Kazusy z hipoteki Kazus nr 1
Michał K. i Wiktor Z. są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej w A. Michałowi K. przysługuje ¾ udziału we współwłasności nieruchomości, a Wiktorowi Z. przysługuje udział w wysokości ¼.
Michał K. w dniu 12.6.2010 r. zawarł z bankiem X umowę kredytową dla sfinansowania zakupu mieszkania. W celu zabezpieczenia zaciągniętego kredytu Michał K. złożył w umowie kredytowej dodatkowe oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na przysługującym mu prawie do nieruchomości w A.
Wniosek o wpisanie hipoteki wpłyną do Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego W A. w dniu 18.6.2010 r. Postanowienie Sądu, uwzględniające wniosek, uprawomocniło się w dniu 18.8.2010 r.
1. Czy Michał K. może ustanowić hipotekę bez zgody Wiktora Z.?
2. Jakie prawo powinno być przedmiotem hipoteki ustanowionej przez Michała K.?
3. Czy ustanowienie hipoteki nastąpiło we właściwej formie?
4. W jakiej dacie doszło do ustanowienia hipoteki?
Kazus nr 2
W 2012 r. Łukasz C. prowadzący działalność gospodarczą w zakresie budowy dróg, najczęściej jako podwykonawca, musiał kupić dość drogi sprzęt, aby prawidłowo i w terminie wywiązać się z realizowanej aktualnie umowy dotyczącej budowy odcinka drogi powiatowej. Pożyczył pieniądze od 2 znajomych: Damiana M. i Pawła Z., z których każdy także prowadził własną działalność gospodarczą.
Znali oni Łukasza C. od lat, niejednokrotnie razem współpracowali, stąd zgodzili się pożyczyć mu znaczniejszą sumę pieniędzy, zażądali jednak zabezpieczenia hipotecznego. Hipoteka miała zostać ustanowiona na nieruchomości, której właścicielem był Łukasz C. Była to nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem mieszkalnym, zlokalizowana w centrum dużego miasta, o znacznej wartości.
Ponieważ Damian M. i Paweł Z. nie byli biegli w kwestiach prawnych, postanowili poprosić o pomoc znajomego prawnika Ryszarda W. Ten powiedział im, że dla wygody mogą ustanowić jedną wspólną hipotekę obciążającą nieruchomość Łuksza C., czyniąc Ryszarda W. administratorem tej hipoteki.
Pomysł ten spodobał się Damianowi M. i Pawłowi Z., w związku z czym zawarli oni w formie pisemnej umowę z Ryszardem W., powołując go jako administratora hipoteki, która miała być ustanowiona.
Następnie z kolei Ryszard W. zawarł z Łukaszem C. umowę o ustanowienie hipoteki, choć ten ostatni miał pewne obiekcje, ponieważ uważał, że administratorem hipoteki powinien być Damian M. lub Paweł Z.
1. Czy w sytuacji opisanej w kazusie dopuszczalne było zabezpieczenie wierzytelności przy pomocy jednej hipoteki oraz ustanowienie administratora hipoteki? Czy odpowiedź na to pytanie przedstawiałaby się odmiennie, gdyby wydarzenia opisane w treści kazusu miały miejsce w 2008 r.?
2. Czy ma to znaczenie, że wierzycieli było tylko dwóch?
3. Jaka forma prawna i pod jakim rygorem jest wymagana przez przepisy dla umowy powołującej administratora hipoteki, a jak dla umowy o ustanowienie hipoteki?
4. Co stanowi podstawę do dokonania ujawnienia administratora hipoteki w księdze wieczystej?
W jakim charakterze administrator jest w niej wpisywany?
5. Czy słuszne były wątpliwości podniesione przez Łukasza C.? Czy administratorem hipoteki może być tylko jeden z wierzycieli, czy też nie ma przeszkód ku temu, aby była to osoba trzecia, która nie jest wierzycielem?
Kazusy nr 1-2 pochodzą ze Zbioru kazusów z prawa cywilnego, pod red. J. Kuźmickiej-Sulikowskiej, Wyd. II, Oficyna Prawnicza 2014 r.
Kazus nr 3.
A zaciągnął kredyt na budowę domu w PeKaO S.A. Jako zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowiono na nieruchomości A na rzecz banku PeKaO S.A. hipotekę do kwoty 500.000 EURO. W umowie kredytowej zastrzeżono, że A bez zgody banku nie może zbyć obciążonej nieruchomości. Po ustanowieniu hipoteki i wybudowaniu domu A sprzedał B nieruchomość (bank o tym nie wiedział i nie wyraził zgody).
1. Jaki rodzaj hipoteki powstał w opisanym stanie faktycznym?
2. Wskaż wszystkie działania, jakie muszą być dokonane, aby powstała hipoteka tego rodzaju?
Wskaż wymaganą formę czynności prawnej.
3. Czy A mógł sprzedać B nieruchomość wbrew zastrzeżeniu zawartemu w umowie?
4. Czy i jaki skutek spowoduje zawarcie umowy sprzedaży pomiędzy A i B?
Kazus nr 4.
Wnioskodawczyni Edyta M. wpisana jest w księdze wieczystej nr 14567prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Częstochowie Wydział X Ksiąg Wieczystych jako właścicielka nieruchomości składającej się z trzech graniczących z sobą działek o numerach ewidencyjnych 4122/1, 4122/2 oraz 4122/3. W dziale IV nieruchomości wpisana jest hipoteka do wartości 300. 000 złotych. W dwóch wnioskach złożonych do sądu wieczystoksięgowego Edyta M. wniosła o odłączenie z księgi wieczystej części nieruchomości, stanowiącej działki nr 4122/3 i 4122/2, oraz o założenie dla odłączonych części osobnych ksiąg wieczystych.
1. Czy taki wniosek w ogóle jest dopuszczalny?
2. Oceń los prawny hipoteki Kazus nr 5.
Nieruchomość składa się z trzech działek gruntu i należy do trzech współwłaścicieli: A (2/10), B ( 3/10) oraz C (5/10). Hipoteka obciąża udział we współwłasności nieruchomości, który należy do B . Na podstawie umowy współwłaściciele znieśli współwłasność, tak, że każdy z nich otrzyma osobną działkę gruntu. Powstały trzy odrębne nieruchomości opisane w oddzielnych księgach wieczystych.
Oceń los prawny hipoteki.
Kazus nr 6.
Właściciel nieruchomości ustanowił hipotekę łączną na swoich dwóch nieruchomościach: w Poznaniu i Łodzi. Wniosek o wpis wpłynął do sądu w Poznaniu 7 stycznia, a do sądu w Łodzi 12 stycznia. Po pięciu dniach od wskazanych dat sądy dokonują wpisów w KW.
1. Kiedy i jakie rodzaje hipotek powstaną w opisanym przykładzie?
Kazus nr 7.
Mieczysław M. pożyczył od Stefana C. kwotę 140 tys. zł. i zabezpieczył spłatę pożyczki na przysługującym mu prawie użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej.
Mieczysław M. nie spłacił pożyczki, jednak Stefan C. nie od razu wystąpił do sądu. Kiedy już uzyskał tytuł wykonawczy okazało się, że prawo użytkowania wieczystego wygasło.
1. Wskaż jakie roszczenie Stefana C. stało się podstawą uzyskania przez niego tytułu wykonawczego? Opisz tryb zaspokojenia wierzytelności hipotecznej.
2. Jaki wpływ dla wierzytelności hipotecznej ma fakt wygaśnięcia prawa na którym ustanowiona została hipoteka?
