Juni 1 9 1 3 4 e Jaargang N o 6 ( 4 2 )
N ederlanda K atoliko
M a a n b la d , O f f ic ie e l O r g a a n v a n d e n N e d e r l. R .-K a th . E s p e r a n t is t e n b o n d ,,N e d e r la n d a K atoliko**, g e v e s t i g d t e *s H e r t o g e n b o s c h , o p g e r ic h t 2 9
A u g u s t u s 1 9 0 9 , b is s c h o p p e lij k e n k o n in k lij k g o e d g e k e u r d .
Cion per amo, nenion per forlo. (S . F ra rtc . de S a lc s ).
I
E erste R oomsch K atholieke
L e v e n s v e r z e k e r in g - M a a t s c h a p p ij
te N IJM E G E N , v a n O ld e n b a r n e v e ls tr a a t 7 5 .
T e le g r a m - a d r e s E R K
M et Kerkel. goedk. van doel en Koninkl. goedk. de r Staluten.
A an tal P olissen op heden , . . . 1 3 ,5 0 0 — Verzekerd bedrag pl.m. tw ee en een half millioen f 2 .5 0 0 .0 0 0 .—
Jaarlijksche Premie pl.m. . . .
H et aantal contracten ging in 1912 vooruit met H ct verzekerd Kapitaal „ „
D e Jaailijksclie P remie „ „
O ntvangen aan premien cn koopsomm en over 1912
Bedrag aanvvezig voor reserve pl.m.
H et aantal polissen in Februari 1913 uitgercikt bedroeg ruim . . . . .
M et een verzekerd K apilaal van pl.m.
N IJM E G E N , 1 Maart 1913.
8 5 .0 0 0 . 5.8 6 6 . 1 ,1 5 0 .0 0 0 . 3 9 .0 0 0 . 1 0 0 .0 0 0 . 9 5 .0 0 0 . 9 0 0 . 1 5 0 .0 0 0 . D e Directeuren : J . B O D E N S T A F F J. T h . S M I T S .
H C ia
E en der B este L e e r b o e k e n .
„Een der b este leerboeken over Esperanto, die wij ooit ondcr de oogen kregen” . A ld u s luidde de conclusie der „N ieuw e H aarlem sche Courant”
over het leerboek in het Esperanto door Majoor J. P . L. N I E S T E N .
D e prijs van dit volledig leerboek mct opgaven cn uitwerkingen, bevat- tende 2 7 5 bladzijde is f 1.50.
HAMMOND SKRIBMAŜINO LA PLEJ B O N A !
L a H a r n m o n d - K o p ie jo .
S in o k u p a s pri la k o p ia d o d e ta g o rd o j, cirk u leroj, r e g u la r o j.
Same de
L e t e r o j , P o lis o j , D i k t a ĵ o j ,
K o n t r a k t o j , P r o t o k o l o j , V e n d e j a j k aj b o r r a j a c iig o j k . t. p .
S e k r e t ig e c o , r a p id a liv e r a d o , n e t a kaj a k u r a ta faraio g a r a n tia ta .
Sekretarioj de unuigoj, postulu nian specialan prezaron.
Dioersaj referencoj estas disponeblaj.
A m s te r d a m o . R o k in 38.
T E L E F O N O 4 4 4 3 .
Juni 1 9 1 3 . 4 e J aarĝan g N o . 6 ( 4 2 )
N ed erlan d a K atoliko
M a a n d b la d , O f f i c i e e l O r g a a n v a n d e n N e d e r l. R .-K a th . E s p e r a n t is t e n b o n d
„ N e d e r la n d a K a t o lik o ” , g e v e s t i g d t e ’s H e r t o g e n b o s c h , o p g e r ic h t 2 9 A u g u s t u s 1 9 0 9 , b is s c h o p p e lij k e n k o n in k lij k g o e d g e k e u r d .
Cion per amo, nenion per forto. ( S . Franc. de S a les).
H o o f d r e d a c t e u r :
J. N . J. Sm ulders, A rts te U denhout.
A b o n n e m e n t s p r ij s ,
p.jaar, franco p. post, bij vooruitbetaling N ederland (niet-leden). . . f 1.—
Belgie . , Sm. 0 ,8 7 = - 1,06 A ndcre landen (aliaj landoj)
Sm . 1,04 = - 1,24 Afzonderlijke nummers 10 cent.
E S P E R A N T O
R e d a c t i e e n A d m in is t r a t ie : H . D am en, St. Crispijnstr. 5 7 /s B o s c h .
A d v e r t e n t ie p r ij s ,
per regel 10 cts.
Bij geregeldc plaalsing aanzieiilijke korting.
V o o r inlichtingen w endc mer» zich tot de adm inistratie.
NAAR TILBURG.
T o e n , nu ruim ecn jaar geleden, uit V eg h el het inilialief genomen werd, tot organiseering van cen gew estelijken Esperantodag, vond dit voorstel aller- wegen een gunstig onthaal.
D o ch w ie kon loen verm oeden, welk een prachtig verloop d ezc eerste Esperanto-dag zou hcbben 1 Een suc- ces, zoo groot, dat na afloop al da- deiijk werd besloten, dit jaar opnieuw zulk een propagandadag te organi- seeren. En wederom w as het van V e g h e l uit dat het denkbeeld kwam dezcn 2en Esperantodag te doen plaats hcbben bij gelegenheid der Internationale tentoonstelling in T il- burg. D och dit denkbecld kon alleen uilvoering vinden, wanneer van het tentoonstellingscom ite zelve, de m eest mogelijke m edewerking zou worden toegezegd.
W eln u ; het mag t.en verblijdend
tecken heelen, bewijs ook van de vooruitstrevcndheid dezer mannen, dat de leden van dit comite onmid- dellijk w eiden bereid gevondcn de gevraagde medewerking te verlcenen.
En dus logen de Tilburgsche K a- iholieke Esperantisten met allen ernst aan het werk, tot voorberciding van deze grootsche propagandabetooging, die daarnevens ook zal gelden als eene feeslelijke bijeenkomst van zeer vele Esperanlislen.
W elh aast acht ik het overbodig tot d eze laatslen nog eene aansporing te richten, om toch niet te verzuimen tegenwoordig le zijn bij de groote w apenschouw ing van K alholieke E s- perantislen, die zoo spoedig reeds in Tilburg zal plaats vinden.
D e groote deelnam e aan de laatste jaarvergadering van „N ederlanda K a- toliko” bewij8t volkomen, dat er in
on ze zuidelijke provincien zeer groole belangstelling bestaat voor d e zaak van het K ath oliek E sp eran tism e. D ie - zelfd e jaarvergadering beeft ook aan- getoon d , dat een betrekkelijk niet gering aantal gesam ideanoj uit d e B oven -M oerd ijk sch e P rovin cien niet schroom t voor een reisje naar het Z u id en . W aar dit reed s het geval w a s bij o n ze jaarvergadering, h o e v e e l te m eet reden hebben wij dan niet om een groot aantal d eeln em ers te * verw achten in T ilburg op den 6 J u li.
Immers het is niet sle c h ts on ze bij- een k om st d ie hen zal aanlrekken, d och ook d e ten toon stellin g zelve, d ie in belangrijkheid bijna met een e w ereld ten toon stellin g kan w edijveren.
W e ln u , a ls w e d u s verzekerd zijn van d e a a n w ezig h eid van een groot aantal E sp eran tisten , dan is het ook zaak, m ede door dat groote aantal propaganda te m aken.
E n tot dat ein d e spore een ieder zijne vrienden en k e n n issen a a n :
K ie s t v o o r u w B e z o e k a a n d e T e n t o o n s t e llin g t e T i l b u r g
d e n 6 J u li.
H .D .PROGRAMMA
voor den 2 den Esperanto dag te houden bij gelegen- heid der Internationale Tentoonstelling te Tilburg,
op ZONDAG 6 JULI 1913.
10 u u r . P l e c h t i g e H . M is in d e p a r t ic u lie r e k a p e l d e r E .erw . F r a te r s, G a s t h u is s t r a a t , v v a a r o n d e r p r e e k in E s p e r a n t o d o o r d e n W e l E e r w . H e e r L- J. L. P o e l l .
11^2 u u r. O p e n in g s v e r g a d e r in g in d e g r o o t e z a a l d e r K o n . L ie d e r t a f e l „ S o u v e n ir d e s M o n t a g n a r d s ” W i l l e m II str a a t.
1 u u r . G e m e e n s c h a p p e l i j k e m a a ltijd in d e w e l i n g e - r ic h te z a a l „ M a is o n B o e s ” H e u v e l ’
2% u u r. G e z a m e n t lij k b e z o e k a a n d e I n t e r n a t io n a le T e n - t o o n s t e l l i n g m e t B l o e m e n s t a d .
6 uur. d r o o t e P r o p a g a n d a - v e r g a d e r in g in d e lu iste r r ijk v e r s ie r d e f e e s t z a a l d e r T e n t o o n s t e llin g .
N a a f lo o p d e r v e r g a d e r in g G R O O T C O N C E .R T d o o r d e T e n t o o n s t e l l i n g s c a p e l i e , w e lw il le n d a a n g e b o d e n d o o r h e t c o m it e d e r T e n t o o n s t e llin g .
E n d a a rn a s c h it t e r e n d v u u r w e r k .
T o e lic h t in g e n .
Z o o a ls uit nevenstaand programma duidelijk blijkt is d e com m isste tot voorbereiding van den 2e E speranto- dag er in geslaagd een buitengew oon belangrijk programma sam en te stellen.
M et nam e v rordt de aandacbt ge- vestigd op den uitgetrokken tijd, be- scbikbaar voor bet bezoek aan de tentoonstelling. Duidelijk blijkt, dat bet niet de bedoeling is, met een vlucbtigen blik even de hallen te doorloopen, docb integendeel gele- genbeid te bieden om onder deskun- dige leiding veel sc b o o n s te doen genieten. H e t bezoek aan d e ten- toonstelling kost voor deelnem ers aan den E sperantodag slecb ts 2 5 cent.
D e kaarten daarvoor m oeten ecbter genom en worden bij den penning- m eester der T ilburgsche R.K.. E sp e -
rantistenvereeniging:
D e n H ecr T h. van RreZ, B redasche u)eg 3Z, Tilburg.
O o k de kaarten voor bdt ge- m eenscbappelijk diner zijn aan bo- vengenoem d adres verkrijgbaar a f 1 .5 0 per couvert. D eeln em ers gelieven zicb dus sp o e d ig aan te m elden en w el uiterlijk voor I Juli a. 8. tegelijk met opzending per p o stw isse l van bet bedrag. D ringend zij bier aan- gespoord, om toch met aangifte niet te w acbten tot bet laatste oogenblik.
Bij bet vcrwacbte groote aantal deelnem ers kan d e com m issie geener- lei verantwoordelijkbeid op zicb ne- men, voor aangiften na 1 Juli. D e
tentoonatellingskaarten zijn ook op den dag zelve verkrijgbaar, docb men zal goed doen ze vooruit te nemen, ook om bet zicb zelf gemakkelijk te m aken.
Z o o a ls reeds vroeger w a s aange- kondigd geeft het com ite voor d ezen E sperantodag een propagandaboekje uit, dat aan iederen bezoeker der tentoonstelling zal w orden verscbaft.
«V oor de avondvergadering zullen nog afzonderlijke programma’s w orden gedrukt en op d e tentoonstelling wor- den verspreid.
O p d eze vergadering zullen korte toespraken gehouden w orden d o o r :
1. D e n H eer P . Janssen A m ster- dam.
O nderw erp: H e t fjsperan to en de K aih olieke ‘P ers, (in ’t N ederlandscb)
2 . D en W el.E erw . Z eer G el. H eer Prof. H . Linnebank U d e n .
O n d erw erp : L a n un aj rczultatoj de la katolif^a m ovado, (in E speranto).
3. M ej H . van G riensven, *s-Her- togenboscb.
O n d e r w e r p : „ H e e ft het fisperanto de T oekom st (in 't N ed erlan d scb )
V ervolgen s zal ook een B elgiscb e sam ideano een begroetingsw oord in E sp eran to uitspreken.
V o o r niet-deelnem ers aan bet diner zij opgem erkt, dal d e w andeling naar d e tentoonstelling zal aanvangen op den H eu v el en w el om balf drie (na afloop van bet diner).
W ijl d eze dag overigens w einig kosten met zich brengt, spreken wij
d e hoop uit, dat ditmaal een groot getal deelnem ers zich zal aanmelden voor den gem eenschappelijken maal- tijd, (zie boven).
Bij aankomst der treinen, vvaarvan wij hiernevens nog een kleine tahel
geven, zullen de bezoekers wordert ontvangen door T ilburgsche gesam i- deanoj, die hen naar de kapel der E erw . Fraters in de G asthuisstraat zullen geleiden.
D e com m issie.
SPOORWEGTABEL.
N a a r T ilb u r g . V a n T ilb u r g .
vertrek aankomst. vertrek aankomst.
A ’dam 7 ,2 0 9 ,3 3 8 ,1 6 1 0 ,3 0
8 ,3 5 1 1 ,44 1 0 ,1 3 12,32
Bergen op Z oom 8 .1 7 9 ,3 0 8 ,2 9 9,51
B oxtel 9 .1 0 9 ,3 0 1 1 ,4 3 12,11
Breda 9 .0 9 9 ,3 0 9 ,2 2 9 ,4 3
9 ,1 9 9 ,3 8 1 0 ,2 6 1 0 ,49
1 2 ,16 1 2 ,42
E indhoven 8 ,4 7 9 .3 U 7 ,5 7 8 ,5 6
11,43 1 2 ,4 3
H aag 7,31 10,11 9 ,2 2 1 1,22
's B osch 8 ,4 2 9 ,1 3 8 ,3 5 0 .1 5
9.11 9 ,3 3 10,13 10,35
Rolterdam D . P : 8 ,0 7 9 ,3 0 9 ,2 2 1 0 ,4 9
8 ,2 3 9 ,3 8 1 0 ,2 6 1 2 ,13
V e c h e l 8 ,1 9 9 ,3 0 7 ,5 9 8 ,5 0
V e n lo 7 .5 5 9 ,3 0 7 ,5 9 1 0 ,0 6
L E E S K R IN G E N .
D e vierde jaarvergadering van N eder- landa K atoliko, wier aangename herin- neringen zeker nog niet zijn vervlogen, droeg mij op, in ons orgaan een artikel- tje te schrijven over het d oel van de leeskringen, en de wijze waarop zij zouden kunnen ingericht worden. G a a m e volbreng ik die taak, omdat ik overtuigd ben van hun veelzijdig nut. T e w einig toch - de m eesten zullen dit met mij een s zijn - wordt er Esperanto gelezen . W ie ’n cursus gevolgd heeft, zal daar in den regel w el op de hoogte gebracht zijn met hetgeen de Esperanto-litteratuur ons aan- biedt, doch de prijzen der boeken en tijdschriften schrikken steed s m enigeen af.
L E G R O N D O J .
L a kvara jarkunveno d e N ed er- landa K atoliko, kies agrablaj me- morajoj certe ne jam forflugis, al mi kom isiis, skribi en nia organo artikoleton pri la celo de la le - grondoj, kaj la maniero je kiu oni ilin povus aranĝi. V o lo n te mi plenumas tiun taskon, ĉar mi estas konvinka pri ilia multflanka utileco.
T ro malmulte ja — plej multaj tion konsentos — oni legas E sp e - ranton. Kiu sek vis kursaron, ku- time tie estis sufiĉe instruita pri tio, kion al ni prezentas la E sp e - ranta literaturo, sed la prezoj de la libroj kaj revuoj ĉiam multajn
Ze zich aan te schaffen of er zich op te abonneeren.
T o c h is dit jammer. D e kennis onzer were!dtaa1, op den cursus vervvorven, vervliegt zoo sp oed ig. als men niet voorl- durend het geleerde blijft toep assen .
In den heginne slaat men aan het cor- respondeeren, doch slcch ts zeld en treft men ’n sam ideano aan, met w ien men zich ernstig over een onderw erp, dat
heiden interesseert, kan hezig houden.
D an komt er nog bij, dat 'n antwoord w at lang uithlijft, of men niet zo o sp oe- dig den lijd kan vinden om ’n schrijven terug te sturen, en de amhitie verslapt.
D e correspondentie wordt minder en daarm ee d e heoefening onzer laal.
N u en dan komt N .K . ons nog een s wakker schudden, maar, daar de puntjes reeds van onze taalkennis heginnen af le slijten, laat men niet zelden den E s- peranto-tekst ongelezen, en het laatste m iddel om het geheugen nog wat op te frisschen wijst men daardoor van d e hand.
O nnood ig te zeggen , dat leden, die zo o zoetjesaan geheel hunne kennis van E speranto voelen verdwijnen, daarmee ook al d e geestdrift kwijt raken, die toch voor een krachtige a c tie noodig is.
*t Is daarom, dat het zoo nuttig zou zijn, zoo ieder, d ie Esperanto geleerd heeft, aanstonds vold oen d e lectuur kon hehhen om het geleerde in heoefening te brengen.
Lecluur van verschillende soort moet hem ten dien ste s t a a n : ontspanningslec- tuur, zo o w el als w etenschappelijke, ont- w ikkelingslectuur evenzeer als vaklittera- tuur.
N eem nu ’n onderwijzer. D ie neem t 'n ahonnem ent hijvoorbeeld op Internacia P ed a g o g ia P e v u o , E spero K a to lik a en Esf>eranto.
D e z e ahonnem enten kosten hem jaar- lijks 5 sm . of 6 gulden. W il hij daarhij nog 'n paar hoekwerken aanschaffen, dan kost hem E speranto al gauw 10 gulden per j&ar.
fortimigas ilin havigi au ahoni.
Tam en tio estas hedaŭrinde.
La konado de nia m ondlingvo, akirita dum la kursaro, liom bal- daŭ forflugas, se oni n e daŭre praktikadas la lernitaĵon.
K om ence oni ekkorespondadas, sed nur malofte oni renkontas sam ideanon, kun kiu oni serioze povas okupiĝi pri temo, kiu amhaŭ ilin interesas.
P lu e, respondo iam sin atendi- gas iom longtem pe, aŭ oni ne tuj povas trovi la tempon por rtfsendi skrihajon, kaj, la em o ekforiĝas.
La korespondado m alplioftiĝas kaj per tio la praktikado de nia lingvo.
D e tempo al tempo N .K . venas nin ekveki, sed , ĉar la plej deli- katajn aferojn d e la lingvo ni jam forgesis, oni nem alofte n eleg a s la E speranto-tekston, kaj tiel oni rifuzas la lastan rimedon por iom refreŝigi la memoron.
N e n e c e se diri, ke membroj, kiuj tiel iom post iom sentas sian Esperanto-konadon malaperi, per tio ankaŭ perdas ĉiun entuziasm on, kiu tamen estas n ecesa por fortika agado.
T ial estus tiom ulile, ke ĉiu kiu lernis Esperanton, tuj povus havi sufiĉe da literaturo por praktiki la lernitaĵon.
D iverssp eca legaĵo d evas esti je lia d is p o n o : distra legajo kiel
faka. Supozu instruiston.
Li ekzem ple ahonas je Inter- nacia P edagogia ^ e v u o , E spero K a to lik a kaj E speranto.
Tiuj ahonoj jare k o sta s al Ii 5 Sm . aŭ 6 guldenojn. S e li plue volas havigi al si kelkajn verkojn, tiam Esperanto haldaŭ k ostos al li 10 guldenojn jare.
F • •
D at kan Bruintje echter niet trekken.
L et w el : ik spreek hier van den door- snee-ondervvijzer. Er zijn er die meer kunnen doen , d och d e m eesten kunnen zich zulke kosten niet veroorloven. En zoo gelo o f ik, dat het ook is met den door- sn e e - esperantist. Hij kan zich n iet die lectuur verschaffen, vvelke van hem een degelijk E sperantist moet maken-
Er m oet dus n m iddel gevondcn vvorden. W eln u dit m iddel vinden wij in de leeskringen. W a t e6n niet kan, dat kunnen meerderen te zam en, en waar d e B ond hen steunt, hen aanm oedigt en voor den geregelden gang zorg draagt, daar kan het su c c e s niet uitblijven.
Zeker; ook particulier initialief kan iets tot sland brengen. D o c h een van beiden m oet gebeuren: of het prikkelt tot navolging, 6f niet. In het laatste geval is het nut zeer gering, het beperkt zich tot intiem en kring. In 't eerste geval zal hier de zaak goed marcheeren, daar in ’t honderd loopen, hier nut stichten, daar ontevredenheid verw ekken en zoo m issch ien even veel kwaad als goed ver- oorzaken.
N een; van boven af: steun, aanm oe- diging en beheer.
E n hoe ?
Daarover een afzonderlijk artikeltje.
T am en : tiom Brunulo ne povaŝ treni, oni diras holandlingve; t.e.
tion ne perm esas la enspezoj.
A tcn tu : mi tie-ĉi parolas pri m ezeca instruisto. E kzistas kiuj povas fari plimulte, sed la plej multo ne povas perm esi al si tiajn elsp ezojn . Kaj tia mi kredas ankau m ezspecan Esperantiston.
Li ne povas havigi al si tiun le - gaĵon, kiu igos lin bona E sp e - rantisto.
D e v a s esti trovata rimedo. N u : T iu n rimedon ni trovas en la leg ro n - doj. K ion u n u ne povas, tion plimul- toj kune p ovos, kaj kiam la L ig o ilin apogas, ilin instigas, kaj pri- zorgas la regulan funkciadon, tiam la su k ceso ne p ovas forresti.
Certe, ankaŭ persona iniciativo ion povas starigi. S ed unu el . ambaŭ d evas okazi: aŭ gi instigas al im itado, aŭ ne. E n la lasta okazo la utilo estas tre malgranda, ĝi lim iĝas je intima rondo. E n la unua okazo tie-ĉi la afero bone m arsos, tie ruiniĝos, tie-ĉi faros utilon, jen v ek o s m alkontentecon kaj eble tiel kaŭzos tiom da mal- bono kiom da bono.
N e ; d e su p r e : apogo, instigo, kaj adm inistrado.
Kaj kiel ?
Pri tio aparta artikoleto.
P . A . S .
Senm akula, Bluokula,
Blonda K n a b in e t;
T re ĉarmanta, M in amanta, D o lĉ a infanet.
IDEALO.
Kun rideto Sur buseto
V i alvokas min ; J£aj mi venas, Car vi vokas , Kaj mi amas vin.
Bluokula, Senm akula,
Gardanĝel de mi, A1 ĉielo
N ia celo
K une iros ni 1
A n jo .
O F I C I A L A P A R T O .
A
S a n ĝ o j e n la a n a r a l i s t o ĝ is la 1 5 a d e M a jo 1 9 1 3 a .
U N U I Ĝ O J .
A
L,a Eho de la K u ijk la n d o N ovaj m em broj:
S-ro H . D onker, G en n ep .
S-ro C . R . Steinm ann G en n ep . F -ino L . Steinm ann „
D . Schm idt
's-(graoenhage.
N ova membro :
S-ro N ic . van C alsteren, G ed em p te sloot 5 0 .
A d r e s ŝ a n g o :
F -ino M . T o o n e n al R o tle rd a m , M auritsw eg 18.
F A V O R A N T O J . N o v a j:
S-ro G H o o g e v e en N . G racht 8 0 H aatlem .
S-ro P -o T h . van Outerterp, ka- pelaan, H oofddoTp.
A d r e s ŝ a n ĝ o :
S-ro M . H orikx, K ooilaan 2 5 , L e i- den.
P E T O I I N i petas in siste al Ia Sekretarioj (inoj) de la unuiĝoj, ĉiam sen d i la ŝanĝojn en la anara listo antaŭ la 15a d e ĉiu monato al la ĉefsekretario d e N ederlanda K atoliko, S-ro H . B . van Z w e t, L eeuw straat 3 b is U trecht.
Sam an peton al la favorantoj pri adresŝanĝoj.
P len d ojn , pri la neregula ricevo d e nia organo „N ederlanda K atolik o”
al la sam a adreso.
O n s P ro p a g a n d a -slu itzeg el is ver- krijgbaar aan het S ecretariaat van den B o n j L ecu ivstraat 3 b is U trecht.
W o rd t in iedere hoeveelheid geleVerd.
P r i j s : 5 stuks voor
t
cent.B ij afn am e van m instens 2 5 0 stuks tegen inkoopsprijs ( 1 0 st. Voor 1 cnt.J
B estellin gen niet Vergezeld van g e ld TDorden niet uitgevoerd.
C o m . v o o r d e B ib lio th e e k .
D e W e le e r w . H o o g g el. heer D r.
T itu s Brandsm a, uit het K arm elieten- klooster te O s s heeft zich w elw il- lend bereid verklaard als recensent op te treden.
H ierm ede is in een groote behoefte voorzien en wij danken Z . H .E e r w . voor de w elw illen d h eid , door hem betoond.
N am en s het D ag. Bestuur.
H . B . V A N Z W E T , 1e Secr.
E N L A N D A K R O N IK O .
U n u a N e d e r l a n d a K o n g r e s o E s p e r a n t is t a .
La K ongresa K om itato instigas ĉiujn gesam ideanojn partopreni la U .N .K .E (H a g o , 2 6 - 2 8 Julio 1 9 1 3 ) kiu montros al ili plej belan parton de H o la n d o , kaj aliĝi kiel eb le plej baldaŭ.
Programoj kun aliĝiloj senpage m endeblaj ĉe S-ro J. R . G . Isbrŭcker, R iouw straat 1 69, H a g o , H o la n d o .
H a g o . L a 2 9 a n d e M ajo 1913 okazis ĝenerala kunveno d e H .K .E . V .
O n i d e c id is ne okazigi la konver- saciajn kunvenojn dum Junio, Julio, A ŭ g u sto kaj Septem bro.
L a sekretario raportis pri la jar- kunveno d e N .K . en 's-H ertogen b osch kaj pri la m ovado enlanda kaj ek- sterlanda; kaj fine priparolis la M oerkerk-kartojn.
G rupano paroladis pri ’s Francisko A ssissi^ a, p o st la parolado oni petis
la D ia n benon por la Ekektoj Par- lam entaj.
L a K u n sid o kom encita per la H im - no K atolika, finis per la „ A v e M aria” .
Sekr. H .K .E .V . H . F . P o th a st.
E x a m e n - U it s la g .
D e in on s vorig nummer versch en en lijst b eh oeft een ige verbetering.
O n d er d e geslaagd en voor dipfcm a A leze men M ej. G . M . Kruisbrink inplaats van Kruisfrink.
T o t d e geslaagd en voor diplim a B behoort d e Eervv. Z u ster W ilh elm a , niet W ilh elm in a.
P ilg r im a d o k a j K o n g r e s o d e R o m o .
T iuj katolikaj gesam ideanoj, kiuj in ten cas viziti la R om an K atolikan K o n g reso n , „£7\£ra K v a r a ” bonvolu konigi sian op inion al la ĉefsek re- tario d e „N ed erIan d a K atolik a” , Leeuvvstraat 3 b is U trecht. S e eb le e s to s organizata karavaneto.
D u a R e g i o n a E s p e r a n t o T a g o . T llb u r g - 6 J u lio .
D um P e n te k o sto ok azis en E a st- bourne la S e s a Brita E speranto K on greso. N iaj transmaraj amikoj multe propagandis gin ĉie, kaj i.a.
aperis en la M aja kajero d e „ T h e B rilish E sp era n tist” lasthora invito, partopreni en ĉi tiu kongreso. Pro tio, ke la multdirantaj linioj d e nia sam i- d ea n o Sejskpir aukau por nia celo bone e sta s aplikeblaj, ni ĉi-su b e pre- sig a s ilin (nur sanginte la vorton E astbourne en T ilburg), esperante ke ili havu bonan efikon:
K o n silo S e k v in d a .
A l T ilburg ni nepre veturu I N i flugu, aŭ marŝu, a ĵ kuiu I
S e d iru ni certe, Parolu ni lerte,
Kaj tuj, ke ni iros, ni jurul
H . ^C icjo.
Esperanto Examens - Voorjaar 1913.
1 M ei 1913 - R otterd am .
E x a m 6 n B .
M a a k een o p slel ( in het &speranto') ooer een der oolgende onderw erpen :
1. E en begrafetiis.
2 . In den trein.
3 . Brand.
4 . In den dierentuin.
5. IJsvermaak.
6 . Mijn beroep of am bacht.
7. D e G elaarsd e K at.
8 . S t. N ico la a sa v o n d . T radu ku :
E s tis je la 2 4 a d e M aja d e I' jaro 1 5 9 8 a , ke la fama F ilip o van M arniks, Sinjoro d e S ank ta A ld e g o n d o ed zi- nigis unu et siaj filinoj al la Barono
V a n A sp e r e n . L a alta estim o, kiun ĝuis ĉe la kortego la patro d e 1' fianĉino, la plenm eritita famo, kiun havigis al li liaj bonegaj faroj tiel en tem po d e paco kiel d e m ilito, la kora sin d on em o kaj la sen afek ta estim o montrataj al li ne nur d e la ĉefo d e 1’ registaro (landestraro), se d ankaŭ d e la pli malallaj k lasoj, e stis alti- gintaj la cerem onion je festad o pres- kaŭ tutnacia.
H om oj d e ĉiu rango, k laso kaj profesio am ase iris L ejd en o n , kie en la V a lo n a preĝejo e stis okazonla la beno al la g e ĥ a n ĉ o j; oni krome (krom tio) ĝojis pro la esp ero vidi la cere- m onion plibriligata d e la ĉ e e s to d e grafo M aŭriko, kiu laudire jam pro-
m esis al Sinjoro V a n A ld e g o n d e ĉeesti kun sia tuta korteganaro la (eston edziĝan.
G randa e stis la am aso de tiuj kiuj, <
nur pro scivolem o kaj ne ankorau sciante kiel tiu plejbone e s tis kon- tentigota, e stis allogataj al la urbo 1
A k ad em ia ; multnombraj e stis ankaii la intence invititaj, por kies plaĉo oni e stis bavinta suĥĉan zorgon por opor- tunaj lokoj en la preĝejo, kaj e stis seniginla je floroj ĉiujn ĝardenojn, kiujn oni jam kom encis aranĝadi ĉir- kaii L ejd en o .
c&ertaal in E sp e ra n to :
1. Ik zal bem aanklagen w eg e n s beleediging, tenzij bij mij vergeving vraagt.
2 . G edurende z e s acbtereenvol- gende uren regende bet onopboudelijk.
3. L e e s door, inplaats van te redeneeren over dingen, die ge tocb niet begrijpt.
4 . B e id e beklaagden waren reeds tw ee malen gestraft..
5. V erzw a k t door bloedverlies, kw am en d e sold aten ellendig om op bet slagveld .
6 . O n z e S c h o tsc b e vrienden, ons met bun scb o o n e stad bekend w illen d e maken, gaven een gid sje door E d in - burg uit, dat allerbelangrijkste m ede- deellngen over baar g escb ied en is bevat.
7. V erlangt u de eieren gekpokt of rauw ?
8 . N o g tot voor w einige jaren bew eerden vele m enscben dat d e specerijen m oeilijk verteerbaar zijn en seb a d elijk 'v o o r bet bloed.
9 . A l s gijt b o o s w ordt, zult ge bet nooit met elkander een s w orden.
10. -H ij b eeft. bet raadsel niet op- g elo st, m aari/bij- prpbeerde bet ten- m inste.
11. H& lvem aansgewijze. langs den tegenovergestelden oever der . rivier, lag tu sscb en tuinen en veslingw erken van allerlei, vorm d e breede rij van paleizen en - m osk eeen , d ie A gra tot
een der scb o o n ste sted en van de w ereld maakten.
12. D e visscb er w a s op bet punt cen viscb te vangen maar het touw brak en d e v iscb viel w eer i n r bet water.
13. H ij, d ie g ezo n d is, kan te- vreden zijn. W a t gij gezegd hebt, kan niet waar zijn. W a t ik u gegeven beb, m oet gij bewaren. W a t hebt ge daar ? G e e f dien bond w a tw a te r : bet arme dier beeft dorst.
14. D e leerling z e id e tot zijn onderwijzer, dat zijn buisw erk af w a s, w aarop d e onderwijzer antw oordde : dat is goed , mijn jongen, leg bet in de lad e van mijn tafel en ga w at sp elen .
1 5. V o lg e n s bet spoorboekje komt d e trein 10 minuten over 8 aan, nu is bet al 10 minuten over balf negen : bij is dus al een balf uur te laat.
E x a m e n A . s r l a a l :
1. W ee8 t uw en O u d ers geboor- zaam.
2 . A l s ik rijk w a s, zou ik vele vrienden bebben.
3. A a n w ien s boek geeft gij d e voorkeur?
4 . Breng mij zulken inkt a ls ik altijd gebruik.
5. H o e v e e l bet paard ook k ost en aan w ien bet ook toebeboort, ik zal bet zeker koopen.
6 . Zijn zw ager is een jaar en tw ee m aanden in Frankrijk g e w e est.
7. W aarom komt d e geroepene niet tersto n d ?
8 . H o e bebben mijne leerlingen zicb gedragen gedurende mijn afw ezig- b eid ?
9 . D o o r d en bevigen regen d oof- den d e vuren uit.
10. H an g bunne m antels acbter bet gordijn.
1 1. D a t beb ik nooit en nergens gezien .
1
2.
D at gebeurde tusschen vijven en z e sse n nam iddags.13. W ij vertrekken overm orgen naar het buitenland.
14. H ij twijfelt niet meer aan hun vijandschap.
15. H are M ajesteit d e K oningin is geliefd door hare onderdanen.
16. In koffiehuizen gebruikt men dikw ijls tafela van mar.ner.
17. D rie honderd acht en veertig duizend z es honderd en tien.
16. W ie is daar ? Ik ben het.
W a t d oet gij ? W a t werkt gij vlug I 19. A lle boeken van dat m eisje zijn prachtig gebonden.
2 0 . D e onderwijzer gaf zijn leer- ling veel huisw erk. D e leerling maakte het, bracht het bij zijn onderwijzer en d eze zag zijn huisw erk na.
D ik ta jo .
^ a k o n to de la lu n o .
E stis hieraŭ en la m atena kre- pusko — tio e sta s la propraj vortoj de la luno. N e unu kam entubo fumis ankorau en la granda urbo, kaj e s lis precize la kamenluboj al kiuj mi ri- gardis. E1 unu inter ili elv e n is nun kapeto kaj p oste v e n is la duona korpo, la brakoj ripozis sur la rando d e la kam entubo, wHuraI"
E stis malgranda kam entubista ler- nanto, kiu Ia unuan fojon dum sia vivo e stis veninte tute supren en ka- m entubo, kaj li e stis elŝovinta la kapon. wHuraI" li kriis laŭtvoĉe.
J es, tio e s tis io alia ol ĉirkaŭrampi en la m alvasta tubo kaj en la mal- larĝaj kamenoj I L a aero b lovis tiel freŝe, li p ovis rigardi super la tuta urbo ĝis la verda arbaro. L a suno ĵus leviĝis ; ronde kaj grande ĝi lum is al li en la vizaĝon, kiu brilis pro feliĉego, kvankam ĝi e stis tute ŝmirita per fulgo. „N u n la tuta urbo povas vidi min I” li diris wkaj la luno p ovas vidi min kaj ankaŭ la suno I H u ral"
K aj dirante tion li svin gis la ba- lailon.
Kroniko de I.KU.E.
I n t e r n a c ia P ilg r im o K a t o lik a k a j k v a r a i n t e r n a c i a K o n g r e a o d e la K a t o lik o j E s p e r a n t is t a j e n R o m o
( 4 - 1 0 d e S e p t e m b r o 1913).
L etero-C irkulero de Sinjoro C l. C olas, Sekretario d e niaj kongresoj,
al ĉiuj K atolikoj E sperantistaj, saluton en K risto 1
M i jus revenis d e R o m o , kien, laŭ mia prom eso, mi iris, delegite d e la Preparanta-K om itato, por studi la organizadon de nia okazonta Pilgrim o- kongreso.
A n taŭ ĉio , mia d evo e stis klarigi precize al la plej altaj aŭtoritatoj en la Eterna U rbo la celon de nia ka- tolika E sperantista m ovado kaj d e la projektita pilgrimo.
M i havis Ia honoron esti afable akceptita de lliaj Em inentaj M oŝtoj la Kardinaloj V a n R ossu m kaj V iv e s y T u to , kiuj tre sim patie akceptis miajn klarigojn, kaj faris diversajn dem andojn rilate al nia m ovado.
D ank al la helpado d e L . E . Kardinalo V a n R ossu m mi havis la grandegan honoron obteni privatan aŭ d ien con d e N ia Sankta Patro P io X . T iu aŭdienco, konsentita al mi £re/
delegito, kaj riprezentanto de nia Katolil^a E speran tista U nuiĝo estis fiksita por Ia sabato 8-a d e M arto, je la horo 1 0 .3 0 . La m alsaniĝo d e L ia P apa M o ŝto , kiu kom encis tiun saman tagon, m alebligis, ho ve I ke ĝi okazu, kaj mi d ev is, kun dolora bedaŭro, forlasi la Sanktan U rbon, ne prezentinte al nia komuna Patro la esprim on d e fidela subm etiĝo d e la katolikoj E sperantistaj.
Krom la nomitaj kardinaloj, mi vi- zitis ankoiaŭ multajn superulojn d e R eligiaj O rdenoj, influemajn pastrojn kaj M onsinjorojn (inter kiuj nian karan kaj ĉiam fidelan sam ideanon M on s.
G iam b^ne), katolikajn ĵurnalistojn, k.t.p. C iuj, sen e sc e p to kun granda sim patio aŭdis pri nia m ovado.
M i zorgis pri la materiala arango d e nia pilgrimo, kaj, atendante la aperon d e la cirkulero, kiu tre detale konigas tion, mi jam p ovas liveri kiel certaj la jenajn punktojn, aprobitajn d e nia kara Prezidanto.
1- e. L,a pilgrim o proprenom ita k om en cos en R om o la 4 -a n de S e p - tem bro k a j daŭros ĝis la ! 0 -a , do s e s
tag o jn en R om o, laŭ la kutimo d e ĉiuj pilgrimoj. (O n i rimarku ke e sto s 3 tagoj inter la ĝenerala kongreso en Bern kaj la kom enco d e la nia).
2 - e. La audienco d e la Sankta Patro o k a zo s versajne ĉu la M ardon, ĉu la V en d red o n .
3- e. Ciuj kongresanoj loĝos k a j m anĝos foine, kaj kune vizitos la urbon sub konduko d e gvidistoj.
4- e. L a vizito de R om o okazos grandparte Veturile, laŭ la kutimo d e la pilgrimoj.
5- e . La prezo d e la tuta ĉeesta d o en R om o (s e s tagoj) kun dorm ado, m anĝado, vizitado, veturiloj, eniroj en m uzeojn, gvidistoj, trinkmono, k.t.p.
e s to s 2 6 Sm . (7 0 frankojn) por la
komuna klaso, kaj 31 Sm . por unua k laso.
6 -e . R abato da 5 0 pC t. sur italaj fervojoj e sto s konsentita. (L a franca kom panio P . L. M . k on sen tas 4 0 p C t.)
M i povas nepre certigi, ke tiu grava paŝo e s to s plena kaj bela su k ceso .
A liĝ u do ĉiuj niaj sam id ean oj.R om ol K iu nom o povus pli forte batigi niajn korojn, altiri niajn- animojn d e kato- likoj? L a sp aco uzebla en ĉi-tiu numero ne perm esas, ke mi parolu pri la inter- naj ĝojoj, kiujn mi ĝuis dum la benitaj tagoj d e mia trapaso en R om o, kaj la neforgeseblaj im presoj, kiujn mi alpor- lis d e la Eterna U rb o . M i alifoje tion priparolos; sed kredu min niaj samre- lig ia n o j: La partopreno en nia pilgrimo alportos al ili centfoje pli da feliĉo, ol la plej suk cesplena ordinara E speran- tista kongreso.
O n i de nun (por la klopodoj faro- taj rapideco esta s absolu te n ecesa ), sendu Ja aliĝojn al F -in o Larroche,
1 I rue d e Vaugirard, Paris.
Kun tutkora sam ideana saluto.
C /. C olas.
f E l „E spero K a lo lik a * ')
NAUA UNIVERSALA KONGRESO DE ESPERANTO
B E R N , 2 4 — 31
L a organiza laboro de la N aŭ a nun tre bone m arŝas, kaj la aliĝoj iom p ost iom alvenas, sed tamen e sta s n e c e se , ke la E sp era n tisto j, kiuj intencas partopreni cn la kon- greso, atiĝu ĉiuj kiel eble plej baldaŭ.
O n i pripensu, ke por multaj organi- zotaj aferoj, por la kongreslibro, la diversaj festoj kaj amuzaĵoj, la L oka K om itato d ev a s scii la proksimuman nombron d e la kongresanoj, kaj ĉar la tem po por la organizado d e la N aŭa e sta s nur duone tiel longa ol la teinpo por la aliaj kongrcsoj. Pro tio ni ankoraŭ unu fojon p etas, ke
A ŭ g u sto 1913.
oni ne prokrastu la aliĝon kaj alsen - don d e la m ono por la kongresa karto (6 Sm = 15 Frankoj). S e oni n e ankoraŭ klare sc ia s, ĉu oni lo ĝ o s en privata ĉambro aŭ en h otelo, oni ja p o v o s sen d i la m onon por la loĝad o pli malfrue, sed ni p etas ne mendu ĉambron p ost ĥno d e J u n io ; p o st tiu d a to , la komitato ne plu p o v o s ak- cepti r e sp o n d e c o n por bona loĝejo.
N ia kara M ajstro D -ro L . L . Z a - m enhof ĵus sciig a s nin, ke li ĉ e e sto s la kongrcson kun la /u/a fa m ilio , ed zin o kuj tri geĥloj. E sta s do d ev o d e ĉiuj E sperantistoj honori la M aj-
stron per sia ĉe esto kaj tiamanierc ankaii helpi al la b on su k ceso de la N aiia.
L a Organiza K om itato e sta s feiiĉa povi certigi nun la Esperantistaron, ke ni en Berno havos tre verŝajne la plej belan K ongresejon el ĉiuj gisnunaj kongresoj, ĉar ni su k cesis lui la novan K azinon por ĉiuj niaj festoj kaj kunvenoj, krom la fakaj kunsidoj, kiuj okazos en la nova U niversitato. L a granda-halo en la K azino enhayas sidlokojn por 1500 personoj, en ĝi esta s granda, tute nova orgeno, kiun lu d os plej fama m uzikisto Cari L ocher, mondfama orgenludisto. En la sama halo oka- z o s la diversaj vesperaj fe sto j: kon- certoj, balo k. t. p. La K azino, e sla s tute nova dom ego en aparte bela slilo, ĝi sid a s apud la bordo d e la rivero A are, m eze en la urbo kaj ĉe la fino de la mirinde bela ponto al la K irchenfeld, plej nobla kvartalo d e B e r n ; antaŭ la JCazino estas granda teraso, ombrumita de kaŝtanarboj kaj d e sur tiu teraso oni ĝuas aspekton de la tuta Alpara ĉeno. En la sama dom o troviĝas, je nia dispono kelkaj pli-m apli gran- daj salonoj por la laboraj kunsidoj kaj la kunsidoj de U E A . En la teretaĝo kaj sur la teraso oni povas trinki kaj ĉiun tagon ĝuos unuarangan kon- certon senpage.
Por la organizado de la diversaj ekskursoj kaj vojaĝoj dum kaj post la kongreso ni faris kontrakton kun bona vojaĝĥrmo en Z ŭrich, kiu nun preparas la planojn d e diversaj vo- jaĝoj. En nia venonta cirkulero ni verŝajne p o v o s detale raporti pri tiu flanko de la kongreso.
La Organiza komitato ankaŭ kom en- cis starigi H onoran K om itaton, al kiu jarnaliĝis multaj eminentuloj en Bern.
Car por la organizado d e la N aŭa, kiel ni jam diris, ni havas nur kel- kajn monat >jn, ni in siste petas ĉiujn E sperantistajn G azetojn kaj ĉiujn D e - legitojn de U E A , ke ili diskonigu per ĉiu forto la enhavon de niaj
cirkuleroj, kiujn ni bedaŭrinde pro manko de tempo ne povas sendi al ĉiuj aparte.
Fine ni petas pardonon al tiuj personoj, kiuj jam m endis poŝtkartojn kaj glumarkojn sed ilin ne recevis ĝis nun. Car ni mem, pro fatala m alhelpo recevis Ja sigelmarkojn nur nun, ni prokrastis ankaŭ la sendadon de la kartoj por eviti duoblan k o s- ton. S e d nun 1a regula d issen d a d o kom cncis, kaj baldaŭ ĉiuj e s lo s kon- tentigitaj. N i sam tem pe rememorigas, ke ni eld on is du belegajn poŝtkartojn (po 10 cts. = = 4 sd ) kaj ankaŭ sam e belan sigelmarkon (1 0 0 ekzem pl. = 4 0 sd .)
Laŭ interkonsento kun la P en sio - noj kaj Privatuloj de la K ongresurbo, la Organiza K om ilato su k cesis atingi sufiĉe pli malaltajn prezojn por la ĉambroj kaj manĝoj. Car ni tion sciiĝas nur en lasta minuto, ni detale raportos nur en la venonta numero de la O ĥciala G azeto de la K on- greso.
G r a v a S c i i g o
La kongreslibro estas nun en prc- sa d o kaj aperos en la kom enco de Julio. G i e sto s tre interesa pro mul- taj vere bonaj informoj. Krom la diversaj artikoloj ĝi enhavos la liston de la kongresanoj, kiuj pagis sian kotizon ĝis la 30a de Junio. Kiu do deziras esti en tiu listo, sendu sian aliĝon antaŭ la nomita dato.
K elkaj E sperantistoj ŝajnas timi, ke la ĉambroj d e kvara klaso ne estas bonaj, ĉar la plejmulto m endas nur ĉambrojn d e la tri unuaj klasoj.
La O rganiza K om itato havas la plezuron povi konstati, ke ankaŭ la ĉambroj de la tria kaj kvara klasoj estas tre puraj kaj kontenligaj. N i vizitis ĉiujn ĉambrojn kaj povas cer- ligi, ke personoj ne tro postulem aj loĝos tre oportune en la ĉambroj de la tria kaj kvara klasoj.
P lie ni atentigas pri la plezuriga fakto, ke la prezoj de la loĝado kaj manĝado e sto s pli malkaraj ol ni
