Adwokat jako pełnomocnik w świetle przepisów nowego k. p. c.

Zdzisław Krzemiński

Adwokat jako pełnomocnik w świetle

przepisów nowego k. p. c.

Palestra 9/7-8(91-92), 29-36

1965

Z D Z I S Ł A W K R Z E M I Ń S K I

Adwokat jako pełnomocnik w świetle przepisów

nowego k. p. c.

W art. 36 k.p.c. (p ow tórzon y te k s t d aw n ego art. 32 z .m inim alną zm ia n ą red a k ­ cyjn ą) u trzym an a z o sta ła d a w n a zasad a, że iproces o za p ła tę n a le ż n o ś c i z a p r o w a ­ d zen ie sp ra w y m oże b y ć w y to c z o n y przed Sąd m ie jsc a , g d zie p ełn o m o cn ik p ro ce­ so w y sp ra w ę p ro w a d ził.

N ie ste ty , u sta w o d a w ca u trzy m a ł p o p rzed n ie sfo r m u ło w a n ie , k tó re n ie u w z g lę d ­ n ia n o w y ch fo rm w y k o n y w a n ia zaw od u a d w o k a ck ieg o . A r ty k u ł 36 m ó w i ibowiem w d a lszy m ciągu o „ p ełn o m o cn ik u ” za m ia st o „ zesp ole a d w o k a ck im ”1, z k tó ry m o b ecn ie .klient za w iera u m o w ę zle c e n ia . F a k ty czn ie zaś zesp ó ł a d w o k a ck i, p o sia ­ d a ją cy o b ecn ie o so b o w o ść p raw n ą, b ęd zie stro n ą w p ro cesie o w y n a g ro d zen ie, a n ie ad w ok at, k tó ry w y stę p o w a ł w sp raw ie.

Ta za sa d n icza zm ia n a w sy tu a c ji p raw n ej a d w o k a tu ry m u si w p ły n ą ć na z m ia ­ n ę red a k cy jn ą art. 36 k.p.c. w ty m sen sie, że p o w ó d ztw o o z a p ła tę n a leżn o ści za p ro w a d zen ie sp ra w y p o w in n o b yć w y ta c z a n e przed są d n ie w e d łu g m iejsca p r o ­ w a d z e n ia sp ra w y , le c z w za leż n o ści od sied zib y zesp o łu ad w ok ack iego, k tó ry z a ­ w ie r a ł u m o w ę z k lien tem . D o sto so w a n ie tek stu k.p.c. d o p rzep isó w u sta w y o u str o ­ ju a d w o k a tu ry w y d a je s ię b y ć czym ś n iezb ęd n y m i p o w in n o n a stą p ić w ja k n a j ­ szy b szy m czasie.

O m aw iana n o w e liz a c ja je s t celo w a , m im o że art. 36 m ó w i o w ła ściw o ści, p r z e ­ m ie n n e j, w sk u te k czego stron a doch od ząca n a le ż n o śc i „ m o ż e ”, a le n ie „ m u s i ” k o rzy sta ć z teg o przepisu.

T yp ow o „ a d w o k a ck ie” są p rzep isy art. 86— 97 k.p.c., o d n o szą ce się do in sty tu c ji p ełn o m o cn ik ó w p ro ceso w y ch . P r z e p isy te w y m a g a ją szczeg ó ło w eg o om ów ien ia.

A rt. 86 (od p ow ied n ik d a w n eg o art. 78 z drobną zm ian ą red ak cyjn ą) stan ow i, i e strony, ich o r g a n y i p r z e d sta w ic ie le u sta w o w i m ogą d ziałać przed sąd em o so ­ b iś c ie lu b p rzez p ełn o m o cn ik ó w .

W art. 87 § 1 c z y ta m y , że p ełn o m o cn ik iem p ro ceso w y m m o że b yć ad w o k a t, a p on ad to w sp ó łu c z e stn ik sporu osoba sp raw u jąca zarząd m a ją tk u lu b in teresó w str o n y oraz osob a p ozo sta ją ca ze stron ą w sta ły m sto su n k u zlecen ia , jak r ó w n ież rodzice, m a łżo n ek , ro d zeń stw o lu b zstęp n i stro n y tu d zież o so b y p o zo sta ją ce w sto su n k u p rzy sp o so b ien ia ze stron ą (n o v u m n ie zn a n e d a w n em u tek sto w i;. P a ra ­ g r a f 2 teg o a rty k u łu reg u lu je k w e stię zw iązan ą z p ełn o m o cn ik a m i jed n o stek g o s­ p od ark i u sp ołeczn ion ej lu b o rg a n iza cji sp ołeczn ych lu d u pracującego. W reszcie § 3 od n osi s ię do p ełn o m o cn ictw a w sp raw ach o u sta le n ie o jco stw a i o ro sz­ czen ia a lim en ta cy jn e (poprzedni te k st m ó w ił ty lk o o sp raw ach o ro szczen ia a lim en ta cy jn e); w sp raw ach .tych m ogą b yć p ełn om ocn ik am i: p rzed sta w iciel orga­ n iz a c ji społecznej lu d u p ra cu ją ceg o m ającej na celu u d z ie la n ie p om ocy rod zin ie

i A r t. 3 u .o u .a . m ó w i co p r a w d a o z e s p o ła c h a d w o k a c k ic h i sp o łe c z n y c h b iu r a c h p o m o c y p r a w n e j, le c z — ja k w ia d o m o — sp o łe c z n e b iu r a n ie z o s ta ły d o ty c h c z a s p o w o ła n e d o ż y c ia . P o d o b n ie p r z e d s ta w ia się s p r a w a z p r a k t y k ą in d y w id u a ln ą . T a f o rm a w y k o n y w a n ia z a w o d u Je s t w y ją tk o w o d o p u s z c z a ln a , le c z ja k o z ja w is k o ,,s z c z ą tk o w e ” z o s ta je w n in ie js z y c h r o z w a ­ ż a n ia c h p o m in ię ta .

30 Z d z i s ł a w K r z e m i ń s k i _{N r 7-8 (91— 92>}

oraz p rzed sta w iciel organ u p rezy d iu m r a d y n arod ow ej za jm u ją ceg o się opieką sp o łeczn ą (n o v u m w stosu n k u d o d a w n eg o tek stu ). W ykaz ty ch o rgan izacji poda M in ister S p ra w ied liw o ści. T ek st art. 87 n ie za w iera d y sp o zy cji d o ty czą cej sp orów ze stosu n k u p r a cy , a to z tej p rzy czy n y , że z a g a d n ien ie to z o sta ło p rzen iesio n e do o so b n eg o d zia łu . Tak w ię c art. 466 k.p.c. sta n o w i, że p ełn o m o cn ik iem p racow n ik a w sporach o roszczen ia p ra co w n icze m oże b yć ró w n ież p r z ed sta w iciel zw ią zk u z a ­ w o d o w eg o . W ty m że a rty k u le w § 2 z n a jd u jem y zu p ełn ie n o w y p rzepis, o b o w ią ­ zu ją cy ta k że a d w ok atów , że do odbioru n a leżn o ści zasąd zon ej n a rzecz p ra co w n i­ ka w y m a g a n e je s t p ełn o m o cn ictw o szczeg ó ln e, u d zielo n e już po p o w sta n iu ty tu łu eg zek u cy jn eg o .

A rty k u ł 88 (od p ow ied n ik d a w n eg o art. 80 z n ie w ie lk ą ty lk o zm ia n ą red ak cyjn ą) m ó w i o form ach p ełn o m o cn ictw a p ro ceso w eg o , k tóre m oże b yć bądź ogóln e, bądź szczeg ó ln e.

N ie w ie lk ie zm ia n y w p ro w a d ził te ż n a stę p n y p rzepis, tzn. art. 89 k.p.c. (odpo- • w ie d n ik d a w n eg o 81). P rzep is te n m ó w i o k o n ieczn o ści złożenia przez p ełn o m o c­ n ik a p ełn o m o cn ictw a przy p ierw szej czy n n o ści p rocesow ej. A d w o k a t i ra d ca p ra w ­ n y (poprzedni (tekst m ó w ił ty lk o o ad w o k a cie) m ogą sam i u w ie r z y te ln ia ć od p is p e łn o m o c n ic tw a . Sąd w razie w ą tp liw o ś c i m o że zażądać u rzęd ow ego p o św ia d czen ia a u te n ty c z n o śc i p o d p isu na p e łn o m o c n ic tw ie (daw ny tek st m ó w ił o p ośw ia d czen iu sąd o w y m lub n otarialn ym ). D o p u szcza ln a je s t (tak jak poprzednio) m ożliw ość: u stn e g o u d zielen ia p ełn o m o cn ictw a do p rotokołu.

A rty k u ł 90 k.p.c. to o d p o w ied n ik d a w n eg o p rzep isu art. 82. G łosi on , ,że za stronę, k tóra n ie m o że się p o d p isa ć (d a w n y te k s t u ż y w a ł n ieco in n eg o sfo r m u ło w a ­ nia, a m ia n o w ic ie : „kto n ie u m ie lu b n ie m o że”) p o d p isu je osoba p rzez n ią u p o ­ w a żn io n a z p o d a n iem p r zy czy n y n iem o żn o ści p od p isan ia.

A r ty k u ł 91 k.p.c. (od p ow ied n ik d a w n eg o art. 83) ok reśla u p ra w n ien ia w y n ik a ­ ją ce — z m o cy u sta w y — z u d z ie lo n e g o p ełn o m o cn ictw a . N o w y te k st w śró d u p r a w ­ n ień p ro ceso w y ch p ełn o m o cn ik a w y m ie n ia ta k że u m o co w a n ie do p o d a n ia o z ło ­ że n ie r e w iz ji n a d zw y cza jn ej i c z y n n o śc i w y w o ła n e j jej w n ie sie n ie m . D a w n y tek st nic n ie w sp o m in a ł o ty c h dw óch o sta tn ich u p ra w n ien ia ch , ch ociaż p rak tyk a i d ok ­ tr y n a n ig d y ty ch u p ra w n ień n ie k w estio n o w a ły .

W a rty k u ’e 92 k.p.c. (od p ow ied n ik d a w n eg o art. 85) za w a rta jest zasada,, w m y śl której zakres, czas tr w a n ia i sk u tk i u m ocow an ia szerszeg o n iż p ełn om oc­ n ic tw o p ro ceso w e, jak ró w n ież u m ocow an ie do p o szczeg ó ln y ch czy n n o ści p roce­ so w y c h ocen ia s ię w e d łu g tr e śc i p e łn o m o c n ic tw a oraz p rzep isó w p raw a cy w iln eg o . A r ty k u ł 93 kjp.c. (od p ow ied n ik d a w n eg o art. 86 k.p.c.) m ó w i o p ra w ie stron y sta w a ją c e j jed n o cześn ie z p ełn o m o cn ik iem d o p rostow an ia lu b o d w o ły w a n ia o ś­ w ia d czeń p ełn om ocn ik a. P op rzed n io o b o w ią zu ją cy tek st m ó w ił o p rzyzn an iu lu b in n y c h o św ia d c z e n ia c h fa k ty czn y ch .

B ard zo w a ż n y p rzepis z a w a rty jest w n a stęp n y m a rty k u le, m ia n o w icie w a rt. 94 k.p.c. (zm ien io n y d a w n y art. 87). M ów i on o tym , że w y p o w ie d z e n ie ipełnom oc- n ic tw a przez m o co d a w cę od n osi sk u tek w sto su n k u do sądu z c h w ilą z a w ia d o m ie ­ nia, w stosu n k u zaś do p rzeciw n ik a i in n y c h u czestn ik ó w — z ch w ilą doręczen ia im teg o za w ia d o m ien ia . Z m iana obecna p o leg a na tym , że d a w n y tek st n ie z a w ie ­ rał d y sp o zy cji o n a ty ch m ia sto w ej sk u te c z n o śc i w stosu n k u d o sądu. P ara g ra f d ru gi teg o a rty k u łu odnosi się do sy tu a c ji, gd y ad w o k a t w y p o w ia d a p ełn o m o cn ic­ tw o . W ty m w y p a d k u ad w o k a t m u si d zia ła ć jeszcze za stron ę przez 14 dni, chyba że z o sta n ie od te g o ob ow iązk u z w o ln io n y p rzez m ocod aw cę. K ażd y in n y p e łn o m o c­ n ik , a w ię c n iea d w o k a t, m u si d z ia ła ć za m o co d a w cę przez ten sam czas, je ś li je s t to k on ieczn e do u ch ron ien ia m o co d a w cy od n iek o rzy stn y ch sk u tk ów p raw n ych .

j ^ r 7__ 8 (91__ 92) A d w o k a t ja k o p e łn o m o c n ik w ś w ie tle k .p .c .

W stosu n k u w ię c do p op rzed n io ob o w ią zu ją cy ch p rzep isó w zm iana p olega na ty m , że k lien t m oże zw o ln ić a d w ok ata od op isa n eg o w y żej ob ow iązk u . W gru n cie r z eczy jest to jed n a k ty lk o pozorna zm iana, bo ró w n ież i p op rzed n io ta k ie r o zw ią ­ z a n ie b yło m o żliw e, ty le ‘ty lk o że na p o d sta w ie p rzep isó w n ie k.p.c., lecz u sta w y o u stroju ad w ok atu ry. S łu szn ie zatem zd ecy d o w a ł się u sta w o d a w ca na u zgod n ien ie ty c h d w ó ch tek stó w . Istn ie je jed n a k p ew n a rozb ieżność red a k cy jn a m ięd zy tym i d w o m a u sta w a m i. R óżnica p o leg a na ty m , że w e d łu g b rzm ien ia art. 23 u.o.u.a. ad ­ w o k a t z w o ln io n y jest od ob ow iązk u w y k o n y w a n ia czy n n o ści za w o d o w y ch przez d w a ty g o d n ie n ie ty lk o w te d y , gd y z w o ln i go od teg o k lien t, a le ta k ż e w ów czas,

g d y n a stą p iło w c z e śn ie jsz e o b jęcie sp ra w y przez in n eg o adw okata.

U zu p ełn ien iem do ty ch zasad je s t p rzep is art. 95 k.p.c., sta n o w ią cy , że o m ó w io ­ n e w y żej zasad y z a w a r te w art. £4 sto su je s ię od p ow ied n io do a d w o k a tó w w y ­ stęp u ją cy ch z urzędu.

A rty k u ł 96 k.ip.c. (od p ow ied n ik d aw n ego art. 88) m ó w i o w y g a śn ię c iu p ełn o m o c­ n ic tw a w ra zie śm ierci stro n y alb o u tra ty przez nią zd o ln o ści sąd ow ej. Jednakże p ełn o m o cn ik d ziała aż d o czasu z a w ieszen ia 'p o stęp o w a n ia . P op rzed n i tek st z a w ie ­ r a ł p r a w ie że id en ty czn ą treść; brak b y ło ty lk o zd an ia tra k tu ją ceg o o ty m , ż e p ełn o m o cn ictw o w y g a sa w ra zie śm ierci.

A rt. 97 k.p.c. n ie w n o si n ic n o w eg o d o p op rzed n io ob o w ią zu ją cy ch zasad: id e n ­ ty c z n ie jak p rzed tem czy n ił to art. 89, p ozw ala na ty m c z a so w e dop u szczen ie w ch a ­ ra k terze p ełn o m o cn ik a (po w n ie sie n iu pozw u) osoby, która na razie n ie m o że p rzed sta w ić p ełn o m o cn ictw a .

N astęp n a grupa p rzep isó w od n oszących s ię do p racy ad w o k a ta to p rzep isy o k osztach procesu .

A rty k u ł 98 k.p.c. za w iera d y sp o zy cje, k tóre p op rzed n io za w a rte b y ły w dw óch a r ty k u ła c h : 97 i 100. U trzy m u je on gen era ln ie daw n ą zasad ę, że p rzeg ry w a ją cy p ła c i k o szty p rocesu n a żą d a n ie w y g r y w a ją c e g o proces. Ż ąd an iem m o g ą b yć je d ­ n a k o b ję te ty lk o k o szty n iezb ęd n e do celo w eg o d och od zen ia p ra w i celow ej obro­ n y . W p a ra g ra fie d ru gim z n a jd u jem y w y ja śn ie n ie p o jęcia „niezbędne k o sz ty ”. Z alicza s ię do n ich , je ż e li strona w y stę p u je sam a lu b p rzez p ełn o m o cn ik a , k tóry n ie jest ad w ok atem : p o n iesio n e k o szty sąd ow e, k o szty p rzeja zd ó w oraz ró w n o w a r­ to ś ć zarobku u tracon ego w sk u te k sta w ie n n ic tw a w sądzie. R azem jed n a k n ie m oże to w y n o sić w ię c e j n iż w y n o si w y n a g ro d zen ie jed n eg o ad w o k a ta w ykonującego* zaw ód w sie d z ib ie sądu. D o n iezb ęd n y ch k osztów p rocesu stron y rep rezen to w a n ej p rzez ad w ok ata (§ 3) zalicza się w y n a g ro d zen ie i w y d a tk i jed n ego ad w ok ata, k o s z ­ t y są d o w e oraz k o szty n ak azan ego przez są d o so b isteg o sta w ie n n ic tw a strony.

N a le ż y stw ierd zić, że art. 98 w sposób p r z e jr z y sty p recy zu je ob ow iązk i i u p ra w ­ n ien ia stron w zak resie zw ro tu k o sztó w p ro cesu . D o ty ch cza so w e p rzep isy n ie c z y ­ n iły teg o w sp osób d o sk o n a ły (poza w y m ie n io n y m i ju ż a rty k u ła m i 97 i 100 w 1 g r ę w c h o d z iły jeszcze 98 i 99), m im o to jed n ak o rzeczn ictw o rep rezen to w a ło na o g ó ł p o g lą d od p o w ia d a ją cy n o w em u tek sto w i.

A rty k u ł 99 k.p.c. to od p ow ied n ik d aw n ego art. 98 § 2 k.p.c., z dość isto tn y m i jed n a k zm ianam i. O b ecn ie jed n o stk i gosp od ark i u sp ołeczn ion ej m ają p raw o do zw ro tu k osztów w e d łu g p rzep isó w o w y n a g ro d zen iu a d w o k a tó w ty lk o w ó w c z a s, g d y rep rezen to w a n e są p rzez rad cę p raw nego. P op rzed n io p raw o to p r z y słu g i­ w a ło jed n o stk o m gosp od ark i u sp o łeczn io n ej tak że w ó w c z a s, gd y b y ły one rep re­ ze n to w a n e przez p ra co w n ik a , n iek o n ieczn ie p rzy ty m radcę p raw n ego. D a w n y te k s t n ie zn a ł ta k że o k reślen ia : „jed n ostk i gospodarki u sp o łeczn io n ej”, n a to m ia st w y m ie n ia ł: b an k i, w ła d ze, u rzęd y, p a ń stw o w e in sty tu c je , p rzed sięb io rstw a p ań ­ stw o w e i p rzed sięb io rstw a p o zo sta ją ce pod zarządem p a ń stw o w y m .

32 Z d z i s ł a w K r z e m i ń s k i N - 7 - 8 ( 9 1 — 9 2 )

B ardzo w a ż n y m p rzep isem d la a d w o k a ta je s t p rzep is art. 109 k.p.c. (od p ow ied ­ n ik d a w n eg o art. 110 k.p.c. z dość is to tn y m i zm ian am i), z k tórego w y n ik a , że stron a za stęp o w a n a p rzez a d w ok ata p ow in n a n a jp ó źn iej przed za m k n ięciem roz­ p r a w y b ezp o śred n io p o p rzed zającej w y d a n :e orzeczen ia złożyć sp is k o sz tó w b ąd ź te ż żąd ać p rzy zn a n ia k o sztó w w e d łu g norm p rzep isan ych . W razie n ie s p e łn ie n ia te g o w a ru n k u ro szczen ie o zw rot k o sz tó w w y g a sa . O k osztach n a leżn y ch stron ie d zia ła ją cej bez a d w o k a ta sąd o rzek a z u rzęd u . W reszcie art. 110 k.p.c., k tó r y —~ ta k ja k p o p rzed n io art. 104 — sta n o w i, że są d m o że zasąd zić od św ia d k a , b ieg łeg o , p ełn o m o cn ik a lu b p r zed sta w iciela u sta w o w e g o zw rot k o sztó w w y w o ła n y c h ich rażącą w in ą .

In teresu ją ce n a s p rzep isy k.p.c. d o ty c z ą c e ad w o k a ta z n a jd ziem y ta k ż e w d zia le d o ty czą cy m zw o ln ie n ia od k asztów .

A rt. 114 (od p ow ied n ik d a w n e g o art. 112-go) o k reśla , -gdzie p o w in ie n b y ć zło żo n y w n io se k o z w o ln ie n ie . P rzep is d o ty czą cy p rzy zn a w a n ia zw o ln ien ia p rzez sąd r e w i­ z y jn y p rzen iesio n y z o sta ł o b ecn ie do o so b n eg o p rzep isu , tzn. d o art. 115.

A rt. ,117 '§ 1 (od p ow ied n ik d a w n e g o art. 115 § 1 pkt 2) za w iera p e w n e n o w e ele m e n ty . W myśil teg o p rzep isu strona z w o ln io n a p rzez są d od k o sz tó w (d a w n y te k s t n ie z a w ie r a ł słó w : „przez s ą d ”, co b y ło n iera z źródłem sp orów n ie ty lk o t e ­ oretyczn ych ) w ca ło ści lu b części m a p ra w o zg ło sić w n io sek o u sta n o w ie n ie d la n iej ad w ok ata. S ą d u w zg lęd n i w n io sek , je ś li u d zia ł a d w ok ata je s t p otrzeb n y. Im ien n ie w y zn a cza ad w o k a ta rada a d w o k a ck a lu b zesp ó ł ad w ok ack i (n o vu m , g d y ż pop rzed n i te k st m ó w ił ty lk o o radzie). J e śli te n a d w o k a t m a w y k o n a ć czy n n o ści poza sied zib ą są d u , w ła śc iw a rada lu b ze sp ó ł w y zn a czy w ra zie p otrzeb y a d w o k a ­ ta z innej m iejsco w o ści.

A rt. 117 § 2 rozp roszył w ą tp liw o ś c i, k tóre p o w sta w a ły na tle d a w n eg o n ie p r e c y ­ zy jn eg o tek stu . O b ecn ie rozstrzygn ięta z o sta ła sporna k w estia , c z y stron a k o r z y ­ sta ją ca z u sta w o w e g o zw o ln ien ia od k o sz tó w m a p ra w o d o „ a u to m a ty czn eg o ” p r z y ­ zn a n ia jej ad w o k a ta z urzędu. N o w y te k s t w y r a ź n ie m ó w i, że m o że to n a stą p ić ty lk o w ó w c z a s, g d y strona o d p o w ied n im i d ok u m en ta m i u d ow od ni, że n ie m oże b ez u szczerb k u dla u trzy m a n ia sw o je g o i ro d zin y p o n ieść k o sz tó w w yn agrod zen ia, e d - w ok ata. Sąd od m ów i stro n ie u sta n o w ien ia a d w o k a ta w r a z ie o czy w istej b ezza sa d ­ ności jej p o w ó d ztw a lu b obrony.

A rt. 118 to p o w tó rzo n y te k st (n ie w ie lk ie zm ia n y ty p u red ak cyjn ego) d a w n eg o art. 116. G łosi on, że u sta n o w ie n ie ad w o k a ta z u rzędu je s t rów n ozn aczn e z u d z ie ­ le n ie m p ełn o m o cn ictw a procesow ego.

W art. 119 zn a jd u jem y d aw n y te k s t art. 117 (zm iana red ak cyjn a). Z w o ln ie n ie od k o sztó w są d o w y c h oraz u sta n o w ie n ie ad w o k a ta w y g a sa ze śm iercią stron y, k tó ­ ra je u zy sk a ła . A d w o k a t jed n a k p o d ejm u je czy n n o ści p ro ceso w e n ie cier p ią ce zw ło k i. Z w a ż n y c h p ow od ów ad w o k a t z u rzęd u m oże u b ieg a ć się o z w o ln ie n ie go od teg o ob ow iązk u . Z w o ln ień u d ziela ją rada a d w o k a ck a lu b zesp ó ł. J ed n o cześ­ n ie n a stę p u je w y z n a c z e n ie in n e g o ad w o k a ta . P ra k ty k a b ęd zie m u sia ła pok on ać tru d n ości p rzy w y k ła d n i p o jęcia „w ażn ych p rzy czy n ” u za sa d n ia ją cy ch z w o ln ie ­ nie.

A rt. 129 to p rzered a g o w a n y tek st d a w n e g o art. 118 § 1. S ąd m a p ra w o co fn ą ć z w o ln ie n ie od k o sztó w są d ow ych , je ś li ok aże się, że ok oliczn ości, n a p o d sta w ie k tó ­ r y ch je p rzyznano, n ie is tn ia ły lu b p r zesta ły istn ieć. N o v u m p olega n a tym , ż e n o w y tek st — p oza „ zw o ln ien iem ” od k o sztó w — o b ejm u je ta k że „ u sta n o w ien ie a d w o k a ta ”. S tron a po c o fn ię c iu zw o ln ie n ia od k o sztó w lu b u sta n o w ie n ia a d w o ­ k ata p ow in n a u iś c ić o p ła ty lu b w y n ? g r o d z e n ie a d w o k a ta dla n ie i u sta n o w io n eg o . M oże to m ieć ch a ra k ter u iszczen ia częścio w eg o , je ś li zm iana w stosu n k a ch str o n y

-jjr 7 8 (91__92) A d w o k a t j a k o p e łn o m o c n ik w Ś w ie tle k .p .c . ₃₃

m ia ła ta k i w ła śn ie charakter. A rt. 120 § 2 sta n o w i, że w y m ien io n eg o w y żej rygoru ' « i e sto su je się , j e ś li przyczyną co fn ię c ia jest o czy w ista b ezzasad n ość p o w ó d ztw a l u b obrony, chyba, że strona p od lega u k a ra n iu w tr y b ie § 3. O tóż art. 120 § 3 -w k ła d a na sąd o b ow iązek sk a za n ia na g r zy w n ę stro n y , k tóra u zy sk a ła z w o ln ie n ie ■od k o sztó w są d o w y ch i u sta n o w ie n ie ad w o k a ta n a p o d sta w ie p o d a n ia św ia d o m ie .n ie p r a w d z iw y c h o k oliczn ości. S tron a poza grzy w n ą m u si w ó w cza s u iścić tak że

•opłaty oraz w y n a g ro d zen ie ad w o k a ck ie.

A rt. 121 to o d p o w ied n ik d a w n eg o art. 119 z p ew n y m i zm ian am i. N o w y p rzepis, “t a k ja k poprzednio, sta n o w i, że z w o ln ie n ie od k o sztó w są d o w y ch i u sta n o w ien ie a d w o k a ta (w sta r y m te k ś c ie n ie b yło sło w a „a d w o k a t”) n ie zw a ln ia stron y od o b o - -w ią zk u zw rotu k o sztó w p rzeciw n ik o w i. N a to m ia st n o w y tek st n ie zaw iera od p o­ w i e d n i k a d a w n y ch p ara g ra fó w 2 i 3 art. 119. B y ła w n ich m o w a o śc ią g a n iu z u rzę­ d u od p rzeciw n ik a p rzeg ry w a ją ceg o p roces ty c h opłat, k tó re n ie z o sta ły śc ią g n ię te «od stro n y zw o ln io n ej, oraz o ścią g a n iu z zasąd zon ego ro szczen ia su m y o d p o w ia d a ją - ■ « e j zw o ln ien iu . K w estia ta je s t u r eg u lo w a n a w art. 5 p rzep isó w o k osztach są d o - 'w y c h w sp raw ach cy w iln y ch , k tó r y w sw e j treści jest o d p o w ied n ik iem d aw n ych

p a r a g r a fó w 2 i 3 art. 119 k.p.c.

A rt. 122 to od p ow ied n ik d a w n eg o art. 122 z m in im a ln y m i zm ia n a m i red a k cy j- ?nym i. P rzep is ten u trzy m u je zasad ę, że a d w ok at u sta n o w io n y z u rzęd u m a p ra - -w o — z w y łą c z e n ie m stron y — ścią g n ą ć n a leżn ą m u (z ty tu łu w yn a g ro d zen ia 3 w y d a tk ó w ) su m ę z k o sztó w zasąd zon ych od p rzeciw n ik a. N a ’eżnoćciom ad w ok ata [p rzy słu g u je p ie r w sz e ń stw o przed ro szczen ia m i osób trzecich .

A rt. 123 to p rzerob ion y d a w n y te k s t art. 121. T ak ja k poprzed n io, w sz e lk ie p o s ta n o w ie n ia o p rzyzn an iu i co fn ięciu z w o ln ie n ia od k o sztó w są d o w y c h i u sta n o ­ w i e n i u a d w ok ata (tego o k reślen ia n ie zn a ł d a w n y tek st), ja k r ó w n ie ż o w ło ż e n iu

n a stron ę ob ow iązk u z a p ła ty k o sztó w sąd m o że w y d a ć n a p o sied zen iu n ieja w n y m . A rt. 124 to od p ow ied n ik d a w n e g o art. 122 z p ew n y m i dość is to tn y m i zm ian am i - w te k śc ie . N o w y p rzepis sta n o w i, ż e zg ło szen ie w n io sk u o z w o ln ie n ie od k o sztó w Hub o w y z n a czen ie a d w ok ata, jak r ó w n ie ż w n ie sie n ie środka o d w o ła w czeg o od o d ­

m o w y z w o ln ie n ia od k o sztó w są d o w y ch (d a w n y te k st m ó w ił ty lk o o środku o d w o ­ ł a w c z y m ) n ie w strzy m u je b ieg u to czą ceg o się p o stęp o w a n ia , ch yb a, że chodzi ■<o z w o ln ie n ie p ow od a od k o sztó w są d o w y ch n a sk u te k w n io sk u zg ło szo n eg o w p oz­ w i e lu b przed w y to czen iem p o w ó d ztw a . Sąd m oże jed n ak w strzy m a ć (tego zd an ia m ie b y ło w poprzednim tek ście) rozp ozn an ie sp ra w y aż do p raw om ocn ego r o z- jstrzy g n ięcia w n io sk u i w zw ią zk u z tym n ie w y zn a cza ć rozp raw y, a w yzn aczon ą «odw ołać lu b od roczyć.

A rt. 126, k tóry ok reśla w a ru n k i, ja k im p ow in n o o d p ow iad ać p ism o procesow e, rzaw iera ta k że c z ę ść „ad w ok ack ą”. M ia n o w icie w § 2 i § 3 tegoj p rzep isu zn a jd u je- a n y u w a g ę, że w p ierw szy m p iśm ie p ro ceso w y m p o w in n y s ię z n a jd o w a ć m ięd zy in n y m i d an e d o ty czą ce sied zib y stron, ich p r z e d sta w ic ie li u sta w o w y c h i p ełn o m o c- nników. D o p ism a n a leży d o łą czy ć p ełn o m o cn ictw o , je ż e li p ism o w n o s i ' p ełn o m o c- :rtik, k tó ry p rzed tem n ie z ło ż y ł p ełn o m o cn ictw a . W ypada dodać, ż e w tym za k re­ s i e pod rządem d aw n ych p rzep isó w is tn ia ły id e n ty c z n e ob ow iązk i.

N a to m ia st dość isto tn e zm ia n y n o tu je m y , je ś li chodzi o p rzep isy d oty czą ce d o rę- -‘czen ia p ism p rocesow ych . Do a d w o k a tó w a d resow an e są w 'tym rozd ziale a rty k u ły Vt32, 133 i 141 kjp.c.

D w a p ierw sze m ów ią o w za jem n y m d oręczan iu sob ie p ism p ro ceso w y ch p rzez ^pełnom ocników (form a fa k u lta ty w n a ) oraz o d oręczan iu p ism dla p ełn o m o cn ik ó w je d n o s te k u sp o łeczn io n y ch . C o do tej, d rugiej k w e stii, n a leży m ieć n a u w ad ze, i e *ncw y tek st zaw iera dość p ow ażn ą zm ian ę. Otóż o b ecn ie p ism a p ro ceso w e lu b o r z e

34 Z d z i s ł a w K r z e m i ń s k i _{Nr 7 -8 (9 1 — 92>}

czen ia d la o so b y p ra w n ej, jaik ró w n ież d la org a n iza cji, która n ie m a osob ow ości p ra w n ej, d oręcza s ię organ ow i u p ra w n io n em u do rep rezen to w a n ia ich przed są d em lu b do rąk p r a co w n ik a u p o w a żn io n eg o do odbioru pism , ale w razie u stan ow ien ia: p ełn o m o cn ik a p ro ceso w eg o lu b osoby u p o w a żn io n ej do odbioru p ism sądow ych: d oręczen ie m u si b y ć d o k o n a n e ty m w ła ś n ie osobom . J e ż e li jed n ak w g rę w ch o d zi p a ń stw o w a jed n o stk a o rg a n iza cy jn a , to w ó w c z a s d oręcza się p ism o są d o w e zaw sze- o rg a n o w i u p ra w n io n em u do rep rezen to w a n ia lu b do rąk p racow n ik a u p o w a żn io ­ n eg o d o od b ioru p ism , ch oćb y n a w e t u sta n o w io n y b y ł p ełn o m o cn ik p rocesow y.

Z te k s tu art. 141 § 3 k.p.c. w y n ik a , że je ż e li je s t u sta n o w io n y ch k ilk u p ełn o m o c­ n ik ó w jed n ej stron y, sąd d oręcza p ism o p r o c e so w e ty lk o jed n em u z n ich . Jak w ia ­ dom o, k w e stia ta n ie toyła ja sn o r o zstrzy g n ięta w p o p rzed n io o b o w ią zu ją cy m k .p .c. W p ra k ty c e są d o w ej p o w sta w a ły w ą tp liw o ś c i, czy p ism o p o w in n o b y ć doręczane- w sz y stk im p ełn o m o cp ik o m rep rezen tu ją cy m je d n ą stro n ę.3

W ażn y d la a d w o k a tó w je s t art. 149 § 2 k .p .c., k tó ry reg u lu je k w e stię d oręcza­ n ia w e z w a ń n a p o sied zen ia sąd ow e. J a k k o lw ie k w te k ś c ie teg o p rzep isu n ie użyte* s ło w a „a d w o k a t”, n ie w ą tp liw ie o d n o si s ię o n ta k ż e d o a d w o k a tó w w y stę p u ją c y c h w ch a ra k terze p ełn o m o cn ik ó w p ro ceso w y ch . N ovu m w ty m te k ś c ie w y r a ż a się- w ty m , ż e w p row ad zon o g en e r a ln ie jed en sy s te m za w ia d a m ia n ia o posiedzeniach» są d o w y ch n ie z a le ż n ie od tego, czy ch od zi o sąd p o w ia to w y , czy te ż w o jew ó d zk ie Z god n ie z ty m za ło że n iem w e z w a n ie d o ręcza się co n ajm n iej n a ty d z ie ń przed? p o sied zen iem . W w y p a d k a ch p iln y c h te r m in ten m o że być sk rócon y p rzez są<£ d o trzech dni.

S z c z e g ó ln y tr y b za w ia d a m ia n ia o te r m in ie p o sied zen ia p r z e w id z ia n y j e s t w sp ra w a ch o roszczen ia p ra co w n icze. M ia n o w icie art. 468 k.p.c. sta n o w i, że sątJ m oże w z y w a ć stron y, św ia d k ó w , b ie g ły c h lu b in n e o so b y w sp osób , k tó r y u z n a za; n ajb ard ziej c elo w y , n a w et z p o m in ięciem sp osob ów p rzew id zia n y ch p rzez p rze­ p is y o g ó ln e je ż e li uzna to za n ie z b ę d n e d la p rzy sp ieszen ia rozp ozn an ia sp r a w y _ W ezw an ie d ok on an e w p o w y ż sz y sp osób w y w o łu je sk u tk i p r zew id zia n e w k od ek sie,, je ż e li je s t rzeczą n ie w ą tp liw ą , że d o sz ło d o w ia d o m o ści 'adresata. D la przykładu: ( m ożna b y w ię c w sk a z a ć n a m o żliw o ść za w ia d o m ie n ia w sk a z a n y c h w y żej osób-

p rzez te le fo n . , ■

C iek a w e n o v u m w p ro w a d za art. 159 k.p.c. sta n o w ią c y , ż e p rzeb ieg czy n n o ści p ro ­ to k o ło w a n y ch m o że b yć u trw a lo n y za p om ocą ap aratu ry d źw ięk o w ej lu b p rzy p o ­ m o cy p ism a sten ograficzn ego.

Isto tn ą zm ia n ę w p row ad za art. 160 k.p.c., r e g u lu ją c y p o stęp o w a n ie p rzy p ro sto ­ w a n iu lu b u z u p e łn ia n iu protok ołu rozp raw y. O b ecn ie w n io se k w ty m w zg lęd zie- m u si b yć z ło żo n y n ie p óźn iej n iż na n a stęp n y m p o sied zen iu , a je ś li id zie o p ro to ­ k ó ł rozp raw y, po k tórej za m k n ięciu n a stą p iło w y d a n ie w y ro k u — d opóki a k ta sp r a w y zn a jd u ją się jeszcze w są d z ie (d a w n y art. 171 k.p.c. z n a ł te r m in sie d m io ­ d n io w y d o p r o sto w a n ia lu b u zu p ełn ien ia p rotokołu).

D o a d w o k a tó w a d reso w a n y je s t p rzep is art. 161 k.p.c. N a p od staw ie' te g o p r z e ­ p isu p rzew o d n iczą cy m o że zażąd ać od ad w o k a ta lu b ra d cy p ra w n eg o zło że n ia z a ­ łą c z n ik a w w y zn a czo n y m term in ie. Z ałączn ik p o w in ie n za w iera ć w n io sk i, o św ia d ­

czen ia, u zu p ełn ien ia oraz sp rostow an ia w n io sk ó w i ośw iad czeń .

O czy w iście w y m ie n io n e u p ra w n ien ie p rzew o d n iczą ceg o z art. 161 k.p.c. n ie może- p rzek reśla ć p ra w a d w ok ata w y n ik a ją c y c h z art. 162 k.p.c., k tó re p o leg a ją n a tym ,.

a W o rz e c z e n iu z d n . 1.IX.1958 r . CR 744/51 (O S P iK A 3/59, p o z. 76) S ą d N a jw y ż s z y r e p r e - z e n to w a ł p o g lą d , że je ż e li s tr o n a m a w ię c e j n iż je d n e g o p e łn o m o c n ik a , d o rę c z e n ie p i s m a je d n e m u z n ic h j e s t w y s ta rc z a ją c e . Z t e z ą t ą n ie z g a d z a łe m się (p a trz . Z. K r z e m i ń s k i ; A d w o k a t w o r z e c z n ic tw ie S N , P a l. 11/59, s. 23).

j j r 7 8 (91__92) A d w o k a t J a k o p e łn o m o c n ik w ś w ie tle k .p .c . ₃₅

ż e a d w o k a t m o ż e w to k u p o sied zen ia — a je ś li n ie b y ł ob ecn y , to n a n ajb liższym p o sied zen iu — zw ró cić u w a g ę sądu na u c h y b ie n ie p rzep isom p o stęp o w a n ia , w n o ­ szą c o w p isa n ie za strzeżen ia d o p rotok ołu . N a le ż y p rzestrzec k o le g ó w -a d w o k a tó w przed w a ż n ą z p u n k tu w id z e n ia p ro ceso w eg o k o n sek w en cją n ie sk o r z y sta n ia p rzez a d w o k a ta z teg o p ra w a . B o o to te n sa m art. 162 sta n o w i, ż e stro n ie, która z a strze­ ż en ia d o p rotok ołu n ie zg ło siła , n ie p rzy słu g u je p ra w o p o w o ły w a n ia się na tak ie u c h y b ie n ie w d a lszy m to k u p o stęp o w a n ia , chyba że ch od zi o p rzep isy p o stę p o ­ w a n ia , k tó ry ch n aru szen ie sąd p o w in ien w z ią ć pod u w a g ę z urzęd u , alb o gdy stron a, u p raw d op odob n i, że n ie z g ło s iła za strzeżeń b ez sw o jej w in y .

N ie w y m a g a szerszeg o o m ó w ien ia art. 175 k.p.c. S ta n o w i on, ż e w razie śm ierci p ełn o m o cn ik a p ro ceso w eg o p o stę p o w a n ie m oże się to czy ć d a lej d op iero p o w e z ­ w a n iu stro n y n ie staw aj ącej.

J e śli chodzi o p r zep isy d o ty c z ą c e rozp raw y, to n a le ż y tu w sk a z a ć n a tr z y a r ty ­ k u ły d o ty czą ce a d w o k a tó w , a m ia n o w ic ie n a art. 208 § 1, 212 i 216 k.p.c.

P ie r w sz y z ty c h p rzep isó w d aje p ra w o p rzew od n iczącem u w y d a n ia przed ro z­ p raw ą za rząd zen ia co d o w e z w a n ia stro n y do sta w ie n n ic tw a n a rozp raw ę o so b iś­ c ie lu b p rzez pełn om ocn ik a.

A rt. 212 k.p.c. d aje p rzew o d n iczą cem u p raw o u d ziela n ia w m ia rę p o trzeb y (je s z ­ cze p rzed w szc z ę c ie m p o stęp o w a n ia d ow od ow ego) p o u czeń i w sk a z ó w e k stronom a sto so w n ie do o k o liczn o ści — zw ra ca n ia im u w a g i n a c e lo w o ść u sta n o w ie n ia p ełn o m o cn ik a p rocesow ego.

T rzeci z w y m ie n io n y c h p rzep isów , tzn. art. 216 k .p .c., d aje są d o w i p raw o w y ­ d a n ia za rząd zen ia co d o sta w ie n ia się stron lu b jed n ej z n ich o so b iśc ie lu b przez p ełn o m o cn ik a w celu d o k ła d n iejszeg o w y ja śn ien ia stanu sp r a w y (art. 208 k.pjc. d a je to u p ra w n ien ie p rzew od n iczącem u , a art. 216 — sądow i).

N ie c o w ię c e j u w a g i n a le ż y p o św ię c ić te k s to w i art. 261 § 2 k.p.c., k tó ry za jm u je się p ra w em od m ow y zezn ań św ia d k a . P rzep is te n o b ejm u je r ó w n ież w y p a d ek , gd y ś w ia d k ie m b ęd zie ad w ok at, k tó r y p o w o ła s ię n a ta je m n ic ę zaw od ow ą.

O tóż z te k stu art. 261 § 1 k.p.c. (o d p o w ied n ik d aw n ego art. 275 § 2 k,p.c.) w y ­ n ik a , że św ia d e k m o że od m ów ić u d z ie le n ia od p ow ied zi na za d a n e m u przez sąd p y ta n ie, je ż e li zezn a n ie m ia ła b y b y ć p o łą czo n e z p o g w a łcen iem isto tn ej ta jem n icy za w o d o w ej. Jak w ia d o m o , k w e s tię ta je m n ic y za w o d o w ej ad w o k a ta reg u lu je tak że u sta w a o u stro ju a d w o k a tu ry . I ta k art. 7 u.o u.a. sta n o w i, że ad w o k a t o b o w ią za n y je s t za ch o w a ć w ta je m n ic y w s z y s t k o , o czym d o w ied zia ł się w zw ią zk u z u d z ie ­ la n ie m p orad y p raw n ej lu b p ro w a d zen iem sp raw y. K ażda zatem w ia d o m o ść objęta je s t ob ow iązk iem d och ow an ia ta je m n ic y n ie z a le ż n ie od tego, c z y ch od zi o w ia d o ­ m o ści „ w a żn e”, czy te ż o „ n iew a żn e”. O b o w ią zek ten d ziała ró w n ie ż w te d y gdy ch od zi o w ia d o m o ść „ n i e i s t o t n ą ” w sw ej treści. I słu szn ie. Jak że b ow iem często w iad om ość „ n i e i s t o t n a ” w jed n ej sp r a w ie m oże b y ć „ i s t o t n a ” w in n ej. O tw o rzen ie p rzeto ch oćb y n a jm n iejszej „ fu rtk i” m oże sp ra w ić, że in te r e sy o b y w a te la , k tó ry p ow ierza s w ą o so b istą ta je m n ic ę a d w o k a to w i, z o sta n ą p ow ażn ie zagrożone. M ożna w ię c k a teg o ry czn ie stw ierd zić, że p rzy d o ch o w y w a n iu ta j e m ­ n ic y d e c y d u ją c e zn a czen ie b ęd zie m ieć n ie treść u zysk an ej w ia d o m o ści, ale jej ź r ó d ł o .

Z te k stu cy to w a n eg o p rzep isu w y n ik a tak że, że o k reślo n y o b ow iązek p o stro ­ n ie ad w o k a ta n ie u leg a n ig d y p rzed a w n ien iu . N ie m oże o n te ż być u c h y lo n y lu b ogran iczon y u c h w a łą w ła d z sa m o rzą d o w y ch lu b sąd ow ych .

C h a ra k tery sty czn e je s t w re sz c ie i to, że u sta w a n ie u za leżn ia istn ien ia o b o w ią z­ ku d och o w a n ia ta je m n ic y od w o li k lie n ta . B ez zn a czen ia je s t fa k t, czy iklient p o ­

36 Z d z i s ł a w K r z e m i ń s k i N r 7-8 (91— 92)

w ie r z y ł w ia d o m o ść, p ro szą c zarazem o d y sk recję, czy te ż d a ł do zro zu m ien ia , że n ie z a le ż y m u n a d o ch o w a n iu ta jem n icy .

P rzech o d zą c do p orów n an ia d w ó ch cy to w a n y c h te k stó w , tzn. art. 201 i§ 2 k .p.c. oraz art. 7 u .o u .a ., n a leży stw ierd zić, że ró żn ica m ięd zy n im i sp ro w a d za s ię do w y r a z u „ i s t o t n y ”, k tó ry o k r e śla b liż e j p o ję c ie ta je m n ic y za w o d o w ej ad w ok ata. U trzy m a n a z o sta ła ró żn ica red a k cy jn a , k tó ra is tn ia ła poprzednio, tzn . przed w p r o ­ w a d z e n ie m n o w e j u sta w y o u stroju a d w o k a tu ry i n o w eg o k.p.c. W ten sp osób m u s im y — ta k ja k p op rzednio — ro zstrzy g n ą ć teo r e ty c z n y i p r a k ty c z n y p rob lem , k tó r y z d w ó c h p rzy ta cza n y ch p rzep isó w je s t p rzep isem szczeg ó ln y m . O sob iście od la t tw a r d o rep rezen tu je p ogląd 3, ż e u sta w a o u stro ju a d w o k a tu r y 'jest p rzep isem sz c z e g ó ln y m za ró w n o w sto su n k u do k.p .k ., jak i do k.p.c. J a k ie k o lw ie k w ię c ro z­ b ieżn o ści r e d a k c y jn e m u szą b yć tłu m a czo n e z u w z g lę d n ie n ie m p rzed e w szy stk im te k s tu u s ta w y o u stro ju a d w o k a tu ry .

N a le ż y się lic z y ć z ty m , że sto so w a n ie w p r a k ty c e są d o w ej d y sp o z y c ji art. 261 k^p.c. m o że stw o rzy ć n iejed en k ło p o t a d w o k a to m z a sła n ia ją c y m s ię in sty tu c ją t a ­ je m n ic y z a w o d o w ej. P o c ie sz a ją c y w k a żd y m ra zie je s t fa k t, że o sta teczn ie w ła ś ­ n ie ś w ia d e k ^adw okat m u si sa m ro zstrzy g n ą ć, czy w g rę w ch o d zi w ia d o m o ść „isto t­ n a ” ■— czy te ż „ n ie isto tn a ”, W ten sp o só b ad w o k a t, k tó r y w y k a z u je o d p o w ied n ie p rzy g o to w a n ie za w o d o w e, za w sze je s t zd o ln y o ch ro n ić n a le ż y c ie in te r e s k lie n ta , p rzek a zu ją ceg o m u w dobrej w ierze sw e o so b iste w iad om ości.

P o z o sta łe p r z e p is y n o w eg o k.p.c. n ie za w iera ją w d zied zin ie „ a d w o k a ck iej” żad ­ nej r e w e la c y jn e j treści.

A rt. 394 k.pjc. o k reśla ją cy sta n y fa k ty c z n e , w k tórych stro n ie p r z y słu g u je za ż a ­ le n ie n a p o sta n o w ie n ie k o ń czące p o stę p o w a n ie w sp ra w ie, w y m ie n ia w § 1 p k t 2 o d m o w ę z w o ln ie n ia od k o sz tó w są d o w y ch lu b c o fn ięcie ta k ieg o z w o ln ie n ia oraz o d m o w ę u sta n o w ien ia a d w ok ata lu b jeg o od w ołan ie.

A rt. 426 i 458 k.p.c. p ow tarzają d aw n ą zasad ę, że w sp ra w a ch m a łżeń sk ich oraz ze stosu n k u m ięd zy rod zicam i a d ziećm i p o trzeb n e jest p ełn o m o cn ictw o szczeg ó ln e dla ad w o k a ta w y stę p u ją c e g o w ty ch sp ra w a ch . Id en ty czn e pełnom ofcnictw o p o trzeb ­ n e je s t do odbioru n a leżn o ści za sąd zon ych n a rzecz p ra co w n ik a (art. 466 § 2 k.p.c.). P e łn o m o c n ic tw o to m oże być u d zielo n e po p o w sta n iu ty tu łu eg zek u cy jn eg o . Jest to p rzep is n ie zn a n y starem u te k sto w i.

N a za k o ń czen ie n a le ż y w sk a z a ć na n o v u m w y n ik a ją c e z art. 1118 k.p.c. P rzep is ten p o zw a la — pod w a ru n k iem w za jem n o ści — n a d op u szczen ie przed sąd em p o lsk im jaiko p ełn om ocn ik a p ro ceso w eg o ad w o k a ta obcokrajow ca.

3 S w o je s ta n o w is k o w ty m z a k re s ie u z a s a d n iłe m o b s z e rn ie w a r t y k u l e p t.: P ro b le m t a ­ je m n ic y z a w o d o w e j a d w o k a ta w. ś w ie tle p r z e p is ó w p ra w n y c h , P a l. 10/59, s. 31 i n . K w e s tii te j p o św ię c o n o w ie le o p ra c o w a ń . N a le ż y t u w y m ie n ić : Z . K r z e m i ń s k i : A d w o k a t ja k o p e łn o m o c n ik s tr o n y w e d łu g p r o j e k t u k o d e k s u p o s tę p o w a n ia c y w iln e g o , P a l. 2/56, s. 47 i n .; Z . K r z e m i ń s k i : A d w o k a t w p r o je k c ie k o d e k s u p o s tę p o w a n ia c y w iln e g o , P a l. 10/60, s. 16 i n .; A . W ł o c h : U w a g i n a t e m a t ta je m n ic y z a w o d o w e j a d w o k a ta . B iu le ty n N R A J/5S, s. 30 i n .; J . K o b i a ł k a : O d p o w ie d ź p r a w n a , N P 12/59, s. 1493; E. W e n g e r e k : p o s tę p o w a ­ n ie e g z e k u c y jn e w s p r a w a c h c y w iln y c h , s. 231. R . Ł y c z y w e k : T a je m n ic a z a w o d o w a o b ro ń c y , P iP 1/62, s. 105 i n .; A . M u r z y n o w s k i : Z z a g a d n ie ń p o s tę p o w a n ia d o w o d o ­ w e g o n a r o z p ra w ie g łó w n e j, N P 3/62, s. 395 i n .; S. K a l i n o w s k i : S ta n o w is k o o b ro ń c y w p ro c e s ie k a r n y m , P a l. 8/62, s. 3 i n .; E . H a n s e n : T a je m n ic a z a w o d o w a a d w o k a ta , i-a i. 9/62, s. 10 i n .; A . K a f t a l : O n ie k tó r y c h z a g a d n ie n ia c h p r z e s tr z e g a n ia ta je m n ic y z a w o ­ d o w e j p rz e z a d w o k a ta p o d e jr z a n e g o w p ro c e sie k a r n y m , P a l. 4/63, s. 10 i n .; I-. Ł y c z y ­ w e k : J e sz c z e o t a je m n ic y z a w o d o w e j a d w o k a ta , P a l. 11/63, s. 49 i n .; A. K a f t a l , M. C i e ­ ś l a k i S. G a r l i c k i : T ró jg ło s w s p r a w ie ta je m n ic y z a w o d o w e j a d w o k a ta , F a l. 3/6', s. 1 i n .; K . Ł o j e w s k i : J e sz c z e o ta je m n ic y z a w o d o w e j a d w o k a ta , P a l. 12/64, s. 2 i n .