G Ó R N IC TW O
POLITECHNIKA ŚLĄSKA
ZESZYTY NAUKOWE Nr 473
JERZY NAW R O C K I, T A D E U SZ PIECUCH
STUDIUM TECHNICZNO-EKONOMICZNE
BUDOWY ZAKŁADÓW PRZERÓBKI
MECHANICZNEJ WĘGLA POD ZIEMIA
NA DUŻYCH GŁĘBOKOŚCIACH
REDAKTOR NACZELNY WYDAWNICTW UCZELNIANYCH POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Jan B a n d ro w sk i
REDAKTOR DZIAŁU M irosław C hudek
SEKRETARZ REDAKCJI Jan Z n a m iro w sk i
Wydano za zgodą Rektora Politechniki Śląskiej
Dział W ydawnictw Politechniki Śląskiej Gliwice, ul. Kujawska 2
N a k ł . 150+110 A r k . w y d . 8,66 A r k . d r u k . 8 P a p i e r o f f s e t o w y k l . 111 70x100. 80 g O d d a n o d o d r u k u 18.9.1975 P o d p i s , d o d r u k u 15 .05.1976 D r u k u k o ń c z , w m a j u 1978
Z a m . 416 76 N -25 C e n a z ł 22,—
SPIS TREŚCI
S t r .
1. W S T ę P ... 9
2 . ZAKŁAD PRZERÓBKI MECHANICZNEJ W|GLA KOPALNI "MAKOSZOWY" ... 13
2 . 1 . A n a l i z a t e c h n i c z n a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o p ł u c z k i p o d z i e m n e j k o p a l n i "Makoszowy" ... 13
2 . 2 . A n a l i z a e k o n o m i c z n a p r a c y u k ł a d a t e c h n o l o g i c z n e g o p ł u c z k i p o d z i e m n e j k o p a l n i "Makoszowy" ... 15
2 . 2 . 1 . M etodyka a n a l i z y ... 15
2 . 2 . 2 . C p is i a n a l i z a wyników ... 18
2 . 2 . 3 . W n i o s k i ... 21
3 . ANALIZA PRACY TRANSPORTU PIONOWEGO ... 22
3 . 1 . O gólna c h a r a k t e r y s t y k a t r a n s p o r t u p io n o w e g o i w y n i k a j ą c y c h s t ą d p ro b lem ó w t e c h n i c z n y c h ... 22
3 . 2 . A n a l i z a p r a c z w i ą z a n y c h z g ł ę b i e n i e m s z y b u na p r z y k ł a d z i e k o p a l n i " Ś l ą s k I I " ... 24
3 .3 * Metoda a n a l i z y t e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n e j pracy t r a n s p o r t u p i o nowego ... 26
3 .4 * A n a l i z a w y n i k ó w ... 29
3 . 5 . Nowa k o n c e p c j a r o z w i ą z a n i a t r a n s p o r t u p io n o w e g o ... 33
3 . 6 . W n i o s k i ... 35
4 . MODELOWY ZAKŁAD PRZERÓBKI MECHANICZNEJ W^GLA NA POWIERZCHNI I W PODZIEMIACH KOPALNI ... . . ; ... 37
4 . 1 . Podstawow a m etoda s t u d i u m ... 37
4 . 2 . T e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n a a n a l i z a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o k l a s y f i k a c j i w s t ę p n e j ... 41
4 . 3 . T e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n a a n a l i z a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o r o z d r a b i a n i a ... 46
4 . 4 . T e c h n ic z n o - e k o n o m ic z n a a n a l i z a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e go w z b o g a c a n i a ... 48
4 . 5 . T e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n a a n a l i z a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e go o b i e g u w odno-m ułowego ... 51
4. 6. T e c h n ic z n o - e k o n o m ic z n a a n a l i z a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e go k l a s y f i k a c j i k o ń c o w e j ł ą c z n i e z o d w a d n ia n ie m p r o d u k t ó w w z b o g a c a n i a ... 54
\
S t r . 4 . 7 . P o z o s t a ł e k o s z t a i n w e s t y c y j n e i r u c h o w e z a k ł a d u p r z e r ó b k i
m e c h a n i c z n e j w ę g la ... 58 4 . 8 . T e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n a a n a l i z a p r a c y pomp na z a k ł a d z i e p r z e
r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la ... 60
4 . 8 . 1 . Metoda a n a l i z y ... 60
4 . 8 . 2 . O p is i a n a l i z a w y n i k ó w ... 65 4 . 9 . P odsum ow anie a n a l i z y t e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n e j z a k ł a d u p r z e
r ó b k i m e c h a n i c z n e j na p o w i e r z c h n i ... 67 4 . 1 0 . Z a k ł a d p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la pod z i e m i ą ... 69 4 . 1 0 . 1 . P r z y g o t o w a n i e w y r o b i s k pod z i e m i ą ... 69 4 . 1 0 . 2 . R o z d z i a ł t e c h n o l o g i i p r o c e s u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z
n e j w ę g la n a c z ę ś ć p o d z i e m n ą i n a d z i e m n ą ... 74 4 . 1 1 . O p is i a n a l i z a w y n i k ó w ... 83 4 . 1 2 . U t y l i z a c j a k a m i e n i a pod z i e m i ą ... 103 4 . 1 3 . L o k a c j a z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la pod z i e m i ą . . 107 4 . 1 4 . Montaż i p r a c a m aszyn p r z e r ó b c z y c h pod z i e m i ą ... 108
5 . WNIOSKI KOŃCOWE... 112
6 . LITERATURA ... 114
PLANY 1A, 1B
COAEPäCAHHE
C T p.
1 . BCTynJffiHHE ... » ... 9
2 . 3ABOÄ MEXAHHHECK08 HEPEPABOTKH yrJIH EAXTH "MAKOfflOBH" ... 13
2 . 1 . TexHHHecKHß aHaxHS p a ß o iH TexHOJioruxecKOíí CHCTeuu n o A 3euH oro npoM U BaieJia m axTu "MaKomoBu" ... 13
2 . 2 . SKOHOMiiqecKHä aH ax n 3 paÖ o iH TexHOJiorHMecKoß s a c i e u H npoMUBa- Te a a nofl3eMHoñ maxTH "MaicomoBH" ... 15
2 . 2 . 1 . MeToxuica aH ajiH 3a ... 15
2 . 2 . 2 . OnacaHHe x aHaJiH3 pe3yjibT aT 0B ... 18
2 . 2 . 3 . Bh b o a h... 21
3 . AHAJIH3 PABOTH BEPTHKAJIBHOrO TPAHCnOPTA ... 22
3 . 1 . 06ma.fi x a p a K ie p x c iH K a BepTXKanBHOro i p a H c n o p i a h B bneK aam nx OTcœ.na le x B B x e c K a x npoöJieM ... 22
3 . 2 . AnajiH3 p a ó o i , CBH3aHHbix c rjiyÖJieHxeM maxTH Ha npxM epe m a x iu "CMH3HÍI 2 " ... 24
3 . 3 . Ms t o ä TexHHxecKO-sKOHOMHqeoKoro a a a jiH 3 a paÖoTht B epiH K ajibH oro 2 6 3 . 4 . AHOJIH3 pesyjiB T aTpB ... 2 9 3 . 5 . HoBax KOHąenpHH pemeHHH bep iH K ajibhor o T p aH o n o p ia ... 33
3 . 6 . Bh b o a h... 35
4 . MOfiEJIBHHË 3AB0Ä MEXAHHHECKOË HEPEPAEOTKH yrJIH HA ÜOBEPXHOCTH H B nOÄ3EMEJIbHX DIAXTH... 37
4 . 1 . OOHOBHOä MeTOfl H3yxeHHH ... 3 7 4 . 2 . TexHHxecKO-BKOHOMHxecKHä aHajiH3 p a ß o iH xexHOJiorHxecKOfi oho- TeMbi npe^BapHTejiBHoił K jiaccn $ H K aiiH H ... 41
4 . 3 . TeXHHXe0K0-3K0H0MHHe0KHä aHanH3 paÖOTH TeXHOXOTHHeCKOß CHO- TeMH H3HejIbxeHHH ... 4 6 4 . 4 . TexHHxe0K0-3K0H0MH>ie0KHä aHajiH3 p a s o m TexHOJiorHxeoKoS c h c- T eu u oßoraqeH H H ... 48
4 . 5 . TexHHHecKO-BKOHOMHxecKHä aHajiH3 paÖoTH T ex H o jio rax ecK o ft oho- TeMH B O flH O -necxaH oro K p y ra ... 51
4 . 6 . TexHHxeoKO-BKOHOMHqecxHä aHajiH3 p aÖ o iH TexH O JiorH xecK oa ch c- TeMU OKOHXaTejIbHOß KXaOOH$HKaiJHH BKJIlOXHTejIBHO C OTBOflHeHHeM npoflyKTOB oÖoraneHHH ... 54
4 . 7 . OoTajibHue HaKAaAH Ha K a n a ia n b H o e cipO HiejibCTBO h aKonJioaiaijHio 33 boAa H e x a H H i e o K o ü n e p e p a ö o i K H y r A H ... 58 4 . 8 . T ex K H q ecK O -B K O H O U H H eoK H ft aH aJiH 3 paÖ O T H H a o o c o B H a 3 a B 0 f le M e -
x a H H H e c K O ü n e p e p a Ö o i K H y r j i a ... 6 0 4.9. Hior TexHHHecKO-uexaHHHeoKoro aHaAH3a 3aB0^a MexaHHaecKoB ne-
p e p a ö o T K H H a n o B e p x H o c T H ... 6 7 4 . 1 0 . 3 a B O £ M e x a H H a e c K O ä n e p e p a ß O T K H y rA H h o a 3eM A ëfl . . . 6 9
4 . 1 0 . 1 . n p H ro T O B J ie H H e BupaÔ O TKH h o a 3 e u A ë f t ... 6 9 4 . 1 0 . 2 . P a 3 A e A TexH O A O rH H n p o q e o c a M ex a H H ae c K O fi n e p e p a ß o i K H
y rA H H a n o B ep x H O C T H H x h n o A 3 e M H iix a a c T H X ... 7 4
4.11. OnHcaHne h aHaAHS pe3yAbTaTOB ... 83 4 . 1 2 . y.THAH3aAHH KaMHH HOA 3 e M A ë B ... . t . . . ... 1 0 3 4 . 1 3 . P a 3 M em e H H e 3 a B 0 A a u e x a H H a e c K o f i l e p e p a ö o i K H y rA H h o a 3eM A ëfl . . 1 0 7 4 . 1 4 . M o H T a * h p a Ö O T a n ep ep a Ö a T b iB a jo m H X ManwH no A 3eM A ëfi ... 1 0 8
5 . OKOHHATEJIEHHE BhffiO^H ... 1 1 2
6 . JDITEPATyPA ... 114 rUIAHH 1 A , I E
CTp.
CONTENTS
Page
1. INTRODUCTION... 9
2 . THE MECHANICAL COAL PROCESSING PLANT IN THE "MAKOSZOWY" MINE . . 13
2 . 1 . T e c h n i c a l a n a l y s i s o f w o r k i n g o f t h e t e c h n o l o g i c a l s y s t e m o f t h e u n d e r g r o u n d w a s h e r i n t h e "Makoszowy" mine ... 13
2 . 2 . Economic a n a l y s i s o f w o r k i n g o f t h e t e c h n o l o g i c a l system o f t h e u n d e r g r o u n d w a s h e r i n t h e "Makoszowy" m i n e ... 15
2 . 2 . 1 . M e t h o d o l o g y o f a n a l y s i s ... 15
2 . 2 . 2 . D e s c r i p t i o n an d t h e r e s u l t s a n a l y s i s ... 18
2 . 2 . 3 * C o n c l u s i o n s ... 21
3 . ANALYSIS OP THE VERTICAL TRANSPORT WORKING ... 22
3 . 1 . G e n e r a l c h a r a c t e r i s t i c s o f t h e v e r t i c a l t r a n s p o r t and t e c h n i c a l p r o b l e m s r e s u l t i n g f r o m i t ... 22
3 . 2 . A n a l y s i s o f w o rk s c o n n e c t e d w i t h t h e s h a f t d i g g i n g b a s e d on t h e e x a m p l e o f t h e " ¿ l ç s k I I " mine ... 24
3 . 3 . The m ethod o f t e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f t h e v e r t i c a l t r a n s p o r t w o r k i n g ... 26
3 . 4 . A n a l y s i s o f t h e r e s u l t s ... 29
3 . 5 . The new c o n c e p t o f t h e v e r t i c a l t r a n s p o r t s o l u t i o n ... 33
3 . 6. C o n c l u s i o n s ... 35
4 . THE MODEL PLANT OP MECHANICAL COAL PROCESSING ON THE SURFACE AND UNDERGROUND OP THE M I N E ... 37
4 . 1 . The p r i n c i p a l m eth o d o f s t u d i e s ... 37
4 . 2 . T e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f w o r k i n g o f -the t e c h n o l o g i c a l s y s t e m i n t h e p r i m a r y c l a s s i f i c a t i o n ... 41
4 . 3 - T e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f w o r k i n g o f t h e t e c h n o l o g i c a l s y s t e m i n c r u s h i n g ... 46
4 . 4 . T e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f w o rk in g >o f t h e t e c h n o l o g i c a l s y s t e m i n d r e s s i n g ... 48
4 . 5 . T e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f w o r k i n g o f t h e t e c h n o l o g i c a l s y s t e m i n w a t e r - s l i m e c i r c u l a t i o n ... 51
4 . 6 . T e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f w o r k i n g o f t h e t e c h n o l o g i c a l s y s t e m i n f i n a l c l a s s i f i c a t i o n w i t h u n w a t e r i n g and d r e s s i n g o f t h e p r o d u c t s i n c l u d e d ... 54
Page 4 . 7 . The r e m a i n i n g i n v e s t m e n t c o s t s an d p r o d u c t i o n s e r i e s c o s t s
o f t h e m e c h a n i c a l c o a l p r o c e s s i n g p l a n t ... 58 4 . 8 . T e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f w o r k i n g o f t h e pumps i n t h e
m e c h a n i c a l c o a l p r o c e s s i n g p l a n t ... 60 4 . 9 . Summing-up o f t h e t e c h n i c a l - e c o n o m i c a n a l y s i s o f t h e me
c h a n i c a l c o a l p r o c e s s i n g p l a n t on t h e g r o u n d s u r f a c e ... 67 4 . 1 0 . The m e c h a n i c a l c o a l p r o c e s s i n g p l a n t u n d e r g r o u n d ... 69 4 . 1 0 . 1 . P r e p a r i n g t h e u n d e r g r o u n d e x c a v a t i o n s ... 69 4 . 1 0 . 2 . D i v i s i o n o f t h e t e c h n o l o g y o f t h e m e c h a n i c a l c o a l
p r o c e s s i n g i n t o two p a r t s : o v e r an d u n d e r t h e ground
s u r f a c e ... 74 .
4 . 1 1 . D e s c r i p t i o n and t h e r e s u l t s a n a l y s i s ... 83 4 . 1 2 . U t i l i z a t i o n o f s t o n e u n d e r g r o u n d ... 103 4 . 1 3 . L o c a t i o n o f t h e m e c h a n i c a l c o a l p r o c e s s i n g p l a n t u n d e r
g r o u n d ... 107 4 . 1 4 . A s s e m b l i n g an d w o r k i n g o f t h e p r o c e s s i n g m a c h i n e s u n d e r
g r o u n d ... 108
5 . PINAL CONCLUSIONS ... 112
6 . BIBLIOGRAPHY ... 114
PLANS 1A, 1B
1. WST|P
Pomysł budowy z a k ł a d ó w p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j pod z i e m i ą n i e j e s t n o wy. K o n c e p c j a t a , l a n s o w a n a w l a t a c h 1 9 6 7 /1 9 6 8 p r z e z b a d a c z y Głównego I n s t y t u t u G ó r n i c t w a , D i o n i z e g o K o r o l a i J a n a O l s z o w s k i e g o , mimo l i c z n y c h t r u d n o ś c i p i ę t r z ą c y c h s i ę w s t a d i u m p r o j e k t o w y m d o c z e k a ł a s i ę r e a l i z a c j i w p o d z i e m i a c h k o p a l n i "M akoszow y", a p o te m k o p a l n i " D ę b i e ń s k o " . J e d n a k ż e po d w u l e t n i e j e k s p l o a t a c j i n a s t ą p i ł d e m o n ta ż t y c h z a k ł a d ó w .
O b e c n ie w z w i ą z k u z k o n i e c z n o ś c i ą e k s p l o a t a c j i p o k ła d ó w w ęglo w ych na d u ż y c h g ł ę b o k o ś c i a c h w a r t o p o n o w n ie r o z w a ż y ć t e n p r o b l e m i z a s t a n o w i ć s i ę nad e w e n t u a l n ą m o ż l i w o ś c i ą budowy z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la w p o d z i e m i a c h k o p a l n i . D l a t e g o t e ż p o d j ę t o p r ó b ę p r z e a n a l i z o w a n i a w s z y s t k ic h a rg u m e n tó w p r z e m a w i a j ą c y c h za t a k i m i i n w e s t y c j a m i i p r z e c i w s k a z a ń , s t a r a j ą c s i ę w podsum ow aniu p r a c y u d z i e l i ć i n f o r m a c j i na t e m a t i c h k a l k u l a t y w - n o ś c i .
N a l e ż y p o d k r e ś l i ć , ż e i n w e s t y c j a t a k a b y ł a j u ż pod d an a a n a l i z i e w RFN [i] i o c e n a j e j w y p a d ła n e g a t y w n i e . R o z p a tr y w a n o ta m m. i n . zabudow anie s e p a r a t o r ó w t y p u WEMCO ze w z g l ę d u na i c h n i s k i e g a b a r y t y , co m i a ł o i s t o t n e z n a c z e n i e d l a p r z y g o t o w y w a n i a w y r o b i s k pod z i e m i ą .
W P o l s c e z a s a d n i c z a d y s k u s j a nad tym problem em t o c z o n a w k r ę g a c h s p e c j a l i s t ó w t r w a n a d a l i t r z e b a z a z n a c z y ć , że z d a n i a co do c e l o w o ś c i oma
w i a n e j i n w e s t y c j i b y w a j ą na o g ó ł p o d z i e l o n e j n i e k t ó r z y s ą p r z e c i w n i k a m i n i e t y l k o t a k i c h i n w e s t y c j i , l e c z n aw et| p r o w a d z e n i a w s z e l k i c h b a d a ń w tym z a k r e s i e , j a k o z b ę d n y c h i z g ó r y s k a z a n y c h na n i e p o w o d z e n i e , i n n i z a ś , j a k n p . p r o j e k t a n c i p ł u c z k i p o d z i e m n e j w k o p a l n i a c h "Makoszowy" i " D ę b i e ń s k o "
u w a ż a j ą , ż e p ł u c z k i p o d z ie m n e mogą w p r z y s z ł o ś c i być s t o s o w a n e . W p o d o b nym t o n i e w ypow iadano s i ę na o s t a t n i m Światowym K o n g r e s i e G ó rn ic z y m , od
byw ają cym s i ę w L i m i e w P e r u [2J .
A u t o r z y n i n i e j s z e g o o p r a c o w a n i a d ą ż y l i do u s t a l e n i a - w m i a r ę m o ż liw o ś c i - w s z y s t k i c h p r z e s ł a n e k , k t ó r e muszą b yć s p e ł n i o n e , a by w o g ó l e d y s k u s j a na t e m a t o p ł a c a l n o ś c i budowy z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la pod z i e m i ą m i a ł a s e n s .
W tym c e l u n a l e ż a ł o u d z i e l i ć o d p o w i e d z i na w i e l e p y t a ń , m . i n . na n a s t ę p u j ą c e :
- j a k i e d o ś w i a d c z e n i a w y n i e s i o n o z budowy u n a s z a k ł a d ó w p r z e r ó b k i mecha
n i c z n e j w p o d z i e m i a c h k o p a l ń " D ę b i e ń s k o " i "M akosz owy",-
- w czym t k w i ą po d staw o w e z y s k i e k o n o m i c z n e z t y t u ł u e w e n t u a l n e g o wybudo
w a n ia z a k ł a d ó w p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la pcd z i e m i ą ,
- k t ó r e o p e r a c j e p r z e r ó b c z e t r z e b a p o z o s t a w i ć na p o w i e r z c h n i , a k t ó r e z l o k a l i z o w a ć pod z i e m i ą ,
- j a k a j e s t r ó ż n i c a m i ę d z y w y s o k o ś c i ą n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h zakładu p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j pod z i e m i ą a na p o w i e r z c h n i , ja k k s z t a ł t u j ą s i ę k o s z t y p r o d u k c j i ,
- i l e w y n o s i j e d n o s t k o w y k o s z t e k s p l o a t a c y j n y z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j pod z i e m i ą , a i l e wybudowanego na p o w i e r z c h n i ,
- w j a k i m s t o p n i u w y k o r z y s t u j e s i ę k a m i e ń pod z i e m i ą do p o d s a d z k i , j a k i e j p o d s a d z k i i j a k p r z e b i e g a w o g ó l e e k s p l o a t a c j a na p o d s a d z k ę w naszym g ó r n i c t w i e węglowym,
- w s k a z a ć , j a k i e mogą w y s t ą p i ć t r u d n o ś c i n a t u r y t e c h n i c z n e j p r z y m o n tażu i p r a c y u r z ą d z e ń na d o l e k o p a l n i , z k t ó r y m i s i ę d o t ą d n i e z e t k n i ę t o l u b k t ó r e p o j a w i ł y s i ę w n i e z n a c z n y m s t o p n i u n a p o w i e r z c h n i ,
- w skazać., z j a k i m i p ro b l e m a m i e k o n o m i c z n o - t e c h n i c z n y m i można s p o t k a ć s i ę p r z y bu d o w ie o d p o w i e d n i o d u ż y c h w y r o b i s k p o d z i e m n y c h , s t a n o w i ą c y c h po
m i e s z c z e n i a z a k ł a d u p r z e r ó b c z e g o o r a z p r z y i c h p r z e w i e t r z a n i u i u t r z y myw aniu .
J e s t s p r a w ą o c z y w i s t ą , ż e u d z i e l e n i e w y c z e r p u j ą c e j i w p e ł n i o b i e k t y w n e j o d p o w i e d z i na t e p y t a n i a j e s t m o ż liw e d o p i e r o po z r e a l i z o w a n i u t a k i e j i n w e s t y c j i , a w i ę c w w y n ik u z d o b y t y c h w p r a k t y c e d o ś w i a d c z e ń .
N i e m n i e j j e d n a k k a ż d a , n a w e t sz a c u n k o w a o c e n a o p a r t a na n i n i e j s z e j p r a c y s t u d i a l n e j p o z w a la z a i n t e r e s o w a n y m s t r o n o m w y c i ą g n ą ć pewne o g ó l n e w n io s k i , a p r z e d e w s z y s t k i m może s t a n o w i ć p o d s t a w ę do e w e n t u a l n e g o s z c z e g ó ł o wego r o z w i ą z a n i a t e g o p r o b l e m u p r z e z p o w o ła n e s p e c j a l n i e w tym c e l u samo
d z i e l n e z e s p o ł y b a d a w c z o - p r o j e k t o w e b i u r p r o j e k t ó w , s k u p i a j ą c e kadrę o wąs
k i c h s p e c j a l i z a c j a c h i i n ż y n i e r ó w p r z e r ó b k a r z y , e k s p l o a t a t o r ó w , m e c h a n i ków, a u to m a t y k ó w , b u d o w n i c z y c h i e k o n o m i s t ó w .
O b s z e r n y z a k r e s t e m a t u b ę d ą c e g o p r z e d m i o t e m t o j p r a c y st w o r z y ł k o n i e c z n o ś ć p r o w a d z e n i a k o n s u l t a c j i i wywiadów z l i c z n y m gronem s p e c j a l i s t ó w r ó ż n y c h k i e r u n k ó w g ó r n i c z y c h w c e l u u m o ż l i w i e n i a c z y t e l n i k o w i s z e r s z e g o s p o j r z e n i a na t e n p r o b l e m . W k o l e j n y c h p o d r o z d z i a ł a c h o p r a c o w a n i a p r z y t a c z a n o pew ne, s k ą d i n ą d z n a n e , k r y t e r i a s p e c j a l i s t y c z n e j w i e d z y g ó r n i c z e j j e d n e g o
* k i e r u n k u ( n p . g ł ę b i e n i e s z y b ó w ) , k t ó r e n i e k o n i e c z n i e b ę d ą c a ł k i e m o c z y w i s t e d l a s p e c j a l i s t y i n n e j d z i e d z i n y g ó r n i c t w a ( n p . p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j ) .
W p r z y p a d k u bowiem p o d j ę c i a d e c y z j i o bu d o w ie z a k ł a d u p r z e r ó b k i mecha
n i c z n e j w ę g la pod z i e m i ą c z y n n i k i k o m p e t e n t n e m uszą m i e ć p e w ie n o b r a z c a ł o k s z t a ł t u s p r a w z n i ą z w i ą z a n y c h . N a t o m i a s t p o s z c z e g ó l n y m s p e c j a l i s t o m t r z e b a d o s t a r c z y ć w y c z e r p u j ą c y c h i n f o r m a c j i i p r z e s ł a n e k p o z w a l a j ą c y c h na e w e n t u a l n e d o k ł a d n e r o z w i ą z a n i e z a g a d n i e n i a w r a m a c h i c h . o d c i n k a p r o j e k t ow ego i e w e n t u a l n e u c h w y c e n i e pew nych n i e d o k ł a d n o ś c i , k t ó r e mogą w y s t ą p i ć w n i n i e j s z e j a n a l i z i e p o s t a w i o i^ e g o p r o b l e m u .
A u t o r z y d z i ę k u j e r e c e n z e n t o m p r a c y , Panu d o c . d r h a b . A l f r e d o w i HORNI- GOWI z A k a d e m ii E k o n o m i c z n e j w K a t o w i c a c h o r a z Panu d r i n ż . W ie s ła w o w i BLA3CHK3 z A k a d e m ii G ó r n i c z o - H u t n i c z e j w K ra k o w i e za d y s k u s j ę i u w a g i k r y t y c z n e , k t ó r e u z u p e ł n i ł y i u ś c i ś l i ł y omaw ianą t e m a t y k ę .
2 . ZAKŁAD PRZERÓBKI MECHANICZNEJ W|GLA KOPALNI "MAKOSZOWY"
2 . 1 . A n a l i z a t e c h n i c z n e p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o p ł u c z k i p o d z i e m n e j k o p a l n i "Makoazowy"
W 1969 r o k u w k o p a l n i ' "Makoazowy" u k o ń c z o n o budowę p o d z i e m n e j p ł u c z k i w z b o g a c a l n i k a t y p u "Reo " [3 , 4 , $ ] .
T ł u c z k a t a m i a ł a w y d a j n o ś ć ponad 60 t / h i z o a t a ł a u m ie B z c z o n a w i s t n i e ją c y m c h o d n i k u p r z y ś c i a n o w y m . Surow y u r o b e k z e ś c i a n y b y ł r o z d z i e l o n y na k l a a y z i a r n o w e — 25 mm. K l a a y - 2 5 mm n i e w z b o g a c a n o , n a t o u i a a t k l a a y 25 - 80 mm ( z i a r n a +80 mm b y ł y d o m i e l a n e ) w prow adzano do w z b o g a c a l n i k a t y p u
" R e o " . U d z i a ł w ę g le s u r o w e g o w n a d a w i e d o s t a r c z a n e j na p ł u c z k ę k s z t a ł t o w ał s i r w g r a n i c a c h o k o ł o 50% w h i e n a c h z i a r n o w y c h p o n i ż e j i powyżej 25 mm co o z n a c z a ł o , że do p r z e r ó b k i (na p r z e a i e w a c z k l a s y f i k a c j i w s t ę p n e j ) k i e r ow ano pc n a d 120 t / h u r o b k u , c z y l i b a r d z o m a ł ą i l o ś ć .
W z b o g a c a l n i k "Reo" za budow ano w w y r o b i s k u poziomym - w p r z e k o p i e o d ł u g o ś c i o k o ł o 150 m, w y s o k o ś c i o k o ł o 5 , 5 m i a z e r c k o ś c i o k o ł o 4 , 5 m. W k o ń co w ej c z ę ś c i k o r y t a za m ontowano s i t o o o c z k a c h 0 , 3 mm o r a z d o ł ą c z o n o p r z e - s i e w a c z o d w a d n i a j ą c y .
W c a ł y m o b i e g u z n a j d o w a ł o s i ę t y l k o o k o ł o 4 , 5 - 5 m^ wody, p r z y czyin z a w i e s i n a po o d w o d n i e n i u (s p o d p r z e s i e w a c z y o d w a d n i a j ą c y c h k o n c e n t r a t u o r a z elewatorów odpadów ) z b i e r a ł a s i ę w r z ą p i u (v = 6 m O- o b j ę t o ś ć r z ą p i a ) , s k ą d w s p o s ó b c i ą g ł y b y ł a p r z e t ł a c z a n a do p ł u c z k i "R eo" dwoma pompami, z k t ó r y c h j e d n a d o s t a r c z a ł a wodę tz w . t r a n s p o r t o w ą , a d r u g a - wodę pod p r o g i o d b i e r a l n i k ó w odpadów .
Wraz z p r o d u k t a m i p r o c e s u w z b o g a c a n i a o d p ro w a d z a n o około 10% wody ( u b y t e k ) , t z n . ż e po o k o ł o 50 m i n . p r a c y n a s t ę p o w a ł a n a t u r a l n a wymiana wody, a z a t e m o b i e g b y ł p r a w i e z a m k n i ę t y . B a d a n i a k o n c e n t r a c j i z i a r n mułowych p o n i ż e j 0 , 5 mm w o b i e g u ( r z ą p i u ) w y k a z a ł y , ż e z a g ę s z c z e n i e n i e p r z e k r a c z a ł o 30 g / l . Z n a c z n a c z ę ś ć z i a r n b a r d z o d r o b n y c h o b l e p i a ł a bowiem g r u b e s o r t y m e n t y z i a r n o w e ( o d p a d y i k o n c e n t r a t ) i z o s t a ł a w r a z z n i m i o d p r o w a d z a n a , p r z y czym n i e s t o s o w a n o n a t r y s k ó w .
P ł u c z k a za p r a c o w a ł a w z a s a d z i e t y l k o o k o ł o p ó ł t o r a roku w l a t a c h 1 9 6 5 - 1970. O f i c j a l n i e p o d a n o , ż e powodem j e j z d e m o n t o w a n ia b y ł o rz e k o m e pow aż
n e z m n i e j s z e n i e s i ę i l o ś c i k a m i e n i a ’w n a d a w i e z e ś c i a n y , a tym samym wzbo
g a c a n i e o k a z a ł o s i ę n i e p o t r z e b n e . Taka a r g u m e n t a c j a n i e p r z e k o n y w a ł a a u -
t o r ó w , d l a t e g o t e ż p o d j ę t o p r ó b ę u s t a l e n i a i n n y c h p r z y c z y n b a r d z o k r ó t k i e j ż y w o t n o ś c i t e j i n w e s t y c j i .
P r z y c z y n y t e można u s y s t e m a t y z o w a ć n a s t ę p u j ą c o : - c a ł y u k ł a d t e c h n o l o g i c z n y b y ł z a s a d n i c z o p r o w i z o r y c z n y ;
- w z b o g a c a l n i k t y p u "Reo" j e s t u r z ą d z e n i e m pry m ityw nym , o dużym r o z p r o s z e n i u , k t ó r y m u s i m i e ć zac h o w a n ą c i ą g ł o ś ć i d u ż ą j e d n o r o d n o ś ć n a daw y, a b y m ógł w o g ó l e s k u t e c z n i e p r a c o w a ć ;
- b r a k z b i o r n i k ó w wyrównaw czych d l a nadaw y u n i e m o ż l i w i a ł z a c h o w a n i e s t a ł e g o n a t ę ż e n i a nadaw y w u k ł a d z i e p r z e r ó b c z y m ;
- w z w i ą z k u z powyższym i s t n i a ł a k o n i e c z n o ś ć u s t a w i c z n e g o d o z o r o w a n i a u - k ł a d u , c o wymagało z a t r u d n i e n i a p r z y p ł u c z c e na z m i a n ę a ż 7 p ra c o w n ik ó w o r a z 1 o s o b y d o z o r u ;
- w z b o g a c a n i e t y l k o 6 0 - 6 5 t / h ( t z n . o k o ł o 10% c a ł e g o w y d o b y c ia k o p a l n i ) u r o b k u b y ł o o w i e l e n i e w y s t a r c z a j ą c o w s t o s u n k u do potrzeb zarów no ś c i a n y (2 0 0 t / h ) , p r z y k t ó r e j p ł u c z k ę u s y t u o w a n o , j a k i w s t o s u n k u do o g ó l n e j w y d a j n o ś c i k o p a l n i , t z n . o k o ł o 600 t / h ( o k o ł o 12 500 t / d o b ę ) ; - w n a d a w i e z n a j d o w a ł o s i ę o k o ł o 4,5% z i a r n mułowych p o n i ż e j 0 , 5 mm, p r z y
czym o k o ł o 10% t e j i l o ś c i s t a n o w i ł y m uły c i ę ż k i e j k o n s y s t e n c j i ( p i r y t y , s y d e r y t y , p i a s e k k w a rc o w y ) , w y w o ł u j ą c e i c h s z y b k ą s e d y m e n t a c j ę na d n i e r z ą p i a , w k o n s e k w e n c j i c z e g o t w o r z y ł s i ę z b i t y , t w a r d y o s a d o g ę s t o ś c i 2 , 5 - 3 , 5 g / c n r ; o sad t e n w y t w a r z a ł s i ę r ó w n i e ż pod p r o g i e m w z b o g a c s l n i k a O
" R e o " , p o w o d u ją c p r z e r w y w c i ą g ł o ś c i r u c h u u k ł a d u p ł u c z k i i p o c i ą g a j ą c za s o b ą k o n i e c z n o ś ć u c i ą ż l i w e g o u s u w a n i a t y c h mułów (wynikało t o z u k ł a d u s k a ł t o w a r z y s z ą c y c h p o k ła d o m węglowym);
- d u ż a z m i e n n o ś ć n a d a w y , t z n . wychód odpadów w n a d a w i e w a h a ł s i ę w g r a n i c a c h 15-65% ( p r z e d p r o g a m i w z b o g a c a l n i k a Reo próbow ano dobudowywać k r ó t k i e p r z e n o ś n i k i ) , w p ły w a ła na z r y w a n i e s i ę k u b e łk ó w i łańcuchów e l e w a t o r ów;
- z e w z g l ę d u na m o ż l i w o ś ć w z b o g a c a n i a j e d y n i e 10% c a ł e g o w y d o b y c ia m u s i a no o t r z y m a n y k o n c e n t r a t p o n o w n ie m i e s z a ć z p o z o s t a ł y m n i e wzbogaconym surowym u r o b k i e m , g d y ż n i e b y ł o p o t r z e b y o d d z i e l n i e t r a n s p o r t o w a ć go s k i p e m , s k o r o n a l e ż a ł o j e d n o c z e ś n i e u t r z y m a ć c i ą g ł ą d o s t a w ę w ę g la s u r o wego na p o w i e r z c h n i ę ;
- k r u s z a r k a d l a z i a r n +80 mm m i a ł a z b y t m a ł ą w y d a j n o ś ć ;
- w i l g o ć w k o n c e n t r a c i e b y ł a t a k d u ż a , ż e k o n c e n t r a t zale piał n a c z y n i e s k i powe;
- n i e i s t n i a ł a m o ż l i w o ś ć z a g o s p o d a r o w a n i a k a m i e n i a p o p ł u c z k o w e g o na d o l e , p o n i e w a ż b a r d z o r z a d k o s t o s o w a n o e k s p l o a t a c j ę na p o d s a d z k ę ;
- d u ż e k a w a ł k i m a t e r i a ł u b l o k o w a ł y w l o t do o d b i e r a l n i k ó w k a m i e n i a w zboga
c a l n i k a "R eo" ( k r u s z a r k a sz c z ę k o w a n i e s k u t e c z n a , w s k u t e k c z e g o z i a r n o p o d ł u ż n e p r z e l a t y w a ł o ) .
Pod o b n y z a k ł a d p r z e r ó b c z y pod z i e m i ą wybudowano t a k ż e w k o p a l n i "D ę- b i e ń s k o " . N a l e ż y z a z n a c z y ć , ż e o z a i n s t a l o w a n i u pod z i e m i ą t e j k o p a l n i
p ł u c z k i t y p u "R eo" z a d e c y d o w a ł y z n a c z n i e p o w a ż n i e j s z e w z g l ę d y . W y ł o n i ł a s i ę ta m bowiem k o n i e c z n o ś ć po p raw y warunków h y d r o t r a n s p o r t u p r z e z u s u n i ę c i e z nadaw y 0 - 8 0 mm g r u b e j s k a ł y p ł o n e j o z i a r n a c h 8 0 - 3 0 mm w c h o d z ą c e j do r u r o c i ą g u , d z i ę k i czemu o b n i ż o n o ś r e d n i c i ę ż a r w ł a ś c i w y t r a n s p o r t o w a n eg o m a t e r i a ł u z 1 , 7 2 g/c m ^ na 1 ,6 2 g / c n P , a r ó w n o c z e ś n i e p o z o s t a w i o n o c z ę ś ć s k a ł y p ł o n e j na d o l e k o p a l n i , k t ó r ą z u ż y t o do p o d s a d z k i . D ało t o w k o n s e k w e n c j i w y r a ź n e z m n i e j s z e n i e p o b o r u mocy p r z e z pompy t r a n s p o r t u j ą c e .
P ł u c z k a t a r ó w n i e ż z o s t a ł a z d e m o n t o w a n a , z c h w i l ą gd y p r z e s t a ł p r a c o w a ć h y d r o t r a n s p o r t (powody t e g o można by p o t r a k t o w a ć o d d z i e l n i e , omawiając pro
b le m c a ł e g o h y d r o t r a n s p o r t u - j e g o z a l e t y i w a d y ) . Do h y d r o t r a n s p o r t u z u żywa s i ę w p r a w d z i e b a r d z o d u ż o wody i e n e r g i i e l e k t r y c z n e j , a l e za t o wy
d a t n i e z a p o b i e g a on k r u s z e n i u s i ę u r o b k u . O g ó l n i e można s t w i e r d z i ć , że d e m o n t a ż p ł u c z k i n a s t ą p i ł z t y c h sam ych p r z y c z y n co w k o p a l n i "M ak o szo - w y", a p o n a d t o u r o b e k s u r o w y b y ł t r u d n o w z b o g a c a l n y .
P odsum owując z d o b y t e w tym z a k r e s i e d o ś w i a d c z e n i a i w y n i k i p r o w a d z o n e j d y s k u s j i , można z a u w a ż y ć , ż e z a k ł a d y p r z e r ó b c z e budow ane w p o d z i e m i a c h ko
p a l n i "Makoszowy" i k o p a l n i " D ę b i e ń s k o " b y ł y r a c z e j d o ś w i a d c z a l n y m i p r o t o t y p a m i i n i e p o w in n o s i ę na t e j p o d s t a w i e w y c i ą g n ą ć je d n o z n a c z n y c h w n i o sków , p r z e m a w i a j ą c y c h za budową z a k ł a d ó w p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la pod z i e m i ą l u b p r z e c i w k o n i e j , s z c z e g ó l n i e g d y d o t y c z y ć t o b ę d z i e k o p a l ń wy
d o b y w a j ą c y c h w ę g i e l z d u ż y c h g ł ę b o k o ś c i .
2 . 2 . A n a l i z a e k o n o m i c z n a p r a c y u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o p ł u c z k i p o d z i e m n e j k o p a l n i "Makoszowy"
2 . 2 . 1 . M e t o d y k a a n a l i z y
K o r z y s t a j ą c z e s c h e m a t u m aszynow ego p ł u c z k i p o d z i e m n e j k o p a l n i "Mako
sz ow y" ( r y s . ' 1 ) , z e s t a w i o n o t a b e l a r y c z n i e t y p y u r z ą d z e ń w c h o d z ą c y c h w s k ł a d u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o ( t a b l i c a 1 ) . Każdemu u r z ą d z e n i u p r z y p i s a n o o d p o w i e d n i ą c e n ę , o p i e r a j ą c s i ę na d a n y c h o t r z y m a n y c h w D z i a l e A n a l i z Eko
n o m i c z n y c h Głównego B i u r a S t u d i ó w i P r o j e k t ó w Z akła dów P r z e r ó b k i Mecha
n i c z n e j Węgla SEPARATOR.
Z u w a g i na b r a k d a n y c h o n i e k t ó r y c h u r z ą d z e n i a c h w ykonanych s y s tem em g o s p o d a r c z y m i n i e p r o d u k o w a n y c h w f a b r y k a c h maszyn g ó r n i c z y c h , p r z y j ę t o c e n y o k r e ś l o n e sza c u n k o w o na p o d s t a w i e w sk a ź n ik ó w t e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n y c h , w e d ł u g k t ó r y c h p r o j e k t u j e SEPARATOR.
I t a k o b e c n i e c e n a p r z e n o ś n i k a t y p u " Ś l ą s k " w y n o s i 412 000 z ł za 100m.
Po d o k ła d n y m z a p o z n a n i u s i ę z p r o j e k t e m [ 5 ] z a k ł a d u w k o p a l n i "Makoszowy"
do a n a l i z y p r z y j ę t o d ł u g o ś ć p r z e n o ś n i k a w y n o s z ą c ą 200 m. Cenę p r z e s i e w a - c z a r o l k o w e g o u s t a l o n o na 150 0 00 z ł , a t a k i e u r z ą d z e n i a , j a k r u s z t s t a ł y , r z ą p i e c z y l e j nadawy (w ykonane s y s te m e m g o s p o d a r c z y m ) z o s t a ł y w yce
n i o n e na p o d s t a w i e k o s z t ó w m a t e r i a ł ó w p o t r z e b n y c h do i c h p r o d u k c j i .
“Oo o
u k
Uproszczony schematmaszynowyzakładu przeróbki mechanicznej w podziemiachkopalni "Makoszowy'
Tablica 1 Z e 8 t a w i e n i e k o s z t ó w i n w e s t y c y j n y c h i t r a n s p o r t u
d l a z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la k o p a l n i "Makoszowy"
Lp. U r z ą d z e n i a Zakup
w z ł
Monta ż w z ł
Razem w z ł
Tonaż w t
1 2 ~ ' T . 4 k 6
1 L e j nadawy 2 0 . 0 0 0 3 . 0 0 0 2 3 . 0 0 0 1 . °
2 R u s z t s t a l . 1 m d ł u g o ś c i 2 5 . 0 0 0 3 . 7 5 0 . 2 8 . 7 5 0 0 , 6 3 ( 6 ) p r z e n o ś n i k ó w ty p u
" Ś l ą s k " 8 2 4 - 0 0 0 1 2 3 .0 0 0 9 4 7 . 6 0 0 3 0 , 0
4 K r u s z a r k a w a l c e w o - k o ł . 2 8 0 . 0 0 0 4 2 . 0 0 0 3 2 2 . 0 0 0 9 , 3
5 P r z e s i e w a c z r o l k o w y 150.000 2 2 . 5 0 0 1 7 2 .5 0 0 3 , 5
6 W z b o g a c a l n i k s t r u m i e n i o
wy t y p u "Reo" 2 5 0 . 0 0 0 3 7 - 5 0 0 2 8 7 - 5 0 0 1 0 ,0
7 P r z e s i e w a c z w i b r a c y j n y
dw upokła dow y WP 2 5 3 . 0 0 0 3 7 . 9 5 0 2 9 0 . 9 5 0 4 , 6
8 P r z e n o ś n i k k u b e łk o w y 1 2 0 .0 0 0 1 8 . 0 0 0 1 3 8 .0 0 0 5 , 2 9 K r u s z a r k a udarow a
0 1000 x 600 1 9 2 .0 0 0 2 8 . 8 0 0 2 2 0 . 8 0 0 • 1 0 , 0
10 R z ą p i e 6 'a? p o j . - 16 .10 0 1 , 5
11 ( 2 ) Pompy KA-150 6 3 . 0 0 0 9 . 4 5 0 7 2 . 4 5 0 1 , 5
12 R u r o c i ą g i 3 2 . 0 0 0 4 . 8 7 5 3 7 - 3 7 5 1 ,6
13 T r a n s p o r t p io n o w y u r z ą
d z e ń - 1 . 0 5 0 -
R a z e m : - - 2 . 3 7 2 . 8 2 5 7 7 , 8
P o z o s t a ł e m aszyny i u r z ą d z e n i a w y c e n io n e w e d ł u g o b o w i ą z u j ą c e g o k a t a l o g u , a z a t e m w o b l i c z e n i a c h u w z g l ę d n i a n o c e n y f a b r y c z n e ( k a t a l o g i GBS i P7PMW SEPARATOR).
Wysokość k o s z t ó w e k s p l o a t a c y j n y c h , w k t ó r y c h u w z g l ę d n i o n o : k o s z t y r o b o c i z n y , e n e r g i i , k o s z t y m a t e r i a ł o w e , rem ontów b i e ż ą c y c h i ś r e d n i c h o r a z a m o r t y z a c j i p r z e d s t a w i a t a b l i c a 2 .
T a b l i c a 2 Z e s t a w i e n i e k o s z t ó w ru ch o w y c h d l a z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j
k o p a l n i "Makoszowy"
Lp. R o d z a j k o s z t ó w W y s z c z e g ó l n i e n i e W i e l k o ś ć k o s z t ó w w z ł / r o k
1 2 i— -
3
4
1 R o b o c iz n a 2 o s o b y d o z o r u ,
8 p r a c . f i z y c z n y c h 7 6 1.16 0
2 E n e r g i a Moc ó 1 kW 1 7 4 .2 1 6
3 M a t e r i a ł y O l e j e , sm ary 1 0 0 .0 0 0
4 Remonty b i e ż ą c e
i ś r e d n i e I . 0 , 3 7 1 1 . 8 4 8
5 A m o r t y z a c j a - I
0 3 9 5 .4 7 1
K a z e m: k o s z t y ru c h o w e 2-. 1 4 2 .7 9 4
K o s z t y r o b o c i z n y u s t a l o n o na p o d s t a w i e f a k t y c z n y c h d a n y c h d o t y c z ą c y c h o b s ł u g i i w y s o k o ś c i z a ro b k ó w . U w z g l ę d n io n o t u o d d z i e l n i e p r a cowników f i z y c z n y c h i d o z ó r .
K o s z t y e n e r g i i w y l i c z o n o na p o d s t a w i e a n a l i z y mocy z a i n s t a l o w a n y c h s i l n i k ó w .
K o s z t y m a t e r i a ł o w e p r z y j ę t o sz a c u n k o w o na o k o ł o 100 000 z ł / r o k , na co s k ł a d a j ą s i ę g ł ó w n i e z u ż y c i e smarów i o l e j .
K o s z t y r e m o n t ó w b i e ż ą c y c h i ś r e d n i c h p r z y j ę t o po d o l i c z e n i u 30% w i e l k o ś c i k o s z t ó w i n w e s t y c y j n y c h .
K o s z t y a m o r t y z a c j i o k r e ś l o n o s z a c u n k o w o , z a k ł a d a j ą c , że s t a n o w i ą one 1 / 6 w i e l k o ś c i n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h . T a k i e o b l i c z e n i e j e s t t y l k o dużym p r z y b l i ż e n i e m , g d y ż - j a k wiadomo - s t o p a a m o r t y z a c j i k s z t a ł t u j e s i ę r ó ż n i e d l a p o s z c z e g ó l n y c h u r z ą d z e ń , a t a k ż e r ó ż n i e d l a c z ę ś c i m aszynow ej i b u d o w l a n e j . J e d n a k ż e t a k i e p r z y j ę c i e o b l i c z e ń a m o r t y z a c j i - z d a n ie m a u t o r ó w - j e s t w y s t a r c z a j ą c o d o k ł a d n e d l a p r o w a d z o n e j w n i n i e j s z e j p r a c y s z a c u n k o w e j a n a l i z y e k o n o m i c z n e j , p o n ie w a ż w P o l s c e g r a n i c z n y c z a s z w r o t u n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h w y n o s i o k o ł o 6 l a t [ój .
Końcowym c e l e m a n a l i z y b y ł o o b l i c z e n i e t z w . w s k a ź n i k a j e d n o s t k o w e g o k o s z t u e k s p l o a t a c j i w e d ł u g r e l a c j i :
g d z i e :
K - r o c z n y k o s z t e k s p l o a t a c j i ,
P - p r o d u k c j a na danym o b i e k c i e w t / r o k .
2 . 2 . 2 . O p i s i a n a l i z a w y n i k ó w
S p o ś r ó d w s z y s t k i c h k o s z t ó w i n w e s t y c y j n y c h na n a j w i ę k s z ą kw otę o p i e w a j ą k o s z t y p r z e s i e w a c z a w i b r a c y j n e g o i samego w z b o g a c a l n i k a k o r y t o w e g o ( t a b l i c a 1 ) , p r z y czym t r z e b a z a z n a c z y ć , ż e c e n a p r z e s i e w a c z a j e s t zgodna z c e n ą k a t a l o g o w ą , z a ś c e n a w z b o g a c a l n i k a "Reo " z o s t a ł a o k r e ś l o n a s z a c u n k o wo na p o d s t a w i e t z w . g a b a r y t ó w u r z ą d z e n i a i w y n i k a j ą c e g o s t ą d z u ż y c i a ma
t e r i a ł ó w , wykonawstwa i m o n t a ż u pod z i e m i ą , ł ą c z n i e z p o d n o ś n i k a m i k u b e ł kowymi.
C a ł k o w i t a suma n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h p r z y t o c z o n a w t a b l i c y 1 w y n o si 2 372 82 5 z ł , a w i ę c o k o ł o 2 , 4 min z ł . N a l e ż y p o d k r e ś l i ć , ż e kw ota t a j e s t m n i e j s z a od n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h p o d a n y c h p r z e z GIG o o k o ł o 0 , 6 m in z ł [5] .
Według p r o j e k t ó w GIG k o s z t y i n w e s t y c y j n e w y n o s z ą 3 min z ł . Zarów no jw
a n a l i z i e e k o n o m i c z n e j d o k o n a n e j w p r e z e n t o w a n e j p r a c y , j a k i w a n a l i z i e e f e k t y w n o ś c i t e j i n w e s t y c j i w y k o n an ej p r z e z GIG, w p r o j e k c i e n i e u w z g l ę d n i o n o c e n p r z y g o t o w a n i a w y r o b i s k a komorowego p r z e z n a c z o n e g o d l a z e s p o ł u mas zyn t w o r z ą c y c h t e g o t y p u m i n i - z a k ł a d p r z e r ó b c z y .
Z e s t a w i e n i e k o s z t ó w ru c h o w y c h p r z e d s t a w i o n o w t a b l i c y 2 , p r z y czym n a j w i ę k s z ą g r u p ę k o s z t ó w ru c h o w y c h s t a n o w i k o s z t r o b o c i z n y .
O t rz y m a n e w i e l k o ś c i n a k ł a d ó w i n w e s t y c y j n y c h o r a z c a ł k o w i t y c h k o s z t ó w e k s p l o a t a c y j n y c h u m o ż l i w i a j ą o b l i c z e n i e w s k a ź n i k a j e d n o s t k o w y c h k o s z t ó w ru ch o w y c h
2 142 794 ,
Łj " ¿4 4 700 = 3 ' 32 z ł / t g d z i e :
k - 2 142 794 z ł / r o k , p - 644 700 t / r o k .
P r z e c i ę t n y k o s z t w z b o g a c a n i a k l a s y z i a r n o w e j s t o s o w a n e j w p ł u c z c e po d
z i e m n e j z a k ł a d u p r z e r ó b c z e g o k o p a l n i "Makoszowy" w y n o s i na p o w i e r z c h n i o k o ł o 10 z ł / t ( z g o d n i e z danymi G IG ), c z y l i j e s t o o k o ł o 6 , 7 z ł w y ż s z y . N a t o m i a s t n i s k i k o s z t j e d n o s t k o w y w z b o g a c a n i a pod z i e m i ą ( o k o ł o 3 , 3 z ł / t ) w ynika g ł ó w n i e z f a k t u , ż e z a k ł a d p r z e r ó b c z y w p o d z i e m i a c h k o p a l n i "Mako
szowy" z o s t a ł u s t a w i o n y w s t a r y c h z r o b a c h , a w i ę c n i e z a c h o d z i ł a p o t r z e b a w y d a tk o w a n ia z n a c z n y c h f u n d u s z y i n w e s t y c y j n y c h na p r z y g o t o w a n i e komór n i e z b ę d n y c h d l a z a k ł a d u .
Gdyby u w z g l ę d n i ć r ó w n i e ż t e k o s z t y , w s k a ź n i k i z p e w n o ś c i ą p r z e k r o c z y ł y b y w dużym s t o p n i u w a r t o ś ć 3 , 3 z ł / t i b y ł y b y w y ż sz e od tegoż k o s z t u wzbo
g a c a n i a na p o w i e r z c h n i , a z a t e m od 10 z ł / t . C z y n n i k i t e s p r a w i ł y , że w r a c h u n k u ekonom icznym n i e w s p ó ł m i e r n i e w z r o s ł a k a l k u l a t y w n o ś ć i n w e s t y c j i t y p u p ł u c z k i p o d z i e m n e j w k o p a l n i "M akoszow y". Według d a n y c h GIG w zboga
c a n i e 1 t u r o b k u na p o w i e r z c h n i k o s z t u j e 10 z ł , co j e s t w a r t o ś c i ą z a n i ż o n ą , o d p o w i a d a j ą c ą p r a w d o p o d o b n i e w z b o g a c a n i u na p o w i e r z c h n i w p ł u c z c e
" R e o " .
P o n ie w a ż ż ł o b y "Reo " n i e s ą s t o s o w a n e w z a k ł a d a c h p r z e r ó b c z y c h na p o w i e r z c h n i w p r z e p r o w a d z a n e j a n a l i z i e p r z y j ę t o , ż e k o s z t p r z e r ó b k i p r z y w z b o g a c a n i u k l a s z i a r n o w y c h ś r e d n i c h i g r u b y c h w s e p a r a t o r a c h w y n o s i 15 z ł / t , z e w z g l ę d u na t o , ż e na p o w i e r z c h n i z a m i a s t p ł u c z k i "Reo " używa s i ę s e p a r a t o r ó w , k t ó r e s ą o w i e l e d r o ż s z e na e t a p i e i n w e s t y c j i i p o d c z a s r u c h u , mimo i ż w z b o g a c a j ą t ę sam ą k l a s ę z i a r n o w ą . W tym p r z y p a d k u w z b o g a c e n i e pod z i e m i ą - z g o d n i e z r a c h u n k i e m ekonom icznym wprowadzonym w t e j p r a c y - b ę d z i e t a ń s z e o :
(15 - 3 , 3 ) x 1 5 3 , 5 - 1 7 9 5 , 9 5 z ł / h ,
a w i ę c w s t o s u n k u dobowym:
1 7 9 5 , 9 5 x 14 - 25 1 4 3 , 3 0 z ł / d o b ę ,
n a t o m i a s t w c i ą g u r o k u
25 1 4 3 , 3 0 x 300 - 7 542 990 z ł / r o k .
W t e n s p o s ó b o b l i c z o n a suma o z n a c z a d u ż ą o s z c z ę d n o ś ć , l e c z n a l e ż y p o d k r e ś l i ć , ż e o d n o s i s i ę do c a ł e j p r z e r ó b k i ( 1 5 3 , 5 t / h ) , a n i e t y l k o i wy
ł ą c z n i e do p r o c e s u w z b o g a c a n i a (6 5,0 t / h ) , j a k u s t a l o n o w w yniku ra c h u n k u e k o n o m i c z n e g o d o k o n a n e g o p r z e z SIO.
A n a l i z a s p o r z ą d z o n a w GIG u w z g l ę d n i a ł a w i e l e c z y n n ik ó w p rz y j m o w a n y c h n a j c z ę ś c i e j sz a c u n k o w o , w t y m m . i n . i o d l e g ł o ś ć p ł u c z k i od s z y b u , t r a n s p o r t i t p . , c z e g o a u t o r z y p r a c y n i e b r a l i pod uwagę w s w o i c h o b l i c z e n i a c h , t r a k t u j ą c t u z a k ł a d j a k o m o d e l .
Z a n a l i z y e k o n o m i c z n e j d o k o n a n e j p r z e z z e s p ó ł GIG, w k t ó r e j p r z y j ę t o p o w y ż sz e z a ł o ż e n i a , w y n i k a ł o , ż e ł ą c z n y e f e k t e k o n o m i c z n y - o s z c z ę d n o ś ć w y n i ó s ł o k o ł o 1 3 0 , 0 z ł / h , a w i ę c b y ł w i e l o k r o t n i e m n i e j s z y od o s z c z ę d n o ś c i w y l i c z o n e j w t e j a n a l i z i e i o s i ą g a j ą c e j o k o ł o 1 796 z ł / h .
Chcąc u s t a l i ć w y d a j n o ś ć z a k ł a d u p r z e r ó b c z e g o , t r z e b a - z d a n ie m a u t o rów - w z i ą ć pod uwagę w s z y s t k i e j e g o u r z ą d z e n i a . O c z y w i ś c i e s p o s t r z e ż e n i e t o j e s t d y s k u s y j n e i po w o d u je i s t o t n e r o z b i e ż n o ś c i w koń cow ych w y n i k a c h o b l i c z e ń .
P o n a d t o w a n a l i z i e GIG z a ł o ż o n o , ż e k o s z t y w z b o g a c a n i a pod z i e m i ą s o r tym entów ś r e d n i c h ( o r z e c h y ) w y n o sz ą 8 z ł / t , n i e p o d a j ą c ź r ó d ł a a n i s p o s o bu o k r e ś l a n i a t y c h k o s z t ó w .
Wydaje s i ę , że k o s z t y i n w e s t y c y j n e t e g o k o n k r e t n e g o z a k ł a d u mus zą być z n a c z n i e n i ż s z e pomimo k o n i e c z n o ś c i t r a n s p o r t u m aszyn i u r z ą d z e ń pod z i e mię i i c h m o n t a ż u , p o n ie w a ż w tyra p r z y p a d k u n i e w y s t ę p u j ą t a k d r o g i e i n w e s t y c j e , j a k c z ę ś ć b udow lana ( c e g ł y , b e t o n , ż e l b e t o n , k o n s t r u k c j e s t a l o w e ) , k t ó r a s k ł a d a s i ę na b u d y n e k p ł u c z k i .
W c e l u z w a r t e g o u c h w y c e n i a r o z b i e ż n o ś c i , b ę d ą c y c h r e z u l t a t e m p r z y j ę c i a o d m i e n n y c h z a ł o ż e ń a n a l i z y e k o n o m i c z n e j , w a ż n i e j s z e z n i c h p r z e d s t a w i o n o w t a b l i c y 3 .
T a b l i c a 3 P o r ó w n a n i e a n a l i z e k o n o m i c z n y c h
d l a z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j pod z i e m i ą w k o p a l n i "Makoszowy"
Łp. A n a l i z a w ł a s n a A n a l i z a wg d a n y c h GIG-u
1 “ 2 ~ " ...
1 W y d a jn o ś ć b r u t t o nadawy do
z a k ł a d u W y d a jn o ś ć b r u t t o nadawy do wzbo
g a c a l n i k a Reo 2 O s z c z ę d n o ś ć w y n i k a j ą c a z r ó ż
n i c y k o s z t ó w j e d n o s t k . p r z e r ó b k i pod z i e m i ą i na p o w i e r z c h n i
O s z c z ę d n o ś ć w y n i k a j ą c a z r ó ż n i c y k o s z t ó w j e d n . p r z e r ó b k i pod z i e m i ą i na p o w i e r z c h n i
( 1 5 - 3 , 3 ) . 1 5 3 , 5 - 1 . 7 9 5 z ł / h ( 1 0 - 8 ) . 6 5 , 0 - 130 z ł / h 3 K o s z t y j e d n o s t k o w e p r z e r ó b k i
w y n o sz ą o k . 3 , 3 z ł / t na d o l e a o k o ł o 1 5 , 0 z ł / t na p o w i e r z c h n i
K o s z t y j e d n . p r z e r ó b k i na d o l e 8 z ł / t a na p o w i e r z c h n i 10 z ł / t
Resume: O s z c z ę d n o ś ć 1 . 7 9 5 z ł / h
1 2 5 . 1 4 3 z ł / d b
7 . 5 4 2 . 9 9 0 z ł / r o k
1 3 0 , 0 z ł / h 1 . 8 2 0 , - z ł / d b 5 4 6 . 0 0 0 , - z ł / r o k
Dochodzimy w i ę c do w n i o s k u , że w z a l e ż n o ś c i od s p o s o b u i p r z y j ę t y c h k r y t e r i ó w a n a l i z y e k o n o m i c z n e j można u z y s k i w a ć b a r d z o r ó ż n e w y n i k i o b l i c z e ń k o ń cow ych e f e k t ó w i n w e s t y c j i , a r ó w n o c z e ś n i e w y k a z a ć , że t a sama i n w e s t y c j a j e s t o p ł a c a l n a l u b n i e j e s t o p ł a c a l n a . D l a t e g o t e ż do k a ż d e g o r a c h u n k u e k o n o m i c z n e g o n a l e ż y p o d c h o d z i ć k r y t y c z n i e , a w i ę c zaró w n o do a n a l i z y t e j i n w e s t y c j i o p r a c o w a n e j p r z e z GIG, j a k i d o k o n a n e j w n i n i e j s z y m o p r a c o w a n i u .
B a r d z o i s t o t n y p r o b l e m s t a n o w i n i e z a w o d n o ś ć u r z ą d z e ń u k ł a d u [7] , k t ó r a w tym p r z y p a d k u - j a k w y k a z a n o p o w y ż e j - p o z o s t a w i a ł a w i e l e do ż y c z e n i a , a c z e g o z k o l e i n i e u j m u j e t a a n a l i z a , m a j ą c a p r z e c i e ż z a c h ę c a j ą c e w s k a ź n i k i końcow e.
2 . 2 . 3 . W n i o s k i
Na p o d s t a w i e a n a l i z y p r a c y z a k ł a d u , r a c h u n k u e k o n o m i c z n e g o i d y s k u s j i nad nim o r a z p o r ó w n a n i a go z a n a l i z ą e k o n o m i c z n ą w ykonaną p r z e z GIG można s f o r m u ł o w a ć pewne w n i o s k i o g ó l n e , a m i a n o w i c i e :
1. N a k ł a d y i n w e s t y c y j n e na p ł u c z k ę "Reo" i n s t a l o w a n ą w r a z z u r z ą d z e n i a mi t o w a r z y s z ą c y m i w p o d z i e m i a c h k o p a l n i k s z t a ł t u j ą s i ę w p r z y b l i ż e n i u w g r a n i c a c h o k o ł o 2 , 3 - 3 , 0 min z ł .
2 . N a k ł a d y i n w e s t y c y j n e u s t a l o n e w n i n i e j s z e j a n a l i z i e w y n o s z ą o k o ł o 2 , 3 7 min z ł .
3 . J e d n o s t k o w y k o s z t e k s p l o a t a c y j n y z o s t a ł o b l i c z o n y na OKoło 3 , 3 2 z ł / t , co j e s t w a r t o ś c i ą n i s k ą w s t o s u n k u do p r z e c i ę t n e g o w s k a ź n i k a j e d n o s t k o w e go k o s z t u p r z e r ó b k i p r z y w z b o g a c a n i u t e j k l a s y z i a r n o w e j w s e p a r a t o r a c h
( o k o ł o 15 z ł / t ) .
4 . Z a s t o s o w a n i e u k ł a d u t e c h n o l o g i c z n e g o p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w p o d z i e m i a c h k o p a l n i "M akosz owy", a n i e na p o w i e r z c h n i d a j e o s z c z ę d n o ś ć o k o ł o 7 , 5 min z ł / r o k p r z y u w z g l ę d n i e n i u w s k a ź n i k a w y m ie n i o n e g o w p u n k c i e 3.
3 . ANALIZA PRACY TRANSPORTU PIONOWEGO
3 . 1 . Ogóln a c h a r a k t e r y a t y K a t r a n s p o r t u p ionow ego i w y n i k a j ą c y c h a t ą ć p r o blemów t e c h n i c z n y c h
W p r z y p a d k u budowy z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j pod z i e m i ą c z ę ś ć u r o b ku s u r o w e g o , k t ó r y s t a n o w i wychód odpadów , n i e m u s i być t r a n s p o r t o w a n a na p o w i e r z c h n i ę k o p a l n i , p o n ie w a ż po o d d z i e l e n i u j e j od k o n c e n t r a t u można za g o sp o d a r o w y w a ć j ą pod z i e m i ą . Nasuwa s i ę z a te m k o n i e c z n o ś ć w y z n a c z e n i a w s k a ź n i k a k o s z t ó w j e d n o s t k o w y c h d l a t o n y u r o b k u t r a n s p o r t o w a n e g o w p i o n i e do z a k ł a d u p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j w ę g la p o ł o ż o n e g o na p o w i e r z c h n i i u s t a l e n i a o s z c z ę d n o ś c i w y n i k a j ą c y c h z e w e n t u a l n e g o n i e t r a n s p o r t o w a n i a odpadów na p o w i e r z c h n i ę , gdy z a k ł a d p r z e r ó b k i m e c h a n i c z n e j z n a j d u j e s i ę pod z i e m i ą . O s z c z ę d n o ś c i t e mogą zrów now ażyć w pewnym s t o p n i u w i ę k s z e k o s z t y i n w e s t y c y j n e budowy z a k ł a d ó w p r z e r ó b c z y c h w p o d z i e m i u k o p a l n i .
Celem t e j a n a l i z y j e s t w i ę c o k r e ś l e n i e w i e l k o ś c i t y c h o s z c z ę d n o ś c i na p o d s t a w i e a n a l i z y p r a c y w y b r a n e g o u k ł a d u t r a n s p o r t u pionowego u r o b k u , t r a k to w a n e g o j a k o u k ł a d ty pow y. Aby z a s u g e r o w a ć b a r d z o i s t o t n ą r ó ż n o r o d n o ś ć pro blem ów t e c h n i c z n y c h z w i ą z a n y c h z budową s z y b ó w , a tym samym m o ż l iw o ś ć p ł y n n o ś c i k o s z t ó w , p r z e d s t a w i o n o na w s t ę p i e b a r d z o o g ó l n ą c h a r a k t e r y s t y k ę t r a n s p o r t u p i o n o w e g o .
Ze w z g l ę d u na w i e l k o ś ć p o p r z e c z n e g o p r z e k r o j u ( o k r ą g ł e g o ) o r a z ś r e d n i c ę s z y b u w ś w i e t l e obudowy, s z y b y można p o d z i e l i ć na c z t e r y g r u p y :
- s z y b i k i do 3 , 0 m,
- s z y b y m a ł e od 3 , 0 m do 4 , 5 m, - s z y b y ś r e d n i e od 4 , 5 m do 6 , 0 m, - s z y b y d u ż e p o w y ż e j 6 , 0 m.
Z uw agi na g ł ę b o k o ś ć s zybów można p o d z i e l i ć j e na t r z y g r u p y : - s z y b y p ł y t k i e do 200 m,
- s z y b y ś r e d n i o g ł ę b o k i e do 500 m, - s z y b y g ł ę b o k i e do 1000 i w i ę c e j m etrów .
Ze w z g l ę d u na r o d z a j śr o d k ó w t e c h n i c z n y c h s t o s o w a n y c h p r z y g ł ę b i e n i u s z y b u r o z r ó ż n i a s i ę :
- g ł ę b i e n i e m e t o d ą z w y k ł ą , - g ł ę b i e n i e m e t o d ą s p e c j a l n ą .
Szyby g ł ę b i o n e m e t o d ą z w y k ł ą mogą p r z e b i j a ć s k a ł y m i ę k k i e l u b t e ż s k a ł y z w i ę z ł e .
B i o r ą c pod uwagę t e w ł a s n o ś c i s k a ł , w y r ó ż n i a s i ę :
- z g ł ę b i e n i e w s k a ł a c h z w i ę z ł y c h , w ym a g a ją c e s t o s o w a n i a r o b ó t s t r z e l n i c z y c h ,
- z g ł ę b i a n i e w s k a ł a c h m i ę k k i c h , p o z w a l a j ą c e na u r a b i a n i u i c h i 'w y b i e r a n i u n a r z ę d z i a m i b ą d ź t e ż u r z ą d z e n i a m i m e c h a n i c z n y m i .
W c z a s i e g ł ę b i e n i a s z y b u w y d z i e l i ć można t r z y z a s a d n i c z e o p e r a c j e : - u r a b i a n i e i ’w y b i e r a n i e s k a ł y ,
- w ykonyw anie obudowy o s t a t e c z n e j , - z a k ł a d a n i e z b r o j e n i a w s z y b i e .
Do k l a s y c z n y c h m e t o d , K t ó r e z n a j d u j ą z a s t o s o w a n i e w g ó r n i c t w i e p o l s k i m n a l e ż ą :
1) m e t o d a g ł ę b i e n i a z z a s t o s o w a n i e m obudowy w b i j a n e j drewnianej l u b s t a l o w e j ;
2 ) m e t o d a g ł ę b i e n i a z z a s t o s o w a n i e m obudowy o p u s z c z a n e j ; 3 ) m e t o d a k e s o n o w a ;
4 ) m e to d a g ł ę b i e n i a z z a s t o s o w a n i e m o b n i ż e n i a pozio m u wód g r u n t o w y c h ; 5) m e t o d a g ł ę b i e n i a z z a s t o s o w a n i e m c h e m i c z n e g o z e s t a l a n i a u t w a r d z a n i a s k a ł ;
6 ) m e t o d a g ł ę b i e n i a z z a s t o s o w a n i e m z e s t a l a n i a s k a ł p r z e z : - c e m e n t a c j ę ,
- g l i n i z a c j ę , - b i t u m i n i z a c j ę ;
7 ) m e t o d a g ł ę b i e n i a z z a s t o s o w a n i e m z a m r a ż a n i a s k a ł ; 8 ) m e to d a w i e r c e n i a szy b ó w .
N a l e ż y z a z n a c z y ć , ż e s z y b p o c z ą t k o w o może być g ł ę b i o n y m e t o d ą s p e c j a l n ą , a n a s t ę p n i e - po z a g ł ę b i e n i u go do pewnego pozio m u - m e t o d ą z w y k łą .
Do g ł ę b i e n i a s zybów używa s i ę :
- w i e ż y ty m c z a s o w y c h , p r z e z n a c z o n y c h w y ł ą c z n i e do g ł ę b i e n i a ,
- w i e ż y ty m c z a s o w y c h , l e c z p r z y s t o s o w a n y c h z a ró w n o do g ł ę b i e n i a s z y b u , j a k i do p ó ź n i e j s z e g o wykonywania p o z io m y c h r o b ó t u d o s t ę p n i a j ą c y c h ,
- o s t a t e c z n y c h w i e ż y k o p a l n i a n y c h , s ł u ż ą c y c h po u k o ń c z e n i u g ł ę b i e n i a do c e l ó w e k s p l o a t a c y j n y c h k o p a l n i .
Do g ł ę b i e n i a szybów i n s t a l u j e s i ę j e d n o l u b dwa u r z ą d z e n i a 'wyciągowe..
O b e c n i e s ą w u ż y c i u dwa t y p y m aszyn w y c ią g o w y c h : - bębnowe d l a l i n y o k r ą g ł e j ,
- cewowe ( b o b i n o w e ) d l a l i n y p ł a s k i e j .
W z a l e ż n o ś c i od m a t e r i a ł ó w s t o s o w a n e do obudowy o s t a t e c z n e j szybów wy
r ó ż n i a s i ę n a s t ę p u j ą c e j e j r o d z a j e : - obudowę d r e w n i a n ą ,
- obudowę mur ow aną z c e g ł y , - obudowę b e n t o n i t o w ą , - obudowę b e t o n o w ą ,
- obudowę b e n t o n i t o w o - b e t o n o w ą ,
- obudowę z t u b i n g ó w ż e l i w n y c h i s t a l o w y c h [ 8 ] .
W s z y s t k i e p r z e d s t a w i o n e c z y n n i k i mogą być p r z y c z y n ą d u ż e g o z r ó ż n i c o w a n i a k o s z t ó w budowy s z y b u , u z a l e ż n i o n e g o od j e g o l o k a l i z a c j i , r o d z a j u i me
t o d y g ł ę b i e n i a .
3 . 2 . A n a l i z a p r a c z w i ą z a n y c h z g ł ę b i e n i e m s z y b u na p r z y k ł a d z i e k o p a l n i
" Ś l ą s k I I "
T r a n s p o r t s u r o w e g o u r o b k u w k o p a l n i " Ś l ą s k I I " odbywa s i ę szy b em s k i powym o ś r e d n i c y 8 m i g ł ę b o k o ś c i 8 40 m ( s c h e m a t - r y s . 2 ) . Tak w ię c we
d ł u g norm b r a n ż o w y c h p r z e w i d z i a n y c h d l a k o p a l ń w ę g la s z y b t e n z a l i c z a n y j e s t do g ł ę b o k i c h .
G ł ę b i e n i e s z y b u do g ł ę b o k o ś c i o k o ł o 170 m odbyw ało s i ę m e t o d ą s p e c j a l n ą . O tw ory c e m e n t a c y j n e (w l i c z b i e 13) o ś r e d n i c y D = 12 m oraz o t w ó r kon
t r o l n y w i e r c o n o a p a r a t e m " T r a u t z e l PR-3" do g ł ę b o k o ś c i 175 m. Szyb b y ł g ł ę b i o n y z o s t a t e c z n e j w i e ż y w y c ią g o w e j ż e l b e t o n o w e j za pomocą: maszy ny w y c ią g o w e j "B 0B"-5 500 d l a k u b łó w o p o j e m n o ś c i 1 , 5 m^ o r a z "B B "-3500 d l a k u b łó w o p o j e m n o ś c i 3>0 m-^. S k i p p o s i a d a dwa p r z e d z i a ł y . W p i e r w s z y m z a budowano u r z ą d z e n i a w y cią gow e s k i p o w e o ł a d o w n o ś c i 20 t , n a t o m i a s t w d r u gim p r z e d z i a l e - u r z ą d z e n i e w ycią gow e z e s k i p e m 10 t .
T a k i e w y p o s a ż e n i e s z y b u s k i p o w e g o u m o ż l i w i a e w e n t u a l n e z w i ę k s z e n i e wy
d o b y c i a z g ł ę b s z y c h p o k ła d ó w . Do pozio m u I , t j . do g ł ę b o k o ś c i 470 m u r z ą d z e n i e s k i p o w e o b s ł u g u j e mas zy na w yciągowa 4 - l i n o w a o mocy 2 x 2400 kW, zabudow ana w g ł o w i c y w i e ż y ż e l b e t o n o w e j o n a s t ę p u j ą c y c h p a r a m e t r a c h :
u d ź w ig Q = 20 000 kG,
p r ę d k o ś ć j a z d y u r o b k u = 20 m / s .
Dla pozio m u I I , na g ł ę b o k o ś c i 630 m, w d r u g i m p r z e d z i a l e zamontowana j e s t r ó w n i e ż m aszyna w yciągow a 4 - l i n o w a , i d e n t y c z n a jak w p i e r w s z y m , z tym że w p r z e d z i a l e d r u g i m p r a c u j e t y l k o j e d e n s i l n i k u r u c h a m i a j ą c y s k i p 10 t . T a k i e r o z w i ą z a n i e u p r o ś c i ł o w y k o n a n ie w i e ż y d l a dwóch i d e n t y c z n y c h maszyn a w r a z i e k o n i e c z n o ś c i p o z w a la p r z e j ś ć na n i ż s z e p o z io m y , p r z e m i e s z c z a ć n a c z y n i a s k i p o w e 20 t i 10 t do d o w olnego p r z e d z i a ł u .
Z d o l n o ś ć wydobywcza u r z ą d z e n i a s k i p o w e g o 20 t p r z y p r ę d k o ś c i 20 m / s e k d l a pozio m u I w y n o s i 11 000 t / 1 4 h , a d l a pozio m u I I - 10 300 t / 1 4 h.
lr 8 MDII
oś kota pędnego
oś kota odchylającego
poz.470
stacja załadowcza
dno skipu przy załadunku
2 . S ch em at o g ó l n y s z y b u sk i p o w e g o
Z d o l n o ś ć wydobywcza u r z ą d z e n i a s k i p o w e g o 10 t o n p r z y p r ę d k o ś c i 16 m/s d l a pozio m u I I w y n o s i 5 150 t / 1 4 h .
S k i p y p o s i a d a j ą u r z ą d z e n i e z a ł a d o w c z e w p o s t a c i dwóch z b i o r n i k ó w wy
r ó w n a w c z y c h t y p u g ó r n i c z e g o - s z y b i k o w e g o o s z e r o k o ś c i 7 , 0 m i p o j e m n o ś c i po 500 m? k a ż d y o r a z dozow ników s k i p o w y c h 20 t z u r z ą d z e n i a m i w a ż ą c y m i , d o s t o s o w a n y c h do z a u to m a ty z o w a n e g o z a ł a d u n k u n a c z y ń s k i p o w y c h . Dowóz u r o b ku do p o d s z y b i a s z y b u s k i p o w e g o odbywa s i ę z dwóch k i e r u n k ó w w w ozach s a m ow yła dow czych t y p u " G ra n d b y " o p o j e m n o ś c i 5 n P .
N a d s z y b i e s z y b u s k i p o w e g o s ł u ż y w y ł ą c z n i e do o d b i o r u u r o b k u z e s k i p u . Na n a d s z y b i u z n a j d u j e s i ę u r z ą d z e n i e w y ład o w cze d l a s k i p u o ł a d o w n o ś c i 20 t o r a z d l a s k i p u o ł a d o w n o ś c i 10 t .
Vł c e l u z a p e w n i e n i a b e z p i e c z n e g o p r o w a d z e n i a n a c z y ń w y c ią g o w y c h wykona
no w e r s j ę s z y b u z p r o w a d n ik a m i s t a l o w y m i sk r z y n k o w y m i, k t ó r e s ą sp aw an e z dwóch ceo w n ik ó w .
W r z ą p i u i w w i e ż y p r z e w i d z i a n o p o s z e r z o n e d r e w n i a n e p r o w a d n i k i hamu
j ą c e . P r z e d z i a ł d r a b i n o w y zabudow any t y l k o w r z ą p i u s z y b u b ę d z i e s ł u ż y ć do z e j ś c i a i k o n t r o l i u r z ą d z e ń , tz w . s t a c j i z w r o t n e j l i n d o l n y c h i w y l o t u z b i o r n i k ó w z a ł a d o w c z y c h o r a z z g r u b i o n y c h p ro w a d n ik ó w .
W s z y b i e z a p r o j e k t o w a n o n a s t ę p u j ą c e w l o t y :
- na p o z i o m i e 470 m w l o t (w o b u d o w ie s u r o w e j z b e n t o n i t ó w ) k a n a ł u r u r o w e g o z komory pompy,
- na p o z i o m i e 630 m dwa w l o t y w obudow ie s p e c j a l n e j e l i p t y c z n e j z b e n t o n i t ó w ,
- w l o t do k i e s z e n i s k i p o w e j ,
- w l o t do u p a d o w e j do c z y s z c z e n i a r z ą p i a .
3 . 3 . Metoda a n a l i z y t e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n e j p r a c y t r a n s p o r t u pio now ego
S p o r z ą d z a j ą c a n a l i z ę t e c h n i c z n o - e k o n o m i c z n ą p r a c y t r a n s p o r t u p io n o w e g o , p o s ł u ż o n o s i ę dan y m i z d o k u m e n t a c j i k o p a l n i " Ś l ą s k I I " , j a k r ó w n i e ż i n f o r m a c j a m i u z y s k a n y m i w D z i a l e I n w e s t y c j i o r a z m a t e r i a ł a m i z g ro m a d z o n y mi w a r c h i w u m k o p a l n i " Ś l ą s k I I " .
K o s z t y i n w e s t y c y j n e budowy s z y b u można p o d z i e l i ć na n a s t ę p u j ą c e g r u p y : 1) n a c z y n i a wydobywcze s k i p o w e s z y b u ( t a b l i c a 4 ) ,
2) w i e ż a szybow a ( t a b l i c a 5 ) ,
3 ) k o s z t c a ł k o w i t y w i e ż y s z y b o w e j ( t a b l i c a 6 ) , 4 ) k o s z t y g ł ę b i e n i a s z y b u ze z b r o j e n i e m ( t a b l i c a 7 ) ,
5) ł ą c z n e z e s t a w i e n i e w s z y s t k i c h g r u p k o s z t ó w i n w e s t y c y j n y c h (tablica 8 ) .
