X X X I I I - a J a ro --- N -ro < 5 2 --- 10 N o v e m b ro 1937
Unu lingvo, unu idealo, unu movado
Post la kongreso jubilea
Post la k o n g re s o
La Jubilea Kongreso estis espero por m ultaj sauudeanoj.
Espero, ke solviĝos la konflikto inter-esperantista. Pli precize, inter P E A kaj la Ligo.
Tio ne realiĝis! lu j opinias, ke pro kulpo de la ĉefoj. Aliaj serĉas la kaŭzon en eirkonstaneoj. Ne m ankas la kutiinaj kul- pigoj reeiprokaj. E1 eio kristaliĝas nur unu sola kaj bedaŭrinda fakto: La ncŭtrala movado restas disigata. Ne nur internaeie, sed ankaŭ en pluraj landoj.
l ’ost la kongreso restas la sento, ke ne sufiĉas lingvo por sin konipreni. Neeesas ankaŭ unu idealo komuna. Kaj komuna idealo bone koinprenita, kondnkos al la deziro de ĉiuj: u n u ni o v a d o, ee kiu eiu lionorinda saniideano povas partopreni.
UEA je la fin o 1937
Pasis nnu javo post la grava ŝanĝo en PEA . La kelkaj malnovaj anoj de PE A , al kiuj oni ĵetis la ŝlosilojn de la C entra Ofieejo transprenis la fuŝitan aferon. Duonveraj informoj pri morto de PEA nebuligis eion. La eksiĝinta kom itato prokrastis la transdonon de la aferoj al la protestintoj, por ke ili ne suk- eesu ordigi la Asoeion.
Tio nature influis. Kevenis aro da fidelaj kunlaborintoj eksiĝintaj aŭ eksiĝitaj dum periodo 1934-193(>. Revenis liialno- vaj membroj. Sed kolosa estis la tasko por informi, klarigi, refuti.
Kaj la rŭzulto ? Ĝi- estas nek brila, nek malbonega. La jaro 1937 estis transira. Neeesis likvidi m nltajn aferojn kaj uuuvorte meti la Asoeion sur tu te uovan bazon.
La pccepto estis : Aflapti la kostoju per radikala ŝanĝo, al uova situaeio.
in koiiz.o jn iTO 1 a k i i v a j m e m b ro j. kouforme al Ia uovaj kondiĉoj. Aot/.verrt' la saman servaron al la membroj.
La Provizora Kom itato sukeesis en ei tiu penado. La Cen- tra Ofieejo refltis ĝis fino de Aŭgusto en la Insul-TUro. Kaj translokiĝis en la Palaeon de 1'estinta sekretariejo de la Ligo de Naeioj. de favoregaj kondieoj! Sidejo en internaeia medio kaj por malpli ol la triono de antaŭa kosto. M ateria kaj morala gajno!!
Malgraŭ la perdo de gravaj. landoj pro malpermeso, pro milito, pro misinformo la nombro de aktivaj membroj atingis
iom pli ol 1300. Kaj delegitoj
e n 100lokoj.
PEA revenis al origina stato. t'li nun eniras en la tridekan jaron de ĝia ekzisto. Nu, en jaro 1909, post unnjara laboro ĝi
kalkulis Pelegitojn en ‘249 lokoj kaj 1223 membrojn.
UEA e n 1938
La agado en 1938 estas fiksita de la Provizora Kom itato en sia kunsido de la 23-24 de Oktobro jene:
Daŭrigi la kntim ajn laborojn, restarigi rilatojn
disrom pitajn de la anhuia kom itato, revarbi membrojn Eldoni Jarlib ro n 1938 (j>li bone presitan ol tiu de 1937)
kaj la gazeton, a d a p ta ta j al la novaj bezouoj, Entrepreni interesajn propagandajn laborojn, tiom kiom
ebligos ilin la rimedoj
I lc e liŝparojn en la adm inistrado de la Asoeio kiel en la internaeia movado
E lektigi daŭran internaeian komitaton de nia Asoeio Akceli la re-unueeigon de la neŭtrala movado internaeia.
eelo bone atingebla, se eesus la m alpravigitaj
atakoj kaj estus repaga/taj al PEA de la respondeea persono la grandaj monsumoj al ĝi ŝuldataj.
Pri detaloj ni parolos en alia artikolo. La programo por 1938 estas ampleksa.
Kaj iiiin antaŭcn al laboro..
U n iv e rs a la Esperanto-A socio P o r la P rov. K o m ita to . K. M. Liniger. R. Richez.
Prezidanto Vicprezidanto.
- U E A je la fino de 1937 ■ UEA en 1938
V igla Voĉo V e te ra n a
Elkora eĥo
T u ŝn n tn su rp riz u > s tls ln novn jo, ke l;i Vnrsoviii kongreso, en ln urbo ile 1' M njstro ineni, du m ln oru .luhilco de iiiu snnklii ideulo Juĝis inin iniin iĝi lioiiorn niem bro ile l'E A . niin pil eniociigis ol nii povns esprim i per kelkuj vortoj.
Mi ŝutiis ĝin nmUe pli ol nneinn d islin g o u ile proprn reg istn ro , enr ĝi estn s nolielute>,o internnehi, p ru v n n te ke nii nts tu te vnne vi- vis, sed ion n lin g is ,je min ju n een iilenlo, —ke nii estls p e n n e sitn fornii nliiiennŭ ilenfeion de 1' sen tinil 'rnilo <lc 1' eferno.
S ineernn ilnnkon pro tiu feli- eign konvinko, liinu fll-tin, pru v o <le Viu eslinio ilonis t» niin koro. ■—
Depost Iii D resden kongreso in liiltlo de I'KA eltn i ŝveliis untnŭ ani« tiniino kiel jiersonlgo <le nin .neforgeseliln lle k lo r Uoiller... ĝis dtini Ii i.hu.s i j i ĵ >.i;ij iniili biziigoj uebuligis niinn ilriiuin konvinkon pri b( keriisiineeo ile nitf niovmlo.
R e seren ig a e fik o
.len novti tirilo trtisvtirinns n iin : ln u iniknro vivns kiel eiuni knj voktis niin kiel p erilitu n inftinon sui> lii llugiloju ile niu 4IKA.
Solenn nioniento en inin vivo, kiu lu fe reju ilig n s anin ! Klkornn iliuikon nl l'K A ktij stnne nl ln siiinlnniliiiioj. iiiieiiilinliij eitiu n surprizon !
K o nfeso pesim ism a
l*or iloni rignril<»i en ln |>esi
niisnion kiu vutilis lninn sjŭ rito n tni je n konfesns kelkitjn frngnieii fojn el nin broilkiistnjo ]>er ln Vu ru-riKlio iliini .lulib lnst.n. Ĝi nion trits se n to jn <le eineritn eksjiioiiiro.
el kies niniiiko tinkoriiŭ nrilns ne veikebln ttpostolecp. kiu lie I lnŭ lio liiniln jiroverbo) « ŝin irn s niielon eirknŭ ln buŝo j> iluin ln etn kon tiikto, sed tuineii ilonns lernigiin fonon ile vero :
D o rn o j en nia k a rn o :
K itun oni legns l:l tuSiiiitiin
« Preĝo sub lti venlti stniKliirdo s>
en kiu niti M n jstro en k o rp ig is eiun einoeion, einn ileliktitnn noblnn vi- brtulon de siu vtiruin k oro duni lu llulonjit kongreso. oni tu j sentus.
ke ltirnioj de proflliidn tnŝo tim n
jŭenigjs ln o k u lo jn de 1' ŭeestuntoj.
! — Ĝi n e m ir e stis uiniti kongreso.
i sed vere religiu soietitijo. I,n en tu - zinsnio de 1' p io n iro j revokis en ili infniiiin jnireeon. p o r kiu lirilns 'ii rokoj e sto n tu j kiel lnontoj d<> oro.
ili vidis tioui kliire ln niirindiijii Itlŭeeltijn eeojn de K sjiennito knj ĝitijn en iin en tu jn serv o jn |s>r ln
| lioninro. ke ili ojitiniisine liu.lgis ke, se n u r lti n ten to de 1' lnoiiilo u ltiriĝ o s, lii d isvnstiĝo iros klel . juijloftiĵro, tlel ke en kelknj (1<>- kudoj ĝin ll l i l v ersnleeo estos fnkto.
...Sed iiiin lu lezu ltn to de seu tinn serio dc jd u rn iilo j dn k u r soj. niilionoj (lc cnilirhlj stuui- dennoj.
( 'ieloke niii devus sii|iozi ('spernnt isto jn. S<‘(1 oni devns ilin s<rei |>er lu u le rn o kun sj>eeinlti lieijio <le l'K A nŭ Sul jitrliliro Ilillti reguluj vojtiĝoj tru. Kllropo ini ne Plintirkis verdSteliitoMl dilin
| niin inslgno risk ig is ee siispekton.
l.ti lionegti Niuiegti k u rso trtis- i vnrniis iluni jn ro j niiin biiKloil...
inilo.i <bi ndejiloj orniuutis ninn , stn tistik o n . —sed ln stunti sfntis- j tik o utestiis, ke jiresknŭ lieniit inii- j tu rn fru k fo de lin j intensiij kur- soj fiilus cn- dnnktiii niozou ile iu
* ■ftizn griijio nŭ ferv o re forinus no- i vnn kernon. ...in te r cent kur i snnoj elile unil einuitlileliilo. I.e res, i Itiĵo jien lis iutereson. niiiltiiieris eii senfiindiin iuiton knj iiciikiin : revenos.
.ŝ iiji iiis ke oni k o n sid eru s bi Ksĵ>.
stndiiilon kiel biŭniodtlit sjsirt-m o- tlviin <list rtijon. kiun oni |>oste t'or iusns ku.l sekve forgesus uiistiitiiŭ sin p rn k tik e p erfck tig i. T iu rl- i bite nii eniits je I' konvinko ke nin
! ln b o ristiiro jiosedns bi jilej serio- zujn elenieiitojn. Kn illnj kongresoj nii o fte eiiviis bi deb.ittinojn jior
i k iu j K spernnto vere iĝis iiiifurn lingvo, k iu n ili uzns niulle j>lie liile
<>1 nii. Vor ili ĝi ĵu estn s bi solti frennbi lingvo, duni tilbij, kiuj sin jn iv ileg itis p er Iti nomo « intelek- tu lo j » inlerniiksii.s p ln rtljn en sin kiij><> knj « ,tniitloriis » kiel jioll glotoj. K nj tin dunlisnio iiitilltelpiis : jiensi en K spcrunto.
• K nj bl tlevizo : « Kotido fnnii- i iin » ? Nin glorn een tro : KRA i d iv id iĝ is kiel tiniebo. p er skisinn jinŝo « tilinligis » l.oitdonon knj niiibnŭ liiurŝtis peiie. Se n u r I iiiiibnŭ siiindirektiĝu, ktij ne pro, ' « tn> frn tn » konkureiieo sin nion- I tr u ltinibtistonoj...knj nin « sĵx>s
: p u trin e ». In S koitnro. ...Ili evi d en te sin seiitns jnni suliee kos uiojiolitnj j>or ne bezoul Ksjx>run fon knj de « Iutiidiknjitis » sbin
| p ro p ru n nioviidoii, kruele sen lo n tc i ke bubili j>er gestoj estn s luodcrnn
! nnnkronisnio de 1' Iblbelu tu ro , enr bnbeli jn ,-stiis ridindti su ro g n to de bnblli. I.nŭ b istn j sliujitoinoj ili ŝn jn n s ttne ioni vekiĝl el sin jilunibu letnrgio ...l.n dun etiljni
■estu illn !
V iv u o p tim ism o !
KsjH>ro jn estn s In rndiko de niil
; idenlo !
llepost lu Ksji. iirnteiiijio, kiiun nin stu to e stis dubem n, ttbi jiro- gfeso tniilen esln s eliorniii ! Jen fuiitointts en iiiln m enioro iinun kuhsido de I' uovhnkitu « Isi eston- fo e stn s nin ». ln etnbrlo. jio rtim tii , Jii dubiui viĝporoil de itui jn iin i tivn inovinlo. l.n e s trn ro io rin is in eeitin pnrtoti de ne nbsolutn sell- lionieeo. — Im jiuŝtlsto nt» knrŭĝis tiniigi sinu b fn tn ro n jiet; Esp. pu- j rolndo, de kies indn lino li liieili
e s tis tu te ne eprfu, e stn n te n u r isso- In eninbru sitĝulo seu jinrobi jirnk- liko, kuj do stn rn n te stiv ninliir- niu tereno, su sjiek tn n te sfn meni.
Aiigliin projingnndistoii jx>r ln K em briĝn kongreso li enkoinliikis ...inigle. Xin Iiontigis Ihi rininrko, ke eii lloltuido oui ev id en te jdi jm- rolns P lf l <>l E.\’ K sjiernnto. .Tn ŭio e slis neiiinlurn. Koneevite tio nii d('vns konfesi, ke ni enornie pjto- gresis. .Vii buinile p etn s inirdouon j>i't iiiin Ĵiisii u krn k ritik d , itn r ins- jiirittn p e r lionn inteneo, s u r vero bnzitii. l.n etiknii k o n slru n n lubo- ron fn ris selektii ninistoltiro, jier kies senlilen elteiio hi n iuroj kres-
’ kis ĝis ln nunn fnzo.
Kondi fiindtuuenton l i u r dontts liiiztlrdiui ineritou, kiun oni sj>e>
einle Snidns til luitt ob stln n Krisn knpo. fn n n tik n p ro )n konijm lnj ri- iletoj de 1' monilo. — Ln niodestn ĝernio j>ros|x’ie evolnis j>er lliti ofe renui zorgndo. — K uj (in gVnrdin
■ korjm so jie b rnvnloj, kiel tidindn fnltingo, k reskos ĝis elektn legio, kin giore ntin g o s in eeldn !
K1.\K «1 VKNKOS ! j . I.A RSTONTO KSTAS N I A !
I ''
U ilversnni. O ktoliro 11)37.
Viti dnnkenm
llre v e s I itte rd v k .
Universala Esperanto - Asocio
Centra Oficejo : Nova adreso : Palais Wilson, Geneve, Svislando
78 (2) Novembro 1987 ESPKRANTO N-ro 452
I n t e r s t a t a E s p e r a n to - A k o r d o
Ĉela ideo: Ees registaroj reciproke promesos : Ni enkondukos la instruadon devigan de Esperanto en ĉiujn lernejojn de nia lando, se vi promesos iari la samon.
Gvidanto de la penado: D-ro Antoni Czubrynski, Wesola 32, Wlochy pod Warszawa (Polujo)
Klarigo
bazo de la nuna klopodado, komencita de D-ro Edinond Privat, en jaro 1923, estas
1. D e ta la prozento de la t.uta m a te rio tro v iĝ a s en la J u b ile a J a r lib r o de la E speranto-M ovado 1937, re p re s ita k a j d isd o n ita al k o ngresanoj,
R esiim a te k sto en « O ra Libro », k a j en ESPKK AN TO, n-ro 442.
M ajo. 1937.
2. Itezolucio de la T u tn io n d a Asocio de G e e in stru isto j E speran- tis ta j (T A G E ) a k e e p tita en la Eerm a ku n sid o de la J u b ile a Kon- greso (V iŭu EKPKKANTD, p. 59.
Septenibro 1937).
3. Itezolucio proponita al la kun- veno de TAGE, de D-ro A ntoni C zubryuski k a j a k e e p tita . T iu ĉi rezolueio e n te n a s la ĉ efajn ideojn p ri la f a r o ta j p aŝoj p o r akeeli la A kordon.
Ni re p re sa s tie ĉi la rezolueion m en eiitan snb 3, k a j ia fran elin - gvan . te k sto n de Akordo. Plie k la rig a n a rtik o io n de D-ro Czu- b rjn s k i.
La k u n v en in to j en la ku n sid o de TAGE dnm la X X IX P n iv e rs a la E sp e ra n to K ongreso en V arsovio deeidis renovigi la klopodojn kon- e e riia n ta jn la realigon de In ter- S tata Ksperant.i) A kordo /I E A k / eela n ta la sam lein p an enkondukon de E sp e ra n to kiel devigan lerno- ob jek to n en ĉiu jn le rn e jo jn , de la mondo, se (i Statoj la sanioii prp- J niesoŝ.
P o r tiu <:i eelo oni «teeidis : Ii)te r e sp e ra n tisto j
■ - - . ' t
1 ) iirganizi Ĵn te rk o u se n te ku n Eanda.i Asoeioj la L a n d a jn Komi- ta to jn p o r K ealigo de tin ĉi lE A k.
2) popularigi pere de ili prese k a j p releg e la ideon p r i lE A k in- te r ro n d o j esp. k a j ne-esp.
3) a ra n ĝ i plebisciton in te r ne- e sp e ra n tis to j p o r lE A k p er var- ba< lo de f a k a j itsocioj, k o rp o racio j, societoj, k tp. en ĉ iu j la u d o j p a rte a u e n tu te p o r tiu j ei ideo, ke ili su b te n u Ja. celad o jn de esp e ra n tis- to j ee ilia j p ro p ra j re g is ta ro j p ri lE A k,
4) v arb i p o litik a jn p a rtio jn , grn- pojn, b lokojn k(,p. ke ili en n ietu c n ilia n prog ram o n la p o stu lo n al ilia j .re g ista ro j su b ten i tiun-ei
idepn, ,
5) entrepreni v a sta n p ropagan- don en ĉiu landp p ri la iileP en la r ĝ a j am aso j, k o lek ti rezoiuciojn k a j p e ts k rib o jn de iliv e rsa j pli k o n a la j liom oj fa v o r a j a l tiu ĉi ' ideo.
6) v arb i ite p u tito ju en p a rla m entoj / ev en tu a le eu k an to n o j, S tato j, «n Usono kt.p. la ŭ la n d a j kondieoj.
7) p rezen ti lu ideon ,p r i 1‘BAk al m in is tro j de k lerig o k a j ek stero /la ŭ la n d a j komliĉoj / kun la peto ke la k o m o rn a iam lo aliĝ u nl IEA k.
P o stu lo j pedagogiaj :
P re p a ri la in s triŭ s to jn k a j ilian dipiom igon, verk i la necesajn lern o lib ro jii k a j legolibrojn, vor- ta ro jn .
P o stu lo j o rg a n iz a j :
I.a kiiuveiiiutoj <!<• la X X IX kongreso de TAGE decidis dinn tiu ĉi kunveno, por bona a ra n ĝ o d e pr<>paraj laboroj, p e tl Ĉiujn re d a k c io jn <le n a e ia j esp. ĵu r n a lp j k a j revuoj m alferin i la kolonojn p o r la p re sa d o de la sciigoj k aj
c irk n le ro j p r i' IE A k en la periodo kom eaca a n ta ŭ la konsolidiĝo de la k o m ita to j por realig o k a j even- tiiale a n ta ŭ speeiala o rgano iledi-
Teksto de 1’A kordo:
(O rig in ala tek sto el ja r o 1923)
Les ctats siffnataires, reeonnaissant Viniportanee de rĉpandre Vusagc tVurie languo au,riliairc pratiffue ptiur faeiliter les eomsnunieaitons1 iiiternationales deetarent e.tre prĉts d introduire graduelleinent dans leurs eeoles publiffues l'enseiynem,e.nt. de Vespĉranto lorsffiVil y tntra au moins si.r ĉtats siffnataires du present accord. t . •
Le present aeeord nentrera <<n viffueur ffue lorsffue ■ il y aura sir etats siffn.ataircs. Iforiffinal en franffais et
en
cspdranto sera tldpose entre les mains du Secrdtaire gdneral de ia Soeiftd des Nations et restera ouvert a la siffnaturo de. tous dtats ddsirettai ti'u adhdrer par ia suite.I.es etats sifftiataires restent libres de ehoisir te mode d’applieation.
tlu present aeeord ffu'ils jtifferont le mieux approprid & lcur orffanisation seolaire. Ils s’enffagent d informer lo Comitd international de VEspd- ranto, d Ucndve, des mesures t/iVils ddeideront preiulre d ee sujet, soit par rlisposition teffislative. strit- par drieret adniinistratif.
Informoj pri la farota 'laboro:
Oni p e ta s n a e ia jn k o in itato jn por la Iteallg o de IKAk sciigi nin p ri ta ŭ g a j a g a n to j, k iu j volos siu dediei al tiu-ei g rav a m ovado or- g a n iz a n te ĝin laŭ la d ire k tiv o j de rezolueio (intaŭa. E stu s dezirintb'.
ke ei tiu j sam id ean o j ne p r itr a k tu tiun-ĉi laboron kiel la nlkrodaĵon al iu a lia, k v an k am e sp e ra n ta laboro, e a r ili ne pleim m as bone g ra v a n taskon. kitin ili pren o s s u r s ia jn ftultrojn. sed tlediĉu -sin n u r ekskluz.ive al IBAJs-movado.
Se e s ta s necese. iib reto p ri lEA -k m ovado disdonitii duni V arsovia X X IX kongreso povas e sti repre- s a ta p a r te a u e n tu le . e a r aŭ to ro rezig n as pro liono de IEA -k m ovado je la a ŭ to r r a jto j. N epre ik- cese e sta s tam en, sciigi la aŭ to ro n p ri e v e n tu a la eldono.
L a ra p o rto jn p ri la p rogreso de p re p a r a j lab o ro j por lE A k-m ovado vi u n u e p resii en v ia j esp. n a e ia j o rg an o j k a j poste sendu ilin a l la ĉefgvidanto. Efvitu m aln eeesan ko-
respondadon.
C efgviilanto ne re sp e n d a s lete- ro jn sen la respom lkupono.
Nova horizonto
. E sta s ĝ en erale k o n a ta fenom eno, ke p er m a lg ra n d a : m onero, m e tita 'u n u em a u ta fi la okulo oni povits kovri g ra n d a jn p ersp ek tiv o jn k aj ee la liita n sunglobon kun la maso 3,3i).(XtO fo je pli g ra n d a ol la m aso de tero. lo siinila okazis dum V ar- sovia kongreso, dum k iu la de- niando p ri la rila to in te r LEA k a j IE L pro sia a k tu a le e o tiel v u alig is ĉ iu jn a liu jn problem oĵn, ke liii en kelka.j ra p o fto j p ri tiu- ĉi kongreso tu fe ne tro v as. nek per iinu v orto la m eneion p ri la In ter- S tata Ififiperanto A k o rd o / m itllonge IE A k /, nuite la p le jg ra v a dem an- do. kiu tlevas a lc e n trig i la eeladojn
<le 'la tu ta e s p e ra iitis ta ro , ĉ a r per feliea sŭlvo tle ĝi solviĝos aŭto- m a te ĉ iu j a iia j prohlem oj de la esp eran tism o . T ial nŭ p e ta s tie Vi, k a ra j saniitlennoj. la lielpon en la po p u larig o de tiu-ei ideo.
Iniagu al Vi sam id ean o j, ke en iu ŝta lo . kie E-movatlo e s ta s suliĉe g ra n d s k a le d isv astig itil, ekz. An- g lu jo oni sukcesfts en k o n d u k i in- slru a d o n <Ie E s p e ra n to en 50 Ier- n ejo jn k a j kolekti 10.000 tla .s u b - sk rib o j s u r la p etsk rib o al p arla- m ento, ke oni ilevige en k o n d u k u E en ĉiu jn le rn e ĵo jn de la tu ta luiido. 1’n rla m e n to a k e e p ta s la pro- ponon k a j longaj p en ad o j tiniĝas
e ita a l lE A k inovado, kiu devas e sti sendependa k a j lib e ra de la o rg a n iz a j d isp u to j in te r UKA kaj 1EL.
per sukcesoj. La tu ta b r ita junu- la ro eliT anta de n u n el la lern ejo j scipovas uzi p erfek te E sp eran to n . Se<I b ald a ŭ ohi rim a rk a s iun m ankon en lg tu ta plano, p o v an ta eĉ kaŭzi pro la ĝ u sta te m p a ne-an- ta n v id o la p ro testo jn . Dni d iro s : por kio e s ta s necesa tia g rand- sk a ia instruaB o de E., se a lia j la n d o j la sunioii ne fa r is ? to sim ila okazis s u r ,lu insulo Sam os e n , 1908, post la. 'm o r to de insul- e»tr<> fav o ra al E sp eran to , kiu en- kom lukis ĝin en ĉ iu jn le rn e jo jn -de ia insulo. Dni ne k o n tr a ŭ b a ta lis E.. sed siniple k o h s ta tis ĝ tan tealiHi d isv astiĝ o n k aj p o st lia m orto re d u k tis efo nl liorm ala 'tiam a sitiu ieio j
Ei tlo-IH W Jra » , ke ne' sufiĉas, ke iin u Stato zorgu en k o n d u k i E.
en s ia jn Iernejojn. C.i, p er tio-ĉi, ankoritŭ ne m iilie sukeesus, ĉjjr ĝ iaj ŝta ta n o j. fo rv e tu rin te ek ster- lan d en tro v u s n u r m a lg ra n d a jn g ru p e to jn d e ltonioj seip o v an taj uz.i tiun-ĉi lingvoh. Io a lia estu s, se ĉiuj, sekve komenee m inim um e k elk aj laŭ m thist.ro Heneŝ en 1927 ses) re g ista ro j p ro n iesas ĝin tie- vige enkonduki en ' la le rn e jo jn sam tein p e, mi r ip e ta s : sam ten ip e ! En tiu-ei ideo p ri sam tem iieeo ri- pozas la tu f a graveeo de la bleo pri IE A k : « ni fa ro s tio n -ri ĉe ni, se Vi ia sam on faro s ĉe V i». Tio- ei tameu. c sta ŝ ja n i d ip lo m a ta de- lnando. e a r koii<‘ern iis la in ter- ŝ ta ta jn konveneiojn a litla n k e tr e konvena por ni k a j por la regista- roj. Ili nenion r is k a s : ili m ooiente enkom lukas tienion kio povus trovi
!a k o u tr a ŭ s ta r o n de la pnbliko.
Ilia pronteso m om ente devigas ilin al nenio, se la a lia j ŝ ta to j la sam on ne prom esos. Se tam en ili ĉiu j ses prom esos, tiam Ia even- tu a la k o n tru ŭ sfa ro de 1’publiko e sta s fa c ile k o n tra ŭ b a ta le ld a , ĉa r la re g ista ro j povas resp o n d i : « ni ja ne povis tion-ĉi ne fa ri, se a lia j tion-ĉi 1’a r i s ». P e r m a lg ra n d a j pa- Soj, oni do povos p re p a ri ion gran- diozan.
1’o st la kolekto de la ses pro- m esoj oni tam en tu j ne enkon- d u kos E-on. en la lern ejo jn , sed n n u e p re p a ro s ia in s tru is to jn , kio estos ja m de ttu-ĉi m om ento nnilte p li-fae ila k a j eĉ tr e fa c ila ol an- ta ŭ e , ĉ a r out ja m d e n u n povos d e k la ri a l k a n d id a to j por la in- st.ruistoj : Vi zorgu rieevi la di- plom on in s tru is ta n , ĉ a r p er ĝi Vi g ajn o s nttne la s a la jro n por la viv su b ten o ! Oni plu ne p red ik o s a l ili p ri la in te rn a ideo de Es- p e ra n to , p ri la nobleco, beleco de la lingvo Z am enhofa je kio oni
povas k a p ti in d iv id u o jn , sed ne- niam ltl g ra n d a n am ason.
Ideo e sta s, kiel vi vidas, sim pla, sed a n k o ra ŭ tu te ne p o p u larig ita.
I n i i el, laŭ mia opinio, fa ls a j pa.ŝoj en estin teco e stis la tr o a al- een trig o de la p re p a ra j lab o ro j en u nu m ano, dum oni p lim u lte k a j plibone sukeesus, se inŭ disdonus- la tu ta n laboron in te r p lu r a j ma- noj. (n a c ia j esp. so cieto j) k iu j plejbone se ia s k ia j e s ta s la eir- ko n stan eo j en lia p ro p ra iando k a j kiu n klavon k a j kiam ĝ u sta te m p e su rp re in i por elvoki bonan efikon.
I,a laboro de la cen tro estos mal- p lig ran d a k a j la k o stojn kovros a n k a ŭ ia n a c ia j societoj pli facile.
La e ŝ p e ra n tis ta fo n oni povas fa- eile seiigi se n d a n te la fo to g ra fa jo n de la re g is ta ra promebo k a j. tiu- ĉi fo to g ra fa ĵo estos sam tem p e bo- nega p ro p a g a n d ilo ee a lia j regis- ta ro j, k iu j sin ilem andos : « ĉ u ni ne estos la u n u a j ? ».
Sed en k o n stitu c ia j Statoj oni devas uniic sub la p etsk rib o ko- lek ti la su b sk rib o jn ne n u r de e s p e ra n tisto j g ru p iĝ iu ta j en la so- cietoj, sekve ia d e k la ro jn de ĉiuj e n la m ia j g ru p o j kaj kluboj : (« so- eieto, klubo en... a u b ten a s la ideon p ri In te r ŝ ta ta E sp e ra n to A k o rd o » /s e d a n k a ŭ laŭpove p etsk rib o jn de n e e sp e ra n tisto j fa v o ra j p o r la ideo p r i/I E A k . T iu-ĉi laboro kom- prenelile d ev as m a rŝi p a ra le le kun la ĝ isn u n a in s tru a d o de E. k a j v ard ab o de n o v aj fo rto j, sed ia- g ra d e e sta s p iifa c lla la k ap to de ies su b sk rib o fa v o ra p o r la ideo p ri T EA k ol tiun-ĉi personon ek lern ig i la lingvon ??
Se la penailoj de la esp erau tis- ta r o iro s la ŭ tinf-M d tre k ttv o ĵ oni ja m post k e tk a j ja r o j povos vidi ia u n u a jn f r u k to jn de tiu-ĉi penado, la u n u a jn a n ta ŭ a n o n e a n to jn de a lp ro k s in ŭ ĝ a n ta tra ro m p a periodo.
E n tre fa v o ra j eirk o n stan c o j, ni post ia j sep a ŭ dek ĵa r o j povus vidi E sp e ra n to n en ĉiu j lern ejo j de la ĉefaj ŝ ta to j k u ltu r a j devige in s tr u a ta . T ia m kom preneble lik- vidiĝos p er la fa k to mem la ĝis- n u n a j societoj, kluboj, ĉ a r ilin a n s ta ta ŭ o s la le rn e je a m b ro j en ĉiu j le rn e jo j, solviĝos la n a e ia j asoeioj kuj ligoj, k iu j u u n e povas a n k o ra ŭ k u lk tŭ i c en to jn a j eĉ mi- lo jn ŭ a m em broj sed nen iel Ja m ult- n iiiio n a jn n aeio jn , ĉ a r tio-ĉi e g alu s k v azaŭ iu volus en ferm i iun g ra n d a n uriion, ekz. Londonon au ibirizon en iu vilaĝo. P er si mem tra n sfo rm iĝ o s a ŭ m alap ero s la ĝis- n u n a j o rg an izacio j, kiel L’EA k a j IE L , .ĉar ili ja plu ne povos en- fe rm i ia tu ta jn n iu ltim ilio n a jn naciojn. K,aj io pli m irin d a au- k o ra ŭ o kazos : n en iu p rip lo ro s tiu jn -ĉi ŝan ĝ o jn , ĉ a r a n s ta ta ŭ ili ni vidos ion pli g ra n d io z a n k a j itnpotian : Ia ĝ e n e ra la n in s tru a d o n de E sp e ra n to eh la le rn e jo j k a j p er ĝi la e h p en etro n de ĝ i en la vivon m odernan. Ilesto s n u r unu in s titu c io k o n tro la n ta la disvolvi- ĝon de la lin g v o : L ingva Komi- ta to . E stin g iĝ o s la v e rd a j ste lo j en la m aten ru ĝ o d e le v iĝ a n ta g ra n d a e sp e ra n ta Snno. K ial do' p e r la m a lg ra n d a j m oneroj k o v ra d i ĝiail 330.900 fo je p li g ra n d a n niason ol lu te ra . E n V iaj m anoj, k a ra j sam id ean o j rip o zas la estonteco de tiu-ĉi m ate n ru ĝ o de le v iĝ a n ta suno. Ĉtesu okupiĝi p ri m oneroj, ne p erd u el la okuloj la g ra m ia jn p ersp ek tiv o jn . La v e n o n ta j gene- raeio j vin r ig a rd a s el la su p ro de la ja rc e u to j. A noncu Vin al Ia k o lek tiv a laboro k a j ekkom encu 1
D-ro A ntoni C ZLB K Y 5iSK I.
Nia himno
kaj la aŭtor-rajtoj
Ni p e ta s la a te n to n de ĉin j e sp e ra n tis to j p o r je n a g ra v a afero , k iu tu ŝ a s la in te re ŝo jn de la tu t- m onda e s p e ra n tis ta ro . .Te l a , 27a de A prilo 37 okazi.s e n sekeio He- verivijk, N ederlando, p ro p a g a n d a kunveno en kiu la v iz itin to j kan- tis k e lk a jn k a n to jn i.a. « La Es- pero », m uziko de E. de Mĉnil.
I’o st k e lk a j tag o j la sekeio rice- vis letero n de la « N ederhinda Dflcejo p o r p ro te k ta d o de Muzik- k a j A O to rrajto j « (K.U.M .A.) p er kiu ĝi p o stu lis la sum on de 3 guldenoj kiel pagon p o r a flto ra j r a jto j por la k an to « La E spero ».
ĉ a r ni nenion seiis p ri la ekzisto de tin j iS ŭtorajtoj saiue ne B.E.A. IT Irita E sp e ra n to Aso- cio) kiu . elilonns la k a n to n kaj ĉe ktu ni in fo rm iĝ p etis, n i tu r- nis n in a l al la ofleejo p o r p lu ra j in fo rm o j. A1 tio Ia olieejo respon- ŭis, ke M. <ie Menil esfis m em bro ŭe S.A.C.E.M. (la fra n e a organizo por p ro te k ta d o de a flto ra j r a jto j) k a j sekve de tio « La E spero » jis ta s t.n. p ro te k ta ta kant<i en ĉiuj lan d o j, laft la konvencio de B ern.
Se e fek tiv e « L a E sp ero » e sta s I.
n. p ro te k ta ta k a n to k a j en ĉ iu j lan- ŭoj oni do r n jta s po stu li pagon por p erm n zik a afl p e rk a n ta prezen tad o , tiu k a z e sim pla k a n ta d o en eĉ ia plej sim pla kunveno, sam e kiel en
<>kz. Suprenom ita, e sta s m alper- rnesata scn pngo por a flto ra j ra j- toj. .
Ĉ ar ni o p iu ias tiu n ĉi afe ro n tre g ra v a por la tu tm o n d a esperan- tis ta ro , ni deeidis p u b lik ig i ĝin en ki s a z e ta ro k a j p e ra s iufo rm l ntn ■
1e. ĉ u efek tiv e e k z is ta s kon- tr a k to kiin S.A.C.E.M. p er kiu ĝi r a jta s p o stu li la pagon de a ftto ra j r a jto j p o r « La E spero ».
2e. Cu en a lia j lan d o j oni ja m s p e rtis m a lfa c ila ĵo jn p ro tio ;
3e. ĉ u e v e n tu a le la lie re d in to ĵ de E. <ie Menil povos n u lig i tia n kon- t.r a k to n ;
4e. ĉ u e sta s a lia rim edo libe- rigi n in de k o n tra k to , k iu m alfaci- lig as la propagam lon por n ia lingvo k a j seridube, ne e ŝta s konform a al la ideo Z anienhofa.
V olonte ni rieevos in fo rm o jn de ĉiu. kin povos k la rig i tiu n ĉi afe- ron k a j k o n trib u i' al k o n te n tig a solvo.
L a e s tra ro <le E ederacio <ie La- b o rista j E sp e ra n tisto j.
1’o stb u s W. ti. A m stĉrd am W.
N ederlam lo.
G e e s p e ra n tis to j- A te n to n !
B ouvolu ĝui e sp e ra n te n inven- ta ĵo n k iu p e rfe k tiĝ a s viu aritm e- tik e, p e re nova. tu te e sp e ra n ta k a rtlu d o « P rodeko », d e d iĉ ita por g e e sp e ra n tisto j. P rodeko e s ta s la p lejnova in te re s a k a rtlu d o su r.b a z o de la a ritm e tik o . Ĝi d istin g o s pro ĝia valoro ĉ iu jn ĝlsu im n jn knrt- ludojn. 1’rodeko e sta s u n iv ersala , ĝi povas e sti lu d a ta en ĉ iu j ron- (loj ĉur Prodeko am uzas, d is tra s , ed u k a s la honiojn. P ro d ek o ins- tr u a s al la hom oj la p le jg ra v a n fak to ro n de la m aten iatik o , nome : la a ritm e tik o n / + — : x / . Lu- d a n te p rodekon ek k o m p reu as oni ĝin m algraflvole, aflto d id ak te k aj tr e faeile, tia l m endu n u r la k ar- ta ro n de p ro d ek o ĉe : Prodeko, K atoiviee / <5. S lask / Poilando, p o ŝtfak o nr. 8. L a k a r ta r o bonk- v alita. P rezo m odera. Vidu la anon<
con s u r la s ta paĝo.
N-ro 452 ESPEBANTP 79 (3) Novejnbro 1937
Evoluo de Esperanto
Krltik-historia skizo de Petro Stojan X V II.
(sekvo)
Esperantistoj
e le k tu in te r m e m k o n s tru a d o k a j p ru n te p re n a d o
N i n o n ias « m e m k o n stru a ĵ » la lingvojn, k iu j k u tim is nom i n o v a ja o b je k to jn p e r m aln o v aj ra d ik o j.
T ia j e stis sa n s k rito . helleno, latin o , slavono. T ia j e sta s la g erm an a, sla va, a ra b a , h u n g a ra , tih e ta , ĉina.
J e n ckzcinploj: m ulitt . mucdzino.... Maizn kaĉo iliu
hellena ltydroEoos h jd ro g o g o n g a la iia s cpisktipos latina a iju a riu s aq u a c d u c tu s la c tc a via in sp ecto r
slava A odoleĵ vodovod m lccnj j p u tj nad zo rn ik
germana VVassermann VVasscrlcitung M ilcb strassc A u fseh er
bungara viziinto vizvezctŭk tc jŭ t felv ig jilzĉ
(D ia fa n a e sta s s tr u k tu r o d e tiu ĵ nc k o n tcn tig u s. iti enkondukus: po- vortoj, kiuj cn nia lingvo tra d u k i- lento (por ita la m aiznĵo), m am aliffo ĝas la ŭ lite re : ak v an to , akvokondu-
ko, laktovojo, s u rv id a n to ). Sed, por E s p e ra u tis to fra n e a , an g la a ŭ ita la , ad ep to de la « p ru n te m a sistem o », la k v a r s u p re d o n ita j ideoj devas e sti tr a d u k ita j « in te rn a c ie »; ak vario, akv ed u k to , galaksio, inspek- toro, e n ig an te tiel k v a r n o v ajn « ra d ik o jn »: a k v a ri, a k v e d u k t’ galak s i’, k a j in s p e k to r’. - m a lg ra ŭ tio, ke ja m e k z is ta s la ra d ik o ĵ: a k v ’, la k t’, in sp ek t', su r, v id ’.
E n tiu kazo, k iam ee p ru n te m a j liugvoj k o n sen tas krei el p ro p ra trezo ro v o rto n k ln ra n k a j regulan.
ev id e n ta s la solvo p u re e s p e ra n ta :
«itlr-fs/e/o. Sed- a d e p to j de esperan- ta p ru n te n m fo rm sim iad o tio n ne a k c e p ta s: ili a d o p ta s la vorton an- terio. (V idu en la « E nciklopedia V o rta re to » de V ertlx, k a j ee lia j d lseip lo j).
---- fanŭ in sisteino. k iu n »>i prertiKas tk re a d o el p ro p ra rad ik -trezo ro ) nl pOvus el 3(HM) ra d ik o j form i 100.000, 500.000, ee pli d a k u n m e ta ĵo j, k iu j k o n ten tig e esp rim o s ĉ iu jn n ecesajn fak -v o rto jn de zoologio, botaniko.
tek n ik o k a j de mil e e te ra j b ranĉoj.
L aŭ la p ru n te m a sistem o, k iu pied-
p ren ias sian p ro p ra n trezoron, por riiras:
hellena a s te r kio signifas stelo
stava m orskn zvezda > > m a ra stelo
germana Kcestern > > m a r-s td o
angla sc a -sta r > > im iro-stelo
franca ĉto ilc dc m er > > stelo tle m aro
itala s t d lu di in are > > stelo de m aro
hispana c strc tla dc ninr 2> > stelo tle inaro.
La m ondo ridas
« H ie ra ŭ mi legis listo u p ri per- sonoj k iu j ue pltl a liĝ a s a l UEA. »
« K ion vi do bab ilaeas
« K om preuu ---- ---- e stis listp de m o rtin to j. »
* i
* *
B rita tu r is to al araito prilabo- ra n ta la teron i en p a le stin a regio- u o ).
« T ritik o »?
« Ne. tra n ĉ e o j », resp o n d is la urabo.
♦
* »
E1 u u n tem p a k onversaeio eu Ger- m an u jo : « Mi f a r a s al vi b rila n p ro
ponon : Vi donu al m i la recepton por v ia g ran d io za karbopolvo-bu- . trik m o d elo n por m ia m alg ran d a la k to la n a stip erv estaĵo . »
» »
p ap ag u m i fre in d a ju term in o jn , nla ra d ik a ro neeviteble k resk o s ĝis 100.000, 500.000, ktp. r a d i k o j; — p re s k a ŭ por 0iu nova v orto oni en- kondukos novan radikon, k a j fine E sp e ra n to havos la honoron e sti la p lej m alfaeila lingvo en la mondo.
Ne n u r « seiencem aj » esp eran tis- toj sek v as tiu n d a n ĝ e ra n k a j steri la n vojon. A nkaŭ « b e le tra j » sa- m ideanoj tiou iin itas. I’o r ili ne su- fiĉas d ir i k ris ta n a p a stro , b u d h ista p astro , isla m a p a stro , ■— ili enkon- d u k a s; a b a to , pastoro, popo, bonzo,
(por ru m a n a in aizaĵo ), projo (por serb a m a iz a ĵo ). Akvovazo fiajnas a l ili « v o lap ŭ k aĵo », k a j ili p re fe ra s:
alffarato (h isp tu ia). broko (fra n c a ), amftrro (g re k a ), k. a. E1 tio povus rezu lti v o rta ro kun p lu r a j m ilionoj da vo rto j, tam en a n k o ra ŭ ne sufi- ! e a j por elĉerpi ĉ iu jn n a c ia jn nuan- eojn de ĉ iu j te r p a rto j. L a L ingva | K o m itato ĝis nun k la re m o n tris sin a d e p to de la pap ag u m a sistem o.
kiel p er sia m alam ik a sin ten ad o 1 k o u tra ŭ la a d e p to j de « p ro p ra tre I z o r o » k o n sld e ra n te ilin volapiike- j eaj, fa n ta z ie m a j. T itij du tendencoj j (k rei el p ro p ra trezoro, k a j adopti el la fre m d a ) k u n e k z ista s sam tem - ! pe. in te rlu k ta s , duo b lig as am plek- son de Ia v o rta ro k a j d iv id a s ver- k a n to jn en du a p a r ta j g r n p o j: Ok- I eid en ta k a j O rien ta, se nl desegnis in le r ili konveneian liuion. meri- d ianon de Meza Eŭropo. E fek ; tiv e , ia p i i m u i i o dn p ru n te p re n e m a j j aiito ro j vivas en E ran ea, I ta la , His- . pana. A ugla landoj, dum plim ulto da iliaj riv alo j — eu (ie rm a n a . , H u n g ara. Klava. Azia.
I’or nom i k o u a ta n m a ra n pikliaŭ ta n lieston. d iv e rsa j n a e ia j lingvoj
La plej bonaj kolonioj por la T ria Kegno e sta s G renlnndo k aj la Kaliara.
« K ial do I
En G ren lan d o la N aei-uloj povas j p etad i m onon p o r vin tro b elp o dnm ! la tu ta ja r o k a j en la S a h a ra estas sutiĉa polvo ĝin su rŝ u te ti en la okti j lojn de la pojsdo.
* *
A rnaldo. s e p ja ra ila la junulp. | m alvolonte m an ĝ as sian supon. Li j b a b i i a s , l ie z itjis k a j fin e d e m a n d a s j sia n p a tro n :
« 1’aejo, kio e sta s d ik ta to ro ? » La p a tro lin re g a rd a s severm iene j k a j d ira s :
« S ile u tu k a j m anĝu ».
La k o m p atin d a ju n n lo ĝis liodiaŭ ne scias, ĉu la respom lo e stis or I domi aŭ difino.
Turisma Servo
K o v rilp a ĝ o d e lo n o v a e ld o n a jo p r i-t u r is m a it a la
Autltŭ iom da lempo. bt T m is 1 mu ITopagnndo-O tteejo en ItOmo , in to rm is p ri eldono de nova gvid lib ro : Ĝi ntilt a p e ris kaj su p e ra s eu ĉio la supozm i La k v a d ra tn k a je ro tito liĝ as :
La k v a r s e zo n o j en Ita lu jo
kitj am pleksits 32 pttĝujn kiin jirta kovrilo. 22 X 22-' eiu T rid e k bil- doj ak om panns ln a g rab le verki ta n tekston. Sed plej d an k in d a e sta s la aldono de a r t a ĵ reprod.uk ta ĵo j de m a jstro v e rk o j de B o ttie d li st La ughldĝu.ilc A enuso » tlc T i z iiiu o « V enuso » de D om eiŭchino
« La D iana ĉaso » de Dmn. G bir la n d aio « La adorado de la pnŝtis- toj »•
La o rd in a rn j gvhUibroj su fe ra s je d e ta la jo : T ro kbm erca, tro mo- m euta. Eseepte, ĉi tiu j ita la j eldo- n ajo j. kiilj idee, tek ste k a j tek nike rom pns k un kvagaŭ sa n k ta Irndlcio. T ia ĵn gvidlilirojn oni nc Jeias sed konservn,s. Ili sekve ple uiiiiiits la rolou ttl ili, d o u itan : K o n sta n te p ro p ag an d l en dts-a fornio.’
(lui povas rieevi la k a je ro n sk ri luinte al E N T E N AZIONALE l ’EK LE I N lH S T I tl E T I K I K T I tT I E . K o m a .
M a n ĉ u rio
La nonto de tiu ĉi htndo ja esta s luut konatji al ĉiu j pro la o k azajo j en E k stre m a O rienlo. Ked m olpli kon atu e sta s la tu ris m a j kondleoj.
l ’ri ili In fo rm a s lib reto
M a n ĉ u k u o
(18 em a lta. 13 la rĝ a ) 20 pitĝoj k un geogratia k a rto , 33 X 20 em speeiale fa r ita por la libreto, bi landnom oj en E sp eran to . Iin d ek o da lŭltioj kom pletigits la .tekston.
1’btee p re s ita kb‘l lit plej bomi e ŭ ro p a p ren aĵo de tiu ĉi k a teg o rio , in te re sa s okeidentanon, la jirezoj.
lliu pli sjieeiale tr a k tiis d u a pre- Saĵo, faldin-ospekto
K ia m a lv e n a s T ia m e k v e tu r a s
aluplekso n in lfald ilu 30 10 ejn.
1’ra k tik e a r a u ĝ ila j lidietoj ins tr u a s p ri la tem po k a j koslo. His tan co de 1’a riz o tr a B erlino Aiosk vo ĝis T ) a i V e n (e s tin ta Diiln.v) e s ta s 11557 km. 11 tag o j da ve tu ra d o . K peeialaj vagonoj laŭ la
« Eluliiiia » prineiiio pm niesns boite e irk a ŭ rig a rd l k a j oliservl. L;i hoteloj, sub la speeiala k o n tro lo de la E ervoja K om panio se rv a s Inŭ e ŭ ro p a k a j usona m an iero j, Ni ler n as ke nntteiiinanĝo en Mukden kostiis 1.20. tug k a j vespertnanĝo in te r 2 ĝis 2.50 Jetlo ju . K u n enin liro oui povas rleevi eion kiel en E ŭropo a.ŭ en Lsouo p p r 10 jen o j tuge, T in ei prospekto d o n as Idl- ilojn de bi tlulinia vitgonaro A s I a.
u ra n ĝ ita k un eiu j k o m fo rto j koiui- tuj. E ldonis la du p ro sp ek lo ju la ĜfMierala D irekeio EerVoja Kud u ian eu ria E e rv o ja kontpanio en M itkden (T h e Koutĥ M anelutria Itailivav ( 'onipaii.v ( de kiu oni petu I lii pro sp ek to jn .
VETERANO?
Kespontloj al la (leinandaro por la l ’(‘slo do la \T le ra tio j. itranpila de la dtibilea konpreso de E sperantd 1937
VERKITA DE ISMAEL GOMEZ BRAGA
124 paĝoj ; bete presita
llilr. l'r. sv.
i Bro.ŝuriltt e l d o n o ... 5.— 1.50 / Bindita etdond . ■ . . . . • •' 7.— 2.—
Mendebla ĉe Livraria Editora de Federapao Esperantista Brasiieira
Avenida Passos 30, RIO DE JANEIRO
kaj ĉe Libro-servo d e U E A G E N Ĉ V E
La O r a Libro d e la C e n lra C fie e jo
d e UEA
Genŭve. e c n tro dc in teru u ciii agtt- do, iiiku dc rcstiido k a j tie tnrism o, a ltir n s n iu lta j g asto jn . Tion ates- ta s okulfraiM' unu paĝo dc TOrd /,«- t>ro de V K A . kiu portus k ir t iltvi- i o u :
E siie ra n tisto nc c sta s frcm dulo.
•Icn k d k iij cttskriboj cl lastii tcnt
po. •
l ‘o»t » is ja r o j denovt eu t?e- uevo por m allonpn r iiito
22.11.1037 .loseph K. S ch crcr
*
lyiam kun kora ijnjo m i revenim al O entvii k a j pveripi nl lii siinpiilia Tour-de-lSIle
28.11.1037 A lilijo E r ŭ b
*
('iam feliea reveni ul uiu tiejm o, tle- tiio n li felieon k a j renkon ite V K A .
Gu.v Gu6zcqucl. Toulon.
D aŭripu tu l! KA-liilioron, ear la I KA sp iritn estn s lu sp irito ile Ke- perutito. AV. S. (cl G criim nujd)
«
A io ph j pladi» iiI hii i i i tten ero es ln» t'K A .
E ru iic is k o A zorin, Vulencin l ’lej bonujn dezirojti por lu entonta riro tle l ’KA niuli/ruii (ilo!
D l o S o lz b ac tic r. Lukscm burgo,
I Ii i i i i i H ieln iso n , iiriilunto de 35 c,v
lonoj kiilĵ pimiiius iiiiii lietun tttgon iii (lo n fve, k u j kiu nur niin 'kom- prenii» lu sencon ih niu inorado
•
Ihvietij^ pej venko tle K tp ira n to , p er pnuijlo de fltuj ekperantititoj
k . 1’ialla d ViUeurbnntie
Heitnneieen oripi nleftirm o suptro»
in tern n riu n . .1. Liroil d I‘a is
i , •
(!nn ttn/iro «mm fr a tu r o ."
M arjo ric llln d c d S.vdnejr I uuei-o i xtn inti.r ni. i/ei n p in tn tiii
| loj. k tlj niikiiii inler lu popoltij ih j jii inoiiiln
F rod. ,1. 'V illinm s. l ‘o rt Morcsb.v
j ’ Pttptio
j O i.tiitn tiignn ni triifiu, diini nia uiirattln lilieiieinpii rojndo. nian treepe Sntntun eenlron dt> niti kura miieudo. h u l ai/rtitilr eKtu» puvi ptirnli liosl linlliiilntlo dnin n iu lta j tiiflttj, ile d ir e rsn j « n iitn ru j litig- Vttj » niiin « ne » iiiilurnn. inlernn einn K sperunlon. Ke ,)i r iv n k a j k re s k u dis e te m e . por k e flitii tnon d a n o j ptrru diii tiiin reruti ittniki lon. Kitn t/riinilu ()ojn en mln koro on la Itrlti srisn lunilo nii nkritia»
fli lion. V. K ortc, d V ccndatn.
•
M i tre ijojus e is iti la V en tra n Ofi v ijo n de UKA
('. 1‘aniieviti, lloulognc-sur-M cr
i • *
' i f j u»ttm etirtu, ke la kueu jinffeo i iiiti‘rnu.eiu heipo» n lp o rti paeon in
\ tv r la noeioj. Mi dojas eieili lu O fi ' tiejoti C entran
M, T. H a rro d , itirn iin g b a m ' *
i / i rizitu x tiuii ĉi tirboii s u r ro je di /.iirieli ul Jbiri». i l i tre esperiiii, kc lu intoi-Mii mtilpueo de nia inovmlo
»oh-ii)ii kivl eble p lej btildaii.
V. K ituvvaki d .Tapnnujo
i- *
I h i i t i r i ’ itn la ŝa lu lu hejm o.
M. S ŭ ro ssj', B udapest.
*
K ttn tiel luboeeiniij m im id ta n o j tu mt>i'ado nepre deeas a n ta ŭ en iri k u j m ia espero en ln fin tt rcn ko d f lu Kuiiiinihofu bilu linijro k a j ideo forlifliiM nun poel niiu cisrito fle UKA
Jo scfo llu in i d B u k arcŝto
■ *
’ Hela nrbo de (letiflvc, p ito ie s k a j pijutijjo tie la liai/o Kiinuti ka j : lu f/cnfi/cco t/c /t* lotjantti) fllo ul j lofftu la eleita n to jn
Hiilco Vftgl, Dka.vama.
80 (4) O klobn, 1937 ESPEK A N TO N-ro 451
r a l a M o n d o E s p e r a n t i s t a
G e r m a n u jo
Ra R-vivo l i u i i e iitu te fro stiĝ is sub la glacio de 1' liialperm eso. Ta- inen k elk aj lideluloj. plej h a rd ita j a n k o ra ŭ p ro v a s konservi k o n tak to n k un ek sterla n d o . I.a C. O. de IJEA de tem po al tem po rieevas kores- p o n d aĵo jn . trecg e p rn d e n te skri- b ita jn k a j kun la sa lu to « Heil IH tler » ĉe la fino. Ra gazeto fle l'R A se n d a ta al trid e k o da aniikoj je n alv en as. je n m alap ev as ie. R1 k o resp o n d aĵo j rie e v ita j ni eks tr a k tu :
Mi ŝu ld a s al vi d an k o n p o r la alsendo de RSPRKANTO. Mi legis ĉion kun g ran d a in tereso . Vi e sta s s u r la ĝitsta vojo k a j mi so p iras ke vi ne n u r su k eesas p ri la resta- rigo de I'RA serv aro . sed ankafi povos resanigi ia disŝiron.
.!. Z. iania Delogito.
*
Mi e sp eras k a j d eziras, ke Rspe- ranfo tainen tr a v iv a s la nialbonau tenipon ĝis la tago, en kiu nii de- nove povos servi. D ekkvin ja r o jn ini se rv a d is kun plezuro k a j ĝojo.
.1. W. el P. (D eleg ito ).
«
Mi l reege b e d a ŭ ra s la m alfaeila- ĵo jn . k iu jn nia am e g a ta lingvo re n k o n tas im ntem pe, kaj mi espe ras lirnie, ke ia tiu ĉi tem pe perse- k u la la verko <’.<> D-ro Z ainenhof, estos eu la eslojito ĝ ep erale akeep- tita kiel fa e ila ilo de interkom - preno de ĉiu j popoloj s u r tero.
K. T.' tk a to lik a p a s tro ).
Se ini ntin a tin g in te 75 ja r o jn , e sta s kvazaŭ en ierito en m ia Rspe- ran fo iaboro. mi p re n a s v iau ma- nOn kun m alnova lideleeo.
A. S. el R.
( pioniro de nia n fe ro ).
•
T re p laĉu s ai mi rieevi k elk ajn inim ero jn de RSPRK A NTO, sopi- ra n te ion ekseii pri nia movado.
K. I“’ el II.
R sp e ra n tisto depost 1007).
*
Kiel Stata ofieisto nii ne plu ra j- ta s esr niem bro, sed mi ne forgesas n ian lingvon. K un s in e e ra j deziroj.
\V. II. el M.
*
Kio e sta s liona tio venkos. Nia a fe ro e s t a s bona k a j tio estu nia.
konsolo ka.j kuraĝigo.
A. It. el D.
*
. . . ke iani revenos la tem po kiam ni povos rep ren i la a m ik a jn rila to jn p er nia S atata lingvo por la bono de nia a m a ta p atro la n d o ka.i de ĝia registaro.
A. D. el. R.
K o re o
R in re d a k ta n le nian liunnn nu ineron. ni rieev as la iiniian ekzem- pleron de « K orea R sp e ra n tisto », eldonila de la K orea R sp e ra n tista Asoeio. K edaktoro : S-ro Hengivi Hong. A dreso : ltlll Ĵohoku-Ĉo, Seoul.
Ĝia enhavo. ja m riĉa. k o n sistas i.a. el p lu ra j tra d u k o j el korea lingvo. kies lite r a tn ro e sta s iom ln alin u lte k o n a ta en okeidenlO. « I .a
indigno de I' anĝelo » k a j « Dtun dekkvin ininntoj » in s tr u a s nin pri la slilo de novelefo k a j kom edieto.
laŭ tia nianiero. D iv ersaj a lia j ar- tikoloj ee rte kap ab lo s in te re sig i la enropano.in preeipe. p ri la tie a j lingvo k a j nioroj.
Ni ineneiu a n k o ra ŭ , ke tiu nova (‘s p e r a n tis ta gaZefo a s p e k ta s tu te t inoderna. G ratu lo n . sin e e ra n a l n ia j I k o reaj saniideanoj-, k iu j k u ra ĝ is i inontri tia n en trep ren en io n !
A ŭ s tra lio
P ro f. B o v e t s k rib a s :
Rn H n h a r t (T a sn ia n io ) nii ; tro v is k e lk a jn niattiovajn esperan- tis to jn k a j tr e viglan jn n a n an- I g lan p astro n , Itev. C m vlins, de | C h rist C lm reh College. Ri orga- nizis pnlilikan p aro laiio n k a j suk- eesis bavi la episkopon ta n g la n )
de llo b a rt kiei p reziilan to n . Ra a n iia n ta ro r s tis eirk -10. la pliinulto ja n i k o n v in k ita, nioiiestaj, perso- i noj, ire ĝ e n tila j. Mia eilzino k a j mi vere ĝojis renkont.i ilin. l “ost mia parolaiio, kelk aj vere intere- sej a lilo n ita j rim a rk o j <1<> la mal- nova ilelegito : K vinfoje li povis uzi R sp eran to n kun personoj, k in j tu te ne konis la a n g la n lingvon. j A nkaii la nuna delegito. S-ro Guil- bert. e sta s vigla k a j a fa b la . Alia in te re sa sp erto e stis p ri in stru a iio ile k ro ato j, k iu j tu le ne sukeesis eklerni la an g lan lingvon, sed j bonege R speranton, k a j poste p er
R sp eran to h avis bonan sukeeson 1 ee kun la angla lingvo. Oni pre- 1 zenlis al nti la n ovajn esp e ra n tis- tojn. le rn in tn jn <"•<> Kev. Coivlius,
s e i i ili e stis tiom liezitetnaj, ke ili ne k n raĝ is iliri lnulle. Ilu sinjo- rin o j k iu jn ni re n k o n tis ee la Rdu- ka K onfereneo. in feresiĝ is pri Rs- p e ra n to kaj eeeslis la p a ro la ilo n ; tni senilis al ili R speranto-grania- tikon.
Rn A il e I a i <1 e mi niir b av is tre lnallongan ren k o n to n kun la ilele- gito k a j k e lk a j aniikoj, « eiituzias- inita.j » li d ir is al nii. Mi iliris al ili. ke R speranto-kliibo e sta s okazo p rak l iki R sp eran to n , ee se oni fa ra s, k e lk a jn e ra ro jn . Al fra ŭ lin o . kiu ck intoresiĝis, nii ilonis Slosilon.
Rn P e r l . l t ia .in ip r e s o e sta s tu- t»> inalsalna. tre favora. K-ro S a a r o rg an izis vespernianĝeton, kien kiinvenis 3(1 atnikoj, ĉiu j parolan-.
ta j R sp eran lo n tlue. R slis Ire agra- bla renkoulo. 1 >u k onfereneanoj es- tis en k o n iiu k itaj ile ini al S-ro S a a r
— t in t i el ili ĵu rn a lis to , kiu publi- kigis p ri R sp eran to k a j lern ejo j bonan a rtik o lo n en « Tlie \V estaus- tr a lia n ».
O ktohro 1JI37.
N o v z e la n d o
Rn A ueklaiiil. Nov-Zolainlo. la 20an S eptem bro, R sp eran to riee- vis tr e g rav an rekonigon de enii- nenta.i la b o ra n to j por k a j oflcls- to j de la In te rn a e ia Ktiĝa Krueo, in fer kitij tro v iĝ is la u rb e s tro , Ka- v a liro R rnest Davis, k a j la an- g lik an a ĉefepiskopo A verill. T io seiidube plaĉig as la sa n iid e a n a ro n N ov-Zelandau.
R stis je la okazo de ptiblika ktinvenego por bonvenigi a l Nov- Zelando S-ron G ielgud, a ita ofi- eisto de la In te rn a e ia Kuĝa Krtteo, ke e stis d eeid ite sendi g ra tu lo n al la littĝa K rueo Ĝenevo ka.j l “a rizo. la tnesaĝo esti tra n s s e n d ita en R sp eran to de S-ino Itessie King, kiu e stis k o in isiita tion fa ri. 1’ro ŝia k apablo picuunii la deeidon nia san iid ean in o rieev is meiii kom- p lin ien to jn de la u rb e s tro ka.i ile S-ino T. 11. Roivr.v. p re z id a n to de la N ov-Zelanda Kuĝa K rueo.
—AV. II. K.
B lindula K o re s p o n d a d o
S-ro Jo lin Henshavv 70 S alis- bur.v S treet, S u Ii i a e o, W, Aus- tr a lia , d e k ja r a blinda knalio, bona eS peraiitisto d o ziras korespondi en K raille-skribo kun a lila n d a j sain- so rta n o j.
V e r d a stacio
« V erda S taeio — e s p e ra n ta al- lnanako de la Ĝelioslovaka rad io ».
Sd paĝa, 15 x 21 eiii., a r tis ta ko- vrilo. luksa papero, ilu s trita , el- donita de la ĉelioslovaka radio fonia soeielo « K ad io jo n rn al ».
Meiidebla ee la Verda staeio. Brilo.
K ounieova H l«>r -1 in te rn a e ia j poŝtrespolidkuponoj a u egalvaloro sendebla al la p o ŝtfek k o n to de K ad io jo u rn al. Brno 1034B2.
Daiibor Chaiupa
C.ejn ih’ lu t.itiTitlurii xi‘licin.I.a k o n ata Ĉelioslovaka radio- staeio en ltrno. p o p u la riĝ in ta in te r la e s p e ra n tistn ro pro sia Rspe ran tn -d isaŭ d ig o k a j su rn o m ita de sia.i internaefn.i aiiskultanto.j. la
« V erda S taeio ». eldonis sam no- liian aln ian ak o n , k o m p ilitan de sam -anoj D alib o r C h alu p a k a j J ir i V. ŝam la. Rn libro a lp o rta s en in
J. V. Ŝamia
teresa m aniero in fo rn io jn k a j re- siiinon p ri la laboro de la V enla staeio. loinatigas la e sp e ra n tis ta n a ŭ s k u lta n tu ro n kun la lu d a n ta j a k lo ro j saine kiel kun la tem po kaj la enliavo dc sia reg u la e sp e ra n ta I disseiidado. kun ĉiTioslovakio, kun
; sia sid ĉjo lirn o . a ld o n as eĉ inte- resan d ran ieto n « ĉu revo aŭ fa k to ». kiu ta ŭ g a s eĉ por kltiba prop ag an d o de R sp eran to ktp. Ra
• unuopa.i a rtik o lo j e sta s v e rk ita j
d e ein in eiitaj rad io fak tilo j. i.a. de la p re z id a n to de la Ĉeiioslovaka
! radio. Dro R adisiav Sourek. kaj j la d ire k to ro de la V erda staeio, dipl. inĝ. A ntonin S lavlk. I.a al- inanakA e sta s v ig lig ita p er g ra n d a aro da in te re sa i k a j allo g aj ilus- tr a ĵo j, t iel ke ĝi p re z e n ta s liarnio- n ia n tu to n . Ni v arm e rekoniendas la lib to n al n ia j logantoj, ĉ a r la
; verko. pro sia j enhavo k a j eks- le ra asp ek lo k a j pro la sunio p o stu la ta por ĝi. kiu fa k te ee ne ko v ras p ro d u k to k o sto ĵn , e sla s ne- : p re h avenda de eiu rad io aŭ sk u i-
tiinto. Ne liezitu (lo k a j nieiidu ĝin tu j. por riĉigi v ian a ŭ la klu b an bibliotekon per verko ek stero rd i- n a re valora. A ten tig u p ri ĝi v ia jn ain ik o jn , donaeti ĝin al v iaj ko- re sp o n d an to j, p re z e n tu ĝin al oli- e ia la j in stitu e io j.
Britujo
Kiel ja n i foje ra p o rtife , in te rn a - eiem aj rondoj en A nglujo ĉiam pli em as agnoski la u tilo n de n ia ling- vo. G ra n d a p a rte ĉi tio re z u lta s de la a k tiv a j p aŝo j f a r ita j p ere de la 1 o n d o n a R speranto-F ederaeio.
Rn 1!)3(> la B r ita J n n u la r a Pae- m ovado a d o p tis R ezolueion reko- m en d aiitan a l la M o n d ju n u lara Jfo- vado ke ĝi ak eelu la d isv astig o n de E sp eran to . ĉ i tiu R ezoiueio estis c ir k u le r a ta al la d iv e rsa j N aeaj J u n u la r a j P o rp a e a j M ovadoj, k a j a n k o ra ŭ e sta s sub konsidero.
S a b ato n la 23-an de O ktobro ĉi- ja r e okazis plia sukeeso de n ia ple- dado. Nome, en la k a d ro de la I.P.C. K ongreso ( I n te rn a c ia Pae- m ovado. B rita Sekeio) en 1’niver- sit.v College, Rondono, R eprezent- a n to j de Ia Rondona R speranto-R e- deraeio p a rto p re n is. Rn la R duka- da K om isiono S-ro E. I). D n rra n t p aro lis rekom enile p ri E sp e ra n to k a j a p ro b e e stis a ŭ s k u lta ta de la kunveno, k iu deeidis, ke ĝia Kons- ta n ta K o m ita to p ris tu d u la de- m andon de In te rn a c ia H elplingvo.
E s ta s notinde, ke la P re z id a n to de tiu fak k n n v en o e stis P rof. G illiert M urray, P re z id a n to de la Plenum - k o m itato de la P n u iĝ o por la Rigo de N aeioj. ĉ i tiu organizo e sta s g ra n d a k a j ak riv a asoeio por la
•eeloj de la Rigo de N aeioj kaj in te rn a e ia aniikeeo en A nglujo.
N un oni povas ja diri. ke tiu or- ganizo k a j a lia j em as rig a rd i n ian iingvon ĉiam pli serioze. k a j estas ege neeese ke ni ln o n trn n ian a k ti veeon al ili. ĉ i tio e sta s task o por g esam id ean o j tr a la tu ta inondo. Ra ebleeoj ile plia laborn en A nglujo dependos de la niero en kiu oni respondos ĉi alvokon.
Do, ĉiu asoeio, grupo k a j vidtto lionvole p ri la afero tn an iere :
I ) S a lu tu l. I“. C. pro ĝia eido p ristu d i la dem andon In te rn a e ia H elplingvo. e sp rim a n te la esperon, ke ĝi an ta ŭ e n ig o s la uzon de R sp eran to por lielpi la in te rn a e ia n in terk o m p ren o n k aj aniikecon. Oni sk rib u al : I. 1’. C..
ĉ e R duka K om itato. RRAGUE OR
N A TIO N S 1’NION. 15, G rosvenor C rescent, Rondon. S. \V. 1,
2) Raŭeble publikigu ĉi tiu n in- form on en via g azetaro , E speran- tis ta k a j n e -E sp e ra n tista , se n d a n te g a z e ltra n ĉ o jn al S-ro E. I). D ur- ran f. 2(>3-a. K ings C ourt. A levan d ra Aveiiue, Ilarro v r. (M id d lesex ).
A nglujo.
3) Seiigu al S-ro D u rra n t p ri la rila to j k u n v ia j n a e ia j asoeio.i por ia Rigo de N aeioj aŭ la Mond- jn n u la ra P o rp aea Movado.
(G azetserv o de la B R A ).
K a ta lu n io
S p ite ln tra g e d io de la eivila m ilito fu rio z a n ta ja m pli ol un u ja ro n , la p ro p a g a n d isto j de nia lingvo ne ln alk u raĝ iĝ as. En Bŭr- eelono p a ro lis je la 7 septenibro en la C asal de la C u ltu ra , s-ro J a u m e G.rau C asas p ri « Espe- r a n to k a j ĝ ia j eb laj ap lik o j ».
SaiUtage li p a ro lis en la Radio- staeio p ri ia « In te rn a c ia lingvo ».
O kazis plie E-ekspozieio de la 1-a ĝis 11-a de septem bro. Ra K ata- liina R e g ista ro d issen d as regule sia jn ko m u n ik o jn a n k a ŭ en Espe- ra n to . A p eris g ra n d a kolora afiŝo, e ld o n ita de la P ro p a g a n d a Sekeio de tiu ĉ i . re g ista ro , kun tek sto en E sp eran to .
U nueco
E n la in te rn a c ia kanipo nek la la b o rista . nek ia n e ŭ tr a la mova- doj sukeesis kuniĝi. Des rnalpii estos eble kunigi am b aŭ m ovadojn por liavigi tin u n u ra n esp eran tis- ta n m ovailon tu te _ n e ŭ tra la n , en kiu ĉiu j tendencoj balaneiĝos k a j pli-inalpli m alap ero s p o r zorgi p ri la n u ra eelo de nia lionorinda M ajstro , la in terk o m p ren iĝ o iu te r la popoloj, kio logike sekvigas pli f r a ta n in te rrila to n k a j pli kom- ' p letan respekton uiiu a l la a lia , kion ni su b aŭ d as per la .ta ŭ g a v orto « E sp e ra n tism o ».
N u .! kio .ĝ is nun ne e stis ebla en la in te rn a e ia kam po, tam en e stis ebla en loka kam po. E n Ge- neve ek zistis n u r tr i d ife re n c a j grupoj... I.a u n u e s ta r ig ita nomi- ĝis « Ra S te lo ’ », n e ŭ tr a la grupo en k iu p a rto p re n is tu tm o n d e kona- . ta j sam id ean o j kiel D-ro P riv a t.
P li n ia lfru e fondiĝis la ^« Rabo- rista E sp e fa n ta G rupo », el kiu, p ro skism o, e liris k e lk a j sam i- d ean o j por fondi novan grupon
« G rupo Z am enliof ». Dum kel- i k a j ja r o j, ĉiu gru p o ag ad is a p a rte , laŭ eb le en sia j p ro p ra j m edioj, p re s k a ŭ sen in te rrila to j. Do, en itrbo k un n u r lJO.OOO loĝ an to j oni sukeesis h a v i tr i k v e re la n ta jn k a j s e n r ila ta jn g ru p o jn . Tia s ta to ne povis d a ŭ ri eterne. Ciu m albonaĵo h a v a s tinon. Oni u n u e kom eneis in te rrila tiĝ i, poste oni p a rto p re n is a l festo j k a j vesperoj de ia alia.i, oni p a ro lis pri unueeigo k a j fine oni realig is ia eiesan sekrettin deziron : N un ek z ista s n u r unu grupo. uniieea k a j des pli fo rta . la « Am ika Kondo R sp e ra n tista t RA HTERO >.
ma-
tiu n ĉ u iio, kio e sta s efek tiv e ebla en n ia lg ra n d a eirklo, ne e stu s jn ,li_ ! ankiiŭ ebla en la in te rn a c ia kam- l po ? ĉ u la sam id ean o j en la tu ta niondo lie e sta s k a p a h la j unuiĝi, kiel u u u iĝ is liiaj a u o j en Geneve, por k u n e k o n s tra ŭ s ta ri la g ra n d a n
! m alam ikon de ĉiu j, la in d iferen - teeon de in u lta j 'I Ni dubas, ke la hom oj, post niom enta kverelado, ne iam fariĝ o s — esp ereb le bal- d a ŭ pli saĝ aj. R a rita en urbo, k ia l ne fa r o ta en la tu ta m ondo ? Te- m as n u r p ri p ro p o rc io ; Iĥ fak- to ro j ne Sauĝas ! N i h a v a s komu- nan n ialam ikon : la lin g v aj rnuroj, j ni luivas k om unan idealon, do, i san iid ean o j, ni k u n lab o ru , k a j por
! tio ni u n u iĝ u !
Ra k o m ita to de la unueea gru p o en G enĉve k o n sista s el :
H ans Jakoli, p rezid an to . G eorges B ouehard. v ieprezidanto.
R rnest I>e Ba.v. kasisto.
R-ino E. T eh ip ro u t, sek etariin o . A rdaehes S ta k ia n . k o n iitatan o . K aj e stis e le k tita u n n an iin e : S-ro Ile n ri D nbois, Ilo n o ra Prezi-
! danto. Rondinto de « Ra Stelo » k a j v e teran o en Geneve.
M a r a p o s tla b o ro
Rn la plano de in s tru a d o de eks- te r la n d a j lingvoj la e s tr a r o de
« Ilopolavoro M arittim o » (M ara P o stk la b o ro ) de « C onte G ran d e » en m etis a n k a ŭ E sp eran to n .
-
T iu n ĉi k u rso n gvidos la sam i- deano P ro f. Agostino S tellŭeei, ka-
! pelano de sam a Sipo. Ri ferv o re
; p ro p a g a n d a s n ian m ovadon k a j fa- ros p aro lad o n p ri E si«‘ra n to al la I Sipanaro k a j eble a l la v o ja ĝ a n to j.
U ' ij _
