Poniedziałek Leona b- w.
Wtorek Fortunata męcz.
Środa Popielec fA
M > • _ » Za osłoaz. pobiera aię ad wiersza
Ogłoszenia . Jam.) łO Cr, *a reklamy aa
•tr. 34am. w wiadomościach potocznych 30 pr na pierw- azej etr. 50 gr. Rabata udziela aie przy częatem opła- azaniu. .Głos Wąbrzeski” wychodzi trzy razy typodn.
i to w poniedziałek, środą i piątek. Skrzynka poczta- wa 23. Redakcja i administracja ul. Mickiewicza 11 Telefon 80. Konto czekowe P. K. O. Poznań 204,252.
_______P?*cy, i»re«rw«ni« ko- MwahtM*, ••rwwd^ay »• prawa Udać pozatermi- pasetr. >Wft»ea caay aboea- dafed •Jrłoarea. redakcja aie pdpowiada.
Nr. 22 Wąbrzeźno, wtorek 21 lutego 1928 r.
ZESK1
Dziś wschód słońca o godz. 7.12 zach. 5.18 Jutro , . » ?. 9 , 5 20 Dziś „ księżyca , 7.18 B 3.54
Rok VIII
0 utroalenis oassph interesóis w Gdańsku.
Rola Gdańska w rokowaniach han
dlowych polsko-niemieckich.
Gdańsk, 18 lutego.
Istnieje więloma względami uzasadnione przy
puszczenie, iż stosunek Gdańska do Rzeczy
pospolitej ulec może w najbliższym czasie poważnej zmianie na naszą korzyść. Wpły
nąć na to muszą z jednej strony toczące się ro
kowania polsko-niemieckie o traktat han
dlowy, z drugiej zaś strony przyczynić się do tego powinny korzystniejsze nam nastroje w nowym senacie W. Miasta, złożonym z cen
trum, liberałów i socjaldemokratów.
Gdańsk już dzisiaj okazuje wielkie zaintere"
sowanie przebiegiem i rozwojem polsko-niemie' ckich rokowań handlowych, w obawie aby przy
szły traktat handlowy z Niemcami nis uszczu
plił przypadkowo dotychczasowych przy w i lejów Gdańska w transakcjach handlowych z Polską.
Obawy Gdańska dotyczą przedewszystkiem Stawek celnych. Są one jednakże nieuzasadnio
ne o tyle, iż sprawy taryfowe w bardzo sła
bym stopniu jedynie mogą znaleźć odzwier
ciedlenie w przyszłym traktacie polsko-nie mieckim. O ile wiadomo dzisiaj rząd war
szawski nie zgodzi się na przyznanie Niem- om stawek, któreby krzywdziły Gdańsk.
Przeciwnie nawet, Gdańskowi przyznane będą ajprawdopcdobniej prerogatywy większe, Biż Niemcom.
Drugą ważną sprawą są taryfy kolejowe.
W Gdańsku obowiązuje bowiem taryfa nie
miecka (inna niż w Polsce), co komplikuje po
ważnie tranzyt towarów do Gdańska. Sądząc z tonu prasy gdańskiej dzisiejszy senat W.
Miasta zgodziłby się może na unifikację ta
ryf, ale polskie ministerstwo kolei podtrzymuje słuszne zresztą stanowisko, że unifikacja tary
fy kolejowej Polski i Gdańska nastąpić może tylko przy jednoczesnej unifikacji wszystkich przepisów. W sferach pojmujących trzeźwo i realnie interesy Gdańska panuje nadzieja, że nowy demokratyczny senat gdański pójdzie inne- mi drogami, niż dawny senat, który ze względów ciasnej polityki nacjonalistycznej w niezro
zumiały i złośliwy sposób ustawicznie prze
wlekał tę sprawę.
O ile by ta sprawa została pomyślnie załat
wioną rząd polski przestąpiłby napewno do załatwienia innych spraw taryfowych po myśli postulatów Wolnego Miasta. Zależeć to będzie od tego, czy będzie możliwa ze strony nowego senatu objektywna ocena słusznych, traktatem nam przyznanych praw w Gdańsku' Wspomnieć też muszę o kwestji pobierania na rzecz senatu gdańskiego podatków prze
wozowych i stemplowych od frachtów kole
jowych na terenie Wolnego Miasta. Opłaty te podrażają bowiem znacznie koszta transportu towarów. Przy stosowaniu obowiązujących umów i układów, Polska już w roku 1926 mogła by
ła Opłaty to znieść, jednakże z uwagi na prze
prowadzaną w tym czasie sanację finasów Gdań
ska, rząd polski z prawa tego nie skorzystał Wymienione podatki tak znacznie jednak podrażają transport towarów, że w obecnej chwi
li nie może być mowy o dalszem ich utrzyma
niu. Polska będzie musiała skorzystać z przy
sługującego jej prawa zniesienia ty oh krę
pujących i otociążającyoh opłat. Interesy nasze w Gdańsku nie mogą być narażone na szwank. Rozumieją to trzeźwo patrzące sfe
ry gospodarcze W. Miasta, nie mógł tego tylko, zrozumieć dawny hakatystyczny senat gdań ni
Groźba podniesienia cen na węgiel Czy to nie wyborcza spekulacja?
W rezultacie stwierdzić tu muszę, że FOZWÓj j iateresów Gdańska uzależaiony jest w dużej | mierze od przebiegu rokowań handlowych s polsko-niemieckich. Prasa polska i gdańska do- l niosła w ostatnim czasie, jakoby rząd polski 5 postanowił przeprowadzić konsultację z wła- ; dzamź gdańskiemi w sprawie ich życzeń co do traktat i polsko-niemieckiego, a w następ
stwie tego pójść jak najbardziej na rękę do- ? brze zrozumianym interesom w. m. Gdańska. *
Do n&aezydelstwa Pomorza.
% W sprawie wyborów.
nu Średniego, P. O. L., Zjednoczenie Ludu (gru
pa Bojki), Klub Pracy; w Wielkopolsce docho
dzi: Zjednoczenie Włościan, a w Małopolsce Zachodniej Stronnictwo-Katolicko Ludowe.
Blok ten i on jedyny postawił kandydaturę nauczycielską na czołowem miejscu swej listy nr. 30 w okręgu grudziądzkim w osobie dotych
czasowego posła Albina Nowickiego z Grudzią
dza, prezesa Pomorskiego Oddziału Stowarzysze
nia Chrzęść. Nar. Nauczycieli Szkól Powszechnych.
Wzywamy więc całe nauczycielstwo polskie Pomorza do usilnego popierania listy nr. 30.
Koleżanki, Koledzy I Oddajcie w dn. 4 i 11 marca rb. solidarnie kartki z numerem 30. Wy
tłumaczcie swemu bliższemu i dalszemu otocze
niu konieczność popierania listy Katolickiej Unji Ziem Zachodnich.
Pomagajcie w akcji propagandowej przez rozdawanie ulotek, plakatów, odezw, kartek wy
borczych Katolickiej Unji Ziem Zachodn.
Słowem :
Całe nauczycielstwo polskie Pomorza do sze
regu listy nr. 30 Katolickiej Unji Ziem Zacho
dnich !
Grudziądz, dnia 8 lutego 1928 r.
Nauczycielski Komitet Wyborczy Pomorza.
(—) Albin Nowicki, przewodniczący, (—) Cezary Kalinowski, sekretarz.
W niedzielę, dnia 5 lutego, utworzono z okazji Zjazdu prezesów Kół nauczycielskich Pomorza Nauczycielski Komitet Wyborczy, który ma za zadanie kierować akcją wyborczą wśród nauczy
cielstwa polskiego Pomorza.
Pozapartyjny Komitet Wyborczy, złożony z przedstawicieli poszczególnych warstwspołecznych i organizacyj zawodowych i gospodarczych, w skład którego weszli m. in. b. Minister btarosta Krajowy Dr. Józef Wybicki, z ramienia Najprzew.
Ks. Biskupa Chełmińskiego Stan. Okoniewskie
go Ks. Prałat Mańkowskiego (prezes To w. Nau
kowego), Jan Donimirski z Łysomic (prezes Kó' łek Roln.), Dr. Esden-Tempski (prezydent Izby Rolniczej) itd,, zwrócił się do społeczeństwa i do partyj politycznych, aby podług wskazań listu Księży Biskupów Polskich zaniechano walk par
tyjnych i stworzono na Pomorzu jeden wielki blok polski anty-niemiecki. Niestety głosu tego usłuchały tylko 4 stronnictwa, które razem z kil
koma stronnictwami zawodowemi i gospodarcze- mi stworzyły „Katolicką Unję Ziem Zachodnich,"
największy blok polski na Pomorzu, oparty o za
sady katolickie i narodowe, skupiający wszelkie warstwy społeczne (jak rolników, urzędników, kupców, rzemieślników, chłopów i robotników), łączący miasto i wieś, słowem powstał wielki blok dla lojalnej współpracy z Rządem Polskim.
Temi stronnictwami są: Stronnictwo Chrz.
Rolników, Chrz. Demokracja, Zjednoczenie bta-
Doszło do wiadomości publicznej, że dyrek
tor cukrowni w Chełmży dr. Lange, który jest poddanym niemieckim, z niewyjaśnionych do
tychczas powodów został wpisany na listę wy
borców. Dopiero na skutek zupełnie słusznego protestu robotników z Chełmży, komisja wybor
cza, skreśliła dr. Langego z owej listy wyborczej.
Jak się to stało i kto zawinił, że wpisano obcokrajowca na listę głosujących nie wiadomo jednak przypuszczać należy, że stało się to może i świadomie.
Z Katowic donoszą, że przemysłowcy węglo
wi noszą się z zamiarem ^podniesienia cen na węgiel. Nie znamy motywów, któremi kierują się pp. przemysłowcy. Czujemy się nótomiast w obowiązku zwrócić uwagę na tę okoliczność, że cena węgla dla wielu gałęzi życia gospodar
czego posiada bardzo poważne znaczenie dla kosztów produkcji, a co za tern idzie, że podnie
sienie ceny węgla automatycznie pociągnie A sobą podniesienie cen za cały szereg innych arty
kułów. Byłby to więc krok o bardzo poważ nych konserkwencjach dla całego naszego życia gospodarczego, krok, któryby mógł zachwiać z ta
kim trudem osiągniętą przez rząd Marszałka Piłsudskiego stabilizację życia gospodarczego.
Z drugiej strony wiadomo nam, że przemysł wę
glowy znajduje się w dość pomyślnych warun
kach: osiąga się maximum wydobycia przedwo-
Ale z drugiej strony Polska dbać musi i o swoje żywotae interesy, o zabezpieczenie i utrwalenie praw naszych co do portu gdań
skiego. O ile to zrozumieć i do tego przysto
sować się potrafią sfery rządzące dzisiaj Wolnem Miastem, wtedy, gospodarcza współpraca Pol- Iski i Gdańska potoczy się na jak najlepszych warunkach. Polsce nie braknie ducha poje
dnawczego, byle tylkojw Gdańsku duch ten obudzić się potrafił. Bałt.
W każdym razie, mamy małą próbkę, agita*
cji wyborczej ze strony Niemców, którzy czynią wszystko, aby bodaj „jeden” głos uzyskać więcej dla swojej listy. Winno to*być dla nas przykła
dem, jak należy szanować każdy głos wyborcy, abyśmy mogli skupić dla polskicb list jaknajwięk- szą ilość głosów.
Pamiętajmy więc o tern, że jeden głos, wię
cej oddany na listę polską przyniesie nam zwy
cięstwo, zwłaszcza gdy oddany zostanie na listę popierającą rząd.
jennego, poczyniono i czyni się nadal poważne iwestyęje, mechanizuje się wydobycie, konsum- cja wewnętrzna wybitnie wzrasta, eksport roz
wija się pomyślnie, przemysł węglowy osiąga zyski — jednem słowem stan ten upoważnia raczej do oczekiwania zniżki cen.
Cóż więc oznaczają pogłoski o usiłowaniach podniesienia cen? Ą co o tem mówią wyniki prac komisji ankietowej?
Skąd biorą się pogłoski, jakoby czynniki de
cydujące miały przychylać się do projektowa
nej przez właścicieli kopalń zwyżki na cenę wę
gla, co jest równoznaczne z katastrofą powsze
chnej fali drożyzny ? Eksploatatorzy kopalń nie widzą tego — nie chcemy powiedzieć nie chcą widzieć tego — czynniki decydujące jednak nie mogą, pozwalać sobie nakładać podobnych okularów.
W obronie domowego ogniska,
PONMLKJIHGFEDCBA kochanka swojej matki-Córka zastrzeliła
W P i t ts b u r g u m ie s z k a r o d z in a P a w lis z a k ó w , s k ł a d a j ą c a s ię z r o d z ic ó w i p ię c io r g a d o r a s ta j ą c y c h d z ie c i. O jc ie c p r a c u je w s ta lo w n i, m a tk a w y d a je s to ło w n ik o m o b ia d y , 2 0 - le tn i s y n je s t u r z ę d n ik i e m w je d n y m z b a n k ó w , 1 7 - le tn ia c ó r k a k e l n e r k ą w p e w n e j r e s ta u r a c ji, p o z o s t a ł e d z ie c i k s z t a ł c ą s ię je s z c z e w m ie js c o w y c h s z k o ła c h .
W ś r ó d s to ło w n ik ó w p a n i P a w lis z a k z n a j d o w a ł s ię r ó w n ie ż 3 5 - le tn i N ic h o la s A n d e r s o n , k t ó r y z a k o c h a ł s ię w g o s p o d y n i d o m u . P o d łu g ic h s ta r a n ia c h N ic h o la s u z y s k a ł w z a je m n o ś ć p a n i
Polsia BOZDShje o serdecznej łączności z Stolice hostolsh.
Przemówienie ks. biskupa Kubiny na akademji ku czci Ojca Św.
C z ę s to c h o w a . N a a k a d e m ji k u c z c i O jc a ś w . w C z ę s to c h o w ie k s . b is k u p D r . K u b in a z a k o ń c z y ł s w ą m o w ę s ło w a m i.
P a p ie ż P iu s X I u k o c h a ł P o ls k ę je s z c z e z c z a s ó w , g d y ja k o n u n c ju s z p r z e b y w a ł w ś r ó d n a s . M a d o n a s z a u f a n ie i w ie r z y w n a s z ą s iłę i w ia r ę . D z iś in te r e s u je s i ę ż y w o n a s z e m w e w n ę tr z - n e m ż y c ie m p a ń s tw o w e m , d a j ą c te m u z a i n te r e s o w a n ia w y r a z p r z y k a ż d e j s p o s o b n o ś c i. P r a g n ą c z a tr z e ć r ó ż n ic e d z ie ln ic o w e w P o ls c e , u s t a n o w ił p o ls k ie w ła d z e k o ś c ie ln e w W iln ie o r a z s tw o r z y ł d ie c e z ję ś lą s k ą i c z ę s to c h o w s k ą . G ł ę b o k o w n i k n ą ł o n w n a s z e s to s u n k i i n a s z n a .
P o z n a ł r ó w n ie ż d o b r z e m a r s z a łk a P i łs u d s k i e g o , k tó r e g o im ię je s t d z iś n a u s ta c h w s z y s tk ic h i n ie z e w z g lę d ó w p o lity c z n y c h , a le w im ię p r a w d y s tw ie r d z ić t r z e b a , ż e O jc ie c ś w . m a d o m a r s z a ł
k a P iłs u d s k ie g o w ie lk ie z a u f a n ie , je s t o n p r z e k o
Prusy Wschodnie należały 632 Jata do Polski.
Autorzy traktatu wersalskiego zapomnieli o tern.
P a r y ż . A c ti o n F r a n c a is z a m ie s z c z a k o r e s - p o n d e n ję L e B o u c h e r a , p o ś w ię c o n ą d z ia ła ln o ś c i n ie m ie c k ie j n a L itw ie . L e B o u c h e r w y k a z u je , ż e a u to r z y t r a k t a tu w e r s a ls k ie g o p o p e ł n i l i b łą d , p o z o s ta w ia ją c w r ę k a c h n ie m ie c k ic h P r u s y w s c h o d n ie , k tó r e w o k r e s ie 6 3 2 la t n a le ż a ły d o P o l
s k i. K r a j t e n o b e jm u je z n a c z n ą c z ę ś ć d a w n ie j
s z e g o W ie lk ie g o K s ię s tw a L ite w s k ie g o . W y ła n ia s ię w ię c — z d a n ie m L e B o u c h e r a — p y ta n ie , d la c z e g o L itw in o m n ie p r z y s z ło n a m y ś l n a w e t
Niegodziwe insynuacje
L a n d r a t m . K w id z y n a w y d a ł w o s ta tn ic h d n ia c h n a k a z — z a b r a n ia ją c y o p u s z c z a n ia m ie s z k a ń w p o r z e n o c n e j — r o b o tn ik o m P o la k o m , p o s ia d a ją c y m s t a łe p r z e p u s tk i g r a n ic z n e . N a k a z t e n m o ty w u je p r u s k i ż o łd a k te m , ż e r o b o tn ik ó w
p o ls k ic h podejrzyj* o rzekome szpiegostwo!!
I n s y n u a c ja n ie m ie c k ie g o b r u t a la — p o s u w a s ię w ty m z a k a z ie w z g lę d e m r o b o tn ik a z b y t d a le k o , a b y m o g ła p r z e b r z m ie ć b e z e c h a , w ś r ó d
p o ls k ie g o s p o łe c z e ń s tw a .
S p o łe c z e ń s tw o to w in n o s o b ie z a p a m ię ta ć t ę bezpodstawną obelgę r z u c o n ą w tw a r z p o ls k ie m u r o b o tn ik o w i, z n o s z ą c e m u s z y k a n y p o d r z ą d a m i n ie m ie c k ie m i.
C y k l: Z w ę d r ó w k i p o s z e r o k im ś w ie c ie .
17 stolic; tyttotora Turcji.
Amerykańska szybkość w budowie nowoczesnej Angory.
P r z y g o d n y t u r y s ta , p r a g n ą c y u d a ć s ię z K o n s t a n t y n o p o l a d o A n g o r y , s t o li c y d z is ie js z e j T u r c j i, m a d o r o z p o r z ą d z e n i a p o c ią g e x p r e s o w y , k u r s u j ą c y t r z y r a z y w t y g o d n i u . P o c i ą g t e n j e s t w ł a ś c iw i e p r z e d łu ż e n ie m w ie lk ie j lin ji O r ie n t e x p r e s u L o n d y n — P a r y ż — K o n s t a n t y n o p o l .
O k o lic a , p r z e z k t ó r ą p r z e b i e g a ^ s p o m n ia * n y e x p r e s j e s t n a o g ó ł s m u tn a . T o t e ż k a ż d y p o d r ó ż n y w i ta z r a d o ś c i ą ju ż z d a l e k a u k a z u j ą c y s i ę c e l je g o p o d r ó ż y .
A n g o r a l e ż y n a w y ż y n i e p r z e s z ł o t y s i ą c a m e tr ó w . J e s t t o w ł a ś c iw i e o g r o m n a p r z e m y s ł o w a o s a d a , k t ó r a r o ś n ie z n i e z m i e r n ą s z y b k o ś c i ą . W s z ę d z i e w id z i s ię d r e w n i a n e r u s z to w a n ia , r o b o tn i k ó w i w o z y z m a te r j a łe m b u d o w l a n y m .
D z i s i e j s z a s to lic a T u r c ji w r o k u 1 9 1 9 l i c z y ła n i e c a ł e 3 0 .0 0 0 m ie s z k a ń c ó w . ' N ie b v ło t a m m i e s z k a ń d la o b c y c h , n i e b y ło h o t e li , b r a k o w a ł o w o d y i p a n o w a ł a m a la r ja . C a ła A n g o r a s k ł a d a ł a s ię w ó w c z a s z k i l k u s e t d o m ó w , r z u c o n y c h n a ł y s e „ p la te a u * .
P o n i e w a ż z c h w il ą r o z p o c z ę c ia b u d o w y g m a c h u t u r e c k i e g o Z g r o m a d z e n ia N a r o d o w e g o i p r z e n ie s ie n i a w ł a d z d o A n g o r y , s t a ła s ię a k t u a l n ą k w e s tj a s t w o r z e n ia m i e s z k a ń d l a u r z ę d n i
k ó w i p o s ł ó w ,'w i ę c z a c z ę to o d r a z u b u d o w a ć n ie c z e k a j ą c n a n a k r e ś l e n ie f a c h o w e g o p l a n u b u d o -
P a w lis z a k . S to s u n e k t e n z a u w a ż y ły n a js ta r s z e d z ie c i i s p o w o d o w a ły w y m ó w ie n ie N ic h o la s o w i s t o ł o w a n i a s ię o r a z o d w ie d z a n ia p a n i P a w lis z a k . G d y m im o p r ó ś b i g r ó ź b N ic h o la s n ie z e r w a ł s to s u n k ó w z e s w ą k o c h a n k ą , 1 7 - le tn ia O lg a P a w lis z a k , z a s t r z e li ła g o z r e w o lw e r u , k tó r y o tr z y m a ł a o d s w e g o n a r z e c z o n e g o . O lg ę i je j n a r z e c z o n e g o , M ic h a ła P o p o w ic z a a r e s z to w a n o i o s a d z o n o w w ię ź .
M im o s y m p a tji, z ja k ą c d n o s i s ię p r a s a a m e r y k a ń s k a d o m o r d e r c z y n i k o c h a n k a s w e j m a tk i, c z e k a j ą k a r a k ilk u le tn ie g o w ię z ie n ia .
n a n y , ż e P o ls k a p o d r z ą d a m i M a r s z a łk a p o z o s ta n ie n a z a w s z e k a to lic k ą .
Z d r u g ie j s tr o n y m a r s z a łe k P iłs u d s k i n ie - ty lk o s ło w a m i, a le i c z y n a m i w ie lo k r o ć s t w i e r
d z ił, iż d ą ż e n ie m je g o j e s t ó w s e r d e c z n y s to s u - I n e k d o S to lic y A p o s to ls k ie j n a z a w s z e z a c h o
w a ć . M a r s z a łe k j e s t k a to lik ie m i d o b r y m o jc e m k o c h a g łę b o k o s w e c ó r e c z k i, d l a k tó r y c h O jc ie c ś w . w r a z z b ło g o s ła w ie ń s tw e m p r z e s ł a ł s z k a - p le r z y k i.
N a a k a d e m j i w id z im y r ó w n ie ż p r z e d s ta w i
c ie la r z ą d u p . W o je w o d ę k ie le c k ie g o , k tó r y o s o b iś c ie p r z y b y ł, a b y z ło ż y ć h o łd O jc u ś w . i s tw ie r d z ić , ż e r z ą d n a s z o b e c n y c h c e w s p ó łp r a c o w a ć z K o ś c io łe m . S tw ó rz m y s iln ą m y ś l p a ń s t w o w ą , o p r z y jm y ją o id e ę C h r y s tu s o w ą i s p e łn ijm y n a s z ą w ie lk ą d z ie jo w ą m is ję .
ż ą d a ć z w r o tu ty c h z ie m lite w s k ic h , w ó w c z a s , g d y w s p r a w ie W iln a o k a z u ją t a k w ie lk ą n a d w r a ż liw o ś ć . F a k t p o w y ż s z y s ta je s ię z r o z u m ia ły , s k o r o s ię p r z y p o m n i — j a k in te n s y w n ie r o z w i
j a ły s ię n a L itw ie w p ły w y n ie m ie c k ie , j a k g o r li
w ie N ie m c y z a k ła d a li n a L itw ie to w a r z y s tw a k o - lo n iz a c y jn e , k t ó r e p r o w a d z iły e n e r g ic z n ą p r o p a g a n d ę , c e le m w y z u c ia L itw in ó w z p r a w d z iw y c h u c z u ć n a r o d o w y c h , p o d s y c a ją c je ty lk o w ó w c z a s , g d y m o ż liw e b y ło p r z e c iw s ta w ie n ie ic h P o ls c e .
niemieckiego landreta.
D z iś w ła ś n ie w c z a s ie w y b o r o w , w in n iś m y s ta n ą ć s iln ie i n ie r o z e r w a ln ie , a b y z a d o k u m e n to w a ć n a s z ą s iłę , k tó r ą p r z e z z g o d n e g ło s o w a n ie n a o d p o w ie d n ic h k a n d y d a tó w m ie ć b ę d z ie m y w p r z y s z ły m S e jm ie .
C i ty lk o p o ls c y k a n d y d a c i, k tó r z y w p r o g r a m ie s w o im m a ją n a c e lu poparcie rsądu, m o g ą p o te m w Sejmie wraz z rządem u p o m n ie ć s ię o n a le ż n e p r a w a i o d p o w ie d n ie tr a k to w a n ie ro botnika polskiego żyjącego w Niemczech!
P a m i ę t a ć m u s im y d z iś o te m ż e te g o nie robią j e d n a k kandydaci endecy, ani enperow- cy, ani socjaliści — bo oni stoją w opezycji do obecnego rządu.
w y . P i e r w s z y c h 1 5 0 d o m ó w , p o w s ta ł y c h w t e n s p o s ó b , n i e o d p o w i a d a ł o w y m a g a n io m , a le d a l
s z y c h 1 .2 0 0 w y k a z a ł y ju ż z n a c z n y p o s t ę p . N a d o s t a t e c z n y m p l a n e m n o w o ż y t n e j A n g o r y p r a c u j ą o b e c n ie a r c h it e k c i : F r a n c u z , J o s e ly , o r a z N ie m c y B r ic k s i H a u s e n , k t ó r y c h p l a n y m a ją b y ć p r z e d ł o ż o n e m i ę d z y n a r o d o w e m u j u r y . P l a n o w a n e j e s t z b u d o w a n i e m i a s t a d la 2 0 0 t y s i ę c y m i e s z k a ń c ó w i t o w t e n s p o s ó b , a b y m o - ź l i w e m b y ł o r o z s z e r z e n i e d l a d a l s z y c h 1 0 Q t y s ię c y .
O k o ło 1 0 .0 0 0 r o b o tn ik ó w z a j ę t y c h j e s t j u ż o b e c n i e p r z y b u d o w ie . R o b o t n i k a m i p o m o c n i c z y m i s ą s a m i T u r c y , a l e s p e c j a li s t ó w m u s ia n o s p r o w a d z ić z z a g r a n i c y . J e s t t a m w ię c o k o ło 7 0 0 W ę g r ó w , 2 0 0 B u łg a r ó w , 1 5 0 W ło c h ó w i 1 0 0 N ie m c ó w .
N i e s t e t y n i e j e s t m o ż liw e p o d j ę c i e p r a c b u d o w l a n y c h n a o l b r z y m i ą s k a lę , a l b o w i e m b r a k j e s t o d p o w ie d n ic h f u n d u s z ó w . Z p r o j e k t o w a n y c h i n w e s ty c y j , z d o ł a n o u r u c h o m i ć z a l e d w i e j e d n ą d z i e s i ą t ą c z ę ś ć . P r z y z n a ć j e d n a k t r z e b a , ż e s t a ło s ię to z a m e r y k a ń s k im n i e m a l p o s p ie c h e m .
W o b e c n e j c h w ili n i e m a l n a u k o ń c z e n i u s ą g m a c h y d la m in i s te r s t w , a w ię c f in a n s ó w , o p i e k i s p o łe c z n e j , s p r a w z a g r a n i c z n y c h , d la / n i n . o ś w ia t y i d la p r e z y d j u m r a d y m i n is t r ó w . W n a j
b l iż s z y m c z a s i e p r z e w i d z ia n a j e s t b u d o w a u n i w e r s y te t u i w i e l k i e j o p e r y n a r o d o w e j . 'G m a c h k o n s e r w a t o r ju m j e s t ju ż g o to w y . R o z p o c z ę to j u ż p r a c e k a n a l iz a c y j n e , n i e d ł u g o p r z y s t ą p i s i ę d o b u d o w y r z e ź n i i h a l i t a r g o w e j, j a k r ó w n ie ż e l e k tr o w n i i g a z o w n i. B u d u je s i ę t a k ż e d w a s z p i ta l e .
D z ię k i o s u s z e n i u b a g n i s k , k t ó r e m i m i a s t o j e s t o to c z o n e , z m n ie js z y ła s i ę ilo ś ć z a c h o r o w a ń
n a m a la r j ę .
Naleiy sprestosać pifistwową listo .Stronaietwa Chłopskiego" Hr. 10.
D z ie n n ik u U r z ę d o w y m R . P . „ M o n ito r P o ls k i* N r . 2 7 z r . 1 9 2 8 , r o c z n ik X I , s tr . 3 i 4 , n a liś c ie d o S e jm u N r . 1 0 p a ń s tw . „ S tro n n ic tw o C h ło p s k ie *4, p o d p o z . 2 8 f ig u r u je n a s tę p u j ą c e n a
z w is k o : „ N r . 2 8 . K s . P i o tr K o m o r o w s k i, la t 5 9 , k s ią d z r z y m s k o - k a to lic k i, m . S ie d lc e , u l. K i
liń s k ie g o 1 0 “.
T y m c z a s e m z a k t K u r ji o k a z u je s ię , ż e P io tr K o m o r o w s k i b y ł k a p ła n e m r z y m s k o - k a to lic k im i n a l e ż a ł d o d ie c e z ji P o d la s k ie j, le c z w y r o k a m i S ą d u D u c h o w n e g o 1 i II in s ta n c ji, p o tw ie r d z o - n e m i p r z e z S to lic ę A p o s to ls k ą , z o s ta ł p o z b a w io n y p r a w a n o s z e n ia s u k n i k a p ła ń s k ie j, a z a te m i w s z y s t
k ic h p r z y w ile jó w s ta n u k a p ła ń s k ie g o , p o c z e m P i o tr K o m o r o w s k i p r z y łą c z y ł s ię d o C e r k w i p r a w o s ła w n e j, w o b e c c z e g o w ż a d e n s p o s ó b n ie m o ż e b y ć n a z w a n y k s ię d z e m k a to lic k im .
L is tę tę n a le ż y s p r o s to w a ć .
Katolieka Unja Ziem Zuhodnleh nyskuje unaaie.
A k c ja w y b o r c z a K a t. U n ji Z ie m Z a c h o d n ic h w o k r ę g a c h g r u d z ią d z k im i k a s z u b s k im , p o s t ę p u je z k a ż d y m d n ie m z w y c ię s k o n a p r z ó d . H a s ła w s p ó ł p r a c y z r z ą d e m M a r s z a łk a P iłs u d s k ie g o , g ło s z o n e p r z e z p r e le g e n tó w U n ji, z n a jd u ją a p r o b a t ę n a js z e r s z y c h m a s !
Któro listy eyboreio zostały zatwierdzone a które nniewainlcno.
O k r ę g o w a k o m is ja w y b o r c z a w T o r u n iu z a tw ie r d z iła n a s tę p u j ą c e lis ty k a n d y d a tó w d o S e jm u : P . P . S . N r . 2 , P . S . L . „ W y z w o le n ie 4* N r ,. 3 , N . P . R . N r . 7 . B lo k M n ie js z o ś c i N a r o d o w y c h N r . 1 8 , N a r o d o w o P a ń s tw o w y B lo k P r a c y N r 2 1 , K o m ite t K a to lic k o - N a r o d o w y N r . 2 4 , P o ls k i B lo k K a to lic k o - N a r o d o w y N r . 2 5 , K a to lic k a U n ja Z ie m Z a c h o d n i c h N r . 3 0 , Z j e d n o c z e n i e G o s p o d a r c z e N r . 3 6 , U n ie w a ż n io n o z p r z y c z y n f o r m a ln y c h lis tę C z a r n o w s k ie g o i lis tę z w ią z k u c h ło p s k ie g o . T a s a m a k o m is ja z a tw ie r d z iła n a s t ę p u ją c e lis ty k a n d y d a tó w d o s e n a tu P . P . S . N r . 2 , W y z w o le n ie N r . 3 , N . P . R . N r . 7 , B lo k M n ie js z o ś c i N a r o d o w y c h N r . 1 8 , N a r ó d . P a ń s tw o w y B lo k P r a c y N r . 2 1 , K o m ite t K a to lic k o - N a r o d o w y N r . 2 4 , K a to lic k a U n ja Z ie m Z a c h o d n ic h N r . 3 0 , Z j e d n o c z e n ie G o s p o d a r c z e N r . 3 6 , U n ie w a ż n io n a z o s ta ła z p r z y c z y n n a tu r y f o r m a ln e j lis ta P o ls k ie g o B lo k u K a to lic k ie g o , m a ją c e g o n o s ić N r . 2 5 .
W powiecie brodnickim Katolieka Unja Ziem Zachodnich — sysknje swolennlkó*.
W G o r c z e n ic y p o w . b r o d n ic k ie g o , o d b y ł s ię w ie c K a to lic k ie j U n ji Z ie m Z a c h o d n i c h , p r z y u d z ia le o k o ło 2 0 0 o s ó b . N a w ie c u p r z e m a w ia ł r e f e r e n t z T o r u n i a , k tó r y z o b r a z o w a ł p r o g r a m i d ą ż e n ia K n ji, o r a z w z y w a ł d o g ło s o w a n ia n a li
s tę w y b o r c z ą N r . 3 0 . P r z e m ó w ie n ie m ó w c y z e b r a n i p r z y ję li z u z n a n ie m i z o b o w ią z a li s ię g ł o s o w a ć n a lis tę N r . 3 0 .
O s ta tn io d a je s ię z a u w a ż y ć na terenie pow brodnickiego, że Katol. Unja Ziem Zachód nich zyskuje sobie coraz więcej zwolenników.
P o m ię d z y s t a r e m m i a s t e m i n o w e m , w k t ó - r e m r e z y d u je d y k t a t o r T u r c ji K e m a l P a s z a , t w o r z y s ię n o w e u lic e , n a r a z i e j e d n a k s ł a b o a s f a l to w a n e . T o te ż k a ż d y p o j a z d p o w o d u j e t u m a n y k u r z u , t a k , ż e c a łe m i a s to j e s t j a k b y o t u lo n e b i a ły m w e l o n e m .
K i e d y K e m a l P a s z a p o s ta n o w ił p r z e n i e ś ć s t o li c ę z K o n s ta n t y n o p o l a d o A n g o r y , w ó w c z a s p o ja w ili s i ę ta m s p e k u l a n c i z c a łe g o ś w i a t a , k t ó r z y j ę li z a k u p y w a ć z a b e z c e n n a j le p s z e p a r c e le b u d o w l a n e .
N ie d a w n o o d s ło n i ę to w A n g o r z e p o m n ik K e m a l a P a s z y , d ł u t a w ł o s k i e g o r z e ź b i a r z a C a - n o n ic a . O p r ó c z t e g o m i a s t o p o s i a d a ć b ę d z i e i n n e p o m n ik i.
J e d n e m s ł o w e m A n g o r a ^ m o d e r n iz u je s i ę .
„ B o c ia n y m i e s z c z ą c e s ię n a d a c h a c h d o m ó w — p i s z e w ł o s k i p u b l i c y s ta Z i n g a r e l l i — z e z d z i
w i e n ie m s p o g l ą d a j ą n a g o r ą c z k o w ą p r a c ę r o b o t n i k ó w , a l e g d y w p r z y s z ł y m r o k u p o w r ó c ą z p o ł u d n i a , z d u m i e n i e ic h b ę d z i e j e s z c z e w ię k s z e , z o b a c z ą b o w ie m n o w e p a ł a c e , j e s z c z e w y ż s z e m u r y i j e s z c z e w i ę k s z y r u c h . O d s ie d m iu l a t p t a k i t e , s t a n o w ią c e c h a r a k te r y s t y c z n ą c e c h ę A n g o r y , n ie p r z e s ta j ą s ię d z iw ić .* 4
N a jc i e k a w s z y j e s t k o n t r a s t m i ę d z y n o w e m a s t a r e m m i a s t e m . Z j e d n e j s t r o n y n o w o ż y t n e ż y c i e , p o r u s z a n e t y s ią c e m im p u ls ó w , z d r u g ie j z a ś c ią g le j e s z c z e s t a r e p a t r ja r c h a l n e o b y c z a j e . B a z a r n i e u t r a c ił n ic z j a s k r a w o ś c i s w o ic h b a r w , a c h ł o p i w k o l o r o w y c h k o s z u l a c h p iją d z is ia j t a k s a m o j a k i d a w n i e j z m a ły c h f iliż a n e k c z a r n ą w o n n ą k a w ę . S t a r a A n g o r a p o z o s t a n i e j e s z c z e d ł u g o t e m s a m e m , c z e m j e s t d z i s i a j.
L . W i k .
