Ośrodek działań artystycznych "Dorożkarnia"

(1)

OŚRODEK DZIAŁAŃ ARTYSTYCZNYCH „DOROŻKARNIA” *

„Dorożkamia” powstała 1 1 2000 roku jako nowa propozycja instytucji kultury, ośrodek specjalistyczny,skierowany do konkretnegoodbiorcy - dziecka. Placówka ta znajduje się na peryferyjnym osiedlu Siekierki w Warszawie. Podobniejakw innych instytucjach tego typu, prowadzone są tu pracownieplastyki, ceramiki, filmu oraz od

bywają się zajęciaz teatru, tańca imuzyki, ale też- w poważniejszymniż gdzie indziej wymiarze - organizowane są cykliczne warsztaty prowadzone przez specjalistów wy branych dziedzin artystycznych. Jest to jedyny taki ośrodek w mieście i dlatego młodzi ludziedojeżdżajądo niego nawet z odległych zakątkówWarszawy.

Historia powstania ośrodka kultury na Siekierkach, to opowieść optymistyczna, świadcząca osile lokalnejspołeczności, ale również o rozsądnych i przemyślanych dzia łaniach samorządu, a także o potrzebieistnienia instytucji pozarządowych w Polsce.

Nowa placówka powstała z inspiracji mieszkańców osiedla. Społeczność osiedli Siekierek, Sielc oraz Augustówki nie jest typową społecznością miejską. Odgrodzona od miasta ulicą Czerniakowską i terenami Wystawy Budownictwa, pozbawiona kanali zacji, chodników, a do niedawnanawet prawa własności swoich domów przypominała społeczność niewielkiej wioski - z małą szkołą, dwoma prywatnymi sklepikami (po spaleniu sklepu państwowego), parafiąoraz klubem sportowym. Istniałateżtradycja, iż w budynku przy ul. Kątnej „od zawsze” działałaświetlica.

Osiedle przez pięćdziesiąt lat po wojnie było zapomniane przez władze miasta.

Mimo iż umieszczone wcentrum lewobrzeżnej Warszawy, nad Wisłą,nieopodal Trasy Łazienkowskiej, prowadzido niego tylkojedna droga.Niejest podłączone do miejskiej kanalizacji, a na początku lat 90. istniałytam jeszcze domy bez energii elektrycznej.

Dziś w miejskich urzędach nikt nie potrafi wytłumaczyć, dlaczego aż do 1998 roku ludność Siekierek nie miała żadnych dokumentów uprawniających ich do zamieszki

waniawe własnych domach. Wszystkie one, niezależnieod standardu, były budowane bez żadnych dokumentów, „na dziko”, ponieważprzez pięćdziesiąt latkolejnewładze nie wydawały odpowiednich dokumentów. Rezultat był taki, że było to osiedle za mieszkałe przez osoby w podeszłym wieku oraz środowisko patologiczne. Nadal na Siekierkimożna się dostaćjedynie samochodem lub autobusem komunikacji miejskiej, którykursuje bardzo rzadko.

W latach 90. zmieniłsię wreszcie plan zagospodarowania przestrzennego Warsza

wy i zrezygnowano z pomysłu, aby Siekierki były zapleczem magazynowym miasta.

’ Autorka niniejszego artykułu była pomysłodawczynią i założycielką a obecnie jest dyrektorem Domu Kultury „Dorożkamia” w Warszawie.

(2)

36 Anna Michalak-Pawlowska

Na szczęście osiedle znajdowało się naterenie dzielnicy Mokotów, Gminy Warszawa Centrum- czyli najbogatszej gminy w Polsce, co zagwarantowało również środki na poprawę standardu życia mieszkańców.

Podobnow okresie międzywojennym na Siekierkach mieszkali warszawscy doroż karze. Przyulicy Kątnej mieścił się dom i tzw.zajazd Pana Janowskiego, najbogatsze go dorożkarza. Powojnie jego rodzina zamieszkała w zabudowaniach gospodarczych, gdyż dom doszczętnie spłonął. Władze odebrały im resztę działki, a po odbudowaniu obiektu, założonotam świetlicę.Architekt, pani Irena Januszko wspomina, jak wlatach 60. prowadziła tam osobiście zajęcia dla dzieci. Później budynekmiał różne przezna

czenie, a na kolejnych zebraniach przedwyborczch ludność osiedla mówiła z uporem opotrzebie istnienia świetlicy dla dzieci.

Społeczność zaproponowała władzom dzielnicy Mokotów, iż samodzielnie wyre

montuje przedwojenny budynek, prosząc o wprowadzenie świetlicy w struktury dziel nicy - powstał klub nazwany Domem Kultury Małego Warszawiaka. W 1992 roku klubstał się filią Centrum Edukacyjno-KulturalnegoŁowicka.

W ramach placówki stworzono etat dla kierownika, pracownika obsługi (portier i palacz) orazjeden etat dla pracownika merytorycznego. Placówkadziałała w ramach budżetu Łowickiej. Z powodu bardzo złego stanu technicznego obiektu rozważano budowę nowej siedziby(1995). Pojawiły się problemyzwiązanez prawami własności działki, na której stoi budynek. Przełomowy moment nastąpił w chwili, gdy pracowni

cy urzędu podjęli decyzję o zmianie lokalizacji instytucji. W tym czasie wszyscy mieszkańcy osiedla zajęci byli odzyskiwaniem swoich działek sądownie. Wiadomo było, iżten procesbędzie trwał bardzo długo. Na szczęściedla naszegoprojektuodna

leziono jedną działkę z całą pewnością należącą do miasta, na niej wiele lat wcześniej zbudowano szkołę podstawową, natomiast obok miało powstać przedszkole. Społecz

ność osiedla to w zdecydowanejwiększości ludzie starsi, dlatego nie było sensu budo wać tamprzedszkola.

Powtórnie ogłoszono konkurs na projekt architektoniczny, a później na wykonanie budynku.

Znamy wiele osiedli, miast, które mają bardzopodobneproblemyigdzie nie udaje się powołać do życia nowej instytucji. Dlaczego nam się udało? Po pierwsze, naszym sprzymierzeńcem były władze miasta. W 1995 roku została przegłosowana uchwała samorządu o polityce kulturalnej, dotyczącawymazywania tzw. białych plam na kultu

ralnej mapie miasta. Kolejnym był samorząd, który wprowadził do budżetu Gminy Centrum punkt dotyczący poprawy jakości placówekkulturalnych. Radni Gminy Cen trum mieli ambicję, aby w każdej dzielnicy był dom kultury (wiele placówek za mknięto po 1989 roku). Pierwszy taki projekt zrealizowano na Pradze Południe w no wo zbudowanym budynku urzędu, drugi zamierzano wykonać na Siekierkach. Jednak oprócz dobrych intencji władz istotne były potrzeby społeczności lokalnych oraz po

szukiwania osób, które, mając doświadczenie i własne programy autorskie, poradzą sobie z poprowadzeniem nowych placówek.

Na Siekierkach o potrzebie nowej placówki mówili przedstawiciele lokalnej spo

łeczności - Fundacja Krąg Przyjaciół Dziecka oraz artyści związani ze Stowarzysze niem Teatralnym „Pantera”. Młodzieżowy Teatr Muzyczny „Pantera” obchodził w 1995 roku dziesięciolecie istnienia. W jego ramach prowadzono zajęcia teatralne, taneczne, wokalne dla 150 młodych warszawiaków ze szkół podstawowych i liceów.

Rokrocznie na scenie Teatru Nowego, Żydowskiego, Lalki i Rozmaitości prezentował

(3)

spektakle muzyczne,zrealizowane przez młodzież pod opiekąartystów. Od 1989roku sceną opiekowało się stowarzyszenie, które poza spektaklami teatralnymi realizowało również projekty muzyczne oraz plastyczne. Rokrocznie przygotowywało wakacyjne warsztaty artystyczne w różnych miejscach w Polsce oraz współorganizowałoMiędzy narodowe Lato Artystyczne wspólnie z Fundacją dla Porozumienia Europejskiego

„Krzyżowa”. Jak każda organizacja pozarządowa w tamtym okresie, bardzo często zmieniało siedzibę. Minusem jej działań była niestabilność finansowa i brak stałej bazy, które przeszkadzały w realizacji długofalowych projektów międzynarodowych.

Mimo to zespół był bardzo dobrze oceniany, otrzymał wiele krajowych i zagranicz

nych nagród. Wówczas podjęto decyzję oprzekazaniu projektusamorządowi.

W 1995 roku Stowarzyszenie Teatralne „Pantera” poszukiwało stałego miejsca na realizację edukacyjnychi artystycznych projektów. Trafiło na osiedle Siekierki w War szawie w momencie dyskusji o potrzebieprzebudowy małegoklubu.

W historii powstania „Dorożkami” niebagatelną rolę odegrali radni, przede wszyst

kim pani Jolitta Stępniak, która pilotowała sprawę poprzez cały czas powstawania pomysłu,realizacji projektu, budowy i wreszcie powstawaniainstytucji. Konsekwencja i desperacja jednej osoby przyniosłakonkretne rezultaty. Na pytanie, jaksięlobbuje na rzeczdomukultury, radna odpowiadała, że trzeba umieć udowodnić, iż kultura to coś, co jest potrzebne zarówno dorosłym,jak i dzieciom, a przede wszystkim dzieciom. Bo to właśnie im ta oferta kulturalna pomoże się wszechstronnie rozwinąć. Do każdego decydenta trzeba znaleźć inną ścieżkę, tym, którzy nie lubią„przejadania” pieniędzy, warto zwrócić uwagę, że ten projekt, to również zbudowany budynek, czyli powięk szenie majątku gminy. Wreszcie warto tworzyć atmosferę pozytywnego snobizmu, mody na wspieranie edukacji artystycznej dzieci.

Projekt powołania nowej instytucji kultury nie był drogi w sensie finansowym.

Wszystkich pesymistówprzekonywaliśmy wten sposób: Jeśli dodamybudżetystowa

rzyszenia i klubu, to niewiele będzie trzeba dołożyć, aby instytucja mogła powstać.

Również jasny był podziałprzy finansowaniu budowy. Budowę sfinansowała Dzielni

ca Mokotów, a wyposażyłago merytorycznie Gmina WarszawaCentrum. Okazało się, że naprawdę niewielkim kosztem można utworzyćnową instytucję kultury.

Zagrożenia, które się pojawiły, były przede wszystkim natury politycznej. Radna, która pilotowaławykonanie projektu, reprezentuje konkretną opcjępolityczną, dlatego jego realizacja mogła zostać uznana nie tylko zajej sukces, ale również sukces opcji

politycznej,którą reprezentowała.

Zanim zakończono budowę i oddano budynekdo użytku, po raz kolejny zmieniły się władze miasta i okazało się, że powstanie placówki jest sukcesem zupełnie innej frakcji politycznej i innych ludzi, niż ci, którzy ten sukces przygotowali.Naszczęście (dlamniei współpracującychartystów) nie doszło doogłoszenia konkursu nadyrekto ra nowej placówki i ekipa artystyczna, która budowała program merytoryczny „Doroż kami”, może godo dziśspokojnie realizować.

Budowę ukończono w maju 1999 roku. Nową instytucję kultury utworzono 1 I 2000 roku, a ośrodekotworzono uroczyście 22II2002.

„Dorożkamia”miała powstaćjako specjalistyczny ośrodek ukierunkowany wyłącz

nie na dzieci i młodzież. Od wielu lat w mieście nie powstawały nowe domy kultury, wprost przeciwnie, na początku lat 90. zamknięto wiele takich placówek. Mokotów, który jest największą dzielnicą Gminy Centrum posiadał na swoim terenie jedynie

(4)

dwie takie instytucje. Powstanie nowej, nowego budynku, czy też nowego pomysłu na wychowanie artystyczne dzieci i młodzieży było również ważne właśnie dlatego, iż była to pierwsza taka inwestycja w nowej rzeczywistości politycznej naszego miasta.

Byłaby przykładem dla innychdzielnic,a nawet innychmiast.

Stowarzyszenie Teatralne„Pantera” miałodwaatuty przydatne do realizacji takich celów: posiadało grupę artystów-reżyserów, muzyków, tancerzy, wokalistów, którzy na co dzień pracując i realizującsię artystycznie w innych instytucjachkultury, w cza

sie wolnym uczyli dzieci i młodzież, prowadząc warsztaty oraz realizując koncerty i spektakle, orazprogram pedagogiczno-artystyczny, opracowywany przez 15 latdzia łania Teatru Muzycznego i 6 lat Stowarzyszenia. Właśnie dlatego był to atrakcyjny partnerdla stworzenia projektu „Dorożkamia”.

Misja

Celem ośrodka jest stworzenie wszystkim młodym ludziom optymalnych warun

ków do aktywnej pracy twórczej, tak aby mogły pod opieką dorosłych realizować swoje marzenia i aspiracje, rozwijać talenty, prezentować dotychczasowe osiągnięcia ipoznawać bliżej światsztuki.

Budżet i status firmy

„Dorożkamia” jest instytucjągminną należącą do drugiego sektora - instytucji pu blicznych. Z założenia nie jest nastawiona na zysk. Podstawę działalności, czyli pensje oraz media (prąd, ogrzewanie, telefon) pokrywamy z dotacji dzielnicowej. Materiały do zajęć zakupujemy z dochodów, czyli opłat za zajęcia. Projekty społeczne staramy sięrealizować z każdorazowo zdobytych funduszy antynikotynowych i antyalkoholo wych. Na zamierzone plany artystyczne piszemy projekty, startując w konkursach dzielnicowych, gminnych, miejskich oraz ministerialnych. „Dorożkamia” z założenia nie ma żadnej stałej działalności zarobkowej, natomiast wiele elementów wytwarza samodzielnie. W 2002 roku wyprodukowaliśmypłytę, która jestw sprzedaży. W ciągu roku pracownia ceramiczna i plastyczna wytwarza drobne upominki, które można za kupić w naszymkramiku. Sporadycznie wynajmujemy saledo ćwiczeń lub na nagrania telewizyjne. Również naszestudio nagrań przyjmuje czasamizewnętrznezlecenia.

Adresaci „Dorożkami” to:

1)uczestnicycałorocznych zajęć igrupartystycznychnaszego ośrodka, 2)uczestnicyjednorazowych warsztatów artystycznych,

3) uczestnicy projektów lokalnych, młodzi mieszkańcy osiedla,

4) widzowie, tylko w tejgrupie istnieje możliwość uczestniczenia osóbdorosłych.

Nieatrakcyjność oferty wielu placówek spowodowana jest (moim zdaniem) m.in.

brakiem czytelnego określenia adresatów. W budowaniu projektuzwracałam szczegól

ną uwagę na fakt, iż najmłodszym adresatem jest przedszkolak, najstarszym student, czyli umownie mówiąc „młodyczłowiek”.Tylko w jednej grupie na cztery możeod

naleźć się dorosły - jakowidz. Zwykle, jako widz oglądający na scenie młodychludzi.

(5)

Cele:

- etap zabawa - przedszkole - zachęcenie do działań twórczych poprzez zabawę.

Założeniem pracy z dzieckiemjest zachęcić je, a nie zniechęcić do sztuki, stąd waż niejsze są działania integracyjne niż działania konkretne, na przykład nauka jednego rodzaju tańca,

- etap warsztat - szkoła podstawowa, gimnazjum - praca nad warsztatem arty stycznym, zdobywanie nowychumiejętności. Ten etappolega na świadomej pracy nad własnym warsztatem, nad rozwojem artystycznym, na tym etapie nie ma już działań zabawowych, choćnadalistnieje jeszcze wiele działań integracyjnych,

- etap własny projekt - licealiści, studenci - przygotowanie własnego koncertu, spektaklu, filmu,recitalu. Nie wszyscy docierajądotego etapu, ale te nieliczne wyjątki potwierdzająnaszezałożenia.

Powstały już właściwie wszystkie formy działań. Obecnie oczekuję zakończenia projektu teatru tańca, realizowanego przez maturzystkę, która do tego spektaklu „za

trudnia”jeszcze swoich rówieśników.Ten system pracy pozwalanam mieć nadzieję, iż wychowujemy młodych ludzi wrażliwych na sztukę, pozbawionych zapatrzenia w siebie. Sąskromni, mając szacunekdo artystów, którzywięcej potrafią, a jednocze śnie są pełni zapału do pracy i ciągle pracują nad swoim warsztatem.

Sposoby realizacji - Grupy artystyczne - Zajęcia artystyczne - Projektyspołeczne - Warsztatyartystyczne

- Scena muzyczna, scenateatralna - Studio nagrań

- Warsztaty wyjazdowe - Projekty międzynarodowe - Inne projekty

Grupy artystyczne

Udział wspotkaniach grup artystycznych jest bezpłatny. Ale to nie znaczy, że jest za darmo. Każdy z uczestnikówma zazadanie rozwijać swój warsztattwórczy,praco

wać nad sobą, wspólniez opiekunem przygotowywać kolejneprodukcje artystyczne.

a) Teatr Tańca „Bez Kota” jest kontynuatorem Teatru Muzycznego „Pantera” i, działając trzy lata, ma na swoim koncie premiery następujących spektakli: Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa, plenerowego przedstawienia Wspomnienia z mia

steczka, inspirowanego kulturą żydowską, oraz widowiska tanecznego Anioł ulicy.

Dodatkowo może się pochwalić wieloma układami choreograficznymi, które prezen

tuje na różnych okolicznościowych imprezach. Młodzież działająca w Teatrze „Bez Kota”bierzeudział w warsztatach wyjazdowych, jest laureatem wielu nagród na festi walachteatralnych.

b)Teatr Muzyczny „Zamiast” przygotował dwie premiery - przedstawienie Skrzydełka oraz Kabaret Młodszych Panów. Obydwa spektakle cieszą się ogromnym powodzeniem wśródpubliczności, złożonej nie tylko z rodziców młodychaktorów, co może świadczyć o wysokim poziomieartystycznym obydwu widowisk. Hitem sezonu

(6)

40 Anna Michalak-Pawłowska

stał się wieczór złożony z piosenek Kabaretu Starszych Panów, śpiewanych przez 10, 12-letnichwykonawców.

c)Inne grupy artystyczne: Teatr 108, Teatr Halibut, Warsztat Naprawy Te

atralnej „Uszy Wyobraźni”, Zespół Muzyczny „Jacaranda”. Zespoły te prezentują na scenie „Dorożkami” swoje przedstawienia, koncerty, nierzadko organizują akcje happeningowe oraz spotkania dyskusyjne (np. spotkanie z Odin Teatre czy Wieczór Drohobycki) i- co nie mniej istotne - reprezentują ośrodek na ogólnopolskich prze

glądach i konkursachteatralnych, festynach artystycznych, a także biorą udział w pro jektach międzynarodowych. Studencki Teatr 108 przygotowuje wyprawę do Kazach

stanu.

Nasi wychowankowie reprezentowali „Dorożkarnię” m.in. na III Konfrontacjach Różnych Form Tanecznych (I i II miejsce w kategorii solistów), na 16 Jesiennych Spotkaniach Teatralnych w Kutnie, naMazowieckim FestiwaluZespołów Tanecznych, na Festiwalu Teatralnym „MałyAzyl”, otrzymując za MistrzaiMałgorzatę wyróżnie nie za „poszukiwania teatralne” - prezentowali ten spektakl także w czasie festiwalu

„Korczak” 2000. Najmłodsze dzieci z lokalnego Zespołu Teatralnego „Kurtyna”

wystąpiły natomiast na II Festiwalu Teatrów Amatorskich ze spektaklem Zabawa w ŚpiącąKrólewnę (nagroda zareżyserię).

d) Pracownia „Filmowa Dorożka”

W założeniu ma być nie tylko miejscem, w którym powstają filmy, ale również miejscem, gdzie młodzież w całości realizuje projekt. Szuka partnerów, ekipy tech nicznej, ustala plan. Takim projektem była realizacja filmu Franz, poprzedzona kilku

miesięczną samodzielną pracą autorów - Pawła Mościckiego i Kacpra Czubaka nad przygotowaniem scenariusza(przy pomocy instruktora Marka Sobolewskiego), skom

pletowaniem ekipy filmowej (ponaddwudziestoosobowej), nawiązaniem kontaktów ztoruńską szkołąCamerimage Film School i wypożyczeniem sprzętu oświetleniowo- -dźwiękowego. „Dorożkamia” projekt pilotowała, ale naszą nadrzędną dewizą było przekazanie „steru” w ręce młodych i umożliwienie im jedynie warunków do pracy oraz zapewnienie pomocy organizacyjnej.

Zajęcia artystyczne

W „Dorożkami” zajęcia prowadzą absolwenci wyższych uczelni artystycznych, którzy jednocześnie są „czynni zawodowo”. Młodzież dojeżdża tu z całego miasta, nawet z najodleglejszych zakątków. Prowadzone sąspecjalistycznezajęcia w Pracowni

„Filmowa Dorożka” (realizowane są tu filmy fabularne i dokumentalne, etiudy filmo

we na wysokim poziomie artystycznym z udziałem profesjonalnego sprzętu i monta

żem cyfrowym), w Studiu Piosenki „Tłocznia dźwięków” (praca z młodymi wokali

stami na poziomie zaawansowanym), w Pracowni Plastycznej „Fabryka wyobraźni”

(m.in. wyrób batików, witraży), w Pracowni Ceramicznej „Gliniamia” (również przy użyciu koła garncarskiego), w Studiu Tańca „Step”, w Studiu Teatralnym „Pierwszy krok” oraz w Artystycznym Studiu dlaPrzedszkolaków„Paszczaki”.

Staramy się, żeby nasze usługi były tanie (obserwujemy cenniki innych instytucji kultury), atrakcyjne (dobry program zajęć). Tradycją miejsca stają się spotkaniaz ro

(7)

dzicami w lutym (Urodziny „Dorożkami”) oraz w czerwcu (Zakończenie sezonu), wtedyrodzice mogą zweryfikowaćswoją opinię o naszej pracy.

Projekty społeczne

„Dorożkamia” prowadzi specjalistyczne zajęcia opiekuńczo-wychowawcze w ra

mach Klubu „Dzieci z Zielonego Wzgórza”, gdzie miejsce dla siebie znalazły dzieci zaniedbane społecznie i gdzie realizowane sąprojekty psychoedukacyjne, według pro gramu autorskiego studentki Akademii Pedagogiki Specjalnej (reedukacja, konsultacje zjęzyka polskiego, konsultacje psychologiczne).To bardzo ważne miejsce dla dzieci z trudnych rodzin mieszkających w tej okolicy. Wszystkie zajęciasą bezpłatne. Dzieci mogą przyjść o każdej porze dnia, klub zajmuje oddzielne pomieszczenie kuchenno- -pokojowe. Dziecimogątu po prostubyć, pobawićsię, odrobić lekcje i wypić herbatę.

Co roku wspólnie z dyrekcją sąsiadującej z „Dorożkamią” Szkoły Podstawowej nr 3 przyznajemy roczne stypendia artystyczne dla zdolnych, ale biednych dzieci.

W ramach tych stypendiówdziałają dwa zespoły tańca ulicznego dlachłopców („Mad Steps” oraz „Dziewięciu z 3”), Pracownia Amatorskiego Filmu „Filmowa Dorożka”, dziecięca Grupa Teatralna „Póki co”oraz pojedynczestypendia plastyczne i wokalne, projekty „Zielone Wzgórze”oraz „Zygzaki”.

Bardzo pomocna w poznawaniu miejscowego środowiska jest również funkcjonu

jąca na Siekierkach Publiczna Szkoła Pijarska i Fundacja Krąg Przyjaciół Dziecka.

Udaje nam się, dzięki pomocy doświadczonych nauczycieli (którzy sądla nas nieoce

nionym źródłem informacji natemat dzieci, ich potrzeb oraz problemów środowiska), aktywizować lokalną społeczność w ramach wspólnychakcji kulturalno-edukacyjnych.

Warsztaty artystyczne

Ważnym obszarem działalności „Dorożkami” jest organizacja jednorazowych warsztatów artystycznych. Z naszych obserwacji wynika, iż jest coraz większa grupa młodzieży, która chce się rozwijać artystycznie, ale przy nadmiarze zajęć szkolnych i pozaszkolnych nie chce uczestniczyć w projektach długofalowych. Właśnie dla nich przygotowaliśmy projekt warsztatów jednorazowych. Najpoważniejszy projekt - IN SPIRACJE - TANIEC WSPÓŁCZESNY - zakładał poznanie jak najszerszego wa

chlarza różnych formtanecznych w formie wzajemnych spotkań - młodzież uczyła się nowych choreografii, nowych stylów tańca, pogłębiała swój warsztat oraz wspólnie przygotowywałagotowe układy choreograficzne. Prowadzimy również warsztaty wo kalne i teatralne w ramach projektu ZDERZENIA ARTYSTYCZNE, którego celem jest konfrontacja różnychpostaw twórczych, różnych estetyk i różnych sposobów pra

cy. Jesieniąspotkały się ze sobą grupyteatralne z Ustrzyk Dolnych, Smolnicy i zWar

szawy(ZbliżeniaTeatralne), uczniowiekilku szkół: polskichi amerykańskiej wczasie Halloween (Zderzenia Kulturowe) oraz twórcy filmowi z Camerimage Film School i Pracowni Filmu Amatorskiego Paf(Zbliżenia Filmowe).

(8)

Scena muzyczna, scena teatralna

Warszawa jest miastem, które posiada wiele scen. Codziennie wieczorem odbywa się wiele imprez kulturalnych. Nasza scena jest zarezerwowana tylko dla młodych ludzi, powstałaz myśląo prezentacji najciekawszych zjawisk z dziedziny tańca, pio

senki, estrady iteatru. Wstęp na imprezyjest bezpłatny.

Grupy „Dorożkami”, czyli Teatr „Bez Kota”,Teatr Muzyczny„Zamiast”, Dziecię

ca Grupa Teatralna „Kurtyna”, Studencki Teatr 108, Studenckie Zespoły Muzyczne:

„Jacaranda” i „Dyszel” pracują nad konkretnymi długofalowymi projektami artystycz nymi, a efektem kilkutygodniowych spotkań są przedstawienia, recitale.

„Dorożkamia” regularnieorganizuje ogólnopolskie warsztaty, przeglądy i festiwale twórczości dziecięcej imłodzieżowej, tak aby w ramachjednegoprojektu spotykały się bardzo różne osobowości, obardzo rozmaitych doświadczeniach.

Do najciekawszych imprez o charakterze przeglądów czy festiwali należały: Festi

wal Teatralny „Bez Maski”, Przegląd Twórczości Artystycznej Dzieci i Młodzieży Mokotowa- I Mokotowski Przegląd FormTanecznych, Przegląd Plastyczny i Przegląd Teatralny, Pokaz laureatówfestiwalu PUPA 2000, Dzień Teatrów Szkolnych zorgani

zowany w ramach festiwalu „Korczak 2000”, Spotkania Różnych Form Tanecznych oraz festiwal„Polekcjach”,prezentującenajciekawsze szkolne zespoły.

Na naszej scenie pokazujemy teżciekawe indywidualności ze świata piosenki, te atru i tańca niepracujące na co dzień w „Dorożkami”, ale cenne dla dorożkamiowej młodzieży ze względu na swój poziom artystyczny. Szczególnie ważna jest dla nas promocja młodych wokalistów, którzy często pochodzą z małych miejscowości i od wielu lat wygrywająogólnopolskie konkursy. Takie osoby zapraszamy do przygoto wania swojego pierwszego wżyciu recitalu. Dla nich jest to nowe wyzwanie i moty

wacja do dalszego rozwoju. 1 tak gościliśmy Małgorzatę Kuś - zdobywczynię Grand Prix festiwalu Gamma 2000 i późniejszą zdobywczynię 1 nagrody w Szansie na sukces i Zuzannę Madejską- nastoletnią laureatkę ogólnopolskich i międzynarodowychkon

kursów.

Studio nagrań

Chcemy produkować i wydawać płyty. Nasze studio nagrań służy przede wszyst

kim naszym grupom artystycznym. Mając również studio na miejscu, poważnie obni żamy kosztyprojektów. Ale chcemy być producentem.To naturalne, iż dużekoncerny płytowewydają płyty komercyjne, dlatego też uważamy,że powinny istnieć instytucje, które wydają płyty niekomercyjne. Pierwsze działanie zakończyło się sukcesem, w 2002 roku powstał materiał muzyczny doprzedstawieniaSkrzydełka, napisanego przez 12-letnią Małgorzatę Jokiel. Piosenki zostały nagrane i zarejestrowane w Studiu Na

grań „Dorożkami”, z wykorzystaniem własnego profesjonalnego sprzętu iwłasnego realizatora dźwięku. Utwory napisali młodzi twórcy (teksty Dorota Czupkiewicz, mu

zykę Jacek Piotrowski). Płyta jest już na rynku, kosztuje 15 złotych i ma nagraneod

dzielnie wszystkie podkłady muzyczne, aby dziecko mogło również samodzielnie

(9)

śpiewać piosenki. Mamy nadzieję,że nasza propozycja muzyczna wypełni lukę, jaka istnieje narynku muzycznym.

Warsztaty wyjazdowe

Na podstawie wieloletnich doświadczeń sprawdziliśmy, iż młodzież w czasie warsztatów wyjazdowych pracuje artystycznie tyle, ile podczas półrocznych spotkań.

Ztego powodu w trakcie każdych wakacji oraz feriizimowychorganizujemy warsztaty artystyczne.

Są to warsztaty różnych grupartystycznych: kilku teatrów,grup plastycznych, mu

zycznych i filmowych. Część zajęćjest wspólna i integracyjna. Przykładem takiego projektubyła realizacja widowiska plenerowego pt.Pewnego razu w Weronie.

Projekty międzynarodowe

„Dorożkamia” współtworzy Lato Artystyczne z Fundacją Krzyżowa dla Porozu mieniaEuropejskiego - to coroczne spotkaniemłodzieży z całejEuropy nawarsztatach artystycznych w maleńkiej wiosce pod Wrocławiem pozostawia wspólne przyjaźnie i wspomnienia. Warsztaty odbywająsię od pięciulat, polegająna działaniach integra cyjnych oraz zajęciach tanecznych, teatralnych, pantomimicznych, graficznych oraz kwartetów smyczkowych.

Od dwóch lat organizujemy we współpracyz ośrodkiemMezen w Berlinie Medial ne WarsztatyPolsko-Niemieckie, w ramach których młodzież polska i niemiecka wy mienia się doświadczeniami. Podczaszajęć w Berlinie grupa instruktorów i młodzieży z „Dorożkami” zapoznaje się pod opieką pedagogów niemieckich z oprogramowa

niem, zesprzętem i elementami pedagogiki mediów. W trakcie warsztatów warszaw

skich odbywają się zajęciaintegracyjne oraz prace związane z realizacją krótkichetiud filmowych. Uczestnicy projektu uczą się posługiwania kamerącyfrową, zestawem do cyfrowej obróbki obrazu i podstawowymi zagadnieniami związanymi z realizacją fil

mów.

Inne projekty

„Dorożkamia” chętnie uczestniczy w organizacji różnych imprez zewnętrznych (wcharakterze współorganizatora) lub gości u siebie inicjatywy innych instytucji lub stowarzyszeń. Do najciekawszych doświadczeń zaliczyć trzeba PiknikNaukowy Radia Bis, od kilku lat przygotowywany we współpracy z tąrozgłośnią i PolskąAkademią Nauk. Zespół „Dorożkami” rokrocznie realizuje w ramach tej imprezy specjalny pro gram prezentowany na Rynku Nowego Miasta. Należy podkreślić znaczenie przedsię

wzięcia- pikniknależy donajważniejszych wydarzeń ze świata nauki i kultury w skali miejskiej.

(10)

„Dorożkamia” należy również do współorganizatorów kolejnychedycji ogólnopol skiegokonkursu piosenki „Wygraj sukces” - odbywają się u nas eliminacje mazowiec kie. Rokrocznie przesłuchuje się ok. 150 młodych wykonawców (w całym konkursie bierze udział ok. 1800dzieci).

W ośrodku odbywa się mokotowski finał ogólnopolskiego konkursu „Ośmiu Wspaniałych”, który promuje prospołeczne działaniamłodzieży, organizowany z Fun

dacją Światna Tak. Wspólnie zKomendąPolicjirealizujemykonkursy wramachakcji Bezpieczne Miasto. Natomiast we współpracy z Polskim Ośrodkiem Assitej w dniu 20 marca obchodzimy Światowy Dzień Teatru dla Dzieci i Młodzieży. Wspólnie orga nizowaliśmy również Międzynarodowy Festiwal dla Dzieci i Młodzieży „Korczak 2000”. Dzięki temu udało się nam zaprezentować szerokiej opinii publicznej dokona nia amatorskich teatrów szkolnych, którew ramach festiwalu wystąpiły nanaszej sce nie. Jest to dla nasniezwykleważne doświadczenie - zetknięcie dwóch światów (pro

fesjonalnego i amatorskiego) pozwoliłojeszcze raz przekonać wszystkich malkonten

tów o korzyściach,jakiepłyną ztakich spotkań.

Warto jeszcze wspomnieć, iżod dwóch lat wraz zFundacją Informacja dla Demo

kracji pracujemy nad bardzo poważnym projektem internetowym, który zakłada zbu dowanie w ośrodku Cyber Studia dla młodzieży Siekierek i Mokotowa. Współpracę przy realizacji projektu zadeklarowała Wirtualna Polska, natomiast Fundacja Współ pracy Polsko-Niemieckiej ma nam udzielić pomocy finansowej, apatronat nad przed

sięwzięciem objął polski oddział UNESCO.Powodzenie naszej inicjatywy jestogrom

ną szansą dla lokalnegośrodowiska - stwarza możliwość egalitarnego dostępu do naj nowocześniejszegosprzętu itechnik komunikacji, wykorzystywanych w celach edukacyjno-kulturalnych.

Razem z autorskim pomysłem na ośrodek powstała idea „Dziecięcej Stolicy”. Po mysł imprezy,która będzie kreowała pozytywnewzorcemłodych ludzi. Jest to impre za, podczas której spotykają się najmłodsze zespoły taneczne, wokalne i teatralne z całego Mazowsza, aby zaprezentować swój dorobek artystyczny. Spotkanie polega na happeningu realizowanym przez grupy plastyczne i teatralne przez cały dzień, na działaniach oraz prezentacjach scenicznych. Istotne dla twórców jest to, aby grupy dzieci docierały do nas zprzeróżnych organizacji, aby nie zamykać się na jedno śro dowisko. Stąd biorą udział dzieci z domów kultury, domów dziecka, stowarzyszeń szkół publicznych i niepublicznych. Upowszechniając informacjeo Plenerowych Spo

tkaniach Twórców Ruchu Amatorskiego, pragnęliśmy również przekonać szeroką opinię publiczną, że oprócz młodych ludzi przejawiających agresję istnieją teżgrupy młodzieży spontanicznie działającej w świecie teatru, estrady i plastyki, tańca, filmu.

Bardzo ważnez tej perspektywywydajesię przywróceniewiary w młodego człowieka oraz dostrzeżenie w nim jego pasji, bezinteresownej aktywności i otwartości nasztukę.

Analiza SWOT Silne strony

- Bardzodobry,kompetentnyzespółartystyczny.

- Twórcza i kompetentna administracja iksięgowość.

- Precyzyjna i ciągłaobecność w mediach.

- Bardzodobry wizerunek placówki.

(11)

- Wysokiej jakości wyposażenie (oświetlenie i nagłośnienie sali teatralnej, cyfro

we studio nagrań, cyfrowy montaż filmów, projektor multimedialny, pracownia kom puterowa).

- Projekty artystyczne.

- Zespołowapraca nad tworzeniem kolejnych projektów.

- Doświadczenie autora - 18 lat realizacji projektów związanych zdziałaniami ru chu amatorskiego.

- Własny budynek.

Słabe strony

- Komunikacja w zespole.

- Wciąż istniejącepodziały na artystów i administrację.

- Brak wiedzy natemat możliwości finansowaniaprojektów.

- Konieczność wniesieniawysokiego nakładu pracy w celu uzyskania zaintereso

waniauczestników.

Możliwości do wykorzystania

- Wynajmowanie sali widowiskowej doprodukcji artystycznych.

- Wynajmowaniestudia nagrań do celów komercyjnych.

- Sprzedaż usług „organizowaniedziałań plastycznych”.

- Sprzedaż wyprodukowanych spektakli oraz koncertów.

- Galeria rzemiosła (plastyka, ceramika) - kramik.

- Wykorzystując potencjałtwórców - prowadzenie warsztatówdlanauczycieli.

- Rozszerzenie działalności o inne spektra (np. muzyka).

- Sponsoring.

- Umiejętność pisania projektów.

Zagrożenia

- Likwidacja konkursów na granty dla domów kultury.

- Zmiany struktury finansowania projektów (w związku zlikwidacją Gminy Cen trum w Warszawie).

- Zmiana władz dzielnicy Mokotów i co jest z tym związane - inny pomysł na specjalizację placówki.

- Zmiana struktury miasta,reformaWarszawy.

Podsumowanie

Nazwę „Dorożkamia” wymyśliłam sześć lat temu. Wtedy po raz kolejny analizo

wałam projekt, który zdecydowanie przerastał moje możliwości. Aby go zrealizować, poświęciłam wiele innych rzeczy. Tworząc ośrodek, zamknęłam po 15 latach mój au torski teatr. Ograniczyłam prawie do zera pracę dziennikarza muzycznego w radio, przestałam być również obecna w redakcji muzycznej w telewizji.Na zawsze zostanie mi w pamięci okres wizyt na budowie domu kultury, jeden z trudniejszych etapów realizacji tego projektu. Bardzo emocjonalny był również etap zakładania instytucji.

Dziś ma ona prawie trzy lata. Czas, który upłynął, pozwala patrzyć z zadowoleniem na efekty ciężkiej pracy.Tym razemnie tylko udało mi się założyć kolejną instytucję, ale - przede wszystkim - odszukałam niezwykle wartościowych ludzi - zapaleńców, pa sjonatów, artystów - ponad wszystko ceniących pracę z młodzieżą.

(12)

Po raz kolejny wżyciuudało mi się znaleźćtwórcze miejsce dla siebie i zrealizo wać marzenia.Właśnie tym chciałam się podzielić - radością, że warto tworzyć, wie

rzyć,że się udai cieszyćsię.

Summary

This article present realisation of the project „Dorożkamia”. From the moment, when the idea was bom, through constructing and establishing of institution, looking for the people, the Centre came into existence. There are three stages of work with young people: 1) play, 2) workshop, 3) own projects.