Kazimierz Uszyński
Ochrona zabytków drewnianych w
35-leciu PRL - konferencja
muzealno-konserwatorska
Ochrona Zabytków 33/1 (128), 83-84
tościow e w zbogacenie skrom nej, jak d o tychczas, literatury traktującej o historii konserw atorstw a w P olsce.
W yróżnienia otrzym ały następujące osoby: mgr inż. arch. Stanisław W iercioch — Z a
m ek w Fredropolu — badania architekto niczne, praca wykonana na Studium P o
dyplom ow ym Politechniki Warszawskiej p od kierunkiem dra arch. Jarosława W i daw skiego; dr inż. arch. K rystyna D ąb- row ska-B udziłło — Ochrona i k ształtow a
nie panoram m iast ze szczególnym uwzględ nieniem K rakow a, praca doktorska w yk o
nana w Instytucie Urbanistyki i Planow a nia Przestrzennego W ydziału Architektury Politechniki Krakowskiej pod kierunkiem prof, dra Janusza Bogdanow skiego; inż. arch. Janina Starzewska, mgr Elżbieta W róblewska, mgr Z ofia B ieńkow ska —
D w ór w N ienadowej — badania historycz- no-architektoniczne na obecność polichromii,
dokum entacja wykonana w Pracowni Projektowej PP PK Z w Jarosławiu; mgr K rzysztof G ołębniak — M etodologiczne
problem y archaizacji ekspozycji muzealnej,
praca w ykonana w D ziale M uzeów Tere now ych M uzeum N arodow ego w P ozn a niu; mgr W ładysław Trawiński — Prawna
ochrona dóbr kultury w Polsce ze szczegól nym uwzględnieniem woj. leszczyńskiego,
praca m agisterska napisana na W ydziale Prawa i Adm inistracji Uniwersytetu im. Adam a M ickiew icza w Poznaniu; mgr Marta M rozowska — Próba opracowania
m etody usuwania cienkich nawarstwień wa piennych i fa rb klejowych z malowideł ściennych, praca dyplom ow a wykonana
na W ydziale K onserwacji D zieł Sztuki Akadem ii Sztuk Pięknych w K rakowie; mgr Ewa Łuka — Próby znalezienia o p ty
malnego środka do utrwalania pasteli,
praca dyplom ow a w ykonana na W ydziale Konserwacji D zieł Sztuki Akadem ii Sztuk Pięknych w Krakowie; mgr Lucyna R u dek — Technologia i technika średnio
wiecznych rysunków i pism a wykonanych na pergaminie oraz m etody ich identyfikacji,
praca dyplom ow a wykonana na W ydziale Konserwacji D zieł Sztuki Akadem ii Sztuk Pięknych w K rakowie; mgr Tadeusz K u biak — Dokumentacja etnograficzna zagro
dy w Gostyniu, dokum entacja wykonana
w PP Pracow nie K onserwacji Zabytków, Oddział w Szczecinie.
W dziale p r a c p r o j e k t o w o - b a - d a w c z y c h nagrodę I stopnia otrzy mała mgr inż. arch. L ucyna Czyżniewska za Studium rewaloryzacji N ieszaw y, w yk o nane w Toruńskim O ddziale PP Pracow nie Konserwacji Zabytków; jest to szczegó łow e i w yjątkowo wnikliwie opracowane studium doliny Wisły w rejonie N ieszaw y i Ciechocinka wraz z kom pleksowym ujęciem zagadnień ochrony zabytków i krajobrazu.
N agrody II stopnia: mgr inż. arch. Agniesz ka Tratkiew icz — Studium rew aloryzacji
Pińczowa w raz z projektem adaptacji no wego m iasta M irowa, praca dyplom ow a
wykonana w Instytucie Podstaw Rozw oju Architektury pod kierunkiem doc. dr hab. Teresy Zarębskiej, nagrodzona za w szech stronne opracow anie projektu rewalory zacji historycznego układu przestrzennego; zespół w składzie: mgr inż. Sławom ir G zell, mgr inż. M onika Trochym -Cynke przy współpracy Studenckiego K oła N a u kow ego na W ydziale Architektury P o li techniki Warszawskiej oraz mgr Barbara G utkow ska, mgr inż. Stanisław Jaszko- wiak — Studium krajobrazowo-przestrzenne
K alw arii Pacław skiej i Pacławia, praca
wykonana w Zakładzie Projektowania U rbanistycznego Politechniki W arszaw skiej p od kierunkiem prof, dra Kazimierza W ejcherta, nagrodzona za trafne ujęcie problemu zagospodarow ania przestrzen nego zabytkow ego układu.
N agrody III stopnia: mgr inż. arch. Ewa Arvay-Podhalańska, mgr inż. arch. B ogu sław Podhalański — Studium rewaloryzacji
i organizacji przestrzenn ej zabytkow ego miasta Pilzna na tle powiązań z rejonem oddziaływania, praca wykonana na W y
dziale Architektury Politechniki K rakow skiej w Instytucie Urbanistyki i Planow a nia Przestrzennego oraz w Instytucie H istorii Architektury i Konserwacji Zabyt ków p od kierunkiem prof, dra W iktora Zina i doc. dra hab. inż. arch. Tadeusza Bartkowicza, nagrodzona za trafną próbę odpow iedzi na potrzeby sp ołeczn o-gospo darcze kraju w zakresie rewaloryzacji m a łych m iast o układzie zabytkow ym ; mgr inż. arch. Bolesław Beroński — W ytyczne
funkcjonalno-programowe dla zespołu sta rom iejskiego Bloku N r 4 w Krakowie, praca
wykonana w Zakładzie Rozwoju i Orga nizacji R ob ót przy Zjednoczeniu Budow nictwa K om unalnego w Krakowie oraz Miejskim Biurze Projektów, nagrodzona za m odel syntetycznego ujęcia procesu rewaloryzacji dla potrzeb służby konser watorskiej; mgr inż. arch. Z ofia G zow - ska — Ochrona tradycyjnego krajobrazu
kulturowego regionu Kaszub, praca m agi
sterska wykonana w Instytucie A rchitek tury i Urbanistyki Politechniki Gdańskiej pod kierunkiem prof, dra Jerzego Stan kiewicza i mgra inż. arch. Marcina G aw- lickiego, nagrodzona za opracowanie kon kretnych rozwiązań w zakresie projekto wania obiektów turystycznych w pow ią zaniu z tradycyjnym budownictwem re gionu.
W yróżnienia otrzymały następujące osoby: mgr inż. arch. M aciej W utzen, mgr inż. arch. Barbara Żywko-Kiersz, mgr inż. Stanisław Sosnow ski, mgr inż. arch. Maria W ojtysiak — Rewaloryzacja i adaptacja
Fortu Legionów C ytadeli W arszaw skiej
(praca w ykonana w PP Pracownie K on serwacji Zabytków Oddział Zamek); mgr inż. Jan Olizar — Wstępna koncepcja z a
gospodarowania parku i wykorzystania obiektów układu historycznego w Sosnowicy
(praca wykonana w Instytucie K ształto
wania Środowiska w W arszawie); inż. arch. M ałgorzata Sackiew icz-R ozbicka —
Tułowice — zagospodarowanie folw arku i adaptacja dworu na cele tu rystyki (praca
dyplomow a w ykonana w Instytucie P od staw R ozw oju Architektury Politechniki Warszawskiej pod kierunkiem doc. dr hab. A n ny Czapskiej).
Jury konkursu przyznało nagrodę h on o rową za 8 prac projektow ych dotyczących adaptacji nie zagospodarow anych obiek tów zabytkowej architektury regionu k o szalińskiego. Były to projekty adaptacji: Bramy K am iennej w Św idwinie na Mu- zeum-Izbę Pam ięci, pałacu w W olini na D o m Pracy Twórczej, pałacu w Zaleskiem na Ośrodek W ypoczynku Niedzielnego, kaplicy Św. Gertrudy w K oszalinie na eks pozycję wyrobów rzem iosła artystycznego, piw nic byłego zam ku w Złocieńcu na „W iniarnię przy św iecach” , wiatraka w D a- szewie na M uzeum Sztuki Młynarskiej oraz projekty zagospodarow ania przest rzennego Skansenu R ybołów stw a M or skiego w D arłow ie i ruin murów obronnych w Białogardzie. Prace te w ykonano w W yż szej Szkole Inżynierskiej — Instytucie B u dow nictw a Lądow ego, Zakładzie Podstaw Projektowania pod kierunkiem doc. dr inż. arch. Jadwigi Dunajewskiej i mgr inż. arch. Marii Berlińskiej.
W dziale p r a c p o p u l a r n o n a u k o w y c h nagrodę I stopnia otrzym ał kolorow y film Konserwacja kolumny Z y g
munta III W azy. Film pow stał w Pracowni
Konserwacji Zabytków M etalowych War szawskiego Oddziału PP P K Z , opracowany i zrealizowany przez zespół w składzie: reż. Jerzy Skowroński, mgr Tom asz N o wicki, mgr K rzysztof Lesiak, mgr M arian Lesiak, mgr Andrzej W awrzeńczak, inż. Elżbieta Skowrońska przy współpracy konsultantów doc. dra Jana Sochy i mgra inż. Sławomira Safarzyriskiego z Instytutu M echaniki Precyzyjnej w Warszawie. W tym że dziale nagrodę II stopnia otrzy m ał mgr Tadeusz A dam K ubiak za Kur
kow e Bractwa Strzeleckie w W ielkopolsce— katalog w ystawy, opublikow any w 1978 r.
przez M uzeum N arodow e w Poznaniu- Oddział H istorii M iasta Poznania w R a tuszu.
Celem konkursu — jak m ów i regulamin — jest zainteresowanie studentów i młodej kadry naukowej problem atyką ochrony zabytków i m uzealnictw a przez podejm o wanie tematów przyczyniających się do rozwoju nauki i popularyzacji w tym za kresie lub dających propozycje konkret nych rozwiązań praktycznych dostosow a nych do w spółczesnych potrzeb.
Po dokonaniu przeglądu nagrodzonych i wyróżnionych prac w 1979 r. należy stwierdzić, że zgodnie z przyjętymi zało żeniam i konkurs przyczynia się do podej m ow ania tematów z dziedziny ochrony i konserwacji zabytków oraz zagadnień dotyczących m uzealnictwa.
M arian Paździor
O C H R O N A ZABYTKÓW D R EW N IA N Y C H W 35-LECIU PR L — K O N FER ENCJA M U ZEA LN O -K O N SER W A TO R SK A
Konferencja na temat ochrony zabytków drewnianych w 35-leciu PR L rozpoczęła swoje obrady 1 października 1979 r. otwarciem M uzeum Wsi Lubelskiej, p o ło
żonego w peryferyjnej dzielnicy Lublina — Sławinek. W konferencji udział wzięli przedstawiciele dziew ięciu krajów (Z SR R , Czechosłowacja, N R D , Szwecja, N orw e
gia, Finlandia, Belgia, R F N , Francja); łącznie było 127 uczestników krajowych i zagranicznych. G łów ni organizatorzy konferencji — to: M inisterstwo Kultury
i Sztuki — Zarząd M uzeów i Ochrony Zabytków, PP Pracownie Konserwacji Zabytków i Zjednoczone Zespoły G o sp o darcze (IN C O ); gospodarz pierwszego dnia obrad: M uzeum Wsi Lubelskiej, zaś dwu następnych: M uzeum R olnictw a im. K . Kluka w Ciechanowcu.
W części lubelskiej, poza uczestnictwem w uroczystości otwarcia kolejnego w P olsce muzeum skansenowskiego, goście mieli m ożność obejrzenia ponad dwudziestu obiektów i starannie zagospodarow anych wnętrz z terenu Lubelszczyzny. Zważywszy fakt, iż pokazany fragment skansenu został przygotowany zaledwie w czasie trzech lat, pracow nikom m uzeum należą się słow a w ielkiego uznania.
W ygłoszone w Lublinie trzy referaty: prof, dra Rom ana R einfussa, dra inż. M ichała Czajnika i dyr. Ryszarda K rólikow skiego, przybliżyły uczestnikom główne problem y związane z założeniam i program owym i, konserwacją i sprawami organizacyjnymi M uzeum Wsi Lubelskiej.
W Ciechanowcu pow iązano z konferencją przekazanie do m uzealnego użytkow ania jednego z dwu budujących się przy M u zeum zespołów skansenowskich. W zespole już utw orzonym ukazany jest przekrój sp o łeczny wsi pogranicza m azow
iecko-pod-laskiego z drugiej p ołow y X IX w. Część wnętrz w obiektach skansenow skich przy stosow ano d o potrzeb wystaw ienniczych; m iędzy innym i zorganizow ano w ystaw y zw iązane z konferencją: Konserwacja z a
bytkow ego drewna w 35-leciu P R L (orga
nizator: Z Z G ), A rtystyczn a obróbka drewna (organizator: M uzeum w C iechanow cu) i Z a b y tk i Z iem i Ł om żyń skiej (organizator: W K Z Łom ża).
W części referatowej w Ciechanow cu dr Franciszek M idura, wicedyrektor Z M iO Z, om ów ił dzieje ochrony budow nictw a lu d o w ego w 35-leciu PR L oraz nakreślił jego najbliższe perspektyw y rozwojow e. W re feracie dra Tadeusza P olaka, dyrektora naczelnego PP P K Z , zostały przedstawione osiągnięcia tej instytucji w ochronie z a bytkow ych obiektów drewnianych. P o dob nie mgr Jerzy R utkow ski, naczelny dyrektor Z Z G , przedstawił charaktery styczną dla naszego kraju i cenną dla ochrony zabytków drewnianych w spół pracę przem ysłu wyspecjalizow anego ze służbą m uzealno-konserw atorską w zakre sie ochrony zabytków . D r Jerzy C zajkow ski zajął się w sw oim referacie sprawą badań i m etod ologii prac badawczych w odniesieniu d o budow nictw a ludow ego w P olsce, a dr M ichał Czajnik zaprezento wał bogate osiągnięcia m etod konserwacji
drewna, jakich dopracow ano się w Polsce w okresie 35-lecia. W ystąpienia zakończył referat Kazimierza U szyńskiego, w którym znalazło się om ów ienie inicjatyw ochro ny budow nictw a ludow ego w p ółn ocn o -wschodniej Polsce, ze szczególnym u w zględnieniem zespołów skansenowskich w C iechanow cu.
U czestnicy dyskusji — zarów no w Lublinie, jak i w Ciechanow cu — podkreślali ogrom ne osiągnięcia w 35-leciu PR L w zakresie ochrony zabytków drewnianych, rozwa żali sprawy organizacyjne i techniczne związane z rozbudow ą zespołów skan senow skich, sprawy zagospodarow ania wnętrz skansenowskich i ich adaptacji do potrzeb współczesnych, wysuwali postulaty pod adresem organizatorów konferencji z propozycją przychodzenia z pom ocą w kw estiach organizacyjno-gospodarczych i konserwatorskich w zakresie ochrony zabytków budow nictw a ludow ego. Spotkanie ciechanow iecko-lubelskie było okazją do m iłych przeżyć i zdobycia cennej wiedzy teoretycznej i praktycznej, a to wszystko dla sprawy, która leży u podstaw naszej kultury narodowej i naszego wkładu do św iatow ego dorobku ochrony za bytków.
K azim ierz Uszyński
Z A G O SP O D A R O W A N IE P R Z E ST R Z E N N E , B U D O W N IC T W O I REW A LOR YZAC JA M IA ST ZABY TKOW YCH W PO L SC E — W YSTAW A W B O L O N II
W dniu 13 października 1979 r. otwarty został w B olonii doroczny M iędzynarodo wy Salon Uprzem ysłow ienia B udow nic twa — S A IE ’79 (13— 21.X. 1979). Central nym punktem programu tej wielkiej w y stawy jest impreza kulturalno-inform acyj na zwana C U O R E M O STR A (serce w y stawy), do uczestnictw a w której Dyrekcja Targów B olońskich zaprasza jeden kraj jako gościa honorow ego. W roku 1979 zaproszona została Polska, która zapre
zentow ała dużą wystawę Zagospodarowanie
przestrzenne, budownictwo i rew aloryzacja m iast zabytkow ych w Polsce, w ypełniła
program dw udniow ego seminarium nau ko wego o tej samej tem atyce i przeważającą część publikacji książkowej pt. Politico
edilizia e gestione de! territorio in Polonia,
zawierającej ponadto artykuły autorów w łoskich.
Oprócz tych podstaw ow ych elem entów imprezy C U O R E M O STR A wystąpienie
Polski wzbogacone było trzema wystaw a mi: wystawą autorską prof, architekta H aliny Skibniewskiej, wystawą Warszawa
wczoraj i dziś oraz wystawą książki wy
dawnictwa „A rkad y” .
Z uwagi na duże znaczenie i bardzo p o zytywną ocenę polskiej imprezy w Bolonii szczegółow e jej om ów ienie zam ieścim y w jednym z następnych numerów „O ch rony Z abytk ów ” .
Barbara Lenard
K O N SE R W A C JA ZABY TKÓ W ARCHITEKTURY I UR BANISTY KI — M IĘ D Z Y N A R O D O W E S Y M P O Z JU M W KRAKOWIE
W dniach 15— 18 listopada 1979 r. odb yło się m iędzynarodow e sym pozjum na tem at konserwacji zabytków architektury i urba nistyki, zorganizow ane przez Instytut Historii Architektury i Konserwacji Z a bytków P olitechniki K rakowskiej im. T a deusza K ościuszki.
Po uroczystym otw arciu sym pozjum przez wicem inistra kultury i sztuki — prof, dra hab. W iktora Zina oraz pow itaniu uczest ników przez rektora Politechniki K ra kowskiej — prof, dra hab. inż. Bolesław a Kordasa i dziekana W ydziału A rchitek tury — prof, dra hab. arch. Andrzeja Skoczka, uczestnicy spotkania obejrzeli film pt. W arstwy czasu, pośw ięcony spra wom odnow y K rakow a, zw iedzili kom naty królew skie oraz wystawę Wawel
zaginiony.
W godzinach p op ołudn iow ych nastąpiła prezentacja ostatnich realizacji konserw a torskich w K rakow ie (ul. K anon icza, ze
spół gastronom iczny W ierzynek), a na stępnie wszyscy uczestnicy udali się do O środka Szkoleniow ego Politechniki Kra kowskiej w Janow icach k. Zakliczyna, gdzie w dniach 16— 17 listopada toczyły się obrady. W ygłoszono ogółem 22 refe raty o bardzo szerokiej problem atyce — od zagadnień teoretycznych do szczegóło w ych zagadnień technicznych z zakresu konserwacji. Z gości zagranicznych refe raty w ygłosili: prof. S. G vozdanovic (Jugosławia), prof. G . Cristinelli (W łochy), arch. D . D eurenne (Francja) i prof. M. Z a dor (W ęgry). O gółem w sym pozjum u czest niczyło ponad 70 osób , przedstawicieli krajowych i zagranicznych uczelni oraz krakow skiego środow iska konserw ator skiego.
Spotkaniu towarzyszyła interesująca w y staw a obrazująca dorobek konserw atorski Instytutu H istorii Architektury i K onser wacji Zabytków Politechniki Krakowskiej,
krakowskiego Oddziału PP Pracownie Konserwacji Zabytków, M iejskiego Biura Projektów oraz K rakowskiego Przedsię biorstwa G eodezyjnego. Odbył się też p o kaz zastosow ania kamery termowizyjnej dla potrzeb badania zabytków . Z okazji sympozjum Instytut H istorii Architektury i Konserwacji Zabytków wydał ok olicz n ościow e wydaw nictw o prezentujące w ielo letni dorobek dydaktyczny, naukow y i pro jektow y.
W ostatnim dniu spotkania uczestnicy zw iedzili zabytkow ą kopalnię soli w W ie liczce oraz zam ek w Pieskowej Skale. N ależy podkreślić doskonałą organizację sympozjum (sym ultaniczne tłum aczenie, telewizja przem ysłowa), w ysoki poziom większości referatów oraz niezwykłą g oś cin ność gospodarzy. Referaty i dyskusja będą opublikow ane.
Wojciech Kalinowski
