Kosiis ©EQkOT?O Pb Ob
wXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
• ’O u o s i n a m i w is o _ w e k s - X r z s x A p U t a « y e d y c jl 1 ,5 0 z ł ., z o d n o s z e n i e m p r z e z p c e z f c ? 2 9 g r . u i ę c o j . W w y p a d k a c h n i e p r z e w i d z i a - n y c 'L u p r z y w s t r z y m a n iu p r z e d s i ę b i o r s t w a z i o ż e n i u p r a - p r z e r w a n i u k o m u n i k a c j i , o t r z y m u j ą c y n i s m a p r a w a p o z a te r m in o w y c h d o s t a r c z e ń g a z e t y , l u b
eony — a b c u a m e n t u . Z a d z i a ł o g ł o s z e ń r e -
—- - - -d a k c ja n i e o d p o w i a d a .- - - — - - - -
Nr. 102
.Kogo potrzeba w Radzie Miejskiej.
P r z e d z b l i ź a j ą c e m i s ię w y b o r a m i d o m i e j s k ie j t r z e b a s i ę z a s t a n o w ić n a d te r n , k t o p o t r z e b n y w r a d z ie m ie j s k ie j n a t o , a b y ż y c ie m i a s t a t a k u r z ą d z i ć , b y w n i e m w s z y s tk i m b y ł o j a k n a j l e p i e j , a b y w s z y s c y b y l i z a d o w o l e n i i a b y w s z y s t k i m s t a n o m d a ć m o ż n o ś ć w s p ó łp r a c y n a d d o b r e m m i a s t a . >
C h c ą c m ie ć r a d ę m i a s t a z d o l n ą d o d o d a t n i e j p r a c y d l a d o b r a o g ó ł u m u s i m y n a r a d n y c h m i a s t a w y b ie r a ć t y l k o t a k ic h l u d z i , k t ó r z y s ą n a t e r n s ta n o w is k u p o t r z e b n i.
K t o j e s t w r a d z i e m ie j s k ie j p o t r z e b n y , n a t o n a j k r ó ts z ą o d p o w i e d z i ą j e s t: c z ło w ie k m ą d r y . D o r a d y m ie j s k i e j p o w i n ie n w ię c w e jś ć t y lk o t a k i o b y w a t e l , k t ó r y u m ie s a m o d z i e ln i e m y ś le ć i p o t r a f i d o b r z e r a d z i ć n a d s p r a w a m i , d o t y c z ą c e m i ż y c ia m ia s t a . S t ą d w i d z i m y , ż e p o t r z e b a t a k ic h r a d n y c h , k t ó r z y n i e t y l k o m a ją d o s y ć r o z s ą d k u i r o z w a g i , a l e k t ó r z y b y t e ż u - m ie li j a s n o i z r o z u m i a le p o d a w a ć s w e m y ś li d r u g im , k t ó r z y b y u m ie l i m ó w i ć . Z n a j w i ę k s z e g o r o z u m u , z a m k n i ę t e g o w g ł o w i e m ilc z ą c e g o r a d n e g o n i c n i k o m u n i e p r z y j d z i e , b o w r a d z i e m i e j s k ie j c a l a r z e c z w te r n , a b y u m i e ć p o d a ć d o b r ą r a d ę , a t o s i ę n i e d a z r o b ić b e z m ó w i e n ia . P r a w d a , ż e ż a d e n c z ło w ie k d o r o s ł y n i e j e s t n i e m o w lę c i e m , le c z p r z e c ie ż t a m , g d z i e k o n ie c z n i e p o t r z e b a m y ś la m i s w e m i p o d z i e l ić s i ę z g r o n e m d r u g i c h o b y w a t e l i m u s i s i ę u m ie ć p r z e m a w ia ć p u b l ic z n ie , c o n i e j e s t r ó w n o z n a c z n e z d o m o w ą r o z m o w ą .
M i a s t o s k ł a d a s i ę z o b y w a te l i b a r d z o r ó ż n o r o d n y c h , k t ó r z y r ó ż n e m a ją d o s p e ł n ie n i a z a d a n i a , r ó ż n e s ą i c h p o t r z e b y , r ó ż n e j w i e lk o ś c i i c h ś w i a d c z e n ia n a r z e c z m i a s t a i r ó ż n o r o d n a f a c h o w o ś ć .
O b y w a t e l r o z u m n y i s p r a w ie d l i w y n i e z a w s z e j e s z c z e z d o ł a o g a r n ą ć p o t r z e b y c a ł o ś c i s p o ł e c z e ń s t w a , b o m u s ia ł b y b y ć j a k im ś g e n j a ln y m z n a w c ą s t o s u n k ó w i p o t r z e b k a ż d e g o s t a n u i k ą ż d e g o d z i a łu n a s z e g o ż y c i a s p o łe c z n e g o . T y m c z a s e m k a ż d y z n a s n a j l e p ie j z n a t o ś r o d o w i s k o , w k t ó r e m o b r a c a s i ę w ż y c i u c o d z ie n - n e m , a m n i e j d o b r z e z n a ją c w a r u n k i b y t u i p o t r z e b y l u d z i , ż y j ą c y c h w i n n y c h ś r o d o w i
s k a c h , n i e m ó g ł b y w s z y s tk i m d a ć b e z w z g l ę d n i e d o b r e j r a d y .
D la t e g o t e ż p o t r z e b a , a b y w r a d z i e m ie j s k i e j b y ł y z a s tą p i o n e w m ia r ę m o ż n o ś c i w s z y s t k i e s t a n y , o i l e t y lk o w g r o n i e s w o j e m p o s i a d a j ą l u d z i n a t y le r o z u m n y c h i r z e t e ln y c h , k t ó r z y b y u m ie l i d o b r z e z a s t ą p i ć i c h i n t e r e s y i u - z g o d n ić j e z d o b r e m o g ó łu .
W r a d z ie m i e js k i e j p o w i n n i w i ę c z a s i a d a ć n a j r o z s ą d n i e js i p r z e d s t a w i c ie l e w s z y s t k i c h s t a n ó w , b o t y l k o w t e d y , g d y w r a d z ie m i e j s k ie j b ę d ą z a s tę p c y w s z y s tk i c h s t a n ó w i w s z y s t k ic h d z i e d z i n ż y c ia s p o ł e c z n e g o , m o ż e s i ę g o s p o d a r k a m i e j s k a d o b r z e r o z w ij a ć b e z o b c i ą ż a n i a k o g o k o l w i e k n a d m ie r n y m i c i ę ż a r a m i , a w m ie ś c ie t a k ie m d l a w s z y s tk i c h b ę d ą p o w s ta w a ł y w a r u n k i d o b r e g o b y t u .
W o b e c z b l i ż a j ą c y c h s i ę w y b o r ó w d o r a d y m i e js k i e j n i e w i e l e n i e s t e ty z w y k ło . s i ę z w a ż a ć n a t o , k t o j e s t w r a d z ie m i e js k i e j p o t r z e b n y , a l e l i s ty k a n d y d a tó w n a r a d n y c h m i a s t a u k ł a d a s i ę z a z w y c z a j b e z m y ś ln i e , z a p y c h a j ą c j e n a z w i s k a m i l u d z i b l is k ic h ,p e w n e j t y lk o g r u p i e o b y w a t e li , n i e z w a ż a j ą c n a t o , c z y w s z y s c y i c h k a n d y d a c i b ę d ą m o g li z a s t ą p i ć t a k o g r o m n i e r ó ż n o r o d n e , a c z a s e m s p r z e c z n e z e s o b ą i n t e r e s y r ó ż n y c h w a r s tw l u d n o ś c i , z a m ie s z k u ją c e j w m ie ś c ie .-
G d y b y p r z y u k ł a d a n i u l i s t k a n d y d a t ó w m y ś l a n o o t e r n , a b y w y b i e r a ć t y l k o t a k i c h , k t ó r z y w r a d z ie m ie j s k ie j s ą n a p r a w d ę p o t r z e b n i , n i e
r a d y
Wąbrzeźno, czwartek 3 września 1925 r.
b y l e b y n i g d y w y b o r ó w , b o s p r a w ie d l i w i e u ł o ż o n a l is t a m u s ia ł a b y w s z y s t k i c h z a d o w o l ić .
K i e d y u k a ż ą s i ę r ó ż n e l is ty k a n d y d a t ó w , k a ż d y w y b o r c a , p r z e g lą d a ją c y t e l i s ty p o w in i e n p a t r z e ć p r z e d e w s z y s t k ie m n a t o , c z y d a n y k a n d y d a t j e s t t a m p o t r z e b n y , a n i e n a t o , c z y ’j e s t m u o n s y m p a t y c z n y , c z y j e s t j e g o p r z y j a c i e le m .
M a ją c o d d a ć g ło s n a j e d n ą z l is t t r z e b a w y b r a ć t a k ą , k t ó r a o d p o w i a d a w a r u n k o m d o b r e j
l i s t y k a n d y d a t ó w ,’ t o j e s t t a k ą , k t ó r a z a w i e r a 1 d b a ć o p o t r z e b y c a łe j l u d n o ś c i m i a s t a .
Desiezulka" nowe narzędsie inkwizycji w Prasach
n -
D z i e c i p o l s k i e g w a ł t e m z m u s z a n e d o n i e m c z y z n y . . .
N ic s i ę n i e z m i e n ił o . C ię ż k ie d o ś w ia d c z e n i a w i e l k i e j w o j n y , w s tr z ą s s t r a s z l iw y , o l b r z y m im p r z e w r o te m d z i e jo w y m s p o w o d o w a n y , o ż y w c z e p r ą d y w o l n o ś c i, m iło ś c i i b r a t e r s t w a k ę d y ś z m o g i ł r o z j e m c z y c h m i lj o n ó w j a k w o n n e m g ły p r z e d ś w it o w e , u n o s z ą c e s i ę n a d ś w ia t e m — w s z y s t k o t o n i e z d o ł a ło z a c h w i a ć d u s z y K r z y ź a c tw a . J e s t o n a t a k a s a m a d z iś , j a k w z a r a n i u s w y c h u r o d z i n , w X I I w i e k u . . .
D u c h W r z e ś n i, d u c h n i e n a w i ś c i i t y r a ń s tw a ż y w e n i e w z r u s z o n y p o d p ł a s z c z e m b i a ły m , z n a c z o n y m k r z y ż e m c h r z e ś c i j a ń s t w a . . .
Z P r u s W s c h o d n ic h p i s z e j e d e n z o jc ó w d o
„ U n ji* ( d z i e n n i k a w y c h o d z ą c e g o w W a r s z a w i e ) , c o n a s t ę p u j e :
E ł k , w s i e r p n i u 1 9 2 5 . K t ó r e g o ś d n i a , b r z m i p i s m o , m ó j c h ł o p a k , w r a c a ją c z m i e j s c o w e j s z k o ł y , w r ę c z y ł m i w i d o c z n i e w z r u s z o n y , z z a ć z e r w i e n o a e m i o d p ł a c z u o c z y m a m a łą d e s z c z u ł k ę , n i c n i e z n a c z ą e e d r e w i e n k o z w y p is a n e m i a t r a m e n t e m s ł o w a m i
„ S o n n a b e n d 1 U h r “ .
— Z ł a p a ł m n i e , d o s t a łe m , w y j ą k a ł t ł u m i ą c ł k a n i e .
— K t o c ię z ł a p a ł . C o ś d o s t a ł ? — p y t a ł e m z d u m io n y n i c n i e r o z u m ie j ą c .
IHatfego Sm0F Wuiw W Ugi Hmfe.
B o m a o n o i m p o m ó c d o o d z y s k a n ia m o c a r s t w o w e g o s t a n o w i s k a .
M i n i s t e r s p r a w z a p r a n i c z n y c h R z e s z y , S t r e s e m a n n . w y g ł o s i ł p r z e m ó w i e n i e , w k t ó r e m p r z e d s t a w i ł s w o j e p o g l ą d y n a p o l it y k ę w e w n ę t r z n ą i z a g r a n i c z n ą N ie m ie c .
O d n o ś n e p o l i ty k i w e w n ę t r z n e j, t o — z d a n ie m m i n i s t r a — z n a ó w e w s z y s tk i c h g a ł ę z ia c h p r a c y i ż y c ia s p o ł e c z n e g o N ie m ie c u s il n e d ą ż e n ie d o k o n s o l i d a c j i, o r a z w id a ć p e w n e p o s t ę p y n a t e j
1 '■ ■ iińmistje i :o
L o n d y n . O d b y ło s i ę t u z g r o m a d z e n ie p r z ę d
L o n d y n . O d b y ło s i ę t u z g r o m a d z e n ie p r z e d - P r z y j ę to m i ę d z y i n n e m i w n i o s e k o ś w i a d c z a - s t a w i c ie l i m n i e j s z o ś c i n a r o d o w y c h , w k t ó r e m j ą c y s i ę z a p o d j ę c i e m e n e r g ic z n e j p r o p a g a n d y w z ię ło u d z i a ł o k o ło 6 0 0 d e l e g a tó w . Z g r o m a d z e n ie w ś r ó d w o j s k a w m y ś l h a s e ł T r z e c ie j M ię d z y -
‘ ’ 1 1 - ’ A . n a r o d ó w k i .
ł o m ia ł o c h a r a k t e r n a w s k r o ś k o m u n i s t y c z n y .
liflsa^w^NiielPolmw s psh feife&śsMego
S e n a t g d a ń s k i n a z w a ł .,r z ą d e m u a w o l n e m i a s to „ p a ń s tw e m “.
G d a ń s k . Z t a k ie m z a c i e k a w i e n i e m o c z e k i w a n a m o w a p r e z e s a K o ł a P o l s k ie g o d r a M o s z y ń s k i e g o , j e d n e g o z z a ł o ż y c i e li H a n d e l s d ie n s t u — w y w o ł a ła w ś r ó d t u t e js z y c h n a r o d o w o u ś w i a d o m i o n y c h P o l a k ó w w i e l k ie n i e z a d o w o l e n i e . D r . M o c z y ń s k i o d s t ą p i ł p r z e d e w s z y s t k ie m o d d o t y c h c z a s p r z e z p o s łó w p o l s k i c h z a j m o w a n e g o s t a n o w is k a i n a z w a ł k i l k a k r o t n i e s e n a t g d a ń s k i „ r z ą d e m * — k t ó r e g o t o s ł o w a s t a le u n i k a j ą w ł a d z e p o ls k ie w o d n o s z e n iu s ię d o G d a ń s k a , a w o ln e m i a s t o — „ p a ń s t w e m * .
O Z a o g ł o a s e ń l a p o b i e r a s i ę c d w i c r s ^ a m lT li (7 i a n ł.) _ i o Sr., z a r e k la m y i - ra s t r o n i e 3 - ł a m o w e j w w i a d o m o ś c i c h p o t o c z n y c h 3 9 g r .
! n a p i e r w s z e j s t r o n i e 5 0 g r . R a b a tu u d z i e l a s i ę p r z y
; e z e s te m o g ł a s z a n iu . „ G ł o s W ą b r z e s k i * 1 w s c h o d z i t r z y j r a z y t y g o d n i o w o i t o w p o n ie d z ia ł e k , w ś r o d ę i p i ą te k .
; S k r z y n k a p o c z t o w a 2 3 . — R e d a k c j a i a d m i n is t r a c j a 1 - - - -z n a j d u je s i ę p r z y n i . M i c k ie w ic z a 1 1 . — T e i. 8 0 .- - - - -
Rok V
p r z e d s ta w ic i e l i w s z y s t k i c h s ta n ó w , a w i ę c p r z e m y s ło w c ó w , k u p c ó w , r o b o t n i k ó w , u r z ę d n i k ó w i k t ó r a p r o p o n u j e d o r a d y m ie j s k i e j k o n i e c z n i e p o t r z e b n y c h z n a w c ó w r ó ż n y c h d z i e d z i n ż y c ia .
T r z e b a p a m i ę ta ć , ż e i m w i ę c e j w e jd z i e d o r a d y m i e js k i e j l u d z i n i e p o t r z e b n y c h , t e r n g o r z e j b ę d z ie w m i e ś c i e , b o t a k a r a d a m i e js k a , w k t ó r e j p r z e w a g ę s t a n o w il i b y r a d n i z j a k ie g o ś j e d n e g o t y lk o o b o z u n i e b ę d z ie m o g ła d o b r z e
A l e J a n e k n i ę m ó g ł w y k r z tu s i ć s ł o w a . I d ł u g o m u s ia ł e m u t u l a ć c h ł o p a k a , n i m u d a ł o m i s ię w y d o b y ć p r a w d ę .
O k a z u j e s ię , ż e H e r r L e h r e r p r z y ła p a ł m o j e d z ie c k o n a p r o w a d z o n e j p o p o l s k u r o z m o w ie . D a ł m u w ó w c z a s d e s z c z u łk ę . T o z n a c z y , ż e s y n m ó j m a w c i ą g u t y g o d n ia t r o p i ć w s z y s t k ic h s w o i c h k o l e g ó w i p r z e k a z a ć d r e w i e n k o t e m u z n i c h , k t ó r y o d e z w ie s i ę p o p o ls k u . T e n z k o l e i z e s w e j s t r o n y m a u c z y n ić t o s a m o i td .
W t e n s p o s ó b w y t w a r z a s i ę ł a ń c u c h d ł u g i 7 — 1 0 l e t n i c h „ p r z e s t ę p c ó w ! : !
T e n , k t ó r y o s t a t n i z n a la z ł s i ę w p o s i a d a n iu h a n i e b n e g o n a r z ę d z ia i n k w i z y c j i, o b o w ią z a n y j e s t s t a w i ć s i ę w o z n a c z o n y d z i e ń u p a n a n a u “ c z y c ie lą . T a m n a s t ę p u je ś l e d z tw o , p o p i e r a n e a r g u m e n t a m i g u m o w y c h l a s e k . P o w y m u s z e n i u z e z n a ń w z y w a s i ę w s k a z a n ą o f i a r ę i p o w t a r z a t ę s A m ą e g z e k u c ję z n o w u — d o s k u tk u , a ż w s z y s c y w y ła p a n i n a r o z m o w ie p o ls k ie j s ą s k a t o w a n i .
W t e n s p o s o b ł a ń c u c h w r a c a d o s w e g o p u n k t u w y j ś c i a — t o j e s t d o m e g o J a n k a . G d y b y p r z e t r z y m a ł u s i e b i e t e n o h y d n y z n a k — d o s t a ł
b y o d p o w i e d n i o w z m o c n io n ą p o r c ją b a t ó w ! D o l is tu t e g o n i e d o d a j e m y a n i s ł o w a . M ó w i s a m z a s i e b i e .
d r o d z e -
M ó w ią c o p o l i ty c e z a g r a n i c z n e j N i e m i e c m i
n i s te r p r z e k ł a d a ł k o n ie c z n o ś ć p r z y s tą p i e n i a N ie -*
m i e ć d o L i g i N a r o d ó w . J e d y n e m d ą ż e n i e m o -*
b e c n e j p o l i ty k i r z ą d u R z e s z y j e s t p r z y w r ó c e n i e N ie m c o m i c h d a w n e g o m o c a r s tw o w e g o s t a n o w i s k a i p o w a g i w E u r o p i e . W s tą p i e n i e d o L i g i N a r o d ó w u ł a tw i p ó j ś c i e d o c e lu , o r a z p o p r a w i s t o s u n e k o b y w a t e l i n i e m i e c k i c h z a g r a n ic ą d o p a ń s t w , n a o b s z a r z e k t ó r y c h p r z e b y w a j ą .
D r . M o c z y ń s k i z a s ł u ż y ł s o b ie t e r n n a p o c h w a ł ę p r a s y n i e m i e c k ie j , k t ó r a o ś w i a d c z y ł a w y r a ź n ie , ż e p o r a z p i e r w s z y p r z e m a w ia ł P o l a k t a k , i ż o d n o s ił o s i ę w r a ż e n i e , ż e p r z e m a w ia [ r e p r e z e n t a n t G d a ń s k a , a n i e r z e c z n i k P o l s k i . N o w y s e n a t d o m a g a s ię , j a k w i a d o m o , o d P o l s k i , a b y u z n a ła o n a s u w e r e n n o ś ć G d a ń s k a ® e g o s a m o d z i e ln o ś ć p a ń s t w a . P r z e c i w k o t e m u p o s t a w i e n i u k w e s t j i n i e z n a l a z ł m ó w c a p o l s k i a n i j e d n e g o s ł o w a k r y t y k i c z y n a g a n y i t o w y w o łu j e w ś r ó d P o l a k ó w w G d a ń s k u n i e t y l k o z r o z u m i a ł e z d z i w i e n ie ,, le c z i o b u r z e n i e .
Paszport zagraniczny 500 zł.
wielkokrotny 1,500.
Tylko na 3 miesiąceSRQPONMLKJIHGFEDCBA
M in iste rs tw o s p ra w w e w n ę trz n y c h ro z p o rz ą "
d z e n ie m z d n ia d z is ie jsz e g o p o s ta n o w iło o p ła tę p a s z p o rtó w z a g ra n ic z n y c h n o rm a ln y c h p o d w y ż s z y ć d o 9 0 0 z ło ty c h , a z a p a s z p o rty w ie lk o k ro - tn e 1 ,5 0 0 z ł.
J e d n o c z e śn ie M . S . W . z a w ia d a m ia , ż e p a s z p o rty n o rm a ln e b ę d ą w y d a n e z te rm in e m tr z y m ie s ię c z n y m , a w ie lo k ro tn e s z e ś c io -m ie się - c z n e m .
R o z p o rz ą d z e n ie p o w y ż s z e o b o w ią z u je z d n ie m d z is ie jsz y m .
Nowa skarga niemiecka,
B e rlin . „ T a g lic h e R u n d s c h a u " d o n o s i z H a g i, ż e ta m te js z y p o s e ł n ie m ie c k i z ło ż y ł M ięd z y * n a ro d o w e m u T ry b u n a ło w i i S p ra w ie d liw o ś c i n o w ą s k a rg ę , p rz e c iw k o P o ls c e , w s p ra w ie w y w ła sz c z o n y c h p rz e z R z ą d p o ls k i m a ją tk ó w n ie m ie c k ic h n a G ó rn y m Ś lą s k u . N o w a s k a rg a je s t u z u p e łn ie n ie m s k a rg i z 1 5 -g o ]m a ja , k tó rą T ry b u n a ł z a jm o w a ł się w u b . w to re k .
O przyłączenie Austrji do Niemiec.
W ie d e ń . Z w o le n n ic y p rz y łą c z e n ia A u s trji d o N ie m ie c u rz ą d z ili w ie lk ą m a n ife s ta c ję w s a li ra tu sz a . N a m a n ife s ta c ję tę p rz y b y ło 3 0 p o s łó w n ie m ie c k ie g o R e ic h s ta g u z P re z y d e n te m L o e d e m n a c z e le .
Wiadomości potoczne.
W ą b rz e ź n o d n ia 2 w rz e ś n ia 1 9 2 5 r.
Kalendars^k, ś ro d a 2 w rz e ś n ia S te fa n a
c z w a rte k 3 w rz e ś n ia J o a c h im a , Z e n o n a p ią te k 4 w rz e ś n ia R o z a lji
•— Przyjęcie dzieci do pierwszej komu- nji św. W n ie d z ie lę d n ia 3 0 s ie rp n ia p rz y s tą p iło 1 8 5 d z ie c i d o S to łu P a ń s k ie g o . D z ia tw ę z g ro m a d z o n ą p rz y w ik a rjó w c e w p ro w a d z ił k s . p ro b o s z c z Z a k ry ś w a s y s te n c ji m n ie js c o w y c h w i- k a rju s z y k s . k s . M a lin o w s k ie g o i M ik c h o lz a z p ie śn ią „ K to s ię w o p ie k ę * n a u s ta c h d o ś w ią ty n i, g d z ie k s . M a lin o w s k i n a s a m y m w s tę p ie o b o k c h rz c ie ln ic y p o k ró tk ie m w y ja ś n ie n iu w a ż n o śc i p rz y s ię g i o d n o w ił z d z ia tw ą p rz y m ie rz e c h rz tu , K tó re d z ie c i z c a ły m z a p a łe m g ło s e m w y ra ź n y m i m o c n y m u c z y n iły . N a s tę p n ie k s. p ro b o sz c z c e le b ro w a ł u ro c z y s te n a b o ż e ń stw o , p o d c z a s k tó re g o p rz e d w y d z ie le n ie m p o k a rm u a n ie l
s k ie g o z w ró c ił s ię d o d z ia tw y z p rz e m ó w ie n ie m o s z c z ę śc iu w ie rn e g o c h rz e ś c ija n in a , k tó ry g o d n ie P rz y jm u je k o m u n ję św . P o n a b o ż e ń s tw ie k s . p ro b o s z c z o b d a rz y ł n o w y c h „ ż o łn ie rz y C h ry s tu so w y c h " w ie lk im o b ra z k ie m p a m ią tk o w y m . M o d ło m c e le b ro w a n ia to w a rz y s z y ł p ie śn ią c h ó r k o ś c ie ln y „ C e c y lja " p o d b a tu tą p . re k to ra e m e r.
G riitz n e ra k tó ry n ie z a w o d n ie z a d a ł so b ie w ie le p ra c y p o n ie w a ż „ C e c y lk a * d o p ie ro o d m ie s ią c a p o d łu g o le tn im s ło d k im ś n ie o d n o w iła s w o ją d z ia ła l
n o ś ć . N a d m ie n ić n a le ż y , iż p a n ic z e „ s to w a rz y s z e
n ia św . W in c e n te g o a P a u lo " p rz y o d z ia ły k ilk a n a ś c ie d z ie c i u b o ż s z e g o s ta n u , z a c o n a te j d ro d z e s e rd e c z n e „ B ó g z a p ła ć " .—
Wypadki ostatnich dni
Polska eskadra lotnicza o d le c ia ła n a s a m o lo ta c h ty p u p o ls k ie g o d o B u k a re s z tu n a z a p ro s z e n ie ru m u ń s k ie g o n a s tę p c y tro n u , k tó ry je st s z e fe m lo tn ic tw a .
Niemiecka partja nacjonalistyczna w Gdańsku z a a ta k o w a ła g w a łto w n ie s e n a t w s w y m o rg a n ie „ D a n z ig e r A llg e m e in e Ztg.“, z a rz u c ając-
m u z a p rz e d a n ie się P o ls c e . Z d a n ie m te g o p i
s m a n o w y s e n a t g d a ń sk i je s t h a ń b ą d la w o ln e g o m ia s ta . P a r tja n a c jo n a lis ty c z n o n ie m ie c k a z a rę c z a , ż e trz y m a ć b ę d z ie s iln ą s tra ż n a d W i
s łą i w o la : b ia d a te m u , k to b y s ię m ia ł ta rg n ą ć n a n ie m ie c k ie p ra w a G d a ń sk a .
W Beresteczku p o w . w o ły ń s k im z g in ą ł p o k rw a w e j w a lc e g ło ś n y b a n d y ta D o m a ń sk i, k tó r y p rz e z d w a la ta b y ł p o s tra c h e m W o ły n ia . Z a b ito ró w n ie ż to w a rz y s z a je g o g ło ś n e g o b a n d y tę P rz e łę c z ą .
W Marokku p o n ie ś li R iffe n i o lb rz y m ią k lę sk ę . A b d -e l K rim , w ó d z ic h , s c h ro n ił s ię w g ó ry .
W Ameryce północnej p o rz u c iło p ra ć ę 2 0 0 ty s ię c y g ó rn ik ó w z 3 2 5 k o p a lń .
W sprawymordowawie ina całej rodziny Jaszczołtach n a d c h o d z i w ia d o m o ś ć , ż e u ję to c z te re c h p o d e jrz a n y c h o z b ro d n ię o s o b n ik ó w i
to : S ta n is ła w a K u ro w s k ie g o , A n to n ie g o K u . c z y ń s k ie g o o ra z d w ó c h b ra c i K s ią ż k ó w . P rz y - a re s z to w a n i p lą c z ą s ię w z e z n a n ia c h .
W Tokio w Japonji z a to p iła c h m u ra 4 0 ty się c y d o m ó w . W J o k o h a n ie z a la ło o b e rw a n ie s ię c h m u ry 1 0 0 0 d o m ó w . D e sz c z p o d m y ł n a s y p y i to ry k o le jo w e . J e s t w ie le o fia r w lu d z ia c h .
Amundsen p rz y g o to w u je s ię d o n o w e j wy
p ra w y n a b ie g u n p ó łn o c n y . Z a m ie rz a d o s w e j w y p ra w y u ż y ć o k rę tu n a p o w ie trz n e g o .
Bezczelność „Dirschauerki" i jej redakto
ra. W c z o ra js z a „ D irs z a u e rk a- p o d a ła w n o to w a n ia c h , ż e z a 1 0 0 z ło ty c h p o ls k ic h p ła c i s ię 5 1 ,1 2 g u ld e n ó w g d a ń s k ic h . O b u rz o n y te rn d o ż y w e g o p . F r . D e ja p o s z e d ł d o re d a k c ji „ P o m - m e re lle r T a g e b la ttu " i z a in te rp e lo w a ł o to o b e c n e g o ta m p . G o g ę . P . G o g a w e d łu g z e z n a n ia z ło żo n e g o p rz e z p . D e ję p o w ie d z ia ł: „ D a s g e h t S ie g a rn ic h ts a n — d a s is t ja Ih re p o ln isc h e W ir ts c h a f t! U e b rie g e n s h a b e n d ie P o le n in T c z e w n ic h ts z u s u c h e n !" P . G ó ra w e z w a ł p . D e ję d o o p u s z c z e n ia lo k a lu i w y p ro w a d z ił g o d o d rz w i trz y m a ją c z a ra m ię . P . D e ja w e z w a ł p . G ., b y m u d a ł s p o k ó j, b o o n s a m w y jd z ie z
lo k a lu , g d y je d n a k p . G . te g o u c z y n ić n ie c h c ia ł, u d e rz y ł g o p . D . w tw a rz . D w a j ś w ia d k o w ie c a łe g ą z a jś c ia , w id z ą c ta k ie tra k to w a n ie p . D e ji p rz e z p . G ., o b ili p . G o g ę , k tó ry z a w e z w a ł p o m o c y le k a rs k ie j. N a w n io s e k p . D e ji, s ta w io n y w u rz ę d z ie p o lic y jn y m , s k o n fis k o w a n o p o z o s ta łe n u m e ry „ P o m m e re lle r T a g e b la ttu " .
Były senat gdański stanowczo potępił no
wy senat. N o w y w ic e p re z y d e n t s e n a tu G e h - p o d k re ś lił: ż e w p rz e c iw ie ń s tw ie d o z a p a try w a ń n a c jo n a lis tó w n ie m ie c k ic h , o b y w a te le g d a ń s c y n a ro d o w o śc i p o ls k ie j m a ją p e łn e p ra w o d o ró w n o u p ra w n ie n ia i ta k , ja k w s z y s c y in n i o b y w a te le G d a ń sk a , m a ją o n i p ra w o i o b o w ią z e k w s p ó łp ra c o w a ć d la d o b ra m ia sta .
— W Radowiskach w p o w . w ą b rz e s k im u p . S z c z e rk o w s k ie g o z a k w itła ju ż p o w tó rn ie p rz e d trz e m a ty g o d n ia m i ja b ło ń i d o tą d k w itn ie T a k s a m o p o ra z d ru g i k w itn ie b e z w je g o o g ro d z ie .
— Następny kurs dla podkuwaczy rozpo
c z y n a s ię w d n iu 1 p a ź d z ie rn ik a 1 9 2 5 r. Z g ło s z e n ia p rz y jm u je R o b e rt D ą b ro w s k i te c h n ic z n y K ie ro w n ik U rz ę d o w e j S z k o ły P o d k u w a c z y T o ru ń , P ro s ta 3 0 .
— z kompetentnych źródeł dowiadujemy
s ię , ż e w p rz y s z łą n ie d z ie lę b ę d z ie s ię c ie sz y ło m ia s to n a s z e wielką sensacją sportową. P r z y b ę d z ie b o w ie m d o n a s z e -o g ro d u l-s z a d ru ż y n a n a s z e g o m istrz a T . K . S u . T o ru ń s k i K . S . s k ła d a się z g ra c z y o w s z e c h p o ls k ie j s ła w ie , m a ją o n i p o z a s o b ą s z e re g s p o tk a ń z d ru ż y n a m i z a - g ra n ic z n e m i. T . K . S . p rz y b ę d z ie d o n a s w n a js iln ie js z y m s k ła d z ie z G u m o w s k im , S to g o w - s k im i C ie sz y ń s k im p a c z ele .
— Na liczne zapytania, k im b y ł ó w p a n , c o w n ie trz e ź w y m s ta n ie p o m ię s z a ł p o c z tę z e s ta c ją k o le jo w ą i a w a n tu ro w a ł się , o d p o w ia d a m y , ż e b y ł n im p . A d a m J a n a k o w s k i z K o w a le w a , u r. 1 9 IX . 1 8 9 7 r. w M lo g o rz e w ie , p o d Ł ę c z y c ą , z n a n y z e s w e g o a w a n tu ro w a n ia się .
— Szkoła dokształcająca. R o k s z k o ln y 1 9 2 5 |2 6 ro z p o c z y n a s ię w te jż e s z k o le p ie rw s z e g o p a ź d z ie rn ik a b r. Z a p is y n o w y c h u c z n ió w i u c z e n n ic o d b y w a ją s ię ju ż o d tą d w p o n ie d z ia ł
k i i c z w a rtk i o d g o d z . 6 w ie c z o re m w k a n c e la - r ji s z k o ły ż e ń sk ie j (w e jśc ie b o c z n e ).
N a d m ie n ia się , ż e k la s a I m ę s k a a — b w c z w a rte k , to je s t 3 -g o b . m . o g o d z . 6 w ie c z o re m n a 1 0 m in u t m a p rz y b y ć d o s z k o ły c e le m z a ła tw ie n ia d ro b n y c h fo rm a ln o śc i.
— Sekciarstwo w Wąbrzeźnie. S ta le n a m d o n o sz ą , ż e s e k c ia rstw o s z e rz y s ię s tra s z n ie w n a s z e m m ie śc ie . N ie ty lk o b a b ty ś c i ro z w ija ją sw ą d z ia ła ln o ś ć , le c z p o d o b n o i k o ś c ió ł n a ro d o w y z a rz u c a n a ła tw o w ie rn y c h s w e sie c i. N ie w o ln o n a m w o b e c te g o m ilc z e ć . K a ż d e s e k c ia rstw o , ja k o p is m o n a w s k ro ś k a to lic k ie p o tę p ia ć b ę d z ie m y . N ie p o trz e b u je m y tu ta j n a n a s z y m g ru n c ie ż a d n e g o n a w o z u a n i z Ł o d z i b a b ty s k ie - g o , a n i z S o ra n to n w S ta n a c h Z je d n o c z o n y c h h o d u ro w e g o . W w ie rz e o jc ó w n a s z y c h je s te ś m y w y c h o w a n i, w w ie rz e o jc ó w u m ie ra ć c h c e - m y , a ż a l n a m ty c h w s z y s tk ic h c o w ie rz ą le p k im s ło w o m im p o rto w a n y c h k a z n o d z ie i z p o d c ie m n e j g w ia z d y .
— To w. Młodzieży Polskiej w W ą b rz e ź n ie u rz ą d z a w o g ro d z ie p , T w a rd o w sk ie g o z a b a w ę d n ia 6 w rz e śn ia . P ro g ra m c a łe j z a b a w y n a s tę p u ją c y : o g o d z . 1 s z e j z b ió rk a s to w a rz y sz e n ia n a p la c u lu k s u s o w y m , o g o d z . 1 i p ó l w y m a rsz d o o g ro d u p . T w a rd o w s k ie g o , p o c z e m z a b a w a . W s tę p d o o g ro d u 1 z ł. d la d z ie c i 5 0 g r. S ą d z i
m y , ż e ta k s y m p a ty c z n e to w a rz y s tw o b ę d z ie m o g ło s ię p o c h w a lić p o z a b a w ie lic z n y m u d z ia łe m p u b lic z n o ś c i. O b y b y ł n a jlic z n ie jsz y .
— W Kowalewie w re w a lk a w y b o rc z a w c a łe j p e łn i. D n ia 3 0 g o s ie rp n ia z w o ła ł z w ią z e k z a w o d o w y O s a d n ik ó w R o ln y c h p u b lic z n y w ie c n a g o d z . 4 p o p o łu d n iu c e le m o m ó w ie n ia p rz y s z ły c h w y b o ró w d o ra d y m ie js k ie j. W ty m s a m y m c e lu z w o ła ła N a ro d o w a P a r tja R o b o tn i
k ó w w ie c n a g o d z in ę l-s z ą w p o łu d n ie . W y ra ż o n o ta m z g o d n o ś ć s tw o rz e n ia b lo k u i w y s ta -
Dramat w skarbca Inkasów.
Piekielna zemsta indjan.
T ry b u n a ł w s to lic y P e ru , L im ie W p ó ł. A - m e ry c e ro z p a try w a ł n ie d a w n o |n ie z w y k le ta je m n i
c z y d ra m a t, k tó re g o n ie w ą tp liw y m i s p ra w c a m i b y li in d ja n ie je d n e g o z e s z c z e p ó w , ż y ją c y c h je s z c z e w P e ru . W s k u te k b ra k u p o w ó d c ó w tr y b u n a ł b y ł b e z s iln y , c h o c ia ż o p in ja p u b lic z n a o s
k a rż a ła p o d s ą d n y c h o p o tw o rn ą z e m s tę , d o k o n a n ą p rz e z n ic h d la p rz e b ła g a n ia d u c h ó w d a w n y c h w ła d c ó w , k tó ry c h m u m je z n ie w a ż y ł k a p ita n G a rc ia C a b ra l, je d e n z n a jb o g a ts z y c h p la n ta to ró w z o k o lic L im y .
Zapalony zbieracz.
G a rc ia C a b ra l, p o to m e k s ta re j ro d z in y h is z p a ń s k ie j, o s ia d łe j w o k o lic a c h L im y , b y ł k a p ita n e m n a w ie lk im s ta tk u h a n d lo w y m . P rz e d k ilk u la ty , p o ś m ie rc i s ta rs z e g o b ra ta o d z ie d z i
c z y ł ro z le g le p la n ta c je . W ś ro d k u je g o p o s ia d ło śc i w z n o s iło s ię s tro m e w z g ó rz e , g ę s to p o ro s łe la sem .' k tó re w e d łu g p o d a n ia m ie js c o w e g o m ia ło b y ć g ro b o w c e m d a w n y c h w ład c ó w k ra ju , z a w ie ra ją c y m ic h m u m je , o ra z w ie lk ie s k a rb y w s z ta b a c h z ło ty c h . W z g ó rz e o to c z o n e b y ło w ie lk ą c z c ią w ś ró d m ie jsc o w e j lu d n o ś c i z ło ż o n e j p ra w ie w y łą c z n ie z in d ja n , k tó rz y w ie rz y li ż e d u c h y z m a rły c h in k a s ó w , s p o c z y w a ją c y c h w g łę b i g ro b o w c a , o p ie k u ją s ię c a łą o k o lic ą .
G a rc ia C a b ra l, z a m iło w a n y z b ie ra c z z a b y t
k ó w d a w n y c h c y w iliz a c ji, k tó ry w lic z n y c h p o d ró ż a c h d o k o ła ś w ia ta , p o s ta n o w ił z c h w ilą o s ie d le n ia s ię w m a ją tk u ro d z in n y m ro z p o c z ą ć p o s z u k iw a n ia w ta je m n ic z e m w z g ó rz u , n ie w ą t
p ią c , ż e z n a jd z ie ta m c e n n e o k a z y z m a rłe j d a w n o k u ltu ry p e ru w ja ń s k ie j.
Skarby podziemne.
A to li ż a d e n z in d ja n m ie js c o w y c h n ie c h c ia ł
p o d ją ć s ię p ra c p rz y w y k o p y w a n iu g ro b u , u - w a ź a ją o je z a p ro fa n a c ję ś w ię te g o g ro b u . C a b ra l m u s ia ł s p ro w a d z ić ro b o tn ik ó w c u d z o z ie m s k ic h z p o rtu . P o o d k o p a n iu p ie rw s z y c h k o m n a t p o d z ie m n y c h z n a le z io n o w s p a n ia łe o k a z y c e ra m ik i, w d a ls z y c h z a ś n a tra fio n o n a k ilk a n a ś c ie m u m ji. J e d n e i d ru g ie z o s ta ły p rz e w ie
z io n e n a g rz b ie ta c h m u łó w d o p a ła c u k a p ita n a C a b ra la . T e n , n ie c h c ą c d ra ż n ić u c z u ć lu d n o ś c i, u rz ą d z a ł te tra n s p o rty n o c n ą p o rą . N ie m n ie j c a ła o k o lic a w id z ia ła d o b rz e , c o s ię d z ie je .
W obronie znieważonych przodków.
L u d n o ś ć o k o lic z n ą z d ją ł lę k p rz e d d u c h a m i z m a rły c h w ła d c ó w , k tó ry c h s p o k ó j n a ru s z o n o ^ a k tó re te ra z n ie w ą tp liw ie p o c z n ą s ię m ś c ić , z s y ła ją c p o s u c h ę , z a ra z ę .
Z w ró c o n o s ię d o s ta re j w ró ż k i i c z a ro w n i
c y p o p o m o c , o ra z u k a ra n ie C a b ra la ; w c e lu p rz e b ła g a n ia d u c h ó w . A le p o m im o w sze lk ic h z a k lę ć i g u s e ł, C a b ra l w d a ls z y m c ią g u c ies z y ł s ię Jz d ro w ie m i c o d z ie n n ie m o ż n a g o b y ło w i
d z ie ć p rz e je ż d ż a ją c e g o k o n n o d la d o g lą d a n ia ro b ó t.
W te d y k ilk u n a js ta rs z y c h in d ja n u d a ło się d o p a ła c u k a p ita n a , z p ro ś b ą , a b y z a b ra n e m u m je o d w ió z ł d o g ro b u , g d y ż in a c z e j n ie o b lic z a l
n e k a ta s tro fy s p a d n ą n a c a łą o k o lic ę. A le C a b ra l w y ś m ia ł d e le g a tó w i z a p e w n ił ic h , ż e m u m je n ie s ą z d o ln e d o n ic z e g o in n e g o , ja k d o s p o c z y w a n ia w s p o k o ju , a w s z y s tk o je d n o , c z y s p o c z y w a ją w p o d z ie m n y c h k ry p ta c h , c z y w s z k la n n y c h g a b lo tk a c h m u z e a ln y c h .
Zemsta indjan
W ja k iś c z as p o te m c i s a m i d e le g a c i z ja w i
li s ię w p a ła c u C a b ra la , p ro p o n u ją c m u w s k a z a n ie d ro g i d o s k a rb c a in k a s ó w . T a m te n z g o d z ił s ię c h ę tn ie w in s z u ją c so b ie , ż e n a re s z c ie lu d n o ś ć n a b ra ła ro z s ą d k u .
N a s tę p n e g o d n ia o ś w ic ie , C a b ra l w to w a rz y s tw ie in d ja n w y ru sz y ł d o g ro b o w c e . R z e c z y w iś c ie p rz e w o d n ic y w s k a z a li m u w p e w n e m m ie js c u k a m ie n n ą p ły tę P o je j o d w a le n iu o d s ło n ił się s ię ta je m n y k o ry ta rz , w y k u ty w s k a le , n a k o ń c u k tó re g o z n a jd o w a ła s ię w ie lk a s k le p io n a k o m n a ta , o ś w ie tlo n a w g łę b i n ie w ie lk ie m o k n e m , z ro b io n e m z ro z s z e rz o n e j n a tu ra ln e j s z c z e lin y .
P o d ś c ia n a m i k o m n a ty le ż a ły p o c z e rn ia łe s z ta b y z ło ta .
C a b ra l w z ią ł z rą k je d n e g o z p rz e w o d n ik ó w z a p a lo n ą p o c h o d n ię i ro z p o c z ą ł u w a ż n ie p rz e g lą d a ć w n ę trz ę . W p o b liż u o k n a s ta ła m u m ja . C a b ra l n a je j w id o k d rg n ą ł z ra d o ś c i. B y ła to b o w ie m n a jw id o c z n ie j m u m ja k o b ie c a , ja k ie j d o ty c h c z a s n ie m ia ł w s w y c h z b io ra c h .
P rz y p a trz y w s z y s ię b liż e j, z a u w a ż y ł, ja k o w p ra w n y z n a w c a , ż e ln ia n e w s tę g i, k tó re m i o k rę c o n a b y ła m u m ja , b y ły z u p e łn ie św ież e . Z a in te re s o w a n y , p o c z ą ł je s z y b k o o d w ija ć , a k ie d y d o ta rł d o s a m e j m u m ji, n ie lu d z k i ry k w y d a rł m u s ię z g a rd ła . In d ja n ie z d ję li k a p e lu s z e i p o c z ę li s ię ż e g n a ć , z a k lin a ją c się , ż e o n i- c z e m n ie w ie d z ą .
Była to mumja córki Cabrala, Izabelli.
In d ja n ie u p ro w a d z ili ją z n a d e jś c ie m n o c y , i z a d a w s z y je j ś m ie rć , z a m ie n ili z w ło k i w p rz e c ią g u k ilk u g o d z in w m u m ję , w e d łu g o d w ie c z n y c h p rz e p isó w , k tó ry c h ta je m n ic ę o n i je d n i p o s ia d a ją .
C a b ra l u jrz a w s z y m u m ję c ó rk i, c ó rk i k tó rą u b ó s tw ia ł, w y b ie g ł p rz e z s z c z e lin ę i p a d ł z e m d lo n y K ie d y g o p ó ź n ie j s łu ż b a o d n a la z ła , p rz e k o n a n o się, ż e p o s tra d a ł z m y s ły .
R ó w n o c z e ś n ie w s z y s tk ie m u m je z n ik n ę ły w ta je m n ic z y s p o s ó b z p a ła c u .
