Nauczyciel: Magdalena Bruzda Przedmiot: język polski
Klasa: 1 TBP
Temat lekcji: Ludzki wymiar cierpienia Matki Boskiej w „ Lamencie świętokrzyskim”
Data lekcji: 08.05.2020 Wprowadzenie do tematu:
Niektóre religie chrześcijańskie (np. katolicyzm) mocno eksponują postać Maryi – matki Jezusa. Jednak w Ewangelii jej obecność nie jest szczególnie podkreślana, co oznacza, że źródeł informacji dotyczących Maryi poszukiwać należy poza Biblią.
Do podstawowych źródeł wiedzy o wydarzeniach ukazanych w Starym i Nowym Testamencie należało, poza Biblią, piśmiennictwo apokryficzne. Uzupełnieniami tego, czego „zabrakło” w Piśmie Świętym, autorzy apokryfów wychodzili naprzeciw zapotrzebowaniu ze strony chrześcijan, którzy chcieli np. znać życie i przebieg śmierci Jezusa dokładniej, niż pozwalają na to Ewangelie i listy apostolskie.
Motywy apokryficzne można znaleźć w liryce średniowiecznej. Jednym z utworów tego typu jest XIII‑wieczna pieśń
włoskiego mnicha Jacopone da Todi Stabat Mater Dolorosa (Stała Matka Boleściwa). Zawiera ona lament Maryi stojącej na Golgocie pod krzyżem Chrystusa. Utwór ten zalicza się do popularnego w średniowieczu gatunku literackiego zwanego planktusem.
Instrukcje do pracy własnej:
Zapoznaj się z materiałami na stronie:
https://epodreczniki.pl/a/dramat-maryi-pod-krzyzem/Dz9usTDMt Praca własna:
Zapisz do zeszytu lub wydrukuj i wklej:
Lament świętokrzyski
Inne tytuły: Posłuchajcie, bracia miła..., Plankt świętokrzyski, Żale Matki Boskiej pod krzyżem.
Utwór anonimowy.
Zapis ręczny sporządzony ok. 1470 r.
Prawdopodobnie fragment misterium.
Poetycki monolog cierpiącej Matki Boskiej pod krzyżem.
Poruszający tekst o rozpaczy Maryi – motyw Stabat Mater Dolorosa plankt- wierszowany utwór wyrażający żal po zmarłym
Stabat Mater Dolorosa- motyw w sztuce i literaturze średniowiecza ukazujący cierpiącą Matkę Boską pod krzyżem Chrystusa
Budowa i treść
Osiem strof różnej długości.
Utwór rozpoczynają dwie zwrotki zawierające apostrofę do ludzi z prośbą o wysłuchanie historii, która przydarzyła się Maryi w Wielki Piątek, oraz o współczucie dla cierpiącej matki.
W trzeciej strofie Maryja opisuje mękę Syna ze swojej perspektywy – widzi zakrwawione ciało Jezusa, jego prześladowców („niewiernego Żydowina”), którzy biją Zbawiciela.
W czwartej strofie Maryja zwraca się do Jezusa – używa zdrobnienia „Synku”. Mówi o swoim wiernym trwaniu przy Chrystusie i prosi go o słowa pocieszenia, bo ma świadomość, że są to ostatnie chwile jej dziecka.
W piątej strofie Maryja zwraca się do „Synka”, oferując pomoc – proponuje, że podeprze zwisającą głowę, wytrze krew spływającą po ciele, poda wodę, ale trudnością staje się dosięgnięcie ciała zawieszonego na krzyżu.
Szóstą strofę rozpoczyna apostrofa do anioła Gabriela z wyrzutem, że posłaniec obiecywał wielką radość, a tymczasem Maryja jest przepełniona żalem i bólem.
W siódmej strofie Maryja zwraca się do matek i radzi im, aby prosiły Boga o inny los dla swoich dzieci oraz o to, żeby nie musiały oglądać ich cierpienia.
W ostatniej dwuwersowej strofie Maryja znów zwraca się do Syna i mówi, że jest jej jedynym dzieckiem; nie ma i nie będzie miała innego.
Obraz Maryi
Maryja została ukazana przede wszystkim jako cierpiąca matka, która w umierającym Jezusie dostrzega nie Boga, ale swoje dziecko i po ludzku chce mu przynieść ulgę w bólu.
Informacja zwrotna: zdjęcia notatki prześlij na maila magbru@vp.pl do 11.05.2020r.
