Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
Studia Ekonomiczne, Prawne i Administracyjne Zeszyt, nr 3 (2019)
Kinga Górka109
PRZENIESIENIE AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH
Streszczenie
W artykule przedstawiona została problematyka dotycząca przeniesienia autorskich praw majątkowych, jak również sposobów przeniesienia tychże praw oraz jaki termin obowiązuję do tego w prawie własności intelektualnej. Zostały wskazane także rodzaje umów jakimi można się posługiwać aby móc prawnie nabyć prawa autorskie poprzez tytułowe przeniesienie tych praw oraz prawa zależne jako równie ważne elementy przeniesienia autorskich praw majątkowych.
Slowa kluczowe: autorskie prawa majątkowe, autorskie prawa osobiste.
WSTĘP
Na gruncie przepisów systemu prawnego wyróżniamy dwa rodzaje praw autorskich, tj. osobiste i majątkowe a ich przedmiotem jest każda działalność twórcza, która posiada charakter indywidualny, w jakiejkolwiek postaci, niezależny od przeznaczenia czy też jego wartości. W praktyce przedmiotem tychże praw autorskich jest określany mianem utworu.
Osobiste prawa autorskie zawsze przysługują jego twórcy, to oznacza że nie można ich się zrzec ani pozbyć, gdyż jest to więź chroniona prawnie utwór z jego autorem.
Uprawnienia jakie przysługują autorowi dają możliwość wyboru np. czy autor udostępni swoje dzieło czy utwór sygnowany będzie jego nazwiskiem , pseudonimem czy po prostu anonimowy itp., natomiast trochę inaczej jest z majątkowymi prawami autorskimi, ponieważ w przeciwieństwie do wyżej wymienionych mogą być one przedmiotem obrotu, który najczęściej następuje w drodze umowy o ich przeniesienie. Majątkowe prawa autorskie przysługują jego twórcy co do zasady, obejmuje je prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim czy tez pobierania z niego wynagrodzenia. Twórca może nie korzystać ze swoich praw lub je przenieść lecz nie ma to wpływu na jego uprawnienia, które wynikają z praw osobistych. W art.
17 Prawo Autorskie określona została ich treść, która stanowi, że twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania i rozporządzania utworem. 110
109 Studentka na kierunku prawo, Uniwersytet Technologiczno – Humanistycznego im. K.
Pułaskiego w Radomiu
Studia Ekonomiczne i Prawne 3/2019
SPOSOBY I TERMIN PRZEJŚCIA AUTORSKICH PRAW
MAJĄTKOWYCH
Autorskie prawa majątkowe można przenieść na inne osoby tylko w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy co wprost wynika art. 41, Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. „o prawie autorskim i prawach pokrewnych”. Przeniesienie w drodze dziedziczenia może mieć miejsce, gdyż autorskie prawa majątkowe wchodzą w skład spadku i mogą być przedmiotem dziedziczenia zarówno testamentowego jak również ustawowego. Mogą być również przedmiotem zapisu bądź zapisu windykacyjnego.
Do dziedziczenia tych praw stosuje się przepisy księgi IV Kodeksu Cywilnego pt.
„Spadki”, jak również stosuję się zasady, które są określone w Kodeksie Cywilnym, art. 42, co nieznacznie modyfikuję zasadę, która określona jest w art. 935 § 3 Kodeksu Cywilnego, w myśl której w przypadku braku małżonka spadkodawcy i krewnych powołanych do dziedziczenia ustawowego, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu w sytuacji gdy nie da się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej albo, gdy ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą. Natomiast prawo autorskie stanowi, że autorskie prawa majątkowe jednego ze współtwórców miałyby przypaść na Skarb Państwa jako spadkobiercy ustawowemu, część ta przechodzi na pozostałych, żyjących współtwórców lub ich następców prawnych, stosownie co do wielkości ich udziałów. Jeżeli chodzi o termin przeniesienia autorskich praw majątkowych, widoczny on jest w sytuacji, gdy strony zawierają szczegółowo opisaną umowę na wykonanie danego dzieła i przeniesienie autorskich praw majątkowych, w umowie takiej powinno być zawarte w dokładnie określonym terminie na dostarczenie tego dzieła do nabywcy, jeżeli strony nie określiły takiego terminu, dzieło należy przekazać do nabywcy, niezwłocznie po jego wykonaniu.
Strony mogą także w dowolny sposób regulować w umowie termin przejścia autorskich praw majątkowych, jednak zgodnie z art.64 Prawa Autorskie, prawa te przechodzą na nabywcę w momencie przejęcia przez niego utworu. To dosyć ważny element, który warto zawrzeć w umowie, gdyż chodzi tu o interes twórcy i jego prawo do wynagrodzenia.111
RODZAJE UMÓW
Szczegółowa kwestia sposobów przeniesienia autorskich praw majątkowych jest określona na dwa sposoby jakimi są ;
- umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych ; - umowa licencyjna ;
Pierwsza z nich tj. umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych polega na tym, że twórca dzieła zbywa swe prawo autorskie na rzecz osoby trzeciej tj. nabywcy, poprzez określenie uprawnień majątkowych jakie składają się na treść, w efekcie czego następuję sytuacja w której nabywca staję się prawnym podmiotem, do którego służy uprawnienie oraz możliwość korzystania oraz rozporządzania utworem jako swoją własnością. Warto zapamiętać, że umowa ta powinna zostać zawarta w formie pisemnej, ponieważ zapewni to ochronę interesów obu stron i również dlatego , gdyż w każdej innej formie staję się ona nieważna. W ujęciu Kodeksu Cywilnego umowa ta to czynność prawna, która powoduje podwójny skutek „zobowiązująco – rozporządzający”, ponieważ do przeniesienia praw dochodzi w chwili przyjęcia
111 A. Gąsiorowski, Przejście autorskich praw majątkowych ( online ) , s. 1- 2
dzieła przez nabywcę, zgodnie z art. 55 ust. 4 Prawo Autorskie. Przeniesienie praw może nastąpić odpłatnie jako sprzedaż lub w formie darowizny.
Umowa licencyjna polega zaś na tym, że twórca umożliwia korzystanie z autorskich praw majątkowych osobie trzeciej. Zgodnie z treścią art. 67 ust. 1, powinny zostać określone zasady dotyczące korzystania z utworu przez licencjobiorcę, określić powinny je strony zawierające umowę. Powinny zostać wskazane :
- zakres uprawnień do korzystania z utworu przez licencjobiorcę a zatem wskazanie sposobów, możliwości korzystania z utworu ;
- czas na jaki udzielona jest licencja ;
- zasięg uprawnień dla licencjobiorcy, chodzi tu o zasięg terytorialny ;
- umowy licencyjne to zwykle umowy czasowe ale przepisy Prawa Autorskie pozawalają na zwieranie umów na czas nieokreślony tym samym nie ograniczając stron umów. Prawa
Autorskie preferuję zawieranie umów na czas nie dłuższy niż 5 lat, chroniąc tym samym interesy licencjodawców a szczególnie twórców utworów, jeśli zaś w umowie nie określono czasu na jaki zawarto umowę licencyjną, w takim przypadku warto zastosować art. 66 Prawa Autorskie, którego treść stanowi, że „umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat od dnia jej zawarcia. Po upływie tego terminu prawo uzyskane na podstawie takiej umowy wygasa. Przepis ten również rozstrzyga, w braku stosownych zapisów w umowie, o jej zasięgu terytorialnym państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę.” Wyróżniamy dwa rodzaje umów licencyjnych :
- wyłączne są to umowy w których licencjodawca zobowiązuję się do tego, by nie udzielać licencji w jakikolwiek sposób innym osobom ;
- niewyłączne zaś to umowy w których twórca może upoważnić kilka podmiotów do korzystania z utworu równolegle w ten sam sposób. 112
STOSOWANIE UMÓW O PRZENIESIENIE
Zgodnie z art. 353 Kodeksu Cywilnego, w którym określono zasadę swobody umów, strony mogą swobodnie kształtować treść umowy zarówno o przeniesienie jak i licencyjnej. Prawo Autorskie w pewnym stopniu ogranicza swobodę poprzez wymogi zarówno w treści jak również w formie umów. Po pierwsze ważne jest wskazanie skuteczności „w jej treści pól eksploatacji objętych przeniesieniem lub licencją”. Po przez pola eksploatacji należy rozumieć konkretne sposoby przez które jest możliwość korzystania z dzieła. Przykładowe pola eksploatacji są objęte art. 50 Prawo Autorskie, które stanowią przede wszystkim : - zakres utrwalenia oraz wielokrotności utworu tj. poprzez tworzenie określona i jednakową techniką poszczególnych przedmiotów dzieła,
- zakres sprzedaży dziełem (oryginał) lub kolejnymi po nim egzemplarzami na których dzieło jest na stałe,
- zakres rozpowszechniania dzieła ale w inny sposób tj. poprzez udostępnianie, odtwarzanie czy też wyświetlanie itd., ogółem chodzi o taki sposób aby każdy mógł mieć możliwość dostępu do dzieła bezpośrednio.
Bardzo ważnym warunkiem jest spełnienie wymagania, które to jest określone w art.
41 ust. 2 Prawo Autorskie, ponieważ to ono podejmuje decyzję o tym jak wygląda treść umowy czyli o faktycznym przeniesieniu bądź licencji.
Studia Ekonomiczne i Prawne 3/2019 Najważniejszym, kluczowym elementem dla wykładni prawnych i autorskich umów stanowi art. 49 ust 1 Prawo Autorskie, ponieważ określa, iż w sytuacji, gdy umowa nie określa sposobu
użytkowania z dzieła, co do zasady powinien on zgadzać się z charakterem i przeznaczeniem dzieła. Z reguły tak ustalona treść umowy nie jest zgodna z wolą stron.
W przypadku, gdy nie zostanie określona żadna z pól eksploatacji, umowa staje się nieważna z art. 41 ust. 2 Prawo Autorskie.
Następnym ważnym elementem wymagań związanych z tematem pól eksploatacji, stanowi wymóg określony w art. 41 ust. 4 Prawo Autorskie, który stanowi, że strony mogą ustalić, że przedmiot umowy mogą określić tylko te pola eksploatacji, które to są im znane w chwili zawarcia umowy.
Kolejnym wymogiem jest określony w art. 41 ust. 3 Prawo Autorskie, który stanowi, że strony nie mogą w umowie postanowić o przejściu wszystkich dzieł lub dzieł danego rodzaju, które mają powstać w przyszłości.
Następnym, równie ważnym wymogiem jest art. 65 Prawo Autorskie, który stanowi, że w przypadku, gdy brak jest widocznego postanowienia o przeniesieniu autorskich praw majątkowych, uznaję się, że twórca udzielił licencji . Konsekwencją takiej sytuacji jest umowa licencyjna a nie umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych.
Zarówno pierwsza jak i druga umowa, może stanowić jej zawarcie pod odpłatnym lub darmowym tytułem. W przypadku, gdy nie wynika z umowy, że przeniesienie bądź licencja nastąpiło nieodpłatnie, wtedy zaś na podstawie art. 43 ust. 1 Prawo Autorskie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia, wobec czego umowa jest odpłatna i musi zostać ustalona wysokość wynagrodzenia.
Czynnikiem, które warunkuję o wysokości wynagrodzenia jest zakres udzielonego prawa i korzyści, które wynikają z użytkowania z dzieła, na podstawie art. 43 ust. 2 Prawo Autorskie.
Przy ustalaniu wynagrodzenia, należy iść zgodnie z zasadą określoną w art. 45 Prawo Autorskie , która stanowi, że twórcy należy się osobne wynagrodzenie za użytkowanie z dzieła na każdym osobnym polu eksploatacji.
Jednak przepisy w.w stosuję się tylko w sytuacjach, gdy strony nie ustaliły wynagrodzenia dla twórcy.
Jednak, gdy strony będą ustalać w umowie wysokość wynagrodzenia, mogą one zastosować jeden z trzech sposobów na to:
- pierwszy z nich polega na tym, że wysokość wynagrodzenia jest obliczana jest a podstawie objętości dzieła. Jednak ten sposób nie ma wielu zwolenników ze względu na to, iż uzależnia on wysokość wynagrodzenia, który nie ma nic wspólnego z wartością artystyczną dzieła oraz jego wartością komercyjną, jednak niezależnie od tego nadal tworzą się dzieła, które są duże objętościowo.
Drugi sposób to nic innego jak określenie wynagrodzenia w formie ryczałtu tj. kwoty.
Taki sposób cechuję to, że jego wysokość nie zależy od okoliczności jakie zachodzą już po zawarciu umowy.
Ostatni sposób polega na tym, ze wysokość wynagrodzenia wiążę się z wysokością wpływów, które uzyskuję licencjobiorca z eksploatacji dzieła. W konsekwencji twórca posiada uprawnienia do otrzymania informacji i wglądu do dokumentacji, która wiele znaczy dla wynagrodzenia twórcy, na podstawie art. 47 Prawo Autorskie.
Ma to na celu kontrolę dokonywanych z licencjobiorcą rozliczeń.
Regulacja zawarta w art. 48 Prawa Autorskie stanowi ochronę interesów twórcy dzieła, która stanowi, że wynagrodzenie twórcy określa procent od ceny sprzedaży
każdego z egzemplarza dzieła, jednak w przypadku sprzedaży po wyższej cenie, wynagrodzenie również należy podwyższyć o umówiony procent, zgodnie z art. 48 ust. 1 Prawa Autorskie.
Na wysokość wynagrodzenia nie ma wpływu obniżka cen sprzedaży przed upływem roku od rozpoczęcia rozpowszechniania dzieła. Strony mogą wydłużyć termin zgodnie z art. 48 ust. 2 Prawo Autorskie.
Nierozerwalnie połączona z w.w artykułem jest treść uprawnień twórcy określonym w art. 47 Prawo Autorskie, ponieważ realizacja art. 48 Prawo Autorskie uzależniona jest od wiedzy dotyczącej czynników, które wpływają na wynagrodzenie twórcy i są zmienne.
Należy wspomnieć także o niezwykle istotnej zasadzie przy tworzeniu umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych jaką jest oddzielenie wynagrodzenia dla twórcy za stworzenie i dostarczenie utworu oraz wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji na dane dzieło.
Skutkiem tego oddzielenia jest konieczność określenia tego w umowie, że wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych stanowi odrębną część całkowitego
wynagrodzenia twórcy. Kolejną częścią jest to, że twórcy należy się wynagrodzenie za stworzenie oraz dostarczenie dzieła do nabywcy. Brak takich postanowień w umowie oznacza brak zasięgu obejmowania tych kwestii osobno.
Warto poruszyć temat tzw. „odrębności ceny uiszczanej za nośnik, na którym utrwalony jest utwór od wynagrodzenia za przeniesienie autorskich praw majątkowych bądź udzielenia licencji do tego utworu.”
Warto wspomnieć, iż ta zasada jest powiązana z konstrukcją dzieła, które to występuje w postaci dobra lecz niematerialnego w przypadku autorskich praw majątkowych.
Wyjątek stanowią wymogi, które odnoszą się do formy umów jakie stanowią umowy prawno- autorskie, te zaś w tej sytuacji określają odrębną grupę na podstawie art. 53 Prawo Autorskie
umowa, która przenosi te prawa wymaga aby zachować konkretną formę pod rygorem nieważności jaką jest forma pisemna.
Jeżeli chodzi o ten sam wymóg, który zaś odnosi się do umów licencyjnych określa art. 67 ust. 5 Prawo Autorskie. Udzielenie licencji wyłącznej prowadzi do przeniesienia autorskich praw majątkowych w przyszłości. Poprzez konieczność zapewnienia pewności obrotu, idzie ustanowienie tego wymogu dla umów przenoszących autorskie prawa majątkowe oraz dla umów licencyjnych.
Jednakże pozostała swoboda, jeżeli chodzi o wybór formy umowy licencyjnej niewyłącznej, pozostawiona przez ustawodawcę. Jednak i w tym wypadku pozostaje w interesie stron aby umowa zawarta została w formie pisemnej.
Natomiast niezależnie od wymogów do treści czy formy w.w umów Prawo Autorskie określa jeszcze kilka zasad, które dotyczą przepisów „ius dispositivi”, których zasięg uprawnień jakie uzyskuje nabywca bądź licencjobiorca w sytuacji, kiedy to strony nie rozstrzygają w umowie określonych w nich kwestii.
Pierwszym z tych przepisów stanowi art. 46 Prawo Autorskie, określający, iż w sytuacji gdy umowa nie stanowi inaczej, wtedy twórca zachowuje prawo , które pozwala na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, pomimo iż w umowie postanowiono o przeniesieniu autorskich praw majątkowych całkowicie, wobec czego wynika, że jeśli przenosimy całkowicie autorskie
prawa majątkowe nie oznacza przeniesienia uprawnień, które zawarte są w art. 2 Prawo Autorskie.
Studia Ekonomiczne i Prawne 3/2019 Kolejnym z tych w.w przepisów określa art. 52 ust. 2 Prawo Autorskie, zgodnie z zakresem uprawnień nabywcy lub licencjobiorcy który stanowi, że jeżeli umowa nie stanowi inaczej, to poprzez przejście autorskich praw majątkowych nie przenoszą się na nabywcę własności egzemplarza dzieła.
Ten przepis został przyjęty jako konsekwencja, którą przyjęło Prawo Autorskie tj.
konstrukcję dzieła jako dobra niematerialnego. W efekcie powstaje tzw.
autonomiczność praw a także jego obrotem, która służy dla dzieła a także prawom jakie jemu przysługują,
chodzi o prawa ( rzeczy ) na podstawie art 45 Kodeksu Cywilnego, zawsze rozpatruję się te sprawy na gruncie prawa rzeczowego.
Jak twierdzi A. Gąsiorowski: „Realizacji przedmiotowej konstrukcji służy również treść art. 55 ust. 1 Prawo Autorskie, który stanowi, że przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych do utworu chyba, że strony umowy postanowią inaczej.”
Jako następnym warto wspomnieć o art. 61 Prawo Autorskie który stanowi, że jeśli umowa nie stanowi inaczej, to wobec tego „nabycie od twórcy egzemplarza projektu architektonicznego lub architektoniczno – urbanistycznego obejmuje prawo zastosowania go tylko do jednej budowy.”
Należy także wspomnieć, iż przepis ten jest wyrażony w art. 52 ust. 1 i 2 Prawo Autorskie, ponieważ obejmuje on zakres korzystania z nabycia projektu jednak ogranicza tylko do wzniesienia jednej budowli.
Na koniec warto dodać o art. 67 ust. 3 Prawo Autorskie określającym licencjobiorcę do nieupoważniania innej osoby do użytkowania dzieła w zakresie posiadanej licencji, chyba, że strony postanowiły inaczej w umowie, wobec czego aby licencjobiorca mogł prawnie upoważnić osobę trzecią, musi to wynikać wprost z treści umowy licencyjnej. Należy także
podkreślić, że licencjobiorca nie może udzielać osobie trzeciej upoważnienia poza zakresem korzystania z umowy. 113
ŹRÓDŁA PRAWA AUTORSKIEGO
Należy wpomnieć tutaj o aktach prawa międzynarodowego ale także o innych dokumentach mających wpływ na zródła prawa autorskiego są to : Akt paryski Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych, sporządzony w Paryżu 24.07.1971 r. (Dz.U. z 1990 r. Nr 82, poz. 474), Międzynarodowa konwencja o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych, sporządzona w Rzymie 26.10.1961 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 125, poz. 800), czy też Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej, stanowiące załącznik 1C do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO), sporządzonego w Marakeszu 15.04.1994 r. (Dz.U. z 1996 r. Nr 42, poz. 143), a także Traktat WIPO o artystycznych wykonaniach i fonogramach, sporządzony w Genewie 20.12.1996 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 41, poz. 375) I Traktat WIPO o prawie autorskim, sporządzony w Genewie 20.12.1996 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 3, poz. 12).
( "Prawo własności intelektualnej" redakcja naukowa Joanna Sieńczyło-Chlabicz , Wolters Kluwer, Warszawa 2018 s. 33 )
PRAWO AUTORSKIE W UJĘCIU MIĘDZYNARODOWYM
113 A. Gąsiorowski, Przejście autorskich praw majątkowych ( online ) , s. 4 – 10
“Konwencja berneńska Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych została przyjęta 9.09.1886 r. w Bernie, jako wielostronna międzynarodowa umowa dotycząca respektowania praw autorskich pomiędzy suwerennymi krajami. Określa się ją skrótowo jako konwencję berneńską. Polskę obowiązuje tekst z 1971 r., tzw. akt paryski. Celem zawartej konwencji było stworzenie podstawy do ochrony autorskiej pomiędzy państwami sygnatariuszami, a w dalszej kolejności stworzenie zalążka ustawodawstwa ponadkrajowego.
Konwencja berneńska nie zawiera definicji utworu. W art. 2 zawarto szereg elementów tego pojęcia, nadając im bezwzględny charakter na gruncie stosunków konwencyjnych”.114
ZAKOŃCZENIE
Na koniec warto wspomnieć, iż autorskie prawa majątkowe wygasają w ciągu siedemdziesięciu lat od chwili śmierci twórcy dzieła, na postawie art. 36 Prawo Autorskie.
Konsekwencją tego jest możliwość eksploatowania dzieła, które prowadzi do uzyskania z tego tytułu majątkowych korzyści, bez uzyskania na to zgody twórcy dzieła bądź zapłaty odpowiedniego wynagrodzenia dla autora, zgodnie z art. 17 Prawo Autorskie.
Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych nie powoduje tego, że dzieło zostaje bez jakiejkolwiek ochrony, jednak należy wspomnieć, iż nadal występuję tutaj ochrona autorskich praw osobistych.
Kolejną równie ważną kwestią jest specyfika umów autorskich, ponieważ przedmiotem każdej umowy prawno – autorskiej jest utwór / dzieło, na podstawie art.
1 Prawo Autorskie, z czego wynika, iż dobro niematerialne ( utwór ) względem jego twórcy służy w autorskich prawach osobistych ale również w autorskich prawach majątkowych z tym, że te są zbywalne.
Treść tych umów prawno – autorskich może składać się rozporządzenia tymi prawami autorskimi majątkowymi, ponieważ autorskie prawa osobiste pozostają niezbywalne oraz przy twórcy dzieła.
Konskwencją, mimo, iż można zbyć się całkowicie autorskich praw majątkowych, pozostaje nadal wiele uprawnień co do dzieła oraz pozostają one nadal także przy twórcy, jednak mozna przytoczyc tu pewnien wyjątek, ktory ma swoje zastosowanie w art. 49 ust. 2 Prawo Autorskie, stanowi on, że “następca prawny, choćby nabył całość autorskich praw mjątkowych, nie może, bez zgody twórcy, czynić zmian w utworze, chyba że są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwić.” Wynikiem jest, że nabywca ( licencjobiorca ) jest również uprawniony do tego, aby móc ingerować w utwór w zakresie, który został wyżej wymieniony tj. “oczywista konieczność”.
“W literaturze przedmiotu rozumie się przez nią potrzebę wprowadzenia do utworu zmian w związku z zaistnieniem w nim błędów gramatycznych, ortograficznych lub faktograficznyc
Niezależnie od uprawnień jakie przysługują twórcy dzieła dotyczących autorskich praw osobistych, które pozostają przy twórcy dzieła mimo nawet zbycia sie całowicie autorskich praw majątkowych, Prawo Autorskie daje twórcy wiele dodatkowych uprawnień, które mają na celu ochronę więzi twórcy z dziełem.
Studia Ekonomiczne i Prawne 3/2019 Po pierwsze należy powołać się na art. 52 ust. 3 Prawo Autorskie, który to stanowi, że nabywca oryginału dzieła musi udostępnić go twórcy w zakresie takim, jakim to jest niezbędne aby móc wykonać prawo autorskie z tym, że może on się domagać od twórcy zabezpieczenia jak również odpowiedniego wynagrodzenia za korzystanie.
Następnie warto wspomnieć również o tym, że twórca posiada możliwość odstąpienia od umowy w sytuacji gdy nabywca bądź licencjobiorca :
- po pierwsze nie przystąpił, gdy był zobowiązany do tego, aby rozpowszechnić dzieło w podanym w umowie terminie, a w przypadku jego braku – w ciągu dwóch lat od przyjęcia dzieła. W takiej sytuacji twórca ma możliwość wypowiedzenia bądź odstąpienia od umowy oraz domagać sie, aby nabywca naprawił szkodę w przypadku, gdy minął juz bezskutczny dodatkowy termin oczywiście nie krótszy niż sześć miesięcy na podstawie art. 57 ust. 1 Prawo Autorskie.
- po drugie publicznie udostępnia utwór lecz w nieodpowiedniej formie bądź ze zmianami, którym twórca się sprzeciwić albo juz to zrobił , wówczas twórca może odstąpić od umowy bądź ją wypowiedzieć po bezskutecznym wezwaniu do zaniechania naruszeń, jednak zachowując prawo do okeślonego wynagrodzenia w umowie na podstawie art. 58 Prawo Autorskie.
Kolejnym będzie wskazanie korzystającego z utworu, który obowiązany jest do tego aby umożliwić twórcy zanim nastąpi ropowszechnenie przeprowadzenie nadzoru autorskiego na podstawie art. 60 ust. 1 Prawo Autorskie.
Warto również wspomnieć o specyficznym uprawnieniu twórcy, określonym w art.
62 ust. 1 Prawo Autorskie, który stanowi, że twórca może w zbiorowej publikacji swych utworów umieścić dzieła, o których publikację zawarł osobną umowę . Na koniec warto dodać jeszcze o szczególnych uprawnieniach, jakie przznaje sie twórcy I jego spadkobiercom lub osobom bliskim jakie przyznaje prawo autorskie w odniesieniu do oryginału egzemplarza dziela.
Po pierwsze ważne jest usytuowanie prawa służącego “twórcy I jego spadkobiercom do wynagrodzenia w wysokości 5 % ceny z tytułu zawodowo dokonanej odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego oraz rękopisów utworów literackich I muzycznych” określone w art. 19 ust. 1 Prawo Autorskie.
Zapłata tego wynagrodzenia należy do sprzedawcy, a w przypadku gdy działa on na rzecz osoby trzeciej, odpowiada solidarnie. Wynagrodzenie wypłacane jest po przez właściwą organizację zbiorowego zarządzania.
Po drugie, “uprawnienie twórcy I jego bliskich do odkupienia oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego znajdującego się w miejscu pblicznie dostępnym w razie podjęcia przez jego właściciela ( nabywcę autorskich praw majatkowych ) decyzji o jego zniszczeniu. Właściciel obowiązany jest w takiej sytuacji złożyć twórcy ofertę sprzedaży tego utworu.
Jeżeli jednak porozumienie z nim, celem złożenia oferty, nie jest możliwe, właściciel winien złożyć przedmiotową ofertę jego bliskim” na podstawie art. 32 ust. 2 Prawo Autorskie.
Jeżeli sprzedaż jest jednak niemożliwa, właściciel ma obowiązek ułatwić twórcy utworu przygotowanie kopii albo odpowiedniej dokumentacji. 115
BIBLIOGRAFIA
1. Gąsiorowski A., Przejście autorskich praw majątkowych” ( online )
115 A. Gąsiorowski, Przejście autorskich praw majątkowych ( online ) , s. 10 - 13
2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r.- o prawie autorskim i prawach pokrewnych ( Dz.U.
1994 nr 24 poz.83 )
3.”Prawo własności intelektualnej”, pod red. Sienczyło-Chlabicz J., Wyd. 2, Warszawa, LexisNexis, 2011, ISBN 83-7620-997-5.
4. Błeszyński J.”Konwencja berneńska a polskie prawo autorskie”, Warszawa 1979.
5.http://www.kopipol.pl/wpcontent/uploads/2011/11/Przejscie_autorskich_praw_ma jątkowych.pdf [dostęp: 10.06.2019 r.]
„TRANSFER OF PROPRIETARY COPYRIGHTS”
The article presents issues related to the transfer of proprietary copyrights, as well as the means of transferring those rights and the term applicable to this in intellectual property law. The types of agreements that can be used to legally acquire copyrights through the title transfer of these rights and dependent rights as equally important elements of the transfer of proprietary copyrights are also indicated.
Keywords : Proprietary property rights , Personal rights
