Jaja pasożytów przewodu pokarmowego na jarzynach z rynku warszawskiego

(1)

STANISŁAW ZDZIENICKI, TADEUSZ NOWOSIELSKI

JAJA

PASOŻYTÓW

PRZEWODU POKARMOWEGO NA JARZYNACH Z RYNKU WARSZAWSKIEGO

Problem

pasożytów

przewodu pokarmowego

człowieka

jest w Pobce

wciąż

jeszcze bardzo aktualny, mimo

że poświęca

mu

s:ię

wiele uwagi w naszym

piśmiennictw1ie

i stosuje coraz lepsze i coraz

nowocześniejsze

metody ternpeutyczne. Mimo licznych

głosów

za

mał'O

uwagi zwraca

się dotąd

na

epidemiologię pasożytów,

wyfurywanie

źródeł zakażenia człowieka. Korntynuując

nasze badania nad

obecnością

jaj

pas:ożytów

na jarzynach (marchew, buraki) (S. Z dz ie n icki, 1958),

podjęliśmy

po- dobne badania nad jarzynami

spożywanymi

na surowo, nad

rzodkiewką

i saŁatą.

Materiał

do

badań

(100

'pęczków

rzodkiewki i 40

główek sałaty)

na-

bywaliśmy

w sklepach Warszawy,

umieszczając kaiżdy pęczek

lub

główkę

w osobnym woreczku plaS'tykowym. Nabywa:ne jarzyny

były

czyste, wielokrotnie

spłukiwane wodą, często

jeszcze mok'l"e. Badania

prowtad2Jiliśmy

w

miesiącach

kwietniu-'czerwcu,

¹

tj.

'W

okresie inten- sywnej

sprzedaiży

nowalijek.

fusługiwa:liśmy się inas'tępującą mettodą. Rzodkie,wkę

lub

sałtatę

umies,z~zano po

usunięciu części

niejadalnych w 1500 ml zlewce i za- lewano 1 1 wody des-tylowa1nej. Przez kilka minut

potrząsano zlewkę, następnie

zakrywano

ją

i odstawiano na 24 godz. Po

upływie

tego czasu zlewano

górną warstwę

wody, jarzyny usuwano, a

pozostałą wodę

w:riaz z osadem

¹

J)Tzelewano do naczynia miarrowego. Po 3 - 5 godz. mie-rzorw

ilość

osadu i odlewano

po21ostałość

wody.

Następnie

d1odawano do osadu kilk,a kropli 500/o glicerolu, :zJaipobiegia-

jąc

w 'ten sposób wysychaniu

maite,riału

i

t:rozjtaśniając

2Ja1wiaiite

części

organiczne. Pr.zygiotowany w ten sposób osad Tozleiwa~o na

s1zlciełkach

podstawowych, które

oglądan:o

pod mikroskiopem. W wypadlm zna,le- zienia jaj wykonywano rysunek 'lub

fotogra:6ię.

Od 6 IV 1959 do 14 V 1959

l)['zebadaHśmy

100

pęczków

:rzodkieweik,

,,Wiadomości Parazytologiczne", t. VI, nr 1, 1960.

(2)

68

S. ZDZIENICKI. T. NOWOSIELSKI

c>bejmujących łącznie

1249 sztuk. Srednio z

każdego pęczka

otrzymywa-

liśmy

0,5 ml osadu, z którego

sporządzaliśmy

po 7 prepa:ratów. W okre- sie

2,alś

od 27 V 1959 do 6 VI 1959

przebadal:iśmy

40

główek sałaty, uzyskując

z

każdej przeciętnie O,

7 ml osadu i

wykonując

po 8 prepar,a- tów.

Ogółem

na 100

pęc2lków

przebadanych rzodkiewek 930/o

miało

jaja

pasożytów. Wśród

40

zaś główek sałaty

jaja stwierdzono w 470/o. Na

ogół

wykrywano tylko pojedyncze jaja.

Najwięcej

{50) j1 aj stwierdwno w osa- dzie z 'jednego

pęc:zJka

Tzddk~ew1ki. Stosun~owo

często

spotykano w rpre- pair.aitach

żywe

, nicienie i ich larwy. Ni€'które z wykrytych jaj

zawierały wewną'1lrz żywą, poruszającą się

po podgrnaniu s2,kie1ka,

larwę.

Spotkano i

określono następujące

rodzaje jaj

pasożytów i

ich

ilo.ści

procentowe.

Jaja Ascaris

„ Oxyuris Trichuris

inne

28,5%

5,7%

15,5%

50,8%

sałata

28,6%

15,5%

9,6%

46,1%

Jajo jednego tylko rodzaju

pasożyta

spotyk!aioo w 33,30/o prób w :rzodlkiewoe , i 50,00/o prób

sałaty.

Ja!ja 2 rodzajów

tpasożyrtów występo

wały jednocześnie

w 440/o prób rwdikliewek i 38,40/o

sałaty.

Jaj-a 3 ro- dzia'jów

były

w 17,20/o rzodkiewek i 11,60/o

sałaty,

a

więcej n~ż

3 rodZJa- jów w 50/o prób z rzodkiewek.

Stwierd: zone przez nas odsetki zanieczyszczenia j,ajiami

pasożytów

przewodu pdkarmowego nowalijek r:zJodkiewki i

sałaty są

bard:w wyso- kie. W popfized, nich naszych badaniach zanieczysZJCzeni-e marchwi i bu- raków

wyinosiło około

500/o, mimo

że

próbki

były

znacznie

większ~,

a ilo-

ści

bada:ne,go osadu : prawie 20-t.krotnie

więks·ze.

Swiadczy to,

że

w upra- wie nowalijek

częściej

stosuje

się nawożenie

odchodami ludzkimi.

W

związku

z

dużą odpornością

jaj

pasożytów

prrewodu pokai rmowego

mało

skuteczne wydaje

się

dezynfekowanie felkalii prwd

nawożeniem

ni- mi pól uprawnyich i ogrodów. Bard21iej celowy dlia profiiilaktyki roba- czyc by~by mk!az

nawożenia

fekaliami lud!zkim:i pól, na których uprawia

się

warzywa.

Można również uwzględnić różne

metody unieszkodliwiia- ni,a pod

względem

helmintologicznym odchodów ludzkich.

Otrz11mano 10 XI 1959 Z 34 Wojskowego Centralnego Laboratorium Sanitarno- Higienicznego w Warszawie

(3)

JAJA ROBAKÓW NA JARZYNACH

69

LITERATURA

Z d z i e n i ck i S., Obecność jaj pasożytów .prz,ewodu pokarmowego na jarzynach.

Wiad. Parazyto: ., 1, 5 - 6: 537 - 538, 1958 oraz Roczniki PZH, 1959 (i,n Litt.).

S. ZDZIENICKI, T. NOWOSIELSKI

EGGS OF PARASlTES OF THE ALIMENTARY TRACT IN VEGETABLES FROM THE WARSA W MARKET

Continuing their previous investigations (Wiad. Paraz. 4: 537, 1958) the autho!l'"s examined 100 bunches of radish and 40 samples of cabbage-lettuce bought in the shops of Warsaw (from Apr-H till June 1959). They founid pa-rasite eggs in 93"io of the radi,sh bunches ,and 47.5⁶/,1 of cabbage lettuce. These were chdefly eggs of Ascaris, further - Trichuris and Oxyuri.s.

Such a consideraible contamina·tion of the vegetables is to be ex,plained by the use of hiuman ex,crements for dun~ing.