e w spraw ach wym ienionych w pkt. II i III: a) za udzielenie p o ra d y praw nej,

b) za sporządzenie pism a upom inaw czego, c) za sporządzenie pisem nej opinii praw nej,

d) za sporządzenie pozw u, a k tu o sk arżenia lub zażalenia, e) za sporządzenie rewizji lub w niosku o w znow ienie p o ­

stępow ania,

0 za sporządzenie innego pism a urzędow ego,

g) za sporządzenie p ro jek tu um ow y, uczestniczenie w p e r­ trak ta cjach zw iązanych z jej zaw arciem ,

h) za sporządzenie p ro jek tu sta tu tu , uchw ały, reg ulam in u lub innego a k tu p raw n ego, uczestniczenie w rozm ow ach, n a ra d a c h i posiedzeniach zw iązanych z ich uchw aleniem i zatw ierdzeniem ,

i) za sporządzenie p o d a n ia o rewizję nadzw yczajną i w nioski o ułaskaw ienie.

V. S praw y zlecane ad w o k ato m przez S k arb P aństw a, instytucje państw ow e i sam orząd ow e oraz organizacje społeczne i za w o d o ­ we, stow arzyszenia i fundacje.

VI. Spraw y k arn e zlecone przez osob y fizyczne:

a) za czynności w p o stęp o w an iu przygotow aw czym , b) za czynności w p o stęp o w an iu sądow ym ,

c) za czynności w p o stęp o w an iu w ykonaw czym ,

K ro n ik a adw okatury

W ykaz spraw zleconych przez osoby fizyczne, od których pobiera się staw kę podatku 7 % .

1. spraw y w ym ienione w p k t II. 1 - jeżeli w arto ść p rzed m io tu spraw y p rzekracza 100.000.000 zł,

2. spraw y o ochro n ę d ó b r osobistych, 3. spraw y o ochro n ę praw au to rsk ich , 4. spraw y dotyczące w ynalazczości, 5. rejestracja spółek i spółdzielni,

6. spraw y z zakresu p ra w a handlow ego, up adłościow ego i u k ła d o ­ wego,

7. spraw y w ym ienione w p k t III. a) - jeżeli w arto ść przed m io tu spraw y p rzekracza 100.000.000 zł,

8. czynności jed n o ra zo w e w spraw ach w ym ienionych w poz. od 1 d o 7.

Z pow ażaniem

adw. M aciej Bednarkiew icz

Zestaw ienie ilości spraw prow ad zo n y ch przez ad w o k ató w w latach 1988, 1989, 1990, 1991, 1992 o ra z I półr. 1993

O k res

spraw ozdaw czy S praw y z w y b o ru Spraw y z urzędu

‘/o sp raw z urzędu w sto su n k u d o sp raw z w yboru U w agi R ok 1988 350.374 24.316 6,94 R ok 1989 168.414 12.263 7,28 R o k 1990 276.613 28.801 10,40 R o k 1991 200.704 31.384 19,63 R ok 1992 165.096 35.785 21,67 I pó łr. 1993 75.256 19.716 26,19 W -w a 20.12.1993

K ronika ad w o k atu ry

R zeczpospo lita P o lska W arszaw a, 1993.12.31 M inisterstw o F in an só w

S ekretarz S tanu

Pani

Jadw iga S kórzew ska-Ł osiak P o d sek retarz Stanu

w M inisterstw ie Spraw iedliw ości

W naw iązaniu d o pism a z d n ia 3 g ru d n ia 1993 r. zn ak ja k wyżej, przesyłam w załączeniu zm ieniony p ro jek t rozpo rząd zenia m inistra finansów w spraw ie określenia list usług podlegających o p o d a t­ k o w a n iu p o d atk iem od to w aró w i usług w w ysokości 7 % , usług zw olnionych od tego p o d a tk u , o raz to w aró w i usług, d o który ch nie m ają zasto so w an ia zw olnienia po d atk o w e.

W projekcie uw zględniono część propozycji i uw ag zgłoszonych przez K ra jo w ą R adę N o ta ria ln ą i Prezesa N aczelnej R ad y A dw okackiej. P rzesyłając pow yższy p ro jek t uprzejm ie proszę o bardzo pilne zgłoszenie ew entualnych uwag.

O trzym uje:

1. K ra jo w a R a d a N o ta ria ln a

2. Prezes N aczelnej R ad y A dw okackiej

Z pow ażaniem S ekretarz Stanu

p r o f dr ha b. W ito ld M o d z e le w s k i

*

Prezes

N aczelnej R ady A dw okackiej W arszaw a, 4 stycznia 1994 r. S zanow ny P an

prof. d r hab . W itold M odzelewski S ekretarz S tan u

w M inisterstw ie Finansów

S zanow ny Panie M inistrze,

W odpow iedzi n a pism o z d n ia 31 g ru d n ia 1993 r. N r PP E G - 722-210/93 o d eb ran e w d n iu 3 stycznia 1994 r. z M inisterstw a F in a n só w o raz po zap o zn an iu się z treścią załączonego do tegoż

K ronika adw okatury

pism a p ro jek tu rozporządzenia m in istra finansów w spraw ie o k reś­ lenia list usług podlegających o p o d a tk o w a n iu p o d atk iem od to w a­ rów i usług w wysokości 7 % , usług zw olnionych o d tego p o d a tk u o raz tow arów i usług, do k tó ry ch nie m ają zasto so w an ia zw olnienia p o d atk o w e - ponow nie uprzejm ie proszę o uw zględnienie w szystkich propozycji N aczelnej R ady A dw okackiej zaw arty ch w piśm ie z dn ia 27 g ru dn ia 1993 r. L.dz. 2247/93.

Pragnę zapewnić Szanownego Pana M inistra, że propozycje Naczelnej Rady Adwokackiej oparte zostały na rozważnej analizie rodzajów spraw, znaczenia i niezbędności ich prowadzenia przez strony procesowe, a także skutków dla osób należących do najbiedniejszych grup społecznych.

Mając na względzie te właśnie przesłanki nie bez przyczyny Naczelna R ada Adwokacka powoływała się w poprzednim piśmie na rozporządze­ nie ministra sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie. Rozporządzenie to przewiduje równe traktow anie spraw w zakresie opłat bez różnicowania czy są to sprawy cywilne czy karne, a równorzędne traktowanie spraw opiera na podstawie ich wagi społecznej, interesu wymiaru sprawiedliwości a w szerszym znaczeniu i interesu społecznego.

A nalizując więc spraw y w o p arciu o te k ry teria zachodzi niezbędna p o trzeb a uzupełnienia w ykazu spraw objętych zw olnieniem zgodnie z p ropozycją Naczelnej R ady A dw okackiej, a przede w szystkim o spraw y k arn e i n iek tó re spraw y cywilne,

co do spraw karnych

K onieczność um ieszczenia spraw karnych z w y b o ru w liście usług korzystających ze zw olnienia w ynika z ju ż p o p rz ed n io pow ołanego konstytucyjnego p raw a obyw atela do o bron y. N ie m ożna także pom inąć tak istotnej okoliczności ja k ta, iż uczestnikam i p o stęp o w a­ nia karnego są nie tylko oskarżeni, k tó ry m także przysługuje praw o do o b ro n y - ale rów nież pokrzyw dzeni działający ja k o oskarżyciele lub pow odow ie cywilni, w takich spraw ach ja k np. o gw ałt, rozboje, kradzieże, znęcanie fizyczne i m oraln e n ad człon kam i rodziny, uchylanie się od ob ow iązku alim entacyjnego itp.

P ozostaw ienie więc spraw karny ch w grupie sp raw obciążonych po datk iem V A T i do tego w w ysokości 22% nie je st uzasadn ion e społecznie o raz prow adzić będzie d o negatyw nych sku tkó w dla S karb u P aństw a poprzez obiążenie kosztam i w y nag ro dzeń a d w o k a ­ tów zasądzanych w spraw ach z u rzędu, k tó ry ch ilość z tej w łaśnie przyczyny niew ątpliw ie znacznie wzrośnie.

B iorąc po d uw agę wyżej przedstaw ione arg u m en ty zachodzi niezbędna p o trzeba rozszerzenia w ykazu usług ad w o kack ich zw ol­ nionych od V A T poprzez d o d an ie w załączniku n r 2 do p ro jek tu ro zporządzen ia poz. 17 o treści: „spraw y k arn e z w y b o ru ” ,

K ro n ik a ad w o k atu ry

N iesłuszne jest ograniczenie spraw cyw ilnych objętych sta w k ą 7% tylk o spraw , któ ry ch w arto ść nie przekracza 100.000.000 zł. W arto ść ta bow iem b ard zo często będzie wyższa szczególnie przy spraw ach o św iadczenia p o w tarzające się, a tak że o p raw a k tó ry ch w a rto ść jest obecnie praw ie zawsze wyższa niż 100.000.000 zł, np. spraw y o odszkodow anie. Z tej więc przyczyny N aczelna R a d a A d w o k a ck a po dtrzy m uje dotychczasow ą p ropozycję aby za łącz­ nikiem nr 1 objęte były spraw y cywilne, k tó ry ch w artość p r z e ­ k r a c z a 100.000.000 zł, n a to m ia st w załączeniu n r 2 (spraw y o bjęte zw olnieniem ) w p. II poz. 14 p p k t 1 kw otę 30.000.000 zł zastąp ić k w o tą 100.000.000 zł i w poz. 15 p p k t 1 (spraw y adm in istracyjne) kw otę 10.000.000 zł zastąp ić kw otą 100.000.000 zł.

Jeśli chodzi o sprawy administracyjne to kw ota 10.000.000 zł p o trak ­ tow ana jak o granica zwolnienia od podatku VAT - w praktyce doprowadzi do tego, że prawie żadna sprawa administracyjna wymienio­ na w poz. 15 projektu nie będzie korzystała ze zwolnienia podatkowego. W tego rodzaju sprawach wartość jest bowiem zawsze wyższa niż 10.000.000 zł. Naczelna R ada Adw okacka postuluje również zmianę projektu (załącznik nr 2) w poz. 14 pkt 3 i 4 lit. b i c poprzez skreślenie słów „dotyczącego nieruchomości rolnej” . Ograniczenie w projekcie tych spraw wyłącznie do przypadków, gdy chodzi o nieruchomość rolną nie jest słuszne. Rozwiązanie takie pom ija bowiem i te sprawy, które występują bardzo często, a które dotyczą postępowań spadkowych, gdy w skład spadku wchodzi nie tylko własnościowe ale i lokatorskie praw o do lokalu mieszkalnego. Z uwagi na konieczność uregulowania spraw spadkowych przez spadkobierców ustawowych, a w tym także i przez pozostałego przy życiu współm ałżonka - spadkobiercy ci m uszą bez względu na możliwości finansowe przeprowadzić postępowanie spad­ kowe bo inaczej tracą praw o do lokalu.

Z tych przyczyn więc spraw y spadkow e zw olnione spod ob ow iązku p o d atk o w e g o nie m ogą być ograniczon e w yłącznie do spraw sp a d ­ kow ych dotyczących nieruchom ości rolnej.

W liście usług objętych staw k ą 7% (załącznik n r 1) w inny zostać uw zględnione także i spraw y o o chro n ę d ó b r osobistych, gdyż o p arte są one n a takich sam ych p o d staw ach ja k naruszenie praw au to rsk ich . D latego też N aczelna R ad a A dw o k ack a prosi o d o dan ie w załącz­ n ik u n r 1 p k t II p p k t 6 słów „i d ó b r oso b isty ch ” .

Z przyczyn p o d an y ch wyżej N aczelna R ad a A dw o kack a uprzejm ie p ro si o w prow adzenie stosow nych zm ian w projekcie rozp orząd zenia m in istra finansów .

Z pow ażaniem