Sprawozdanie z Działalności L.Z.P.K. za czas od 22 stycznia 1934 rku do 1 marca 1935 roku.

Lubelski Związek Pracy Kulturalnej

SPRAWOZDANIE

Z D Z I A Ł A L N O Ś C I

L. Z. P. K.

za czas od dnia 22 stycznia 1934 roku d. o d n i a 1 m a r c a 1 9 3 5 r o k u

Lubelski Związek Pracy Kulturalnej

t

L U B E L S K I

Z W I Ą Z E K P R A C Y K U L T U R A L N E J

SP R A W O Z D A N IE

Z D Z I A Ł A L N O Ś C I

L. Z. P. K.

za czas od 22 sty c zn ia 1934 roku do 1 m arca 1935 roku

L U B L I N

1935

ODBITO W DRUKARNI „NARODOWEJ" LEONA MILARSKIEGO - LUBLIN, ULICA KRAKOWSKIE-PRZEDMIEŚCIE Nr. 78.---

SPRAWOZDANIE

z d zia ła ln o ś c i

L u b e ls k ie g o Z w iązk u P racy K u ltu ra ln e j

za czas

od 22 stycznia 1934 r. do 15 marca 1935 r.

I. GENEZA ZWIĄZKU.

Zycie kulturalno-artystyczne Lublina i Lubelszczyzny roz­

kwitło bujnie po odzyskaniu niepodległości Państwa. Ilość mie­

szkańców miasta wzrosła znacznie, powstał tu Uniwersytet Kato­

licki, skupiający szereg pracowników naukowych, rozwinęło się szkolnictwo, Lublin stał się siedzibą władz wojewódzkich, wojska, sądu, samorządu terytorialnego i gospodarczego i szeregu innych instytucyj państwowych i samorządowych. Stąd napływ inteli­

gencji z różnych dzielnic kraju, która rychło tworzy szereg to­

warzystw i organizacyj o charakterze kulturalno-oświatowym.

Obok istniejących jeszcze w czasach zaborczych poważnych i zasłużonych instytucyj jak wielka Bibljoteka Publiczna im. Hie­

ronima Łopacińskiego, Muzeum Lubelskie i Towarzystwo Muzy­

czne, powstają: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie — wskrzeszające chlubne tradycje z czasów Królestwa Kongreso­

wego, Związek Teatrów i Chórów Ludowych — niosący słowo i pieśń polską regjonalną do szerokich mas, Związek Litera­

tów Lubelskich, skupiający szereg poetów i pisarzy o głośnych

już w Polsce nazwiskach, Stowarzyszenie Techników Województwa

Lubelskiego i wreszcie Lubelskie Towarzystwo Miłośników

Książki. Na niwie oświatowej pracują owocnie tak poważne organizacje jak Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet i Związek Nauczycielstwa Polskiego.

Z pośród tych organizacyj niektóre rozwinęły szeroką i owo­

cną działalność, inne — z powodu rozmaitych trudności, jak brak dostatecznego lokalu, brak funduszów, ubytek członków i t.p. — poczęły w dobie kryzysu ograniczać i zawieszać swe prace. Szczególnie dotkliwie dało się to odczuć w starszych, przed­

wojennych organizacjach. Okazała się ponadto potrzeba skoor­

dynowania ich prac, a to dla planowego ich rozłożenia oraz ożywienia i pobudzenia nierozwijającej się w niektórych z nich inicjatywy.

Największą bolączką życia kulturalnego Lublina jest nie­

wątpliwie brak odpowiedniego budynku dla Bibljoteki Publ.

im. H. Łopacińskiego, mieszczącej się dotąd w ciasnych poko­

jach gmachu trybunału, w nieodpowiedniej dzielnicy. Olbrzymi procent — bo niemal czwarta część księgozbioru — nie ma po­

mieszczenia i, złożona w pakach, nie może być udostępniona licznym rzeszom czytelników, korzystającym z usług Bibljoteki.

Powodowany obawą zniszczenia tych dzieł, Komitet zarzą­

dzający Bibljoteką zwrócił się dnia 17.XI 1933 r. do Pana Wo­

jewody Lubelskiego z prośbą o pomoc w tej sprawie. Wojewo­

da, dr. Józef Rożniecki, postanowił rozwiązać ją ostatecznie i w tym celu zebrał kilkakrotnie u siebie przedstawicieli szere­

gu instytucyj oświatowych oraz osoby czynne w życiu organiza- cyjno-kulturalnem Lublina — dla naradzenia się nad podniesio­

ną we wspomnianem piśmie sprawą. Zagajając te zebranie, p.

Wojewoda zaznaczył, że pragnie nietylko pomóc Bibljotece, ale ujmując zagadnienie szerzej — chciałby przyczynić się do stworzenia na terenie miasta i województwa instytucji, któraby przejęła na siebie ciężar organizacji życia kulturalno-oświatowe­

go Lubelszczyzny wogóle, choć w pierwszym rzędzie winna ona postarać się zaradzić brakom wymienionym w podaniu Komitetu Bibljoteki im. Hieronima Łopacińskiego.

Pełną troski o rozwój życia kulturalnego regjonu lubelskie­

go myśl Pana Wojewody przedyskutowano gruntownie na wspo­

mnianych zebraniach, poczem wybrano komisję pod przewodni-

ctwem p. Kuratora L. O. S. Stanisława Lewickiego dla uło­

żenia statutu przyszłej organizacji. Do komisji tej weszli ponadto pp.: Prezes Sądu Apelacyjnego Bolesław Sekutowicz, dr. Fe­

liks Araszkiewicz i dr. Ksawery Piwocki. Po ukończeniu prac komisji zwołał p. Wojewoda dnia 22 stycznia 1934 r. organi­

zacyjne zebranie przedstawicieli instytucyj, które miały stworzyć zrąb projektowanego Związku.

S t a t u t Z w i ą z k u

Opracowany przez komisję statut określał nazwę ma­

jącej powstać instytucji (§ 1): „Lubelski Związek Pracy Kul­

turalnej”, jako teren działalności wyznaczył Województwo Lubel­

skie, a jako siedzibę miasto Lublin (§ 2). Nowoutworzony Zwią­

zek ma być osobą prawną, przyczem za swe zobowiązania od­

powiada wyłącznie majątkiem własnym, a nie majątkiem swych członków (§ 3). Paragrafy 4 i 5 mówią o celach i środkach działania: § 4. „Celem Związku jest dbałość o stały i systema­

tyczny rozwój życia kulturalno-oświatowego Województwa Lu­

belskiego za pośrednictwem uzgodnionej i planowo uzasadnionej działalności członków Związku” § 5. „Do osiągnięcia swych ce­

lów dąży Związek przez: a) ustalanie zasad polityki kulturalno- oświatowej Województwa Lubelskiego. — b) ustalanie planu prac kulturalno-oświatowych na dłuższe okresy, na podstawie porozumienia reprezentowanych w Związku Stowarzyszeń, oraz opracowywanie wytycznych dla współdziałania członków Związ­

ku w zakresie obsługiwania poszczególnych potrzeb kulturalno- oświatowych terenu Województwa Lubelskiego. — c) udzielanie członkom pomocy w przeprowadzaniu podjętych przez nich prac na niwie kulturalno-oświatowej, d) podejmowanie inicjatywy dla

realizac i nowych form organizacyjnych w związku

z potrzebami życia kulturalnego i wiedzy o kulturze, e) zdobywanie środków materjalnych

na prowadzenie wspólnych i zespołowych prac kul­

turalno-ośw iatow ych prowadzonych przez Związek, oraz na pra­

ce podjęte przez poszczególnych członków Związku” .

Członkiem Związku „może być każda osoba praw na, po­

siadająca jako wyłączny lub jeden ze swych celów — prow adze­

nie albo popieranie działalności

kulturano-oświatowej,

o ile złoży odpow iednią deklarację i zostanie przyjęta przez Zarząd

Związku”. (§ 6). „Członkowie Związku mają obowiązek opłaca­

nia wpisowego i regularnego uiszczania składek członkowskich, stosownie do statutu i regulaminów Związku, i popierania celów i działania Związku”. (§ 11). „Członkowie Związku mają prawo do udziału przez swych przedstawicieli we władzach Związku — oraz do korzystania ze wszelkich urządzeń Związku, stosownie do postanowień specjalnych regulaminów”. (§ 12). „Członkowie Związku są w swej działalności i organizacji od władz Związku niezależni” (§ 13).

Na czele Związku stoi prezes wybrany przez Radę Związ­

ku, złożoną z przedstawicieli wszystkich członków Związku po jednym od każdego członka, oraz prezesów Oddziałów Związ­

ku względnie ich zastępców. (§ 15). Prezes posiada do pomocy w swej pracy zarząd z 4 członków i dwóch zastępców, wybra­

nych na rok z pośród członków poszczególnych organizacyj wchodzących w skład Związku i zamieszkałych w Lublinie. Po­

nadto w skład zarządu wchodzi Wojewoda Lubelski oraz Ku­

rator O.S.L., lub osoby przez nich delegowane. (§ 24). Ponadto statut przewiduje utworzenie Komisji Rewizyjnej (§§ 14 i 32), oraz możność tworzenia Oddziałów L. Z. P. K. w innych miej­

scowościach Województwa Lube lskiego (§ 35).

11. ORGANIZACJA ZWIĄZKU.

Na zebraniu organizacyjnem dnia 22 stycznia 1934 roku złożyły akces do Związku następujące organizacje: Bibljoteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego, Towarzystwo Muzeum Lu­

belskie, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie, Związek Te­

atrów i Chórów Ludowych, Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki, Lubelski Związek Literatów, Lubelskie Towarzystwo Muzyczne, Zarządy Okręgów: Związku Pracy Obywatelskiej Ko­

biet i Związku Nauczycielstwa Polskiego, Wydział Powiatowy Sejmiku Lubelskiego i Zarząd Miasta Lublina. Dnia 6 września 1934 r. przyjęto nadto w poczet członków Związku również Sto­

warzyszenie Techników Województwa Lubelskiego.

Na wspomnianem zebraniu organizacyjnem przyjęto również w całości proponowany przez komisję projekt statutu oraz wy­

brano prezesem Związku dra Feliksa Araszkiewicza. Na drugiem

zebraniu dn. 26.1 wybrano dalszych członków Zarządu, oraz Ko­

misję Rewizyjną, a ponadto ustalono wytyczne programowe dla pracy Zarządu, a to: 1) Dążność do uzyskania gmachu dla Bi- bljoteki Publ. im. H. Łopacińskiego, 2) poparcie akcji Związku Teatrów i Chórów Ludowych oraz 3) podjęcie starań nad stwo­

rzeniem żywego ośrodka kulturalnego, artystycznego i oświato­

wego w Lublinie. Nakoniec prezes zwrócił się do delegatów poszczególnych towarzystw, wchodzących w skład Związku, o wy­

znaczenie stałych ich przedstawicieli do Rady Związku w myśl

§ 15 statutu.

Władze Związku ukonstytuowały się w następujący sposób:

Zarząd:

Prezes dr. Feliks Araszkiewicz Wice-prezes inż. Franciszek Papiewski Sekretarz dr. Ksawery Piwocki Skarbnik prof. dr. Zygmunt Kukulski Członkowie: Mec. Jan Turczynowicz

Wojewoda dr. Józef Rożniecki Kurator Stanisław Lewicki Zastępcy: Antoni Madej

Róża Siekierzyńska

W ciągu roku ustąpili ze swych stanowisk pp. Madej, Turczy­

nowicz i Siekierzyńska. Na ich miejsce weszli prof. dr. Leon Białkowski i p. Marja Strawińska. Wszedł również do Zarządu przewodniczący Komisji Literacko-Artystycznej Związku inż.

Bohdan Kelles-Krauze.

Komisja Rewizyjna: Przewodniczący ks. dr. Ludwik Zalewski Członkowie: Ludwik Pawłowski

Stanisław Dylewski Jan Dańkowski (zastępca).

Rada Związku: Józef Piechota — Prezydent Miasta Lublina Wiktor Krzeszowski — Wydział Powiatowy Lub.

Dr. Zygmunt Kozłowski—Bibljoteka im. H. Łop.

Stanisław Dylewski — Muzeum Lubelskie Ludwik Pawłowski—Zarząd Okr. Zw. Naucz Pol.

Jadwiga Firewiczowa — Zarząd Okr. Z. P. O. K.

Inż. Eugenjusz Górecki—Stów. Techników W. L.

Dr. Ludwik Kamykowski—Tow. Przyj. Nauk w Lub.

ks. dr. Ludwik Zalewski—Lub. Tow. Mił. Książki.

Kazimierz Andrzej Jaworski — Lub. Zw. Literatów prof. Mieczysław Popławski — Lub. Tow. Muz.

Stanisław Duczymiński — Zw. Teatr, i Chórów L.

Rada Związku odbyła w okresie sprawozdawczym 5 posiedzeń a to 22.1 26.1. 13.V1 17.X i 29 XI 1934 r. Zarząd miał 10 po­

siedzeń: 13.11 26.111 18.IV 5.V1 6.IX 4.X 13.X i 29.XI 1934 r., 14.1 i 7.II 1935 r. Komisja Rewizyjna odbyła dwa posiedzenia.

Zarząd przygotował na posiedzeniu dnia 5.V projekt pre­

liminarza budżetu Związku na rok 1934/35, do 1/111 35 r.—przy- jęty przez

brzmieniu:

Radę L. Z. P. K. dnia 13.VI 1934 r. w następującem

Przychody: 1. Wpisowe i składki członków 200 zł.

2. Subwencja Banku Polskiego . . . 20000 zł.

3. „ Pol. Akcyjnej Sp. Telefon. 1000 zł.

4. „ Pow. Zakł. Ubezp. Wzajemn 1000 zł.

5. „ P- K. O ... 2000 zł.

6. „ Ministerstwa W. R. i O. P. 10000 zł.

7. „ Zarządu Ordynacji Zamoj. 10000 zł.

8. „ Rady Wojewódzkiej 4000 zł.

9. Akcja c e g ie łk o w a ... 23000 zł.

R a z e m : 71200 zł.

Rozchody: 1. A d m i n i s tr a c j a ... 600 zł.

2. Lokalowe ... 600 zł.

3. Urządzenie wnętrza lokalu . . . . 5000 zł.

4. Wieczór ku czci Karłowicza 600 zł.

5. Subwencja dla Zw. Teatr, i Chór. Lud 1500 zł.

6. „ dla Muzeum Lubelskiego 500 zł.

7. „ dla Tow. Przyj. Nauk . 500 zł.

8. „ dla Zw. Liter, (czas. „Kamena “) 300 zł.

9. Wydatki Komisji lit. art. nauk. 500 zł.

10. Nagroda lit. art. nauk. Lublina 1000 zł.

11. Fundusz budowy gmachu . . . . 60000 zł.

12. Nieprzewidziane ... 100 zł.

R a z e m : 71200 zł.

III. BUDOWA WŁASNEGO GMACHU.

Zgodnie z myślą przewodnią inicjatora Związku p. Woje*

wody dr. Józefa Rożnieckiego, oraz z wytycznemi ustalonemi przez Radę Związku — Zarząd zakrzątnął się około budowy lub nabycia własnego gmachu, któryby pomieścił przede- wszystkiem bibljotekę im. H. Łopacińskiego, oraz dał lokale szeregowi innych organizacyj kulturalnych i oświatowych Lublina.

W pierwszem stadjum Zarząd zwrócił oczy na gmach Zje­

dnoczonego Banku Ziemian w Lublinie przy ulicy Krakowskie- Przedmieście 43, który był do nabycia po zwinięciu filji lubel­

skiej banku. W sprawie tej nawiązano korespondencję zaró­

wno ze Zjednoczonym Bankiem Ziemiańskim w Warszawie, jak i Bankiem Gospodarstwa Krajowego, jako jego wierzycielem, — celem ustalenia warunków kupna lub wieloletniej dzierżawy gma­

chu. Dla przeprowadzenia pertraktacyj wyjechali do Warszawy w imieniu Związku pp.: inż. Papiewski i mgr. Chorąży. Wa­

runki jednak wysunięte przez Dyrekcję Zjednoczonego Banku Ziemian uznał Zarząd za wygórowane i niemożliwe do przyjęcia w sytuacji, w jakiej się wówczas Związek znajdował. Na po­

siedzeniu więc Zarządu dnia 5.VI postanowiono odstąpić od dal­

szych pertraktacyj z Dyrekcją wspomnianego Banku — a nato­

miast—na wniosek p. Kuratora Lewickiego—uchwalono przystą­

pić do budowy własnego gmachu. Rzucono również myśl, by budynek ten wznieść na parceli należącej do Towarzystwa Mu­

zeum Lubelskiego przy ulicy Narutowicza 4. Punkt ten uznano za dobry, a ponadto połączenie w jednym kompleksie wszyst­

kich instytucyj kulturalno-oświatowych Lublina pozwoliłoby tern łatwiej skoordynować i uzgodnić ich działalność i ułatwiłoby w ten sposób Lubelskiemu Zw. Pracy Kulturalnej spełnienie je­

go zadań. Nakoniec zwrócono uwagę na to, że budynki zajęte obecnie przez Muzeum nie odpowiadają jego celom, a nato­

miast znakomicie mogą pomieścić inne instytucje zrzeszone w Związku oraz projektowany klub literacko-artystyczny. Przez bu­

dowę więc gmachu dla L.Z.P.K. i Bibljoteki im. Łopacińskiego

na terenie tej parceli Związek podniesie równocześnie i Muzeum,

dając mu odpowiednie nowoczesne pomieszczenia. Do komisji,

która miała opracować program budowy wybrano pp.: Kuratora Lewickiego, dra Kukulskiego i inż. Kelles-Krauzego.

Równocześnie obiecał p. Kurator oddać czasowo sale po Sądzie Apelacyjnym przy ulicy Narutowicza 12 w gmachu Gim­

nazjum Państwowego im. Unji Lubelskiej, na cele Związku, t. j.

na urządzanie wystaw projektowanych przez Komisję Artystycz­

ną Związku.

Zarząd Towarzystwa Muzeum Lubelskiego odniósł się bar­

dzo życzliwie do projektu budowy gmachu L. Z. P. K., wysunię­

tego przez nasz Zarząd i pismem z dnia 9.VI 1934 r. wyraził swą zasadniczą zgodę do podjęcia pertraktacyj w tej sprawie.

Obie strony, t. j. Towarzystwo Muzeum Lubelskie i L.Z.P.K. po­

wołały do życia wspólną Komisję złożoną z uproszonych prawni­

ków pp. r.iec. mec. Stefana Głuchowskiego, Stanisława Kali­

nowskiego i Wacława Salkowskiego — oraz Stanisława Dylew­

skiego, prezesa Muzeum, i dra Feliksa Araszkiewicza, prezesa L. Z. P. K., na parceli, stanowiącej własność Muzeum.

Komisja ta odbyła szereg posiedzeń i ustaliła projekt umo­

wy przedwstępnej.

Projekt umowy został przedłożony do zatwierdzenia Radzie Związku dn. 29X1 1934 r. i przez nią przyjęty do wiado­

mości. Uznano wysuniętą przez Komisję koncepcję współ­

własności obu instytucyj za słuszną i jedynie możliwą do przy­

jęcia pod względem prawnym. Zawarcie umowy ostatecznej o Spółce Cywilnej przed przystąpieniem przez L. Z. P. K. do budowy gmachu uznano za niemożliwe do przyjęcia przez Tow.

p. n. Muzeum Lubelskie, albowiem Towarzystwo to nie może zgodzić się na uznanie za współwłaściciela L. Z. P. K. zanim ten ostatni nie włoży do wspólnej własności żadnych konkret­

nych wartości. Dlatego uznano za konieczne zawarcie umowy przedwstępnej, któraby zezwoliła L. Z. P. K. na przystąpienie do budowy gmachu, a gwarantowała równocześnie interesy Mu­

zeum. Wobec objekcyj zgłoszonych na temat wymienionego pro­

jektu umowy przedwstępnej przez Walne Zgromadzenie Tow.

Muzeum Lubelskie w lutym 1935 r., wysuwających konieczność

pewnych poprawek—przy zasadniczem zezwoleniu na budowę

gmachu, sprawa sfinalizowania tej umowy jest jeszcze w toku

i będzie w najbliższym czasie ustalona przez upoważnione Za­

rządy Tow. Muzeum i Zw. Pracy Kult.

K o n k u r s na b u d o w ę g m a c h u .

Równocześnie z temi pertraktacjami Zarząd zakrzątnąl się około ustalenia programu przyszłej budowy, oraz rozpisania kon­

kursu na jej szkicowy projekt, któryby łączył w harmonijny spo­

sób stare zabytkowe budynki z nowcwzniesioną budowlą. Uzna­

no za właściwe i słuszne rozpisać konkurs ograniczony dla za­

proszonych architektów lubelskich w osobach pp.: inż. Stani­

sława Łukasiewicza, inż. Kazimierza Milewskiego, inż. Stanisła­

wa Piotrowskiego, inż. Jerzego Siennickiego i arch. Tadeusza Witkowskiego. Dla każdego z biorących udział w konkursie prze­

widziano zwrot kosztów w wysokości 300 zł. — autor projektu wyróżnionego miał otrzymać wykonanie szczegółowych planów oraz kierownictwo przyszłej budowy. Do Sądu Konkursowego zaproszono pp.: Kuratora Stanisława Lewickiego, prof. inż.

Zdzisława Mączeńskiego, prof. inż. dr. Lecha Niemojewskiego, inż. Jana Najmana, inż. Bohdana Kelles-Krauzego i Jr. Ksawe­

rego Piwockiego.

Sąd Konkursowy zebrał się w Warszawie i w dniu 30 i 31.VIII 1934 r. rozpatrzył nadesłane przez wszystkich zaproszo­

nych projekty. W wyniku wyróżnienie otrzymał projekt inż. Sta­

nisława Łukasiewicza i jemu też postanowiono powierzyć wyko­

nanie szczegółowego projektu na podstawie umowy zawartej między nim i Lubelskim Związkiem Pracy Kulturalnej. Protokuł Sądu Konkursowego złożono do akt L. Z. P. K.

Zarząd na posiedzeniu dnia 6 IX 1934 r. wybrał specjalną Komisję w osobach pp : Kuratora Lewickiego, inż. Kelles-Kra­

uzego i dra Piwockiego, któraby w porozumieniu z inż. Łuka- siewiczem opracowała szczegółowe postulaty odnośnie ostatecz­

nego programu budowy, oraz czuwała nad jej wykonaniem. Ko­

misja ta odbyła kilka posiedzeń, na których postanowiono ze względu na konieczność ograniczenia kosztów budowy nie wyko­

nywać II piętra wedle projektu szkicowego, lecz ograniczyć się

w pierwszem stadjum budowy do gmachu piętrowego, a więc

przedewszystkiem do pomieszczeń dla Bibljoteki im. Łopaciń-

skiego i Muzeum

Na posiedzeniu Zarządu dnia 13.X 34 r. zadeklarował przy­

były na nie reprezentant Zarządu Okręgu Z. N. P. p. W. Helman kwotę 5000 zł. na budowę gmachu, o ile Z. N. P. otrzyma w nim pomieszczenie. Suma ta zostanie wypłacona L. Z. P. K. po do­

prowadzeniu budowy nowego gmachu pod dach. Zarząd L.Z.P.K.

przyjął tę propozycję i udzielił odpowiednich instrukcyj inż. Lu- kasiewiczowi. Ponadto Zarząd Muzeum uznał przyznane mu w projekcie szkicowym pomieszczenie na magazyny muzealne za zbyt szczupłe. W odpowiedzi Komisja budowy gmachu poleciła zaprojektować inż. Łukasiewiczowi na poddaszu większego pa­

wilonu obecnego Muzeum — obszerny (circa 120 m2) magazyn dla Muzeum, oraz równie wielką składnicę dla Związku Teatrów i Chórów Ludowych.

IV. ZBIERANIE FUNDUSZÓW NA CELE ZWIĄZKU.

Postawiwszy sobie tak rozległy program działalności — Lu­

belski Związek Pracy Kulturalnej musiał oczywiście zająć się przedewszystkiem zbieraniem funduszów zarówno na cele budo­

wy gmachu, jak i na organizację życia kulturalnego Lubelszczy­

zny oraz pomoc na poszczególne prace swych członków. Dzięki energicznemu poparciu tych starań przez Pana Wojewodę u mia­

rodajnych czynników — akcja ta przyniosła poważne wyniki.

Większość korespondencji prowadzonej przez Sekretarjat Zwią­

zku była poświęcona tej sprawie, szczególnie w pierwszych mie­

siącach istnienia Związku. Zwrócono się z odpowiedniemi me- morjałami do szeregu Banków i lnstytucyj, oraz do Zarządu Ordynacji Zamojskiej. Prośba naogół spotkała się z dużem zro­

zumieniem, szczególnie przychylnie odniósł się do poczynań Związku Pan Prezes Banku Polskiego Prof. Dr. Wróblewski, oraz Zarząd Ordynacji Zamojskiej, deklarując na cele Związku odrazu po 10000 zł. Bank Polski uzupełnił swą subwencję w r.

1935 kwotą 5000 zł. Na zew Zarządu ofiarowały ponadto: Po­

cztowa Kasa Oszczędności 2000 zł., Polska Akcyjna Spółka Te­

lefoniczna 1000 zł, Powszechne Zakłady Ubezpieczeń Wzajem­

nych 1000 zł. i Rada Wojewódzka 5000 zł. Dzięki poparciu Pa­

na Senatora Prof. Ehrenkreutza, Prezesa Poselskiej Grupy

Re-

gjonalnej Lubelskiej Ministerstwo W.R. i O.P. wstawiło w swój

budżet na rok 1934/35 subwencję na cele naszego Związku

— 10000 zł.

Akcja więc nasza w tym kierunku przyniosła już w pierw­

szym roku sprawozdawczym poważną sumę 35000 zł., co posta­

wiło odrazu działalność Związku na właściwym poziomie, oraz pozwala myśleć realnie o rozpoczęciu budowy własnego gmachu dla Związku, Bibljoteki im. Łopacińskiego i Muzeum Lubelskiego.

Zarząd Związku stanął jednak na stanowisku, że społeczeń­

stwo lubelskie nie może i nie powinno liczyć tylko na pomoc z zewnątrz — winno ono własnym solidarnym wysiłkiem przy­

czynić się do budowy własnego gmachu kultury w stolicy na­

szego Województwa. Na posiedzeniu Zarządu dn. 13.11 1934 r.

Prof. dr. Kukulski postawił wniosek zainicjowania zbieranie skła­

dek wśród społeczeństwa lubelskiego. Projektował on wydanie numerowanych cegiełek, opatrzonych portretem Hieronima Łopa­

cińskiego, opiewających na kwoty po 1, 5 i 10 zł., któreby na­

leżało rozpowszechniać wraz z odpowiednią odezwą wśród lu­

dności całego Województwa z gorącym apelem o ich kupno i przyczynienie sią przez to do budowy gmachu dla zagrożonej w pierwszej mierze Bibljoteki im. H. Łopacińskiego. Wniosek ten został przyjęty, wykonanie cegiełek powierzono prof. J. Ku- rzątkowskiemu, a organizację ich rozprzedaży pp.: inż. Fr. Pa- piewskiemu i dr. Ks. Piwockiemu.

Dzięki poparciu Pana Wojewody akcją cegiełkową zainte­

resowano Panów Starostów Powiatowych, którzy obiecali oso­

biście stanąć do pracy w swych powiatach dla propagandy oraz rozsprzedaży cegiełek. Dla zachęcenia społeczeństwa do ofiar­

ności na cele Związku wydano odpowiednią odezwę podpisaną przez cały Zarząd Związku.

W samym Lublinie akcją rozsyłki cegiełek oraz ich ewi­

dencją zajął się wice-prezes Związku inż. Fr. Papiewski.

Oddzielnie zbiórki wśród rzesz nauczycielskich podjął się Zarząd Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego, Wyniki jej przekaże Związkowi w kwietniu 1935 roku

Akcja cegiełkowa wskutek zbiegu różnych okoliczności ■—

a przedewszystkiem wskutek wybuchłej w tymże roku klęski po­

wodzi i zarządzonych na cele pomocy powodzianom zbiórek pod

powagą odezw Rządu — nie dała wyników spodziewanych mo-

że zbyt optymistycznie z początkiem roku sprawozdawczego.

Mimo to wykazała olbrzymią — jak na czasy kryzysu gospodar­

czego — ofiarność społeczeństwa lubelskiego i wszystkich jego warstw i narodowości. Lubelski Związek Pracy Kulturalnej z wdzięcznością zamieszcza poniżej listę osób i instytucyj, które swą ofiarnością zdały egzamin swego poczucia obywatelskiego i zrozumienia dla wartości walorów kulturalnych w życiu społe- cznem. Mamy nadzieję, że i inne jednostki — zachęcone tym przykładem pośpieszą również spełnić swój obowiązek dla pod­

niesienia poziomu kulturalnego Miasta i Województwa.

Wykaz instytucyj i osób, które zakupiły do dn. 1/IV 35 r.

cegiełki na budowę gmachu Bibljoteki im. H. Łopacińskiego.

Starost wo Biłgoraj 1000 zł.

Chełm 1150 zł.

Lublin Pow. 847 zł. 10 gr Puławy 2095 zł.

Sokołów 500 zł.

Węgrów 1500 zł.

Włodawa 1000 zł.

Gmina Zwierzyniec, Terespol, Ła­

bunie 600 zł.

Skierbieszów 200 zł.

Nielisz i Ra­

decznica 400 zł.

Surów i Nowa O sada 400 zł.

Piotrków 187 zł.

Jabłonna Lacka 5 zł.

Tuczna 38 zł.

Mełgiew 32 zł.

Bychawa 16 zł.

Wólka 33 zł.

Piaski 28 zł.

Hołowczyce 6 zł.

Brzeziny 62 zł.

Zemborzyce 62 zł.

Konopnica 16 zł. 65 gr Niedrzwica 48 zł.

Chedel 67 zł.

Biskupice 27 zł.

Bełżyce 44 zł.

Dębowa Kłoda 5 zł.

Jastków 35 zł.

Wojciechów 31 zł.

Bochukały 63 zł.

Przesmyki 25 zł.

jewoda dr.Roinieck 50 zł.

.ędnicy Urzędu Wo­

jewódzkiego 35 zł.

„ O. K. U 15 zł.

„ Sądu Apela­

cyjnego 30 zł.

„ Sądu O krę­

gowego 100 zł.

,, Dyr. Poczt i Telegr. 29 zł.

„ Banku Go­

spodarstwa Krajowego 50 zł.

,, Banku W ar­

szawskiego 10 zł.

,, Banku Spółe k Zarobkowyc i 20 zł.

,, D-ca Garnizo- nu Miasta 5 zł.

,, Kom. Wojew P. P. 1 z).

,, M agistratu 20 zł.

„ Izby Rzem, 10 zł.

:yljan Ptasiński 10 zł.

.hał Chodorowski 10 zł.

Urzędnicy Dyrekcji Wo­

dociągów Miejskich 5 zł.

Grono nauczycieli gimn.

H. Zamoyjskiego 10 zł.

Grono nauczycieli Szko ły Lubelskiej 70 zł.

Grono nauczycieli Gim- najum Czarneckiej 25 zł.

Grono nauczycieli Unji Lubelskiej 20 zł.

Sekutowicz Bolesław Prezes Sądu 15 zł.

Prokurator Markowski

Jan 15 zł.

Rada Adwokacka 25 zł.

Hurtownia Aptekarzy Ziemi Lubelskiej 10 zł.

Bartkowicz Wacław 5 zł.

Tarantowicz Edward 5 zł.

Tabacznik Edward 5 zł.

Trachtenberg Szmul 5 zł.

dr. Tymiński Eugenjusz 15 zł.

Wajsbrodt Szaja 3 zł.

Węgrzecka Marja 1 zł.

Węgrowska Marja 2 zł.

Wolman Szol 5 zł.

inż.Witkowski Tadeusz 10 zł.

Wrzodak Stanisław 20 zł.

Ziemnicki Franciszek 5 zł.

Zubrzycki Józef 5 zł.

Zygo Julja 2 zł.

Zientecki Erazm 5 zł.

Zahora Stanisław 10 zł.

Zajdenmanowa Helena 5 zł.

Zajdenman Stefan 5 zł.

dr. Zajfen Symcha 15 zł.

Zylbertasz Jachweta 1 zł.

Zarząd Gimnazjum Szko- ły Żydowskiej 30 zł.

Pracownicy Księgarni Sw.

Wojciecha 30 zł.

Urzędnicy Archiwum Państwowego 5 zł.

Kowalczewski Ludwik 5 zł.

Grono Nauczycielskie Pedagogjum 25 zł.

Związek Straży Pożar. 10 zł.

Grono Nauczycieli Se-

narjum Męskiego 16 zł. 90 gr.

Grono Nauczycieli

Szkoły Ogrodniczej 10 zł.

Belcarz Henryk 5 zł.

Gancarski Artur 5 zł.

Urzędnicy fabryki Plagę i Laśkiewicz 10 zł.

Urzędnicy Izby Skarb. 15 zł.

Urzędnicy Izby Przem.- Handlowej 15 zł.

Dr. Bobrowska Jadwiga 5 zł.

J. Iglikowska 5 zł.

Koper Majlecb 1 .zł.

Kobyliński Tomasz 1 zł.

Wacława Malinowska-

Lubecka 2 zł.

8 p. p. Leg. Lublin 10 zł.

Filuś Wojciech 5 zł.

„Tania Szwalnia** 3 zł.

Flaksman Szymcha 5 zł.

Władysław Stelmaszyk 1 zł.

Stów. Właś. prow. kom.

samochodowej 10 zł.

Tomaszowska Spółka Samochodowa 5 zł.

Zamojska Spółka Sa­

mochodowa 2 zł.

Z.arobczyk Dawid 5 zł.

Zambelli Ludwik 1 zł.

Kierszys 3 zł.

Gosek 5 zł.

Markuszowska Spółka Samochodowa 5 zł.

Lubartowska Spółka Samochodowa 5 zł.

Szol Gewrcer 1 zł.

Szymoński Jan 5 zł.

Spółka 5 zł.

Derecki 5 zł.

Paluszek Jan 2 zł.

Radzyńska Spółka Sam. 2 zł.

Wilczyński 1 zł.

Goldcymer Wolf 2 zł.

Szyldkret Fiszel 2 zł.

Frygman Dawid 2 zł.

W. Węgrzyk 5 zł.

Bir Adolf 10 zł.

Borkowski Stanisław 3 zł.

Błeszyński Władysław 5 zł. Obrompalski Wacław 5 zł.

dr. Bronsztajn Henryk 5 zł. Polityłło Stanisław 2 zł. 50 2r Rejent Bielski Stanisław 40 zł. Pietrzykowski Kazimierz 3 zł.

Cichocki Piotr 3 zł. Piotrowski Tadeusz 7 zł.

dr. Cukierfajn Mieczysł 5 zł. dr. Płaczkiewicz Leon 5 zł.

dr. Czerwiński Czesław 15 zł. ,.Poels et Company” 30 zł.

Cukierfajn Estera 2 zł. Radzymiński Walenty 10 zł.

Dobrzyńska Balia 3 zł. Rochman Chaim 3 zł.

Ks. Dziubiński Paweł 5 zł. Rochman Zelik 1 zł.

Urzędnicy Dozoru Kot 5 zł. dr. Rożen Samuel 1 zł.

Drukarnia Państwowa 20 zł. Radzymińska Wacława 10 zł.

Fliniewicz Moszek 5 zł. Rajs Szloma 2 zł.

Flaksman Szymcha 5 zł. Stryjecka Stanisława 1 zł.

Goldfinkiel Aron 1 zł. Szlachtman Szloma 3 zł.

Goldberg Jakób 3 zł. Szulecka Wacława 3 zł.

Budziszewski Zdzisław 5 zł. Szerman Szloma 5 zt Jakimiński Bronisław 5 zł. Semadeni Piotr 5 zł.

Jakóbowski Józef 3 zł. dr. Sitkowski Bronisław 5 zł.

Janiszowski Paweł 5 zł. Staniszewska Marja 5 zł.

O.O. Jezuici 5 zł. Seminarium Duchowne 50 zł.

Klauznicer Witold 3 zł. Rejent Steliński Ignacy 5 zł.

Klonowiecki Witold 5 zł. Stempniowski Aleksan 5 zł.

Kuźnikowie J. i Felicja 5 zł. A. Linbrent 5 zł.

Krauze Jan 10 zł. W. Kuraszkiew 1 zł.

Kamela Stanisław 5 zł. J. Gąsiorowski 4 zł.

Kenigsberg Kopel 10 zł. Chodelska Spółka Sam 4 zł.

Kepler Stanisław 5 zł. Pracownicy Banku Pol

Kerszman Jakób 3 zł. skiego Lublin 80 zł.

Koncewicz Władysław 3 zł. Pracownicy Kurotorjum 70 zł.

Kaczmarek Wacław 10 zł. dr. Józef Ałapin 5 zł.

Krzyżanowski Adam 10 zł. Państw. Gimnazjum im

Kwaśniewski Stanisław 3 zł. Staszica 25 zł.

Urzędnicy Kredytowego Smólski Stefan 15 zł.

Miej. Towarzyst. 15 zł. Al. Cudny 4 zł.

Madler Stefan 2 zł. dr. Kerszman 10 zł.

Mandlewicz Icek 1 zł. Gimnazjum Kunickiego 10 zł.

Morajne Michał i Sz. 12 zł. ,, Arciszowej 20 zł.

Morawski Mieczysław 10 zł. Izba Lekarska 20 zł.

Magierski Stanisław 5 zł. Zylber H. J. 10 zł.

Spółka Mąka Lubelska 5 zł. Prok. Skolimowski J. 15 zł.

Obcengier Chil 1 zł. Strawińska Marja 15 zł.

V. ORGANIZACJA ŻYCIA KULTURALNEGO.

W myśl wskazań Rady Związku postanowił Zarząd na po­

siedzeniu dn. 13.11 34 utworzyć specjalną Komisję Literacko-

Artystyczno-Naukową, któraby zajęła się organizacją życia kultu­

ralnego w mieście i Województwie — bądźto przez urządzenie samodzielnych koncertów, odczytów i wystaw, bądź też przez popieranie podobnych imprez urządzonych przez członków Zwią­

zku lub wreszcie inne organizacje pracujące w tym kierunku na naszym terenie. Na prezesa Komisji powołano inż. Kelles- Krauzego, a w jej skład pp.: dr. Jana Modrzewskiego, Dyr.

Eugenjusza Dziewulskiego, dr. Ludwika Kamykowskiego, Anto­

niego Madeja, Bronisława Nycza, Juljana Kurzątkowskiego, inż.

Franciszka Papiewskiego, dr. Ksawerego Piwockiego, Wiktora Ziółkowskiego, Józefa Chmarę, Tadeusza Witkowskiego i Janinę Kelles-Krauzową.

Komisja ta ukonstytuowała się dnia 9.1V 1934. Działalność jej rozpadła się na 4 sekcje: 1. Literacką, którą powierzono p.

Antoniemu Madejowi, 2. Naukową, na czele której stanął dr.

Ludwik Kamykowski, 3. Muzyczną pod dyr. Eugenjusza Dzie­

wulskiego i 4. Plastyczną, którą objął inż. Bohdan Kelles-Krauze.

Organizacją niektórych imprez zajęło się nadto Prezydjum Związku.

W i e c z ó r u r o c z y s t y k u c z c i M. K a r ł o w i c z a . Inauguracją działalności publicznej Lubelskiego Związku Pracy Kulturalnej był uroczysty wieczór ku czci Mieczysława Karłowicza, który odbył się w sali Teatru Miejskiego w Lublinie dn. 24.IV 1934 r. W dniu tym wstępów na salę nie pobierano.

Wieczór otworzył prezes dr. Araszkiewicz krótkiem przemówie­

niem, wyjaśniającem genezę Związku, rolę i pracę kulturalną wszystkich instytucyj oraz wybitniejszych osobistości na terenie Lublina i Województwa przed wojną i po odzyskaniu niepodle­

głości.

W wieczorze wzięli udział: orkiestra symfoniczna pod ba­

tutą Dyrektora Eugenjusza Dziewulskiego, pp.: Janina Kelles- Krauzowa i Józef Chmara (śpiew), jarzębski (skrzypce), oraz ge­

nerał Marjusz Zaruski, który podzielił się ze słuchaczami swo-

jemi wspomnieniami o wielkim kompozytorze.

W i e c z ó r k u c z c i N o r w i d a i C h o p i n a . Dnia 23 listopada 1934 r. zorganizował Lubelski Związek Pracy Kulturalnej wespół z Lubelskiem Towarzystwem Muzycz- nem drugi uroczysty wieczór ku czci Norwida i Chopina w sali Towarzystwa Muzycznego. Wzięli w niem udział pp.: St. Kor­

win Szymanowska (śpiew), H. Sztompka fortepian) Bronisław Nycz i Joanna Jankowska-Szydłowska (recytacje). Przemówienie p. t. Szopen a Norwid wygłosił prof. Dr. Juljan Krzyżanowski.

K o n c e r t y .

Lubelski Związek Pracy Kulturalnej porozumiał się z Orga­

nizacją Ruchu Muzycznego w Warszawie za pośrednictwem przedstawiciela O. R. Muz. w Lublinie p. Dyr. E. Dziewulskie­

go oraz z Towarzystwem Muzycznem w Lublinie, które zorgani­

zowało szereg koncertów w Lublinie i innych miastach Woje­

wództwa. ORMUZ jest organizacją subwencjonowaną przez Fun­

dusz Kultury Narodowej i zajmuje się propagandą muzyki pol­

skiej na prowincji przez urządzenie — w porozumieniu z miej- scowemi instytucjami i towarzystwami kultura nemi — <oncertów pierwszorzędnych wirtuozów polskich.

Ogółem odbyło się w roku sprawozdawczym takich kon- certów 55, a to:

Koncertanci: Miejscowość Data Ilość kon.

E. Umińka, Z. Dygat Leśna Pódl. 19.X 1

W » Biała Pódl. 20 X 2

J» „ Siedlce 21.X 2

w » Lublin 22.X 2

» M Zamość 23.X 2

St. Szymanowska, H. Sztompka Puławy 16.XI 2

W

t t

Lublin 17.X1 1

t t t t

Lublin 18.X1 1

t t t t

Chełm 19.X1 2

t t

w Hrubieszów 20.XI 2

t t t f

Zamość 21.XI 2

Adamska, Hennert, Szamotulska Biała Pódl. 15.XI 2

t t t t t t

Leśna Pódl. 16.XI 1

t t t t t t

Luków 17.XI 2

Adamska, Hennert, Szamotulski Radzyń 18.Xl 2

V

^{t t tt}

Siedlce 19.X1 2

B. Kon, J. Hennert Dęblin 4-Xll 2

B. Kon, A. Michałowski Puławy 5.X11 2

„ t t

Radzyń 8.XII 2

t t f t

Lublin 9.X11 1

f t tt

Lublin 1O.X11 1

J. Cottner, A. Brachecki Łuków 20.1 2

f t f t

Biała Pódl. 21.1 2

t t f t

Leśna Pódl. 22.1 2

f t t t

Radzyń 23.1 2

Zamość 24.1 2

t t t t

Hrubieszów 25.1 2

Argasińska, Kowalski, Lefeld Puławy 20.1 2

t t rr t t

Lublin 21.1 1

t t t t t t

Chełm 22.1 2

tt t t rr

Krasnystaw 23.1 2

O d e z y t y.

Odczyty organizował L. Z. P. K. wspólnie z Lubelskiem Towarzystwem Przyjaciół Nauk. Wszystkie one odbyły się w Lu­

blinie w sali odczytowej ,,Szkoły Lubelskiej”.

Dnia 21 grudnia 1934 r. wygłosił odczyt p. t. „Typy fizy­

czne, psychiczne i społeczne” Rektor U. W. prof. dr. Mie­

czysław Michałowicz.

Dnia 9 lutego 1935 r. odbył się odczyt dr. Aleksandra Ko­

siby p. t. „Moje wrażenia z wyprawy naukowej d© Grenlandji”

(bogato ilustrowany przezroczami prelegenta).

Prof. Politech. W. lnż. arch. dr. Lech Niemojewski przybył do Lublina z odczytem p. t. „Jak patrzeć na dzieła sztuki”, któ­

ry we wspomnianej sali odbył się dnia 9.111 35 r.

Jan Muszkowski wygłosił w lutym 1935 r. odczyt p. t. „Za­

gadnienie ustawy bibljotecznej w Polsce”.

Projektowane rozszerzenie działalności sekcji odczytowo-na- ukowej na inne miasta Województwa, oraz zorganizowanie t.zw. „po­

gotowia prelegentów”, którzyby na zapotrzebowanie jakiejkolwiek

organizacji oświatowej na prowincji mogli mieć do dyspozycji

gotowe odczyty — nie powiodło się z powodu znacznych kosz*

tów, jakie akcja taka poc ągnęłaby za sobą. Niemniej Zarząd L.

Z. P. K., rozumiejąc konieczność pobudzenia zainteresowań na­

ukowych we wszystkich ośrodkach Województwa, oraz wśród jak najszerszych mas ludności — myśli tej nie zaniechał i opraco­

wuje plan takiej akcji. Prezes dr Araszkiewicz—z uwagi na słabą frekwencję inteligencji specjalnie miasta Lublina zarówno na koncertach jak i odczytach urządzonych przez L. Z. P. K. — przedstawił na posiedzeniu Zarządu dn. 14.1 1935 projekt zwró­

cenia się do wszystkich organizacyj zawodowych, robotniczych i t. p. z propozycją poparcia akcji kulturalno-oświatowej L. Z.

P. K. Wzamian członkowie tych organizacyj otrzymaliby na impre­

zy urządzane przez L. Z. P. K. specjalne zniżki, lub nawet wol­

ne wstępy — imprezy bowiem przez L. Z. P. K. organizowane nie mają zupełnie na celu korzyści materjalnych, chodzi jedynie o jaknajszerszą akcję popularyzatorską i podniesienie w ten sposób poziomu kulturalnego społeczeństwa lubelskiego.

W y s t a w y .

W uzyskanym — dzięki P. Kuratorowi — lokalu po Są­

dzie Apelacyjnym przy ul. Narutowicza 12 w gmachu Gimn.

Państw, im. Unji Lubelskiej — Sekcja Plastyczna urządziła kilka wystaw samodzielnie lub udzieliła sali na wystawy organizowane przez poszczególne zrzeszenia artystów.

W listopadzie udzielono lokalu na wystawę obrazów grupy artystów i plastyków lubelskich „Krąg”, zorganizowaną przez Komitet Przeciwpowodziowy.

Od dn. 2.XII do 15.XII była otwarta Wystawa Grafiki Związku Artystów Grafików Lwowskich, od dn. 16.XII do 5.1.1935 Wystawa malarzy studentów K. U. L., zorganizowana w związku z Kursem ogólnopolskim dla Przodowników Polskiej Młodzieży Demokratycznej.

6.1 1935 nastąpiło'uroczyste otwarcie przez P. Wice-woje- wodę Władysława Długockiego „Ruchomej Wystawy Sztuki” — instytucji wspieranej przez Ministerstwa W. R. i O. P., a ma­

jącej na celu zapoznać dalsze ośrodki całej Polski z młodą sztu­

ką współczesną. W wystawie wzięły udział następujące grupy i zrzeszenia artystów: „Kapiści” (Komitet Paryski z Krakowa),

„Szkoła Warszawska”, „Loża Wolnomalarska”, „Ryt“, „Ład”

niestowarzyszeni. Wystawę Ruchomą Sztuki zamknięto dn. 10.11.

W salach Muzeum Lubelskiego wystawiono we wrześniu 1934 r. na widok publiczny projekty szkicowe nadesłane na kon­

kurs budowy gmachu dla Lubelskiego Związku Pracy Kultural­

nej na parceli Muzeum Lubelskiego.

S u b w e n c j e d l a c z ł o n k ó w L. Z. P. K.

Dla ożywienia i pogłębienia działalności swych członków L. Z. P. K. postanowił udzielić niektórym z nich pewnych sub- wencyj na ściśle określone cele, uznane za społecznie ważne.

Związek Teatrów i Chórów Ludowych — jako pracujący wśród najszerszych warstw społeczeństwa i na najszerszym tere­

nie, otrzymał największą kwotę — 1500 zł. na zakup kostjumów potrzebnych do wystawienia widowisk regjonalnych. Została ona zużyta odpowiednio i Z. T. i Ch. L. wystawił — przyjęte entu­

zjastycznie przez publiczność i znawców — „Wesele Lubelskie”, reżyserowane i opracowane przez p.p. Nycza, Batkę i Chmarę, które wyjdzie w r. 1935 poza teren Województwa — ma bowiem zo­

stać wystawione na ogólnosłowiańskim zlocie harcerskim w Spalę.

„Wesele Lubelskie” przyjęte zostało również żywo w terenie:

wyćwiczonych przez wspomnianych przodowników 15 zespołów włościańskich odegrało je w ciągu zimy 1934/35 w 20 miejsco­

wościach.

Towarzystwo Przyjaciół Nauk otrzymało 500 zł. na ukoń­

czenie druku II Tomu „Pamiętnika Lubelskiego”, który ukaże się wkrótce. Obok rozpraw naukowych zawierać on będzie i bie­

żącą kronikę z informacjami o rozwoju i przebiegu życia kultu­

ralnego Lubelszczyzny współczesnej.

Muzeum Lubelskie subwencję swą (500 zł.) zużyło na urzą­

dzenie i wyposażenie w niezbędne sprzęty magazynów muzeal­

nych, poczem przystąpi do zorganizowania pracowni przyrodni­

czej, oraz przesortowania eksponatów dla nadania zbiorom cha­

rakteru regjonalnego.

Związek Literatów Lubelskich subwencję swą (300 zł.) obró­

cił na dalsze wydawnictwo „Kameny”, czasopisma literackiego, wychodzącego w Chełmie Lubelskim pod redakcją K. A. Ja­

worskiego. „Kamena" zdobyła już sobie uznanie wśród znaw-

ców i miłośników młodej literatury polskiej, oraz spopularyzo­

wała nazwiska poetów i pisarzy lubelskich.

N a g r o d a L i t e r a c k o - a r t y s t y c z n o - n a u k o w a . Dla pobudzenia życia literackiego artystycznego i na­

ukowego regjonu lubelskiego — Lubelski Związek Pracy Kul­

turalnej postanowił stworzyć doroczną nagrodę za pracę w tych dziedzinach. Po dłuższych naradach Zarządu i specjalnych Komisyj

— Rada Związku, na posiedzeniu dn. 17.X 1934 r. uchwaliła na­

stępujący statut i regulamin nagrody.

S t a t u t i R e g u l a m i n N a g r o d y .

§ 1. Celem poparcia i ożywienia pracy naukowej, literac­

kiej i artystycznej w Lublinie i Województwie lubelskim, Lubel­

ski Związek Pracy Kulturalnej ustanawia nagrodę naukową im.

Hieronika Łopacińskiego, literacką im. Bolesława Prusa i arty­

styczną im. Konstantego Kietlicz-Rayskiego.

§ 2. Nagroda będzie przyznana naprzemian takim praco­

wnikom, naukowym, literackim i artystom, którzy całokształtem swej dotychczasowej pracy przyczynili się szczególnie do wzbo­

gacenia dorobku kulturalnego miasta Lublina i Województwa Lubelskiego.

§ 3. Nagroda jest niepodzielna i będzie przyznana w myśl

§ 2 w kolejności 1) naukowa, 2) literacka, 3) artystyczna. Prócz tego jest przewidziana poza kolejnością nagroda za działalność regjonalną społeczno kulturalną w myśl § 7 niniejszego statutu.

§ 4. W razie niemożności przyznania nagrody z braku kandydatów w jednej grupie nagroda przesuwa się do następnej grupy w kolejności wskazanej w § 3 niniejszego statutu.

§ 5. Nazwą nauki obejmuje się wszystkie działy nauk hu­

manistycznych, matematyczno-przyrodniczych, prawno społecz­

nych i technicznych. Nazwą literatury obejmuje się twórczość na polu poezji, powieści, dramatu i krytyki literackiej; badania histo­

ryczno-literackie zalicza się do nauk humanistycznych. Nazwą twórczości artys'ycznej obejmuje się sztuki plastyczne (malarstwo, grafika, rzeźba), architekturę, twórczość kompozytorską w dzie­

dzinie muzyki i śpiewu.

§ 6. Zaniechanie przyznania nagrody może nastąpić w ra­

zie ważnej przyczyny na mocy uchwały Zarządu Związku Pracy Kulturalnej.

§ 7. Zarząd L. Z. P. K. określa szczegółowy charakter nagrody na każdy rok zależnie od aktualnych warunków życia kulturalnego na terenie Lublina i Województwa Lubelskiego zgodnie z § 2 statutu, przestrzegając jednak kolejności w myśl

§ 3 statutu (np: nagroda naukowa: historyczna, historyczno-lite­

racka, matematyczna, nagroda artystyczna: architektura, plastyka, muzyka i t.p.) Zarząd może również zgodnie z § 1 statutu wy­

sunąć postulat nadawania nagrody poza kolejnością za działalność społeczno-kulturalną i organizacyjną o charakterze regjonalnym (działalność w dziedzinie organizowania życia naukowego, lite­

rackiego lub artystycznego).

§ 8 a). Do przyznania nagrody zostaje powołany przez Za­

rząd L. Z. P. K. każdorazowo Komitet Nagrody złożony z 7 człon­

ków, przyczem skład tego jury winien odpowiadać fachowo ro­

dzajowi nagrody; członkami jury mogą być osoby zaproszone lub delegowane przez instytucje miejscowe lub zamiejscowe, za­

leżnie od potrzeby i odpowiednio do charakteru nagrody;

w skład Komitetu nagrody wchodzi stale delegat Ministra W.R.

i O. P. oraz 2 delegatów Zarządu L. Z. P. K., łącznie z pre­

zesem lub viceprezesem Związku. Uchwały Komitetu nagrody są prawomocne przy obecności conajmniej 5 członków łącznie z p-zewodniczącym.

b) Przy wysunięciu przez Zarząd Związku nagrody za dzia­

łalność społeczno kulturalną rolę jury sprawuje Rada Związku wraz z delegatem Ministra W. R. i O. P. W tym wypadku obo­

wiązuje jako minimum obecnych zwykła większość ogólnego składu Rady.

c) Na organizacyjnem zebraniu Komitetu Nagrody prze­

wodniczy prezes lub wiceprezes L. Z. P. K.

§ 9. W razie odpadnięcia członka Komitetu Nagrody ja­

ko kandydata do nagrody — Prezydjum Zarządu L. Z. P. K.

powołuje nowego stosownie do § § 7 i 8 statutu, o ile odpad­

nięcie kilku członków z tego powodu wywoła niemożność za­

stosowania lit a i b § 8 statutu.

§ 10 Komitet Nagrody powołany w myśl § 8 niniejszego Statutu wybiera sobie przewodniczącego i sekretarza; po ukoń­

czeniu prac przewodniczący przesyła Zarządowi Związku proto- kuły swych czynności z załącznikami, a Zarząd dokonywa aktu likwidacyjnego.

§ 11. Ogłoszenie nazwiska laureata i wręczenie nagrody odbywa się publicznie w dniu 11 listopada każdego roku.

§ 12. Sumę nagrody uchwałą każdego roku Zarząd L. Z. P. K. w wysokości zasadniczo niemniejszej niż 1000 zł.

R e g u l a m i n :

§ 1. Na podstawie § 8 p. c. Statutu Nagrody pierwsze zebranie Komitetu Nagrody zwołuje prezes lub wice-prezes Zwią­

zku w terminie umożliwiającym wykonanie § 11 Statutu Nagrody.

§ 2. Pierwsze zebranie Komitetu Nagrody po wyborze przewodnicżącego i sekretarza przystępuje do zgłoszenia kandy­

datów do nagrody w myśl § 6 Regulaminu, a następnie do dal­

szych prac.

§ 3. Na zebranie rozsyła się zaproszenia pisemne z po­

daniem porządku obrad.

§ 4. Każdy z członków Komitetu stawia tylko jedną kandy­

daturę, może jednak powstrzymać się od stawiania swego kandydata.

§ 5. Przewodniczący kieruje całokształtem prac Komitetu Nagrody, sekretarz prowadzi protokuł, rozsyła zaproszenia i ko­

munikuje Zarządowi L. Z. P. K. umotywowaną uchwalę osta­

teczną Komitetu Nagrody.

§. 6. Głosowanie w sprawie przyznania nagrody jest taj­

ne, tak samo tajne jest stawianie kandydatów i odbywa się ono bez wstępnej dyskusji.

§ 7. Po postawieniu i ogłoszeniu kandydatów odbywa się dyskusja, w czasie której każdy z członków może zabrać głos najwyżej trzy razy.

§ 8. Po odbytej dyskusji odbywa się tajne głosowanie celem przyznania nagrody jednemu z kandydatów.

§ 9. Gdyby Komitet uznał, że na tern zebraniu nie mo­

że przeprowadzić głosowania — w takim razie przewodniczący wyznacza termin następnego zebrania, na którem odbywa się tylko głosowanie bez dyskusji, przyczem winien być uwzględnio­

ny termin ukończenia prac przed 1 listopada.

§ 10. dyskusja nad kandydatami jest poufna, protokułuje się tylko ostateczny jej wynik.

§ 11. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów przy zastosowaniu § 8 Statutu; w razie równości głosów roz- trzyga losowanie.

§ 12. Gdyby żaden z kandydatów nie otrzymał większości, może odbyć się głosowanie eliminacyjne przez powtarzanie naj­

wyżej czterokrotne aż do uzyskania rozstrzygnięcia. W razie nie uzyskania wyniku po czterokrotnem głosowaniu eleminacyjnem przewodniczący stwierdza, że Komitet nie przyznaje nagrody nikomu.

§ 13. Komitet może uchwalić, że żadnemu ze zgłoszonych kandydatów nie przyznaje nagrody, może także nie postawić żadnego kandydata do nagrody, co się równa nieprzyznaniu na­

grody, a w takim razie znajduje zastosowanie § 4 statutu, t. zn.

Zarząd powołuje Komitet w nowym składzie, stosownie do in­

nego już charakteru nagrody.

§ 14. Zgłaszanie kandydata do nagrody odbywa się oso­

biście, głos przesłany nie będzie ważny, to samo dotyczy skła­

dania głosu przy głosowaniu nad przyznaniem nagrody.

§ 15. Komitet nagrody może w powyższym Regulaminie przeprowadzić zmiany częściowe, w takim razie przedkłada pro­

jektowane poprawki lub uzupełnienia do zatwierdzenia Zarządo­

wi L. Z. P. K.

W roku 1934 postanowiono przyznać nagrodę za pracę na niwie historji literatury polskiej. Dnia 3O.X zebrał się Komitet nagrody w składzie następującym:

Przewodniczący: Dr. Zygmunt Zagórowski—Del. W.R. i O.P.

Dr. Feliks Araszkiewicz—Prezes L Z.P.K.

Prof. di’. Zygmunt Kukulski — Delegat L. Z. P. K.

Sekretarz: Dr. Ksawery Piwocki — Del. L .Z. P. K.

Prof. dr. Henryk Życzyński — Del. K. U. L.

Prof. Mieczysław Popławski „ „ „ „ Ks. dr. Ludwik Zalewski Del. T. P. N.

Komitet ten przyznał po jednodniowych obradach nagrodę

naukową im. Hieronima Łopacińskiego Lubelskiego Związku

Pracy Kulturalnej — w wysokości 1000 zł. — dr. Juljanowi

Krzyżanowskiemu, profesorowi Uniwersytetu Warszawskiego, a to „za całokształt dotychczasowej jego działalnolności naukowej w dziedzinie historji literatury polskiej, pracy uwieńczonej dzie­

łem p. t. „Romans polski XVI w.”, wydanem przez T. P. N.

w Lublinie w r. 1934. Pracę naukową rozpoczął prof. Krzyża­

nowski w Lublinie, jako nauczyciel i dyrektor gimnazjum i kon­

tynuował ją przez szereg lat, wykładając także na Uniwersytecie Lubelskim historję literatury, przyczyniając się swoją inicjatywą i działalnością do ożywienia ruchu naukowego w Lublinie, a ostatnim dziełem o „Romansie polskim XVI w.”, jak również pracami: o „Sowizdrzale polskim” i o „Szachach Kochanowskie­

go”, wydanemi w Lubelskiem T. P. N. powiększył walnie doro­

bek naukowy Lublina i Województwa Lubelskiego.” (cytat z pro- tokułu Komitetu Nagrody.)

W myśl statutu nagrody — uroczyste ogłoszenie wyniku obrad jej Komitetu nastąpiło dnia 11 listopada 1934 r. na Aka- demji w Teatrze Miejskim z okazji Święta Państwowego. Pre­

zes ogłosił zebranym nazwisko laureata pierwszej nagrody nau­

kowej lubelskiej. Niestety, prof. J. Krzyżanowski na uroczysto­

ści tej nie mógł być obecny z powodu choroby.

B i b l j o t e k i R u c h o m e .

Nadzwyczajnego wzmożenia tętna pracy i rozszerzenia jej w terenie doznał Związek dzięki uchwale Zarządu z dn. 14 1.1935 r.

— przejmującej na wniosek Kuratora St. Lewickiego — na wła­

sność Związku cały majątek i organizację „Bibljotek Ruchomych Województwa Lubelskiego”. Akcja ta zainicjowana kilka lat temu przez Kuratora St. Lewickiego bardzo się rozwinęła dzięki poparciu Ministerstwa W. R. i O. P. oraz samorządów powia­

towych. Polega ona na uruchomieniu szeregu (obecnie istnieje 100) 70—tomowych bibljoteczek, ze starannie dobranych dzieł, które rozsyła się jako wędrujące od osady do osady ogniska oświatowe i czytelnicze — poszczególnym samorządom powiato­

wym. Cała ta akcja została przez P. Kuratora zmontowana, per­

sonel wyćwiczony—fundusze i subwencje zapewnione (Minister­

stwo W. R. i O. P. 7000 zł., Samorządy W. L. — 18200 zł.)

Obecnie tę—tak owocną działalność przejął L Z. P. K., który

będzie ją firmował, administrował i kontrolował, oraz opinjował zespoły zestawianych dzieł bibljotecznych.

Majątek Bibljotek Ruchomych został już przejęty protoku- larnie, a Zarząd wybrał specjalną Komisję do tej akcji pod przewodnictwem Kuratora St. Lewickiego, złożoną z p. p.: M.

Gawareckiej, M. Strawińskiej, dr. Fr. Gucwy oraz każdorazowe­

go instruktora bibljotecznego Oddziału oświaty pozaszkolnej Kuratorjum O. S. L.

VI. ZESTAWIENIE RACHUNKOW E

Lubelskiego Związku Pracy K lturalnej od 9/11-34 r. do 1/111-35 r.

P r z y c h ó d

Wpisowe i składki 150,—

Bank Polski . . 15.000,—

P. A. S. T. . . . 1.000,—

Powsz. Zakł. Ubezp. 1.000,—

P. K. 0 ... 2.000,—

Minist. Oświaty . 10.000,—

Ordyn. Zamoyskich 1.500,—

Lub. Urząd Wojew. 5.000,—

Akcja cegiełk. . . 12.130,30 Odsetki . . . . 278,52 Biblj. Ruch. . . . 3.024,48 Razem 51.092,30

R o z c h ó d

Administracja 591,98

Ekrany wystawowe 80,—

Zw. Teatr, i Ch. Lud. 1.500,—

Muzeum Lub. 500,—

Tow. Przyj. Nauk 500,—

Związ. Literat. . 3 0 0 ,- Komis. Artyst. . 649,60 Nagroda nauk-liter . 1.000,—

Fundusz budowlany 3 833,25 Biblj. Ruch- 2.709,68

Różne . . . . 292,—

Razem 11956,51

Kasa 0,80

Bank Gosp. 37.230,—

P. K. O. 1.904,99

Razem 39.135,79 39.135,79 zł. 51.092,30 Razem zł. 51.092,30 VII. K o m i s j a R e w i z y j n a .

Podczas roku sprawozdawczego dwa razy zebrała się Kom.Rew dla przeprowadzenia kontroli rachunkowo-kasowej a mianowicie:

dnia 13,/X11 34 r. i 9/111 35 r. i stwierdziła, że: księgowość jest

prowadzona prawidłowo, że wszystkie wydatki były konieczne

i celowe, wreszcie, że preliminarz budżetowy został wykonany

około w 72°/0. Na skutek tego stwierdzenia Komisja Rewizyjna

wysunęła wniosek na Walnem Zebraniu Rady L. Z. P. o udzie­

lenie absolutorjum ustępującemu Zarządowi, co zostało przyjęte dn. 14 marca 1935 r.

W y b o r y Z a r z ą d u n a r o k 1935/36.

W tym samym dniu 14 marca Rada dokonała wyboru no­

wego Zarządu, powołując ponownie na prezesa D-a F. Araszkie’

wieża, a na członków p.p. M. Strawińską, J. Firewiczową, prof.

d-ra Z. Kukulskiego, d-ra Z. Kozłowskiego, d-ra Ks. Piwockiego, inż. E. Góreckiego. Do Komisji Rewizyjnej powołano ponownie ks. d-ra L. Zalewskiego, L. Pawłowskiego, St. Dylewskiego i J. Dańkowskiego.

VIII. Z a m k n i ę c i e .

Kończąc swoje sprawozdanie za pierwszy rok działalności,

Zarząd L. Z. P. K. wyraża nadzieję, iż zarówno członkowie

Związku — instytucje i organizacje,—jak też i całe społeczeństwo

kulturalne Lublina i Woj. Lub. popierać będą nadal wydatnie akcję

organizacyjną Związku, która musi się rozwijać systematycznie

i stale, mając na widoku nietyle wyniki doraźne, ile trwałe i na

dalszą metę obliczone czyny.