Współdziałanie azotu, fosforu i siarki w gospodarce azotowo-węglowodanowej roślin (na przykładzie kukurydzy i bobiku) - Biblioteka UMCS

(1)

UNIVERSITAT1S MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN — POLONIA

VOL. XXXV, 12 SECTIO C 1980

Instytut Przyrodniczych Podstaw Produkcji Roślinnej. Zakład Fizjologii Roślin AR w Lublinie

Zofia U Z I A K, Maria SZYMAŃSKA

Współdziałanie azotu, fosforu i siarki w gospodarce

azotowo-węglowodanowej roślin (na przykładzie kukurydzy i bobiku) B3auMoaeMCTBne a3OTa, cfioccbopa w cepbi b a30Tno-yrjiepo«noM peiKMMe pacTewrit

(na npiiMepc KyKypy3bi „ KOHCKOro 6o6a)

Influence of Nitrogen, Phosphorus and Sulphur on the Metabolism of Nitrogen and Carbohydrates in Plants on the Example of Zea mays L. and Vicia faba L.

ssp. minor

W wyniku stosowania wieloskładnikowych nawozów mineralnych, za

wierających wyłącznie określone pierwiastki, występują często u roślin uprawnych objawy związane z niedoborem składników, których te na

wozy nie zawierają. Składnikiem takim między innymi jest siarka (7, 16, 18). Niedobór jej wpływa ujemnie nie tylko na plonowanie roślin, ale i na ich wartość odżywczą. Rośliny bowiem, zaopatrzone w siarkę w niedostatecznej ilości, charakteryzują się obniżoną syntezą białek

* niniejszą koncentracją cukrów redukujących, a podwyższoną zawartoś

cią skrobi i hemicelulozy (8, 14, 15).

Właściwe zaopatrzenie w siarkę ma szczególnie istotne znaczenie w wartości odżywczej roślin w uprawach o obfitym nawożeniu, zwłasz

cza azotowym. W tych bowiem warunkach przy niedoborze siarki rośliny gromadzą znaczne ilości jonów azotanowych i związków cyjanogennych, które są substancjami szkodliwymi dla zwierząt (1, 3, 7, 17). Rośliny te wykazują ponadto dużą zawartość wolnych aminokwasów, amidów i pep- tydów o krótkich łańcuchach. Wymienione związki azotowe są szybko zużywane przez mikroorganizmy żyjące w układzie pokarmowym prze

żuwaczy. W wyniku tego następują straty azotu organicznego, który

mógłby być wykorzystany przez organizm zwierzęcy (5, 12). Stopień zaś

wykorzystania tych organicznych związków azotowych przez organizm

(2)

zwierzęcy lub florę bakteryjną jest uzależniony od zawartości w masie roślinnej łatwo przyswajalnych węglowodanów (10, 13). Rośliny pastew

ne o wysokiej wartości odżywczej powinny bowiem charakteryzować się wysokim stosunkiem C węglowodanów rozpuszczalnych do N-niebiał- kowego (11).

Zasadnicza rola azotu, fosforu i siarki w syntezie związków organicz

nych roślin była przesłanką do podjęcia badań nad współdziałaniem tych składników w gospodarce azotowo-węglowodanowej roślin. W przedło

żonej pracy starano się określić, w jaki sposób forma azotu oraz zawar

tość fosforu i siarki w środowisku odżywczym wpływają na przemiany związków azotowych i węglowodanów w masie wegetacyjnej roślin pa

stewnych kukurydzy i bobiku.

METODYKA BADAŃ

Część doświadczalną badań przeprowadzono w latach 1977—1978 w hali we

getacyjnej AR w Lublinie. Do doświadczeń użyto wazonów o pojemności 5 kg piasku, który był pozbawiony zanieczyszczeń. W tym celu piasek płukano kolejno:

10% HC1, w nasyconym roztworze Na 2 CO 3 , w wodzie wodociągowej i destylowanej.

Pożywkę mineralną podano w trzech porcjach. W sumie do jednego wazonu wpro

wadzono: N — 1000 mg w formie Ca(NO3 ) 2 lub NH 4C1, K 2O — 900 mg w formie KH 2PO4, K2SO4 oraz KC1, P 4 — 400 mg P 2 O 5 i P 2 — 1000 mg P2 O 5 w formie KH2PO 4, S t — 10 mg S, S2 — 200 mg S, S3 — 600 mg S w formie K 2SO 4 , MgO — 250 mg w formie MgCl2 oraz mikroelementy po 10 ml 1% roztworu cytrynianu żelaza i roztworu A —Z. Wapń w ilości 1600 mg CaO podano jednorazowo przy zakłada

niu doświadczenia. Bobik zaszczepiono właściwym szczepem Rhizobium. Rośliny podlewano wodą destylowaną do 60% pełnej pojemności wodnej piasku. W trakcie wegetacji w odstępach tygodniowych kontrolowano kwasowość podłoża.

Zbioru roślin dokonano w początkowej fazie kwitnienia. W uzyskanym suchym materiale roślinnym oznaczono zawartość N— ogólnego i białkowego metodą Kjel- d a h 1 a oraz koncentrację węglowodanów rozpuszczalnych metodą Dubois (6).

Przyjmując, że zawartość węgla w rozpuszczalnych węglowodanach wynosi 42%

(10), obliczono stosunek pomiędzy zawartością C rozpuszczalnych węglowodanów a N-niebiałkowym. Azot niebiałkowy jest sumą azotu organicznego, ale niebiałko- wego i N-azotanowego. Uzyskane wyniki zestawiono w tab. 1 —3.

WYNIKI BADAN

Niedobór siarki, zwłaszcza przy zastosowaniu azotu w formie amo

nowej, wpływał ograniczająco na plony biomasy obu roślin doświadczal

nych (18).

Uzyskane wyniki, dotyczące procentowej zawartości kilku frakcji azo

towych oraz węglowodanów w biomasie, świadczą o tym, że reakcja

roślin doświadczalnych na zastosowane żywienie mineralne była w pew

(3)

nym stopniu odmienna. Zróżnicowane bowiem formy azotu i dawki soli siarki wyraźnie wpłynęły na zawartość związków azotowych i węglowo

danowych w pędach kukurydzy, podczas gdy wpływ ten na bobik był nieznaczny. Poziom zaś fosforu w środowisku nie wykazywał jednokie

runkowego działania na udział procentowy azotu i węglowodanów w bio

masie obu roślin (tab. 1—2).

Procentowa zawartość N-ogólnego w pędach kukurydzy była na ogół stała i w bardzo niewielkim s.topniu zależała od stosowanego żywienia mineralnego. Zawartość zaś N-białkowego była zróżnicowana i głównie uzależniona od żywienia siarkowego. Udział procentowy białka w bio

masie kukurydzy wzrastał wraz z podwyższeniem poziomu siarki w śro

dowisku. Natomiast na zawartość azotanów w roślinach wpływała za

równo forma soli azotu, jak i dawka siarki. Oczywiste jest, że kukurydza zasilana solami amonowymi charakteryzowała się niższą zawartością N/NO3 niż rośliny korzystające z azotanów. Jednak przy niskim poziomie siarki zawartość N/NO3 w biomasie wzrastała, zwłaszcza przy stosowaniu azotanów.

Niezależnie zaś od zastosowanej formy azotu w przypadku niedoboru siarki zawartość białka zgromadzona w plonach biomasy była dwukrot

nie mniejsza, a azotanów znacznie większa niż u roślin obficie zaopatrzo

nych w ten składnik. Siarka zatem wpłynęła istotnie na metabolizm azo

towy kukurydzy, co wyraźnie zaznaczyło się w kształtowaniu się stosun

ku pomiędzy poszczególnymi frakcjami azotu w biomasie kukurydzy.

W warunkach bowiem niedoboru siarki stosunek N-białkowego do N-ogól

nego był znacznie niższy a N-azotanów do N-ogólnego znacznie wyższy niż u roślin zaopatrzonych w siarkę w dostatecznej ilości (tab. 1).

Wartość zaś tych stosunków w roślinach bobiku nie ulegała wyraź

nym zmianom. Bobik bowiem okazał się rośliną, u której jedynie przy zastosowaniu azotu w formie azotanów obserwowano nieznaczny wzrost procentowej zawartości N/NO3 w biomasie roślin. Udział zaś procentowy azotu ogólnego i białkowego w pędach utrzymywał się na ogół na jednym » poziomie (tab. 2).

W roślinach bobiku nie stwierdzono także wyraźnego wpływu siarki na zawartość węglowodanów rozpuszczalnych. Wprowadzenie zaś azotu mineralnego (zarówno azotanów, jak i soli amonowych) do podłoża po

wodowało na ogół spadek procentowej zawartości rozpuszczalnych wę

glowodanów w biomasie.

U kukurydzy natomiast procentowa zawartość węglowodanów w roś

linach była uzależniona zarówno od dawki siarki, jak i formy stosowanej soli azotowej. Wyraźnie na zwiększenie koncentracji rozpuszczalnych wę

glowodanów w biomasie wpłynęło stosowanie azotu w formie amonowej

(tab. 3).

(4)

»

3 S o

>» N S «M

£ o o

-o g a

j = ■§

O 3 03 3

■s 2

$ S?

S «

> O N 2 3 2

;5t> 2d 3 2 **

** c - o

u .-3 cu q S - 3 .5 N

> 3 *-' _ x:

e.

73

C

3

c O I2 -T a N CU a

•ó a o

—» 3 c

O o

N £C C 3 O

q

._ s 5 t-4

O 4-»

(« S w >> ~ C

o e -3

"ra -o O o c 3

n

“ C **

3 Z o C

^cj

^—

O o g

£.2 3 •"

c C O

y o o u.

D

l

, O 3 U G B, ‘M (X. O

Se U. O

2 s CU S N e tr

£ 5 Sc c ?j o c °

£ ł

Ł,

co

t'- 05 U

t>

t—

05

t-

05

b on - n SON'N

uaSojjiu uiaio.ij '5ffB!q-N

eon - n e on - n

ua3oj}iu uianojd

•W!q-N

SON-N SON-N

uaSojjtu uia;ojj MłBKl-N

lełoj,

•]ogo-x

eon - n eon - n

TjaSojjTU

uo^oj^tu UI3]OJJ

‘WM

uo

3 oj ; iu

to

*I o 3 o - n

D 2« G 5 .5 CU O 33 G —

l

_, •-- GJ

2 2 p £ 5

C cU

£ O

’/) . q >,.3 cn

> o 3 rSgs

•N £ •z c

< i.O Tfifi W{*5 CD CM CD OU CO Ol

05 m co m m co -

CO lO CD CO CM, CO — o" o" o" o"

«o t- cm no CM, O r-^ <o o o o" o"

CO 00 co

—°- o o o" o"

00 lO i> co CO^ CO, UO t- o" o o o

CO 05 no co.

r-

co.co

lO

05 —•

00~

cm" cm

00 O CM 00 —< CO lO O, —CM 05, CO, CM CO" CM" CM" -m" CM"

05 CO HOCO O 110

—3 ”1 ’1 3 °- o" o o" o o" o

00 co 0,0, o" o"

L~ HO 05 CM

‘O —o—*, cm"cm" cm" cm"

KO 05 -—l- 00 05 O, 05, lO O CO, cm"^cm" r-T^cm" ^cm"^cm"

CO co

—<"cm"

05 CM t- CM o o o o o" o" o" o"

CO CM cm"cm"

o; 05^

CM

COCO 05 •—■ —• [- lO CO, TT O CD,O, cm" ^cm" cm" cm cm"cm"

W T OB » ■<»>

OB OB OB OB ^{K »} ~t «r OB

Z Z zz ZZ Z Z ZZ ZZ

oT 91

o7 »l

& 91

cx

w c/T c/5* c/2' U? u?

(5)

N ry O

* §

2 ° 8 “ S a;

CJ 24 en

" □

— -G 3 ł u. G o V*

U-l •-O c

3

o M

X O -G Q<

U ys - a 5 a

2 N E*

'G o a s 05 4-J

£ G

CM O

Xł 2 cu c H o G O U

P ro ce n to w y u d zi ał fr ak cj i az o tu

^G_O

W) £ O Q

’£ 2

'O <D W) *2 O G

• °

£ V

> U£

G o o eu u u<

S-, «*-l 4) CU

M

£ G U, O gc CU S N CU fc£

s « O -g G 0Se

u PU cu

8ON-N

SON-N

uaSoj-pu

uiałojj

•Jiie;q-N

RON'N 6ON-N

uaSojiiu uiatojj

•5UB!q-N

SON-N

SON'N

uaSojjiu

uiap-ij

•>UB’q-N

uaSoJłiu IBIOJ,

•] o 3

o

- n

"ON-N SON-N

uagojpu

uia)0Jj

•JHeiq-N

uaSoj-pu

Wioj,

-,ogo-N

©* cm* ©* o" ci o" ©* ©* o*

©*© ©

©* ©* ©*

CO CO in

©* ©* ©“

Tf C. > rT © t- Cl Cl CO CO Cl 05 — CO Cl rr o CO CO CO CO CO CO 05 05 CO CO 05 L- 05 05 CO 05 0505

©*©/

©* ci ■ COOj

©* ©* 1

00050 mr-co co m > © no —< -- © rt« rj« © © co co r- 050000 os 05 r- os os os os os no os os os

r-< 05 CO

©~ ©* ©_

O* O* O*

—■ co co c^r-^

ci ci co*

OS 05 00 O O Cl

©* ©^ ©~

©* ©* o* o* ©* o~

o* ©* ©*

©* CO C"~ 05* O5~ 00 00* 05* CO ci ei co* ci ci © ci ci ci

1-0 E"- Cl CO © CM CO* CO* Cl* ©* CO © ci ci co co co co

4 00 co 1 © co

-f 05 CO

Cl -H co CO t- Tt«

~ < © © 05 t>

—< no ©

©* ©* o*

—• no —< © © co •—>©,-<

©ci©* o* ci ©* © © ©

Cl CM CM

CM © «—< © Cl Cl

co ©* co co ^*

©~ ©* ©*

co* co* co*

CO CO

—« ICO © Cl* Cl* ©^

co ©* no ifl ifO O* CO co co

© © ©

©* 05* ©*

©* ci ci cm © no CM^CM CM

©* ©* ^*

UJ „ W TT M^r « ? 95 T « 4f- « Tł1

S-s §T) ‘„OK \.0S ‘.OK '.OB ’.OS

& Ss Ł5S Z 2 2; 222 222 Z22 222 222

0 5

^oj

c

^ł^-

a w > rt — *-

q.

->l -4 Ci

CU a. Oj, £> 0- M Ł 09 Ł *ł

CZ3 CZ3 CZ3 C/3 cn cn

o G N o

£• 2?

o

^zg

o

>» 2

w £>

CSC £ 0 2 fll G 75 CU 73 CU* -*-»

i 5

G £ S1

cu * N s

O UD G £ N

& G

>» x:

•r-»

CO CU

■*-»CZ5 h

N U.

O

24

>> ' G

>>

G O W3 G T3 O O

O <3

C

tó CU

11 Annales, sectio C, t. XXXV

(6)

ab . 3 . W sp ó łd zi ał an ie az o tu , fo sf o ru i si ar k i w za w ar to śc i roz pus zc za lnyc h w ęgl ow oda nów w cz ęś ci ac h n ad zi em n y ch ro śl in doś w ia dc za lnyc h o n te n ts o f ni tr oge n, phos phor us an d su lp h u r in sol ubl e ca rb o h y d ra te s in o v er g ro u n d p ar ts o f th e ex p er im en ta l p la n ts

w> £ c ar o 7 o>

> O) 22 O _ > O p 23 > 22 " o o t. 2

>.24 rt G 7 rt °

rt

a n

-9

d H

43 V

o

^oj

.a o

V3

C -3 — O- u.

d O O ‘g c

o ° o 5"

3 ■o •i

•rt crt g w o

$ « °-7 2c

*d o $-« co

>> o 5 o

3 o N 3 o 3 N 3 t/i O 3 w N O

£- _c

•u aj

‘71

o d

Ej

CO

> OJ

rt

n

Sf

rt

rt _> ?,

_gj

> a

-*-» o fll d (V o

24 .O ,g

■o.S Cj

a

co 3 £

* 3 « a>

^.g

■fi.S d Cj 73

St 3 a 3 cu

■*N

co Ci t- —< cc <x ci co o ic cc o cc o m —• cr.

r-m*— er. ■c4 ci ic cc ci ccc coc m m ci

IC icc Cl Cl lO

000 id O <f 1C1C *t t> 10

O ClCC t-CO to m"rt4" in

o o o o co" co"

000 N cc co m" co"

000 co cj co

000 O TT cc cc o o

O Cl co co m m co to co co co o

o o o co t — " m"

^co

CO Cl Cl

CO ‘O 10 t- o m cc o co <o <0 00 co" in co L’ 10 in

mo CC 'C o" co

oj

d a>

i g

•n

3 .5

M O d _o

<->

— C ₃ » T3 OJ d id

— O- rt £*

OJ d

£££ „OK o? w cn

„OK (Ł _■ w

Z „OK Z2 K

_M

H W

zzz „OK o7 _■ CZ3

„OK

Ł M

_M

C/3

(7)

Jedynie w analogiczny sposób, u obu roślin doświadczalnych, wpły

nęło zróżnicowane żywienie azotowo-fosforowo-siarkowe, na kształtowa

nie się stosunku C-rozpuszczalnych węglowodanów do N-niebiałkowego organicznego, a więc na ich wartość odżywczą. Stosunek ten osiągał naj

wyższe wartości, zarówno u kukurydzy, jak i bobiku, przy stosowaniu azotu w formie azotanów oraz obfitym nawożeniu siarką, a także przy wyższej dawce fosforu. Należy jednak zaznaczyć, że wartość stosunku C-rozpuszczalnych węglowodanów do N-niebiałkowego u kukurydzy ule

gała bardzo dużym wahaniom, a u roślin bobiku znacznie mniejszym.

Ponadto rośliny bobiku, korzystając wyłącznie z azotu wiązanego sym- biotycznie, niezależnie od poziomu siarki w podłożu charakteryzowały się dość wysoką wartością tego stosunku. Niedobór siarki, głównie u ku

kurydzy, wpływał na wyraźne obniżenie wartości współczynnika C-roz

puszczalnych węglowodanów do N-niebiałkowego (tab. 3).

DYSKUSJA

Główna przyczyna odmiennej reakcji kukurydzy i bobiku na zróżni

cowane żywienie azotowo-fosforowo-siarkowe wynikała prawdopodob

nie z bardzo różnego metabolizmu azotowego obu roślin. Bobik okazał się rośliną, u której niezależnie od źródła azotu nie tylko udział N-niebiał

kowego w N-ogólnym był właściwy (nie dochodził do 30%), ale również zawartość jonów NO3_ nie przekraczała stężenia toksycznego, nawet przy stosowaniu soli azotanowych. Niewątpliwie jest to związane z właści

wością roślin motylkowych. Rośliny te mają, jak wiadomo, swoisty me

tabolizm syntez azotowych, w którym wykazują słabą akumulację azo

tanów (4).

U kukurydzy zaś o właściwym poziomie w biomasie białka, a także azotanów decydowało zarówno żywienie azotowe, jak i siarkowe. Niedo

bór siarki wpływał tak wyraźnie na zwiększoną akumulację azotanów, ze zawartość N/NO3 w pędach przekraczała dopuszczalną normę tych Jonów w plonach przeznaczonych do spożycia (9). Zaznaczający się nie

wielki wpływ zwiększonych dawek fosforu na obniżenie azotanów w bio

masie kukurydzy wynika niewątpliwie z udziału fosforu w redukcji tych anionów. Ten dodatni wpływ fosforu na zawartość azotanów w plonach obserwuje się również u roślin w naturalnych warunkach (2).

Obniżona wartość odżywcza biomasy kukurydzy przy niedoborze siarki wynikała ponadto ze znacznego wzrostu udziału N-niebiałkowego w N-ogólnym. Tej wysokiej zawartości azotu niebiałkowego towarzy

szyła przy tym obniżona koncentracja rozpuszczalnych węglowodanów.

W konsekwencji tego biomasa kukurydzy wyprodukowana w warunkach

(8)

niedoboru siarki charakteryzowała się wąskim stosunkiem C-węglowoda- nów rozpuszczalnych do N-niebiałkowego. Również u roślin bobiku, choć nie w tak istotny sposób, niedobór siarki wpłynął na zawężenie stosunku C-rozpuszczalnych węglowodanów do N-niebiałkowego, a więc na obni

żenie wartości odżywczej rośliny (tab. 3). Zatem niewłaściwe proporcje pomiędzy składnikami mineralnymi środowiska odżywczego, które nawet nie wpływały wyraźnie na skład chemiczny masy roślinnej, rzutowały na prawidłowość przebiegu procesów metabolicznych w roślinach bobiku.

Ostateczny więc efekt zakłóconej równowagi pomiędzy składnikami mineralnymi, wynikający głównie z niedoboru siarki, był podobny u obu roślin doświadczalnych. Wyraziło się to obniżoną wartością odżywczą biomasy zarówno kukurydzy, jak i bobiku.

PIŚMIENNICTWO

1. Aulalch M. S., Der G., Ar ora B. R.: Effect of Sulphur Fertilization on the Nitrogen — Sulphur Relationships in Alfalfa (Medicago satwa L.

Per s.). PI. Soil 45, 75 — 80 (1976).

2. Behrens W. U.: Der Einfluss der Phosphorsaure auf den Stoffaustausch junger Haferpflanzen. Z. Pfl. Ernahr. Bodenk 56, 80 — 90 (1956).

3. Bibie B., Chang C.: Content of Thiocyanate Goiterogen in Radishes as Related to Nutrient Concentration and Sulphur Nutrition. J. Am. Soc. Hort. Sci.

100, 428—431 (1975).

4. Brown J. R., Smith S. E.: Soil Fertilization Nitrate Accumulation in Veg- etables. Agron. J. 58, 209 —212 (1966).

5. Der G., Saggar S.: Effect of Sulphur Fertilization on the N-S Ratio in Soybean Varieties. Agron. J. 66, 3, 454— 456 (1974).

6. Dubois M., Gills K. A., Hamilton J. K., Rebers P. A., Smith F.:

Colorimetric Method for Determination of Sugars and Related Substances. Anal.

Chem. 28, 3, 350 (1956).

7. Hojjeti S. M.: Amino Acid Patterns of Kidney Beans Grown under Diffe- rent S and K Regimes. Agron. J. 68, 4, 668 —671 (1976).

8. Jasiorowski H.: Wartość białek pasz zielonych w żywieniu przeżuwaczy.

Zesz. Probl. PAN 59, 67 — 68 (1966).

9. M u r p h y L. S., Smith G. E.: Nitrate Accumulation in Forage Crops.

Agron. J. 59, 171—174 (1967).

10. Nowakowski T. Z.: Effects of Nitrogen Fertilizers on Total Nitrogen Soluble Carbohydrate Content of Grass. J. Agric. Sci. 59, 387 — 392 (1962).

11. Nowakowski T. Z.: Das Kalium und die Qualitat landwirtschaftlicher Produkte. Koli des Intern. Kali. Inst., Bern 1964, 63 — 73.

12. Piotrowski J.: Obserwacje nad wykorzystaniem białka niektórych pasz treściwych przez przeżuwaczy. Zesz. Probl. PAN 41, 73 — 80 (1963).

13. Raymond W. F., Spedding R. W.: The Effect of Fertilizers on the Nutritive Value and Production of Forages. Ed. the Fertilizer Soc., London 1965.

14. Rendig V. V., McComb E. A.: Effect of Nutritional Stress on Plant

Composition. II. Changes in Sugar and Amidę Nitrogen Content of Normal

(9)

and Sulphur Deficient Alfalfa during Growth. Plant and Soil. 14, 176— 186 (1961).

15 - Seidler M.: Wpływ chloru i siarki na zawartość cukrów w niektórych roślinach uprawnych. Zesz. Nauk WSR Roln. 5, 205— 212 (1969).

16. Si lar J.: Je potrebne hnojit sirou. Uroda 23, 7, 266 — 268 (1975).

17- Stauburovik A., Heide O. K.: Protein Content and Amino Acid Spectrum of Finger Millet (Eleusine coracana L. S a r t n.) as Influenced by Nitrogen and Sulphur Fertilizers. PI. Soil. 41, 5, 549—571 (1974).

' 8- Uziak Z., Szymańska M.: Współdziałanie azotu, fosforu i siarki w pro cesie wykorzystania makroskładników na przykładzie bobiku i kukurydzy. Pa miętnik Puławski (przyjęte do druku).

PE3IOME

nojiyneimbie b pe3yjibTaTe flByxjieTHMx MccjiegOBannfi flaHHbie CBHfleTejibCTBy-

iot o tom , < ito pa3Hbie ąiopMbi a30Ta m flO3bi cepbi othctjihbo iiobjihhjih Ha coflep-

^anne a3OTHbix coeflHueiiHM n yrnepoflOB b pocTKax KyKypy3bi. B ycjiOBHHx flet^n- HHTa cepbi y KyKypy3bi, nnTaeMOń HnTpaTHbiM a30T0M, naSflioflaflocb yMeHbuienne bejiKOBoro a3OTa no cpaBnennio c o B ujum a30T0M. OfluoBpeMeHuo npoHcxoflMflo chh -

>KCHne KonpeHTpannn pacTBopnMbix yrjiepoflOB. Bjinnnne B3anMOfleiłCTBna a3OTHO- -cboc<ł)opnoro nMTaHHH na coflepscauMe a3OTHbix n yrjieBOflHbix coegHHennfj b 6 ho - Macce kohckhx 6 o 6 ob óbijio Menee OTnewiHBoe. HecMOTpji Ha sto , sjinfniwe npHMe- HeHHOro pa3HopoflHoro nHTanwi Ha Bejinumiy OTHOmennH yrjiepoga pacTBopMMbix yrneBOflOB k neóejiKono.My a3OTy, T.e. Ha nnTaTenbuyro peHHOCTb kohckkx 6 o 6 ob ńbijio TaKoe ?Ke, KaK h b cjiynae Kyxypy3bi. 3 to OTuouienwe flocTnra.no caMbix Bbico- R nx BeflHHMH y o 6 ohx pacTenHM npw npMMeHeHWM a30THbix cojieii h oÓHJibnoro nii- TaHHH cepoił.

SUMMARY

The results of the two-year investigations show that differentiated forms of nitrogen and doses of sulphur affected considerably the amount of nitrogen com- Pounds and carbohydrates in the sprouts of Zea mays L. A decrease in protein nitrogen and an increase in nitrate nitrogen were observed, in relation to total nitrogen, when sulphur defficiency in Zea mays L. was replaced with nitrate nitro

gen. A decrease in the concentration of soluble carbohydrates occurred at that time. The effect of nitrogen, sulphur and phosphorus feeding on the amount of nitrogen and carbohydrate compounds in the biomass of Vicia faba L. ssp. minor was less distinct. In spite of this, the effect of the differentiated feeding on the nutritional value of Vicia faba L. ssp. minor, taken as a ratio of soluble carbo- ydrates to nonprotein nitrogen, was similar to that observed in Zea mays L.

he ration reached the highest values in both plants when nitrates and abundant

su lphur feeding were supplied.

(10)

. ■ -

•

I