Etyka zawodów prawniczych

(1)

Etyka zawodów prawniczych

Ćwiczenia nr 3

mgr Martyna Stępień

Katedra Teorii i Filozofii Prawa

(2)

Jakie są argumenty za i przeciw kodyfikacji?

(3)

ŹRÓDŁA etyki zawodowej

 w znaczeniu formalnym;

 W znaczeniu materialnym.

(4)

Oficjalne regulacje etyki prawniczej:

 Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu

 Zbiór Zasad Etyki Zawodowej Sędziów KRS

 Kodeks Etyki Radcy Prawnego

 Kodeks Etyki Doradców Podatkowych

 Zbiór Zasad Etycznych Prokuratora

 Kodeks Etyki Zawodowej Notariusza

 Kodeks Etyki Zawodowej Komornika Sądowego

(5)

Jakie jest miejsce kodeksów etycznych wśród źródeł prawa?

Jaki jest ich stosunek do innych aktów prawnych obowiązujących w państwie?

(6)

 Samorządy zawodowe tworzą kodeksy etyki na mocy upoważnienia ustawowego.

 Np. na mocy art. 57 pkt 7 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz. U. 2020 poz. 75)

„Do Krajowego Zjazdu Radców Prawnych należy:

(…) uchwalanie zasad etyki radców prawnych”.

(7)

Art. 27 ust. 1 ustawy o radcach prawnych:

 "Ślubuję uroczyście w wykonywaniu zawodu radcy prawnego przyczyniać się do ochrony i umacniania porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej,

obowiązki zawodowe wypełniać sumiennie i zgodnie z przepisami prawa, zachować tajemnicę zawodową,

postępować godnie i uczciwie, kierując się zasadami

etyki radcy prawnego i sprawiedliwości"

(8)

Art. 117 ust. 5 ustawy o komornikach

sądowych (t.j. Dz. U. 2020 r. poz. 121, 288):

Czwarta część egzaminu komorniczego obejmuje

rozwiązanie zadania z zakresu zasad wykonywania zawodu i zasad etyki polegającego na przygotowaniu opinii prawnej w oparciu o akta lub przedstawiony stan faktyczny

opracowane na potrzeby egzaminu.

(9)

Art. 36 ustawy o doradztwie podatkowym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 130):

Doradca podatkowy obowiązany jest w szczególności:

1) postępować zgodnie z przepisami prawa, ze złożonym

ślubowaniem i z zasadami etyki zawodowej;

(10)

Naruszenie zasad etyki zawodowej prawników

 Kodeksy etyki zawodowej prawników traktowane są podobnie do aktów prawnych, naruszenie zasad w nich zawartych pociąga za sobą odpowiedzialność dyscyplinarną.

 W sprawach dyscyplinarnych orzekają sądy

dyscyplinarne korporacji zawodowych.

(11)

Odpowiedzialność dyscyplinarna

Art. 80 ustawy - Prawo o adwokaturze (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1651):

Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają

odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godnością zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków

zawodowych…

(12)

KARY DYSCYPLINARNE:

 Art. 81 ust. 1 ustawy – Prawo o adwokaturze Kary dyscyplinarne są następujące:

1) upomnienie;

2) nagana;

3) kara pieniężna;

4) zawieszenie w czynnościach zawodowych na czas od trzech miesięcy do pięciu lat;

5) (uchylony)

6) wydalenie z adwokatury.

(13)

Postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 1992 r. U 1/92

 Trybunał Konstytucyjny zaliczył kodeksy etyki zawodowej do sfery norm deontologicznych, tworzonych w sferze autonomii

korporacyjnej oraz dookreślających normy ustawowe tam, gdzie kodeksy owe mają wpływ na ich stosowanie.

 Normy deontologiczne, same przez się charakteru prawnego nie

posiadają. Należą do niezależnego od prawa zbioru norm etycznych.

 Zbiory norm prawnych i norm etycznych nie pokrywają się jednak i tworzą dwa względnie niezależnie od siebie kręgi. Nieuprawnione jest więc twierdzenie, że norma etyczna musi być zgodna z normą prawną.

Twierdzenie takie zakładałoby priorytet norm prawnych nad normami etycznymi. To raczej prawo powinno mieć legitymację etyczną. Etyka nie wymaga legitymacji legislacyjnej.