UKD 551.733.1 :552.143 :552.54 :565.393: 564.8 :564.5 :563.9 :S5O.1122.2.(438.182 -201 Bartoszyce i Kętrzyn
+
436.L5--.201 Gołdap)2kizisław MOiDLIŃSKl
Stratygrafia ordowiku w obniżeniu litewskim (polska
częśćsyneklizy
perybałtyckiei)WlSTĘP
Osady oJrdowiku :na oloozalrze olbniżenia litewSkiego stwierdwno w ot- WOTach Bartboszyce !G-l, Kętrzyn IG"'-l, Gołda:p 'IG-l (!fig. 1). Osady te
wykształcone są w f:acja<:!h płytkowodnych. !Miąższość ich wy:nosi w Barr-- toszycach 73,8 m, rw Kętrzynie 68,5 m, a w Go-lda:pi 60,8 m (fig. 2).
Sedymentację ordowiku rozpoczyIll8.ją zlepieńce tTansgr-esywne, le-
żą,ce na piaslmwcach ,'kambryjsldch. Nie obserwuje !się j'ednak ni,e21god-
ności kąto,wej między kamibrem a oro..awikiem. Najni'Ż'szym stwierdzo- nym o.gniwem j'est dolny 'al'enig. Istnieje też mOlŻili'wość lIliapoitkani.a na' tym obszarze szczątkowych osadów tremaddku, gdyż geologowie litews- cy J. Paszkiewkzjus 1(1!95'8) i W. A. Kotrkuti'S (1963!) wyTóżnm w nie- któryc!h wieroeniaoh na sąsiednim terenie Litwy cienlk:ie warstwy 0100- losowe. Są to pi;a:skowce Q z:ni(komej miąższości (od 5 do 00 cm), za-
wierające rprzewodni.ą skamieniałość Obolus apollinis E i c Ib.. Przy oma- wianiu stTatygrarf'ii przyjąłem podział OTdowiku na, warstwy w.]:owies- kie, pomorskie i ma'zun;i]rie, wprowadzony Iprzez E. Tomczylrową (1964), która wyflmnała wstępne opra·oorwanie oiSaldów o!rdrorwiklu w otwoTlach Bartoszyce i Goldap. Dr E. TO'ffi!czykoowa, i dr H. Tomczyk przeka:zali mi :swoje m:aJteriały i notatk1i, a także udzielili. cenny,ch iUwag IW cza- sie pr:acy, 'za 00 składam Im serdeczne podziękoOwania.
AlREN1G
GÓRlNlE iWlAWI'SWY B['AŁOWIIE\SK;fE
W Ba:r1;oszycach i Gołdapi arenig TOzpoczyna się cienką warstewką zlepieńca, o miąrżswści 5+15 cm, ;przechodzącą \ku .górze w piaskoIWiec glaukoni'towy, wapni'sty, brunatnozielony. Zlepieniec złożony jeiStz oto- cz,akórw pias'kOiWCÓW brurnatnyC!h i sz,aryeh Q rÓŻmym stolpn~u orbtocze- nla. Średnicia o.toczaków dochodzi do 5 cm, spoiwo Jest i·lasto-żelalZiste
zobfi·tym glaukonitem. ,W Kętrzynie rbrak jest zlepieńca i osady roz-
poczynają się pi:ąskolWlCeIn :glaukonitorwym. PiaSkowiec jest droibnoziar-
rstratygrafia ol'dow.itku 'W ołJn'i:heniu Jriłewskim 69 nisty, zielony lub 'brunatnozielony, p'o.za gla:ulkonitem zruwi.era liczne zia!l'lna kwarcu otraz okruchy skały fosfuranowej. Grubość warstewki piaskowca ,glaukonitowego, wynosi w Ba!rtO'szycach i GoŁdapi 15 cm,
Kaliningrad
of/.7;;;:;'60iJ.';p7;Ą
Kljtrzyn 15-7 \ OOlsztgn \ Fig. 1. Szkic lokaH'zacji omawianych wierceń
Location sketch orf the 'bor e holes dIscussed
\.
Piętra 8artoszyce Kętrzyn
landower
ASIgil warstwy
mazurskie
1419,Om
Fig. 2. KOl'eIa'c:ja 'Osadów ordowiku w obniż'eniu Htews-kim
Correlation of the Ord'Ovidan depos'i1ls in the ~ithuatnian depression 1 - iłowce; 2 - piaskowce; 3 - zlepieńce; 4 - wa'pienie; 5 - margle; 6 - wapienie
oolitowe; 7 - wapienie margliste; 8 - wapienie zrostkowe; 9 - kontakt warstw z luką erozyją; '10 - glaukonit; 11 - ·cienkie wkŁadki bentonitu
l - clays.tones; 2 - sandstones; 3 - conglomerates; 4 - Umestones; "5 - anarls; 6 -
·oolitic limestones; 7 - marly limestones; 8 - agregate limestones; 9 - contact of becls with erosiona'l gap; 10 - glauconite; LI - thin bentonite intercalations
70 Zdzisław Modl'iński
a w Kętrzynie - 30 Om. Wyżej na całym obszarze rozpoczynają się
osady maI'Jglis1Jo..w8lPienne. Wapienie' i margle zalWierają lIliewie.liki.e wkladki iłowców w:apnifstych. Skały zabarwione są !l1a kOIlor Ibrunatno-
wiśniowy lub szaroziel()lIlY, są nieco dolomityczne, w spąJgu z.alWierają JX)Z-
prosZO!ne ziaI"na glaulronitu. W wapieniach można obserwować liczne zmiany w rytmie sedymentacji wyrażone nieT6wnymi pOlWierzchJniami uwarstwienia, poIkrytymi naj-częściejpowroczk:ami ilastymi; widoczne są też poowierzchni,e 'rozmyć. Miej'scami pojawiają się :wkładik;i wapieni o cha- :r:akte!l:"ze zrost11wwym.
W dolJIl{~j partii tych IWaJPieni stwierdzono Symphysurus angustatus (IS a r s & B o e c k) i Apheoorthina ? daunus Wal c o t t. Pierwszy ga- tunek zna!ny jest z .górnegOo JtTelID.aJdoku i dolnego, areni,gu Szwecji. Aphe- oorthina ? daunus Wal ,c Q t t występuje w dolnym: arenigu Szwecji i Estonii i wykazuje duże poikrewieństwo z Nanorthis christiawiae (K j e-
T u l rf) (I. C.MO!ber:g, C. O. Segerberg, 1906). Gatunek ten zna'py jes!t
w lPolsce z obszaru Białowieży {J. ZnQlslm·, 1964), gdzie występuje w w,ar- .sUwie ,glaukonitytu zalkzonej do najniższego aTenigu. Na podstawie wy-
,gtę;pow,ania tej fauny naJleży przyjąć, że dolna część górnych w.arstw 'bi'ak)wieSkich Jro:reluje się z estońskim poziOlrnem leetse.
Znacznie lepszą dokUlID.enJtację faum.istyczną i,Po:sia'd:a gÓ'my arenig.
W górnej partiii wapieni i :margli występują bardzo liczne trylobity i ra- mienionoigi, z których Oozn.acZO'D.o.: Megistaspis limbata (Bo, eclk), Pty- chopyge angustifrons CDa l m.), Metaptychopyge cf. truncata (Ni es zk.), Niobe ci. laeviceps D a l m., Syrnrphysurus palpebrosus D a l m., Nileus exarmatus T j eTn., Ampyx d. pater Holm., RemopLeuriJdielz.a ISP., Raymondaspis sp., ACTOtreta sp., Eostrophomena walcotti M o' Jb e r ,g.
"Protorthis" hunnebergensis Walc o. t t, Pauorthis ci. minima ~p .an- d e rr), Ranorthis carinata RUiIb. Talk więc IgÓ!rna oZę'ŚĆg6rny,eh wanstw
,białowieskich jest r6wnowi~kOowa z poziomem volkhov. .
Miąższość arentgu wynosi od 9,5 do- 14,7 m. Należy tutaj zwrocić uwagę na fakt, że górne warstwy białowieskie są macznie lepiej rozwi-
nięte w obniżeniu litewskim (iclh miąższość W Kętrzynie osią,ga 14,7 m)
niż na ooozarze Białowieży, ,gdzie maksymalna miąższość według J. Z:no- ISki (1964) nie przekracza '2,6 m (wiercenie 'Grodzisko 5).
LAiNWIRN
DOIL'N.E iW .ARJSTWY 'POMOIRSKlIE
Granica a!t'eni.g - 1anwirn we wszystkich wier·ceniach dobrlZezJazna- cza się w'1ito:JogH. W spągu lanwiTnu wyróżniającym się o.gniwem jest wa!t"stw,a lWiapieni.a orga!llJOdetrytycznego, szarego, twardego, zawierają
cego czasem rozproszone ziarna glaukOonitu. Warstwa ta chlCliNlktery.zuje
lSię względnie stałą miąższością, /Wynoszącą od '0,3 do '0,6 m.
WyiJej 'W :lamrwiTnie występują: wapienie 'brunatD.owiś:niowe z :szarro- z'ielonymi plamami; WikŁadki wapieni ilIl8Eglistych, ooganodetrytycznych;
pC?'jawiają się drobne oolity Żtela.z"..ISte oraz ZB.Żelazio:ne ułamki .faum.y. Moż
na obserwować iliczm.e powierzch.nie rozmyć. Z fauny udało się oznaozyć
Megistaspidella sp., Pseuda:saph'U,8 Sp., Asaphus (Asaphus) sp., Ampyx nasutus D a lm.
stratygr.afia OIl'd<owiiku w ,Qlbn'iŻJeniu Jdtewskim 7l Dolne warstwy poInO!l"skie mO!żna korelować z estońskimi poziomami kunda i aseri. MiąższoOŚć lanwiTtnu wy:nosi 5,2-:-7,2 m.
LANDElL
śaJO'DKOWIE W AIRlSTWY P.OJ.Y.ljQRJSKI1E
Osady 1a:nwirnu stopn~orwo hez j,aki,ohkQolwiel:t zmian przechodzą w lan- deil. W dolnym landeilu występują wapienie U1barw:lOne pstro, !bru!!l:at-
noOwiśnilQiWe z sz,arozieloOnY'mi plamami, obserwuje się słabo zaznaczone powier.z'chni,e rozmyć. Dopiero w górnym 'landeilu dominują w.apienie zabarwione na koilor :szary i szarozielQony. Są Qone za:z,wyczaj Qorgano:d.e- trytyczne, Zawięrają oOility 'że'l'aziste Qoraz szczątki: fauny impreg1lJOwaIIle
związkami żelaza. Występują :W nich ciemnoszare i szaro·zie'loOne "prze- mazy" oj !przerosty ilaste. Wapienie są miejscami użylo!ne .białym kal- cytem.
' z
fauny 'zidentyfikowano tu Illaenus schroeteri (S c :h 1 d t h.), IlI.ci. schmid,ti N i e s z k., Lonchodomas rosiratus ,ęS a: r s:), "Orthoceras"
sp., Pararaphistoma qualteriatum S ~ 'h 100 t h. MiąJ2:Sll0ŚĆ 'śroOdkowych
warsrtw pomoiI'skich wynosi od 9,5 do 1i1,1 m. Na ooo.zarze nadbałtyc
kich republik radzieckich odpowiadają im poziomy uhaku-lasnamiie.
KARADOK
GóRNrE 'w AJRJSTWY PO!MORlSKlIE
Począwszy od karadooku zaznacza się wyraźne zr6żnkowa:nie w wy-
ksz-tałceJ:1iu osadów na dwa obszarry: .rej,on Kętrzyna - Bartoszyc i re- jon Gołdapi. OrdOiwik rejonu Kętrzyna - Bar:taszycwyka'zuje duże po-
dOlbieństwo do o'bszaru S2JW'eeji i Łotwy, natomiast il'ejon Gołdapi na-
wiąJZuje do terenów Litwy. W ddlnym 'karadoku różm.ice są jeszcze sto- su:nlkowo niewielkie. W 00:00 rejoOna,ah występują wapienie oil'ganodetry- tyczne z oolita'mi żelazistymi, szare, czasem szarozielone. ,Wapienie :po- przerastane są marglem ciam:noszarrym lIuib !Szarozielonym. 'W wierrC€'- niach 'Go~dap i Kętrzyn stwiel'd:rono cienkie, killkumi'limetrowej IglI'U'boś
ci wk:lładki 'Szary'ch bentoari;f;ów, zawierające :li·ezne blaszki brunatnej miki. W rejoiIlie Kętrzyn - BaTtoszyce ten !kompleks :wapieni or'gaJIlooe- trytyc2lllych można rorozielić na dwie części: dolną - z Echinosphaeri- tes :sp., N eoasaphus ludibundus T o il' n., Chasmops ci. odini I~ i 00 Ihnw.),
dającą się ikoreloiwać ,z estońskim po'ziamem kwkruse, ocaz gÓiI'ną - za-
wierającą maenus falIax H o lm,
m.
jevensis H Q l m, Remopleurides wimani T h o r S., Sowerbyellasp., odpowiaaającą pozidmom idavere- -johvi-keila. W Gołdapi kompleks ten jest trudny do :rozdziellenia i trze-ba go lkoOrelować z poziomami od kukruse do keila. st'wi,erd~o!IllO tu:
Neoasaphus lwdibullldus Torn., Lonchodomas rostratus i(Sail'ls.), Ogma- saphus cf. co status J a a n., Illaenus fallax Hl o:} m,
m.
ci. CTalSSicauda (W a hL), Chasmops sp., Nicolella d. alliku O r a s p., Echimosphaeritessp., Helicocrinites sp. '
Pewne znaczenie' dla korelacji posiadają wkładki lbentonitów s1lw1er- dzone w Kętrzynie i Gołdapi, gdzie występują w identycm:ej ,pozycji stratYlgraifkznej j,ak na tereni'e Łotwy i :Szwecji. BentonLtyz poigranie za landeil - Ikaradolk znane są również z obszaru Gór Świętokrrzyskich
(W, Ryka, H. Tomczyk, 1959). .
72 Zdziisław Mod:riński
Górny karadok w Kętrzynie i Bartoszy.cach repre.zentorwany jest przez
iłowce ciemnOlSzare i szarozielOOle o łupliwości płytlrowej, .zawierające
liczne skupienia pirytu. W iłowcach występują miejscami Wikładlki szarro-
zielonyoh margli, ocaz 1 lub 2 wkładki !Wapienia szarozielonego., twarde- go, spirytywwaiIlego, wwierojącego liczne ziarna glaukonitu. Górne po- wi,erz·chnie tycih wkładek posi.adają ostrą, nierówną powierz~hnię t·war- dego dna. W iłowcaclh występuje Opsimasaphus cf. jaanussoni K i e 1 a n, Paterula ·of. portlocki ICGe i: n.), Lingula sp., Pseudolingula ~p., OnnieUa bancrofti L i :n d s. Stwierorono też słabo 2'l8.coowane \SZczątki grrarptolitów, z których H. TOilllczyk oiznaczył Climacograptus sp. Osady :te odpOIwia-
fują dolnej części tretaspisowej serii ze Szwecji, poiSiadającej identyczne
wylksztaŁcenie litoJ,a,cj.alne.
W Gołdapi występu:ją :natomiast waJpienie i maTgI,e szarozielone, za-
wie.r:ające !bardzo olMity detryt f.a'UiIly. Ozna,cz{)!llo tu Chasmops wesenber- ge1bS'is S c h m., Cybele a~ra L i n !tli a r IS., Platylichas la:rotus (M c C o Yi), Sampo hiiluensVs O p i k., Sowerbyella of. slandensi'S' J O> n, e 5,
Platystrophia .sp., Boreadorthis sp., Sinuites sp., Stychocystis sp. Ponad- to występują liczne mszywioły, małżoraczki, konodonty, pok:rulS2lOne li- liowce.
Osady te mOlżna kO!reloiwać z poziomami rakvere, nabala i vormsi
wyróżniony':mi na terenie nadbałtyCIkich republik !radzieckich. MiątżsZOlŚć
karadolku wynosi od 18,7 do 25,5 m.
A'SZGIL
W A:RlSi'I!WY MAZURlSIKlLE
Różnice w wykształceniu osadów między obszaa:em Gołdapi i Kę
tTozyna - Barboszyc pogłębiają się waszgilu. W Gołdapi są to w dole wapienie i maTgle sza'l'ozi'el'one oZ wlkła,elką barwy bruJnatno>wiśniowej,
w górze wapienie i maI"gle sZaIrozielol!1e i IbiałOlSZare. W waa>:enialch
występują wkładki zlepień,c6w wapiennych, !rozproszony glauko-
nit Ol'laZ liczne, dobrze wykształcone kryształy piryrt;u. Z fauny uidało
się oznaczyć jedynie Lonchodomoo portloc-ki (B a r r.) i Stenopareia lin- narssoni I(H o l m). Fauna wskazuje więc na cibeCIWŚć tylko dolnego :a>sz- gilu, dającego się ko:relOlWaćz ·esto,ń:słkim poziomem pirgu. Na ,górny aszgil przypada luka. Na obecność tej luki ZWl"a.cała urwalgę E. Tom- czylkowa (1964) wiąlżąc ją za H. Tomczykiem (19162) z odd:lJwi.ę!kami ru- Chów synO!rogenicZlIlych fazy takońskiej.
Inną sytuację mamy na oIbsza'l'ze Kętrzyn - BartOlSzy.ce; występuje
tutaj ktompletnie wykształcony aszgil, a przeja.wy ruohów sy:noroge- nicznycll zaZDJaczyły się pojawieniem piaszczystości w osadach na· gra- nicy or.dow:iku i ISYl.uru, oraz two!rzeniem się wapieni zrostkoWlO-zlep:eń
oowatych w n,ajlIliższym sylurze.
W,arstwy mazurSkie lIla oibszarze. Kętrzyn - Barloszyce są dwudziel- ne. Dolne warstwy ma<ZU1"Skie, któryc'h miąmzość wynosi w Kętrzynie
3,7 m, a w BartoszycaCh 8,1 m, wykształOOlIle są jako briUnainolwiśn1owe
wapienie i margle ·z ibogatą fauną. Ozna'Czyłem tu Tretaspis seticornis (H i SJ), Panderia megalophthalma L i n n a r S., Pseudosphaeroxochus la-
StratY'graf:i:a ordowiku w ob.n.i:reniu Litewskim 73 ticeps (L i n n a r 5.), Ill"aenus TOemeTi Vo l 'b., Zdicella sp., "Illc.enus" cf.
angeUni H o 1 m, RemopleU'Tides 'Sp., Boreadorthis sp., Nautiloidea, or:az cystoidy z rodziny Sphaeronidae. Ten zespół fauny pozwalla na tiedno~
znaczną kOTelację z "czerwonym mułOtWC€m tretaspisOwym", wyrotimio- nym na o:bsza!rze Veste:rg,ot1a:nd w Szwe,cji, Z!alicwnym dO' d()l1negp :aJSz- gilu. Na obsza'rze tnaJd:bałtycltim występowanie skał o zabaTWieniu czer- wonym jest w d01lnymaszgilupo:wszechne (polska, SZiwecja, Lot:wa).
Górne warS'bwy mazurskie to margle 'Sza:rozielone z wkładkami de'In-
nos~ch, dro'bnoikrystalicznych wapieni, miążs2lośĆ 'ic!h 'wy,nosi w Kę
trzynie9,7 m, a w Bartoszycach 21',2 m. !Powyżej tyCih osadów w Kętrzy
nie występuje jeszcze wkładka ('70 cm) cienmoszaregO' w:apieni/ł pi.asz- czystego z li,cznymi blaszkami <biotytu. W marglaoh występuje obfita fauna. S twierdrono tu DaiLmanitina mUCTOnata (B T o n g.), "Calymene"
sp., Rafinesquina ci. compressa (D a v.), Platystrophia ci. bifornta (S c h lotn.), Dalmanella sp., Schizoramma sp., Strophomena sp., Plec- tatrypa sp.
P.adołme wykształcenie górnego aszgHu na obszarze nadbałtyckim
stwierdzOlIlo w wierceniu K:ull:atrop (Ve:ster,g,CJotland, Szwecj,a) i .na te- renie Łotwy w wie:rceniu PHtene (R. M. Manmdl, 1963). W Kullatrop po-
wyżej ozEIDWonego mułQlWca tretaspisowego o mią'ższości 14,3' m leżą zie- loill.€ muJiowce Go miąższości 2,65 m, iktóre G. HeJUl'iDlgsmoen (B. Wa'eTiIl,
P. "IIhIoirslUJIld, G. Henningsmoen, 194'&) umownie zaliczył dQ poziomu Staurocephalus. lOsady ,te przykryte są waTs'bwami dalmanirt:inowymi o miąższości 2,38 m, złoŻO!nyrri w dole z wapieni, a w .górze 'z 'Pi.as!kow-
ców 'Wapnisty,ch.
KOlrelując margle szarozieilO'l1e z wiereeń Kętrzyn i Barl.aszyce z osa- dami óbs~aru Szwecji na!leży j-e uznać za r6wnowielrowe warstwom dal- manitinowym, a ich najniższą część ewentualnie za odpowiednik umow- nie wyTóim:ionych warstw staurocefalUSOlWYCh. ,Wkładka wlBlpienia piasz- czystego. z K,ętrzyna kończy cykl sedymenta,cji oroowiddej i odpowiada piaSkowcom wapnistym, występującym 'W stropie waTStw dalmanitino- wych w KuUatTiQlP. Miąższooćaszgilu zmienia się od
n,o
m w Gołdapiido 24,3 m w Barr-toszycach.
WNIOSKI
1. W ,ohn~żeniu litewskim, w olbTębie granic Polski, OTdowicki cykl sedymentacji węglanowej rozpoczyna się osadami dolnego arenigu. Ko- nie,c tego ,cyklu przypada na po'gr,am.kze :Z sylurem. .
2. Począwszy od górnego (kaIradoku występuje wyTaźne z:r62mioowa!Ilie warunków sedymentacji. W rejonie Kętrzyna i Bartoszyc, stanowiącym bardziejgłęookowodnączęśćzbiorrnika, 'tworzą ,się głóWlIlie iłOtWce wap- niste i margle. Warunki sedymentacji panujące w tym rejonie są po- doibne do pa:nują,cyClh w obszarze K.aJlini!Il'gradu oraz Szwecji i Łotwy.
W okolicy Gołdapi występują natomiast sedymenty bardziej płytko.wod
ne - wapienie mairgliste i zlepieńcowate, podobnie jalk n.a sąsiedIl'im
o'bszall"ze Litwy.
Zakład Geologii Niżu IIl1sty>tutu Geologicznego Warszawa, uL Rakowiecka 4
Nadesłano dnia 13 kwie,tnla lil611 r.
74 Zdz>isław Modl'ińs.ki
---
PISMIENNICT'WO
MOBERG J. c., SEGEBiBERJG C. O. {10(6) - Bidrog 11ill kiinnedomen om ,Cera- topygeregion mad SM'skiJd hiinsyn Hill deS\!! utve'Ck,ling i tfQlgelsn;g.strak- ten. 'lVIedd. Lunds Geologiska Fiiltk1uJ:fu, UB], n<r Z. !Lund.
RYKA W., TOIlVfOZYlK H. {19159) - Bentonity w osadacl1 stlWOlpaleozoicoznY'Oh Gór Świę1Jokrzys~iclh. Kwart. geol., 3, p. 6819-7111, nr 31. 'Wa'rs'ZiaIW3.
TOMCZYK H. '(1962) - Prohlem stratygrafii ordowi,kIu i sylul'lll w }'i(}l~ce w świeltJ!e
os'tatnkh !badań. Pr. Inst. Geol., 35. Wars'zawa.
TOMCZY.KOWA E. (1004) - Ordowik platfO'l'lllly wschodn1oeuropejlSlkiej D'a· OIlEza- rze Po:Ski. Kwart . . geol., 8, p. 41911-,5'IJo2, nr .3. Wal's.zalWla.
WAERN B., THORSlJU!ND P., HImNN'IN1GSJ.\IDIEN G. (1948) - lDep loorin.g through
Ol'dQIV,i~ian and Sllurian str'ata at Kinnekulle, Vesterg<l't1a.nld. Bull.
Geoll. 'bł. Upsa1a,32. Uppsala.
Z'NOSKO J. ('100!11) - Ordowik oIbszaru Bi.a'rowieźoy i MieLni'ka. Kwart. geol., 8, p.
80-71, nr .l. Wlars'zaWa.
KOPKYTHC B. A. 1(}1963) - HeKOTOpbIe ~aB'HbIe
°
JIH'I'OCTpaTJfl'Paq,KH 'l'HOKpeKC- KOH CBHTbI ,,060JIOBbIX" CJIoes H JI33TC3CKoro ropH30HTa H HX nOJIOJKeHHH B pa3pe;3e KeM6pHR -- op~OBHKa B JIHTOBCKOH CCP. Bon. reOJI.JIHTBbI, C'I1p. 373-383. BHJIbHIOC.
MHHHHJIb P. M. (1963) - BHOCTpaTm'paq,WIecKoe 06oCHosamre pacqJteHeHrui Op~OBHKCKl1X Ol"JIOJKeHHH 3a:r:rAAHOH JI,al!'BIDl:. Tp. HHCT. reoJI. AH !3L'T.
cep, 112, CTP'. 41-71''- TaJIJIHH.
IIAIIIKEBH'tJIOC H. (1958) - CTpaTJ1l'paq,HH H q,aYHa OPP;OBJfKCKlłX-CHJIYPHHCKHX OTJIOJKe'HHH IOJKHotł IIp·u6aJITHKH.. ABTopeq,epaT ,IJ;HCC. KaH~. reoJI.
H MHHepaJIOr. H, BHJtbHlOCcir. YH-T. BHJIbHlOc.
CI'PATHrPA4JIDł OTJIO)l(EJłHA OP.z.OBHKA JDfTOBCKOa BllA.z.mn.I (IIOJIbCKAH 'lACTb IIEPHBAJITH:0:CKO:0: CHHEKJlH3hI)
Pe310Me
B HaCTOJlll(eit pa60Te C006~aIDTCR ~HHble 110 Cl"paTBI'Paq,RH OTJIOlKeHRil: op~oBKKa JlKTOB- CKOit BIIaARBhl, 1I0JI)"reHHhle 113 6YPOBbIX CKBaJKlIH BapToIIJ.'l!UO lIT'-I, KeHTIIIHH lIT'-1 K rOJI-
~an M-l (q,HI'. 1); :U;mox Kap60HaTHoro OCap;KOHaKOIIJ1eHIDł Op,r(OBW OXBaT:bIlIaeT Ha 3TOit Tep- pmopRH apeHHI'cKlIA, JlaHBH.pBCKlIA, JtaHp;eil:nClCldl:, Kap~oKClCIdI: K 3lIII'IDIbCKB:i gpyca. Ha'IIDI8JI c BepXHeKapa,r(oKcKoro Jlpyca Ha6JI1Op;aeTCJl pe3K3JI ,D;Hq,cPepeHI(HpoB3.HHOCTb OTJIOlKeHRil:. B pa:lil:o- He KełlTIIlllHa K liapTOIll"B:q pacnpOCTpaHeBlol 60JIee rJly6oKoBO,D;Hl\le, 6oJtbmeil: 1JllCTbIO rJ1BHHCTLIe OTJIOlKeHIDł. Do xapaKTepy pa3BHTIDI. OTJIOlKeHRil: 3Ta TeppmopIDI CXO,r(Ha c pa:lil:OHaMH JIlBe~, KlIJIHBlIHI'pa,r(a Ił JIaTBdCICoit CCP. B pa:lil:oHe rOJI.ItaIJB pa3BHTbI 60JIee MeJIKOBO,®J>re OTJIOlKe- HlllI-MepreJIHCTble 1I3BeCTIDIICH c IIa'IKaMH H3BecrmIKOBl>lX KOHrJIOMepaToB. YCJlOBIDI cPoPMH- pOBaHIDł OTJIOlKeHRil: 61>1JIH CXO;D.BI>I c yCJIOBIDlMH, cym;ecTBYlO~ Ha cMelKHoil: TeppmopBll JIUTOBCKoil: CCP.
HaĄz(eHH3JI q,aYJła Tp:wro611TOB, IIJle'leHO:mx, rOJIOBOHO:mx 11 HI'JIOKO:lKllX n03BOJlSIeT paC1JJIe-
lIJłTb OTJIOlKeHIDI Op,l(OBKKa Ha orp;em.Hlde 3Belłl>Jl 11 KOppeJIHPOBaTb łlX c rop1ł3OHTlIMK BLI,D;e- JIeHHI>IMlI Ha TeppHTOpRH DPH6aJITdCICłlX CoBeTCKllX Pecny6JIHK (q,HI'. 2).
'Stres21czenie
Zdz1s1aw MODL1NrSKI
STBATIGBAPHY OF THE ORDOVlCIAN DEPOSITS OCCUBING IN THE LITHUANIAN DEPRESSION
tPOLISH PART OF THE PERI-BALTIC SYNECLISE)
'Summary
75
'The !paper presents data ronceTning the IStratigr~phy of the OrId!O!Vician depo- sits oe,curring in· the Lithuanian depression. The data have been OIbtained from the hare holes Bart<J,szyce IG-1, K~t-rzyn IG ... 1 and Goldap ·IiG-1 {Fig. I:L). lWitlri1I1 the a'rea he're consMered the cyde oOf car>honate setiimenta·tion of the O!'ldOllri.cian embraces su:ch members as Arenigian, 'Llanvirni.an, LlaooeiliO, Carado'c atnd Ashgil!l.
Begi'nning with the Upper lOaradoc :the depos[ts di1lferentiate'. Jtn the re'gions of K~trzY'n and BartQs'zyce there are found deposits of deep-water origin, for the llJ!OS't part, of clay character. Owing to the lithoOlogIcal development the deposirts
<l'f the 'legion discussed can be referred to those QCcuNing in the area of iKalinin- grad, !Sweden and Latvia. On the other hand, in the Goldap region there oc,cur mo:re 'slha'll'O'W-water deposits such as mady l'imestones with 'calcareous intelr·ca[a- tions,. The sedimentary conditions' wer,e simHar toO thos,e 'found 'in the adjracent ,are'a of Lithuania.
'I'he encountered fauna of trildl>ites, rbraahiopods, cephalopods and echinooeJ.'llllS' alloOws tosUlbdilVlide the Ordovician into some'membens, and to .make their correla- tion with ,the hoOri'ZOillS distinguished in the area of the Baltic Soviet Irepuiblks CFi,g. 2).
