M ei 1913 4 e Jaargang N o 5 (4 1 )
-C- .
N ederlanda K atoliko
M a a n b la d , O f f i c i e e l O r g a a n v a n d e n N e d e r l. R .-K a th . E s p e r a n t is t e n b o n d ,,N e d e r la n d a K a t o lik o ’*, g e v e s t i g d t e *s H e r t o g e n b o s c h , o p g e r ic h t 2 9 A u g u s t u s 1 9 0 9 , b is s c h o p p e lij k e n k o n in k lij k g o e d g e k e u r d .C ion per amo, nenion per forto. (S . Franc. de Sales).
A
E erste R oomsch K atholieke
L e v e n s v e r z e k e r in g -M a a ts c h a p p ij
te N IJ M E G E N , v a n O ld e n b a r n e v e ls tr a a t 7 5 .
T e le g r a m - a d r e s E R K
M et Kerkel. goedk. van doel en K oninkl. goedk. der Statuten.
A an tal P o lisse n op heden , . . . . 1 3 ,5 0 0 .—
V erzekerd bedrag pl.m. tw ee en een half millioen f 2 .5 0 0 .0 0 0 .—
8 5 .0 0 0 .—
5 .8 6 6 . 1 ,1 5 0 .0 0 0 .—
3 9 .0 0 0 .- - Jaarlijksche Premie pl.m. . . .
H et aantal contracten ging in 191 2 vooruit met H et verzekerd K apitaal „ „ „ „ „ D e Jaarlijksche Premie „ „ „ „ „ O ntvangen aan premien cn koopsom m en over
1912
Bedrag aanvvezig voor reserve pl.m.
H et aantal p olissen in Februari 1913 uitgereikt bedroeg ruim . . . . ,
M et een verzekerd Kapitaal van pl.m. .
1 0 0 .0 0 0 .—
9 5 .0 0 0 .—
9 0 0 . 1 5 0 .0 0 0 .—
N IJM E G E N , 1 Maart 1 9 1 3 . D e Directeuren : H . J . B O D E N S T A F F . C . J . T h . S M I T S .
W arm A an b evolen .
,,A a n alle Esperanto-beoefenaars zij dit leerboek warm aanbevolen”
aldus luidde d e conclusie van ,,B oek en sch ou w ” over het Leerboek in het Esperanto door M ajoor J. P . L . N IE S T E N .
D e prijs van dit volledig leerboek met opgaven en uitwerkingen, bevat- tende 2 75 bladzijden is f 1.50.
HAMMOND SKRIBMAŜINO LA PLEJ BONA!
L a H a m m o n d - K o p i e jo .
S in o k u p a s pri la k o p ia d o d e tagordoj, cirkuleroj, reg u la ro j.
Same de
L e t e r o j , P o l i s o j , D i k t a ĵ o j ,
K o n t r a k t o j , P r o t o k o l o j , V e n d e j a j k a j b o r r a j a c i i g o j k . t. p .
S e k r e t ig e c o , r a p id a liv e r a d o , n e t a k aj a k u r a ta faraĵo g a r a n tia ta .
Sekretarioj de unuigoj, postulu nian specialan prezaron.
Diversaj referencoj estas disponeblaj.
A m s t e r d a m o . R o k in 38.
T E L E F O N O 4 4 4 3 .
70
M ei 1 9 1 3 . 4 e Jaargang N o . 5 ( 4 1 )
N ed erlan d a K atoliko
M a a n d b la d , O f f i c i e e l O r g a a n v a n d e n N e d e r l . R .-K a th . E s p e r a n t i s t e n b o n d
„ N e d e r l a n d a K a t o l i k o ” , g e v e s t i g d t e *s H e r t o g e n b o s c h , o p g e r i c h t 2 9 A u g u s t u s 1 9 0 9 , b i s s c h o p p e l i j k e n k o n i n k l i j k g o e d g e k e u r d .
C ion per am o, nenion per forto. ( S . F ranc. de S a le s).
H o o f d r e d a c t e u r :
J. N . J. Sm ulders, A r ts te U d en h ou t.
A b o n n e m e n t s p r i j s ,
p.jaar, franco p. p ost, bij vooruitbetaling N ed erlan d (n iet-led en ). . . f 1.—
B elgie . . . Sm . 0 ,8 7 = - 1 ,0 6 A n d ere landen (aliaj landoj)
Sm . 1,04 = - 1,24 Afzonderlijlce nummers 10 cent.
E S P E R A N T O
R e d a c t i e e n A d m in is t r a t ie : H . D am en , S t. Crispijnstr. 5 7 /s B o s c h .
A d v e r t e n t i e p r i j s ,
per regel 10 c ts.
Bij geregelde plaatsing aanzienlijke korting.
V o o r inlichtingen w en d e men zich tot d e adm inistratie.
PREDIKO
fa r ita de *Pro G. M oon en , dum la S -ta M eso la 2 0 a n de A p rilo en 's-H ertogenbosch, o k a ze de la kvara jarku n ven o d e „N ederlan da Katoliko.**
Kvara D im an ĉo p o sl P a sk o .
O m n e datum optim um e t [om nc donum perfectium desursum est.
Ciu bona donaĵo kaj ĉiu donaco per- fekta d e supre e sta s.
E p isto lo de tiu-ĉi dim anĉo, ĉe sankta Jakobo, ĉapitro unua, d ek sep a strofo.
Karaj G esam id ean oj.
D io e sta s am o, kaj lia spirito esta s spirito d e am o. T iu n spiriton L i ankaŭ volas vidi elversata en sian kreitulon, la hom on; L i deziras, ke ni ĉiuj, se n e sc e p te estu unu per am o.
D io vid is, kun kiom da furiozo kaj krueleco la hom o kontraŭ-
staris hom on. L i vidis la nepa- cigeblan malamon, kiu dispartigis la popolojn, tenis en interbatalo la lo- gantojn dc sama lando; ĉie regis m alkonsento kaj la disputoj e stis senĥnaj.
T iam L i sen d is sian ununaskitan F ilo n teren por konigi al ni sian am on, kaj por starigi en ni sian reg- non d e amo- L i ven is por lerni, ke ni, hom oj, havas la sam an devenon, la saman d estinon, ke ĉe D io , la plenam a Patro de ni ĉiuj, ne ek zistas diferenco inter G reko au R om ano aŭ iu alia p o p o lo , ke ni havas la saman urbon en la ĉielo, la saman societon sur la tero, ke ni esta s unu p op olo, d e kiu L i esta la eterna leĝdonanto, la granda reĝo kaj juĝisto.
T iam Li d o n is al ni sian aitvaloran ordonon pri Ia gefrata am o, kiu d evas ĉirkaŭpreni ĉiujn, ankaŭ nian mala- mikon, ' tiam L i fon d is sian eklezion, kiu kvazaŭ grandega arbo e stis enom - brigonta la tutan m o n d o n ; al la kapo d e tiu E k lezio L i m etis hom on, kiu, estante lia loktenanto, e s to s patro d e ĉiuj sen diferen co laŭ raso aŭ lingvo, kaj antaŭ ol fini sian vivon de amo per la martiro-morto pro am o, L i ankoraŭ preĝis al sia ĉiela Patro ke Liaj infanoj, ankaŭ en malproksima esto n teco estu kaj restu unu, kiel L i kaj la Patro unu e sta s.
L a E k lezio , nia patrino, karaj G e - fratoj, tra ĉiuj centjaroj plenum is sian taskon kaj ĉiam predikis la amon d e sia D ia fondinto, kaj instigis siajn infanojn gardi kaj konservi kvazaŭ plejvaloran hereditajon la gefratan amon la signon per kiu oni rekonas la verajn K ristanojn. N e n ia rimedo estis tro m ultekosta al ĝi, nenia laboro tro peza, nenia ofero tro granda pro favori la amon inter siaj infanoj.
La toktenanto d e J ezu -K rislo , Lia P a p a M o ŝto , tial ankaŭ b en is nian E speranto-m ovadon kiel grandvaloran
helpilon por plikunigi la d iscip lojn de la D ia M ajstro en unu ligo d e amo kaj harmonio. L i opinias nian helplingvon, ndatum optimum'* bona donajo dcsupra d e la Patro de l ’L u- mo, por progresigi kaj perfektigi la laboron, por kiu la D iĥ lo v en is teren, por ke fariĝu unu ŝafejo kaj unu paŝtanlo.
N u , karaj gesam ideanaj, ni fervore uzu tiun ilon, kiun D io al ni d o n is.
,t C aritas Christi urget nos**, L a amo d e K risto nin urĝas. N e p en o estu tro granda, ne kontraŭagado vin timigu por, helpataj per L ia graco, kunlabori kiel d isciploj d e K risto al la plenu- m ado d e L ia d e z ir o : „ut unum s in t“ , ,,ke ili estu unu” .
N i tial finu hodiaŭ per la belega preĝo d e nia palrino, la sankta E k lezio en la Sankta M e so d e ĉi-tiu dim an- ĉo: ,,H o D io , kiu igas viajn ĥdelulojn interkonsentaj kaj unuecaj, igu vian p op olon ŝati tion, kion V i ordonas, kaj sopiri kion V i prom esas, por ke, m eze de ĉiuj ŝanĝeblajoj, niaj koroj restu ĥksitaj tie, kie esta s la vera ĝojo per nia Sinjoro Jezu-K risto"
A m e n .
O F I C I A L A P A R T O . K o r t v e r s la g
van d e 4 e jaarvergadering gehouden den 2 0 ste n A p ril te 's-H e ito g e n b o sc h .
O m streek s kwart voor drieen werd door d en V oorzitter, d en W ele er w . H e e r L . J. J. M . P o e ll, d e verga- dering geop en d met den Christelijken groet en w erd het w oord g eg ev en aan den H e e r J. P astoor, V o o r z . der
’s-H e r to g e n b o ssc h e V ereen igin g.
D e H eer P astoor h eette d e aan- w ezigen nam ens d e B o s s c h e V e r - eeniging hartelijk w elkom en herinner- d e daarna aan d e vergadering die 4 jaar geled en in d ezelfd e zaal w a s geh ou d en . D e vooruilgang van den B on d , zei spreker, in d ie 4 jaar w a s voornamelijk te danken aan d e uit- nem ende leiding van het D a g . bestuur,
en bracht spreker daarvoor aan de ver- sch illen d e led en van dit college warme hulde. O o k aan d e versch illende heeren d ie hun m edew erking voor d ezen dag hadden verleend, w erd door hem dank gebracht.
H ierna w erd het w oord gevoerd door den V oorzitter d ie allen w e l- kom h eette, in het bijzonder M grs..
D ie p e n en P rinsen d ie met hun te- genw oordigheid d e vergadering op- luisterden. V o o r ts begroette hij den H e e r D . F . R om ein , ofĥcieel afge- vaardigde der N e d . E sp . V ereen ig in g
„L a E ston to E sta s N ia ” . Spreker herinnerde er aan, dat de H e e r Q o- m ein een der eerste pioniers van de E sp eran to-b ew egin g in ons land w as, en na lan ge jaren voorzitter van L .E .E .N . en redacteur van „L a H o -
72
landa P ioniro” le zijn gevveest, om zijn vele verdiensten door die ver- eeniging tot Eere-Iid benoem d is.
O nder applaus der vergadering, zeid e spreker, zijn tegenvvoordigheid hier op hoogen prijs te stellen.
O o k d e P ers kreeg een w oord van dank voor haar m edewerking, voorts de B o ssc h e V ereeniging voor haar uitnem ende ontvangst en d e WeleervV. H eer M oonen voor zijn Esperanto-preek, dien morgen g e- houden.
D e notulen der vorige jaarverga- dering vverden onveranderd goedge- keurd, vvaarna het jaarverslag werd voorgelezen.
H e t verslag van den Penningm . die door ziekte verhinderd w a s te komen, werd door den V oorzitter voorgelezen. H ieruit bleek dat de inkom sten bedroegen f 1 1 6 6 ,0 8 ; de uilgaven f 9 2 9 ,6 6 ; saldo in kas f 2 3 6 ,4 2 . H ier tegenover staat echler een sch u ld van f 6 1 0 ,7 8 , zoodat het sald o-sch u ld op 1 Januari bedroeg f 3 7 4 ,3 6 . O p 1 A p ril w a s deze schuld echter geslonken t o t f 1 3 8 ,7 4 .
D e V oorzitter bracht en secrataris
£n penningm eester dank voor hun verslagen en voor de vele werkzaam- heden, d ie zij in het belang van d sn bond hadden verricht.
D e 2 e Secretaris, d e zeereerw . H eer H . Linnebank, d eeld e m ede dat hij in Februari 159 circulaires over Esperanto-ondervvijs had ver- zonden aan hoofden van R .K . O n - derwijsinrichtingen. U it d e ingekom en antwoorden bleek, dat door overlading van het leerprogramma, niet, of heel moeilijk, tot het aannemen van E s- peranto als leervak, kon overgegaan w orden, ofsch oon op eenige insti- tuten het reeds onderw ezen wordt.
D e V oorzitter bracht den Z . E erw . H e e r Linnebank dank voor zijn m e- d ed eelin gen .
H ierna d eeld e de Voorjzitter m ede dat in de vergadering van het B on d s- bestuur, het D a g . Bestuur, alsook
redaclie en administratie van het bondsorgaan waren herkozen.
A ls C om m issie voor het onder- z o e k van de geloofsbrieven der afge- vaardigden van d e aangesloten ver- eenigingen w erden benoem d de H e e - ren H . D am en, ’s-B o sc h , F . K naapen, Tilburg en F. Sch n eid ers, R olterdam .
N adat de V oorzitter had voorge- steld om de rekening en verantwoor- ding van den Penningm eester door d e B o ssc h e V ereeniging te laten n a z ie n ,'w a t werd goedgekeurd, werd een oogenblik gepauzeerd. O nder d e pauze had ten overstaan van een ige ledenvan het Bondsbestuur de uitloting plaats van 10 stuks rentelooze aandeelen. U itgeloot w erden de num- mers 1, 18, 2 4 , 6 8 , 8 1 , 9 3 , 9 7 , 1 2 5 ,
128 en 139.
N a de pauze werd door den H eer F . K naapen verslag uitgebracht om- trent het onderzoek der geloofsbrie- ven van de afgevaardigden. V erte- genw oordigd bleken : A m sterdam , B oxtel, Breda, B ussum , D e n H aag, D en B o sch , Rotterdam , Schiedam , T ilburg, U d e n I , U d en II, V e g h e l en V e n lo , totaal 13 vereenigingen recht hebbende op 3 8 stem m cn.
Bergen op Z oom w a s niet verte- genw oordigd, terwijl de geloofsbrief van den afgevaardigde van Cuijk niet in orde w a s.
D e V oorzitter dankte de C om m is- sie voor haar verslag en verzocht de goedkeuring der vergadering om den afgevaardigde van Cuijk aJs zoodanig te erkennen.
D e vergadering verleende hieraan hare toestem m ing waardoor 14 vereenigin- gen waren vertegenw oordigd met 4 2 stem m en.
H ierna kwam en d e voorstellen in behandeling
V o o rstel I, van A m sterdam , betref- fende statuten wijziging werd eerst toe- gelicht door den H eer J. F . A . Jansen, en lokte zeer breedvoerige d isc u ssie uit met het resultaat, dat werd aangenom en een voorstel van den
H eer F . v. d. S teen (Breda), om een uitnoodiging te richten aan het B on d s- bestuur, of dit de w enschelijkheid zou w illen o v eiw eg en om over te gaan tot Statuten-wijziging, waardoor beide voorstellen van A m sterdam , I en II van de agenda w erden afgevoerd.
V o o r ste l III, van Tilburg, strekken- d e om de besturen van de Patonaten op het groote nut van Esperanto op- merkzaam te maken, werd zonder d isc u ssie aangenom en. D c B o ssc h e V ereen igin g had daaiop een am en- dem ent ingediend, strekkende om aan het voorgaande toe te voegen ook de handelscursussen van d e H a n ze voor Esperanto te w innen. D it am endement gaf aanleidingtot een uitvoerige bespre- king over d e w enschelijkheid om de H anze zelf diplom a’s voor Esperanto te doen uitreiken. H e t am endem ent werd daarop aangenom en.
V o o r ste l I V , van V e g h e l, de w en - schelijkheid betoogende dat het D ag.
bestuur maatregelen zou nemen tot het inrichten van leeskringen, vond v eel bestrijding, omdat men dit liever aan het particulier initiatief w enschte over te laten. H e t voorstel werd ten slotte aangenom en, omdat dit het D ag. bestuur vrij laat in de keuze van het inrichten dezer kringen.
V o o r ste l V , van *s G ravenhage, b eh elsd e dat d e bond een verzoek- schrift richte aan den A lg . N e d . bond ,,V r e d e door R ech t” om bij gelegenheid van het in Septem ber 19 1 3 te houden ,,W ereld con gres voor den Vrede*’ een spreker met een rede in E speranto te laten op- treden. B esloten w erd, dat dit ver- zoek zou gedaan worden gezamenlijk met d e N e d . E sp . V ereen igin g ,,L a E ston to E sta s N ia ” .
Bij de rondvraag steld e de H eer S chendeler voor om m ede te werken tot het uitgeven van d e drankbe- strijders-briefkaarten van S t. C assia- nus, in het Esperanto, wat goedge- keurd w erd.
D e H eer P astoor vroeg of de bond
de platen van de lichtbeelden w ilde aanschaffen om d eze te gebruiken bij vergaderingen van de vereenigin- g e n ; besloten werd dit over te laten aan het D ag. bestuur.
N iets meer aan de orde zijnde, slo o t de V oorzitter d e vergadering met den Christelijken groet.
D e l e Secretaris.
H . B. van Z w e t.
J a a r v e r s la g v a n d e n S e c r e ta r is
D am es en H eeren !
H e t vorige jaarverslag eindigde met den w en sch „Ieder B o n d slid propa- gandist'*, en met vreugde kunnen wij constateeren, dat, ofschoon nog niet ten volle verwezenlijkt, d eze w en sch meer en meer in vervulling komt.
W anneer ieder van on s b esefte wat hij doen kar, en het in toepassing bracht, zeker zou dan het ledental van onzen Bond in korten tijd ver- dubbeld zijn.
M et dankbaarheid kan gezegd wor- den, dat d e m eeste aangesloten ver- eenigingen zich dit jaar niet onbetuigd hebben gelaten, het zijn er dan ook slech ts enkele, die niets van zich laten hooren en waarvan alleen de naam in het ledenboek het bew ijs is, dat zij nog bestaan. D it wijst op een gebrek, gebrek aan actie waarin d e ontbinding zit opgesloten ; werke- loosh eid verslapt, d e leden worden onverschillig, d e band wordt verbro- ken en d e vereeniging valt uiteen.
D e leiders mogen dit w el e e n s goed bedenken en, zoo er van hen zelf geen actie kan uitgaan, laten zij dan, uit liefde voor on ze bew eging plaats maken voor anderen, bij w ie de geestdrift nog niet is uitgedoofd en d ie krachtige actie kunnen ontw ikke- len.
ln niet minder dan 13 verschillen-
74
d e piaatsen zijn de leden van de propaganda com m issie opgetreden, vvaardoor vele nieuw e leden zijn ge- w onnen en 2 nieuw e vereenigingen, te B oxtel en Bussum , zijn opgericht.
Echter ook de com m issie voor d e pers beeft aan de oprichling van deze vereenigingen een krachtigen stoot gegeven en zij werkt voortdurend om o n z e bew eging meer bekend te ma- ken en meer ingang te doen vinden bij de groote m assa. D e pers is dan ook „het m iddel om onze id eeen op groote schaal le propageeren.
D aar d e versla g en va n d e z c com - m issieen in ons orgaan zijn opgeno- m en, is het onnocdig, meerdere fei- ten in dit verslag op te nemen.
W a n n eer wij d e cijfers van het ledental uit het vorig jaarverslag vergelijken met het aantal leden dat de Bond nu telt, dan kunnen wij een gestadigen vooruitgang co n sta teeren : het vorig jaarverslag gaf 5 8 9 led en verdeeld over 12 ver- eenigingen met 147 begunstigers, een totaal van 7 3 6 dus. H e t aantal le- den op 1 Januari van dit jaar be- d io e g 6 8 9 verdeeld over 14 vereeni- gingen en 142 begunstigers, m akende een totaal van 8 3 1 . H ieruit blijkt dat de B ond een honderd leden ster- ker is dan het voorgaande jaar. D e tw ee reeds genoem de vereeningen te B oxtel en B ussum zijn hier onder b eg rep en ; onze jongste vereeniging, opgericht 17 Januari j.l. te Breda, w elk e circa 9 0 leden telt is niet in d eze cijfers opgenom en.
O o k d e ĥ nan cieele toestand wijst op vooruitgang, dank vooral aan de opbrengst van advertentien is ons orgaan. O n ze ijverige penningm eester zal LJ een getrouw overzicht van den toestand onzer financien verstrek- ken.
R ed a ctie en adm inistratie van het 1) Sedert d e Ŝecretaris dit ve hoefte voorzien. ln de Juni-afle /ering
Bondsorgaan hebben ook dit jaar zich met loffelijken ijver en toewijding van hun taak gekw eten. D oor den administrateur zijn krachtige pogingen in ’t werk gesteld om advertentien te w innen en daarin is hij op bevre- digende wijze geslaagd. Echter kan hij, door zijn drukken werkkring ver- hinderd, zich n iet geheel op de wer- ving van advertien toeleggen, zooals hij zou w en sch en , en hij doet daar- om een beroep de led en van den Bond om hem daarin te steunen.
Immers, hoe meer advertentien ons orgaan opneem t, d e s te gunstiger ĥ nan cieele resultaten dit voor den B ond oplevert. D o c h ook op de le- den rust dan d e plicht, de adver- teerders in ons orgaan met hun be- stellingen te bevoordeelen.
O n ze B ondsbibliotheek mag zich, volgens het verslag van den B ib lio - thecaris in toenem end gebruik ver- heugen. D e voortdurende stroom van nieuw e E speranto -uitgaven op elk gebied, maakt het dringend nood- zakelijk, dat een geestelijk recensent aan d e Bibliotheek verbonden wordt.
O ndan ks onze herhaalde pogingen, zijn wij daarin tot heden niet geslaagd.
H o p en wij, dat sp o ed ig in dit gebrek voorzien kan w orden. 1)
H e t D agelijksch-B estuur vergaderde dit jaar slech ts driemaal, te *s-Her- togen b osch ; uithoofde van zuinigheid werd alles wat zich daartoe leen d e schriftelijk behandeld. D e verschil- lende besprekingen en besluiten in dit verslag op te nem en is onnoodig, daar een verslag van d e handelingen van het D agelijksch-B estuur in ons orgaan geplaatst wordt. E en punt echter is *t gew en sch t nog even in herinnering te brengen.
W e g e n s een , voor d e E sperantis- ten, gew ichtige vraag, d ie op het 8 ste A lg e m ee n e E sperantisten -C on- lag schreef, is in d eze dringende be- il een e nadere aankondiging volgen.
gres te Krakau zou behandeld wor- d en , w as door het Dagelijksch-bestuur besloten , dat de bond zich daar zou doen vertegenwoordigen en had zij de vertegenwoordiging opgedragen aan den W e le d . H eer F . K naapen uit Tilburg.
Echter w as deze door sterfgeval verhinderd naar Krakau te g a a n , doch hij heeft onzen Bond op waar- dige wijze vertegenwoordigd op het 3e Internationaal K atholiek-E speran- tisten C ongres te B udapest, waar- voor hem bij dezen hartelijk dank wordt gebracht.
M et de andere Esperantistenver- eenigingen in on s land, in het be- zonder met d e N ederlandsche E sp e - rantisten V ereeniging „L a E sto n to E sta s N ia ” , staan wij ste e d s op den m eest vriendschappelijken voet, en in de gevallen, waarin n oodig, is sa- menwcrking verkregen.
V ersch illen d e malen w as het D a - gelijksch Bestuur in staat, voor de propagandeering van onze bew eging, geldelijken steun te verleenen, hetzij voor d e oprichting van nieuw e ver- eenigingen, hetzij voor het houden van propaganda - vergaderingen van aangesloten vereenigingen.
D e belangrijkate van d eze propa- ganda-vergaderingen w as ongetwijfeld d e E speranto-dag te V e g h e l. Ieder, die dezen dag heeft bijgew oond, zal met genoegen terugdenken aan de geestdrift die daar heerschte en aan.
het gezellig sam enzijn. Z o o ’n dag vormt een lichtpunt in onze bew eging, dan w orden wij gesterkt in onzen vaak moeilijken strijd tegen onver- schilligheid en laksheid van onze geloofsgenoten ten opzichte van ons streven. G een w onder dan ook, dat d e w e n sc h geuit w erd, elk jaar een dergelijke sam enkom st te houden. D e onverm oeide C om m issie voor de
„ Streekvergaderingen ” heeft reeds verschillende besprekingen gehouden en besloten dit jaar op Z ondag 6 Juli een „E speranto-dag“ te orga- niseeren in Tilburg. D e ijverige E s -
perantistenvereeniging aldaar, spaart m oeite nog zorgen om het grootsch opgezet plan in a llĵ deelen te doen slagen. V e e l hiervan te zeggen, ligt niet in d e lijn van dlt verslag, doch een aansporing om d ezen „Esperanto- d agM bij te w onen is zeker niet m is- plaatst. Zij, d ie reeds zulk een sa- menkomst bijgewoond hebben w eten ŭit ondervinding w elk een genot en voldoening een dergelijk samenzijn geeft, en de anderen, hetzij zij ver- zuimd hebben of niet in d e gelegen- heid waren een „E speranto-dag“ bij te w onen, laten die nu de proef nem en en zij zullen zich niet beklagen gehoor gegeven te hebben aan d ezen oproep.
G een lid van „N ed erlan d a K ato- lik o“ mag verzuimen d eze hoogst belangrijke sam enkom st bij te w onen.
Laat 6 Juli een dag zijn, waard om met gulden letteren opge- teekend te w orden in d e g esch ied e- nis van onzen B ond. D e z e d a g m o e t te zien geven een heerlijke uiting van ons streven en een grootsche m anifestatie van het K atholiek E s- perantisme.
N o g even w il in d e aandacht v es- tigen op een belangrijke gebeurtenis betreffende d e propaganda, n.l. d e uitgifte van een E speranto-sluitzegel, die wij te danken h eb b en aan het initiatief van een onzer leden.^ D aar- door is het maken van propaganda onder ieders bereik gebracht, immers dit sluitzegel geplakt op brieven en briefkaarten brengt telkens en telkens het w oord „ E sp era n to M en d e aan- sporing d eze taal te leeren in d e herinnering van d e personen met w ie men briefw isseling voert, waardoor on ze bew eging met reuzenschreden voorwaart8 zal gaan.
D at ieder B ondslid dan, naar kracht en vermogen, m ede werke tot verbreiding van onze id eeen en tot versterking van het ledental is de w en sch van U w Secretaris.
Ik heb gezegd.
H . B . V A N Z W E T , 1e Secr.
76
V e r s la g v a n d e n P e n n in g - m e e s t e r .
R ekening en verantvvoording over het beheer der gelden gedurende
1 Januari 1 9 1 2 — 1 Januari 1 9 1 3 . O ntvangsten ( 1 1 6 6 , 0 8
U itgaven ( 9 2 9 ,6 6 In kas ( 2 3 6 ,4 2 S ch u ld en f 6 1 0 ,7 8 S a ld o schuld f 3 7 4 ,3 6 N aar w aarheid opgem aakt,
D e P en n in gm eester T h . C . van Erp.
K O R T V E R S L A G
d e r v e r g a d e r i n g v a n h e t B o n d s - b e s t u u r ,
gehouden den 2 0 A pril 1 9 1 3 in ,,C a 8 in o ” , P apenhu lst te *s-B osch.
T e n ongeveer 1 uur werd d e ver- gadering door den W ele er w . heer L . J. J. M . P o e ll met den christelijken groet geopend en d e aanw ezigen w el- kom geh eeten . Bij het aflezen der presentielijst bleek dat de heeren T h . C . van Erp en P . Janssen a(w ezig w a r e n ; eerstgenoem de w a s door ziekte verhinderd en laatstgenoem de had den heer J. F . A . Jansen a ls plaatsver- vanger gezonden. D o o r d e vergader- ing werd d eze plaatsvervanging goed -
gevon d en .
D aarna w erden d e notulen van de vorige vergadering voorgelezen en g o ed - gekeurd.
D o o r den W eleerw . heer H . L inne- bank werd verslag uitgebracht over het door hem in g esteld e onderzoek naar den toestand van E speranto-onderw ijs op d e R .K . O nderw ijsinrichtingen 1)
V erv o lg en s volgd e een bespreking over het verslag der handeling^n van het dagelijksch bestuur. 1)
Gevraagd w erd door den heer F . M arrevee w anneer het propaganda- blaadje verkrijgbaar zal zijn, waarop geantw oord werd dat dit binnen eenige maanden zou verschijnen.
D e uitlrekking van gelden voor de propaganda werd door den heer Jansen aan criliek onderw orpen, waarbij hij als zijne meening te kennen ga( dat het bondsbestuur hierin gekend had m oeten w orden.
D e voorzitter antw oordde hierop, dat d e leiding der algem eene b o n d s- belangen aan het dag. bestuu.r is toevertrouwd en dat het hierm ede zijn bevoegdheid niet te buiten w a s gegaan.
Bij d e daarop volgende bcspreking betreffende de verhouding van het dagelijksch bestuur tot het b on d sb e- stuur steld e d e heer T h . F . S ch a ep - man voor een C om m issie van 3 leden te benoem en om d eze verhouding nader te regelen. Z o n d er hoofdelijke stem m ing werd dit voorstel aangeno- m en, waarop de heeren T h . F . S ch aep - man, L . van R ijckevorsel en J. F . A . Jansen w erden gekozen.
D e verslagen van d e versch illende com m issien en van de administratie van het bondsorgaan 1) w erden zon- der opmerkingen goedgekeurd.
D e voorzitter dankte d e Secreta- rissen voor hun m oeite en den A d - ministrateur voorzijn uitstekend beheer.
V o o r de verkiezing van het dag.
bestuur waren alle aftredenden ca ndi- daat gesteld . D e heer Jansen steld e een vrije verkiezing voor w at g oed ge- vonden w erd. Bij d e hierna gehouden verkiezing w erden alle aftredenden herkozen.
V o o r d e versch illende C om m issien w erden alle thans in functie zijnde secretarissen zonder stem m ing her- k ozen , evenzeer de H oofdredacteu r en d e R edacteur-A dm inistrateur van het Bondsorgaan.
Bij d e rondvraag kwam in b eh an - deling een aanvraag van d e K at. E sp . V ereeniging in Tilburg om een su b si- d ie van f 4 0 ,— voor den aldaar te
houden Esperanto-dag op 6 Juli a.s.
O p een vraag van den hcer Jansen of de financieele toestand. d eze uit- gaaf kon gedoogen anlvvoordde de voorzitter, dat ofsch oon de bond n og schuld had, d e toestand voorilit- gaande w as. D e aanvraag van Tilburg hierop in stemming gebracht vverd goedgekeurd met 1 3 stemmen voor en
1 tegen (van den heer Jansen).
D e heer H . P oth ast d eeld e m ede dat in L eiden een bevveging gaande w a s voor oprichting van een K ath.
E sp , V ereeniging en vroeg daaraan m edewerking te verleenen. B esloten werd aan het dag. bestuur over te laten eventueelen stcun le verleenen.
V a n het oud-bondbestuurslid, den heer P . H eilker w as een schriĵven inge- komen met de m ededeeling dat hij op het jongenspatronaat te H oofddorp Esperanto onderw ees.
Bij het sluiten der vergaderidgdankte de heer v. R ijckevorsel het dag. bestuur voor zijn werk en m oeite om de belangen van den bond te beharligen.
H ierna werd de vergadering met den Christelijken groet gesloten.
D e l e Secretaiis,
H . B. van Z w e t.
1) H e t verslag volgt hieronder.
R A P P O R T v a n d e h a n d e l i n g e n v a n h e t D a g e lij k s c h - B e s t u u r v a n
,,N c d e r la n d a K a t o lik o ’’.
A pril 1 9 1 2 — A pril 1913.
L .S .
G edurende het afgeloopen jaar heeft het D agelijksch-B estuur slech ts driemaal vergaderd. Voornam elijk is dit gedaan als zuinigheidsmaatregel, w egen s den slechten toestand van de ĥnancien van den Bond. A lle s wat zich daarvoor leende is schriftelijk
behandeld geworden. V ergaderd werd op 7 en 2 8 J u li; d eze vergaderingen hadden als voornaamste punt van behandeling de vertegenwoordiging van onzen B ond bij het 8 ste A lg e - m een Internationaal Esperanlisten Congres te Krakau en bij het 3e Internationaal K atholiek Esperantisten C ongres te B udapest. O m dat een, voor de E sperantisten-w ereld ge- w ichtige vraag zou behandeld wor- den op het 8ste A lg . C ongres, n.l.
de internationale organisatie, vond het Dagelijksch- Bestuur het noodza- kelijk dat ook „N ederlanda K atoliko,, daar vertegenwoordigd zou worden om m ede te werken, opdat d e voor- genom en centralisatie in goed e rich- ting zou geleid worden. D e z e over- w eging d eed het D ag. Bestuur over de ĥnancieele m oeilijkheden heen- stappen. D oor het niet uitgeven van een afzonderlijk September-nummer van het Bondsorgaan en door het houden van een inschrijving (w elke slech ts f 1 6 .— opbracht) werd eenigzins tegem oet gekomen in de kosten.
O ok werd d e vertegenwoordiging opgedragen aan iemand die toch naar het 3 e ' K ath. Congres in B udapest zou gaan, waardoor alleen d e meer- dere reis- en verblijfkosten zouden betaald m oeten worden. E v en w el is d e Bond niet vertegenwoordigd ge- worden omdat d e afgevaardigde, de W e le d . H eer F . K naapen, uit T il- burg, door sterfgeval verhinderd werd naar Krakau te gaan. Echter, heeft hij op het 3e Kath. C ongres den Bond met eere vertegenw oordigd, waarvoor hem bij d eze dank wdrdt gebracht.
O m alle voorstellen, beslu iten , vragen, enz., die schriflelijk behan- deld zijn volledig weer te geven, eisch t meer dan d e bedoeling van dit overzicht. S leĉh ts hier en daar een greep uit de behandelde punten zal dit rapport inhouden:
V a n de inschrijving ter bestrijding
78
van een afgevaardigde naar Krakau, w elk e f 16,— opbracht, mocht na een ige gedachtenvvisseling met de gevers f I 1 ,0 0 behouden vvorden voor het maken van propaganda. A ls gevolg daarvan h esloot het D agelijksch Bestuur 5 0 0 0 propaganda-blaadjes te laten drukken, hestem d voor gratis verspeiding. Echter is, door verschil- len d e om standigheden, nog geen uit- voering aan dit besluit gegeven.
D e C om m issie, helast met de re- geling van den „E speranto-dag” te V e g h e l geh ou d en , m oest constateeren dat d eze dag een tekort van f 2 9 ,8 7 aanvvees, en verzocht het D agelijksch hestuur dit hedrag aan te zuiveren.
H e t D ag. hestuur, overtuigd dat d e verschillende deelnem en de vereenigin- gen a lles gedaan hadden om het tekort te dekken en uilhoofde van de bui- tengevvone propaganda w elk e d eze dag gemaakt had voor on s streven, m eende goedgunstig op dit verzoek
te m oeten h e slisse n .
D e vriendschappelijke verhouding, w elk e hestaat tusschen N .K . en onze zustervereeniging „La E ston to E sta s N ia “ is ook dit jaar h esten d igd . O p verzoek van den redacteur van het orgaan „L a Holarida Pioniro** werd aan den B ond ssecretaris (d ie zich vrijwillig heschikhaar steld e) opgedra- gen het popaganda-nieuw s van onzen B on d geregeld aan dit orgaan toe te zen d en . H e t wordt geplaatst in d e ruhriek „K roniko de „N ederlanda Katoliko*', alzoo den leden van L .E . E .N . een goed overzicht geven d e van o n s w erken. V erd er is door beide B esturen sam engew erkt om de C om - m issie voor „P lan 1 9 1 3 “ te bew egen haar reclam e-uitgaven van E speranto- tekst te voorzien. T o t onzen spijt, zijn wij daarin niet geslaagd.
Z o o a ls vorige jaren is d e B ond ook voor dit jaar aan gesloten als
„ Esperantia Entrepreno ** aan de U .E .A .
O p verzoek van de H a a g sch e K ath. E sp . V ereenigin g w erden tw ee
sprekers vanw ege den B ond b esch ik - haar gesteld voor een propaganda- vergadering.
D oordat in den laatsten tijd de Ido-hew eging meer propaganda maakt en een m aandhlaadje uitgeeft waarin Esperanto wordt bestreden, werd de vraag geopperd of d e B ond „N.K.**
daar niet tegen op m oest kom en en de ld o-h ew egin g hestrijden door het uitgeven van circulaires, periodieken, enz. H e / D a g . hestuur w a s echter van m eening dat een dergelijke be- alrijding door alle E sp eran tislen b on - den gezamenlijk m oest gevoerd wor- den, waarna onze zustervereeniging L .E .E .N aangezocht werd haar me- dew erking le verleenen. E chter d eze achtte het niet noodig d e Id o -b ew e- ging te hestrijden en w ild e geen geld daarvoor heschikhaar stellen. Begrij- pelijk is het dus, dat het D a g . be- stuur van „ N .K ” . daarop b esloot zich van hestrijding le onthouden, tenzij in d e K ath. P ers gunstig over Ido zou geschreven w orden. M och t dit het geval zijn dan is d e C om m issie voor de P ers aan gew ezen d eze b e- w eging te bestrijden door tegen-arti-
kelen.
V a n de nieuw opgerichte K ath . E sp . V ereen igin g te B oxtel kwam het verzoek in, om toe te staan, dat voor een gezin, waarvan tw ee of meer leden bij ,,N .K .* zijn aangesloten, sle c h ts voor £4n lid de volle contri- hutie h eh oefd e betaald te w orden, w aarvoor dan ook maar £ĉn exem - plaar van het B ondsorgaan gezonden b eh oefd e te w orden, terwijl dan te- ven s w erd voorgesteld om voor d e meerdere leden van zoo n gezin d e halve contrihutie te hetalen. H e t D ag. hestuur, h eh ou d en s goedkeuring van het B ondshestuur, b eslo o t dit verzoek toe te staan.
U it B reda, w aar een ige personen h ezig waren een K ath. E sp . V e r - eeniging tot stand te hrengen, werd steun van den hond gevraagd, w aar- op hesloten werd f 15, — uit te
trekken om de propaganda te onder- steunen. O o k w erd b esloten 2 spre- kers bescbikbaar te stellen voor een te bouden propaganda-vergadering.
D e gevoerde propaganda en de ge- bouden veigadering bebben su cces gebad : een e V ereen igin g is tot stand gekomen waarbij zich ongeveer 9 0 personen aangesloten bebben.
D oordat d e vraag gesteld werd of bij collectief abonnem ent op bet bondsorgaan d e abonnem entsprijs verlaagd zou w orden, werd door het D ag. bestuur in overeenstem m ing met den A dm inistrateur, besloten om het m aandblad collectief verkrijgbaar te stellen buiten d e navolgende voor- waarden en prijzen:
E en collectief abonnem ent moet bestaan uit m instens 2 0 exemplaren;
bet m oet vooruit betaald w orden en wordt slecb ts gezonden aan 6en ad res buiten verantwoording van den Adm inistrateur voor de bezotging aan d e deelnem ers.
D e prijs werd vastgesteld als volgt:
2 0 tot 5 0 expl. f 0 .7 5 p. expl. p. jaar 51 „ 1 0 0 „ 0 .6 5 „ „ „ „ 101 en volg. „ 0 .5 5 „ „ „
In de maand Februari werd de 3 e vergadering van bet D a g . bestuur gebouden, voornamelijk voor het vast- stellen van den bescbrijvingsbrief voor d e jaarvergadering en agenda voor de vergadering van bet bondsbestuur.
T e v e n s werd b eslo ten , dat evenals bet vorig jaar een circulaire over E speranto-onderw ijs zou gezonden w orden aan alle R . K atb. O nder- wijsinricbtingen van o n s land.
Z ieh ier dan een korte opsom m ing van de voorstellen die bebandeld zijn gew orden en van d e genom en beslui- ten. H ieruit kunt U zien dat bet D a g . bestuur ste e d s een open oog beeft gebad voor d e belangen van den bond en getracbt beeft d eze naar b este w eten en vermogen te bebartigen.
M oge onze m oeite en tijd, gaarne voor onzen bond b e ste e d , strekken 8 0
onder G o d s onmisbaren zegen, tot welzijn van „N ederlanda K a to lik o “
H e t D agelijksch-bestuur,
L . J. J. M . P o ell, R .K .pr., V o o rz.
J. P . L . N ie ste n , Ondervoorzitter.
H . B . van Z w e t, I e Secretaris.
H- Linnebank, O .S -C r., 2 e Secr.
.T b . C . v. Erp, Penningm eester.
J. N . J. Sm ulders, lid.
P . A . Scb en d eler, lid.
R a p p o r t v a n d e w e r k z a a m h e d e n d e r C o m m i s s i e v a n i n l i c h t i n g e n
o v e r 1 9 1 2 .
T o t heden staat de secretaris nog alleen voor d e C om m issie vaii In- licbtingen, bij bad niet bet genoegen gedurende bet jaar m edew erkers, die zitting w enscbten tc nemen in d eze C om m issie te noteercn. V e e l werd dus niet verricbt. A rtikelen uit „ E .K .”
over bet E ucbaristiscb C ongres te W e e n e n en uit d e „K roniko de I .K .E .U ” van „ E .K .“ w erden ver- taald en naar verscbillende bladen voor publicatie opgezonden, betgeen m eestal plaats vond.
H e t program van „N ia T r ia “ werd vertaald en met m edewerking van onzen allijd bereidw illigen en ijverigen bondssecretaris naar 4 0 verscbillend^
biaden gezonden. Ecbter van lO b la - den m ocbten wij een bewijsnummer ontvangen, of ook d e andere bladen bet stuk opnam en, w eten wij dus niet. Z eer waarscbijnlijk zullen gedu- rende bet jaar in onze bladen be- ricbten zijn voorgekom en over ,,K a - tolika vivo ĉiulanda” , wij konden dat ecbter niet nagaan, daar wij bier- van geen m ededeeling ontvingen. H e t ware derbalve w enscbelijk, dat de le d e n van ,,N .K .” bij eventueele inzending van dergelijke artikeltjes in
’t vervolg bericbt daarvan gaven aan den secretaris der C om m issie, opdat
