UCHWAŁA NR III/26/2018 RADY MIEJSKIEJ GMINY CHOCZ. z dnia 20 grudnia 2018 r.

(1)

UCHWAŁA NR III/26/2018 RADY MIEJSKIEJ GMINY CHOCZ

z dnia 20 grudnia 2018 r.

w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019-2021”

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2018 r.

poz. 994 ze zm. ) oraz art. 176 pkt 1 oraz art 179 ust 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( tj. Dz.U. z 2018. poz. 998 ze zm.) Rada Miejska Gminy Chocz uchwala, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się „Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2019-2021”, stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy Chocz.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady mgr Jan Woldański

(2)

Załącznik do Uchwały Nr III/26/2018 Rady Miejskiej Gminy Chocz

z dnia 20 grudnia 2018 r.

w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2019 - 2021

GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY

NA LATA 2019– 2021

(3)

SPIS TREŚCI

I. WPROWADZENIE………. 3

II. DIAGNOZA ŚRODOWISKA I PROBLEMU W GMINIE CHOCZ……… 5

III. LOKALNY SYSTEM WSPIERANIA RODZINY……….. 19

IV. ANALIZA SWOT……… 20

V. ODBIORCY PROGRAMU………... 22

VI. CELE PROGRAMU, ZADANIA, REALIZATORZY PROGRAMU………. 23

VII. REALIZATORZY PROGRAMU……… 28

VIII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA……… 28

IX. ZAKŁADANE EFEKTY REALIZACJI PROGRAMU……….. 28

X. MONITORING I EWALUACJA PROGRAMU……….. 29

(4)

I. WPROWADZENIE

Rodzina to podstawowa komórka społeczna. Rodzina kształtuje ludzkie postawy i nadaje sens życia człowieka. To właśnie w niej kształtuje się kodeks postępowania - kręgosłup moralny dzieci i młodzieży.

Rodzina dla każdego człowieka powinna być przystanią, miejscem do którego chętnie się wraca. To miejsce które uczy, wychowuje i wspiera. Z domu wynosi się wzorce, nawyki, zachowania.

Osłabienie rodziny zarówno w sferze materialno - bytowej, jak i w sferze więzi rodzinnych wymaga podjęcia stosownych kroków ze strony państwa.

W świetle założeń ustawy pomoc dziecku i jego rodzinie powinna mieć charakter interdyscyplinarny i być udzielana przez właściwych specjalistów w ramach zintegrowanego lokalnego systemu. Ważne jest by działania i decyzje względem rodziny były podejmowane przy współpracy wyspecjalizowanych instytucji (ośrodek pomocy społecznej, placówki oświatowe, policja, sąd). Dysfunkcja rodziny wymaga wsparcia i pomocy instytucji oraz organizacji pracujących z dzieckiem i rodzicami.

Niniejszy Program jest kontynuacją programów wspierania rodziny, które realizowane są w Gminie Chocz od 2012 roku.

Priorytetem jest stworzenie działań profilaktycznych i osłonowych tak, by zapobiegać marginalizacji i społecznemu wykluczeniu mieszkańców naszej gminy. Wsparcie i pomoc rodzinie dysfunkcyjnej ma dać poczucie bezpieczeństwa jakie może otrzymać ze strony instytucji do tego powołanej.

Podstawowe założenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny jest tworzenie spójnego systemu wsparcia rodzin i dzieci, przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych, mających na celu przywrócenie im zdolności do wypełniania tych ról, poprzez pracę z rodziną oraz zapewnienie pomocy w opiece i wychowaniu dzieci.

Realizowane w ramach programu zadania koncentrować się będą nie tylko na dziecku, ale i na całej rodzinie również w sytuacjach kryzysowych rodziny. Celem jest pełnienia przez rodziców prawidłowych funkcji opiekuńczych, rodzicielskich.

Planowane działania będą uzależnione od celów poszczególnych zadań prowadzących do ich realizacji, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji danej rodziny. Zadania te będą miały charakter profilaktyczny, interwencyjny i reintegracyjny.

Z uwagi na powyższe od lat prowadzone są w Gminie działania na rzecz rodzin dysfunkcyjnych.

Rosnące zagrożenia powodują potrzebę opracowania programu wspierania rodzin w celu zachowania prawidłowych relacji w rodzinie zagrożonej dysfunkcją.

Zapisy Programu są spójne z aktami ustawodawstwa krajowego i lokalnego, takimi jak:

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

2. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U z 2018 r. poz. 998 ze zm. )

3. Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2018 r. poz. 1076 ze zm).

4. Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 2137),

(5)

5. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( tj. Dz. U. z 2018 r. poz.

1030 ze zm).

6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. z 2015 r.

poz.1390 ze zm.)

7. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1508 ze zm.).

8. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Z 2018 r. poz. 2220) 9. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. z

2018 r. poz. 554 ze zm.)

10. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chocz na lata 2016-2020

Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Art. 176.) do zadań własnych gminy należy:

1. opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny;

2. tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny;

3. tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych przez:

a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa,

b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających, c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci;

4. finansowanie:

a) podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny,

b) kosztów związanych z udzielaniem pomocy, ponoszonej przez rodziny wspierające;

5. współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym;

6. sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie,

7. prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, zamieszkałego na terenie gminy.

Gmina Chocz w latach 2016-2018 zrealizowała kolejny trzyletni Gminny Program Wspierania Rodziny. Corocznie w terminie do 31 marca składane są Radzie miejskiej w Choczu sprawozdania z realizacji zadań z zakresu wsparcia rodziny oraz przedstawiane są potrzeby związane z ich realizacją.

(6)

II. DIAGNOZA ŚRODOWISKA I PROBLEMU W GMINIE CHOCZ

Gmina Chocz jest położona w województwie wielkopolskim na wysoczyźnie Kaliskiej, na prawym brzegu Prosny, wzdłuż drogi Kalisz - Września, w odległości 11 km od Pleszewa.

Gmina zajmuje obszar 73,4 km², który zamieszkuje około 4820 mieszkańców.

W skład Gminy wchodzi miasto Chocz oraz 11 wsi sołeckich, Brudzewek, Józefów, Kwileń, Kuźnia, Niniew, Nowolipsk, Nowa Kaźmierka, Nowy Olesiec, Piła, Stara Kaźmierka, Stary Olesiec. Chocz-siedziba władz gminnych, licząca 1797 mieszkańców.

Gmina ma charakter rolniczy. Przeważają gospodarstwa o powierzchni od 2 do 10 ha, o słabej bonitacji gleb - V i VI kl. Rolnicy uprawiają głównie zboże, ziemniaki, warzywa oraz hodują bydło i trzodę chlewną.

Lasy zajmują 39% powierzchni Gminy, które czynią ją atrakcyjną dla turystyki, walory krajobrazowe i przyrodnicze sosnowych lasów, bliskość rzeki Prosny, czyste powietrze i gospodarstwa agroturystyczne są gwarancją przyjemnego spędzenia czasu.

Obecnie na terenie gminy funkcjonują następujące Instytucje użyteczności publicznej:

 Gminny Ośrodek Kultury

 Świetlice wiejskie

 Szkoły podstawowe

 Gimnazjum

 Przedszkole

 Niepubliczny Ośrodek Opieki Zdrowotnej

 OSP (Chocz, Józefów, Kuźnia-Piła, Kwileń, Niniew)

 Posterunek policji

 Apteka

 Urząd Miejski Gminy Chocz

 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

 Ośrodek Resocjalizacji MONAR w Nowolipsku.

 Warsztaty Terapii Zajęciowej w Nowolipsku

 Biblioteka Publiczna

 Posterunek Policji w Choczu

 Dzienny dom seniora (w trakcie realizacji)

Gmina Chocz nawiązała kontakty partnerskie z gminami z Litwy, Łotwy, Słowacji i Niemiec.

Gmina dąży do rozwoju agroturystyki i rekreacji w oparciu o istniejące walory przyrodnicze, a także bazę sportową dzięki pełno-wymiarowej sali sportowej.

Dla potrzeb stworzenia diagnozy skorzystaliśmy z danych zawartych w Ocenie zasobów Pomocy Społecznej, która jest corocznie sporządzana przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Choczu. Ocena Zasobów Pomocy Społecznej to sprawozdanie w którym znajdują się informacje o aktualnym stanie pomocy społecznej w Gminie Chocz, oraz informacje z jakich powodów mieszkańcy najczęściej korzystają ze wsparcia systemu, jaki rodzaj świadczeń pobierają, jaki jest wiek oraz płeć klientów, ilu spośród nich to klienci długotrwale korzystający z pomocy.

(7)

Tabela nr 1. Liczba osób zamieszkałych w Gminie Chocz

Rok

Wyszczególnienie 2015 2016 2017

Liczba osób 4764 4770 4761

Struktura wiekowa mieszkańców:

Tabela nr 2. Struktura wiekowa mieszkańców gminy Chocz w latach 2015-2017 Kobiety

Rok

Ogółem 2371 2382 2377

Wiek 0-17 420 416 415

Wiek 18-59 1410 1419 1407

Wiek 60 lat i więcej 541 547 555

Mężczyźni Rok

Ogółem 2393 2388 2384

Wiek 0-17 508 492 489

Wiek 18-64 1648 1647 1646

Wiek 65 lat i więcej 237 249 249

Z ogólnej liczby mieszkańców największą liczbę stanowią osoby w wieku 18-59 są to kobiety, na przestrzeni badanego okresu liczba kobiet w tym przedziale wiekowym, kształtowała się na porównywalnym poziomie między 1407 w 2017 a 1419 w 2016. Podobnie było w przypadku mężczyzn w wieku między 18 a 64 rokiem życia,w 2017 roku było o dwóch mniej w porównaniu z rokiem 2015.

Tabela nr 3. Ruch naturalny ludności

Rok 2015 2016 2017

Urodzenia 52 57 49

Zgony 48 46 51

(8)

Źródło: Urząd Gminy w Choczu

W 2016 roku w Gminie Chocz było 57 urodzeń, natomiast 46 zgonów, na tym przykładzie można wywnioskować, że w badanym okresie występuje znaczna przewaga urodzeń nad zgonami. Różnica ta wynosi 11 osób. W 2015 roku różnica między urodzeniami a zgonami jest minimalna i wynosi 4.

W 2017 roku można zaobserwować, iż liczba zgonów jest większa o 2 w stosunku do urodzeń w badanym roku.

Głównym realizatorem zadań pomocy społecznej państwa oraz koordynatorem działań na terenie gminy jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Choczu, który jest jednostką organizacyjną Gminy. Ośrodek mający swoją siedzibę w budynku Gminnego Ośrodka Kultury, zajmuje 4 pomieszczenia. Terenem działania GOPS jest obszar gminy Chocz. W skład kadry Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Choczu wchodzą: kierownik, księgowy, 3 pracowników socjalnych, jeden asystent rodziny, 7 opiekunek domowych, 2 pracowników do spraw świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego.

Pomoc (opieka) społeczna stanowi jedną z najstarszych form działania zaliczanych do polityki społecznej. Jest jednym z istotnych elementów zabezpieczenia społecznego zmierzającym do głębokiego rozeznania potrzeb socjalnych występujących w tym zakresie oraz do, w miarę możliwości, jak najpełniejszego ich zaspokojenia.

Ustawa o pomocy społecznej wprowadza następującą definicję:

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Głównymi celami pomocy społecznej są:

 wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie – w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,

 zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej – dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym,

 zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,

 zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,

 integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie, stworzenie sieci usług

socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

Celem pomocy społecznej jest także zapobieganie powstawaniu sytuacji, w których ta pomoc okazuje się konieczna. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzać do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc społeczna winna zaspokajać najbardziej niezbędne potrzeby następujących kategorii ludności:

 osób pozostających, nie z własnej winy, bez zatrudnienia, a przez to nie posiadających

(9)

podstawowych środków utrzymania,

 osób niezdolnych do pracy z powodu wieku, inwalidztwa, przewlekłej choroby lub innych przyczyn, a nie będących w stanie samodzielnie zaspokoić swoich niezbędnych potrzeb z braku dostatecznych środków utrzymania,

 osób znajdujących się w dobrej sytuacji materialnej, lecz nie mających właściwie zorganizowanej opieki,

 osób i rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej,

 osób wymagających pomocy z tytułu zagrożeń związanych ze zjawiskami patologii społecznej.

W szczególności pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w następujących przypadkach:

1) ubóstwa;

2) sieroctwa;

3) bezdomności;

4) bezrobocia;

5) niepełnosprawności;

6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;

7) przemocy w rodzinie;

8) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;

9) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

10) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;

11) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit.

c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;

12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

13) alkoholizmu lub narkomanii;

14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

15) klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Rodzaje świadczeń

Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje osobom, które nie mają żadnych źródeł utrzymania lub dochód na osobę w rodzinie nie przekraczał kryterium dochodowego, przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednej z w/w okoliczności.

W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

Kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej jest dochód nie przekraczający kwoty 701 zł, natomiast dla osoby w rodzinie – kwota 528 zł. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.

(10)

Świadczenia pieniężne

Ustawa o pomocy społecznej wprowadza kilka rodzajów zasiłków pieniężnych, których przyznawanie uzależnione jest od sytuacji życiowej świadczeniobiorcy.

Świadczenia pieniężne

 zasiłek stały,

 zasiłek okresowy,

 zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

 zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,

 pomoc dla rodzin zastępczych,

 świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauka języka polskiego dla uchodźców

 pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki osobom

opuszczającym niektóre typy placówek opiekuńczo – wychowawczych, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży i niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi kobiet w ciąży, schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, młodzieżowe ośrodki

wychowawcze oraz rodziny zastępcze,

Zasiłek stały - udzielany jest osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub inwalidztwa, jeżeli nie mają własnych środków utrzymania lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza ustalonego kryterium dochodowego.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

 w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy miedzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 645 zł miesięcznie;

 w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Zasiłek okresowy - jest świadczeniem fakultatywnym (nieobowiązkowym), odmiennie od omówionego wcześniej. Zasiłek ten może być przyznany osobom i rodzinom, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód rodziny nie przekracza kryterium dochodowego osoby lub rodziny ustalonego zgodnie z ustawą, a dochody oraz posiadane zasoby pieniężne nie wystarczają na zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb.

Jest on przyznawany głównie w przypadku: niepełnosprawności, długotrwałej choroby, bezrobocia, możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasiłek okresowy ustala się:

 w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym ze kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;

 w przypadku rodziny - do wysokości różnicy miedzy kryterium dochodowym rodziny

(11)

a dochodem tej rodziny.

Czas udzielania zasiłku określa ośrodek pomocy społecznej. W zasiłku tym zwraca się uwagę na „okoliczności sprawy”

Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy - może on byś przyznany z pomocy społecznej w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb bytowych, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opalu, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Osobom bezdomnym i innym osobom nie posiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne. Zasiłek celowy może być przyznany również w formie biletu kredytowanego^.

Osobom i rodzinom, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, zasiłek celowy może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

Specjalny zasiłek celowy - jest świadczeniem, które może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie - pomoc taka może być przyznana w formie pieniężnej lub w naturze. Świadczenia pieniężne w celu ekonomicznego usamodzielnienia mogą być przyznawane w formie zasiłku lub pożyczki nieoprocentowanej. Gmina zawiera umowę, w której określa warunki udzielenia pożyczki, sposób spłaty i jej zabezpieczenie. Pożyczka może być umorzona w całości lub części, jeżeli przyczyni się do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej.

Pomoc w naturze polega udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwości zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym prace. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.

Świadczenia niepieniężne

Ustawa o pomocy społecznej określa następujące rodzaje świadczeń, które występują w formie niepieniężnej.

Do najważniejszych zaliczamy:

 praca socjalna,

 bilet kredytowany,

 składki na ubezpieczenie zdrowotne,

 składki na ubezpieczenia społeczne,

 pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

 sprawienie pogrzebu,

 poradnictwo specjalistyczne,

 interwencja kryzysowa,

 schronienie,

(12)

 posiłek,

 niezbędne ubranie,

 usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,

 specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,

 mieszkanie chronione,

 pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,

 opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo- wychowawczej,

 pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

 szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna prowadzone przez ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.

Praca socjalna - świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Praca socjalna prowadzona jest z osobami i rodzinami w celu

rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej oraz ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji

i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności.

Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny.

W pracy socjalnej wykorzystuje się właściwe tej działalności metody i techniki, stosowane

z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia.

Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód.

Sprawienie pogrzebu - pomoc społeczna obejmuje również obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym.

Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży - Ośrodek Pomocy Społecznej udziela schronienia, posiłku i niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym. Udzielenie schronienia następuje poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach dających schronienie (np. ośrodki interwencji kryzysowej).

Pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie przyznawana dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole, może być realizowana w formie zakupu posiłków.

Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do indywidualnych właściwości oraz pory roku.

Poradnictwo specjalistyczne, w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia

(13)

w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze - ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane osobie samotnej która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób a rodzina nie może takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Mieszkanie chronione - jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.

Należy stwierdzić, że na przestrzeni ostatnich lat systematycznie spada liczba beneficjentów pomocy społecznej. Spowodowane jest to w dużej mierze faktem korzystania z wielu innych proponowanych form wsparcia, dla osób i ich rodzin. Jednym z nich jest świadczenie 500+, które zostało wdrożone w 2016 roku ustawą z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

TABELA 4

Liczba rodzin objętych pomocą społeczną w latach 2015-2017

Rok Liczba rodzin objętych pomocą

2015 271

2016 249

2017 212

Źródło: opracowano na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej WYKRES 1

271

249

212 2015

2016 2017

(14)

Źródło: opracowano na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej W ostatnich latach liczba rodzin objętych pomocą społeczną znacznie spadła, przykładem tego są dane zawarte w tabeli 4, oraz graficznie prezentowane w wykresie 1. Najwięcej rodzin skorzystało z pomocy społecznej w 2015 roku. W porównaniu do roku 2017, rodzin objętych pomocą było mniej o 59 rodzin.

Natomiast porównując rok 2016 z 2017 było ich o 37 mniej.

Na podstawie zgromadzonych informacji można zaobserwować, ciągły spadek liczby rodzin, które potrzebują pomocy finansowej z Ośrodka Pomocy Społecznej. W dużej mierze spowodowane jest to uzyskaniem uprawnień do pobierania dodatkowych świadczeń.

TABELA 5

Liczba rodzin objętych pomocą społeczną i rodzaje przyznawanej pomocy w latach 2015-2017 roku

Lp. Rodzaj zasiłku Liczba osób

2015 2016 2017

1. Zasiłek stały 55 55 49

2. Zasiłki okresowe 50 40 34

3. Zasiłki celowe 201 112 81

4. Schronienie 3 4 4

5. Dożywianie 161 83 35

Źródło: opracowano na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej

Między rokiem 2015 a 2017 liczba rodzin pobierających zasiłek stały była niewielka. W 2015 i 2016 nie uległa zmianie a w 2017r. zmalała o 11 procent.

Zasiłki okresowe pobierane w 2016 i 2017 roku nie różniły się od siebie w znaczący sposób, natomiast w 2015 roku różnica ta jest znaczna i w stosunku do 2017 roku wynosi 32 procent. Oznacza to, że w 2015 z zasiłku okresowego skorzystało 16 rodzin więcej niż w 2 kolejnych latach.

WYKRES 2

50 100 150 200 250

2015 2016 2017

(15)

W roku 2015 najwięcej rodzin pobierało zasiłek celowy, zasiłki te były przeznaczone przede wszystkim na opał, leki czy podstawowe opłaty.

Liczba rodzin korzystających z dożywiania znacznie zmalała w 2017 roku o 126 osób w stosunku do 2015 roku.

TABELA 6

Inne rodzaje pomocy i świadczeń w latach 2015-2017 roku

Lp. Rodzaj zasiłku Liczba rodzin

2015 2016 2017

1. Zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłków rodzinnych

286 289 431

2. Świadczenie wychowawcze - 327 389

Źródło: opracowano na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej

WYKRES 3

Źródło

: opraco

wano na podsta wie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej

Niewątpliwie zasiłki rodzinne i dodatki do tych zasiłków stanowią największą grupę świadczeń wypłacanych przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Choczu, można zauważyć znaczący wzrost między rokiem 2015 i i 2016, a 2017. W 2017 roku skorzystało z tej tej formy wsparcia 431 rodzin.

Świadczenie wychowawcze w Gminie Chocz również jest zasiłkiem wypłacanym dla wielu rodzin.

zasiłki rodzinne i dodatki do zasiłków rodzinnychŚwiadczenia wychowawcze 0

50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

2015 2016 2017

(16)

W 2017 roku z tej formy pomocy skorzystało 389 rodzin.

TABELA 7

Świadczenia opiekuńcze w latach 2015-2017 roku

Lp. Rodzaj zasiłku Liczba świadczeń

2015 2016 2017

3. Świadczenie pielęgnacyjne 283 269 239

4. Zasiłek pielęgnacyjny 2533 2692 2601

5. Specjalny zasiłek opiekuńczy 58 124 156 Źródło: opracowano na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej

WYKRES 4

Na podstawie przeanalizowanych danych z Ośrodka Pomocy Społecznej w Choczu, można stwierdzić iż w związku z niepełnosprawnością osób uprawnionych najwięcej składanych jest wniosków o zasiłek pielęgnacyjny. Z tej formy pomocy korzysta wiele rodzin. Najwięcej wypłaconych świadczeń było w roku 2016, liczba świadczeń wypłaconych wynosiła 2692. Zasiłek ten dzieli się na zasiłek dla:

niepełnosprawnego dziecka, zasiłek dla osoby niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia o Świadczenie pielęgnacyjne Zasiłek pielęgnacyjny

Specjalny zasiłek opiekuńczy 0

500 1000 1500 2000 2500 3000

2015 2016 2017

(17)

znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek dla osoby niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, która powstała przed ukończeniem 21 roku życia, zasiłek dla osoby, która ukończyła 75 lat.

TABELA 8

Typy świadczeń w latach 2015 – 2017

Typ świadczeń 2015 2016 2017

Liczba osób Liczba osób Liczba osób

Świadczenia pieniężne 127 116 111

Świadczenia niepieniężne 226 200 150

Udzielenie porad podopiecznym 85 94 62

WYKRES 5

Źró dło:

opra cow ano na pods tawi e dan ych z Ośr

odka Pomocy Społecznej

Analiza danych pozwala na określenie preferencyjnych form pomocy: są nimi świadczenia niepieniężne. To właśnie świadczenia te były najczęściej udzielane w latach 2015-2017.

W 2017 roku w porównaniu do 2015 roku spadła liczba świadczonych przez Ośrodek Pomocy Społecznej porad.

Z pomocy rzeczowej częściej korzystają osoby samotne, niepełnosprawne lub gdzie

świadczenia pieniężne świadczenia niepieniężne

udzielenie porad specjalistycznych 0

50 100 150 200 250

2015 2016 2017

(18)

dominuje problem choroby alkoholowej.

Ze świadczeń pieniężnych, które jest jedną z najpowszechniejszych form pomocy skorzystało w Ośrodku Pomocy Społecznej w Choczu w roku 2015 - 127 osób.

TABELA 9

Powody przyznania pomocy społecznej w 2017 r

Lp. Powody trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin

1. Bezrobocie 86

2. Niepełnosprawność 90

3. Ubóstwo 151

4. Rodziny wielodzietne 54

5. Alkoholizm 41

6. Długotrwała lub ciężka choroba 58

7. Narkomania 2

Ubóstwo jest główną przyczyną, w związku, z którą mieszkańcy wnioskują o pomoc z systemu pomocy społecznej. Kolejną jest niepełnosprawność. Istotne trudności funkcjonowania w społeczeństwie wykazują także rodziny niepełne i wielodzietne, dla których bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych także jest wskazaniem do korzystania z pomocy społecznej.

Na uwagę zasługuje fakt, iż patologia taka jak alkoholizm, również w bardzo dużym stopniu wpływa na konieczność korzystania z pomocy społecznej.

WYKRES 6

86

90

151 54 41 2 58

Bezrobocie Niepełnosprawność Ubóstwo Rodziny wielodzietne Alkoholizm Długotrwała lub ciężka

choroba Narkomania

(19)

Należy podkreślić, że wskazano główne przyczyny udzielanej pomocy, w tle natomiast znajduje się bezrobocie w znacznej mierze warunkujące przyznanie świadczeń z systemu pomocy społecznej.

TABELA 10

Osoby objęte usługami opiekuńczymi w latach 2015-2017

Rok Ilość osób objętych usługami opiekuńczymi

2015 29

2016 27

2017 25

WYKRES 7

Źródło: opracowano na podstawie danych z Ośrodka Pomocy Społecznej

Najwyższa ilość osób korzystających z usług opiekuńczych w Ośrodku Pomocy Społecznej była w roku 2015 i wynosiła 29 osób, natomiast w roku 2016 i 2017 liczba osób korzystających z usług opiekuńczych wynosiła odpowiednio 27 i 25 osób.

Nieznaczny spadek osób korzystających z tychże usług był spowodowany zdarzeniami losowymi, np. wypadkiem czy nagłą chorobą i dlatego liczba osób, kształtuje się w zależności od potrzeb osób zainteresowanych. Nie musi być spowodowany pogorszeniem stanu majątkowego tych osób.

2015 2016 2017

23 24 25 26 27 28 29 30

usługi opiekuńcze

(20)

III. LOKALNY SYSTEM WSPIERANIA RODZINY

Gmina Chocz prowadzi różne inicjatywy na rzecz wspierania rodzin, szczególnie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji. Inicjatywy skierowane są na promocję wartości rodzinnych oraz umacnianie rodziny. W procesie wspierania rodzin uczestniczą przedszkola, szkoły, organizacje pozarządowe oraz instytucje i placówki działające w obszarze pomocy społecznej i kultury

W zakresie poradnictwa i interwencji, związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie, profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, przeciwdziałaniem

narkomanii oraz służących wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców/opiekunów dzieci, prowadzone są następujące formy działań:

1. Działania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

2. Punkt Informacyjno – Konsultacyjny, mający swoją siedzibę w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Choczu. Dyżur – raz w miesiącu dwie godziny, pełni prawnik oraz pełnomocnik Burmistrza Gminy Chocz ds. rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii.

Zadaniem punktu konsultacyjnego jest :

 udzielanie porad prawnych, przygotowywanie pozwów o alimenty, separację, rozwód,

 motywowanie osób uzależnionych do podjęcia leczenia, uczestniczenia w spotkaniach

„Grupy Wsparcia” w Choczu, rezerwowania terminu leczenia odwykowego,

 motywowanie współuzależnionych do udziału w spotkaniach „Grupy Wsparcia” w Choczu ,

 rozpoznawanie zjawiska przemocy domowej, udzielanie stosownego wsparcia i informacji o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy,

 inicjowanie interwencji w przypadku diagnozy przemocy domowej,

 informacja w zakresie dostępności miejsc pomocy i kompetencji poszczególnych służb i instytucji z terenu gminy, które mogą się włączyć w systemową pomocy rodzinie.

3. Działalność Gminnej Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych współpracująca z pełnomocnikiem Burmistrza Gminy ds. rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii, opracowuje i realizuje Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałaniu Narkomanii oraz Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie, który obejmuje następujące działania:

 Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu .

 Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.

 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie

(21)

rozwiązywania problemów alkoholowych w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenia pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo - wychowawczych i socjoterapeutycznych.

 Wspomaganie działań instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych

 Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów ustawy oraz występowanie

przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.

4. Prowadzenie zajęć terapeutycznych „Grupa Wsparcia” dla uzależnionych i współuzależnionych, spotkania prowadzi terapeuta uzależnień, który wspiera osoby, które wróciły po leczeniu odwykowym, motywuje osoby uzależnione do utrzymania trzeźwości.

Ponadto osoby współuzależnione mają możliwość spotkania się, uzyskania wiedzy na temat choroby alkoholowej oraz pokonywania trudności wynikających z życia z osobą po leczeniu odwykowym lub z osobą pijącą.

5. Prowadzenie wywiadów środowiskowych dotyczących rodzin z problemem alkoholowym.

6. Działania wspierające i interwencyjne pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

7. Realizacja „Programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej”, którego celem jest wspieranie, wskazanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Choczu, rodzin dotkniętych problemami w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych.

8. Prowadzenie dożywiania dzieci w przedszkolach i uczniów w szkołach, w ramach wieloletniego rządowego programu

9. Działania pedagogów i psychologów w szkołach.

10. Prowadzenie działań edukacyjnych, opiekuńczych i wychowawczych służących wzmocnieniu kompetencji rodziców, w rodzinach zagrożonych przemocą, przez szkoły, placówki i instytucje prowadzące działania na rzecz wspierania rodziny oraz przez organizacje pozarządowe.

11. Organizacja wypoczynku zimowego i letniego dla dzieci i młodzieży zagrożonych wykluczeniem społecznym „Świetlica Socjoterapeutyczno - Opiekuńcza „ dla 15 dzieci z rodzin dysfunkcyjnych mająca na celu stworzenia bezpiecznego miejsca do zabawy, nauki, zajęć profilaktyczno - edukacyjnych, oraz możliwości odrabiania lekcji.

IV. ANALIZA SWOT

Analiza SWOT to jedna z najpopularniejszych technik analitycznych, służąca do porządkowania informacji. Koncentruje się ona głównie na odpowiedzi na pytania

 Czy obecny stan zasobów gminy stanowi silną czy słabą stronę, tzn. czy jest czynnikiem ułatwiającym czy utrudniającym rozwój?

 Jakie szanse i zagrożenia dla gminy płyną z jej kontaktów z bliższym i dalszym otoczeniem?

Analiza tych czynników pozwala ocenić jaki typ działań jest najbardziej przydatny by osiągnąć zamierzone cele. Jakościowa analiza obecnej sytuacji rodziny, dziecka i systemu opieki oraz prawdopodobnej przyszłej sytuacji pozwala na ukierunkowanie działań w ten sposób, by sprzyjały one osiągnięciu założonego celu.

(22)

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

Realizacja celów strategicznych i operacyjnych wynikających z dokumentów:

 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Chocz na lata 2016-2020

 Gminny Program profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomani, który jest uchwalany co roku przez Radę Miejską

 Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Chocz

Brak fachowej pomocy Psychologa

Działalność Punktu Konsultacyjnego działającego przy GKRPA

realizującego bezpłatne poradnictwo prawne i socjalne dla rodzin dysfunkcyjnych.

Zbyt mała aktywność i gotowość ze strony społeczności lokalnej do współpracy.

Dobra współpraca z instytucjami działającymi na rzecz rodziny.

Brak wczesnej diagnozy problemów rodziny.

Realizacja programów osłonowych i profilaktycznych.

Brak wolontariatu.

Wyszkolona kadra pracownicza. Niewystarczające środki finansowe na szerszą skalę działań na rzecz rodzin.

Funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego działającego na rzecz przeciwdziałania

przemocy w rodzinie

Brak mieszkań socjalnych

Dostępność usług opiekuńczych i

specjalistycznych, świadczonych rodzinom Utrudniony dostęp do specjalistycznych usług medycznych w zakresie ochrony zdrowia Zabezpieczenie w budżecie gminy środków na

realizację zadań z zakresu wspierania rodziny

Brak gotowości rodzin do zmiany stylu życia Otwartość na współpracę środowisk lokalnych Bezradność i roszczeniowość rodzin

korzystających z pomocy społecznej (wzorce pokoleniowe)

Realizacja zadań przez zatrudnionego w GOPS asystenta rodziny.

Działanie lokalnych jednostek organizacyjnych, instytucji pozarządowych na rzecz lokalnego

(23)

wsparcia .

SZANSE ZAGROŻENIA

Zmiana mentalności społecznej w kwestii postrzegania rodziny dysfunkcyjnej

Złożoność problemów rodziny Edukacja i uświadomienie społeczeństwa nt.

Problemów społecznych

Zatracanie rodzinnych wartości.

zaniki więzi i tradycji rodzinnych Możliwość pozyskania środków finansowych

zewnętrznych, na przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu

Niespójne przepisy prawa.

Rosnąca świadomość społeczna mieszkańców Degradacja relacji rodziny.

Wzmocnienie współpracy pomiędzy instytucjami wspierającymi rodzinę

Stereotypowe postrzeganie instytucji pomocowych

Rozpad związków (rozwody, separacje, wyjazdy za granicę)

Istnienie zjawisk patologicznych (przemoc, narkomania, alkoholizm)

Zaniedbywanie obowiązków opiekuńczo wychowawczych przez rodziców

V. ODBIORCY PROGRAMU

Odbiorcami Programu są rodziny zamieszkałe na terenie Gminy Chocz wychowujące dzieci i przeżywające różnego rodzaju trudności, których same nie mogą pokonać, a w szczególności Program skierowany jest do:

1. Rodzin bezradnych w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i niezaradnych życiowo.

2. Rodzin znajdujących się w sytuacjach kryzysowych i zagrożonych kryzysem, w których występują: ubóstwo, bezrobocie, uzależnienia oraz inne negatywne zjawiska,

3. Dzieci i młodzieży, którym rodzina nie zapewnia i nie sprawuje należytej opieki.

4. Rodzin dotkniętych przemocą.

5. Rodzin wielodzietnych, 6. Rodzin niepełnych

7. Dzieci i młodzieży zagrożonej niedostosowaniem społecznym.

8. Rodzin z problemem długotrwałej choroby i niepełnosprawności

9. Przedstawicieli instytucji oraz służb pracujących na rzecz dzieci i rodziny.

Praca z rodziną oraz zapewnienie różnego rodzaju formy pomocy ma na celu przede wszystkim zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych rodziny, oraz aktywizację i wzmocnienie działalności instytucji, placówek i organizacji pozarządowych działających na rzecz wspierania rodziny. Działania skierowane są na podniesienie kompetencji wychowawczych rodziców i opiekunów w celu zapewnienia optymalnego rozwoju dzieci oraz ogólnego podniesienia jakości życia całej rodziny, a także zapewnienie bezpieczeństwa dzieci.

Wszelkie działania mające na celu wsparcie rodziny są bardzo istotne, gdyż wzmacniając

(24)

rodzinę, wzmacniamy kapitał społeczny społeczności lokalnej.

VI. CELE PROGRAMU, ZADANIA, REALIZATORZY PROGRAMU Cel główny programu:

Rozwój zintegrowanego systemu pomocy w zakresie wspierania rodzin przeżywających trudności w szczególności w sferze opiekuńczo – wychowawczej na terenie Gminy Chocz.

Cele szczegółowe:

1. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny i dziecka.

2. Podejmowanie działań interdyscyplinarnych w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym.

3. Kształtowanie i wzmocnienie umiejętności opiekuńczo – wychowawczych rodziców przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji.

4. Zapewnienie rodzinom stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa socjalnego.

5. Monitorowanie sytuacji rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych.

6. Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży i minimalizowanie ich występowania.

7. Poprawa stanu bezpieczeństwa rodziny, dzieci i młodzieży, zapobieganie zjawiskom przemocy oraz profilaktyka i rozwiązywanie problemów uzależnień

Cel główny programu:

Rozwój zintegrowanego systemu pomocy w zakresie wspierania rodzin

przeżywających trudności w szczególności w sferze opiekuńczo – wychowawczej na terenie Gminy Chocz.

Cel szczegółowy: 1

Zabezpieczenie podstawowych potrzeb rodziny i dziecka.

Działania/Zadania Wskaźniki realizacji działań/zadań Monitoring sytuacji rodzin z dziećmi  liczba wywiadów środowiskowych w

danej rodzinie Objęcie pomocą finansową i rzeczową rodziny

znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej

 liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną

 liczba dzieci korzystających z posiłku

 liczba rodzin z dziećmi korzystających z pomocy żywnościowej (Bank Żywności)

 liczba rodzin z dziećmi korzystających z

(25)

zasiłków celowych na zakup żywności

 liczba rodzin z dziećmi korzystających ze świadczeń rodzinnych

 liczba rodzin z dziećmi korzystających ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego Cel szczegółowy: 2

Podejmowanie działań interdyscyplinarnych w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jako podstawowa instytucja, zapewnia pomoc, a tym samym poczucie stabilizacji rodzinom

przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczej,

 liczba rodzin z dziećmi korzystających z pomocy żywnościowej (Bank Żywności)

 liczba rodzin z dziećmi korzystających z zasiłków celowych na zakup żywności

 liczba rodzin z dziećmi korzystających ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego Działania Zespołu Interdyscyplinarnego na rzecz

rodziny, u których występuje problem przemocy domowej,

 liczba rodzin, u których występuje zjawisko przemocy

 liczba rodzin z dziećmi u których występuje zjawisko przemocy

 liczba interwencji policyjnych, o których GOPS zostanie poinformowany

 liczba założonych „NIEBIESKICH KART”

Działania profilaktyczne i edukacyjne na rzecz dzieci podejmowane przez placówki oświatowe.

Świetlica Śocjoterapeutyczno -Opiekuńcza działająca przy GOPS w Choczu oraz inne instytucje i organizacje,

 liczba dzieci uczęszczających na zajęcia do Świetlicy Śocjoterapeutyczno - Opiekuńczej działająca przy GOPS w Choczu

 liczba dzieci uczęszczających w zajęciach dodatkowych proponowanych przez Szkołę

 liczba dzieci uczęszczających w zajęciach dodatkowych proponowanych przez GOK

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jako organ pomocowy, działający w ramach profilaktyki i wspierania rodzin borykających się z kryzysem spowodowanym uzależnieniami,

 liczba osób uczęszczających na zajęcia z terapeutą uzależnień „Grupa wsparcia”

 liczba osób, które zostały wezwane pismem na rozmowę motywującą do leczenia

(26)

Opracowywanie i wdrażanie projektów na rzecz rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych,

 ilość projektów stworzonych na rzecz rodzin

 ilość osób objętych projektem Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne dla

rodzin dysfunkcyjnych.

 ilość osób, którym zostały udzielone porady prawne

 ilość osób, którym zostały udzielone porady socjalne

Kształtowanie i wzmocnienie umiejętności opiekuńczo – wychowawczych rodziców przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji.

Praca środowiskowa promująca właściwe wzorce rodziny

 liczba asystentów rodziny

 liczba rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny

 liczba pracowników socjalnych

 liczba rodzin objętych pracą socjalną Wspieranie rodzin biologicznych, których dzieci

przebywają w pieczy zastępczej

 liczba dzieci przebywających w pieczy zastępczej ogółem

 formy i metody wspierania rodzin biologicznych

Zapewnienie innych form wsparcia dla rodzin przezywających trudności opiekuńczo-

wychowawcze

 liczba rodzin objętych nadzorem kuratorskim

 liczba rodzin, które skorzystały z poradnictwa prawnego, usług opiekuńczych

 liczba udzielonych konsultacji Rozwijanie systemu wsparcia i

specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego, prawnego)

 liczba rodzin, które skorzystały z poradnictwa prawnego, usług opiekuńczych

 liczba udzielonych konsultacji Współfinansowanie placówek wsparcia

dziennego, tj. świetlic środowiskowych

 liczba dzieci, które uczęszczają do wspieranych placówek

Realizacja działań profilaktycznych i edukacyjnych dla rodziców

 liczba rodzin, które skorzystały z działań profilaktycznych

 Liczba rodzin, które skorzystały z działań edukacyjnych

Współpraca podmiotów pracujących na rzecz rodziny (instytucje samorządowe, placówki oświatowe, kościoły, fundacje, stowarzyszenia)

 liczba podmiotów, które udzielają pomocy rodzinom potrzebującym pomocy i wsparcia

(27)

Zapewnienie rodzinom stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa socjalnego.

Monitorowanie i stała diagnoza warunków życia rodzin

 liczba wywiadów środowiskowych Udzielanie pomocy finansowej i rzeczowej ze

środków pomocy społecznej w tym świadczeń rodzinnych, świadczeń z Funduszu

Alimentacyjnego,

 liczba rodzin z dziećmi korzystających ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego Poradnictwo i praca socjalna świadczona przez

pracowników GOPS w Choczu,

 ilość osób, którym zostały udzielone porady prawne

 ilość osób, którym zostały udzielone porady socjalne

Świadczenie pomocy w postaci posiłków w ramach rządowego programu,

 liczba rodzin z dziećmi korzystających z zasiłków celowych na zakup żywności Pośredniczenie w przekazywaniu żywności

najuboższym rodzinom,

 liczba rodzin z dziećmi korzystających z pomocy żywnościowej (Bank Żywności) Zapewnienie rodzinom wsparcia i pomocy

asystenta rodziny,

 liczba asystentów rodziny

Podejmowanie działań wspierających, mających na celu aktywizację społeczno -zawodową rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym w celu umożliwienia im podjęcia zatrudnienia

 liczba osób biorących udział w

projektach aktywizujących do podjęcia pracy

Umożliwienie powrotu dzieci z pieczy zastępczej do rodzin biologicznych.

 liczba dzieci przebywających w pieczy zastępczej ogółem

Monitorowanie sytuacji rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych.

Regularne monitorowanie sytuacji rodzin przez pracowników socjalnych,

Praca socjalna z rodziną znajdującą się w trudnej sytuacji życiowej, prowadzona przez pracownika socjalnego

 liczba kontraktów socjalnych

(28)

Praca asystenta rodziny  liczba asystentów rodziny

Współpraca ze szkołami w zakresie pomocy wychowawczej i opiekuńczej, objęcie przez placówki oświatowe dzieci pomocą

pedagogiczną,

 ilość dzieci biorących udział w programach profilaktycznych

Podejmowanie działań w celu zapewnienia objęcia nadzorem kuratora nad małoletnimi pozbawionymi wystarczającej opieki ze strony rodziców

 ilość rodzin objętych wsparciem Kuratora

Wsparcie rodzin zastępczych w postaci monitorowania i podejmowania stosownych działań w tych rodzinach,

 ilość rodzin zastępczych ogółem

Współpraca z innymi instytucjami

świadczącymi pomoc na rzecz rodzin np.:

PCPR, policja, sąd, kuratorzy.

Zapobieganie niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży i minimalizowanie ich występowania.

Zapewnienie dzieciom wypoczynku letniego, zagospodarowania czasu wolnego w czasie FERII i zajęć po godzina nauki,

 liczba dzieci, które korzystają z wypoczynku letniego

 liczba dzieci, które korzystają z wypoczynku zimowego

 liczba dzieci, które korzystają z zajęć pozalekcyjnych

Tworzenie i realizacja programów i projektów dla dzieci z rodzin zagrożonych

niedostosowaniem społecznym,

 liczba osób biorąca udział w tworzeniu i realizacji projektów dla osób

zagrożonych niedostosowaniem społecznym

 liczba osób biorąca udział w projektach dla osób zagrożonych niedostosowaniem społecznym

Organizowanie w placówkach oświatowych szkoleń, warsztatów, wykładów, prelekcji dla rodziców, dzieci i młodzieży z zakresu

profilaktyki uzależnień, cyberprzemocy, agresji i radzenia sobie ze stresem itp.,

 liczba osób biorących udział w

szkoleniach, warsztatach, wykładach itp.

 liczba szkoleń, warsztatów

(29)

Prowadzenie zajęć w świetlicach,  liczba dzieci, które korzystają z zajęć pozalekcyjnych w świetlicy

Współpraca wszystkich podmiotów pracujących na rzecz rodziny.

Poprawa stanu bezpieczeństwa rodziny, dzieci i młodzieży, zapobieganie zjawiskom przemocy oraz profilaktyka i rozwiązywanie problemów uzależnień

Udzielnie pomocy rodzinom dotkniętym problemem alkoholowym oraz zjawiskiem przemocy

 liczba osób uczęszczających na zajęcia z terapeutą uzależnień „Grupa wsparcia”

 liczba osób, które zostały wezwane pismem na rozmowę motywującą do leczenia

Zwiększenie dostępności do pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych

 liczba godzin zajęć terapeutycznych

Prowadzenie działań informacyjno-

edukacyjnych, zwłaszcza skierowanych do dzieci i młodzieży szkolnej, na temat uzależnień i ich negatywnych skutków

 liczba przekazanych plakatów, ulotek, informacji

Realizacja programów dot. uzależnień, agresji, adresowanych do dzieci

 liczba programów

 liczba biorących udział

VII. REALIZATORZY PROGRAMU

1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Choczu;

2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;

3. Zespół Interdyscyplinarny,

4. Szkoły i Przedszkole na terenie Gminy Chocz;

5. Gminny Ośrodek Kultury;

6. Ośrodek Zdrowia;

7. Organizacje, stowarzyszenia i placówki działające na terenie Gminy Chocz.

VIII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA

1. Budżet gminny, 2. Budżet państwa,

3. Środki pozyskane z funduszy zewnętrznych w tym : rządowych, pozarządowych, programów celowych i funduszy unijnych.

(30)

IX. ZAKŁADANE EFEKTY REALIZACJI PROGRAMU

Realizacja Gminnego Programu Wspierania Rodziny ma na celu uświadomienie rodzinom przeżywającym trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczej, że ich sytuacja nie musi być trwała. Spodziewanym efektem realizacji Programu ma być : polepszenie sytuacji dziecka i rodziny, wzmacnianie lub przywrócenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego, ograniczenie zjawiska niedostosowania społecznego, zminimalizowanie negatywnych zachować oraz stworzenie skutecznego systemu dla rodziny i dziecka.

X. MONITORING I EWALUACJA PROGRAMU

Program będzie koordynowany przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Choczu.

W ramach jego realizacji będą gromadzone informacje, które pozwolą na ocenę postępów, wskażą dalsze potrzeby i zrekonstruują działania, które mają dać informację zwrotną, pozwalającą na określenie i wprowadzenie dodatkowych zmian w programie.

Wskazana jest stała współpraca pomiędzy instytucjami, organizacjami, stowarzyszeniami w celu zapewnienia najlepszego efektu podjętych inicjatyw.

Gminny Program Wspierania Rodziny jest dokumentem otwartym i długofalowym. Będzie podlegał ewaluacji i monitoringowi w zależności od występujących potrzeb rozpoznawanych i ustalanych przez podmioty zajmujące się problemami rodziny. Ewaluacja będzie miała charakter usprawniający i wskazujący kierunki ewentualnych zmian w zapisach programowych. Pozwoli na sprawdzenie efektywności i skuteczności przyjętych założeń oraz sposobu wydawania środków przeznaczonych na ich realizację.

W terminie do 31 marca każdego roku będzie przedstawiane Radzie Gminy roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny.